(SKKN mới NHẤT) SKKN phương pháp giảng dạy để nâng cao chất lượng và thành tích môn nhảy xa trong trường THPT

I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Giáo dục thể chất (GDTC) là lĩnh vực có vị trí rất quan trọng trong nền giáo
dục chung của nước ta. Nó khơng chỉ đơn thuần là giáo dục về mặt thể lực mà
quan trọng hơn còn là giáo dục phẩm chất đạo đức, ý chí con người, đặc biệt là
đii với thế hệ trẻ.
Con người là vốn quý của chế độ XHCN, boo vệ và bồi dưỡng sức khỏe cho
mọi người là nghĩa vụ và mục tiêu cao quý của ngành Y tế và TDTT
Mục đích của GDTC được xây dựng trên cơ sở nhu cầu xây dựng CNXH, nó
gắn liền với mục đích giáo dục chung, là mục đích của TDTT, ở nước ta đã nêu
trong văn kiện Đảng: “Khôi phục và tăng cường sức khỏe, góp phần xây dựng
con người mới phát trinn tồn diện, phục vụ đắc lực cho sự nghiệp xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN”
Tư tưởng bao trùm của Bác Hồ trong việc đặt nền tảng xây dựng nên TDTT,
là sự khẳng định có tính chất cách mạng của công tác TDTT, một nhu cầu khách
quan của một xã hội phát triển, là nghĩa vụ của mỗi người dân yêu nước. Người
dạy: “giữ dìn dân chủ, xây dựng nước nhà, gây đời sống mới, việc giữ dìn cần
có sức khỏe mới làm thành công. Mỗi một người dân yếu ớt tức là cả nước yếu
ớt, mỗi một người dân khỏe mạnh, tức là cả nước khỏe mạnh. Vậy nên luyện tập
thể dục, bồi bổ sức khỏe là bổn phận của mỗi người dân u nước. Việc đó
khơng tốn kém, khó khăn gì. Gái trai, già trẻ ai củng làm được. Mỗi ngày lúc
ngủ dậy, tập một ít thể dục. Ngày nào củng tập thì khí huyết lưu thơng, tinh thần
đầy đủ, như vậy là sức khỏe”
Ngày nay trước sự phát triển như vủ bảo trên tất cả các lĩnh vực: Kinh tế,
văn hóa, KHKT, y tế, giáo dục, thì hiện tượng đói vận động càng phát triển.
TDTT góp phần giúp cho con người khắc phục sự mất cân bằng đó.
Thế hệ trẻ - chủ nhân tương lai của đất nước đang ngồi trên ghế nhà trường
phải được học tập, rèn luyện để trở thành những con người toàn diện, trong đó
có sức khỏe – nó là vốn quý nhất của mỗi con người. Chính vì vậy mà những
người làm cơng tác GDTC nói chung, những người thầy giáo giảng dạy bộ môn

1

download by :


thể dục trong trường phổ thơng nói riêng phải nổ lực hết mình trong cơng tác để
ln ln hồn thành tốt nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.
Hiện nay chúng ta đã và đang tiếp tục thực hiện đổi mới phương pháp dạy
học theo hướng tích cực đối với tất cả các mơn học, trong đó có bộ mơn thể dục.
Trong chương trình học chính khóa bộ môn thể dục thị các bộ môn điền kinh
chiếm phần lớn. Do đó để nâng cao hiệu quả, chất lượng đại trà, củng như thành
tích các mơn điền kinh Trong trường THPT đòi hỏi người giáo viên thể dục cần
phải có kiến thức chun mơn vững vàng và phương pháp giảng dạy hợp lý mới
đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao trong nghề nghiệp cơng tác của mình. Vì
thế tơi xin đề cập đến một vấn đề đó là: “Phương pháp giảng dạy để nâng cao
chất lượng và thành tích mơn nhảy xa trong trường THPT”
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:
A. Phương pháp giảng dạy để nâng cao chất lượng, kỷ thuật nhảy xa ưỡn
thân lớp 11
1. Yêu cầu về phương pháp giảng dạy:
1.1 Tiến hành giảng dạy theo phương pháp tích cực
1.2. Khảo sát chất lượng ban đầu để nắm được năng lực nhảy xa của học
sinh
1.3. Áp dụng phương pháp dạy học tích cực, lồng ghép nội dung cho phù
hợp đặc trưng của từng kiểu nhảy sẽ học trong từng bài dạy
2. Phương pháp dạy học:
Để giúp học sinh nhanh chóng hồn thiện kỷ thuật, phát trinn thể lực và trình
tự giảng dạy nhảy xa được tiến hành theo các bước sau:
2.1. Xây dựng khái niệm
* Biện pháp
- Giảng giải kỹ thuật: Chú ý nhấn mạnh các giai đoạn chủ yếu.

- Xem làm mẫu hoàn chỉnh hoặc chi tiết
- Dùng tranh ảnh kỹ thuât – sơ đồ để giới thiệu kỹ thuật nhảy xa
2.2. Giảng dạy kỹ thuật chạy đà kết hợp giậm nhảy:
- Chọn chân giậm nhảy: Cho học sinh nhảy tự do từ đó nhớ chân giậm
2

download by :


- Tại chổ mô phỏng động tác đưa đạt chân giậm và phối hớp giậm nhảy với
tay và chân lăng
- Đi bộ phối hợp 1,2,3 bước đà giậm nhảy phối hợp chân lăng và tay
- Chạy đà 7,9,11 bước giậm nhảy. Yêu cầu tư thế 4 bước cuối cùng (có kẻ
sẵn vạch 4 bước).
- Chạy đà 9,11 bước yêu cầu như biện pháp trên, giậm nhảy tích thành tư thế
bước
- Chạy đà 7,9,11 bước giậm nhảy bước bộ qua xà ngang
- Tập chạy đà và đo đà trung bình
* Học cách đo đà
- Đo bằng bức đi: ! bước chạy bằng 2 bước đi
- Đo đà bằng cách đi ngược từ ván giậm nhảy đến điểm xuất phát
- Đo đà bằng bàn chân
* Luyện tập chạy đà nhịp điệu có tốc độ cao
- Chú ý 4 bước cuối cùng. Trong luyện tập phải chú ý tư thế xuất phát.
Phương pháp tăng tốc độ, cự li và số bước, sự ổn định trong các lần nhảy
* Hoàn chỉnh kỹ thuật chạy đà và giậm nhay.
2.3. Giảng dạy kỹ thuật trên không: Kiểu ưỡn thân
a. Mô phỏng động tác ưỡn thân
- Tại chỗ mô phỏng động tác miết đùi đẩy hông gập thân
- 1 – 3 mước giậm nhảy làm động tác ưỡn thân

- Xây dựng khái niệm ưỡn thân trên không
- Đứng trên cao (hòm, bục thể dục) giậm nhảy rơi xuống làm động tác ưỡn
thân (miết đùi đẩy hông gập thân)
- Đà ngắn, trung bình giậm nhảy với bục thể dục làm động tác ưỡn thân gập
thân với chân ra xa
b. Hồn chỉnh kỹ thuật với đà trung bình dài
- Đà trung bình thực hiện tồn bộ kỹ thuật
- với xà ở gần giải quyết tốc độ
- Với bục thể dục giải quyết động tác biết chân
3

download by :


- Với xà ở xa giải quyết động tác gập thân với chân ra xa
- Đà dài hoàn chỉnh kỹ thuật trên không
2.4. Giảng dạy kỹ thuật tiếp đất và hoàn thiện kỹ thuật
a. Tại chỗ bật xa chú ý nâng cao đùi với 2 chân ra phía trước khi mới chạm
cát 2 tay đánh ra sau
b. Các động tác bổ trợ cho chạm cát
- Qùy trên đệm nhảy lên thành ngồi duỗi dài 2 chân
- Trèo xà đơn hoặc thang gióng , gập bụng đưa chân lên cao đạt quả bóng
treo cao trước mặt
c. Hồn chỉnh động tác rơi chạm cát cùng với các giai đoạn
2.5. Kiểm tra đánh giá kết quả
Khi kết thúc tập luyện từng giai đoạn đặc biệt kết thúc tồn bộ kỹ thuật thì
nhất thiết phải kiểm tra đánh giá kết quả tập luyện, nêu ưu nhược điểm để rút
kinh nghiệm cho việc tổ chức giảng dạy và tập luyện những nội dung khác
3. Một số sai lầm thường mắc và biện pháp sửa chữa
3.1 Giai đoạn chạy đà

a. Chạy đà khơng chính xác
* Ngun nhân:
- Nhọp điệu tồn đà khơng ổn định (độ dài các bước không ổn định, tăng tốc
độ sớm muộn khác nhau).
- Tư thế xuất không ổn định
* Biện pháp sửa
- Chạy đà nhiều lần nhịp điệu tăng tốc độ và hạ thấp trọng tâm để chuẩn bị
giậm nhảy tốt, chú ý vạch báo hiệu
- Tư thế xuất phát cố định
b. Chạy đà tốc độ không cao
* Nguyên nhân:
- Tốc độ chậm
* Biện pháp sửa
- Chạy tốc độ cao ngoài đường chạy
4

download by :


- Chạy tốc độ cao trong đường chạy tiếp vào hố nhảy
c. Chạy đà khơng có tư thế chuẩn bị giậm nhạy
* Nguyên nhân:
- 4 bước cuối không hạ thấp trọng tấp
* Biện pháp sửa
- Chạy chú ý 4 bước cuối cùng hạ thấp trọng tâm để chuẩn bị giậm nhảy lên
3.2. Giai đoạn giậm nhảy
a. Giậm nhảy không hết
* Nguyên nhân
- Do nhận thức khái niệm sai nên giậm nhảy không duỗi hết các khớp dẫn
đến không sử dụng được hết sức mạnh của các cơ chân

- Cơ chân yếu
- Giậm nhảy chậm, thời kỳ hỗn xung góc độ nhỏ
* Biện pháp
- Xây dựng lại khái niệm tập chạy đà giậm nhảy làm động tác bước bộ cần
thẳng chân giậm nhảy (hoặc tập động tác đạp sau)
- Tập các động tác tăng sức mạnh tốc độ co cơ (bật nhảy …)
- Xây dựng phản xạ giậm nhảy bước cuối cùng ngắn
b. Giậm nhảy bị lao
* Nguyên nhân
- Những bước cuối cùng không hạ thấp trọng tâm
- Lúc giậm nhảy thân gập nhiều về phía trước, tốc độ giậm chậm
* Biện pháp sửa
- Tập 4 bước cuối cùng chạy hạ thấp trọng tâm để có được tư thế chuẩn bị
giậm nhảy
- Lúc giậm nhảy yêu cầu thẳng chân, tập phản xạ giậm nhảy
3.3. Giai đoạn trên không (Kiểm nhảy xa ưỡn thân)
a. Không đẩy được không ưỡn được thân
* Nguyên nhân

5

download by :


- Không dùng đùi chân lăng để miết xuống dưới ra sau, chỉ đẩy bụng hoặc
ngực
* Biển pháp sửa
- Mô phổng tại chỗ và di động động tác miết đùi đẩy hông (Xây dựng lại
cảm giác miết đùi).
b. Không gập được thân sau giai đoạn ưỡn thân

* Nguyên nhân
- Không tích cực gập thân
- Do tích cực gập thân xuống, không nâng được chân đùi, cẳng chân lên cao
(ảnh hưởng đến thành tích)
* Biện pháp sửa
- Tích cực dùng cơ bụng, cơ chân gập chân theo tín hiệu của giáo viên
- Chú ý gập để nâng chân, đùi, cẳng chân lên cao đến vật chuẩn (cành cây,
giây xích), tích cực nâng cao đùi vời xa chân
c. Giậm nhảy xong làm động tác ưỡn thân ngay (chỉ có đẩy hơng mất giai
đoạn đẩy bộ)
* Nguyên nhân
- Do nhận thức sai về kỹ thuật
* Biện pháp sửa
- Tập giậm nhảy bước bộ nhiều lần sau đõ thực hiện ưỡn thân
3.4. Giai đoạn tiếp đất
a. Khơng với cẳng chân ra phía trước được
* Nguyên nhân: - Không đủ nâng cao với chân
* Biện pháp sửa: - Tập bật nhảy tại chỗ thu và với chân xa
b. Rơi xuống đất bị ngã ra phía sau
* Nguyên nhân:
- Gấp khớp gối thấp, hai tay đánh ra sau mạnh quá mà không đánh về trước
- Lúc sắp chạm cát thân trên ngã về phía sau quá nhiều
* Biện pháp sửa:

6

download by :


- Khi chạm cát chú ý gấp khớp gối để hoãn xung, tập nhảy tại chổ đưa hai

chân về trước tích cực lao người về phía trước
- Ở giai đoạn trên không thời ký thứ ba chú ý thân trên gấp về phía trước để
tạo điều kiện thuận lợi cho giai đoạn chuẩn bị chạm đất
B. Áp dụng phương pháp giảng dạy nhảy xa theo hướng đổi mới tích cực
vào một tiết dạy cụ thể: “Hồn chính 4 giai đoạn kỹ thuận nhảy xa ưỡn thân +
chạy bền”: tiết 47 khối 11
*(tuần tự xây dựng nội dung và lượng vận động cần thiết cho 1 tiết dạy)
PHẦN

Mở đầu

Cơ bản

NỘI DUNG

1. Nội dung: tập hợp lớp,
nắm sĩ số thực hiện nề nếp,
phổ biến nội dung, nhiệm vụ
và yêu cầu giờ học
2. Khởi động:
- Bài TD tay không 6
động tác: Tay ngực, lưng
bụng, vặn mình, chân và
tồn thân
- Xoay các khớp, ép dây
chằng dọc, dây chằng ngang
- Chạy bước nhỏ tại chỗ,
sau đó di chuyển 15m,
- Chạy nâng cao đùi tại
chổ, sau đó di chuyển 15m

- Bổ trợ kỹ thuật: + Tại
chổ thực hiện động tác ưỡn
thân với chân lăng
+ Tại chỗ thực hiện động
tác ưỡn thân với chân giậm.
Phối hợp cả hai chân
- Hỏi bài củ
I. Ơn luyện hồn chỉnh 4
giai đoạn kỹ thuật nhảy xa
ưỡn thân
- Giáo viên phân tích lại kỹ
thuật của 4 giai đoạn và làm
mẫu. Sau đó chia lớp thành
2 nhóm: Nhóm HS nam
luyện tập nhảy xa, nhóm học

THỜI
GIAN

SỐ LẦN

3 lần x 8 nhịp
2 lần x 8 nhịp
2 lân
10
phút

2 lần
2 lần

30
phút

1 – 2 lần
3 lân
3 lần

BIỆN PHÁP TỔ
CHỨC TẬP
LUYỆN

- Đội hình nhận
lớp 4 hàng ngang
cự li hẹp
xxxxxxxxx
xxxxxxxxx
xxxxxxxxx
xxxxxxxxx
G.V
- Đội hình khởi
động : cự li rộng
giãn cách l sải tay
đứng so le
xxxxxxxxxx
xxxxxxxx
x x x x x x x xxxx
x x x x x x x xx
GV

- Giáo viên phân

tích ngắn gọn yếu
lĩnh kỹ thuật của 4
giai đoạn nhảy xa,
ưỡn thân và làm
mẫu. Sau đó tổ
chức phân nhóm
HS tiến hành tập
7

download by :


Cơ bản

sinh nữ luyện tập nhảy dây +
đá cầu
- Giáo viên tổ chức, chỉ
dẫn cho HS nam ơn luyện:
Ơn cách đo đà
+ Đà 3,5,7 bước đặt chân
vào ván giậm nhảy
+ Đà 3,5,7 Bước đặt
chân vào ván thực hiện bước
bộ
+ Tương tự như trên
nhưng thực hiện thế ưỡn
thân và tiếp đất
+ Thực hiện đà tăng dần
và ổn định toàn đà thực hiện
hoàn chỉnh 4 giai đoạn kỹ

thuật
- GV cho HS đổi tập: HS 1 lần
nam luyện tập nhảy dây, đá
cầu; HS nữ luyện tập nhảy
xa ở hố nhảy. Tương tự như 1 lần
nhóm nam nhưng lượng vận
động ít hơn
- GV tập trung lớp lại
gọi 2 học sinh ra (1 nam, 1
nữ) cho nhảy 1 lần.
GV nhận xét mức độ
hoàn thành kỹ thuật, thành
tích, chỉ ra một số sai lầm,
thiếu sót về một số kỹ thuật
và biện pháp sửa chữa

5 lần
6 – 8 lần

II. Chạy bền
(Chạy bền trên địa hình
tự nhiên)
* Trị chơi: “Tìm người
chỉ huy”

luyện quay vịng
+ Học sinh
nam tập luyện
nhảy xa HS nữ đá
cầu, nhảy dây. Sau

đó đổi tập
- Đội hình tập
luyện
xxxxxxxx
xxxxxxxx
x
xxx GV xxxx
xxxxxxxxx

- GV tổ chức cho
học sinh luyện tập
theo phương pháp
dòng chảy: Luân
phiên từng người
1 thực hiện vào hố
nhảy theo dòng
nước chảy
- GV tập trung lớp
củng cố thực hiện
theo đội hình 4
hàng ngang cự li
hẹp
- GV tổ chức cho
học sinh chạy bền
trên địa hình tự
nhiên theo 1 vịng
trịn: HS nam chạy
3
vịng
sân

(900m), HS nữ
chạy 2 vịng sân
(600m)
- Đội hình tổ chức
trò chơi: 2 vòng
tròn cự li rộng
8

download by :


Kết thúc

1. Hội tĩnh: Thả lỏng
5
toàn thân: Vươn thở, gập phút
thân, lắc ru tay chân
2. Nhận xét giờ học: tinh
thần, thái độ, ý thức tập
luyện, kết quả giờ học
3. Bài tập về nhà: GV
giao bài tập và dặn dò HS về
nhà ôn luyện, chuẩn bị tốt
cho kiểm tra
4. Xuống lớp: GV xin ý
kiến của lớp và tổ chức
xuống lớp

- Đội hình thả
lỏng:

4
hàng
ngang giãn cách
cự li rộng
x x x x x x x
x x x x x x x
x x x x x x x
x x x x x x x
G.V
- Đội hình nhận
xét xuống lớp: 4
hàng ngang cự li
hẹp

C. Kết quả đạt được
Trong các năm học tập vừa qua tôi đã áp dụng phương pháp giảng dạy trên
đối với tất cả các khối lớp mà bản thân tôi trực tiếp giảng dạy đều thấy có kết
quả tốt. năm học 2013 – 2014 này tôi đảm nhận giảng dạy 6 lớp khối 11. Kết
quả giảng dạy nội dung nhảy xa đạt được như sau:
- Kiểm tra ban đầu (Kiểm tra thành tích nhảy xa ở những tiết học đầu tiên)
+ Học sinh nam:

+ Học sinh nữ:

Loại khá: 4,0m – 4,4m (35%)

Loại khá: 3,1m – 3,4m (30%)

Loại TB: 3,6m – 3,9m (45%)

Loại TB: 2,9m – 3,1m (45%)

Loại yếu: < 3,6m

Loại yếu: < 2,9m

(20%)

(25%)

- Sau khi áp dụng phương pháp dạy học tích cực trình tự giảng dạy theo
những nội dung đã nêu trên thì kết quả học tập và thành tích đạt được như sau:
+ Học sinh nam:

+ Học sinh nữ:

Loại giỏi: > 4,5m

(15%)

Loại giỏi > 3,5m

(8%)

Loại khá: 4,1 – 4,4m

(35%)

Loại khá: 3,1m – 3,3m (45%)

Loại TB: 3,6M – 4,0

(40%)

Loại TB: 2,8M – 3,0 m (40%)

Loại yếu: < 3,6m

(0%)

Loại yếu: < 2,8m

(7%)

Với kết quả và thành tích nhảy xa nêu trên cho thấy rằng: áp dụng phương
pháp giảng dạy tích cực, lồng ghép nhiều nội dung trong một tiết học, giảng dạy
theo trình tự nội dung phù hợp với đặc trưng của mơn nhảy xa thì hiệu quả, chất
9

download by :


lượng đại trà củng như thành tích đạt được là rất tốt. Bên cạnh đó được học theo
phương pháp tích cực còn mang lại hiệu quả cao trong việc rèn luyện nâng cao
sức khỏe, tăng cường thể lực, phát triển các tố chất vận động cho học sinh, củng
như việc giáo dục tính kiên trì, ý thức tổ chức kỹ luật, phẩm chất đạo đức, ý chí
và nhân cách học sinh.
Trong các kì Đại hội Điền kinh – Thể thao và HKPĐ tồn tỉnh được tổ chức
hàng năm tơi thường có học sinh tham gia thi đấu nội dung nhảy xa đạt thành
tích khá cao.

III. KẾT LUẬN
Là một giáo viên giảng dạy bộ môn thể dục trong trường THPT, với kinh
nghiệm thực tế cịn ít. Song tơi nhận thức rằng. Áp dụng phương pháp dạy học
tích cực sẽ đem lại hiệu quả và chất lượng cao không chỉ về thành tích các mơn
Điền kinh – Thể thao mà cịn về việc góp phần giáo dục học sinh phát triển thể
chất hoàn thiện. Trên đây là một vấn đề nhỏ mà tơi đã đề cập với mục đích
mong muốn được góp vào công tác giảng dạy để nâng cao chất lượng bộ mơn
thể dục nói chung, mơn nhảy xa nói riêng. Tuy nhiên trong khn khổ một sáng
kiến chắc chắn cịn nhiều thiếu sót. Vì vậy kính đề nghị bạn bè đồng nghiệp bổ
sung đóng góp ý kiến để đề tai trên được hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn !

10

download by :