(SKKN mới NHẤT) SKKN phát huy tính tích cực của học sinh và giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn nét đẹp truyền thống trong giờ học mỹ thuật

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI
MÃ SKKN:

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC CỦA HỌC SINH VÀ GIÁO
DỤC
Ý THỨC BẢO VỆ, GIỮ GÌN NÉT ĐẸP TRUYỀN THỐNG
TRONG GIỜ HỌC MỸ THUẬT

Lĩnh vực

: Mỹ thuật

Cấp học: Trung học cơ sở

download by :


NĂM HỌC 2017- 2018

download by :


Phát huy tính tích cực của học sinh và giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn nét đẹp
truyền thống trong giờ học Mỹ thuật
MỤC LỤC
A. ĐẶT VẤN ĐỀ.................................................................................................2
I. Lý do chọn đề tài..........................................................................................2
II. Mục đích của đề tài:....................................................................................3
III. Đối tượng nghiên cứu................................................................................3
IV. Đối tượng khảo sát thực nghiệm :............................................................3

V. Phương pháp nghiên cứu :.........................................................................3
B. NỘI DUNG......................................................................................................4
I. Cơ sở thực tiễn và lý luận :..........................................................................4
I.1.Tâm lý học sinh:........................................................................................4
I.2.Đặc trưng bộ môn và thực trạng giảng dạy :.............................................4
II.Thực trạng vấn đề nghiên cứu :..................................................................4
III. Các biện pháp tiến hành...........................................................................5
Biện pháp 1: Chuẩn bị........................................................................................5
Biện pháp 2 : Tiến trình lên lớp.........................................................................6
Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh quan sát nhận xét........................................7
Hoạt động 2: Hướng dẫn cách vẽ......................................................................9
Hoạt động 3: Thực hành..................................................................................13
Hoạt động 4: Nhận xét đánh giá kết quả học tập.............................................14
Hoạt động 5: Dặn dò........................................................................................16
IV. Kết quả thực hiện....................................................................................16
SÁCH THAM KHẢO.......................................................................................19

1/19

download by :


Phát huy tính tích cực của học sinh và giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn nét đẹp
truyền thống trong giờ học Mỹ thuật

A. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lý do chọn đề tài
Thời điểm hiện tại, mỗi chúng ta đều biết tồn cầu hố là một xu thế
khách quan, đã và đang tác động mạnh mẽ đến mọi mặt trong đời sống xã hội
của các quốc gia, dân tộc. Xét về lĩnh vực văn hố, tồn cầu hố khơng chỉ tạo ra

cơ hội cho các quốc gia, dân tộc mở rộng sự giao lưu, hiểu biết và xích lại gần
nhau, mà cịn đặt những giá trị văn hố truyền thống của mỗi dân tộc trước
nhiều thách thức to lớn. Trong xu thế tồn cầu hóa, một dân tộc nào đó sẽ khơng
cịn là chính mình nếu đánh mất bản sắc văn hoá dân tộc. Thực tế cho thấy,
trong thời gian qua, một bộ phận không nhỏ trong nhân dân, đặc biệt là ở tầng
lớp thanh, thiếu niên, học sinh đã có những biểu hiện coi nhẹ hoặc khơng quan
tâm đến các giá trị văn hoá truyền thống của dân tộc đang gây hại đến thuần
phong mỹ tục của dân tộc
Chúng ta hiểu và mong muốn phải đảm bảo được yêu cầu: hịa nhập nhưng
khơng hịa tan. Việt Nam sẽ phát triển mạnh mẽ, hiện đại nhưng dù ở bất kỳ nơi
đâu chúng ta cũng phải giữ được cái gốc gác, hồn cốt, nét văn hóa riêng của dân
tộc mình. u cầu ấy đặt ra cho ai? Xin thưa là cho mỗi cơng dân đất Việt và
trong đó có chúng ta: đội ngũ các nhà giáo.
Vấn đề giáo dục để thế hệ trẻ có nhận thức sâu sắc và có ý thức trách nhiệm
trong việc giữ gìn và phát huy truyền thống văn hóa có thể được tích hợp, lồng
ghép ở các môn học. Đối với Mỹ thuật, đây là môn học giúp các em học sinh
biết thường thức cái đẹp, yêu cái đẹp. Dạy học Mỹ thuật ở trường phổ thông
không phải nhất thiết để đào tạo các em thành những họa sĩ hay sau này lớn lên
làm trong ngành nghệ thuật. Học môn này sẽ giúp các em làm quen với ngơn
ngữ tạo hình, các yếu tố thẩm mỹ về nhiều yếu tố liên quan đến văn hóa như
trang phục, tạo hình…, qua đó nhận thức và cảm thụ được cái đẹp, từ đó chắc
chắn sẽ góp phần tích cực vào việc giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa
truyền thống.
Như chúng ta đều biết ở trường THCS cần đảm bảo 5 yếu tố để hình thành
con người phát triển tồn diện: đức, trí, văn, thể, mỹ. Như vậy Mỹ thuật góp
phần hình thành nhân cách tồn diện cho các em. Trong những năm học gần
đây, ngành giáo dục đang nỗ lực thực hiện Nghị quyết Trung ương 29 về đổi
mới căn bản, toàn diện trong giáo dục. Cùng với các môn học khác, môn Mỹ
thuật trong trường THCS đã góp phần làm tăng nhận thức của học sinh.Kết hợp
2/19

download by :


Phát huy tính tích cực của học sinh và giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn nét đẹp
truyền thống trong giờ học Mỹ thuật
với sự chỉ bảo hướng dẫn của thầy cô giáo cùng những nét sáng tạo riêng của
bản thân, các em còn hiểu được những vẻ đẹp ẩn chứa trong các tác phẩm nghệ
thuật. Đặc biệt tiết Mỹ thuật là tiết học giúp học sinh có khả năng vận dụng kiến
thức từ lý thuyết để hoàn thành sản phẩm theo u cầu. Khơng chỉ có vậy mà ở
khá nhiều bài qua cách tiếp cận với nội dung kiến thức, hình ảnh minh
họa.....chúng ta cịn có thể lồng ghép giáo dục cho học sinh ý thức giữ gìn và
phát huy nét đẹp truyền thống của dân tộc.
Vì vậy tôi đã mạnh dạn lựa chọn đề tài: “Phát huy tính tích cực của học
sinh và giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn nét đẹp truyền thống trong giờ học
Mỹ thuật”
II. Mục đích của đề tài:
Giúp giáo viên tháo gỡ khó khăn trong các giờ dạy vẽ trang trí, đồng thời
giúp học sinh có hứng thú trong giờ vẽ trang trí, lồng ghép hợp lý việc giáo dục
ý thức giữ gìn và phát huy nét đẹp truyền thống trong bài vẽ, trong cách lựa
chọn trang phục, các yếu tố thẩm mỹ trong cuộc sống .
III. Đối tượng nghiên cứu
Một số bài dạy vẽ tranh
IV. Đối tượng khảo sát thực nghiệm :
Khối lớp 6,7,8,9
Học sinh trường THCS
V. Phương pháp nghiên cứu :
Nghiên cứu tài liệu, tâm lý học sinh
Khảo sát thực trạng
Khảo sát sự đổi mới trong dạy và học.

ứng dụng các ý tưởng, biện pháp vào thực tế, rút ra bài học kinh nghiệm
VI.Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu :
Năm học 2017 – 2018bắt đầu tháng 9/2017 kết thúc cuối tháng 4/2018

3/19

download by :


Phát huy tính tích cực của học sinh và giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn nét đẹp
truyền thống trong giờ học Mỹ thuật

B. NỘI DUNG
I. Cơ sở thực tiễn và lý luận :
I.1.Tâm lý học sinh:
Dựa trên tâm lý lứa tuổi học sinh THCS, các em đã có cách nhin nhận mọi
vật xung quanh theo cảm nhận riêng. Những em có năng khiếu bẩm sinh, có óc
quan sát thì có cách nhìn ở góc độ rất tinh tế, nhưng sẽ rất khó khăn cho những
em khơng có năng khiếu. Phần lớn các em chưa hứng thú với tiết học vẽ, hay
quên đồ dùng học tập, học mang tính chất đối phó, chưa hăng say nên kết quả
học tập chưa cao. Nhất là vấn đề ý thức về di sản văn hóa khơng phải lúc nào
cũng được các em quan tâm.Vì vậy trong giờ học Mỹ thuật nói chung và các tiết
thực hành vẽ trang trí nói riêng, người giáo viên phải hết sức lưu ý trong việc
tìm ra những biện pháp phù hợp để tạo sự hứng thú đồng thời giúp các em học
tập tích cực trong giờ học Mỹ thuật
I.2.Đặc trưng bộ môn và thực trạng giảng dạy :
Thực tế giảng dạy đã cho thấy việc phát huy tính tích cực của học sinh đã
đem lại hiệu quả nhất định bởi các em được bày tỏ một cách thoải mái, tự nhiên
những cảm nhận duy nghĩ của mình “ Từ học làm tới biết làm, muốn làm và
cuối cùng muốn tồn tại phát triển nhân cách một con người lao động, tự chủ

năng động, sáng tạo”. Phương pháp dạy học hiện nay là tiến hành trên cơ sở các
mối quan hệ hợp tác với bộ môn Mỹ thuật, sự cảm nhận của trò được thể hiện
hài hòa giữa cảm xúc với nhận thức đúng và phải biết sáng tạo đối tượng cho
đẹp, cơ sở để các em nhận thức cái đẹp chính là sự vận dụng linh hoạt các biện
pháp của người giáo viên trong một tiết học có thể theo nhiều cách khác nhau
mà mục tiêu chính vẫn là để học sinh hiểu và cảm nhận tốt bài học, tạo hứng thú
với học sinh.
Hiện nay đội ngũ giáo viên các trường THCS nói chung và giáo viên Mỹ
thuật nói riêng đang tích cực thể hiên và nỗ lực tìm kiếm các biện pháp, phương
pháp dạy học sao cho có hiệu qua cao nhất, trong khn khổ bài viết này tơi xin
phép được trình bày đề tài “Phát huy tính tích cực của học sinh và giáo dục ý
thức bảo vệ giữ gìn nét đẹp truyền thống trong giờ học Mỹ thuật”
II.Thực trạng vấn đề nghiên cứu :
Trước khi thực hiện đề tài tôi đã tiến hành điều tra thực trạng như :
- Học sinh thiếu tính sáng tạo, học mang tính chất đối phó.
4/19

download by :


Phát huy tính tích cực của học sinh và giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn nét đẹp
truyền thống trong giờ học Mỹ thuật
- Không hào hứng chuẩn bị đồ dùng học tập
- Tranh ảnh mẫu không đa dạng, thiếu nhiều
- Khi lựa chọn đề tài trang trí chưa quan tâm tới ý nghĩa các hình ảnh.
Tơi nhận thấy những khó khăn rõ rệt trong các giờ học thực hành vẽ trang trí
III. Các biện pháp tiến hành
Một bài dạy thường có hai phần dạy lý thuyết, các kỹ năng và hướng dẫn
thực hành. Vì vậy người thầy phải có vai trị chủ đạo để dẫn dắt trị chủ động
tích cực, giúp học sinh thực hiện tốt cả hai phần thì mới mong đạt được kết quả

cao trong từng bài học .
Biện pháp 1: Chuẩn bị
Có thể nói ở bất kỳ mơn học nào trong trường THCS nói chung và ở
mơn mỹ thuật nói riêng thì việc chuẩn bị ĐDDH, sưu tầm của giáo viên, học
sinh là rất cần thiết. Tuy nhiên trên thực tế việc chuẩn bị ĐDDH có những khó
khăn nhất định như:
- Về chuyên ngành bộ mơn: việc đầu tư ĐDDH cịn hạn chế
- Học sinh: Việc chuẩn bị ĐDDH chưa đầy đủ, còn việc sưu tầm tài liệu
tranh ảnh có thể nói là rất hạn chế, ý thức về di sản văn hóa chưa được quan tâm
đúng mức.
- Giáo viên: Việc sưu tầm và chuẩn bị ĐDDH của giáo viên nói chung và
giáo viên dạy mỹ thuật nói riêng cũng chưa thực sự được chú trọng, nếu có thì
cũng dừng lại ở những tiết dự giờ, thao giảng, chuyên đề .v.v.. Điều đó làm cho
hiệu quả của môn học bị giảm sút, không phát huy được tính tích cực trong học
sinh .Vậy làm thế nào để khắc phục những hạn chế đó và tạo sự say mê hứng thú
đối với việc sưu tầm và chuẩn bị ĐDDH ?
Tôi xin được đưa ra một số những ví dụ về việc sưu tầm, tranh ảnh, tư
liệu đã đạt được kết quả trong các tiết dạy như sau : Để đạt được kết quả thì
địi hỏi bản thân mỗi giáo viên phải có sự đầu tư về thời gian để có những hiểu
biết về kiến thức, nội dung của mỗi bài học, rồi từ đó phải biết khơi gợi và định
hướng cụ thể theo từng kiểu bài dạy để hướng học sinh biết cách sưu tầm, và có
kỹ năng sưu tầm các kiểu loại tranh ảnh phù hợp. Tranh minh họa phải được thể
hiện có chọn lọc và khác nhau về bố cục, hình tượng, về màu sắc để gây hứng
thú, hấp dẫn học sinh. Một số tranh của học sinh năm trước cũng rất cần thiết để
sử dụng để làm tư liệu dạy . Tìm hiểu các thơng tin về di sản văn hóa nếu bài
học có liên quan.
5/19

download by :

Phát huy tính tích cực của học sinh và giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn nét đẹp
truyền thống trong giờ học Mỹ thuật
- VD: bài dạy vẽ trang trí: đường diềm tơi đã cho tìm hiểu về trống đồng
Đơng sơn hay những hoa văn trên các cơng trình kiến trúc. Cịn với bài dạy vẽ
trang trí thời trang tôi đã cho học sinh sưu tầm và chuẩn bị về thời trang truyền
thống các dân tộc vùng miền để học sinh có nhận thức qua các thơng tin về bảo
vệ , giữ gìn nét đẹp truyền thống nếu phù hợp với bài học.
- Nếu làm tốt việc này thì bản thân giáo viên cũng tích lũy được nhiều tư
liệu, những hình ảnh để phục vụ cho các năm tiếp theo và tôi cho rằng việc sưu
tầm và chuẩn bị ĐDDH hiệu quả hợp lý thì sẽ góp phần thực hiện tốt những bức
lên lớp.
Biện pháp 2 : Tiến trình lên lớp
Đây là một hoạt động quan trọng nhất để hồn thành các cơng việc chuẩn
bị của giáo viên và học sinh và những ý tưởng cũng được thực hiện trong phần
này
Đối một giờ thực hành vẽ trang trí tơi thường lựa chọn các hoạt động với
các biện pháp như sau :
* Khởi động
Đây là một khâu khá quan trọng vì vậy giáo viên nên đầu tư đúng
mức,cách khởi động giới thiệu bài nên linh hoạt tránh nhàm chán, rập khn
VD : Với bài tạo dáng và trang trí mặt nạ lớp 8, tôi cho học sinh hát một
bài hát về trung thu và kết hợp với biểu diễn mặt nạ trên góc sưu tầm, rõ ràng
chỉ qua một bài hát kết hợp với hình ảnh thì học sinh đã tập trung chú ý vào bài
học. Phần khởi động của mỗi bài chỉ nên diễn ra trong khoảng thời gian 1, 3
phút.
VD: bài dạy vẽ trang trí đầu báo tường tơi đã cho học sinh được tham gia
phần trị chơi ghép hình định hướng bài học bàng các hình minh họa các miếng
ghép , tên tờ báo như: tôi đã chuẩn bị sẵn các miếng ghép trong đó HS 2 nhóm
có thể lắp ghép thành hai đầu báo tương với nội dung như sau: Chủ đề 20/11Trồng người Hưởng ứng tết trồng cây - Ước mơ xanh.v.v..

6/19

download by :


Phát huy tính tích cực của học sinh và giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn nét đẹp
truyền thống trong giờ học Mỹ thuật

Qua phần trò chơi HS đã nhận thấy ý nghĩa của mối quan hệ giữa hình
ảnh minh họa tên đầu báo và chủ đề.
Như vậy ở mỗi bài học, tiết học giáo viên nên đầu tư hợp lý để lôi cuốn,
hấp dẫn học sinh
Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh quan sát nhận xét
Việc sưu tầm, tranh ảnh, tư liệu là một trong những bước khá quan trọng
tuy nhiên phải biết sử dụng như thế nào cho hiệu qủa hợp lý thì địi hỏi người
giáo viên phải có con mắt tinh tường để chọn lọc những hình ảnh tiêu biểu cơ
đọng tốt lên nội dung của bài học, cũng thông qua quan sát và hệ thống câu hỏi
dẫn dắt của giáo viên mà học sinh có thể lựa chọn được những nội dung phù hợp.
Có thể nói đa số các tiết thực hành vẽ trang trí thời gian thực hành nhiều nên hoạt
động quan sát, nhận xét cũng rất quan trọng có thể coi là phần định hướng. Vì vậy
nên phân bố thời gian hợp lý để các em có thể được quan sát kỹ hơn.
Với mỗi bài dạy, trước tiên giáo viên phải chọn lọc kỹ càng như với tiết
học này thì sẽ quan sát và nhận xét cái gì? Hình ảnh tư liệu như thế nào? cho
phù hợp? Để giúp học sinh hiểu được kiến thức của bài học và phát huy sự sáng
tạo trong mỗi học sinh, trong tiết dạy tôi đã dành riêng một góc sưu tầm cụ thể
là
7/19

download by :

Phát huy tính tích cực của học sinh và giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn nét đẹp
truyền thống trong giờ học Mỹ thuật
Bài vẽ trang trí đầu báo tường qua phần trị chơi ghép hình định hướng bài
học.Giúp quan sát từng phần từ đó HS biết các nhận xét, quan sát hình minh họa
Bằng cách đó, chúng ta sẽ giúp học sinh hiểu rõ về yêu cầu quan sát, nhận biết
một đầu báo tường cần phải như thế nào. Với bài này việc lồng ghép giáo dục ý
thức về di sản văn hóa rất hiệu quả, bởi lẽ: Do đặc thù của đầu báo tường được
vẽ vào nhiều dịp khác nhau, nên hình minh họa ở mỗi bài lại khác nhau... có ý
nghĩa như: 20/11; 22/12, 1/6....nên việc lựa chọn các hình ảnh minh họa, tên đầu
báo...có thể vận dụng kiến thức liên quan đến di sản văn hóa như: Nếu báo về
ngày 20/11, có thể lựa chọn hình ảnh về Khuê Văn Các., Văn Miếu Quốc Tử
Giám..với các tên như: Tôn sư trọng đạo; Uống nước nhớ nguồn...Báo về ngày
22/12 có thể lựa chọn hình ảnh bộ đội cắm cờ trên nóc hầm Đơ-cát, bộ đội cắm
cờ trên dinh Độc lập....với các tên như: Hoan hô chiến sĩ Điện Biên, Quân đội
anh hùng, Quyết thắng, Tự hào người chiến sĩ....Khi lựa chọn các hình ảnh như
vậy GV có thể giúp HS củng cố hoặc mở rộng hiểu biết về những di sản văn
hóa...qua gợi mở bằng câu hỏi, GV diễn giảng, HS trình bày hiểu biết của
mình...Bài 15 Tạo dáng và trang trí mặt nạ góc sưu tầm đó đã tốt lên tương đối
đầy đủ về hình thức thể hiện và ý nghĩa nội dung của bài học. Lồng ghép mặt nạ
trong tuồng chèo, để từ việc sưu tầm tài liệu HS có thể hiểu thêm về nét đẹp
truyền thống qua những đoạn trích trong nghệ thuật tuồng, chèo cổ thường mang
ý nghĩa nhân văn sâu sắc như ca ngợi cái đẹp, răn đe cái ác………để các em ý
thức với chính bản thân mình. Ngồi ra cho HS xem clip hình ảnh các nghệ nhân
làm mặt nạ bằng giấy bồi đẻ các em biết chân trọng và bảo vệ, giữ gìn nét đẹp
truyền thống của dân tộc.
Ngồi ra có thể dùng những hình ảnh video mà tơi đã áp dụng trong bài
vẽ trang trí đường diềm ở lớp 6. Tơi lại đưa những hình ảnh về hiện vật mang ý
nghĩa di sản như trống đồng Đông sơn, hay các họa tiết trên các cơng trình kiến

trúc cổ như đình chùa .v.v. Phân tích cho HS thấy những hiện vật và các họa tiết
vốn cổ được cha ông ta từ thời xa xưa tìm tịi và sáng tạo những nét đẹp rất độc
đáo => Vậy bản thân mỗi chúng ta phải có trách nhiệm giữ gìn bảo vệ những nét
đẹp truyền thống của dan tộc.
VD: Câu hỏi gợi mở có liên quan về văn hóa, với những tư liệu sưu tầm rất
phong phú cịng như hình ảnh chụp thực tế của các em qua tiết dạy, tôi nhận
thấy sự hứng thú trong học sinh rất rõ rệt. Cùng với các hệ thống câu hỏi gợi ý
bằng lời nói sinh động đã lựa chọn được những nội dung rất phong phú, khác
hẳn so với những lớp chưa được thực hiện.
8/19

download by :


Phát huy tính tích cực của học sinh và giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn nét đẹp
truyền thống trong giờ học Mỹ thuật
Một số tranh của học sinh năm trước cũng rất cần thiết để sử dụng làm tư
liệu dạy học. Thông qua quan sát tranh kết hợp với hệ thống câu hỏi của giáo
viên, các em sẽ hiểu được nội dung, bố cục, màu sắc như thế nào là hợp lý, từ
đó giúp các em tránh được những nhược điểm trên các bài vẽ cũ và giúp các em
thực hành tốt hơn trong bài vẽ sau của mình .
VD: Câu hỏi trang trí ở trống đồng. Các em có nhận xét ra hình ảnh, họa
tiết trang trí này xuất hiện ở đâu không? Bạn nào hãy nêu những hiểu biết cơ
bản về văn hóa trống đồng Đơng sơn….
GV diễn giảng thêm và có thể cho HS xem cả hình trống đồng Ngọc Lũ ,
Có sự thay đổi cách trang trí qua từng thời kỳ, giai đoạn, tất cả đều trở thành
những nét di sản văn hóa dân tộc.v.v..
Hoạt động 2: Hướng dẫn cách vẽ
Trong giờ thực hành mỹ thuật, khơng thế thiếu mục hướng dẫn cách vẽ
vì nó cũng rất quan trọng. Tuy nhiên trên thực tế qua nhiều tiết dự giờ của các

đồng nghiệp, tôi nhận thấy hoạt động này diễn ra dập khn, máy móc. Các giáo
viên minh họa lại các bước rất quen thuộc, cịn học sinh thường nhắc lại đúng
trình tự, mà chưa có sự sáng tạo. Hoạt dộng trải nghiệm sáng tạo bản chất là
những hoạt động giáo dục nhằm hình thành và phát triển cho học sinh những
phẩm chất tư tưởng , ý chí tình cảm kĩ nẵng sống và những năng lực cần có của
con người trong xã hội hiện đại . Đói với mơn mĩ thuật , đây là môn học giúp
các em học sinh biết thưởng thức cái đẹp yêu cái đẹp.Dạy học mĩ thuật ở trường
THCS không phải nhất thiết để đào tạo các em trở thành hoạ sĩ . Vậy làm thế
nào để vẫn đảm bảo kiến thức mà lại tạo được sự hứng thú trong học sinh ? Tơi
đã thay đổi hình thức bằng một vài cách như sau:
Với bài vẽ trang trí đầu báo tường: thay vì đưa minh họa từng phần, từng
bước thì tôi lại cho học và ngay trong bước 1 là chọn nội dung đề tài, tơi đã thay
đổi hình thức bằng cách dùng hình ảnh chụp chính học sinh trường mình để tạo
tình huống trong giờ học. Từ đó tạo hứng thú hơn trong việc suy nghĩ chọn nội
dung, giúp giáo viên sau đó tổng hợp lại kiến thức một cách hiệu quả.
Cịn với bài vẽ trang trí lều trại lớp 9, tơi sử dụng mơ hình lắp ráp từng
phần cổng trại, lều trại riêng để học sinh có thể tham gia, hay xé dán giấy với
hình thức Học sinh được trải nghiệm thực tế “học mà chơi” rất hiệu quả.

9/19

download by :


Phát huy tính tích cực của học sinh và giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn nét đẹp
truyền thống trong giờ học Mỹ thuật

Bài trang trí mặt nạ Với sự hướng dẫn của GV, HS được trải nghiệm
trong phần tạo dáng mặt nạ bằng nhiều cách khác nhau như: Các em tận dụng
những nguyên liệu tái chế như bìa cứng.

10/19

download by :


Phát huy tính tích cực của học sinh và giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn nét đẹp
truyền thống trong giờ học Mỹ thuật
Trong bài minh họa truyện cổ tích GV cho HS sáng tạo câu truyện theo
hướng hiện đại . tuy nhiên vẫn phải giữ được những nét cơ bản của cốt truyện và
hướng dẫn các em thể hiện theo nhiều hình thức khác nhau, như vậy mới tạo
được hứng thú

\

11/19

download by :


Phát huy tính tích cực của học sinh và giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn nét đẹp
truyền thống trong giờ học Mỹ thuật
Với đối tượng học sinh khối 6 thì giáo viên nên vẽ minh họa một số hình
đơn lẻ, gợi ý, rồi xóa ngay. Khi minh họa giáo viên phải hết sức chú ý đến hình
ảnh chính, hình ảnh phụ, cách bố cục của bức tranh có thể cho học sinh quan sát
một số bố cục hợp lý, chưa hợp lý để học sinh rút kinh nghiệm cho bài vẽ của
mình. Trong phần vẽ màu giáo viên nên để học sinh vẽ màu tự do theo ý thích.
Giáo viên nên khuyến khích, khen ngợi những bài vẽ có màu đậm nhạt, tươi
sáng phù hợp với đề tài và rõ trọng tâm.
Ngoài ra để việc hướng dẫn cách làm có hiệu quả cao, thì người Giáo

viên biết linh hoạt khéo léo kết hợp với GVCN trong các phong trào của nhà
trường, để họ thấy được ý nghĩa của việc làm này và từ đó sẽ tạo điều kiện đơn
đốc Học sinh của mình tham gia nhiệt tình hơn, hiệu quả hơn.

Với bài tạo dáng và trang trí thời trang, học sinh lại thấy bất ngờ với
một màn trình diễn thời trang thật đặc sắc do chính các bạn mình biểu diễn với
những bộ trang phục rất đa dạng, phong phú mang tính dân tộc đến hiện đại …
Qua quan sát từ hình dáng đến cách phối hợp màu sắc của các bộ trang phục,
học sinh đã thực hiện tốt các bước vẽ một cách hiệu quả và hứng thú.

12/19

download by :


Phát huy tính tích cực của học sinh và giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn nét đẹp
truyền thống trong giờ học Mỹ thuật

Với những bài thường thức Mỹ thuật đây là những bài học lý thuyết. Tuy
nhiên Giaó viên có thể tổ chức thay đổi theo nhiều hình thức khác nhau như :
Cho Học sinh chuẩn bị theo hình thức sân khấu hóa. Học sinh có thể hóa thân
thành những nhân vật trong nội dung bài học hoặc GV hướng dẫn Học sinh theo
hình thức thám tử. HS sẽ được trải nghiệm vẽ lại một phần tác phẩm mà mình
u thích tùy theo sức của mình.v.v..

Qua một số cách làm như trên tôi nhận thấy sự hứng thú trong mỗi bài học
của Học sinh thể hiện rõ rệt.
Hoạt động 3: Thực hành
Với suy nghĩ làm thế nào để có được giờ học thực hành vẽ trang trí đạt
hiệu quả cao nhất và phát huy được tính tích cực trong học sinh tôi đã tiến hành

một số những biện pháp nhỏ trong phần thực hành vẽ trang trí cụ thể như sau:
Trước tiên giáo viên phải biết định hướng, phân bố được thời gian một
cách và hợp lý. Cách tổ chức linh hoạt theo nhiều hình thức khác nhau: như vẽ
cá nhân, vẽ nhóm hay thậm chí lồng ghép các trị chơi ghép hình theo nội dung
bài học.
13/19

download by :


Phát huy tính tích cực của học sinh và giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn nét đẹp
truyền thống trong giờ học Mỹ thuật
Tôi xin được minh họa cách làm đó bằng phần thực hành vẽ trang trí ở một
số bài như sau:
Trong thời gian thực hành người giáo viên cần đến từng bàn theo dõi , gợi
ý, có thể cung cấp những thông tin cần thiết hoặc bổ sung những kiến thức cho
các em học sinh còn lúng túng, học sinh tự làm bài, giúp học sinh nhận ra những
gì là hợp lý, chưa hợp lý để động viên, hay điều chỉnh làm cho bài vẽ rõ nội
dung, sinh động hơn đồng thời góp ý cho học sinh thấy được độ đậm nhạt trong
tranh thế nào là hợp lý.
Tóm lại: Giáo viên dựa và thực tế mà nhận xét, góp ý hay gợi mở một cách
cụ thể cho phù hợp, để từ đó phát huy khả năng tìm tòi, sáng tạo của học sinh.
Động viên học sinh tự suy nghĩ tìm tịi là chủ yếu, khơng nên gị bó các em làm
theo ý giáo viên . Tạo điều kiện cho các em vui vẻ học tập thì các bài vẽ sẽ sinh
động hơn, có những nét đẹp sáng tạo riêng của mỗi cá nhân.
Kết luận: Với cách làm như trên, tơi nhận thấy có rất nhiều giờ thực hành
vẽ trang trí có kết quả tốt, ngồi kiến thức bài học các em còn hiểu thêm về
những kiến thức di sản văn hóa của dân tộc. Nhiều học sinh đã phát huy được
những khả năng của mình, tạo ra được những bức tranh đẹp có ý nghĩa. Khơng chỉ
vậy, ngay cả những học sinh vốn nhút nhát, ngại vẽ, cho rằng mình khơng có năng

khiếu, cũng đã mạnh dạn hơn và đạt được những kết quả tương đối khả quan.
Hoạt động 4: Nhận xét đánh giá kết quả học tập
Nhận xét, đánh giá kết quả học tập là khâu rất cần thiết để thấy được kết
quả về sự nỗ lực của giáo viên trong suốt quá trình chuẩn bị cũng như giảng dạy,
đồng thời biết được kết quả học tập của học sinh. Vậy việc đánh giá cần tiến hành
như thế nào để thơng qua đó học sinh biết được những ngun nhân thiếu sót và
tìm cách bổ sung, thúc đẩy tinh thần học tập của mình trong các bài vẽ sau.

14/19

download by :


Phát huy tính tích cực của học sinh và giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn nét đẹp
truyền thống trong giờ học Mỹ thuật
Theo tôi nghĩ việc đánh giá phải xuất phát từ mục tiêu, nội dung và phương
pháp học tập vì vậy cần tổ chức cho học sinh tự đánh giá kết quả của bản thân và
của bạn theo nhiều hình thức

Ví dụ: Trong các bài vẽ tạo dáng và trang trí thời trang, trang trí mặt nạ …
Thì việc tổ chức cho học sinh tự trình bày ý tưởng cụ thể để tạo ra sản phẩm của
chính mình là cần thiết. Từ đó các em có thể tự đánh giá được kết quả bài vẽ
của mình, với chủ đề đó thì mình đã thực hiện tốt được phần nào, cịn phần nào
cần bổ sung. Sau đó học sinh khác nhận xét bổ sung về ý tưởng, nội dung, bố
cục, đường nét, màu sắc. . Với cách làm như vậy thì bản thân mỗi học sinh đều
có sự cố gắng trong việc thực hành trong bài vẽ của mình . Với một số bài vẽ
trang trí khác tơi đã chọn cách đánh giá kết quả bằng hình thức tổ chức trò chơi
“tập làm ban giám khảo” Cụ thể như sau: Tôi đã chọn một số bài vẽ của học sinh
và đính sẵn lên bảng rồi gọi 3 học sinh khác xung phong làm ban giám khảo. Giáo
viên hướng dẫn và nêu tiêu chí đánh giá cụ thể về ý tưởng, bố cục, hình vẽ, đường

nét, màu sắc . Giáo viên yêu cầu BGK thống nhất chấm điểm theo tiêu chí trên.
Sau đó đại diện BGK nhận xét và xếp loại các bài vẽ theo thứ tự từ 1 đến 10. Học
sinh ở dưới bổ sung và giáo viên sẽ là người tổng hợp, phát hiện, động viên, khen
ngợi khích lệ để qua đó học sinh hiểu hơn về kiến thức bài học.
Với hình thức đánh giá KQHT như trên học sinh có khả năng quan sát độc
lập, khơng cịn phụ thuộc vào giáo viên và từ đó nâng cao khả năng về hội họa.
Ngồi ra cịn cịn rèn khả năng tự tin và cách trình bày một vấn đề trước tập thể .
Qua thực tế áp dụng các hình thức đánh giá kết quả trên. Tơi thấy việc tổ
chức cho học trình bày sản phẩm của cá nhân, hay của nhóm trong các giờ thực
hành vẽ trang trí là rất cần thiết, vì nó phát huy tính tích cực và giúp cho các em
có khả năng tương tác tốt, đạt hiệu quả hơn và điều quan trọng là khơng bị nhàm
chán từ đó cũng tạo được hứng thú trong mỗi học sinh .
15/19

download by :


Phát huy tính tích cực của học sinh và giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn nét đẹp
truyền thống trong giờ học Mỹ thuật
Việc triển lãm tranh theo chủ đề tháng cũng cần được chú trọng trong các
trường THCS bởi cách đó có thể khuyến khích học sinh, và làm được công tác
tuyên truyền. Nếu làm tốt các khâu như trên thì tơi nghĩ rằng việc “Phát huy tính
tích cực của học sinh và giáo dục ý thức về di sản văn hóa trong các bài thực
hành vẽ trang trí” hồn tồn có thể thực hiện được.
Thậm chí GV Mỹ thuật của các trường có thể tư vấn với nhà trường tổ
chức cuộc thi báo tường với chủ đề: “Em yêu di sản văn hóa” nếu được như vậy,
đây sẽ là một hoạt động rất hữu ích, nó tích hợp được nhiều môn họa khác như:
Văn học, Lịch sử, Địa lý... Với hoạt động này, chúng ta có thể phát huy được sự
tích cực, sáng tạo của HS, vận dụng kiến thức được học để hoàn thiện các tờ báo
theo chủ đề đồng thời khắc sâu kiến thức về dic sản văn hóa. Như vậy có thể coi

như “ Lợi cả đơi đường”
Hoạt động 5: Dặn dị
Để học sinh khắc sâu được kiến thức bài học, và giờ học tiếp theo đạt được
hiệu quả thì phần dặn dị cũng nên được coi trọng, quan tâm đúng mức bởi với
mỗi bài học nói chung và các giờ thực hành mỹ thuật nói riêng, việc chuẩn bị đồ
dùng học tập và sưu tầm tư liệu hết sức quan trọng, góp phần cho sự thành công
của bài dạy.
IV. Kết quả thực hiện
Trong quá trình nghiên cứu và áp dụng đề tài “Phát huy tính tích cực của
học sinh và giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn nét đẹp truyền thống trong giờ
học Mỹ thuật” Tôi nhận thấy sự hứng thú, sáng tạo của học sinh trong giờ thực
hành vẽ trang trí đã tăng lên, cảm nhận vẻ đẹp của đa số học sinh được cải thiện
rõ rệt.
Theo điều tra kết quả bài của học sinh tôi thấy chất lượng được nâng cao,
các em có hứng thú tích cực sưu tầm tranh ảnh, tài liệu và có thói quen trong
việc chuẩn bị đồ dùng học tập, 98 % học sinh có đủ bộ vở thực hành và các loại
màu vẽ. Trong các tiết thực hành, học sinh tích cực, hứng thú, tinh thần thoải
mái, vui vẻ học tập vì vậy kết quả đã tốt hơn. Có rất nhiều bài vẽ sinh động và
nội dung cũng phong phú hơn.
HS thích vẽ

HS vẽ tốt

HS vẽ khá

HS vẽ TB

16/19

download by :

HSvẽ kém


Phát huy tính tích cực của học sinh và giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn nét đẹp
truyền thống trong giờ học Mỹ thuật
Trước khi thực
hiện đề tài

22 %

7%

15%

45 %

35 %

Sau khi thực
hiện đề tài

98%

30%

47%

20%

3%

Để cho giờ thực hành vẽ trang trí thực sự đạt được kết quả tốt khơng
phải việc dễ. Tuy vậy trong q trình thực hiện đề tài này tôi nhận thấy nếu mỗi
giáo viên dạy môn mỹ thuật hiểu và nắm chắc được những kiến thức cơ bản của
từng giờ dạy, để từ đó có những biện pháp phù hợp thì việc “Phát huy tính tích
cực của học sinh và giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn nét đẹp truyền thống
trong giờ học Mỹ thuật”. Sẽ đem lại những kết qủa tốt hơn tạo được hứng thú,
sáng tạo với đa số học sinh.

17/19

download by :


Phát huy tính tích cực của học sinh và giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn nét đẹp
truyền thống trong giờ học Mỹ thuật

C. KẾT LUẬN
Những biện pháp cơ bản được rút ra sau khi thực hiện đề tài
1. Hướng dẫn học sinh chuẩn bị đồ dùng học tập để tạo thói quen trong học
tập. Đây là khâu quan trọng để học sinh đạt được kết quả và có hứng thú trong
các giờ thực hành vẽ trang trí .
2. Phân bố thời gian hợp lý, thiết kế câu hỏi phù để định hướng cho học sinh .
3. Chủ động thiết kế và thực hiện tốt các bước tiến hành để từ đó biết phát
huy sự sáng tạo của học sinh trong bài vẽ. Đây có thể coi là yếu tố quyết định sự
thành công của tiết dạy.
4. Việc tổ chức cho học sinh trình bày sản phẩm của cá nhân, hay cđa nhóm
trong các giờ thực hành vẽ trang trí là rất cần thiết, vì nó phát huy tính tích cực
cđa học sinh, giúp cho các em có khả năng tương tác tốt, đạt hiệu quả cao hơn,

tránh bị nhàm chán, từ đó tạo được hứng thú trong mỗi học sinh .
5. Linh hoạt trong các bước để lồng ghép giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn
nét đẹp truyền thống một cách phù hợp, hiệu quả.
Tóm lại : Người giáo viên dạy môn mỹ thuật trong trường THCS cần trang
bị cho mình những kiến thức cơ bản, và phải có con mắt tinh tường biết định
hướng bài dạy với từng nội dung cụ thể, để “Phát huy tính tích cực của học
sinh và giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn nét đẹp truyền thống trong giờ học
Mỹ thuật”. là một yếu tố rất quan trọng trong quá trình dạy và học, là một giáo
viên dạy mỹ thuật trong trường THCS, khi thực hiện đề tài này tôi nhận thấy
tính tích cực của các em đã được phát huy một cách rõ rệt, và hiệu quả. Sự tích
cực thể hiện ngay từ khâu chuẩn bị bài, sưu tầm tài liệu, tranh ảnh ….và đặc biệt
là qua các bước, các phần của tiến trình lên lớp. Các em hồn tồn tích cực, chủ
động nắm bắt kiến thức và thực hành dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Không
cảm thấy bị gị bó hay ép buộc. Tơi nghĩ rằng đó chính là điều mà tất cả mọi
giáo viên đều mong muốn. Giúp cho học sinh hình thành tính tích cực, sự chủ
động sáng tạo cũng chính là mục tiêu giáo dục .
Trên đây là những suy nghĩ và kinh nghiệm của tơi trong q trình giảng
dạy, rất mong được sự góp ý của Ban giám hiệu và lãnh đạo các cấp, các ngành
có liên quan.
Tơi xin chân thành cảm ơn .

18/19

download by :


Phát huy tính tích cực của học sinh và giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn nét đẹp
truyền thống trong giờ học Mỹ thuật
PHỤ LỤC
SGK: Lớp 6,7,8,9- Nxb GD VN Chủ biên Ngô Thanh Hương

SGV: Lớp 6,7,8,9- Nxb GD VN

SÁCH THAM KHẢO

SÁCH THAM KHẢO

Tài liệu hướng dẫn GV các hoạt động giáo dụclớp 6,7,8,9
- chương trình phát triển giáo dục trung học- Nxb GD VN
Tài liệu tập huấn cán bộ quản lý, GV triển khai mơ hình
trường học mới VN 6,7,8,9 – HN tháng 7/2015.
Học MT theo định hướng phát triển năng lực năng lực vận dụng phương pháp Đan Mạch- Chủ biên Nguyễn Thị
Nhung

19/19

download by :