(SKKN mới NHẤT) SKKN một số biện pháp quản lý đổi mới dạy học đối với giáo viên của nhà quản lý trường THPT buôn ma thuột

PHẦN MỞ ĐẦU
1- Lý do chọn đề tài
Quản lý hoạt động dạy học là một trong những chức năng cơ bản của quản lý .
Đó là hoạt động nghiệp vụ mà bất kỳ nhà quản lý ở cấp nào , cương vị nào cũng phải
thực hiện để thu nhận thông

tin phản hồi về tì nh hì nh thực hiện các kế hoạch

, các

quyết đị nh quản lý cũng như mức độ đạt được của mục tiêu quản lý của cấp thừa hành.
Trong những năm gần đây công tác đổi mới dạy học của ngành giáo dục nói chung,
đổi mới dạy học ở bậc trung học phổ thơng nói riêng là một trong những nhiệm vụ
được nhà nước đặc biệt quan tâm nhằm nâng cao chất lượng dạy học của mỗi đơn vị.
Quản lý hoạt đông day học rất đa dạng và phức tạp , cần thiết phải đổi mới quản
lý, tích cực, chủ động và quyết tâm trong đổi mới quản lý dạy học ở bậc phổ thông,
không chỉ là trách nhiệm của lã nh đạo các cơ quan quản lý g iáo dục, là cơng cụ sắc
bén góp phần tăng cường hiệu quả dạy và học, là nhiệm vụ trọng tâm của nhà trường.
Thực tế hiện nay việc quản lý đổi mới dạy học ở một số trường Trung học phổ
thông (THPT) trên địa bàn tỉ nh Đắk Lắk nói chung và của trường THPT Buôn Ma
Thuột nói riêng chưa nhận thức rõ tác dụng thiết yếu củ a đổi mới dạy học đối với mục
tiêu, hiệu quả đào tạo của nhà trường , chưa thực sự gắn liền việc đổi mới với yêu cầu
nâng cao chất lượng dạy học , chưa thực sự chú trọng đổi mới dạy học hoặc đổi mới
với tư tưởng làm cho có , ngại đổi mới vì “sợ khó, mất nhiều thời gian nghiên cứu”, có
một số nhà quản lý quan niệm đổi mới dạy học thì phải cho giáo viên đi đào tạo lại, sẽ
khơng có kinh phí, thời gian nên vấn đề đổi mới dạy học là chiến lược, một quá trình
lâu dài mới thực hiện được. Trong khi ở bậc THPT đang loay hoay về đổi mới dạy
học, thì ở bậc tiểu học đã thực hiện đổi mới dạy học.
Xuất phát từ lý do trên với c ương vị là tổ trưởng chuyên môn đã từng tiến hành
đổi mới dạy học trên lớp đối với học sinh của trường THPT Buôn Ma Thuột , tôi xin
đưa ra một số b iện pháp quản lý đổi mới dạy học đối với giáo viên của nhà quản lý

trường THPT Buôn Ma Thuột.
2 - Mục đích của nghiên cứu
Làm rõ thực trạng việc quản lý đổi mới dạy học theo hướng tích cực của trường
THPT Buôn Ma Thuột , tìm nguyên nhân tồn tại và đề ra một số biện pháp khắc phục
góp phần nâng cao chất lượng dạy và học của nhà trường.
3 - Đối tƣợng nghiên cứu
1

download by :


Thực trạng và một số biện pháp về việc quản lý đổi mới dạy học theo hướng
tích cực của trường THPT Buôn Ma Thuột.
4- Phạm vi nghiên cứu
Đề tài tập trung chủ yếu vào việc quản lý đổi mới dạy học theo hướng dạy học
tích cực của giáo viên trường THPT Buôn Ma Thuột.
5- Phƣơng pháp nghiên cƣ́u
Đề tài sử dụng phối hợp các phương pháp sau:
- Phương pháp điều tra.
- Phương pháp quan sát.
- Phương pháp phỏng vấn giáo viên.
- Phương pháp tổng hợp, đánh giá.

2

download by :


PHẦN NỘI DUNG
Chƣơng I

CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI

1. Tại sao phải đổi mới dạy học
Xã hội chúng ta đang sống không ngừng thay đổi để tiến tới xã hội thông tin
và tri thức, nền kinh tế toàn cầu, đòi hỏi phải xây dựng được lực lượng lao động “tư
duy”. Đối với trường học, điều này có nghĩa là bối cảnh của việc dạy học đã thay đổi,
có sự quan tâm lớn và yêu cầu cao của cộng đồng, các nhà trường phải cho ra được
những học sinh có thể thể hiện được sự hiểu biết- tri thức và kỹ năng, nghĩa là địi hỏi
có một sự thay đổi mới quan trọng trong tư duy và thực tiễn hoạt động điều hành nhà
trường. Như vậy, bối cảnh trách nhiệm lớn địi hỏi phải có sự tổ chức lại hoạt động
của nhà trường phổ thông, thể hiện ở sự thay đổi trong cơ cấu điều hành, ở những thay
đổi trong việc dạy và học, ở việc xác định rõ những chuẩn về nội dung và kết quả giáo
dục…
1.1 Thực trạng giáo dục Việt Nam
Tình hình giáo dục hiện nay
Sau hơn 20 năm đổi mới, đất nước đang bước vào thời kì phát triển mạnh với
vị thế và diện mạo mới. Kinh tế Việt Nam liên tục phát triển, an ninh, quốc phòng
được giữ vững. Thu nhập bình quân theo đầu người trong 10 năm qua tăng liên tục từ
337 USD năm 1997 đã lên trên 1000 USD năm 2010. Kinh tế tiếp tục chuyển dịch
theo hướng tăng cường công nghiệp và dịch vụ. Tỷ trọng nông, lâm nghiệp và thuỷ
sản trong GDP ngày càng giảm; tỷ trọng công nghiệp và dịch vụ ngày càng tăng. Đời
sống của nhân dân được cải thiện rõ rệt. Việt Nam đang tích cực tham gia vào quá
trình hội nhập quốc tế với nhịp độ tăng trưởng kinh tế khá cao, với mơi trường chính
trị ổn định và mức sống của nhân dân ngày càng được cải thiện.
Cuộc đổi mới đất nước đã mở ra cho sự nghiệp giáo dục và đào tạo một giai
đoạn phát triển mới và thu được những thành tựu to lớn:
Nhu cầu học tập của nhân dân được đáp ứng tốt hơn, trước hết là ở giáo dục
phổ thông.
Đã đạt được một số kết quả trong việc thực hiện các mục tiêu chiến lược: nâng
cao dân trí, đào tạo nhân lực, bời dưỡng nhân tài. Giáo dục đã góp phần quyết định về

chỉ số HDI của Việt Nam là 0,74 (108/177 nước), xếp hạng trung bình trong khi đó
GDP vẫn thuộc nhóm các nước có thu nhập thấp trong các nước đang phát triển.
3

download by :


Chất lượng giáo dục đã có những tiến bộ nhất định so với trước. Nội dung kiến
thức của học sinh phổ thơng có tiến bộ, toàn diện hơn.
Điều kiện đảm bảo phát triển giáo dục được tăng cường. Cơ sở vật chất, thiết
bị dạy học được cải thiện rất đáng kể, một số cơ sở giáo dục phổ thông, giáo dục đại
học từng bước được hiên đại hoá.
Bên cạnh những thành tựu, giáo dục nước ta còn đứng trước những bất cập:
Yếu kém lớn nhất và cơ bản nhất, gây nhiều lo lắng trong xã hội và làm trở
ngại quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập kinh tế quốc tế là sự bất cập
về khả năng đáp ứng của hệ thống giáo dục đối với nhu cầu đào tạo nhân lực cho sự
nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá và nhu cầu học tập của nhân dân.

Một số khái niệm cơ bản đƣợc sƣ̉ dụng trong đề tài
2. Vị trí của trƣờng Trung học phổ thông trong hệ thống giáo dục
Trong hệ thống giáo dục quốc dân, trường THPT là cấp học cuối cùng của bậc
học phổ thông. Hoàn chỉnh tất cả các khâu mà giáo dục phổ thông đặt ra để đạt được
mục tiêu cấp học, hình thành cho thế hệ trẻ nhân cách sống mà xã hội yêu cầu. Đó là
lớp thanh niên có kiến thức cơ bản phổ thơng vững chắc, có tinh thần u nước và
lịng tự tơn dân tộc. Biết tư duy sáng tạo, năng động, dám nghĩ, dám làm, có kỹ năng
làm việc và biết cách ứng xử trong cuộc sống. Lớp thanh niên này sẽ tiếp tục học lên
các bậc học cao hơn để được đào tạo thành các kỹ sư khoa học, kỹ thuật, các chuyên
gia lành nghề, các nhà khoa học… Một bộ phận học sinh này sẽ được đào tạo nghề để
trở thành những công nhân kỹ thuật lành nghề cung cấp nguồn lao động chất lượng
cao cho xã hội.

Trong thời kỳ cơng nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước hiện nay, nhu cầu về
ng̀n nhân lực tăng nhanh về số lượng và chất lượng, đa dạng về ngành nghề, cũng
như chất lượng của nguồn nhân lực để có thể tiếp thu cơng nghệ mới, nhanh chóng
nắm bắt, đuổi kịp nhịp độ phát triển của các nước trong khu vực và trên thế giới,
nhanh chóng hội nhập với thế giới đang phát triển như vũ bão.
Những định hướng chiến lược phát triển giáo dục của Đảng, nhà nước, nhu cầu
phát triển kinh tế - xã hội của đất nước đã chỉ rõ vị trí, vai trò, nhiệm vụ trọng tâm,
4

download by :


cũng như phương thức quản lý trường THPT. Vậy cần có sự quan tâm đúng mức và có
biện pháp quản lý cho phù hợp để nâng cao hiệu quả giáo dục ở trường THPT.
2.1. Một số đặc điểm của cấpTHPT
- Cấp THPT gồm ba năm học từ lớp 10 đến lớp 12, là cấp học cuối cùng của giáo
dục phổ thông, cấp học này chuẩn bị cho học sinh những kiến thức cơ bản của bậc
THPT để các em tiếp tục được đào tạo ở bậc học cao hơn, mặt khác cần hướng nghiệp,
tư vấn cho người học những hiểu biết về nghề phổ thông cần thiết cho cuộc sống, tham
gia lao động sản xuất, phát triển kinh tế- xã hội và khi có điều kiện thì tiếp tục học lên.
- Để thực hiện việc phân luồng học sinh tiếp tục học lên Đại học, Cao đẳng hoặc
phân luồng học nghề nhằm đáp ứng được nhu cầu của xã hội. Trường THPT chú
trọng tới phân hoá trong giáo dục. Tuy nhiên phân hoá theo hướng nào và ở mức độ
nào còn phụ thuộc vào giáo dục hướng nghiệp của nhà trường giúp các em sau khi học
xong bậc THPT có thể lựa chon con đường phát triển của bản thân theo đúng khả năng
của mình.
2.2. Ngƣời quản lý trƣờng THPT
2.2.1 Vai trò của Hiệu trưởng trường THPT
Trong nhà trường, Hiệu trưởng là người phụ trách cao nhất, chịu trách nhiệm
trước Nhà nước, trước nhân dân và trước cấp trên về chất lượng giáo dục của nhà

trường. Đó là người chịu trách nhiệm trước Nhà nước về trọng trách quản lý nhà
trường và thực hiện đồng bộ định hướng chiến lược phát triển giáo dục – đào tạo trong
cuộc vận hành chung của hệ thống giáo dục quốc dân. Người Hiệu trưởng phải nắm
chắc các nguyên tắc quản lý, chức năng quản lý và phương pháp quản lý giáo dục.
Năng lực của Hiệu trưởng có vai trị quyết định đối với hiệu quả quản lý và sự phát
triển của nhà trường. Nhà trường thực hiện được mục tiêu, nhiệm vụ giáo dục hay
không một phần là tuỳ thuộc vào năng lực của người Hiệu trưởng.
Hiệu trưởng phải là người có kinh nghiệm, có năng lực, có uy tín về chun mơn,
là tấm gương sáng của tập thể giáo viên. Hiệu trưởng có chức năng tổ chức mọi hoạt
động giáo dục trong nhà trường, làm cho các chủ trương, đường lối, các nội dung,
phương pháp giáo dục được thực hiện một cách đồng bộ, hiệu quả. Do vậy, năng lực
tổ chức của Hiệu trưởng quyết định hiệu quả của quản lý giáo dục. Trong cơng tác tổ
chức, người Hiệu trưởng phải có kinh nghiệm tổ chức một cách khoa học, đặc biệt
phải biết quản lý con người, quan tâm đến việc lựa chọn và bố trí đội ngũ TTCM, bố
5

download by :


trí sắp xếp đội ngũ giáo viên đúng người, đúng việc, phù hợp với năng lực của họ,
nhằm phát huy tối đa năng lực cá nhân của giáo viên vào hoạt động của nhà trường.
Chính vì vậy, lao động quản lý của Hiệu trưởng vừa mang tính khoa học vừa mang
tính nghệ thuật.
2.2.2. Nhiệm vụ và quyền hạn của Hiệu trưởng trường THPT
- Xây dựng, tổ chức bộ máy nhà trường;
- Thực hiện các quyết nghị của Hội đồng trường được quy định tại khoản 3 Điều
20 của Điều lệ này;
- Xây dựng quy hoạch phát triển nhà trường; xây dựng và tổ chức thực hiện kế
hoạch nhiệm vụ năm học; báo cáo, đánh giá kết quả thực hiện trước Hội đờng trường
và các cấp có thẩm quyền;

- Thành lập các tổ chun mơn, tổ văn phịng và các hội đồng tư vấn trong nhà
trường; bổ nhiệm tổ trưởng, tổ phó; đề x́t các thành viên của Hội đờng trường trình
cấp có thẩm quyền quyết định;
- Quản lý giáo viên, nhân viên; quản lý chuyên môn; phân công công tác, kiểm
tra, đánh giá xếp loại giáo viên, nhân viên; thực hiện công tác khen thưởng, kỉ luật đối
với giáo viên, nhân viên; thực hiện việc tuyển dụng giáo viên, nhân viên; ký hợp đồng
lao động; tiếp nhận, điều động giáo viên, nhân viên theo quy định của Nhà nước;
- Quản lý học sinh và các hoạt động của học sinh do nhà trường tổ chức; xét
duyệt kết quả đánh giá, xếp loại học sinh, ký xác nhận học bạ, ký xác nhận hoàn thành
chương trình trung học phổ thông và quyết định khen thưởng, kỷ luật học sinh;
- Quản lý tài chính, tài sản của nhà trường;
- Thực hiện các chế độ chính sách của Nhà nước đối với giáo viên, nhân viên,
học sinh; tổ chức thực hiện quy chế dân chủ trong hoạt động của nhà trường; thực hiện
công tác xã hội hoá giáo dục của nhà trường;
- Chỉ đạo thực hiện các phong trào thi đua, các cuộc vận động của ngành; thực
hiện công khai đối với nhà trường;
- Được đào tạo nâng cao trình độ, bồi dưỡng chun mơn, nghiệp vụ và hưởng
các chế độ, chính sách theo quy định của pháp luật.
2.3 - Chƣ́c năng quản lý dạy- học
2.3.1. Mục tiêu đổi mới dạy học THPT

6

download by :


Mục tiêu đổi mới dạy học ở bậc trung học phổ thông nhằm nâng cao chất lượng
giáo dục toàn diện thế hệ trẻ, đáp ứng yêu cầu phát triển nguồn nhân lực phục vụ công
nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, phù hợp với truyền thống và thực tiễn Việt Nam;
tiếp cận trình độ giáo dục phổ thông ở các nước phát triển trong khu vực và trên thế

giới.
Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, tăng cường bồi dưỡng cho thế hệ trẻ
lòng yêu nước, yêu quê hương và gia đình, tinh thần tự tôn dân tộc, lý tưởng xã hội
chủ nghĩa; lịng nhân ái, ý thức tơn trọng pháp luật; tinh thần hiếu học, chí tiến thủ lập
thân, lập nghiệp.
2.3.2. Nội dung của chức năng quản lý
Các nhà nghiên cứu lý luận quản lý đã đưa ra rất nhiều nội dung của chức năng
quản lý. Nhưng gần đây, người ta thu gọn và gộp một số chức năng lại thành bốn chức
năng cơ bản sau: Hoạch định, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra.
Các chức năng được thể hiện trình tự theo sơ đồ:

Hoạch định

Kiểm tra

Thông tin

Tổ chức

Chỉ đạo

Theo sơ đồ trên , thông tin là điều kiện thiết yếu của việc thực hiện các chức
năng, còn kiểm tra là giai đoạn cuối cùng kết thúc một chu trình quản lý.
* Lãnh đạo nhà trường
Lãnh đạo là quá trình khởi xướng, xác định phương hướng, mục tiêu lâu dài, lựa
chọn chiến lược, tác động, ảnh hưởng tìm kiếm sự tự nguyện tham gia của mọi người
nhằm tập hợp, điều hòa, phối hợp các mối quan hệ, dẫn dắt, tạo động lực để mọi thành
viên tổ chức cùng thực hiện nhiệm vụ đưa tổ chức đạt đến mục tiêu đã xác định.
7

download by :


Quản lý đổi mới dạy học:
- Đối với tổ chuyên môn
Tổ chức Hội thảo, tổ chức tiết dạy mẫu theo phương pháp dạy học mới theo
chuyên đề: bài dạy khó, bài có sử dụng thí nghiệm chứng minh, bài thực hành, bài sử
dụng proijertor, tiết bài tập…thảo luận đưa ra ưu, nhược điểm của từng phương pháp
khi ứng dụng vào từng nội dung kiến thức cụ thể và đưa ra các giải pháp tối ưu.
Thường xuyên tổ chức thao giảng, dự giờ, góp ý cho giáo viên thuộc tổ bộ mơn
theo phương pháp dạy học tích cực, góp ý, chỉ ra cho giáo viên những ưu khuyết điểm
và nguyên nhân của chúng theo các khía cạnh như:
+ Hoạt động dạy của giáo viên: Công tác chuẩn bị, nội dung kiến thức, phương
pháp dạy học, sử dụng đồ dung dạy học, phân phối thời gian.
+ Hoạt động học của học sinh: Nề nếp học tập, phương pháp học tập, khả năng
tiếp thu kiến thức kỹ năng, kết quả học tập.
+ Quan hệ giao tiếp: Quan hệ thầy – trò; quan hệ trò – trò; việc xử lý tình huống
xẩy ra trong giờ học của giáo viên.
+ Phân tích kết quả bài kiểm tra làm cơ sở cho việc trao đổi, góp ý với giáo
viên.
Đối với giáo viên:
- Thực hiện theo các yêu cầu đã hướng dẫn về soạn bài, lựa chọn và kết hợp các
phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh, chú trọng
hướng dẫn học sinh đổi mới phương pháp học tập.
- Tiết học đầu năm giáo viên phải cho học sinh biết khái quát nội dung chương
trình các mơn học, cách tổ chức kiểm tra đánh giá, phương pháp học trên lớp, phương
pháp tự học và các yêu cầu khác.
- Phối hợp với giáo viên chủ nhiệm, Đoàn thanh niên tổ chức hội thảo về
phương pháp học và tự học trong toàn trường.
- Ngoài việc giảng dạy kiến thức cho học sinh, chú trọng giáo dục đạo đức,

thẩm mĩ, kỹ năng sống và tổ chức tốt hướng nghiệp cho học sinh.
Đối với học sinh:
- Giúp học sinh có tinh thần, thái độ, động cơ học tập đúng đắn; phát huy được
tính tích cực chủ động, sáng tạo trong học tập của học sinh.

8

download by :


- Hình thành được nền nếp học tập cho học sinh; nâng cao chất lượng học tập
cho toàn thể học sinh và từng học sinh.
- Học sinh phải xây dựng kế hoạch tự học, phân phối thời gian học các môn hợp
lý…và thực hiện kế hoạch thật nghiêm túc theo kế hoạch của mình cả ở trường và ở
nhà. Tạo thói quen chủ động ơn lại bài mới ngay trong ngày và học bài làm bài tập của
ngày tiếp theo. Tìm tòi thêm kiến thức ở các tài liệu ngoài sách giáo khoa hoặc trên
mạng internet làm phong phú thêm kiến thức.

9

download by :


Chƣơng II
THƢ̣C TRẠNG VIỆC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐỔI MỚI DẠY HỌC
Ở TRƢỜNG THPT BUÔN MA THUỘT

1.Tình hình trƣờng lớp , giáo viên , học sinh trƣờng trung học phổ thông
Buôn Ma Thuột năm học 2014 - 2015
1.1- Đội ngũ quản lý ( Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng )

TT

Cán
bộ
quản
lý

Tuổi

<10

Hiệu
trưởng
P. Hiệu
trưởng

1
2

Thâm niên giáo
dục (năm)
10

> 50

20

10

<10

1

40

1

Trình độ
B/dƣỡng
chuyên
QLGD
môn
Thạc
ĐH
sĩ

Thâm niên
QL (năm)

1

1

1

T/độ LL
Chính trị
CC
LL

1

1

0

Sơ
cấp

1

1

1

Qua điều tra cho thấy đội ngũ quản lý trường THPT Buôn Ma Thuột có trình độ
chun mơn Đại học sư phạm 02, công tác trong ngành từ 15 năm đến trên 20 năm và
có thâm niên quản lý từ 06 năm đến trên 15 năm, có trình độ Cao cấp lý luận chính trị
01, và đã được bời dưỡng về cơng tác quản lý trường trung học phổ thơng. Nhìn chung
đội ngũ quản lý của trường THPT Bn Ma Thuột cịn thiếu về số lượng, mạnh về
chất lượng, đủ năng lực, trình độ để thực hiện tốt công tác quản lý của nhà trường.
1.2.Đội ngũ giáo viên
Tuổi
Số
lƣợng

98

< 30

< 40

<50

15

25

28

Tình hình đội ngũ giáo viên
Trình độ
chuyên môn
Đảng
Đại
Thạc
viên
 50
học
sĩ
30

78

Giáo viên của nhà trường đạt chuẩn

20

44

Danh hiệu
CS
T/Đ
Cấp
tỉnh
4

GV
Giỏi
cấp
tỉnh
36

CS
T/Đ
cấp
cơ sở
25

100%, trên chuẩn là 20%. Phần lớn giáo

viên của nhà trường có kinh nghiệm, có tiềm lực tốt vì đa số giáo viên có tuổi đời, t̉i
nghề cao đạt các danh hiệu : chiến sĩ thi đua cấp tỉnh 4, chiến sĩ thi đua cấp cơ sở 25,
giáo viên dạy giỏi tỉnh chiếm gần 50% tổng số giáo viên của nhà trường. Đội ngũ giáo
viên có thế mạnh về kinh nghiệm và trì nh độ nhưng hạn chế về đổi mới dạy học. Đặc
biệt là sức ỳ và sự chủ quan trong đội ngũ giáo viên lớn tuổi ngày càng tăng . Điều đó
tạo rào cản cho sự vươn lên của lớp trẻ và gây khó khăn cho quản lý nhà trường.
10

download by :


1.3. Tình hình trường lớp và học sinh
Năm học 2013 - 2014, trường THPT Buôn Ma Thuột có số lượng học sinh là
1774 chia thành 03 khối lớp: Lớp 10, Lớp 11, Lớp 12.
- Xếp loại học lực

Giỏi

Khá

Trung bì nh

Yếu

Kém

Tổng số
SL
1774

82

%

SL

%

SL

%

4.62% 1194 67,30% 461 25,98%

SL

%

SL

%

36

2,02%

0

0%

- Kết quả về hạnh kiểm :
Tốt

Khá

Trung bì nh

Yếu

Tổng số
SL
1774

%

1555 91,26%

SL

%

SL

%

SL

%

135

7,92%

07

0,41%

0

0%

Đa số học sinh của trường đều ngoan: 99% được xếp hạnh kiểm khá tốt. Trường
đạt chuẩn Quốc gia nên tỷ lệ học sinh giỏi toàn diện 4,62%, học sinh khá 67,30%, học
sinh trung bình 25,98%, yếu 2,02%. Liên tục nhiều năm liền, từ năm học 2010-2011
đến năm 2013-2014 trường THPT Buôn Ma Thuột lọt vào tốp 200 trường THPT có tỉ
lệ học sinh thi vào các trường Đại học đạt kết quả cao. Với chất lượng như vậy trường
THPT Buôn Ma Thuột được coi là đị a chỉ đán g tin cậy của nhân dân thành phố Buôn
Ma Thuột khi lựa chọn trường học cho con em mì nh.
1.4. Cơ sở vật chất phục vụ cho dạy học trường THPT Buôn Ma Thuột
Trường nằm ngay trung tâm thành phớ Bn Ma Tḥt , có diện tí ch 23.000 m2,
cơ sở khang trang đảm bảo yếu tố xanh, sạch, đẹp của môi trường sư phạm. Trường có
45 phịng, bố trí 43 lớp học 01 b̉i/ngày, trong đó có 45 phòng được lắp đặt hệ thống
đèn chiếu phục vụ giảng dạy bằng giáo án điện tử ; có 04 phịng máy tính, 03 phịng bộ
mơn, 01 thư viện đạt chuẩn , nhà thi đấu thể dục có diện tích 900 m2, sân chơi, bãi tập
... đều được đầu tư xây dựng mới đạt tiêu chuẩn của trường Chuẩn Quốc gia.
2 Thƣ̣c trạng việc chỉ đạo đổi mới dạy học của trƣờng Trung học phổ thông
Buôn Ma Thuột.
11

download by :


Lãnh đạo nhà trường chỉ đạo giáo viên nhà trường thực hiện dạy học dựa trên
chuẩn kiến thức, kĩ năng của Chương trình môn học; chuẩn kiến thức, kĩ năng của
Chương trình cấp học là yêu cầu cơ bản, tối thiểu về kiến thức, kĩ năng của môn học
mà học sinh phổ thơng cần phải và có thể đạt được sau từng giai đoạn học tập trong
cấp học.
Dạy học theo chuẩn kiến thức, kĩ năng là điều chỉnh nội dung dạy học theo hướng

tinh giảm hướng tới những yêu cầu cơ bản, tối thiểu về kiến thức, kĩ năng của đơn vị
kiến thức mà học sinh cần phải và có thể đạt được, do Bộ Giáo dục và Đào tạo quy
định. Đó cũng là tiêu chí trong kiểm tra đánh giá quá trình giảng dạy, học tập của giáo
viên và học sinh.
Giúp học sinh không phải học các kiến thức trùng lặp, các câu hỏi, bài tập yêu cầu
quá cao, giảm thời gian học kiến thức hàn lâm, lý thuyết thuần túy, tăng thời gian thực
hành, học tại hiện trường, giúp các em có điều kiện vận dụng lý thuyết vào thực tiễn,
hình thành năng lực nhận thức, năng lực hành động và kĩ năng sống; tạo điều kiện cho
giáo viên đổi mới phương pháp dạy học theo yêu cầu của chương trình giáo dục phổ
thông, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, chú ý hơn nữa tới việc rèn luyện nhân
cách, đạo đức cho học sinh, tăng cường thể chất, phát huy khả năng sáng tạo, giải
quyết các vấn đề trong học tập và trong cuộc sống, có hứng thú và phương pháp để
người học có thể tự học suốt đời.
2.1. Mục tiêu của đổi mới dạy học ở bậc Trung học phổ thông.
Mục tiêu đổi mới dạy học phổ thông nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn
diện cho thế hệ trẻ, đáp ứng yêu cầu phát triển ng̀n nhân lực phục vụ cơng nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước, phù hợp với thực tiễn và truyền thống Việt Nam; tiếp cận
trình độ giáo dục phổ thông ở các nước phát triển trong khu vực và thế giới.
Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, tăng cường bồi dưỡng cho thế hệ trẻ lòng
yêu nước, yêu quê hương và gia đình; tinh thần tự tôn dân tộc, lý tưởng xã hội chủ
nghĩa; lịng nhân ái, ý thức tơn trọng pháp luật; tinh thần hiếu học, chí tiến thủ lập
thân, lập nghiệp.
Đổi mới phương pháp dạy và học, phát huy tư duy sáng tạo và năng lực tự học
của học sinh, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tổ chức phân luồng sau trung học cơ sở
và trung học phổ thông, chuẩn bị tốt cho học sinh học tập tiếp tục ở bậc sau trung học

12

download by :

phổ thông hoặc tham gia lao động ngoài xã hội. Đổi mới dạy học phổ thông nhằm hình
thành và phát triển ở học sinh nền tảng tư duy của con người trong thời đại mới.
2.2 Xây dựng kế hoạch đổi mới quản lý dạy học ở trường trung học phổ
thông Buôn Ma Thuột.
2.2.1 Xây dựng kế hoạch quản lý đổi mới dạy học
Kế hoạch đổi mới quản lý dạy học phổ thông được lãnh đạo nhà trường quan
tâm xây dựng ngay từ đầu năm học cùng với việc xây dựng kế hoạch năm học được
công bố công khai sau khi thống nhất trong liên tịch, hội nghị cán bộ công chức của
nhà trường . Hiệu trưởng chỉ đạo Phó Hiệu trưởng chuyên môn và các tổ trưởng
chuyên môn triển khai thực hiện trong toàn trường.
Lãnh đạo trƣờng THPT Buôn Ma Thuột yêu cầu giáo viên thực hiện đổi mới
dạy học
a. Đổi mới việc thiết kế và chuẩn bị bài dạy học
Đổi mới dạy học cần bắt đầu từ việc đổi mới thiết kế và chuẩn bị bài dạy học.
Trong việc thiết kế bài dạy học ( soạn giáo án), cần xác định các mục tiêu dạy học về
kiến thức, kỹ năng, thái độ một cách rõ ràng, có thể đạt được và có thể kiểm tra, đánh
giá được.
Trong việc xác định nội dung dạy học, không chỉ chú ý đến các kiến thức kỹ năng
chuyên môn mà cần chú ý những nội dung có thể phát triển các năng lực chung khác
như năng lực phương pháp, năng lực xã hội, năng lực cá thể…
b. Cải tiến các PPDH truyền thống
Đổi mới dạy học khơng có nghĩa là loại bỏ các phương pháp dạy học truyền thống
quen thuộc mà cần bắt đầu bằng việc cải tiến để nâng cao hiệu quả và hạn chế nhược
điểm của chúng. Để nâng cao hiệu quả của các phương pháp dạy học này người giáo
viên cần nắm vững những yêu cầu và sử dụng thành thạo các kỹ thuật của chúng trong
việc chuẩn bị cũng như chuẩn bị bài lên lớp, kỹ thuật đặt các câu hỏi và xử lý các câu
trả lời trong đàm thoại, hay kỹ thuật làm mẫu trong luyện tập, tăng cường tính tích cực
nhận thức của học sinh trong thuyết trình, đàm thoại theo quan điểm dạy học giải
quyết vấn đề.

c. Kết hợp đa dạng các phương pháp dạy học

13

download by :


Khơng có một phương pháp dạy học toàn năng phù hợp với mọi mục tiêu và nội
dung dạy học. Mỗi phương pháp và hình thức dạy học có những ưu, nhược điểm và
giới hạn sử dụng riêng. Vì vậy việc phối hợp đa dạng các phương pháp và hình thức
dạy học trong toàn bộ quá trình dạy học là phương hướng quan trọng để phát huy tính
tích cực và nâng cao chất lượng dạy học.
d. Lựa chọn và sử dụng hợp lý phương tiện dạy học và công nghệ thông tin trong
dạy học
Phương tiện dạy học có vai trị quan trọng trong việc đổi mới dạy học.Việc sử
dụng phương tiện dạy học cần phù hợp với mối quan hệ giữa phương tiện dạy học và
phương pháp dạy học. Đa phương tiện và công nghệ thông tin vừa là nội dung dạy học
vừa là phương tiện dạy học trong dạy học hiện đại. Bên cạnh việc sử dụng đa phương
tiện trình diễn, cần tăng cường khuyến khích giáo viên sử dụng các phần mềm dạy học
cũng như các phương pháp dạy học sử dụng mạng điện tử (E-Leaming). Phương tiện
dạy học mới cũng hỗ trợ việc tìm ra và sử dụng các phương pháp dạy học mới.
Webquest là một ví dụ về phương pháp dạy học mới với phương tiện mới là dạy học
sử dụng mạng điện tử, trong đó học sinh khám phá tri thức trên mạng một cách có
định hướng.
đ. Sử dụng các kỹ thuật dạy học phát huy tính tích cực và sáng tạo của học sinh.
Kỹ thuật dạy học là cách thức hành động của giáo viên và học sinh trong các tình
huống hành động nhỏ nhằm thực hiện và điều khiển quá trình dạy học. Các kỹ thuật
dạy học là đơn vị nhỏ nhất của phương pháp dạy học. Có những kỹ thuật dạy học
chung, có những kỹ thuật đặc thù của từng phương pháp dạy học, ví dụ kỹ thuật đặt
câu hỏi trong đàm thoại. Ngày nay có thể phát triển và sử dụng các kỹ thuật dạy học

phát huy tính tích cực, sáng tạo của người học như “động não”, “tia chớp”, “bể cá”,…
e. Lựa chon và sử dụng các phương pháp dạy học phù hợp với đặc thù bộ môn.
Phương pháp dạy học có mối quan hệ biện chứng với nội dung dạy học. Vì vậy bên
cạnh những phương pháp chung có thể sử dụng cho nhiều bộ môn khác nhau thì việc
sử dụng các phương pháp dạy học đặc thù có có vai trị quan trọng trong dạy học bộ
mơn. Các phương pháp dạy học đặc thù bộ môn được xây dựng trên cơ sở lý luận dạy
học bộ mơn. Ví dụ thí nghiệm là một phương pháp dạy học đặc thù của các mơn khoa
học tự nhiên (Hóa học, Vật lý…)

14

download by :


g. Chú trọng bồi dưỡng phương pháp học tập cho học sinh.
Phương pháp học tập một cách tự lực đóng vai trị quan trọng trong việc tích cực
hóa, phát huy tính sáng tạo của học sinh. Có những phương pháp nhận thức chung như
phương pháp thu thập, xử lý, đánh giá thông tin, phương pháp tổ chức làm việc,
phương pháp làm việc nhóm, có những phương pháp học tập chuyên biệt của từng bộ
môn.
Bằng nhiều hình thức khác nhau, giáo viên cần luyện tập cho học sinh các phương
pháp học tập chung và các phương pháp học tập trong bộ mơn.
Xác định rõ khơng có giờ học nào mà cả giờ dạy, giáo viên chỉ sử dụng một
phương pháp day học duy nhất. Giáo viên cần biết vận dụng linh hoạt, mềm dẻo một
số phương pháp dạy học tích cực, phù hợp với nội dung bài dạy và đặc điểm đối tượng
người học.
h. Đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh.
Đổi mới phương pháp dạy học cần gắn liền với đổi mới về kiểm tra đánh giá quá
trình dạy học cũng như đổi mới việc kiểm tra và đánh giá kết quả học tập của học
sinh. Cần bồi dưỡng cho học sinh những kỹ thuật thông tin phản hồi nhằm tạo điều

kiện cho học sinh tham gia đánh giá và cải tiến quá trình dạy học.
Trong việc đánh giá thành tích học tập của học sinh không chỉ đánh giá kết quả mà
chú ý cả quá trình học tập. Đánh giá thành tích theo quan điểm phát triển năng lực,
không giới hạn vào khả năng tái hiện tri thức mà chú trọng vào khả năng vận dụng tri
thức trong việc giải quyết các nhiệm vụ phức hợp.
Phải đánh giá mức độ phát triển của mỗi học sinh trong quá trình học ở lớp và tự
học. Và lưu ý rằng quyền đánh giá không chỉ của giáo viên mà giáo viên còn tạo điều
kiện cho học sinh tự đánh giá lẫn nhau.
Giáo viên đánh giá học sinh phải căn cứ vào văn bản mang tính pháp quy của Bộ
Giáo dục và Đào tạo, quy định đánh giá và xếp loại học sinh THPT, căn cứ yêu cầu về
chuẩn kiến thức, kỹ năng do Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định, phù hợp với từng môn
học.
3/ Chỉ đạo, tổ chức thực hiện đổi mới dạy học ở trƣờng THPT Buôn Ma
Thuột

15

download by :


Mỗi cán bộ quản lý trường học phải giúp giáo viên nhận thức đúng cơ sở của đổi
mới dạy học. Nghiên cứu kỹ định hướng đổi mới dạy học trong chương trình mơn học
để từ đó lựa chọn nội dung dạy học đã quy định trong chương trình giáo dục phổ
thông, tập trung đi sâu những nội dung trọng tâm nhất trong các nội dung tối thiểu.
Chỉ đạo đổi mới dạy học đối với giáo viên bao gồm: Chỉ đạo giáo viên đổi mới
việc lập kế hoạch dạy học, thiết kế bài dạy; đổi mới phương pháp dạy học trên lớp
học; đổi mới việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập. Lựa chọn phương pháp dạy học
hay phối hợp các phương pháp dạy học sao cho tạo điều kiện để học sinh có cơ hội thể
hiện mức độ đạt chuẩn. Biên soạn câu hỏi và bài tập dựa theo chuẩn; thiết kế tình
huống dạy học, hoạt động dạy và hoạt động học sao cho giám sát chặt chẽ việc có thể

đạt chuẩn tối thiểu hay khơng. Tổ chức hoạt động dạy học trên lớp, điều chỉnh hoạt
động dạy và hoạt động học sao cho tạo điều kiện để học sinh có thể đạt yêu cầu của
chuẩn,…
Chỉ đạo đổi mới dạy học đối với học sinh là đổi mới phương pháp học tập.
Để thực hiện đổi mới dạy học, cần giúp giáo viên hiểu rằng: Đổi mới dạy học
không phải thay cái cũ bằng cái mới mà kế thừa có chọn lọc một cách sáng tạo các
phương pháp dạy học truyền thống, loại trừ các phương pháp dạy học lạc hậu, truyền
thụ một chiều nhồi nhét, thụ động, bình quân, đồng loạt…, mạnh dạn vận dụng những
thành tựu mới của khoa học kỹ thuật, công nghệ tin học trong việc đổi mới phương
pháp dạy học; tổ chức chỉ đạo thực hiện các biện pháp quản lý có hệ thống, khoa học,
đờng bộ và có tính khả thi việc đổi mới phương pháp dạy học.
Đổi mới dạy học là nhiệm vụ chung của nhà trường. Do đó cần có chính sách, cơ
chế phù hợp, tạo điều kiện và khuyến khích tính sáng tạo, độc lập và trách nhiệm của
giáo viên trong việc đổi mới phương pháp dạy học.
3.1 Chỉ đạo tổ chức, xây dựng lực lượng đánh giá đổi mới dạy học của nhà trường
- Tổ chức đánh giá đổi mới dạy học
Ban kiểm tra chuyên môn được thành lập từ đầu năm học theo

quyết đị nh của

Hiệu trưởng. Ban kiểm tra gờm: Hiệu trưởng, phó Hiệu trưởng chun mơn, tở trưởng
chuyên môn , giáo viên dạy giỏi . Theo kế hoạch , việc đánh giá đổi mới dạy học của
giáo viên phải có đủ thành phần Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng và tổ trưởng chun
mơn của bộ mơn đó ( ví dụ tiến hành đánh giá đổi mới dạy học ở bộ mơn Hóa học,
16

download by :


thành phần đánh giá là Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng, tổ trưởng mơn Hóa và giáo viên

giỏi cấp tỉnh mơn Hóa), kết quả đánh giá nhận xét giờ dạy theo hướng đổi mới phương
pháp dạy học là của ban chuyên môn. Nhưng trên thực tế Hiệu trưởng là người chỉ đạo
chung, giao cho phó Hiệu trưởng chun mơn chỉ đạo các tổ trưởng chuyên và giáo
viên tổ chức dự giờ, nhận xét đánh giá giờ dạy của giáo viên trong tổ bộ môn mình
phụ trách. Do đó việc dự giờ, đánh giá, nhận xét giờ dạy trên lớp của nhà trường cịn
có nhiều bất cập . Chúng ta cùng xem lại kết quả kiểm tra nội bộ của nhà trường từ
năm 2013 đến nay:
Kết quả xếp loại
Năm
2013-2014
2014-2015

Kết quả thanh tra
nội bộ
33
35

Giỏi
SL
32
35

Khá
%
97%
100%

SL
1
0

%
3%
0%

Hầu hết giáo viên được dự giờ đều được nhận xét có đổi mới phương pháp dạy
học và được xếp loại khá , giỏi, không có trung bì nh. Điều đó cho thấy việc tổ trưởng
chuyên môn và giáo viên dự giờ, nhận xét đánh giá giờ dạy của giáo viên chưa đạt yêu
cầu đề ra, trong khi đó một sớ giáo viên có thâm niên cơng tác, có nhiều kinh nghiệm
lại chưa chú trọng việc đổi mới phương pháp dạy học và cho rằng dạy thế nào cho học
sinh hiểu bài là tốt. Vậy nên việc đổi mới phương pháp dạy học của nhà trường chưa
đạt được kết quả cao. Nguyên nhân vì tổ trưởng chuyên môn và giáo viên trong ban
kiểm tra khi đánh giá những đồng nghiệp có thâm niên cơng tác, có năng lực chun
mơn, khơng dám thẳng thắn góp ý về đổi mới phương pháp hoặc chỉ góp ý chung
chung, sơ sài vì sợ mất lòng , sợ mất đoàn kết nội bộ tổ và ḿn thành

tích cho tổ .

Chính điều đó mà nhiều năm qua ở trường T HPT Bn Ma Tḥt vẫn cịn tình trạng
phụ huynh và học sinh ý kiến đòi đổi một số giáo viên (địi đổi giáo viên đã có thâm
niên công tác trên 15 năm), trong khi đó những giáo viên này vẫn chủ quan và tự cho
mình có trình độ chuyên môn , không quan tâm đến việc đổi mới dạy học và các giờ
dạy thao giảng đều được tổ chuyên môn xếp loại khá, giỏi. Việc này gây khó khăn cho
nhà trường trong bồi dưỡng nâng cao chất lượng giảng dạy của

giáo viên thời gian

qua. Cho nên, điều quan trọng nhất của việc tổ chức đổi mới dạy học là năng lực của
ban kiểm tra chuyên môn và điều này đã được trường

THPT Buôn Ma Thuột chú

trọng, nhưng trên thực tế thì lãnh đạo nhà trường chú ý nhiều đến việc thông báo đến

17

download by :


tổ trưởng chuyên môn về yêu cầu đổi mới dạy học . Để giải quyết những khó khăn
trong xây dựng lực lượng ban kiểm tra, đánh giá về đổi mới dạy học, lãnh đạo nhà
trường cần đầu tư nhiều hơn trong việc lựa chọn lực lượng dự giờ, đánh giá và cần có
phương hướng cải tiến hiệu quả.
- Chế đợ bồi dưỡng, đãi ngộ cho ban kiểm tra, đánh giá về đổi mới dạy học.
Có đến 60% tổ trưởng chuyên mơn và giáo viên được hỏi cho là khó khăn chủ yếu khi
tham gia vào công tác dự giờ, đánh giá giờ dạy của giáo viên là không có đủ thời gian
(tổ trưởng chun mơn được tính 03 tiết/t̀n, giáo viên giỏi khơng có chế độ khuyến
khích để nghiên cứu bài trước khi dự giờ, góp ý), trong khi đờng lương của giáo viên
còn thấp chưa đủ để trang trải cuộc sống gia đình, nên một số giáo viên trong ban
kiểm tra chuyên môn chưa thực sự mặn mà với công việc được giao.
3.2 Thực trạng việc đánh giá đổi mới dạy học của trường THPT Buôn Ma
Thuột
Để xác định thực trạng này, Lãnh đạo nhà trường đã chỉ đạo các tổ trưởng
chuyên môn tiến hành các bước sau:
- Kiểm tra khâu chuẩn bị lên lớp của giáo viên, được đánh giá qua kết quả điều
tra sau:
Kết quả
Thời điểm kiểm tra
1. Kiểm tra trước dự giờ 2 ngày
2. Sau dự giờ

3. Kết hợp kiểm tra trong giờ sinh hoạt tổ

Tổ trưởng
chuyên môn
Số lượng
%
5
50%
0
0%
7
70%

Giáo viên
Số lượng
58
17
43

%
59%
17%
44%

Từ kết quả trên ta nhận thấy, việc kiểm tra giáo án của giáo viên có những bất
cập:
+ Giáo án là một công cụ quan trọng với hiệu quả giờ dạy của giáo viên bao
gồm mục tiêu, nội dung bài dạy, sử dụng đồ dùng dạy học và các phương pháp giảng
dạy phải được hoàn thành 02 ngày trước khi được sử dụng cho tiết dạy, nhưng thực tế
thì việc kiểm tra giáo án lại không được tiến hành trước khi dự giờ như một phương

pháp phân tích văn bản dùng làm một trong những cơ sở để quan sát đánh giá giờ dạy,
việc kiểm tra giáo án được tập trung kiểm tra thành từng đợt sinh hoạt tổ chuyên môn
theo kế hoạch chung của nhà trường. Điều đó cho thấy việc ban kiểm tra chuyên môn
18

download by :


kiểm tra mức độ thực hiện giáo án chỉ là thống kê : đếm đủ số bài soạn, ghi rõ ngày
tháng soạn - giảng, ghi đủ nội dung các phần; còn chất lượng, nội dung, phương pháp
dạy học được thể hiện trong giáo án chưa được chú trọng. Vì vậy, ban kiểm tra chuyên
môn không thể giúp giáo viên đổi mới thiết kế bài dạy theo hướng đổi mới, đây là
khâu quan trọng nhất cho việc đổi mới dạy học
Điều bất cập trong việc kiểm tra khâu chuẩn bị lên lớp của giáo viên còn thể
hiện ở việc kiểm tra đồ dùng dạy học. Phần lớn không đạt yêu cầu về nội dung này.
Do giáo viên chỉ chuẩn bị đồ dùng cho tiết dạy thao giảng, còn những tiết bình thường
hầu hết giáo viên không chuẩn bị, ban kiểm tra cũng khơng có đủ thời gian để kiểm tra
việc sử dụng đồ dùng dạy học của tất cả giáo viên, hơn nữa đờ dùng dạy học được để
ở phịng tổ bộ môn ở lầu 3, nên giáo viên cũng không đủ thời gian để đi lấy đồ dùng
dạy học, lâu dần giáo viên ngại và ít sử dụng đờ dùng dạy học.
Điều bất cập trên có những nguyên nhân là do giáo viên chỉ quan tâm đến việc
chuẩn bị cho thao giảng hoặc thi giáo viên giỏi. Có 70% giáo viên cho rằng ban kiểm
tra chuyên môn cần kiểm tra đổi mới việc thiết kế và chuẩn bị bài dạy học của giáo
viên thật kỹ, 1% giáo viên cho rằng ban kiểm tra chuyên môn cần kiểm tra các bước
chuẩn bị lên lớp của giáo viên, 20% yêu cầu ban kiêm tra cần kiểm tra chuẩn bị đồ
dùng dạy học, 9% giáo viên cho rằng khâu chuẩn bị quan trọng của giáo viên là kiến
thức và nội dung truyền thụ kiến thức cho học sinh.
Vì vậy, tình trạng lo lắng đối phó khi được thao giảng, dự giờ là tình trạng
chung của giáo viên nhất là những giáo viên mới vào nghề, kinh nghiệm giảng dạy cịn
hạn chế, chun mơn chưa vững. Do đó ban giám hiệu nhà trường cần có kế hoạch tổ

chức, chỉ đạo ban kiểm tra thường xun dự giờ góp ý cho đờng nghiệp, để việc dự
giờ góp ý được tiến hành thường xuyên chấm dứt tình trạng đối phó trong các tiết dạy
của giáo viên.
+ Tổ chức dự giờ: Các hình thức mà ban kiểm tra sử dụng để dự giờ giờ của
giáo viên qua kết điều tra như sau:

Các hình thức kiểm tra
1. Dự giờ báo trước
2. Dự giờ đột xuất

Kết quả
Tổ trưởng chuyên
Giáo viên
môn
Số lượng
%
Số lượng
%
2
20%
80
82%
2
20%
10
10%
19

download by :

3. Kết hợp hai hình thức

3

30%

15

15%

Đa số giáo viên (90%) muốn được báo trước khi tiến hành dự giờ vì theo họ,
như vậy mới có thời gian chuẩn bị đờ dùng dạy học và tiết dạy mới đạt kết quả cao.
Đối với cán bộ quản lý cho rằng hình thức dự giờ tốt nhất là kết hợp hài hòa giữa hai
hình thức vừa dự giờ báo trước vừa dự giờ đột xuất là để đánh giá cả hai mặt năng lực
và ý thức trách nhiệm của giáo viên khi thực hiện nhiệm vụ dạy học của mình. Vì vậy,
việc lựa chọn hình thức dự giờ phù hợp với từng mục đích, đối tượng cụ thể, nhằm
đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới dạy học để đưa việc dạy học theo hướng tích cực của
nhà trường đi vào nền nếp là tùy thuộc vào năng lực, kinh nghiệm quản lý của lãnh
đạo nhà trường.
Những căn cứ để phân tích đánh giá giờ dạy
Kết quả lựa chọn
Căn cứ
Ban giám hiệu TT chuyên môn
Giáo viên
Số lượng % Số lượng % Số lượng %
1. Giảng dạy dễ hiểu, tạo
1
50%
8

80%
45
46%
tình hướng lôi cuốn học sinh
2. Ý thức chấp hành dự giờ
8
80%
11
11%
3. Nội dung trình bày KH
7
70%
25
26%
4. Kết quả dự giờ tiết dạy
6
60%
40
41%
50% ý kiến của Ban Giám hiệu có cùng quan điểm khi xác định căn cứ chủ yếu
để đánh giá đổi mới dạy học, năng lực chuyên môn của giáo viên là: Giảng dạy dễ
hiểu, tạo tình huống lôi cuốn học sinh vào bài học. Căn cứ này đòi hỏi giáo viên phải
đổi mới thiết kế bài dạy phù hợp, vận dụng linh hoạt, sáng tạo các phương pháp giảng
dạy cho phù hợp với đặc thù bộ môn. Nên việc đảm bảo các bước lên lớp là không cần
thiết. Nhưng quan điểm của các tổ trưởng chuyên môn thì cho rằng kết quả cuối cùng
học sinh hiểu bài là tiêu chuẩn hàng đầu để đánh giá giáo viên (40% tổ trưởng chuyên
môn đồng ý). Tuy nhiên là đối tượng được dự giờ, đánh giá, nhận xét đa số giáo viên
hiểu yêu cầu đánh giá về đổi mới dạy học có lệch so với ban chỉ đạo đổi mới dạy học
nhà trường và một số tổ trưởng chuyên môn. Như vậy, quan điểm để phân tích, đánh
giá theo hướng đổi mới dạy học giữa chủ thể quản lý và đối tượng quản lý không

thống nhất dẫn đến một số giáo viên cảm nhận việc dự giờ, đánh giá việc đổi mới dạy
học không phù hợp với điều mà giáo viên mong muốn nên một số giáo viên có kinh
nghiệm tỏ ra thờ ơ với việc đổi mới dạy học, một số giáo viên trẻ loay hoay tìm cách

20

download by :


để đổi mới phương pháp dạy học nên cảm thấy ảnh hưởng nhiều đến bầu khơng khí sư
phạm của nhà trường, gị bó, áp lực.
Thực tế ở trường THPT Bn Ma Thuột cũng như các trường THPT khác trong
địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột, khi thanh tra viên của Sở Giáo dục và Đào tạo về
thanh tra giờ dạy của giáo viên ở các trường, đánh giá giờ dạy của giáo viên đều áp
dụng theo yêu cầu của hướng dẫn 1022/THPT ngày 11/09/2011 của Bộ Giáo dục và
Đào tạo. Theo hướng dẫn này, việc đánh giá tiết dạy phải căn cứ vào các mặt nội
dung, phương pháp, phương tiện, hình thức tổ chức và kết quả giờ dạy, trong 10 tiêu
chuẩn chung, các tiêu chuẩn 1,4,6,9 được coi trọng:
- Tính khoa học;
- Sử dụng phương pháp phù hợp với bộ môn;
- Kết hợp phương tiện, thiết bị dạy học phù hợp nội dung bài;
- Tổ chức và điều hành học sinh học tập tích cực, chủ động, sáng tạo.
3.3.Thực trạng việc xử lý, điều chỉnh sau kết quả dự giờ đánh giá giờ dạy của
giáo viên.
Để nắm bắt được thực trạng trên, chúng tôi đã khảo sát Ban Giám hiệu 02, tổ
trưởng chun mơn 09 (Trường có 09 tổ chun mơn, 01 tổ hành chính), giáo viên 98
ở nội dung sau:
Biện pháp xử lý cần được sử dụng trong việc đánh giá đổi mới dạy học của giáo
viên
Ban Giám hiệu

Các biện pháp

TT chuyên
môn

Giáo viên

Số lượng

%

Số
lượng

%

Số lượng

%

01

50%

7

70%

43

44%

2. Khen thưởng, trách phạt
theo quy định

1

10%

10

10%

3. Ghi nhận, lưu giữ hồ sơ

1

10%

10

10%

1

10%

35

36%

1. Đánh giá đúng năng lực
giáo viên để biểu dương

4. Xem xét, phát hiện, uốn
nắn, điều chỉnh

1

50%

21

download by :


Từ kết quả trên ta thấy, để đạt được mục đích giúp nâng cao chất lượng thực sự
trong quản lý đổi mới dạy học thì việc xem xét, phát hiện những điều chỉnh, uốn nắn
sai lệch và nhất là qua việc dự giờ, đánh giá để thu nhận thông tin phản hồi kịp thời
điều chỉnh cho kế hoạch quản lý đổi mới dạy học của nhà trường là điều quan trọng.
50% Ban Giám hiệu coi trọng biện pháp này. Với mục đích là dự giờ để đánh giá, các
tổ trưởng chuyên môn cho rằng : biện pháp xử lý cần thiết là phải đánh giá năng lực,
phương pháp dạy học của giáo viên để biểu dương những giáo viên dạy học theo
phương pháp mới, làm gương cho mọi người noi theo, (có đến 70% tổ trưởng chun
mơn u cầu chú trọng biện pháp này), còn việc uốn nắn, điều chỉnh là thứ yếu. Vì vậy
khi áp dụng đánh giá về đổi mới dạy học, tuy có đi sâu phân tích được một số mặt
nhưng chưa đảm bảo được tính toàn diện, chưa thể hiện rõ mối quan hệ dọc giữa nội
dung, phương pháp, hình thức tổ chức, kết quả của giờ học.
Kết quả phân tích, đánh giá của ban chỉ đạo đổi mới dạy học :
Chúng tôi khảo sát 98 giáo viên của nhà trường với câu hỏi:

Việc góp ý, đánh giá của ban kiểm tra chuyên môn nhà trường giúp cho thầy (cô)về
những mặt nào? Kiến thức, phương pháp, phong cách sư phạm và các ý kiến khác.
Kết quả thu được 60% giáo viên cho rằng việc góp ý, đánh giá của ban kiểm tra
chuyên môn giúp cho giáo viên nhiều hơn về phương pháp; 25% kiến thức; 15% về
phong cách sư phạm. Điều đó phù hợp với xu thế phát triển giáo dục hiện nay để nâng
cao chất lượng dạy học, việc cải tiến phương pháp dạy học là nhu cầu cấp thiết. Tuy
nhiên khi được hỏi về mức độ chính xác của ban kiểm tra chun mơn nhà trường khi
góp ý đánh giá đổi mới dạy học, chúng tôi thu được kết quả:
Các ý kiến

Kết quả
Số lượng

Tỷ lệ (%)

1. Khơng chính xác

27

28%

2. Chính xác

50

51%

3. Cịn chung chung

21

21%

Những khó khăn bất cập trong quá trình tổ chức, chỉ đạo đổi mới dạy học dẫn
đến hiệu quả của đổi mới phương pháp dạy học chưa đạt được kết quả như mong
muốn, có 28% giáo viên thẳng thắn cho rằng mức độ góp ý của ban kiểm tra chun
mơn chưa chính xác và 21% cho là ban kiểm tra chuyên mơn góp ý cịn chung chung.
22

download by :


- Việc thống nhất chỉ đạo quản lý đổi mới dạy học có ý nghĩa quyết định việc
nâng cao chất lượng dạy, học của nhà trường. Nhưng lãnh đạo nhà trường chưa đặt
đúng vị trí.
- Chưa xây dựng được chuẩn đánh giá đổi mới dạy học , sử dụng phương pháp
dạy học mới chưa thống nhất, trình độ của lực lượng kiểm tra đổi mới dạy học chưa
đồng đều, phương pháp thực hiện cịn tùy tiện. Do đó việc đổi mới dạy học chưa tạo
được sự tin cậy thực sự đối với giáo viên.
- Việc điều chỉnh sau khi dự giờ, đánh giá giờ dạy của giáo viên, chủ yếu là yêu
cầu giáo viên tự điều chỉnh, tự khắc phục khó khăn để dạy học theo phương pháp mới.
Kết quả đánh giá đổi mới dạy học chưa gắn với kết quả thi đua, khen thưởng
hàng năm đối với giáo viên nên nảy sinh tình trạng đối phó, làm cho có (giờ dạy chủ
yếu là biểu diễn, dạy để cho ban kiểm tra đánh giá), còn các tiết dạy khác chưa chú
trọng việc đổi mới phương pháp dạy học, không phát huy ý thức trách nhiệm đối với
việc đổi mới dạy học.
3.3 - Nhận xét chung về thực trạng việc chỉ đạo, quản lý đổi mới dạy học ở
THPT Buôn Ma Thuột
Những năm qua, cơng tác quản lý đổi mới nói chung và quản lý đổi mới dạy
học ở trường THPT Buôn Ma Thuột, được Ban Giám hiệu nhà trường quan tâm chỉ

đạo thực hiện thường xuyên. Ban Giám hiệu nhà trường và giáo viên đều nhận rõ vai
trò trách nhiệm của mình trong công tác đổi mới phương pháp dạy học và xác định rõ
việc đổi mới dạy học có vai trò quan trọng để nâng cao chất lượng dạy học trong nhà
trường.

23

download by :


Chƣơng III
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM GIÚP LÃNH ĐẠO TRƢỜNG THPT BUÔN MA
THUỘT HOÀN THIỆN VIỆC QUẢN LÝ ĐỔI MỚI PHƢƠNG PHÁP DẠY
HỌC Ở NHÀ TRƢỜNG
Trên cơ sở các văn bản chỉ đạo hướng dẫn thực hiện công tác quản lý đổi mới
của Bộ Giáo dục và Đào tạo, xuất phát từ vai trò, đặc điểm tình hình đổi mới phương
pháp dạy học ở trường THPT Buôn Ma Thuột, thực trạng việc quản lý đổi mới dạy
học, nhất là từ những khó khăn, bất cập trong việc tổ chức, triển khai đổi mới dạy học,
việc phân tích nguyên nhân của những khó khăn bất cập, chúng tơi xin đề x́t một số
biện pháp nhằm giúp lãnh đạo nhà trường hoàn thiện việc quản lý đổi mới dạy học ở
trường THPT Buôn Ma Thuột như sau:
1. Một số biện pháp
1.1. Xác định đúng mục tiêu quản lý đổi mới dạy học của lãnh đạo trường
THPT Buôn Ma Thuột
Để thực hiện tốt biện pháp quản lý đổi mới, lãnh đạo trường THPT Buôn Ma
Thuột tiến hành như sau:
- Ban giám hiệu đã thống nhất xây dựng kế hoạch quản lý đổi mới dạy học
mang tính khả thi và hiệu quả, từ việc xác định đúng mục tiêu đổi mới dạy học dựa
vào kế hoạch năm học và thực trạng đổi mới dạy học của nhà trường, trình độ của đội
ngũ giáo viên.

Trong quản lý đổi mới dạy học, việc xây dựng kế hoạch có ý nghĩa quyết định
đối với hiệu quả của việc đổi mới dạy học, vì chính trong quá trình xây dựng kế hoạch
quản lý đổi mới, lãnh đạo nhà trường đã xác định yêu cầu thực hiện nhiệm vụ đổi mới
phương pháp, đó là những tiền đề, những cơ sở chủ yếu để hoàn thành các mục tiêu
quản lý đổi mới dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy và học của nhà trường. Kế
hoạch quản lý đổi mới gắn liền kế hoạch năm học của nhà trường nhằm thu nhận
thông tin phản hồi về tình hình thực hiện các nhiệm vụ đề ra trong kế hoạch năm học.
Từ đó, lãnh đạo nhà trường xác định được mức độ, hiệu quả của đổi mới dạy học để
có biện pháp điều chỉnh hợp lý. Đây cũng chính là mục đích của công tác quản lý đổi
mới dạy học ở trường trung học phổ thông Buôn Ma Thuột.

24

download by :


Hơn nữa kế hoạch quản lý đổi mới dạy học giúp giáo viên xác định các chỉ tiêu,
biện pháp thực hiện, xác định được mức độ yêu cầu để cụ thể hóa được thành kế hoạch
phấn đấu nâng cao trình độ của chính bản thân, đáp ứng yêu cầu đổi mới dạy học đã
đề ra.
- Lãnh đạo nhà trường đã tuân thủ quy trình xây dựng kế hoạch đổi mới quản lý
dạy học như sau:
+ Xây dựng kế hoạch quản lý đổi mới dạy học ngay từ đầu năm học;
+ Tham khảo ý kiến của liên tịch;
+ Đưa về tổ chuyên môn bàn bạc, lấy ý kiến về đổi mới dạy học;
+ Tổ chức hội nghị xây dựng, thống nhất đổi mới dạy học phù hợp với đặc
trưng từng môn học.
+ Quyết định chính thức về phương pháp và biện pháp thực hiện kế hoạch.
- Lãnh đạo nhà trường chỉ đạo ban kiểm tra chuyên môn đánh giá đúng thực
trạng hoạt động dạy học của giáo viên theo hướng đổi mới, tìm hiểu những thuận lợi,

khó khăn về điều kiện đổi mới dạy học của giáo viên, để xác định phương hướng, biện
pháp tổ chức quản lý đổi mới dạy học phù hợp.
Lưu ý, trong quá trình quản lý đổi mới dạy học, lãnh đạo nhà trường cũng như
ban kiểm tra chuyên môn phải biết lắng nghe phản ảnh của giáo viên về những thuận
lợi, khó khăn trong quá trình đổi mới dạy học, để có biện pháp giúp đỡ giáo viên thực
hiện tốt các yêu cầu đổi mới đã đề ra.
1.2. Tổ chức xây dựng lực lượng kiểm tra đổi mới dạy học
Để tiến hành biện pháp tổ chức xây dựng lực lượng kiểm tra đổi mới dạy học
hiệu quả, lãnh đạo trường THPT Buôn Ma Thuột đã thực hiện như sau:
- Trước hết xác định rõ việc xây dựng cơ cấu, thành phần ban kiểm tra đổi mới
dạy học giúp lãnh đạo nhà trường trong quá trình thực hiện việc kiểm tra đổi mới
phương pháp của giáo viên. Lực lượng kiểm tra phải đảm bảo về số lượng và chất
lượng, phải nắm vững về phương pháp dạy học theo hướng tích cực ( phương pháp
dạy học lấy học trò làm trung tâm). Thành viên ban kiểm tra phải là giáo viên giỏi về
chuyên môn, nắm vững phương pháp dạy học mới, có uy tín, sáng suốt và linh hoạt
trong cơng việc. Lãnh đạo nhà trường phải có kế hoạch để lựa chọn, bồi dưỡng, phát

25

download by :