(SKKN mới NHẤT) SKKN một số biện pháp rèn kĩ năng tự lập cho trẻ 5 6 tuổi ở trường mầm non

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUẬN BẮC TỪ LIÊM
MÃ SKKN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

Một số biện pháp rèn kĩ năng tự lập cho trẻ 5-6 tuổi
ở trường mầm non...

Lĩnh vực: Giáo dục Mẫu giáo
Cấp học: Mầm non

NĂM HỌC 2017 – 2018

download by :


PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUẬN BẮC TỪ LIÊM
TRƯỜNG MẦM NON PHÚC LÝ
MÃ SKKN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

Một số biện pháp rèn kĩ năng tự lập cho trẻ 5-6 tuổi
ở trường mầm non...

Lĩnh vực
: Giáo dục Mẫu giáo
Tên tác giả : Vương Thùy Linh
Chức vụ
: Giáo viên

NĂM HỌC 2017 – 2018

download by :


Một số biện pháp rèn kĩ năng tự lập cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non.
A. ĐẶT VẤN ĐỀ.
1. Lý do chọn đề tài:
Bác Hồ kính yêu của chúng ta đã dạy: “Tuổi nhỏ làm việc nhỏ, tùy theo sức
của mình”. Điều đó được nhấn mạnh ở một trong năm điều Bác Hồ dạy.
Như chúng ta đã biết, xã hội đang ngày càng phát triển, đất nước cũng đang
đi vào xây dựng sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, vì vậy, việc giáo dục kỹ
năng sống là một việc hết sức quan trọng. Giáo dục kỹ năng sống cần phải bắt đầu
từ lứa tuổi mầm non bởi ở lứa tuổi này, những hành vi cá nhân, tính cách và nhân
cách của trẻ đã dần dần được bộc lộ và hình thành. Một số dấu hiệu của bắt đầu sự
hình thành tính tự lập, đó là nhu cầu tự khẳng định mình xuất hiện. Trẻ muốn tự
làm một số công việc trong sinh hoạt hằng ngày.
Nhưng muốn thực hiện được nhiệm vụ to lớn ấy thì nhà trường cũng như gia
đình chính là cây cầu đưa trẻ em đến với bến bờ của tình u, sự quan tâm, chăm
sóc và kích thích đầu tiên của chúng, đặc biệt, trong gia đình thân thương cha mẹ
lại là những người thầy đầu tiên và quan trọng nhất. Bên cạnh đó, cơ giáo luôn
luôn là người mẹ thứ hai của trẻ phải làm sao để hình thành cho chúng bước đầu
có một đức tính tốt để sau này chúng có thể trở thành những cơng dân tốt, góp
phần xây dựng nước nhà giàu mạnh.
Và một trong những đức tính tốt đó chính là tính tự lập cho trẻ ngay từ khi
cịn bé, giáo dục tính tự lập cho trẻ ngay từ khi cịn bé khơng những tạo ra cho trẻ
khả năng tự lập trong sinh hoạt hằng ngày mà còn là một trong những điều kiện
quan trọng để hình thành nên sự tự tin, năng động, sáng tạo, làm cơ sở giúp trẻ
hình thành các kĩ năng sống sau này.
Thật vậy, trẻ cần tập sống độc lập dần dần cho đến lúc bước vào tuổi thiếu

niên. Sự hào hứng tự nhiên này của bé cần được khuyến khích một cách tích cực
để chúng học được những kĩ năng sống tự lập như tự xúc cơm ăn, tự đi vệ sinh hay
tự mặc quần áo. Từ đó, bé có ý thức trách nhiệm việc vệ sinh cá nhân của mình
hơn. Nếu cha mẹ chịu khó dạy trẻ một cách tích cực ngay từ những năm đầu đời
thì tính tự lập sẽ dần được hình thành trong suy nghĩ của trẻ.
Thực tế hiện nay cho thấy, đối với các gia đình, chủ yếu là các bậc cha mẹ
còn nhiều sai lầm về giáo dục nói chung và giáo dục tính tự lập nói riêng. Thứ
nhất là nuông chiều con quá mức khiến cho trẻ chỉ biết hưởng thụ, sau này sẽ sinh
ra tính ích kỉ, vụng về, thiếu tự tin trong cuộc sống. Thứ hai là không tin vào khả
năng của trẻ, con trẻ muốn làm những điều mà mình muốn thì cha mẹ lại nói rằng
nó q sức với trẻ và khơng cho chúng có cơ hội được làm, từ đó dẫn đến việc trẻ
có thái độ bướng bỉnh, dần dần tạo sự ỉ lại, lười biếng và mất tự tin ở trẻ.
1/19

download by :


Một số biện pháp rèn kĩ năng tự lập cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non.
Song về hướng dẫn trẻ hoạt động để hình thành tính tự lập cho trẻ lại rất hạn
chế. Nhiều giáo viên cho rằng trẻ cịn q nhỏ để rèn tính tự lập, bên cạnh đó điều
quan trọng là cơ giáo ngại khó, sợ tốn thời gian vì khi trẻ thực hiện trẻ hay lúng
túng vụng về nên nhiều giáo viên hay làm hộ cho xong, cho nhanh. Vì vậy, để
hình thành và phát triển tính tự lập cho trẻ thì giáo viên phối kết hợp với bố mẹ trẻ.
Để có những biện pháp giáo dục phù hợp nhằm phát huy khả năng tự lập cho trẻ
làm cơ sở phát triển nhân cách cho trẻ sau này. Đó chính là lý do tơi lựa chọn đề
tài: “Một số biện pháp rèn kỹ năng tự lập cho trẻ 5- 6 tuổi ở trường mầm
non...”.
2. Thời gian nghiên cứu.
Từ tháng 9 năm 2017 đến tháng 3 năm 2018.
3. Đối tượng nghiên cứu của đề tài:

 
Biện pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo lớn 5- 6 tuổi.
4. Phạm vi nghiên cứu:
Trẻ mẫu giáo bé 5- 6 tuổi, trong năm học 2017 – 2018.

2/19

download by :


Một số biện pháp rèn kĩ năng tự lập cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non.
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.
I. Cơ sở lý luận
Yếu tố tạo nên tính tự lập ở mỗi cá nhân là khả năng tin tưởng vào những
đánh giá của bản thân, cũng như là tự vạch ra con đường đi cho mình mà khơng
cần lúc nào cũng nhờ đến sự chỉ bảo, hay tìm kiếm sự giúp đỡ từ người khác. Có
được khả năng này là một điều tuyệt vời, bởi nó sẽ giúp trẻ hạnh phúc hơn, thu hút
được sự chú ý của mọi người xung quanh, từ đó khuyến khích trẻ tạo ra những cơ
hội để trẻ thể hiển mình. Những đứa trẻ được giáo dục tính tự lập từ nhỏ thì nhanh
nhẹn và hoạt bát, nổi trội hơn hẳn so với những trẻ khác. Còn đối với trẻ mầm non
rất nhiều trẻ khơng có tính tự lập ln dựa dẫm, ỷ lại, được nuông chiều một cách
thái quá dẫn đến không biết làm một số việc đơn giản như không tự xúc cơm,
không biết mặc quần áo, không biết tự đi giày, dép, khơng thích tự đi mà thích
được người lớn bế ẵm… Trẻ khơng biết cách chăm sóc bản thân, khơng biết giữ
gìn vệ sinh, lười nhác khơng biết hỗ trợ người khác. Có rất nhiều ngun nhân dẫn
đến tình trạng này trong đó thiếu tính tự lập là một ngun nhân trọng tâm nhất.
Như chúng ta đã biết, trẻ em là một đối tượng khá nhạy cảm, nếu trẻ em được tiếp
xúc với nền giáo dục tốt thì trẻ phát triển theo chiều hướng tốt. Ngược lại nếu trẻ
em tiếp xúc với nền giáo dục không đúng đắn sẽ dẫn đến các hậu quả tiêu cực. Do
đó, việc giáo dục tính tự lập cho trẻ cần được áp dụng càng sớm càng tốt, và là

phương pháp rất quan trọng và cần thiết. Tạo tính tự lập cho trẻ khơng phải chỉ có
hướng dẫn cho trẻ tự lo cho bản thân mà còn giúp trẻ tự quyết định các vấn đề của
mình. Đó cũng là cách giúp trẻ vận động suy nghĩ, sáng tạo và tự tin.
II. Cơ sở thực tiễn
1. Đặc điểm tình hình chung
Năm học 2017 - 2018 tổng số học sinh trong trường: 308, với 08 nhóm/lớp.
Tổng số CBGVNV: 31. Trong đó: Ban giám hiệu: 02, Giáo viên: 23, Nhân viên:
07.
Cơ cấu giáo viên về trình độ chuyên môn như sau: Đại học : 15 giáo viên;
Cao đẳng: 04 giáo viên; Trung cấp: 04 giáo viên.
2. Thuận lợi:
Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, Phòng Giáo dục và Đào tạo Quận
……, Uỷ ban nhân dân phường tạo điều kiện giúp đỡ, động viên về tinh thần, vật
chất… để nhà trường hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của ngành.
Đội ngũ Ban giám hiệu năng động, có năng lực quản lý. Nhà trường đã xây
dựng được nề nếp chuyên môn tương đối quy củ, tập thể sư phạm nhà trường hầu
hết có tinh thần tự giác chấp hành tốt các quy định chuyên môn của ngành, trường
3/19

download by :


Một số biện pháp rèn kĩ năng tự lập cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non.
đề ra, có phẩm chất đạo đức tốt, đa số có tinh thần trách nhiệm trong dạy học và
giáo dục
Tập thể cán bộ giáo viên, nhân viên trong trường đoàn kết cùng quyết tâm
phấn đấu xây dựng trường tiên tiến. Nhà trường có đội ngũ cán bộ giáo viên giỏi
làm nòng cốt, các đồng chí giáo viên tâm huyết với nghề, ln u nghề, mến trẻ,
có tinh thần trách nhiệm cao, ln hồn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.
Công tác sinh hoạt chuyên mơn được duy trì đều đặn theo định kỳ nhằm

triển khai kịp thời các nhiệm vụ chuyên môn của cấp trên và nhà trường chỉ đạo
cũng như trao đổi, đánh giá, rút kinh nghiệm những thiếu sót trong nghiệp vụ của
đồng nghiệp, triển khai sinh hoạt các chuyên đề có chất lượng
3. Khó khăn:
Số trẻ trong lớp đơng do đó việc rèn tính tự lập cho trẻ gặp khó khăn.
Tài liệu hướng dẫn về các phương pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ mầm non
còn hạn chế.
Nhiều trẻ được phụ huynh chiều quá mức trở nên thụ động dẫn tới sinh ra
tính ích kỉ, vụng về, khơng biết tự phục vụ bản thân, khơng biết giữ gìn vệ sinh cơ
thể mà thường phụ thuộc vào bố mẹ và cô giáo.
Hầu hết trẻ trong lớp có cha mẹ làm nghề nông và làm việc tự do nên chưa
quan tâm đến việc dạy trẻ kĩ năng tự lập, nhiều phụ huynh thường làm thay con
quá nhiều việc (VD: xúc cơm, mặc quần áo, lấy nước cho con uống, xếp hình,…)
khiến trẻ có thái độ bướng bỉnh, dần dần tạo sự lười biếng, ỉ lại ở trẻ. Một số trẻ
còn hay nghỉ học chưa đi học đều nên ảnh hưởng đến việc tiếp thu kiến thức.
III. Giải quyết vấn đề:
3.1 Nêu tên các biện pháp:
1. Biện pháp 1: Khảo sát đánh giá trẻ về kỹ năng tự phục vụ
2. Biện pháp 2: Tính kiên trì của giáo viên rèn kỹ năng tự phục vụ
3. Biện pháp 3: Luyện tập kĩ năng tự phục vụ cho trẻ trong hoạt động
hàng ngày.
4. Biện pháp 4: Giáo viên ln động viên khuyến khích trẻ tự lập.
5. Biện pháp 5: Tạo môi trường tự lập cho trẻ ngay khi cịn bé.
6. Biện pháp 6: Ln tạo điều kiện để trẻ được chơi, hoạt động với đồ
vật, đồ chơi và được chơi với bạn.
7. Biện pháp 7: Phối kết hợp với phụ huynh rèn tính tự lập cho trẻ.
3.2 Tác dụng của các biện pháp
Từ những thuận lợi và khó khăn trên tơi đã nghiên cứu và tìm ra một số biện
pháp để giúp trẻ rèn luyện kĩ năng tự lập.
4/19

download by :


Một số biện pháp rèn kĩ năng tự lập cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non.
Việc xác định được những kỹ năng như trên đã giúp tôi định hướng được
nhiệm vụ của mình trong cơng tác chăm sóc trẻ nói chung và việc thực hiện đề tài
nghiên cứu nói riêng. Và nhờ xác định được những kỹ năng đó mà tôi đã rèn trẻ
thông qua các hoạt động trong ngày. Tôi đã giúp trẻ hiểu được ý nghĩa của hành
động, của cơng việc đó như thế nào, biết được việc nào nên làm và việc nào không
nên làm, việc đó có ích lợi gì để từ đó giúp trẻ dần dần trở thành ý thức cần
có trong cuộc sống hàng ngày.
1. Biện pháp 1: Khảo sát đánh giá trẻ về kỹ năng tự phục vụ
Tổng số
Trẻ có kỹ năng tự
Trẻ có kỹ năng tự
Trẻ chưa có kỹ
trẻ ban
phục vụ tốt
phục vụ chưa tốt
năng tự phục vụ
đầu
Số trẻ
%
Số trẻ
%
Số trẻ
%
48

18

37,5

26

54,1

4

8,4

- Qua khảo sát tơi thấy kĩ năng rèn tính tự lập của các bé lớp tôi không đồng
đều. Nguyên nhân một phần do gia đình các cháu đã nng chiều con quá mức
khiến cho các cháu trở nên thụ động, ỷ lại vào người lớn dẫn đến sự thiếu tự tin
trong cuộc sống của các bé sau này.
- Hơn nữa, một số phụ huynh thì lại làm thay con quá nhiều việc (VD: xúc
cơm, mặc quần áo, lấy nước cho con uống, cất đồ chơi, đồ dùng thay con…) khiến
trẻ có thái độ bướng bỉnh, dần dần tạo sự lười biếng và mất sự tự tin vốn có ở trẻ.
- Ngồi ra, một phần nhỏ cũng là do môI trường sống và học tập của các bé
cũng khiến cho tính tự lập khơng được phát huy một cách tồn diện, đầy đủ.
2. Biện pháp 2: Tính kiên trì của giáo viên rèn kỹ năng tự phục vụ:
Ngay từ khi trẻ vào lớp, tôi đã nhận thức được rằng ở lứa tuổi 5-6 tuổi bắt
đầu hình thành và phát triển nên ý thức “cái tơi” của mình, trẻ tích cực tìm hiểu
các sự vật, hiện tượng trong môi trường xung quanh, trẻ rất muốn tự làm mọi việc
để khẳng định mình. ý thức này chi phối phần lớn các hoạt động hằng ngày của
trẻ.
Vì vậy, người lớn cần tơn trọng và thỏa mãn các nhu cầu tự lập của trẻ dù
cho những cơng việc đó dù rất nhỏ như tự xúc ăn, tự đi dép, tự đánh răng… Ngoài
ra người lớn cần phải có những hiểu biết cơ bản về đặc điểm phát triển tâm lý của

trẻ để có những đối xử đúng mực với hành vi và việc làm của trẻ.

5/19

download by :


Một số biện pháp rèn kĩ năng tự lập cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non.

(Ảnh MH Trẻ tự xếp dép lên giá)

Khi trẻ có nguyện vọng tự lập, mong muốn được làm việc và có lúc tỏ ra
bướng bỉnh, cho nên người lớn cần hiểu và thông cảm được tính “bướng bỉnh” ở
lứa tuổi này để khơng kìm hãm ý muốn tự lập của trẻ.
Chẳng hạn, nếu như trong thời tiết buổi sáng lạnh, bố mẹ trẻ đưa trẻ đến
trường và mặc cho trẻ một cái áo khoác rất to. Đến lớp, cô giáo cởi bớt áo cho trẻ
nhưng trẻ nhất định khơng cho cởi thì đầu tiên cơ giáo động viên trẻ tự cởi áo cho
bớt nóng, nếu trẻ vẫn nhất quyết không cởi áo hãy để trẻ mặc - đến một lúc nào đó
trẻ sẽ thấy quá nóng và tự nhận ra rằng phải cởi bớt áo để cho đỡ nóng. Bằng cách
để trẻ được tự trải nghiệm và rút ra kết luận cho mình, các bậc phụ huynh hãy cho
trẻ cơ hội học hỏi, khám phá, từ đó trẻ sẽ trưởng thành hơn trong cuộc sống.

6/19

download by :


Một số biện pháp rèn kĩ năng tự lập cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non.

(Ảnh MH Trẻ tự mặc áo)

Khi trẻ thực hiện cơng việc có thể sẽ mất rất nhiều thời gian, không theo
mong muốn của người lớn đơi khi bừa bãi thậm chí cịn hỏng việc. Song, người
lớn cần hiểu, thơng cảm, có cách đối xử đúng mực và tạo điều kiện để trẻ được tự
làm, tự trải nghiệm công việc, người lớn không nên sột ruột hoặc làm thay trẻ.
Ví dụ như: Trong khi tổ chức cho trẻ uống sữa, có những trẻ rất muốn xếp
cốc từ giá ra bàn giúp cơ, điều đó là rất tốt, tuy nhiên, trẻ chưa biết xếp cốc ngay
ngắn gọn gàng, cịn nghiêng ngả.
Chính lúc này, cơ giáo là người động viên và hướng dẫn trẻ xếp cốc cho
ngay ngắn. Nhờ vậy mà trẻ cảm thấy vui hơn khi giúp đỡ được cơ, cứ như vậy, dần
dần hình thành ở trẻ tính tự lập và có thể giúp đỡ cô được nhiều công việc hơn
nữa.

(Ảnh MH Trẻ giúp cô bê cơm về bàn)

7/19

download by :


Một số biện pháp rèn kĩ năng tự lập cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non.
3. Biện pháp 3: Luyện tập kĩ năng tự phục vụ cho trẻ trong hoạt động
hàng ngày.
Trong quá trình giáo dục trẻ cần phải hình thành ở trẻ kĩ năng và thói quen
tự lập, trẻ 5-6 tuổi đã bắt đầu có khả năng tự mình làm một số việc đơn giản. Trẻ
cũng đã có ý thức được về điều đó và mong muốn được làm.
Giáo dục tính tự lập cho trẻ bắt đầu từ thói quen vệ sinh cá nhân địi hỏi phải
tác động đến trẻ một cách lâu dài, có hệ thống và nhất đốn vì trẻ chóng nhớ
nhưng cũng chóng qn. Vì vậy việc luyện tập thường xuyên các công việc tự
phục vụ vừa sức cho trẻ là rất quan trọng và cần thiết.

Tuy nhiên, do tuổi còn nhỏ nên ở lứa tuổi này trẻ cịn mải chơi, chúng ln
có nhu cầu thay đổi hoạt động mà lại chưa có thói quen, chưa biết tổ chức, sắp xếp
các cơng việc của mình như: giữ ngăn nắp, vệ sinh đồ dùng, đồ chơi hợp lý.
Vì vậy, người lớn cần phảI làm cho trẻ chú ý giữ gìn và sắp xếp đồ chơi một
cách ngăn nắp, gọn gàng, hướng dẫn cho trẻ tự biết cất mũ, giày dép trước khi vào
lớp, cất gọn gàng đồ chơi sau khi chơi, để bát thìa cẩn thận trên bàn, hoặc xếp vào
rổ sau khi ăn.
VD: Đầu năm học, bé Nguyễn Quốc Trung mới vào lớp nhưng do ở nhà bố
mẹ nng chiều nên sinh ra tính ỷ lại, mỗi lần ăn cơm xong thì khơng có thói quen
cất bát thìa vào rổ, hay khi chơi đồ chơi xong thì lại bày bừa khiến cho cơ giáo
phải nhắc nhở.
Nhưng sau một thời gian giáo viên khích lệ, động viên trẻ, cháu đã có ý thức
cất dọn các đồ dùng, đồ chơi rất ngăn nắp, làm cho cô giáo và bố mẹ bé rất hài
lòng.

(Ảnh MH Trẻ cất đồ dùng đồ chơi sau khi chơi xong)

8/19

download by :


Một số biện pháp rèn kĩ năng tự lập cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non.
Thường xuyên nhen nhóm hứng thú, lịng ham thích “tự mình làm lấy” của
trẻ, giúp trẻ tự tin hơn vào bản thân mình, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển
của các giai đoạn tuổi tiếp theo.
Trước khi đạt được việc tự lập hồn tồn của trẻ trong một việc nào đó cần
cho trẻ trảI qua quá trình “cùng hành động” như: cùng dọn đồ chơi, cùng đi giày,
cùng rửa tay, cùng xếp ghế với cơ.
Ví dụ: Khi đến giờ ăn, cơ động viên, hướng dẫn trẻ cùng xếp ghế vào trong

bàn ăn. Khi tổ chức cho trẻ hoạt động này, tôi cảm nhận được trẻ rất thích giúp đỡ
cơ, điều đó khiến cho tơi có thêm động lực để cố gắng rèn luyện cho trẻ tính tự lập
với các trẻ ở độ tuổi này. Đồng thời điều đó cịn gây sự hứng thú của trẻ trong
công việc được giao.

(Ảnh MH trẻ giúp cơ kê bàn chia ăn)

Khi làm một việc gì cùng trẻ, tơi đều nên phân tích, giảng giải cho trẻ biết lý
do và cách thức hành động sao cho đúng. Việc giải thích được lý do ấy đã giúp
cho trẻ hiểu hơn về ý nghĩa của những hành động này cũng như kết quả của nó đối
với trẻ.

9/19

download by :


Một số biện pháp rèn kĩ năng tự lập cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non.

(Ảnh MH Trẻ giúp cơ phơi khăn)

Ví dụ: Đơn giản nhất, khi trẻ có mũi, tôi hướng dẫn trẻ cách tự lau mũi và
giải thích lý do của việc lau mũi đúng cách rằng làm như vậy để cho khuôn mặt
cũng như cơ thể được sạch sẽ, giảm thiểu được những tác nhân gây hại xâm nhập
vào cơ thể của trẻ.
Hơn nữa, việc tạo điều kiện cho trẻ được tham gia vào bất kỳ việc gì mà trẻ
muốn như: phơi khăn mặt cùng cơ hay xếp các đồ chơi ngay ngắn, gọn gàng cũng
quan trọng khơng kém. Tuy có mất thời gian một chút, nhưng sự kiên nhẫn của cơ
giáo sẽ là chìa khóa để mở ra con đường thành công của trẻ sau này.
Việc cô giáo thường tạo các cơ hội sai vặt trẻ sẽ dạy cho trẻ kĩ năng tự lập

được tốt hơn. Theo các chuyên gia tâm lý, giáo dục, sai trẻ làm việc vặt là một
trong những phương cách tốt nhất, giúp trẻ luyện tập các kỹ năng tự lập, tạo dựng
được tính chủ động, tự tin. Hầu hết trẻ đều tị mị, thích được sai vặt, thích được
làm việc cùng người lớn. Vì vậy, cơ giáo nên coi đây là một cơ hội tốt để giáo dục
trẻ. Hãy mạnh dạn giao cho trẻ công việc vừa sức với trẻ để trẻ tập làm.
Ví dụ: Mang bát, thìa để vào rổ sau khi ăn xong, cất dọn đồ chơi, vứt rác
vào thùng… Cơ giáo động viên, khuyến khích bé tham gia.
Ở lứa tuổi này trẻ cịn non nớt, vì vậy trong q trình này, cơ giáo cận
hướng dẫn, hỗ trợ bé kịp thời, nếu bé không làm được. Khi làm việc giúp cơ, bé sẽ
cảm thấy vui thích, tự tin hơn; cũng qua đó, cơ giáo có thể phát hiện được tiềm
năng hay thiếu hụt của bé để giáo dục.
10/19

download by :


Một số biện pháp rèn kĩ năng tự lập cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non.
4. Biện pháp 4: Giáo viên ln động viên khuyến khích trẻ tự lập.
Như chúng ta đã biết, trẻ rất thích được người lớn khen ngợi, động viên, để
từ đó giúp trẻ hứng thú, tự tin hơn vào bản thân mình và phấn đấu để thử sức với
những cơng việc tiếp theo. Khích lệ trẻ đồng thời cũng góp phần hình thành ở trẻ
một sự nỗ lực vươn lên để hồn thành tốt cơng việc của mình.
Khi thực hiện biện pháp này, chúng tơi thường làm theo phương châm
“khen động viên trẻ nhiều hơn là chê”. Song, việc khen ngợi trẻ cần phải được sử
dụng trong những tình huống hợp lý, cần có tác dụng hướng dẫn trẻ nhận thức
được rằng trẻ được khen vì điều gì và vì sao trẻ được khen như vậy, từ đó nhằm
định hướng cụ thể cho trẻ phát huy tốt việc làm đó đồng thời nhờ đó mà trẻ có thể
bỏ những tính xấu và học được tính tốt. Tuy nhiên khả năng tự điều chỉnh hành vi
của trẻ còn rất hạn chế ở độ tuổi này. Trẻ cịn rất khó khăn khi phải kiềm chế ước
muốn của mình và càng khó khăn hơn khi phải làm những điều mà mình khơng

cảm thấy thích thú. Nếu người lớn yêu cầu thì trẻ chỉ làm qua loa cho xong việc,
không đến nơi đến chốn.
VD: Khi tôi tổ chức cho trẻ ra sân tham gia vào hoạt động ngoài trời, một số
trẻ lớn đã tự đI dép được, nhưng tôi vẫn phải quan sát vì đa số trẻ ở lứa tuổi này
thường đi dép trái, hay nhiều trẻ không cài quai dép tôi nhẹ nhàng hướng dẫn trẻ
đổi lại, cho đúng chiều của dép hay cô bảo trẻ phải xếp dọn đồ chơi cho vào hộp
khi chơi xong thì trẻ cứ tiếp tục chơi hoặc chỉ quăng vài cái rồi bỏ đi. Vì vậy tơi
phải nhắc nhở và động viên trẻ.

(Ảnh MH trẻ tự đi giầy)

Khen ngợi, động viên cũng cần đúng lúc, đúng thời điểm, không nên thấy
trẻ làm ít mà khen nhiều, khen tràn lan khiến cho lời khen khơng có tác dụng khích
lệ trẻ. Trong q trình khen động viên trẻ khơng nên vì cao hứng hay vì những tình
11/19

download by :


Một số biện pháp rèn kĩ năng tự lập cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non.
cảm nhất thời mà cần phải xuất phát từ tình yêu thương trẻ, từ động cơ vì trẻ và sự
tiến bộ của trẻ và phải động viên trẻ kịp thời. Muốn động viên kịp thời thì địi hỏi
người giáo viên phải ln ln bao quát trẻ ở moi lúc mọi nơi.
Bên cạnh đó, sự tự lập, tự chủ, tự tin bắt nguồn từ việc chế ngự được cảm
giác sợ hãi, lo lắng nên cô giáo cần tạo cho trẻ cảm giác được sự quan tâm, u
thương, chăm sóc đầy đủ từ tận đáy lịng về mặt tinh thần, chẳng hạn như: tâm sự,
hỏi han hoặc cùng chơi với trẻ,… Cô giáo cần chấp nhận sản phẩm tự lập của trẻ,
không nên chê bai rằng “Cái này xấu thế!” hoặc không được mắng mỏ, chỉ trích
trẻ là “hư” hay “kém” bởi như thế trẻ sẽ chán nản và khơng cịn hứng thú khi tham
gia hoạt động đó nữa.

5. Biện pháp 5: Tạo mơi trường tự lập cho trẻ ngay khi cịn bé.
Tính tự lập của trẻ được trải nghiệm trong những hoạt động, sinh hoạt hằng
ngày ở nhà hay ở trường. Đối với trẻ từ 5-6 tuổi khi đã bắt đầu có khả năng làm
được một số việc đơn giản cũng ý thức được điều đó và ln chứng tỏ, thử thách
năng lực của mình trong sinh hoạt hằng ngày. Vì vậy, cơ giáo cần tạo ra các tình
huống khác nhau để thu hút trẻ làm việc nhiều hơn, ví dụ như: dọn đồ chơi, quét
dọn nhà giúp mẹ, tự thu xếp ba lô, tự xúc cơm ăn, tự chan canh,… từ đó dần dần
sẽ hình thành được ở trẻ tính tự giác, tự quyết định khả năng tự xoay xở của mình.

(Ảnh MH trẻ lau giá đồ chơi)

Ở trường cũng như ở nhà, cô giáo cũng cần tạo cho trẻ một môi trường dể
trẻ thực hiện cơng việc một cách dễ dàng, an tồn, tiện lợi để phù hợp với trẻ ở lứa
tuổi này về không gian, dụng cụ, đồ dùng học tập, vui chơi,… Nếu cô giáo không
tạo ra được môi trường thuận lợi cho trẻ hoạt động thì trẻ sẽ khơng có khả năng tự
mình thực hiện được các cơng việc mà trẻ mong muốn, sinh ra chán nản và dần
12/19

download by :


Một số biện pháp rèn kĩ năng tự lập cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non.
dần sẽ mất khả năng tự lập. Vì vậy, cơ giáo khơng nên làm thay trẻ mà phải ln
ln khuyến khích và tạo điều kiện để cho trẻ sáng tạo. từ đó trẻ sẽ tự tin là mình
chắc chắn sẽ làm được.
Chẳng hạn như trong giờ hoạt động vui chơi, cô giáo động viên một số bạn
nhanh nhẹn của lớp giúp đỡ cô bê các rổ đồ chơi về các góc chơi, đến hết giờ chơi,
cơ giáo rèn cho trẻ thói quen tự cất đồ chơi và cùng đọc bài thơ:
Bạn ơi hết giờ rồi
Giờ chơi hết rồi

Nhanh tay cất đồ chơi
Hay
Nào các bạn ơi
Nhẹ tay thôi bạn nhé!
Ta cùng cất dọn
Cất đồ chơi đi nào!
Đồ dùng đồ chơi
Vào nơi quy định
Vừa cất dọn đồ chơi, đồ dùng giúp các cô lại vừa được đọc thơ, ca hát cùng
các bạn, trẻ cảm thấy rất thích thú, say mê với hoạt động, hơn nữa, trẻ cảm thấy
thích đi học, từ đó giúp trẻ hình thành nên tính tự lập.

(Ảnh MH trẻ ngồi nghe cơ kể chuyện)

Khơng những thế, một số cha mẹ gặp khó khăn trong vấn đề tập cho trẻ nhỏ
tự đi vệ sinh khi có nhu cầu. Đây khơng phải là cơng việc quá khó khăn đối với
các trẻ nhỏ, chỉ là một quy trình cần có thời gian. Bé sẽ thực hiện tốt nếu được
chuẩn bị sẵn sàng về thể chất cũng như tình cảm.

13/19

download by :


Một số biện pháp rèn kĩ năng tự lập cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non.

(Ảnh MH trẻ rửa tay sau khi đi vệ sinh)

Bước đầu cha mẹ và cô giáo nên hướng dẫn trẻ ngồi bô đều đặn vào cùng
một khoảng thời gian và tuyệt đối không bắt buộc trẻ phải ngồi. Khi trẻ đã có thói

quen đi vệ sinh, lúc này là thời điểm thích hợp để rèn cho trẻ tự ngồi bơ khi có nhu
cầu đi vệ sinh. Nhắc nhở trẻ để tạo thói quen tự rửa tay sau khi đi vệ sinh.
6. Biện pháp 6: Luôn tạo điều kiện để trẻ được chơi, hoạt động với đồ
vật, đồ chơi và được chơi với bạn.
Qua hoạt động chơi, có thể biết được sự biến đổi về chất trong tồn bộ đời
sống tâm lý của trẻ. Vì vậy, đối với trẻ ở lứa tuổi này, đồ vật khơng phải là những
thứ để trẻ có thể nghịch như trước đây mà bây giờ thông qua việc chơi với đồ vật,
đồ chơi, nó giúp trẻ khám phá chức năng và phương thức sử dụng tương ứng với
các đồ vật đó như cái thìa để xúc cơm và có cách cầm thìa nhất định, khăn mặt thì
dùng để lau mặt, lau tay, khi dùng xong thì phải gấp lại và cất gọn gàng,… Đồng
thời, nó cũng khơi gợi sự sáng tạo của trẻ, kích thích sự tìm tịi, học hỏi vốn có của
trẻ trong suốt q trình hoạt động.
Ngồi ra, khi trẻ hoạt động, sử dụng các đồ vật, đồ chơi một cách linh hoạt
thì trẻ cũng lĩnh hội được những quy tắc, hành vi ứng xử trong Xã hội ẩn chứa
trong q trình thực hiện hoạt động đó. Từ đó, trẻ sẽ học được và tự lập trong các
thao tác hành động với đồ vật ấy, và dần dần giúp trẻ tự tin, tự lập hơn trong cuộc
sống.

14/19

download by :


Một số biện pháp rèn kĩ năng tự lập cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non.

(Ảnh MH trẻ tham gia chơi góc bác sĩ)

Cụ thể: hàng ngày, trẻ được tham gia vào hoạt động vui chơi, qua trò chơi
bế em, trẻ rèn luyện được các thói quen vệ sinh như rửa tay, rửa mặt cho em bé,
xúc bột cho em ăn. Cứ như vậy, ngày nào trẻ cũng được hoạt động, dần dần hình

thành ở trẻ kỹ năng tự lập chẳng hạn như: tự lau mũi, tự uống nước khi thấy khát,
tự xúc cơm.
Ngồi ra, trong q trình chơi với đồ vật, trẻ cịn có thể bắt chước
các thao tác của người lớn. Trò chơi thao tác vai cuốn hút được trẻ và làm xuất
hiện nhu cầu có bạn cùng chơi các trị chơi đóng vai cơ bản, chẳng hạn như: trẻ bắt
chước mẹ bế em bé hay bắt chước bà ngoại nấu ăn, bán hàng, bắt chước bố sửa các
vật dụng trong nhà…
7. Biện pháp 7: Phối kết hợp với phụ huynh rèn tính tự lập cho trẻ.
Như chúng ta đó biết, trẻ giai đoạn nhà nhà trẻ mau nhớ nhưng cũng nhanh
quên, vì vậy nếu được củng cố các kỹ năng tự lập tốt hơn. Chính vì vậy việc kết
hợp chặt chẽ với phụ huynh ngoài việc nắm bắt đặc điểm của trẻ cịn có tác dụng
hướng dẫn phụ huynh củng cố lại kỹ năng tự lập cho trẻ.
Trước cửa lớp tơi có treo bảng “Những điều phụ huynh cần biết”, trên đó
tơi có sưu tầm một số phương pháp rèn luyện tính tự lập cho trẻ ở độ tuổi 5-6 tuổi,
phụ huynh có thể tham khảo và áp dụng phương pháp đó vào giáo dục con mình.
Đặc biệt khi rèn tính tự lập cho trẻ ở giờ đón và trả trẻ, đơn giản nhất là việc để trẻ
tự cất mũ, giày dép, ba lô và tự chào cơ…
Ngồi việc sưu tầm những phương pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ theo
đúng độ tuổi, phù hợp với tâm lý của trẻ để tuyên truyền những kiến thức giúp trẻ
hình thành tính tự lập tốt hơn. Hơn nữa chúng tơi cịn trao đổi với phụ huynh về
kết quả rèn luyện của trẻ thông qua sổ “Bé chăm ngoan”. Từ đó phụ huynh cũng
15/19

download by :


Một số biện pháp rèn kĩ năng tự lập cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non.
biết được khả năng tự lập của con mình đến đâu. Mặt khác, từ ý kiến phản hồi của
phụ huynh, cơ giáo lại có những kế hoạch giáo dục tính tự lập phù hợp với khả
năng tự phục vụ của từng trẻ, từ đó, giúp cho việc giáo dục trẻ được tốt hơn.

Việc kết hợp trao đổi với phụ huynh là rất quan trọng, vì thế tơi thường
xun trao đổi với phụ huynh để nắm được một số thụng tin cần thiết như: tâm lý,
cách ăn uống sinh hoạt, sức khỏe và khả năng tự lập của từng trẻ từ đó tơi nắm
được tình hình của trẻ. Điều này giúp tơi có kết quả khá tốt trong việc giáo dục
tính tự lập cho trẻ ở lứa tuổi 5-6 tuổi.
Bên cạnh đó tơi ln kết hợp với phụ huynh để động viên, khen ngợi về sự
tiến bộ của trẻ và mỗi đợt đều có phần thưởng để khích lệ sự tiến bộ ấy của trẻ, tuy
rằng phần thưởng ấy khơng có giá trị về vật chất cao nhưng nó cũng phần nào là
động lực để trẻ cố gắng đạt được những thành tích cao hơn đồng thời tính tự lập
tiềm ẩn trong con người trẻ cũng được bộc lộ, thể hiện rõ hơn.

(Ảnh MH cô giáo trao đổi với phụ huynh giờ ra về)

8. Kết quả đạt được:
Qua một năm học, tơi kiên trì thực hiện một số biện pháp giáo dục tính tự
lập cho trẻ, đến nay, trẻ đã thực sự yêu mến cô giáo các bạn và thích đi học, có nề
nếp tham gia trong mọi hoạt động, trẻ có tác phong mạnh dạn và tự tin hơn.
Cụ thể: Trẻ về nhà đã biết tự làm một số việc tự phục vụ như tự xúc cơm, tự
uống nước, tự đi vệ sinh khi có nhu cầu, khi chơi xong tự cất dọn đồ chơi đúng nơi
quy định.

16/19

download by :


Một số biện pháp rèn kĩ năng tự lập cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non.
Nhờ đó, các bậc phụ huynh rất vui và càng yên tâm hơn khi gửi con đến lớp.
Bên cạnh đó, từ việc có thói quen tự lập dẫn đến việc rất thuận lợi cho cơ giáo thực
hiện tốt nhiệm vụ chăm sóc, giáo dục một cách dễ dàng.

Để minh chứng cho kết quả đạt được của các cháu rõ ràng
hơn, dưới đây là kết quả so sánh về việc thực hiện một số thói
quen tự lập cho trẻ.
Tổng
Trẻ có kỹ năng
Trẻ có kỹ năng tự
Trẻ chưa có kỹ năng
số
tự phục vụ
phục vụ chưa tốt
tự phục vụ
trẻ
Đầu năm Cuối năm Đầu năm Cuối năm Đầu năm Cuối năm
Số
%
Số
%
Số
%
Số
%
Số
%
Số
%
trẻ
trẻ
trẻ
trẻ
trẻ

trẻ
48
22 28,6 46 57,1 30 42,8 2 28,6 20 28,6 2 14,3
Nhìn bảng khảo sát trên, chúng ta có thể thấy được sự tiến bộ rõ rệt, điều đó
là niềm động viên khích lệ tơi cố gắng hơn nữa trong năm học tiếp theo.

17/19

download by :


Một số biện pháp rèn kĩ năng tự lập cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non.
C. KẾT LUẬN, KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận:
Qua q trình chăm sóc ni dưỡng giáo dục trẻ tơi càng hiểu rõ vài trị của
người giáo viên đối với trẻ. Nhiều người cho rằng dậy nhà trẻ là buồn tẻ, nội dung
đơn điệu. Song tôi thiết nghĩ: nếu cơ giáo tận tụy, u thương trẻ thì cơ sẽ tìm tịi
nghiên cứu các biện pháp giúp trẻ hình thành thói quen từ bé cũng như nhân cách
trẻ.
Hiểu rõ được điều này tôi luôn cố gắng dành nhiều thời gian tìm hiểu,
nghiên cứu tâm lý trẻ, dành cho trẻ nhiều tình cảm yêu thương nhất. Đồng thời
trong quá trình cơng tác tơi ln tự học hỏi khơng ngừng nâng cao trình độ chun
mơn nghiệp vụ, tích lũy những kinh nghiệm và thường xuyên trao đổi với bạn
đồng nghiệp về những kinh nghiệm đó. Ln bám sát chương trình dậy và thực
hiện theo sự chỉ đạo của ngành học. Tất cả những điều đó nhằm mục tiêu là nâng
cao chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ.
2. Bài học kinh nghiệm:
Với các biện pháp tôi đã áp dụng và thực hiện trong năm học vừa qua đã thu
được kết quả đáng mừng. Từ đó bản thân tơi rút ra một số kinh nghiệm về việc rèn
luyện tính tự lập cho trẻ lứa tuổi 5-6 tuổi như sau:

Nghiên cứu tham khảo tài liệu, khơng ngừng bồi dưỡng nâng cao trình đơ
chun mơn.
Tổ chức dạy trẻ thường xun, tận dụng mọi tình huống trong cuộc sống và
sinh hoạt để dạy trẻ
Cô giáo phải nắm được đặc điểm tâm sinh lý của từng trẻ thì mới xây dựng
được biện pháp cụ thể để dậy trẻ.
Tôn trọng ý kiến của trẻ, không áp đặt trẻ , không nên bao bọc trẻ quá mức
và dung túng trẻ
Khảo sát trẻ ngay từ đầu năm học để nắm được kĩ năng tự lập của từng trẻ
trong lớp.
Cô giáo là tấm gương cho trẻ học tập, mẫu mực trong mọi hoạt động, luôn
luôn củng cố kĩ năng tự phục vụ cho trẻ mọi lúc, mọi nơi.
Phối hợp với phụ huynh một cách nhịp nhàng để phụ huynh nắm bắt được
khả năng tự lập của con mình qua đó có phương pháp thích hợp để rèn luyện cho
trẻ ở nhà.
Động viên khuyến khích trẻ kịp thời để kích thích tính tự lập ở trẻ. Giáo
viên ln ln tạo cơ hội cho trẻ tự làm các công việc phù hợp với khả năng của
trẻ.
18/19

download by :


Một số biện pháp rèn kĩ năng tự lập cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non.
3. Khuyến nghị, đề xuất:
Muốn thực hiện tốt việc đổi mới giáo dục mầm non, nâng cao chất lượng
chăm sóc ở độ tuổi mầm non nói chung và đối với lứa tuổi nhà trẻ nói riêng thì địi
hỏi ngành giáo dục phải đầu tư thêm trang thiết bị, đồ dùng đầy đủ hơn nữa. Là
một giáo viên mầm non trực tiếp giảng dạy, tôi mong muốn lãnh đạo cấp trên tạo
mọi điều kiện cho chúng tơi được bồi dưỡng thêm về chương trình chăm sóc, giáo

dục trẻ ở nhóm lớp, đồng thời mở thêm nhiều chuyên đề, các lớp kiến tập cho giáo
viên được tham dự nhằm mục đích nâng cao chất lượng giảng dạy của các trường
mầm non trong quận.
Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi trong việc rèn kỹ năng tự lập cho trẻ
ở lứa tuổi 5-6 tuổi. Trong khi thực hiện, bản thân tôi chưa thấy hết những tồn tại
và những hạn chế trong nội dung và cách trình này. Tơi rất mong nhận được sự
góp ý của chị em đồng nghiệp, của các cấp lãnh đạo để tôi có thêm nhiều kinh
nghiệm hơn nữa trong q trình chăm sóc và giáo dục trẻ.
Tơi xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày 15 tháng 3 năm 2018
XÁC NHẬN
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
mình viết không sao chép nội dung
của người khác
Người viết

19/19

download by :


MỤC LỤC
A. ĐẶT VẤN ĐỀ.....................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài:............................................................................................1
2. Thời gian nghiên cứu......................................................................................2
3. Đối tượng nghiên cứu của đề tài:...................................................................2
4. Phạm vi nghiên cứu:........................................................................................2
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.....................................................................................3
I. Cơ sở lý luận.....................................................................................................3

II. Cơ sở thực tiễn................................................................................................3
1. Đặc điểm tình hình chung..............................................................................3
2. Thuận lợi:.......................................................................................................3
3. Khó khăn:.......................................................................................................4
III. Giải quyết vấn đề:.........................................................................................4
3.1 Nêu tên các biện pháp:.................................................................................4
3.2 Tác dụng của các biện pháp.........................................................................4
1. Biện pháp 1: Khảo sát đánh giá trẻ về kỹ năng tự phục vụ............................5
2. Biện pháp 2: Tính kiên trì của giáo viên rèn kỹ năng tự phục vụ:.................5
3. Biện pháp 3: Luyện tập kĩ năng tự phục vụ cho trẻ trong hoạt động hàng
ngày....................................................................................................................8
4. Biện pháp 4: Giáo viên ln động viên khuyến khích trẻ tự lập.................11
5. Biện pháp 5: Tạo môi trường tự lập cho trẻ ngay khi cịn bé......................12
6. Biện pháp 6: Ln tạo điều kiện để trẻ được chơi, hoạt động với đồ vật, đồ
chơi và được chơi với bạn................................................................................14
7. Biện pháp 7: Phối kết hợp với phụ huynh rèn tính tự lập cho trẻ...............15
8. Kết quả đạt được:.........................................................................................16
C. KẾT LUẬN, KHUYẾN NGHỊ........................................................................18
1. Kết luận:.........................................................................................................18
2. Bài học kinh nghiệm:....................................................................................18
3. Khuyến nghị, đề xuất:.....................................................................................19

download by :