TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TÔ HIỆU
TỔ KHOA HỌC XÃ HỘI
NHÓM NGỮ VĂN 6
TRỊ CHƠI: AI HIỂU BIẾT
? Trong chương
trình Ngữ văn lớp
6, chúng ta đã học
những thể loại văn
bản nào? Hãy kể
tên?
…………
………….
Hệ thống
văn bản đã
học trong
chương
trình lớp 6
……………
……….
……………
……….
……………
……….
D. Văn
bản nhật
dụng
A. Truyện
dân gian
Hệ thống
văn bản đã
học trong
chương
trình lớp 6
C. Các tác
phẩm hiện
đại
B. Truyện
trung đại
Truyền
thuyết
Cổ tích
Ngụ
ngơn
Văn bản
nhật
dụng
Hệ thống
văn bản đã
học trong
chương
trình lớp 6
Truyện
cười
Thơ
Truyện
và kí
hiện đại
Truyện
trung
đại
Tổng kết
phần
Văn
TRÒ CHƠI: TIẾP SỨC ĐỒNG ĐỘI
Tiếp
Sức
ĐỒNG ĐỘI
Kể tên các văn bản đã học
trong cả năm học ứng với
các thể loại văn bản.
Luật chơi:
GV chia hai đội, mỗi đội 3 người, mỗi
người viết một thể loại văn bản- tên văn
bản trong thể loại đó, lần lượt cho đến hết.
Thời gian 3 phút. Đội nào được nhiều ý
đúng và nhanh nhất đội đó sẽ chiến thắng
Truyền thuyết
Cổ tích
Ngụ ngơn
Truyện cười
Truyện trung đại
Văn học hiện đại
Truyền thuyết
- Con Rồng, cháu Tiên
- Bánh chưng, bánh giày
- Thánh Gióng
- Sơn Tinh, Thủy Tinh
- Sự tích hồ Gươm
Cổ tích
- Thạch Sanh
- Sọ Dừa
- Em bé thơng minh
- Cây bút thần
- Ơng lão đánh cá và con
cá vàng
Ngụ ngơn
Văn học hiện đại
- Ếch ngồi đáy giếng - Bài học đường đời đầu tiên
- Thầy bói xem voi - Sơng nước Cà Mau
tranh của em gái tôi
- Chân, tay, tai, mắt, -- Bức
Vượt thác
miệng
- Buổi học cuối cùng
- Đeo nhạc cho mèo - Đêm nay Bác không ngủ
- Lượm
Truyện cười
- Mưa
- Treo biển
- Lợn cưới, áo mới
Truyện trung đại
- Con hổ có nghĩa
- Mẹ hiền dạy con
- Thầy thuốc giỏi cốt
ở tấm lịng
- Cơ Tơ
- Cây tre Việt Nam
- Lịng yêu nước
- Lao xao
Văn bản nhật dụng
- Cầu Long Biên – chứng
nhân lịch sử
- Bức thư của thủ lĩnh da đỏ
- Động Phong Nha
1. Truyện truyền thuyết
Truyện truyền thuyết
Truyền thuyết là loại truyện dân gian truyền miệng kể về các
nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ,
thường có yếu tố tưởng tượng, kì ảo. Truyền thuyết thể hiện
thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện
và nhân vật lịch sử được kể.
Các truyện truyền thuyết
- Con Rồng, cháu Tiên
- Bánh chưng, bánh giày
- Thánh Gióng
- Sơn Tinh, Thủy Tinh
- Sự tích hồ Gươm
Thống kê các văn bản truyện- Truyện truyền thuyết
TT
Tên văn bản
Nhân vật chính
Tính cách, vị trí, ý nghĩa của nhân vật chính
1
Con rồng cháu
tiên
Lạc Long Quân- Âu Nhân vật chính phát triển nội dung câu truyện.
Cơ
Truyện giải thích nguồn gốc người Việt
2
Bánh chưng
bánh giầy
Lang Liêu
Vai trị giải thích nguồn gốc sự vật, đề cao nghề
nơng,sự thờ kính tổ tiên, trời đất vào dịp tết( Tục
là bánh chưng bánh giầy)
3
Thánh Gióng
Thánh Gióng
Nhân vật chính biểu hiện ước mơ của nhân dân
về lòng yêu nước chống ngoại xâm.
4
Sơn Tinh-Thuỷ
Tinh
Sơn Tinh
Thuỷ Tinh
Hai nhân vật chính phản ánh và giải thích hiện
tượng lũ lụt hàng năm. Thể hiện ước mơ chinh
phục thiên nhiên cảu nhân dân.
5
Sự tích Hồ gươm Lê Lợi
Nhân vật chính giữ vai trị phát triển tình tiết câu
chuyện chống qn Minh xâm lược và gải thích
nguồn gốc-ý nghĩa của Hồ Gươm
2. Truyện cổ tích
Truyện cổ tích
Các truyện cổ tích
Truyện cổ tích là loại truyện ruyền miệng dân gian thời xưa kể về cuộc
đời của một số kiểu nhân vật quen thuộc
-Nhân vật bất hạnh( mồ cơi, con riêng, có hình dáng xấu xí...)
-Nhân vật dũng sĩ có tài năng kì lạ
-Nhân vật thơng minh và ngốc ngếch.
-Nhân vật là động vật ( Con vật biết nói năng, hoạt động như con
người)
Truyện cổ tích thường có yếu tố hoang đường, thể hiện ước mơ, niềm tin
của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của lịng nhân ái lẽ phải, sự cơng
bằng đối với gian tham, bất công của cái thiện đối với cái ác.
- Thạch Sanh
- Sọ Dừa
- Em bé thông minh
- Cây bút thần
- Ông lão đánh cá và con cá vàng
Thống kê các văn bản truyện- Truyện cổ tích
TT
Tên văn bản
Nhân vật chính
Tính cách, vị trí, ý nghĩa của nhân vật chính
1
Sọ Dừa
Sọ Dừa
NVChính có hình dáng xấu xí nhưng tài giỏi, đẹp đẽ.
Truyện đề cao giá trị nhân bản của những con người bất
hạnh.
2
Thạch Sanh
Lý Thơng
Thạch Sanh
Hai NV có tính cách khác nhau tạo nên cốt truyện nhằm
đề cao người dũng sỹ diệt yêu quái cứu dân. Mặt khác
lên án kẻ bất lương và thể hiện lí tưởng nhân đạo của
nhân dân.
3
Em bé thơng minh
Em bé thơng minh
NV Chính có trí thơng minh kỳ lạ. Truyện đề cao trí
khơn và tạo ra tiếng cười vui vẻ hồn nhiên.
4
Cây bút thần
Mã Lương
NV có tài năng kì lạ vì được thần giúp đỡ. Truyện thể
hiện ước mơ của con người có những khả năng kì diệu
để diệt trừ bất cơng, độc ác.
5
Ông lão đánh cá và Ông lão và mụ vợ
con cá vàng
Hai NV có tính cách khác nhau: hiền lành,tham lam độc
ác. Truyện ca ngợi lòng nhân hậu và trừng phạt kẻ
tham lam độc ác
3. Truyện ngụ ngôn
Truyện ngụ ngôn
Truyện ngụ ngôn là loại truyện kể bằng văn xi hoặc văn vần,
mượn truyện lồi vật để nói bóng nói gió, kín đáo chuyện con
người, nhằm khun nhủ, răn dạy người ta bài học trong cụộc
sống
Các truyện ngụ ngơn
- Ếch ngồi đáy giếng
- Thầy bói xem voi
- Chân, tay, tai, mắt, miệng
- Đeo nhạc cho mèo
Thống kê các văn bản truyện- Truyện ngụ ngôn
TT
Tên văn bản
Nhân vật chính
Tính cách, vị trí, ý nghĩa của nhân vật chính
11
Ếch ngồi đáy giếng
Con ếch
NV Chính hiểu cuộc sống một cách nông cạn, nhỏ hẹp
huyênh hoang, phải trả giá bàng cái chết.Truyện
khuyên ta phải mở rộng tầm hiểu biết, khơng chủ quan
kiêu ngạo.
12
Thầy bói xem voi
5 thầy bói
Chế giễu 5 thầy bói mù xem voi rồi đánh giá về hình
dáng của voi, nên xảy ra đánh nhau. Truyện khuyên ta
khi nhận xét điều gì cẩn tránh phiến diện. hời hợt.
13
Đeo nhạc cho mèo
Các con chuột
Phê phán những tưởng tượng viễn vông của họ hàng
nhà chuột họp nhau lại bàn chuyện đeo nhạc vào cổ cho
mèo, nhưng khơng có khả năng thực hiện. Truyện phê
phán những ý tưởng không thực tế.
14
Chân tay, tai, mắt,
miệng
Chân tay, tai, mắt,
miệng
NV là những bộ phận trên cơ thể người so bì với nhau
dẫn đến hiện tượng mệt mỏi, không thể sống nổi.
Truyện đưa ra lời khuyên: “ Mỗi người vì mọi người,
Mọi người vì mỗi người”
4. Truyện cười
Truyện cười
Truyện cười là loại truyện kể về những hiện tượng đáng cười
trong cuộc sống nhằm tạo ra tiếng cười mua vui hoặc phê phán
những thói hư, tật xấu trong xã hội.
Các truyện cười
- Lợn cưới, áo mới
- Treo biển
TT
Tên văn bản
Nhân vật chính
Tính cách, vị trí, ý nghĩa của nhân vật chính
15
Treo biển
Người chủ cửa hàng
Truyện là nụ cười phê phán nhẹ nhàng người chủ cửa
hàng cá thiếu chủ kiến trong việc tiếp thu ý kiến về việc
treo cái biển bán hàng.
16
Lợn cưới áo mới
Hai anh chàng khoe
của
Chế giễu những người có tính khoe khoang, một tính
xấu phổ biến trong xã hội.
5. Truyện trung đại
Truyện trung đại
Truyện trung đại là loại truyện nhiều khi gần với thể kí ( Ghi
chép sự việc) với sử ( Ghi chép chuyện thật) và có thể hư cấu
thường mang tính giáo huấn. Cốt truyện nhìn chung cịn đơn
giản. Nhân vật thường được miêu tả qua hành động và ngơn
ngữ.
Các truyện trung đại
- Con hổ có nghĩa
- Mẹ hiền dạy con
- Thầy thuốc giỏi cốt ở tấm lòng
Thống kê các văn bản truyện- Truyện Trung đại
TT
Tên văn bản
Nhân vật chính
Tính cách, vị trí, ý nghĩa của nhân vật chính
17
Mẹ hiền dạy con
Người mẹ và người
con
Truyện là tấm gương sáng về tình thương và cách dạy
con. Cốt truyện đơn giản nhưng ý nghĩa sâu sắc làm
xúc động lòng người.
18
Thầy thuốc giỏi cốt
ở tấm lòng
Thầy thuốc-Quan
trung sứ-Vua Trần
Anh Vương
Ca ngợi phẩm chất của người thầy thuốc có tài, có đức
cứu chữa người bệnh, không sợ quyền uy và tiền tài
danh vọng.
19
Con hổ có nghĩa
Con Hổ, Bà đỡ Trần,
bác tiều phu
Truyện trung đại, hư cấu về hai con hổ, mượn chuyện
hổ để nói chuyện người, nhằm mục đích:
+ Đề cao, ca ngợi ân nghĩa ở đời.
+ Gửi tới người đọc bài học đạo lí sâu sắc, thấm thía:
Biết làm ơn và trả ơn.
6. Truyện và kí hiện đại
Truyện và kí hiện đại
TT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Tên văn bản
Bài học đường đời đầu tiên
Sông nước cà mau
Bức tranh của em gái tôi
Vượt thác
Buổi học cuối cùng
Lịng u nước
Cơ tơ
Cây tre Việt nam
Lao xao
Thể loại
Trích truyện “Dế mèn phiêu lưu kí”
Trích truyện “Đất rừng phương nam”
Truyện ngắn
Trích từ truyện “Quê nội”
Truyện ngắn
Kí
Kí
Kí
Hồi kí tự truyện