tiểu luận kết thúc học phần triết học mác-lê nin

1

TRƯỜNG ĐẠI HỌC
TÀI CHÍNH - MARKETING
MẪU PHIẾU LÀM BÀI TỰ LUẬN
HỌC PHẦN: TRIẾT HỌC MÁC-LÊNIN
Ngày làm bài: …24… /...12./2021
Họ tên: Đào Thị Tuyết Minh
Mã số sinh viên: …....2121005957..…………………………………….……...
Mã lớp học phần: …211110113430….......................................................
Bài làm gồm: …6.. trang

Điểm
Bằng số Bằng chữ

CB chấm thi
(Ký, ghi rõ họ tên)

BÀI LÀM:
Câu 1: Văn bản thể hiện rõ nhất quy luật nào của phép biện chứng duy vật?
Hãy làm sáng tỏ quy luật đó đã thể hiện như thế nào trong nội dung văn
bản (5 điểm).
-Ngay từ đầu văn bản đã thể hiện rất rõ quy luật mâu thuẫn,là quy luật quan

trọng nhất của phép biện chứng duy vật, là hạt nhân của phép biện chứng không
chỉ là tiêu đề mà xuyên suốt văn bản tác giả đều khai thác các yếu tố trái ngược
nhau để làm rõ vấn đề đã được nêu ra ở ban đầu:GIÀU BẤT HẠNH, NGHÈO
HẠNH PHÚC

-Quy luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập được thể hiện trong
đoạn văn bản như sau:

+Ở tiêu đề GIÀU BẤT HẠNH, NGHÈO HẠNH PHÚC, ta thấy sự mâu thuẫn rất rõ
giữa các đặc điểm, thuộc tính như: giàu đối lập với nghèo, bất hạnh đối lập với
hạnh phúc. Những đặc điểm, thuộc tính trên vốn đã trái ngược nhau nhưng khi


2

xuất hiện trong văn bản chúng lại càng mâu thuẫn với những suy nghĩ bình
thường của mọi người rằng giàu mới hạnh phúc, nghèo mới là sự bất hạnh.
Thuộc tính

GIÀU

NGHÈO

Đặc điểm

BẤT HẠNH

HẠNH PHÚC

+Các mặt đối lập thể hiện rõ nhất trong văn bản là mặt “giàu” và mặt “nghèo”
được biểu thị qua hai khuynh hướng:
● các mặt đối lập bài trừ, triệt tiêu nhau, đấu tranh phủ định lẫn
nhau:người giàu có họ có xu hướng khơng hài lòng với c̣c sống họ
đang có “Một cuộc khảo sát đối với các nhà đầu tư tại Mỹ, cho thấy 70%
những người đạt các tiêu chuẩn nêu trên khơng tự nhận mình giàu có”, và
chúng ta đang phủ nhận việc giàu là hạnh phúc:”Những nghiên cứu trải
dài suốt hàng chục năm nay đã phủ nhận khái niệm tiền bạc có thể mua
được hạnh phúc về lâu về dài.”.Mtặ khác người nghèo thì hạnh phúc hơn

điều này được chứng minh ở các chỉ số:”rên thực tế, trong lúc nền du lịch
của Nepal bị ảnh hưởng nặng nề bởi thảm hoạ nói trên, nước này vẫn
vượt lên 8 bậc để lên xếp thứ 99 trên 155 quốc gia trong Chỉ số Hạnh
phúc Toàn cầu năm 2017, đứng trên cả Nam Phi, Ai Cập và trên cả quốc
gia láng giềng Ấn Độ”
● các mặt đối lập nương tựa vào nhau, mặt này lấy mặt kia làm tiền đề
cho sự tồn tại của mình, thống nhất giữa các mặt đối lập:Người nghèo
được so sánh với người giàu, người giàu lấy người giàu hơn để so
sánh.Người nghèo có sự hạnh phúc từ hoàn cảnh của mình, khái niệm
niềm vui của họ đơn giản hơn so với người giàu ;ngược lại người giàu lại
khó khăn trong việc tìm kiếm hạnh phúc từ đó dẫn tới sự bất hạnh của
người giàu.Hai mặt giàu nghèo;phải có giàu và nghèo cùng tồn tại, chúng
laf mối ràng buộc từ đó dẫn tới sự thống nhất là hạnh phúc của con người
và tạo nên lí do để xã hội phát triển
+Sau khi ở tiêu đề đã nêu ra sự mâu thuẫn chủ yếu nhất thì ở nội dung của văn
bản đã tập trung khai thác các vấn đề đã được nêu ra:
● Qúa trình phát sinh mâu thuẫn: Những người giàu có họ không nghĩ
mình giàu có; những người trúng xổ số cũng không hài lịng với cuộc sống
của mình sau khi nhận thưởng,tìm thấy niềm vui trong những điều nho
nhỏ; “Càng làm ra nhiều tiền bao nhiêu thì bạn càng muốn nhiều tiền hơn
bấy nhiêu - nó giống như một cơn nghiện”…Các mâu thuẫn ở phần đầu là
sự bắt đầu cho các mâu thuẫn sau, theo lối suy nghĩ thường ngày của mỗi
người thì giàu sẽ hạnh phúc, nhưng theo nghiên cứu thì đã chứng minh
điều ngược lại và khởi nguồn của điều đó là bắt nguồn của mẫu thuẫn lớn
nhất trong văn bản là GIÀU BẤT HẠNH. Những điều này biểu hiện: đồng


3

nhất nhưng bao hàm sự khác nhau; khác nhau bề ngồi, khác nhau bản

chất, mâu thuẫn được hình thành.Nằm chủ yếu ở phần đầu văn bản.
●
Phát triển của mâu thuẫn, biểu hiện: các mặt đối lập xung đột với
nhau; các mặt đối lập xung đột gay gắt với nhau:”những người nghèo khổ đã
quen với việc tìm niềm vui trong cuộc sống, và khái niệm niềm vui của họ
vượt lên trên tiền và vật chất”; “Tự do và dân chủ khiến người dân cảm thấy
hạnh phúc, thế nhưng những điều này trở nên kém quan trọng hơn khi nhu
yếu phẩm còn thiếu thốn. Con người có thể phải đối mặt với sự thiếu thốn và
vẫn lạc quan, hoặc có tất cả, và vẫn bất hạnh”;vấn đề của những người nông
dân hạnh phúc và các triệu phú bất hạnh;”Một cơn động đất có thể phá huỷ
rất nhiều thứ, thế nhưng nhiều người vẫn thấy vui vì họ khơng mất gia đình…
hậu quả đã có thể tồi tệ hơn nhiều”,...Nêu rõ các mâu thuẫn đối lập nhau
một cách gay gắt, giữa việc những người , những quốc gia không giàu có
hoặc những người nghèo khổ, nhưng lại hạnh phúc hơn so với những người
giàu có và những quốc gia giàu có.

Người giàu bất hạnh

Người nghèo hạnh phúc

><
●
Giaỉ quyết mâu thuẫn, biểu hiện: sự chuyển hóa của các mặt đối lập,
mâu thuẫn được giải quyết:”Lời khuyên tốt nhất của tôi dành cho bạn là hãy tìm
những gì phù hợp với mình và học cách để có được hạnh phúc từ những điều
nhỏ nhất trong cuộc sống, dù bạn ở bất cứ đâu.”; những người thu nhập cao,
vốn hồn tồn có khả năng đầu tư vào chứng khoán hoặc bất động sản, lại
chọn trả tiền cho những trải nghiệm;”Mọi người đều nghĩ rằng tiền là thứ làm
nên sự giàu có. Thế nhưng bạn khơng cần quá nhiều tiền nếu bạn đang thực
sự cảm thấy hạnh phúc với cuộc sống hiện tại”…->Để mâu thuẫn được giải

quyết tác giả đã nêu ra quan điểm rằng hãy tìm những hạnh phúc từ những
điều nhỏ nhặt.Tức là khi ta ngày ngày kiếm tiền để làm giàu thì cũng đừng chỉ
chăm chú vào nó quá mà hãy tận hưởng, sẻ chia cùng gia đình người thân hay
những hạnh phúc nhỏ nhoi từ xung quanh.


4

Câu 2:Mối quan hệ biện chứng giữa tồn tại xã hội và ý thức xã hội được
thể hiện như thế nào trong nội dung văn bản (5 điểm).
-Tồn tại xã hội là toàn bộ sinh hoạt vật chất và những điều kiện sinh hoạt vật
chất của xã hội. Tồn tại xã hội là một kiểu vật chất xã hội là các quan hệ xã hội
vật chất được thức xã hội phản ánh.
-Ý thức xã hội là mặt tinh thần của đời sống xã hội,là bộ phận hợp thành của
văn hóa tinh thần xã hợi.Văn hóa tinh thần của xã hội mang nặng dấu ấn đặc
trưng của hình thái kinh tế - xã hội của các giai cấp đã tạo ra nó

– Tồn tại xã hội quy định ý thức xã hội:
● Tồn tại xã hội quyết định nội dung, bản chất, xu hướng vận động của

ý thức xã hội:điều này thể hiện rõ trong chủ nghĩa duy vật biện chứng là
vật chất có trước,ý thức có sau,vật chất quyết định ý thức:những người
giàu có họ có nhiều tiền , nhiều vật chất và những thứ đó làm họ thay đổi
suy nghĩ về hạnh phúc ,đối với họ hạnh phúc không còn là khái niệm mà
những người nghèo dễ dàng có được, mà là những gì có giá trị hơn, từ đó
họ có xu hướng so sánh với những người giàu hơn, thay vì so sánh bản
thân với phần lớn xã hội.Còn trái lại, đối với ngời nghèo,họ thường tìm
được hạnh phúc từ những điều nhỏ nhoi trong cuộc sống thường nhật của
mình.Bên cạnh đó, văn bản cũng chỉ rõ là sự quyết định của tồn tại xã
hội lên ý thức xã hội:”Tự do và dân chủ khiến người dân cảm thấy hạnh

phúc, thế nhưng những điều này trở nên kém quan trọng hơn khi nhu yếu
phẩm còn thiếu thốn. Con người có thể phải đối mặt với sự thiếu thốn và vẫn
lạc quan, hoặc có tất cả, và vẫn bất hạnh”.

● Tồn tại xã hội thay đổi là điều kiện quyết định để ý thức xã hội thay
đổi:tồn tại xã hội thay dổi hay cụ thể là phương thức lao dộng thay đổi thì


5

tư tưởng,lí luận xã hội cũng thay đổi:”Nghiên cứu của Graham chỉ ra rằng,
những người giàu, có thể thích nghi với việc thu nhập thấp hơn trước tốt
hơn là họ nghĩ.”;”có thể phải học lối sống dựa vào nhau và kết nối với
nhau, điều khá phổ biến ở các nhóm và xã hội nghèo hơn.”.Ta thấy,nếu
người giàu họ vẫn sống trong điều kiện giàu có thì họ sẽ cảm nhận họ
nghèo và nỗ lực để giàu hơn,tuy nhiên khi họ nghèo họ lại là người dễ
dàng thích nghi với thu nhập thấp hơn là họ nghĩ. Hoặc như Tilmilsina
trong văn bản, ban đầu ông cũng có cuộc sống hạnh phúc khi ở trong
nghèo cùng bố mẹ tuy nhiên sau dó thì ông chuyển đến thành phố thì ông
lại có nhiều mối lo trong cuộc sống hơn:”Ở khu vực thành phố, nhiều
người được giáo dục lại tỏ ra lo lắng về cuộc sống hơn. Bố mẹ tơi khơng
có tiền nhưng họ lại hạnh phúc hơn tơi”
-Tính độc lập tương đối và sự tác động trở lại của ý thức xã hội:
● Ý thức xã hội thường lạc hậu so với tồn tại xã hội:“Mọi người đều nghĩ

rằng tiền là thứ làm nên sự giàu có. Thế nhưng bạn khơng cần q nhiều
tiền nếu bạn đang thực sự cảm thấy hạnh phúc với cuộc sống hiện tại”,bà
Webb nói.Lúc này tồn tại xã hội đã thay dổi về điệu kiện hoàn cảnh,nhưng
mãi về sau bà mới nhận ra và thay đổi quan điểm và sống tận hưởng hơn
từ những niềm vui nhỏ nhoi.

● Ý thức xã hội có tính kế thừa, được thể hiện trong văn bản:”thế hệ này
sẽ ít phải hứng chịu những tác động tiêu cực của vật chất hơn, ví dụ như
sự ích kỷ, ái kỷ..., Jetten nói.” hoặc“Những nghiên cứu trải dài suốt hàng
chục năm nay đã phủ nhận khái niệm tiền bạc có thể mua được hạnh
phúc về lâu về dài.” .Sự kế thừa lạị ý thức xã hội là tiếp nhận những tư
tưởng tiến bộ để lại những nghiên cứu tiến bộ được tiếp tục khẳng định
trong thời đại mới .
● Sự tác động qua lại giữa các hình thái ý thức xã hội :các hình thái ý
thức như ý thưc chính trị: ”Tại các quốc gia đang phát triển, tuy một khoản
tiền nhỏ cũng có thể tạo nên một sự khác biệt lớn đối với cuộc sống của
một người, mang lại cho họ nhiều hơn nhu cầu thiết yếu, nhưng những
người khơng có gì nhiều cũng khơng q sợ hãi sự mất mát, bà nói.”; “Các
quốc gia giàu có hơn thường hạnh phúc hơn những quốc gia nghèo, thế
nhưng vấn đề phức tạp hơn như vậy”.Bên cạnh đó còn có hình thài ý thức
đạo đức là quan niệm về hạnh phúc , bất hạnh trong cuộc sống giữa
người giàu và người nghèo các hình thái này tác động qua lại khiến cho
nhiều quốc gia dù có nhiều thiên tai nhưng chỉ số hạnh phúc vẫn được xếp
hạng cao.
● Ý thức xã hội tác động trở lại tồn tại xã hội:là biểu hiện rõ nét nhất của
tính độc lập tương đối của ý thức xã hội:”Cũng có các tín hiệu cho thấy
ngay cả những người thu nhập cao, vốn hồn tồn có khả năng đầu tư


6

vào chứng khoán hoặc bất động sản, lại chọn trả tiền cho những trải
nghiệm Tại Hoa Kỳ”; “kể từ năm 1987, tỷ lệ tiêu dùng đối với các sự kiện
và các hoạt động mang tính trải nghiệm trực tiếp so với mức tiêu dùng đối
với hàng hoá đã tăng 70%, theo Bộ Thương mại Hoa Kỳ.”:Những tư
tưởng mới đã làm thay đổi các tồn tại xã hội làm xã hội phát triển theo

chiều hướng tích cực hơn.
KẾT LUẬN:qua mối liên hệ giữa tồn tại xã hội và ý thức xã hội trong văn bản ta
nhận thức rõ hơn về cuộc sống hay cụ theể hơn là hạnh phúc trong cuộc sống
chúng tồn tại trong những điều nhỏ bé giản đơn xung quanhh ta , quan trọng là
ta cần kế thừ và phát huy nó triệt để sao cho phù hợp với sự phát triển của xã
hội.

KẾT THÚC BÀI LÀM

Tài liệu tham khảo:
1.
2.
3.
4.

Quy luật mâu thuẫn - Bài tập nhóm - Triết học Mác Lênin - StuDocu
/>TRIETHOC_USE FOR MY STUDENTS sửa.pdf
/>-co-moi-quan-he-gi.html
5. />-hoi/
6. />-z-se-chon-di-theo-mau-hinh-nao-20210302235235946.chn


7