Tổng kết phần văn-T 125

1. Thống kê các văn bản thơ
(từ bài 15 đến bài 21 theo mẫu SGK)
I. Cụm văn bản thơ
T
T
văn bản Thể thơ
Tác giả
Giá trị nội dung chủ yếu
1
V o nh ngục
Quảng Đông cảm
tác
Thất ngôn bát
cú đờng luật Phan Bội Châu
Phong thái ung dung đờng hoàng, khí phách
kiên cờng buất khuất
2
Đập đá ở Côn Lôn
Thất ngôn bát
cú Đờng luật
Phan Châu
Trinh
Hình tợng đẹp lẫm liệt, ngang tàng của ngời
anh hùng cứu nớc
3
Muốn làm thằng
cuội
Thất ngôn bát
cú Đờng luật Tản Đà
Bất hoà với thực tại tầm thờng, xấu xa muốn

thoát li bằng mộng tởng.
4
Hai chữ nớc nhà Lục bát Trần Tuấn Khải
Tâm sự yêu nớc
5
Ông đồ
Năm chữ
Vũ Đình Liên
Cảm thơng một lớp ngời tàn tạ, nỗi tiếc nhớ
cảnh cũ ngời xa.
6
Nhớ rừng

Tám
chữ
Thế Lữ
Nỗi chán ghét thực tại tầm thờng tù túng và
niềm khao khát tự do mãnh liệt.
7
Quê hơng Tám chữ Tế Hanh
Vẻ đẹp bức tranh làng quê và tình yêu quê h
ơng trong sáng, tha thiết.
8
Khi con Tu hú Lục bát Tố Hữu
Lòng yêu cuộc sống, khao khát tự do cháy bỏng.
9
Tức cảnh Pắc Pó Tuyệt cú Hồ Chí Minh
Tinh thần lạc quan, phong thái ung dung.
10
Ngắm trăng Tuyệt cú Hồ Chí Minh

Tình yêu thiên nhiên, phong thái ung dung
11
Đi đờng Tuyệt cú Hồ Chí Minh
Bài học chân lý đờng đời
2. Sự khác biệt nổi bật về hình thức
nghệ thuật giữa các văn bản thơ:
Vào nhà ngục Quảng Đông cảm
tác, Muốn làm thằng Cuội ; Nhớ
rừng, Quê hơng
Mét sè nh th¬ tiªu bi u cho phong à ể
Mét sè nh th¬ tiªu bi u cho phong à ể
tr o Th¬ míi (1932- 1945)à
tr o Th¬ míi (1932- 1945)à
Hµn MÆc Tö
NguyÔn BÝnh
L#u Träng L#
ThÕ L÷
Huy CËnXu©n DiÖu

c
c


u
u


n
n


g
g


q
q


u
u

Õ
Õ
7






n
n


g
g
¾
¾
m
m
t
t
r
r
¨
¨
N
N
g
g
9

H
H


O
O


A
A


T
T


A
A

Y
Y
6
















l
l


¸
¸


v
v

µ
µ


n
n
g
g


r
r


¬
¬


i
i
9

n
n


h
h


í
í


r
r


õ
õ


n
n

g
g
7














C
C


O
O


N
N

t
t


u
u


Ê
Ê


n
n


m
m


·
·
9
3
NAM
1
§¤NG
B¾C
2

T¢Y
















4


b
b


è
è


n
n

p
p


h
h
#
#


¬
¬


n
n


g
g
9
1
1
2
2
3
3
4

4
5
5
6
6
7
7
8
8
9
9
10
10
11
11
12
12
13
13
14
14
15
15
YATAOH
GNĂRTMẮGN
ÃMNẤUT
GNỪ
R
RỚHN
IƠRNÀVÁL

GNƠƯHPNỐB
G
NOC
ẾUQ
G
GNUC
íM¬HTOµRTGNOHP IMTOíHIµTOHRGN ¥
§¸p ¸n
Tõ ch×a kho¸
Nªu mét vµi hiÓu
biÕt vÒ Phong trµo
th¬ míi
1. Tiếp tục ôn tập cụm văn bản thơ
2. Lập bảng hệ thống các văn bản nghị luận
và chuẩn bị các câu hỏi trong sách giáo khoa
(trang 144)
Bảng hệ thống:
TT
VĂN BẢN TÁC GIẢ THỂ LOẠI GIÁ TRỊ NỘI DUNG CHỦ YẾU
1 Vào nhà
ngục QĐ
cảm tác
Phan Bội Châu Thất ngôn bát
cú
Phong thái ung dung, đường hoàng và khí phách
kiên cường, bất khuất vượt lên trên cảnh
ngục tù khốc liệt của tác giả
2 Đập đá ở
Côn Lôn
Phan Chu Trinh Thất ngôn bát

cú
Hình tượng đẹp lẫm liệt, ngang tàng của người
anh hùng cứu nước dù gặp nguy nan vẫn
không sờn lòng, đổi chí.
3 Muốn làm
thằng Cuội
Tản Đà Thất ngôn bát
cú
Tâm sự của Tản Đà, bất hoà sâu sắc với
thực tại tầm thường, xấu xa, muốn thoát li
bằng mộng tưởng lên cung trăng để bầu bạn
với chò Hằng.
4 Hai chữ
nước nhà
Trần Tuấn
Khải
Song thất lục bát Tâm sự yêu nước của tác giả và khích lệ
lòng yêu nước, ý chí cứu nước của đồng
bào
5 Nhớ rừng Thế Lữ Thơ tự do - Mượn lời con hổ bò nhốt ở vườn bách thú
để diễn tả sâu sắc nỗi chán ghét thực tại
tầm thường, tù túng và niềm khát khao tự do
mãnh liệt và khơi gợi lòng yêu nước thầm kín
của người dân mất nước thû ấy.
6 Ông đồ Vũ Đình Liên Thơ ngũ ngôn -Tình cảnh đáng thương của ông đồ và niềm
cảm thương chân thành trước một lớp người
đang tàn tạ và nỗi tiếc nhớ cảnh cũ người
xưa
7 Quê hương Tế Hanh Thơ tự do -Vẻ đẹp của bức tranh tươi sáng, sinh động về
một làng quê miền biển, nổi bật là hình ảnh

khoẻ khoắn, đầy sức sống của người dân
chài và sinh hoạt lao động làng chài và tình
yêu quê hương trong sáng thiết tha của nhà
thơ.
8 Khi con tu
hú
Tố Hữu Lục bát -Lòng yêu cuộc sống, niềm khát khao tự do
cháy bỏng của người chiến só cách mạng
trong cảnh tù đày.
9 Tức cảnh
Pắc Bó
Hồ Chủ Tòch Tứ tuyệt Tinh thần lạc quan, phong thái ung dung của bác
Hồ trong cuộc sống cánh mạng đầy gian khổ.
10 Ngắm
trăng
Hồ Chí Minh Tứ tuyệt Tình yêu thiên nhiên đến say mê và phong
thái ung dung của Bác Hồ ngay cả trong cảnh
ngục tù cực khổ tối tăm
11 Đi đường Hồ Chí Minh Tứ tuyệt Từ việc đi đường núi đã gợi ra chân lí đường
đời: vượt qua gian lao chồng chất sẽ tới thắng
lợi vẻ vang.
12 Chiếu
dời
đô
Lí Công Uẩn Nghò luận trung
đại (Chiếu)
Khát vọng về một đất nước độc lập,
thống nhất và khí phách của dân
tộc Đại Việt đang trên đà lớn mạnh
13 Hòch

tướng
só
Trần Quốc
Tuấn
Nghò luận trung
đại (Hich)
Lòng căm thù giặc sâu sắc và ý chí
quyết chiến quyết thắng kẻ thù
xâm lược
14 Nước Đại
Việt
ta
Nguyễn Trãi Nghò luận trung
đại (Cáo)
Bản tuyên ngôn độc lập nước ta là
đất nước có nền văn hiến lâu đời,
có lãnh thổ riêng, có phong tục
riêng, có chủ quyền, có truyền
thống lòch sử, kẻ xâm lược là phản
nhân nghóa nhất đònh thất bại.
15 Bàn luận
về
phép
học
Nguyễn
Thiếp
Nghò luận
Trung đại
(Tấu)
Việc học là để làm người có đạo đức,

có tri thức, góp phần làm hưng
thònh đất nước . muốn học tốt phải
có phương pháp học, học rộng nhưng
nắm gonï, học đi đôi với hành
16 Thuế
máu
Nguyễn i
Quốc
Nghò luận hiện
đại
Vạch trần chính quyền thực dân đã biến
người dân nghèo khổ ở các xứ
thuộc đòa thành vật hi sinh để phục
vụ cho lợi ích của mình trong các
cuộc chiến tàn khốc
PHẦN VĂN HỌC NƯỚC NGOÀI .
Stt Tên
vbản
Tác
giả
Tên
nước
Thể loại Nội dung chủ yếu Nghệ thuật nổi bật
1 Cô
bé
bán
diêm
An-đec-
xen
ĐMạch

Tkỉ
XIX
Truyện
ngắn
Lòng thương cảm sâu
sắc của nhà văn đối
với những con người bất
hạnh .
Kể chuyện hấp dẫn ,
đan xen giữa hiện thực
và mộng tưởng , tình
tiết diễn biến hợp lí .
2 Đánh
nhau
với
cối
xay
gió
Xec-
van-tet
Tây
Ban
Nha
Tkỉ
XVI-XVII
Tiểu
thuyết
Tài nghệ trong việc xây
dựng cặp nhân vật bất
hủ trong văn học thế

giới: Đôn Kihôtê và
Xan-chô Pan-xa phê
phán lối sống xa thực tế
, ảo tưởng .
- Nghệ thuật miêu tả
và kể chuyện theo trình
tự thời gian và dựa trên
sự đối lập , tương phản ,
song hành của cặp nhân
vật chính .
- Giọng điệu hài hước .
3 Chiếc
lá
cuối
cùng
O Hen-
ri
MỹTk
ỉ XIX
XX
Truyện
ngắn
Tình yêu thương cao cả
giữa những người cùng
khổ.
Tình tiết hấp dẫn , sắp
xếp chặt chẽ ; kết cấu
đảo ngược tình thế hai
lần .
4 Hai

cây
phong
Ai-ma-
tôp
Kư-rơ-
gư-xtan
Nga
Tkỉ XX
Truyện
ngắn
Tình yêu quê hương da
diết gắn với câu
chuyện về hai cây phong
và thầy Đuy-sen, người
đã vun trồng ước mơ , hi
vọng cho những đứa học
trò nhỏ .
-Miêu tả sinh động .
- Câu chuyện đậm chất
hồi ức , ngòi bút đậm
chất hội hoạ .
5 Đi bộ
ngao
du
J. Ru-
xô
Pháp
Tkỉ
XVIII
Tiểu

thuyệt
luận
đề
Bàn về lợi ích của đi bộ
ngao du với lối sống tự
do của con người , với
quá trình học tập , hiểu
biết và rèn luyện sức
khoẻ .
- Lập luận chặt chẽ , có
sức thuyết phục ;s inh
động do các lí lẽ và
thực tiễn cuộc sống
luôn bổ sung cho nhau .
6 Ông
Giuốc
-đanh
mặc
lễ
phục
Mô-li-
e
Pháp
Thế
kỉ XVII
Kòch Tính cách lố lăng của
một tay trưởng giả
muốn học đòi , gây nên
tiếng cười sảng khoái .
Tài xây dựng lớp kòch

sinh động , khắc hoạ tài
tình tính cách nhân vật .
PHẦN VĂN BẢN NHẬT DỤNG
Stt Tên
vbản
Tác giả Nội dung chủ yếu Phương thức biểu đạt
1 Thông
tin về
trái
đất
năm
2000
Theo tài
liệu của
Sở Khoa
học –
Công
nghệ Hà
Nội
- Nêu tác hại của việc dùng bao ni
lông ; lợi ích của việc giảm bớt chất
thải ni lông từ đó kêu gọi mọi người
bảo vệ môi trường trái đất – ngôi
nhà chung của mọi người .
- Thuyết minh ( giới thiệu ,
giải thích , phân tích , đề
nghò )
2 Ôn
dòch ,
thuốc

lá
Theo
Nguyễn
Khắc
Viện –
trong Từ
thuốc lá
đến ma
tuý –
Bệnh
nghiện
- Giống như ôn dòch và còn nguy
hiểm hơn cả ôn dòch, nạn nghiện
thuốc lá rất dễ lây lan và gây
những tổn thất to lớn cho sức khoẻ
và tính mạng con người. Bởi vậy ,
muốn chống lại việc hút thuốc lá
cần phải có quyết tâm cao và biện
pháp triệt để hơn cả phòng chống
ôn dòch .Vấn đề chống hút thuốc lá
đã trở thành vấn đề văn hoá , xã
hội quan trọng, thời sự và thiết thực
của loài người .
- Giải thích và chứng minh
bằng những lí lẽ và dẫn
chứng cụ thể , sinh động ,
gần gũi và hiển nhiên
để cảnh báo mọi người .
3 Bài
toán

dân số
Theo Thái
An – Báo
GD&TĐ
số 28-
1995
Hạn chế gia tăng dân số là đòi hỏi
tất yếu của sự phát triển loài người
Nghò luận kết hợp khéo
léo với tự sự và thuyết
minh , do đó đã tạo được
không khí nhẹ nhàng , tính
chất sinh động , tăng
thêm sức thuyết phục cho
luận điểm chính Đưa ra
những con số buộc người
dọc phải liên tưởng và
suy ngẫm .