Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
1
LỜI NĨI ĐẦU
Lịch sử phát triển của xã hội loài người đã chứng minh rằng sản xuất là cơ
sở để cho tất cả các quốc gia trên thế giới tồn tại và phát triển. Hơn nữa quá trình
sản xuất được tiến hành trên những điều kiện thiết yếu như là tư liệu sản xuất và
lực lượng sản xuất. Trong đó TSCĐ là một phần cơ bản của tư liệu sản xuất và lực
lượng sản xuất. Trong đó TSCĐ là một phần cơ bản của tư liệu sản xuất, nó giữ
vai trò là tư liệu lao động chủ yếu tham gia một cách trực tiếp vào quá trình sản
xuất kinh doanh. TSCĐ được coi là một bộ phận cơ bản tạo nên cơ sở vật chất kỹ
thuật của nền kinh tế quốc dân và chúng chính là nền tảng để thúc đẩy sản xuất
phát triển nâng cao năng suất lao động xã hội.
Cùng với sự phát triển không ngừng của xã hội lồi người địi hỏi các cuộc
cách mạng cơng nghiệp phải tập trung giải quyết các vấn đề cơ khí hóa, điện khí
hóa, tự động hóa q trình sản xuất. Thực chất của vấn đề này là đổi mới, cải tiến
hoàn TSCĐ nhằm phù hợp với điều kiện sản xuất của thời thế. Trong đièu kiện
đang tiếp cận với nền kinh tế thị trường, sự cạnh tranh giữa các nhà sản xuất diễn
ra gay gắt, ai cũng muốn có tiếng tăm và chiếm lĩnh thị trường rộng thì việc đổi
mới trang thiết bị, các phương tiện sản xuất hay gọi chung là TSCĐ ở các doanh
nghiệp được coi là vấn đề thời sự cấp bách bởi lẽ sự tăng trưởng hay phát triển của
các doanh nghiệp nói riêng và của tồn nền kinh tế quốc dân nói chung phần lớn
dựa trên cơ sở trang bị TSCĐ phục vụ cho quá trình sản xuất.
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
2
Những năm gần đây Nhà nước thực hiện chính sách mở cửa đa phương đa
dạng, điều đó giúp cho nhiều doanh nghiệp tranh thủ được sự đầu tư của các đối
tác nước ngồi. Với việc đầu tư máy móc thiết bị sản xuất tiên tiến và kết quả sản
xuất được những sản phẩm có chất lượng tốt làm tăng sản lượng của nền kinh tế
quốc dân, thu nhập bình quân đầu người được cải thiện, từ đó nâng cao hiệu quả
sản xuất kinh doanh, góp phần tăng trưởng kinh tế, dần đưa Việt Nam hịa nhập
vào guồng máy sơi động của các nước trong khu vực và trên thế giới.
Đứng trước thực tế trên, bất kỳ một doanh nghiệp công nghiệp nào muốn
đứng vững và phát triển trong nền kinh tế thị trường đều phải không ngừng đổi
mới công nghiệp sản xuất kinh doanh đồng thời không ngừng đổi mới công nghệ
sản xuất kinh doanh đồng thời không ngừng nâng cao hiệu quả sử dụng TSCĐ
trong doanh nghiệp. Nếu như hạch toán với chức năng vừa nhiệm vụ là công cụ
đắc lực quản lý, cung cấp các thông tin chính xác cho quản lý thì tổ chức kế tốn
TSCĐ là yếu tố quan trọng góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng TSCĐ.
Nhận thức được vấn đề đó, các doanh nghiệp nói chung cũng như Cơng ty
Tư vấn & Thiết kế Kiến trúc Việt Nam nói riêng thấy được tổ chức cơng tác kế
tốn TSCĐ có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với quá trình phát triển sản xuất, hạ
giá thành sản phẩm, thu hồi vốn nhanh để tái đàu tư sản xuất, không đổi mới và
trang bị thêm TSCĐ.
Trong quá trình thực tập, tìm hiểu thực tế ở Công ty Tư vấn & Thiết kế
Kiến trúc Việt Nam em thấy kế tốn TSCĐ có ý nghĩa hết sức quan trọng trong
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
3
tồn bộ cơng tác kế tốn của doanh nghiệp vì vậy em lựa chọn đề tài “Hồn thiện
cơng tác kế tốn TSCĐ tại Cơng ty Tư vấn & Thiết kế Kiến trúc Việt Nam”.
Nội dung của đề tài gồm 3 phần:
Phần thứ nhất: Lý luận chung về kế toán TSCĐ ở trong các doanh nghiệp.
Phần thứ hai: Tình hình thực tế và cơng tác kế tốn TSCĐ ở Cơng ty Tư vấn &
Thiết kế Kiến trúc Việt Nam
Phần thứ ba: Một số ý kiến nhằm hồn thiện cơng tác kế tốn TSCĐ ở Cơng ty Tư
vấn & Thiết kế Kiến trúc Việt Nam
Do thời gian thực tập nghiên cứu ở Công ty Tư vấn & Thiết kế Kiến trúc
Việt Nam với kiến thức hiểu biết về kế toán TSCĐ cịn có hạn, nên cuốn chun
đề này chắc chắn có nhiều thiếu sót em rất mong được sự quan tâm và góp ý kiến
của các thầy giáo, cơ giáo về nội dung cũng như hình thức để bài chuyên đề của
em được hoàn chỉnh hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
4
PHẦN I:
LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TỐN TÀI SẢN CỐ ĐỊNH TRONG CÁC DOANH
NGHIỆP
1. VỊ TRÍ CỦA TÀI SẢN CỐ ĐỊNH TRONG SẢN XUẤT KINH DOANH VÀ VAI TRÒ
CỦA KẾ TỐN TRONG CƠNG TÁC QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG TSCĐ.
1.1 Khái niệm và vai trò của TSCĐ.
1.1.1. Khái niệm TSCĐ.
TSCĐ được hiểu là tồn bộ hữu hình hoặc vơ hình tham gia một cách trực
tiếp hoặc gián tiếp vào nhiều chu kỳ sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Tùy
theo điều kiện kinh tế, yêu cầu và trình độ quản lý trong từng thời kỳ nhất định mà
có những quy định cụ thể về tiêu chuẩn giá trị của TSCĐ. Ở nước ta hiện nay,
trong quyết định số 166/1999/QĐ- BTC. Ngày 30/12/1999 của Bộ trưởng Bộ tài
chính ban hành chế độ quản lý sử dụng và trích khấu hao TSCĐ đã quy định tiêu
chuẩn giá trị và thời gian sử dụng ở điều 4 như sau: Các TSCĐ hữu hình hoặc vơ
hình.
* Có thời gian sử dụng từ một năm trở lên.
* Có giá trị từ (năm triệu đồng) 5.000.000 đ trở lên.
Mọi tư liệu lao động hay mọi khoản chi phí thực tế đồng thời thỏa mãn 2
điều kiện trên được coi là TSCĐ.
1.1.2.Vai trò của TSCĐ.
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
5
- TSCĐ là một bộ phận tư liệu lao động sản xuất giữ vai trò tư liệu lao động
chủ yếu trong quá trình sản xuất.
- TSCĐ là điều kiện quan trọng để tăng năng suất lao động xã hội và phát
triển nền kinh tế quốc dân.
1.2. Đặc điểm của TSCĐ.
Trong quá trình tham gia vào hoạt động sản xuất kinh doanh TSCĐ có đặc
điểm như sau:
+ TSCĐ tham gia vào nhiều chu kỳ sản xuất và vẫn giữ được hình thái hiện
vật ban đầu cho đến khi hư hỏng phải loại bỏ.
+ Giá trị của TSCĐ hao mòn dần và chuyển dần từng phần vào chi phí sản
xuất kinh doanh của doanh nghiệp... Như vậy TSCĐ phát huy tác dụng vào nhiều
chu kỳ sản xuất kinh doanh và chỉ được thay thế khi hết thời hạ sử dụng hoặc
không có lợi về mặt kinh tế.
+ TSCĐ được mua về với mục đích được sử dụng chứ khơng phải để bán.,
đây là một tiêu thức để phân biệt TSCĐ với các tài sản khác và là cơ sở lý luận để
tổ chức kế toán TSCĐ.
1.3. Yêu cầu quản lý TSCĐ.
Việc tổ chức tốt cơng tác hạch tốn để thường xun theo dõi, nắm chắc
tình hình tăng giảm TSCĐ về số lượng và giá trị, tình hình sử dụng và hao mịn
TSCĐ đối với cơng tác quản lý và sử dụng hợp cơng suất của TSCĐ góp phần
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
6
thúc đẩy sản xuất, thu hồi vốn đầu ra nhanh để tái sản xuất. Như vậy đòi hỏi phải
quản lý TSCĐ là một yêu cầu cần thiết.
1.3.1. Yêu cầu quản lý.
Như chúng ta biết TSCĐ bao gồm cả hình thái vật chất và giá trị cho nên
TSCĐ phải được quản lý chặt chẽ cả về hiện vật và giá trị.
- Về mặt hiện vật đòi hỏi phải quản lý suốt thời gian sử dụng. Điều này có
nghĩa là phải quản lý từ việc mua sắm đầu tư, xây dựng đã hình thành, quá trình sử
dụng TSCĐ ở doanh nghiệp cho đến khi không sử dụng được nữa.
- Về mặt giá trị phải quản lý chặt chẽ tình hình hao mịn, việc phân bố chi
phí khấu hao một cách khoa học, quản lý để thu hồi vốn đầu tư phục vụ cho việc
tái dầu tư TSCĐ, xác định chính xác giá trị cịn lại để giúp cho cơng tác đánh giá
hiện trạng của TSCĐ để có phương hướng đầu tư, đổi mới TSCĐ.
1.3.2. Sự cần thiết phải tổ chức kế toán TSCĐ.
Xuất phát từ yêu cầu tổ chức quản lý TSCĐ trên thì sự cần thiết là người
quản lý phải tổ chức hạch toán TSCĐ mọt cách hợp lý. Để đảm bảo ghi chép kịp
thời, chính xác các nghiệp vụ kinh tế phát sinh và cung cấp những thông tin hữu
hiệu nhất cho quản lý thì cần tổ chức hạch tốn TSCĐ một cách khoa học. Vì vậy,
tổ chức hạch toán là cần thiết.
1.4. Nhiệm vụ kế toán TSCĐ.
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
7
Để đáp ứng u cầu quản lý kế tốn TSCĐ phải thực hiện tốt các nghiệp vụ
sau đây:
- Tổ chức ghi chép, phản ánh tổng hợp số liệu một cách chính xác, đầy đủ,
kịp thời về số lượng, hiện trạng và giá trị TSCĐ hiện có, tình hình tăng giảm và di
chuyển TSCĐ trong nội bộ doanh nghiệp, việc bảo quản và sử dụng TSCĐ ở
doanh nghiệp.
- Phản ánh kịp thời giá trị hao mịn TSCĐ trong q trình sử dụng, tính
tốn, phân bổ, hoặc kết chuyển chính xác số khấu hao và chi phí sản xuất kinh
doanh.
- Tham gia lập kế hoạch sửa chữa và dự toán chi phí sửa chữa TSCĐ, phản
ánh chính xác chi phí thực tế và sửa chữa TSCĐ, kiểm tra việc thực hiện kế hoạch
và chi phí sửa chữa TSCĐ.
- Tham gia kiểm kê, kiểm tra định kỳ hay bất thường TSCĐ tham gia đánh
giá lại TSCĐ khi cần thiết, tổ chức phân tích tình hình bảo quản và sử dụng TSCĐ
ở doanh nghiệp.
2. PHÂN LOẠI VÀ ĐÁNH GIÁ TSCĐ.
2.1. Phân loại TSCĐ.
Trong q trình sản xuất kinh doanh, có rất nhiều loại TSCĐ được doanh
nghiệp sử dụng và mỗi loại TSCĐ lại có đặc điểm khác nhau do đó dể thuận lợi
cho cơng tác quản lý và hạch tốn TSCĐ cần phân loại TSCĐ theo các tiêu thức
khác nhau.
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
8
2.1.1. Phân loại TSCĐ theo hình thái biểu hiện.
Theo cách phân loại này, toàn bộ TSCĐ của doanh nghiệp được chia thành
2 loại TSCĐ hữu hình và TSCĐ vơ hình.
- TSCĐ hữu hình là những tài sản có hình thái hiện vật cụ thể như nhà
xưởng, máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải, vật kiến trúc...
- TSCĐ vô hình là những tài sản khơng có thực thể hữu hình nhưng đại diện
cho một quyền hợp pháp nào đó và người chủ được hưởng quyền lợi kinh tế.
Thuộc TSCĐ vơ hình là chi phí thành lập doanh nghiệp, chi phí nghiên cứu và
phát triển, bằng phát minh sáng chế....
2.1.2. Phân loại TSCĐ theo quyền sở hữu.
Căn cứ vào quyền sở hữu, TSCĐ của doanh nghiệp được chia thành 2 loại
TSCĐ tự có và TSCĐ thu ngồi.
* TSCĐ tự có: là TSCĐ được xây dựng, mua sắm và hình thành từ nguồn
vốn ngân sách cấp hoặc cấp trên cấp, nguồn vốn vay,nguồn vốn liên doanh các
quỹ của doanh nghiệp và các TSCĐ được biếu tặng... Đây là những TSCĐ của
doanh nghiệp được phản ánh trên bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp.
* TSCĐ thuê ngoài: là TSCĐ đi thuê để sử dụng trong một thời gian nhất
định theo hợp đồng đã ký kết. Tuỳ theo hợp đồng thuê mà TSCĐ đi thuê được
chia thành:
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
9
* TSCĐ thuê tài chính: là các TSCĐ đi th nhưng doanh nghiệp có quyền
kiểm sốt và sử dụng lâu dài theo các điều khoản của hợp đồng thuê. Theo thơng
lệ TSCĐ được gọi à th tài chính nếu nó thoả mãn một trong bốn điều sau:
+ Quyền sở hữu TSCĐ thuê được chuyển cho bên đi thuê khi hết hạn hợp
đồng.
+ Hợp đồng cho phép bên đi thuê được chọn mua TSCĐ thuê với giá thấp
hơn giá thực tế củ TSCĐ thuê tại thời điểm mua lại.
+ Thời hạn thuê theo hợp đồng ít nhất phải bằng 3/4 (75%) thời gian hữu
dụng của tài sản thuê.
+ Giá trị hiện tại của khoản chi theo hợp đồng ít nhất phải bằng 90% giá trị
của TSCĐ thuê.
* TSCĐ thuê hoạt động: là TSCĐ thuê không thoả mãn bất cứ điều khoản
nào của hợp đồng th tài chính như đã nói ở trên. Bên đi thuê chỉ dược quản lý,
sử dụng trong thời hạn hợp đồng và phải hoàn trả khi kết thúc hợp đồng.
2.1.3. Phân loại TSCĐ theo đặc trưng kỹ thuật
Theo đặc trưng kỹ thuật, các TSCĐ được chia thành từng loại sau:
- Đối với TSCĐ hữu hình gồm :
+ Nhà cửa, vật kiến trúc.
+ Máy móc, thiết bị.
+ Phương tiện vận tải truyền dẫn.
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
10
+ Thiết bị dụng cụ quản lý.
+ Cây lâu năm, gia súc cơ bản.
+ TSCĐ khác.
- Đối với TSCĐ vơ hình gồm:
+ Quyền sử dụng đất.
+ Chi phí thành lập doanh nghiệp.
+ Bằng phát minh sáng chế.
+ Chi phí nghiên cứu phát triển.
+ Chi phí về lợi thế thương mại.
+ TSCĐ vơ hình khác.
Loại TSCĐ có tác dụn riêng nhưng mục đích của tất cả các cách phân loại
đều để tăng cường quản lý TSCĐ.
2.2. Đánh giá TSCĐ.
Đánh giá TSCĐ là biểu hiện giá trị TSCĐ bằng tiền teo những nguyên tắc
nhất định. Đánh giá TSCĐ là điềukiện cần thiết để hạch tốn TSCĐ, trích khấu
hao và phân tích hiệu quả sử dụng TSCĐ trong doanh nghiệp.
Xuất phát từ đặc điểm và yêu cầu quản lý TSCĐ trong quá trình sử dụng,
TSCĐ được đánh giá theo nguyên giá và giá trị còn lại.
2.2.1. Nguyên giá TSCĐ.
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
11
Ngun giá TSCĐ là tồn bộ chi phí bình thường và hợp lý mà doanh
nghiệp phải bỏ ra để có TSCĐ, đưa TSCĐ vào vị trí sẵn sàng sử dụng.
Nguyên giá TSCĐ trong từng trường hợp cụ thể được xác định như sau:
- Đối với TSCĐ mua sắm (kể cả trường hợp mua TSCĐ mới hay đã dùng).
Là toàn bộ chi phí từ khi mua đến khi TSCĐ được đưa vào sử dụng bao gồm giá
mua, thuế nhập khẩu, thuế trước bạ, chi phí vận chuyển, bốc dỡ, chi phí lắp đặt
chạy thử (nếu có). Ngun giá TSCĐ hữu hình mua sắm khơng bao gồm thuế
GTGT đầu vào, hoặc thuế GTGT ở khâuhập khẩu khimua TSCĐ (nếu TSCĐ này
được dùng cho mục đích sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT
theo phương pháp khấu trừ). Trường hợp doanh nghiệp nộp thuế theo phương
pháp trực tiếp hoặc TSCĐ khơng dùng cho mục đích sản xuất kinh doanh hàng
hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT hoặc sử dụng cho các mục đích sự nghiệp, dự án,
phúc lợi, thì ngun giá TSCĐ bao gồm cả thuế GTGT đầu vào và thuế GTGT ở
khâu nhập khẩu khi mua TSCĐ.
Đối với TSCĐ hữu hình xây dựng mới, ngun giá được hạch tốn thành 2
phần :
+ Giá thành thực tế sản phẩm xây lắp và các chi phí lắp đặt chạy thử theo
thiết kế kỹ thuật sau khi trừ phần gía trị thu hồi của sản phẩm chạy thử (nếu có).
+ Phần chênh lệch do đánh giá trị cơng trình theo mặt bằng giá khi đưa cơng
trình vào sử dụng (được cấp quản lý có thẩm quyền duyệt y- Đối với doanh nghiệp
Nhà nước).
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
12
Ngun giá TSCĐ xây dựng mới khơng bao gồm thuế GTGT đầu vào (nếu
TSCĐ này được dùng cho mục đích sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu
thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ). Trường hợp doanh nghiệp nộp thuế theo
phương pháp trực tiếp, hoặc TSCĐ không dùng cho mục đích sản xuất kinh
doanh, hàng hóa dịch vụ chịu thuế GTGT thì nguyên giá TSCĐ bao gồm cả thuế
GTGT đầu vào của TSCĐ.
- Đối với TSCĐ hữu hình tự chế: Nguyên giá gồm giá thành thực tế (giá trị
quyết tốn) của TSCĐ tự chế và chi phí lắp đặt chạy thử hợp lý, hợp lệ (nếu có).
Nguyên giá TSCĐ hữu hình tự chế khơng bao gồm thuế GTGT đầu vào
(nếu TSCĐ này được dùng cho mục đích sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ
chịu thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ). Trường hợp doanh nghiệp nộp thuế
theo phương pháp trực tiếp hoặc TSCĐ không dùng cho mục đích sản xuất, kinh
doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT thì nguyên giá TSCĐ bao gồm cả thuế
GTGT đầu vào của TSCĐ.
- Đối với TSCĐ nhận của đơn vị khác góp vốn liên doanh thì ngun giá là
giá trị thoả thuận của các bên liên doanh cộng vói các chi phí vận chuyển, lắp đặt
chạy thử (nếu có).
- Đối với TSCĐ được cấp. Nguyên giá là giá ghi trong “biên bản bàn giao
TSCĐ” của đơn vị cấp và chi phí lắp đặt chạy thử (nếu có).
- Đối với TSCĐ được tặng biếu Ngun giá là giá tính tốn trên cơ sở gí thị
trường của các TSCĐ tương đương.
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
13
- Đối với TSCĐ thuê tài chính: Nguyên giá được xác định tuỳ thuộc vào
phương thức thuê (thuê mua, thuê trực tiếp, thuê qua công ty cho thuế TSCĐ...)
và tuỳ thuộc vào nội dung ghi trong hợp đồng tài sản.
Trường hợp thuê TSCĐ trực tiếp, nguyên giá ghi sổ TSCĐ đi thuê được tính
bằng giá trị hiện tại của hợp đồng.
Việc ghi sổ TSCĐ theo nguyên giá cho phép đánh giá tổng quát năngực sản
xuất, trình độ trang bị cơ sở vật chất, kỹ thuật và quy mô cua rdn. Chỉ tiêu ngun
giá cịn là cơ sở để tính khấu hoa, theo dõi tình hình thu hồi vốn đầu tư ban đầu và
xác định hiệu suất sử dụng TSCĐ.
Kế tốn TSCĐ phải triệt dể tơn trọng ngun tắc ghi theo nguyên giá.
Nguyên giá của từng đối tượng TSCĐ ghi trên sổ và báo cáo kế toán chỉ được xác
dịnh một lần khi tăng tài sản và không thay đổi trong suốt thời gian tồn tại của tài
sản tại doanh nghiệp, trừ các trường hợp sau:
+ Đánh giá lại TSCĐ.
+ Xây dựng trang bị thêm cho TSCĐ.
+ Cải tạo, nâng cấp làm tăng năng lực và kéo dài thời gian hữu dụng của
TSCĐ.
+ Tháo dỡ bớt một số bộ phận làm giảm giá trị TSCĐ.
2.2.2. Giá trị còn lại của TSCĐ.
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
14
Trong q trình sử dụng TSCĐ, giá trị của nó bị hao mịn dần và được tính
vào chi phí sản xuất kinh doanh trong kỳ, do đó giá trị của TSCĐ sẽ bị giảm dần.
Vì vậy, yêu cầu quản lý và sử dụng tưc đặt ra là cần xác định giá trị cịn lại của
TSCĐ để từ dó có thể đánh giá được năng lực sản xuất thực của TSCĐ trong
doanh nghiệp.
Giá trị còn lại
của TSCĐ
=
Nguyên giá
của TSCĐ
-
Số khấu hao luỹ
kế của tài sản
Trong đó, số đã hao mịn chính là phần giá trị của TSCĐ đã được tính tốn,
phân bổ vào chi phí kinh doanh để thu hồi chi phí đầu tư trong q trình sử dụng
hay nói cách khác chính là số đã khấu hao của TSCĐ. Giá trị cịn lại của TSCĐ có
thể thay đổi khi doanh nghiệp thực hiện đánh giá lại TSCĐ. Việc điều chỉnh giá trị
cịn lại được xác định theo cơng thức :
Giá trị còn lại của
Giá trị còn lại của
Giá đánh lại của TSCĐ
TSCĐ sau khi đánh = TSCĐ trước khi x Ngun
giá lại
đánh giá
TSCĐ
giá
cũ
của
Ngồi ra, giá trị cịn lại của TSCĐ còn được xác định theo giá trị thực tế tại
thời điểm đánh giá lại dựa vào biên bản kiểm kê va đánh giá lại TSCĐ.
3. NỘI DUNG KẾ TOÁN TSCĐ
u các quy định số hiệu của TSCĐ.
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
15
- Có thể đánh số hiệu TSCĐ bằng cách dùng chữ số la mã, chữ số ký hiệu
loại, chữ cái làm ký hiệu nhóm và kèm theo một số thứ tự để chỉ đối tượng TSCĐ
(trong mỗi nhóm, từng đối tượng ghi TSCĐ được ký hiệu theo thời gian xây dựng
hay mua sắm TSCĐ đó.
Có thể đánh số hiệu TSCĐ bằng cách dùng các tài khoản cấp 1, cấp 2 về
TSCĐ để chia loại, nhóm TSCĐ kèm theo một dãy số nhất định trong dãy số tự
nhiên để ký hiệu đối tượng ghi TSCĐ.3.1. Hạch toán chi tiết TSCĐ.
Yêu cầu quản lý TSCĐ trong đơn vị đòi hỏi phải kế tốn chi tiết TSCĐ
thơng qua kế tốn chi tiết TSCĐ, kế toán sẽ cung cấp những chỉ tiêu quan trọng về
cơ cấu TSCĐ, tình hình phân bổ TSCĐ, số lượng và tình trạng chất lượng của
TSCĐ cũng như tình hình bảo quản, trách nhiệm của các bộ phận và cá hân trong
việc bảo quản và sử dụng TSCĐ. Các chỉ tiêu quan trọng đó là căn cứ để doanh
nghiệp cải tiến, trang bị và sử dụng TSCĐ, phân bổ chính xác số khấu hao xác
định và nâng cao chất lượng vật chất trong việc bảo quản và sử dụng.
Nội dung chính của tổ chức cơng tác kế tốn chi tiết tài sản cố định bao gồm:
- Đánh số TSCĐ.
Kế toán chi tiết TSCĐ ở bộ phận kế toán doanh nghiệp và các đơn vị, bộ
phận sử dụng TSCĐ.
3.1.1. Đánh số tài sản cố định.
Đánh số TSCĐ là quy định cho mỗi tài sản cóo dịnh một hiệu tương ứng
theo những nguyên tắc nhất định.
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
16
Việc đánh số TSCĐ được tiến hành theo từng đối tượng tài sản cố định (gọi
là đối tượng ghi TSCĐ).
Mỗi đối tượng TSCĐ không phân biệt đang sử dụng hay dự trữ đều phải có
số hiệu riêng. Số hiệu của mỗi đối tượng ghi TSCĐ không thay đổi trong suốt thời
gian sử dụng hay bảo quản tại đơn vị.
Trong thực tế có thể có rất nhiề
3.1.2.Kế tốn chi tiết TSCĐ ở bộ phận kế toán và các địa điểm sử dụng:
Ở phịng ban kế tốn, kếtốn chi tiết TSCĐ được thực hiện ở thẻ TSCĐ
(mẫu số 02- TSCĐ/BD). Thẻ TSCĐ dùng để theo dõi chi tiết từng TSCĐ của từng
đơn vị , tình hình thay dổi nguyên giá và giá trị hao mịn đã trích hàng năm của
từng TSCĐ của đơn vị. Thẻ TSCĐ do kế toán TSCĐ lập cho từng đối tượng ghi
TSCĐ.
Căn cứ để kế toán lập thẻ TSCĐ là:
- Biên bản giao nhận TSCĐ.
- Biên bản thanh toán TSCĐ.
- Biên bản giao nhận TSCĐ sửa chữa lớn hình thành.
Ngồi ra, căn cứ để lập thẻ TSCĐ còn gồm các chứng từ như:
- Biên bản đánh giá lại TSCĐ.
- Bảng tính và phân bổ kế hoạch TSCĐ
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
17
- Các tài liệu kỷ luật khác có liên quan.
Tại các địa điểm sử dụng TSCĐ, để theo dõi địa điểm đặt TSCĐ. Tình hình
tăng giảm TSCĐ do từng đơn vị, bộ phận phân xưởng (đội, trại) hoặc phòng ban
mỗi đơn vị sử dụng phải mở một sổ riêng sổ TSCĐ trong đó ghi TSCĐ tăng, giảm
của đơn vị mình theo từng chứng từ, tăng, giảm TSCĐ theo trình tự thời gian phát
sinh ngược.
Các bước tiến hành hạch toán chi tiết bao gồm:
- Đánh số hiệu cho tài sản.
- Lập thẻ TSCĐ và vào sổ chi tiết TSCĐ theo từng đối tượng.
3.2. Kế toán tổng hợp tăng, giảm TSCĐ hữu hình, TSCĐ vơ hình.
Ngồi kế tốn chi tiết TSCĐ, để đảm bảo sự đồng bộ trong công tác kế tốn,
giúp cho việc hạch tốn chung tồn doanh nghiệp thì kế tốn phải phản ánh kịp
thời, chặt chẽ, chính xác sự biến động về giá trị TSCĐ trên sổ kế toán bằng việc
hạch toán tổng hợp TSCĐ để kế toán các nghiệp vụ tăng, giảm TSCĐ, kế toán sử
dụng các tài khoản chính sau:
- Tài khoản 211: Tài sản cố định hữu hình.
- Tài khoản 212: Tài sản cố định thuê tài chính.
- Tài khoản 213: Tài sản cố định vơ hình.
- Tài khoản 214: Hao mịn TSCĐ.
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
18
Ngồi ra, để phản ánh sự biến động TSCĐ và trích khấu hao TSCĐ người ta
cịn quy định sử dụng các tài khoản có liên quan như tài khoản 111, 112, 241, 331,
341, 342, 411.
*Nguyên tắc chung trong kế toán TSCĐ là:
+ Việc ghi chép trên các tài khoản phản ánh giá trị tài sản (TK 211, 212,
213) là ghi theo nguyên giá.
+ Trường hợp sử dụng vốn đầu tư xây dựng cơ bản, quỹ xí nghiệp để đầu tư
TSCĐ thì đồng thời với việc ghi tăng TSCĐ là việc ghi chuyển nguồn để tăng
nguồn kinh doanh. Còn việc sử dụng vốn từ khấu hao, vốn kinh doanh thì khơng
hạch tốn tăng nguồn vốn.
+ Việc hạch tốn khấu hao đồng thời với hạch tốn hao mịn TSCĐ trên TK
214.
+ Chỉ điều chỉnh nguyên giá TSCĐ khi quyết định đánh giá lại TSCĐ của
cấp trên có thẩm quyền.
* Kế tốn tổng hợp tăng TSCĐ hữu hình, TSCĐ vơ hình.
Trong các doanh nghiệp hiện nay có nhiều trường hợp tăng TSCĐ như: xây
dựng nhà xưởng, mua sắm máy móc, thiết bị, các đơn vị khác góp vốn liên doanh
bằng TSCĐ, được biếu tặng.. từng trường hợp tăng TSCĐ đều được kế toán phản
ánh đầy đủ kịp thời trên cơ sở các chứng từ như hoá đơn mua sắm TSCĐ, các hoá
đơn chi tiết về các chi phí lắp đặt chạy thử và các tài liệu khác có liên quan.
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
19
*Kế tốn tổng hợp giảm TSCĐ hữu hình, TSCĐ vơ hình.
TSCĐ hữu hình, TSCĐ vơ hình của doanh nghiệp giảm đi do nhiều nguyên
nhân khác nhau như: nhượng bán, thanh lý, mất mát, phát hiện thiếu khi kiểm kê,
đem góp vốn liên doanh, điều chuyển cho đơn vị khác.... mọi trường hợp giảm đều
TK 111, 112 341, 331
TK 211, 133
TK 128, 222
phải làm đầy đủ tủ tục xác định đúng các khoản thiệt hại, chi phí thu nhập (nếu có)
1a
6
và tuỳ trường hợp cụ thể để kế tốn ghi sổ.
TK 133
TK 214
Trình tự kế tốn tăng giảm TSCĐ vơ hình, TSCĐ hữu hình được biểu diễn ở
sơ đồ dưới đây:
1b
TK 412
(1a) :Mua TSCĐ
(1b): Thuế VAT phải nộp khi mua TSCĐ (theo phương thức khấu trừ).
(2) : Nhận TSCĐ được cấp, liên doanh tặng biếu.
TK 228
TK 411
(3): TSCĐ xây dựng hồn thành bàn giao.
2
7
(4): Nhận lại TSCĐ góp vốn liên doanh ngắn hạn, dài hạn, TSCĐ cho thuê
tài chính.
(5): Chuyển TSCĐ th tài chính thàh TSCĐ tự có.
TK 241
(6): Góp vốn liên doanh bằng TSCĐ.
3
TK 821
8
(7): Cho thuê TSCĐ tài chính.
(8): Thanh lý, nhượng bán TSCĐ.
TK 138 (1381)
TK 128, 222, 228
(9): TSCĐ thiếu chờ xử lý.
4
9
TK 214
TK 212
5
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
20
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
21
3.3. Kế tốn khấu hao và hao mịn TSCĐ
3.3.1.Hao mịn TSCĐ.
TSCĐ tham gia vào q trình sản xuất kinh doanh và bị tác động bởi nhiều
yếu tố bị giảm giảm giá trị sử dụng hay nói cách khác TSCĐ bị hao mịn dần. Hao
mịn có 2 loại:
- Hao mịn hữu hình là sự hao mịn vật chất trong q trình sử dụng, bị hao
mịn, hư hỏng từng bộ phận và mất dẫn giá trị sử dụng ban đầu.
- Hao mịn vơ hình là sự giảm giá TSCĐ do sự tiến bộ của khoa học kỹ
thuật đã cho ra đời những tài sản thay thế có tính năng, cơng dụng tốt hơn và giá
thành rẻ hơn, những TSCĐ mà doanh nghiệp đang sử dụng. Hao mịn vơ hình phát
triển nhanh hay chậm phụ thuộc vào nhịp độ phát triển của tiến bộ khoa học kỹ
thuật và sự tăng năng suất của những TSCĐ cùng loại. Chính vì vậy, doanh nghiệp
cần phải nhận thức đúng hao mòn TSCĐ đồng thời phải xây dựng và sử dụng một
cách hợp lý cả 2 yếu tố hao mịn hữu hình và hao mịn vơ hình để xác định đúng
thời gian hữu ích của TSCĐ.
3.3.2. Khấu hao TSCĐ.
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
22
Khấu hao TSCĐ là sự biểu hiện bằng tiền giá trị hao mịn TSCĐ. Việc tính
khấu hao TSCĐ là nhằm thu hồi lại vốn đầu tư trong một thời gian nhất định để tái
sản xuất TSCĐ khi TSCĐ bị hư hỏng phải thanh lý, loại bỏ khỏi quá trình sản
xuất.
3.3.3. Các phương pháp khấu hao.
- Phương pháp khấu hao tuyến tính.
- Phương pháp khấu hao theo sản lượng.
- Phương pháp khấu hao nhanh.
Tuỳ vào điều kiện sản xuất kinh doanh mà mỗi doanh nghiệp lựa chọn cho
mình một phương pháp khấu hao cho phù hợp.
Hiện nay, theo quyết định số 166/1999/QĐ- BTC ngày 3012/1999 của Bộ
trưởng Bộ Tài chính.
Mức khấu hao hàng năm của doanh nghiệp được xác định như sau:
MK = NG/T
Trong đó
MK: mức khấu hao trung bình hàng năm của TSCĐ.
NG: nguyên giá của TSCĐ.
T: thời gian sử dụng định mức TSCĐ.
Khi đó:
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
Mức khấu hao hàng tháng
=
23
Mức khấu hao hàng năm
12
Tỷ lệ khấu hao tài khoản hàng năm được tính như sau:
TK
=
MK
NG
x 100
=
1
T
x 100
Như vậy việc nghiên cứu các phương pháp tính khấu hao TSCĐ là một căn
cứ quan trọng phục vụ cho người quản lý và kế toán TSCĐ quyết định việc thu hồi
và bảo tồn vốn cố định đó cũng là căn cứ phục vụ việc lập kế hoạch khâúhao
TSCĐ của doanh nghiệp.
3.3.4.Kế toán tổng hợp khấu hao và hao mịn TSCĐ.
Kế tốn khấu hao và hao mịn TSCĐ được phản ánh đồng thời trên TK
“214”- Hao mòn TSCĐ và được phản ánh qua sơ đồ sau:
(1): Trích khấu hao TSCĐ
(2): Nhận TSCĐ trong nội bộ đã khấu hao
(3): Giảm TSCĐ đã khấu hao
(4):Khấu hao nộp cấp trên (nếu khơng được hồn trả)
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
TK 211, 213
TK 214
TK 627, 641, 642
(3)
TK 821, 138
TK 241
(1)
TK 222, 228
TK 142, 335
TK 411
TK 111, 112, 338
(4)
TK 211
(2)
TK 009
(1b)
(4b)
24
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
25
Để theo dõi việc sử dụng nguồn vốn khấu hao cơ bản người ta sử dụng TK
ngoài bảng 009. Bên nợ: nguồn vốn khấu hao giảm.
Bên có: Nguồn vốn hấu hao tăng.
Số dư bên có: Nguồn khấu hao hiện cịn ở doanh nghiệp.
3.4. Kế tốn sửa chữa TSCĐ:
TSCĐ là những tư liệu lao động chủ yếu có thời gian sử dụng lâu dài, chúng
chịu ảnh hưởng trực tiếp của những tác động cơ, lý, hoá học làm cho TSCĐ bị hao
mòn, hư hỏng dần. Để đảm bảo cho TSCĐ hoạt động được bình thường trong suốt
thời gian sử dụng, doanh nghiệp phải tiến hành sửa chữa những bộ phận hao mịn,
hư hỏng đó. Tuy nhiên, trong hoạt động sửa chữa có phản ánh các chi phí phát
sinh liên quan tới TSCĐ vì vậy hạch tốn cần tn theo các chuẩn mực chung:
Một là, các khoản chi phí phát sinh liên quan đến TSCĐ nếu chỉ được hạch
toán vào TSCĐ nếu như chúng thực sự cải thiện tình trạng hiện hữu của TSCĐ đó,
thêm vào trạng thái tiêu chuẩn ban đầu của TSCĐ đó như:
Thay đổi một bộ phận của tài sản làm cho thời gian hữu ích của chúng được
tăng lên, bao gồm cả việc tăng công suất cuả chúng.
Cải tiến các bộ phận của máy móc, thiết bị làm tăng một cách đáng kể
lượng sản phẩm sản xuất ra.