377 hoàn thiện công tác thẩm định giá máy móc thiết bị tại công ty cổ phần thẩm định giá và giám định việt nam (VVI)

KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP
ĐỀ TÀI:
HỒN THIỆN CƠNG TÁC THẨM ĐỊNH GIÁ MÁY MĨC THIẾT BỊ TẠI
CƠNG TY CỔ PHẦN THẨM ĐỊNH GIÁ VÀ GIÁM ĐỊNH VIỆT NAM (VVI)

Sinh viên thực hiện

Trần Thị Quỳnh Anh

Lớp

K20TCD

Khóa học

2017 - 2021

Mã sinh viên

20A4010739

Giảng viên hướng dẫn

TS. Lê Thị Minh Ngọc

Hà Nội, tháng 05 năm 2021


LỜI CAM ĐOAN

Em xin cam đoạn bài khóa luận tốt nghiệp với đề tài: “Hồn thiện cơng tác
thẩm định giá máy móc thiết bị tại Cơng ty cổ phần Thẩm định giá và Giám
định Việt Nam (VVI)” là cơng trình nghiên cứu của cá nhân em dưới sự hướng dẫn
của TS. Lê Thị Minh Ngọc. Bài khóa luận tốt nghiệp khơng sao chép ngun văn từ
các cơng trình nghiên cứu khác. Những thông tin, dữ liệu sử dụng trong bài khóa
luận có nguồn gốc, trích dẫn rõ ràng, minh bạch, có tính kế thừa và phát triển từ các
cơng trình nghiên cứu đã được công bố, các website và từ tình hình thực tế tại Cơng
ty cổ phần Thẩm định giá và Giám định Việt Nam VVI.
Em xin chịu mọi trách nhiệm về lời cam đoan này!
Hà Nội, ngày 15 tháng 05 năm 2021
Sinh viên

Trần Thị Quỳnh Anh

i


LỜI CẢM ƠN

Để hồn thành bài khóa luận này, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các
quý thầy cơ trong Học viện Ngân hàng nói chung và các q thầy cơ trong Khoa Tài
chính nói riêng, đã truyền đạt và dẫn dắt em trên con đường học vấn suốt 4 năm tại
Học viện. Đặc biệt, em xin trân trọng gửi lời cảm ơn đến TS. Lê Thị Minh Ngọc,
người đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ em trong q trình làm bài khóa luận.
Ngồi ra, em xin cảm ơn ban lãnh đạo và toàn thể cán bộ nhân viên tại Công
ty Cổ phần Thẩm định giá và Giám định Việt Nam VVI đã chỉ dạy, giúp đỡ và tạo
điều kiện cho em trong quá trình thực tập cũng như q trình thu thập thơng tin dữ
liệu phục vụ làm bài khóa luận này.
Cuối cùng, em xin được gửi lời cảm ơn đến gia đình, người thân, bạn bè đã
luôn hỗ trợ và động viên em trong suốt q trình học tập và hồn thiện đề tài nghiên

cứu.
Hà Nội, ngày 15 tháng 05 năm 2021
Sinh viên

Trần Thị Quỳnh Anh

ii


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN...................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN...........................................................................................................ii
DANH MỤC VIẾT TẮT.........................................................................................vi
DANH MỤC BẢNG BIỂU....................................................................................vii
DANH MỤC HÌNH...............................................................................................viii
LỜI MỞ ĐẦU...........................................................................................................1
CHƯƠNG 1_CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THẨM ĐỊNH GIÁ MÁY MÓC THIẾT BỊ 5
1.1 Cơ sở lý luận về máy móc thiết bị..................................................................5
1.1.1 Khái niệm máy móc thiết bị....................................................................... 5
1.1.2 Đặc điểm máy móc thiết bị.........................................................................5
1.1.3 Phân loại máy móc thiết bị......................................................................... 6
1.2 Cơ sở lý luận về thẩm định giá máy móc thiết bị........................................... 7
1.2.1 Khái niệm thẩm định giá máy móc thiết bị................................................. 7
1.2.2 Vai trị của thẩm định giá máy móc thiết bị................................................ 8
1.2.3 Mục đích của thẩm định giá máy móc thiết bị............................................ 8
1.2.4 Nguyên tắc thẩm định giá máy móc thiết bị............................................... 9
1.2.5 Cơ cở giá trị của thẩm định giá máy móc thiết bị.....................................11
1.2.6 Quy trình thẩm định giá máy móc thiết bị................................................13
1.2.7 Phương pháp thẩm định giá máy móc thiết bị..........................................15
1.3 Các nhân tố ảnh hưởng tới cơng tác thẩm định giá máy móc thiết bị...........23

1.3.1 Những nhân tố khách quan....................................................................... 23
1.3.2 Những nhân tố chủ quan...........................................................................24
CHƯƠNG 2_ THỰC TRẠNG CƠNG TÁC THẨM ĐỊNH GIÁ MÁY MĨC THIẾT
BỊ TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THẨM ĐỊNH GIÁ VÀ GIÁM ĐỊNH VIỆT NAM..
27
2.1 Tổng quan về Công ty Cổ phần Thẩm định giá và Giám định Việt Nam 27
2.1.1.................................................................................Giới thiệu chung
..........................................................................................................27
2.1.2..............................................Cơ cấu tổ chức và chức năng hoạt động
..........................................................................................................27
iii


2.2.1........................................................................................................Că
n cứ pháp lý về thẩm định giá............................................................ 33
2.2.2........................................................................................................Qu
y trình thẩm định............................................................................... 34
2.2.3.....................................Phương pháp thẩm định giá máy móc thiết bị
........................................................................................................... 38
2.2.4........................................................................................................Cô
ng tác thẩm định giá MMTB tại VVI qua hợp đồng cụ thể...............39
2.3 Đánh giá về công tác thẩm định giá máy móc thiết bị tại Cơng ty Cổ phần Thẩm
định giá và Giám định Việt Nam............................................................................. 44
2.3.1 Kết quả đạt được...................................................................................... 44
2.3.2 Hạn chế và nguyên nhân.......................................................................... 49
CHƯƠNG 3_GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CƠNG TÁC THẨM ĐỊNH GIÁ MÁY
MĨC THIẾT BỊ TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THẨM ĐỊNH GIÁ VÀ GIÁM ĐỊNH
VIỆT NAM.............................................................................................................60
3.1 Định hướng phát triển công ty trong thời gian tới........................................60
3.1.1 Định hướng phát triển chung....................................................................60

3.1.2 Định hướng phát triển Cơng ty.................................................................60
3.2 Giải pháp hồn thiện cơng tác thẩm định giá máy móc thiết bị tại Cơng ty
Thẩm
định giá và Giám định Việt Nam.............................................................................61
3.2.1 Kết hợp các phương pháp thẩm định giá.................................................. 61
3.2.2 Hồn thiện cơng tác thu thập, xử lý và đánh giá thông tin.......................62
3.2.3 Xây dựng hệ thống thông tin dữ liệu về giá MMTB................................64
3.2.4 Nâng cao năng lực, trình độ chun mơn của đội ngũ cán bộ thẩm định giá
66
3.2.5 Các giải pháp khác................................................................................... 67
3.3 Kiến nghị nhằm hồn thiện cơng tác thẩm định giá MMTB.........................68
3.3.1 Kiến nghị đối với Nhà nước..................................................................... 68
3.3.2 Kiến nghị đối với Bộ Tài chính................................................................70
PHỤ LỤC 03..............................................................................................................
iv


PHỤ LỤC 04..............................................................................................................
DANH MỤC VIẾT TẮT
PHỤ LỤC 05..............................................................................................................
PHỤ LỤC 06..............................................................................................................
Từ viết tắt
Nguyên nghĩa
Công ty cổ phần Thẩm định giá và
VVI

Giám định Việt Nam

MMTB

Máy móc thiết bị

TMCP

Thương mại cổ phần

TĐG

Thẩm định giá

TNHH

Trách nhiệm hữu hạn

VPDD

Văn phòng đại diện

v


Bảng
Bảng 2.1 Cơ cấu tàl sản của VVI

Trang
31

Bảng 2.2 Tông hợp kêt quả thâm định glá DANH MỤC BẢNG
31BIỂU
MMTB năm 2019 - 2020

Bảng 2.3 So sánh tỷ lệ thu phí dịch vụ giữa
32

các Công ty thâm định glá
Bảng 2.4 Kêt quả đánh giá vê quy trình thâm

44

định giá
Bảng 2.5 Kêt quả đánh giá của cán bộ TĐG

45

vê phương pháp thâm định
Bảng 2.6 Kêt quả đánh giá vê nhân sự thâm

46

định giá tại VVI
Bảng 2.7 Kêt quả đánh giá của cán bộ TĐG

47

vê công tác tô chức thâm định giá
Bảng 2.8 Kêt quả đánh giá của khách hàng

47

vê chất lượng công tác thâm định giá MMTB
Bảng 2.9 Kêt quả đánh giá của khách hàng

48

vê phí dịch vụ thâm định giá MMTB
Bảng 2.10 Kêt quả đánh giá của cán bộ TĐG

50

vê chất lượng thông tin
Bảng 2.11 Kêt quả đánh giá vê cơ sở vật chất

54

vi


Hình
Hình 1.1 Quy trình thẩm định giá
Hình 2.1 Cơ cấu tổ chức của cơng ty

Trang
13
DANH MỤC HÌNH
28

Hình 2.2 Doanh thu, giá vốn, lợi nhuận
gộp từ bán hàng và cung cấp dịch vụ

30

của VVI giai đoạn 2018-2020
Hình 2.3 Sơ đồ hóa quy trình thẩm định
giá tại VVI
Hình 2.4 Cơ cấu nhân sự theo giới tính

37
51

Hình 2.5 Cơ cấu nhân sự theo kinh
nghiệm làm việc

51

Hình 2.6 Cơ cấu nhân sự theo trình độ
chuyên môn

52

Vll


viii


LỜI MỞ ĐẦU
1. Sự cần thiết của đề tài
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa là mục tiêu mà Việt Nam ln hướng tới, vì
vậy MMTB được chú trọng đầu tư mua sắm, nhập khẩu nhiều. Với sự phát triển
nhanh của khoa học và kỹ thuật, MMTB thay đổi liên tục về kiểu dáng, mẫu mã, về
chức năng, đồng thời MMTB được chế tạo bởi nhiều hãng tại nhiều nước khác

nhau; vì vậy giá của mỗi một MMTB cũng sẽ khác nhau tương đối. Điều này dẫn
đến việc tăng mạnh và đa dạng về nhu cầu thẩm định giá MMTB.
Việc mua bán trao đổi MMTB giữa các doanh nghiệp với nhau vẫn thường
xuyên được diễn ra trên thị trường. Song việc mua bán trao đổi ấy sẽ rất bất lợi cho
các bên tham gia khi khơng có đủ thơng tin đáng tin cậy để đánh giá về giá trị của
MMTB một cách chính xác ở thời điểm đó. Do đó, hoạt động thẩm định giá là rất
cần thiết, giúp xác định giá trị MMTB một cách khách quan và phù hợp tại địa
điểm, thời điểm nhất định. Đặc biệt là với nền kinh tế tại Việt Nam hiện nay, nhu
cầu mua bán, trao đổi hay thanh lý MMTB của các doanh nghiệp ngày càng nhiều
thì thẩm định giá càng khơng thể thiếu.
Thẩm định giá là dịch vụ quan trọng được đánh giá là công cụ hữu hiệu giúp
xác định giá trị của tài sản. Nhu cầu thẩm định giá trị tài sản hợp lý của các chủ thể
kinh tế ngày càng cao. Số lượng các doanh nghiệp thẩm định giá tính đến nay là
khoảng hơn 333 doanh nghiệp đủ điều kiện hành nghề. Có thể nhận định rằng, thầm
định giá ngày càng được chú trọng.
Công ty Cổ phần Thẩm định giá và Giám định Việt Nam là một doanh nghiệp
có đủ điều kiện thực hiện thẩm định giá gồm thẩm định giá bất động sản, MMTB,
doanh nghiệp và các loại tài sản khác. Trên thực tế vẫn tồn tại một số điểm hạn chế
cần cải thiện trong công tác thẩm định giá MMTB của công ty. Xuất phát từ thực tế
này em đã lựa chọn đề tài “Hồn thiện cơng tác thẩm định giá máy móc, thiết bị
tại Cơng ty Cổ phần Thẩm định giá và Giám định Việt Nam VVI” nhằm tìm
hiểu về cơng tác thẩm định giá MMTB và đưa ra giải pháp, kiến nghị góp phần
hồn thiện cơng tác này cũng như nâng cao chất lượng dịch vụ thẩm định giá
MMTB của VVI.
1


2. Tổng quan nghiên cứu
Ngành thẩm định giá nhìn chung vẫn là một ngành nghề khá mới, trong đó
thẩm định giá bất động sản và doanh nghiệp đã được rất nhiều người lữa chọn để

nghiên cứu. Tuy nhiên, số lượng bài nghiên cứu chuyên sâu về MMTB tương đối ít.
Trong những năm qua có một số cơng trình nghiên cứu về thẩm định giá MMTB
như:
Luận văn thạc sỹ quản trị kinh doanh, trường Đại học Bách Khoa Hà Nội
(2017) “Hoàn thiện cơng tác thẩm định giá máy móc thiết bị tại công ty Cổ phần
Đầu tư và Thẩm định giá PIV” của tác giả Nguyễn Thị Huyền Trang nghiên cứu
những vấn đề về thực trạng, hiệu quả hoạt động thẩm định giá của Công ty Cổ phần
Đầu tư và Thẩm định giá PIV. Trong bài luận văn, tác giả đã phân tích các yếu tố
tác động tới chất lượng cơng tác thẩm định giá MMTB, đặc biệt tác giả đã tiến hành
thu thập ý kiến đánh giá của khách hàng để đưa ra những nhận định khách quan. Từ
đó, tác giả nhận định những hạn chế tại công ty và đưa ra một số giải pháp như:
“Nâng cao trình độ nhân viên đội ngũ cán bộ thẩm định giá”, “Xây dựng hệ thống
dữ liệu về giá” và “Thành lập bộ phận quản lý chất lượng để tăng cường công tác
kiểm tra, kiểm sốt nhằm hạn chế rủi ro, sai sót trong cơng tác thẩm định giá”.
Bài khóa luận tốt nghiệp, trường Học viện Ngân hàng của sinh viên Nguyễn
Văn Hiệp (2016) nghiên cứu về “Giải pháp hồn thiện cơng tác định giá máy móc
thiết bị tại Cơng ty TNHH Thẩm định giá và Tư vấn Tài chính Việt Nam” và sinh
viên Nguyễn Phương Linh (2019) với đề tài “Hoàn thiện cơng tác định giá máy móc
thiết bị tại cơng ty CP Thẩm định giá và Tư vấn Việt Nam VNVC”. Các bài viết này
đã đưa ra những kết quả đạt được tại các công ty, đồng thời thấy được những điểm
hạn chế và đề xuất những giải pháp khắc phục. Tuy nhiên, hai bài viết trên mới chỉ
đề cập đến thực trạng ứng dụng các phương pháp thẩm định giá MMTB vào bộ hồ
sơ cụ thể tại các công ty các mà chưa phân tích sâu những yếu tố ảnh hưởng đến
cơng tác thẩm định giá MMTB.
Bài khóa luận tốt nghiệp, trường Học viện Tài chính, sinh viên Trần Thị Hải
Yến (2013) nghiên cứu về chủ đề “Những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công
tác thẩm định giá máy thiết bị thế chấp tại Ngân hàng TMCP Á Châu”. Tác giả
2

nhận định rằng thẩm định giá MMTB thế chấp là công tác quan trọng trong hoạt
động kinh doanh của ngân hàng và là căn cứ để ngân hàng quyết định hạn mức cho
vay, đảm bảo an toàn và hạn chế rủi ro trong hoạt động tín dụng. Qua đó, tác giả đã
đề ra những giải pháp giúp nâng cao chất lượng thẩm định giá MMTB như cải thiện
chất lượng công tác thu thập, xử lý thông tin, nâng cấp trang thiết bị phục vụ công
tác thẩm định giá và quan hệ hợp tác tốt với khách hàng, doanh nghiệp, ngân hàng
khác. Song bài nghiên cứu mới chỉ hệ thống hóa các vấn đề cơ bản trong thẩm định
giá MMTB, đánh giá thực trạng thẩm định giá MMTB phục vụ mục đích cho vay
thế chấp tại ngân hàng mà chưa nghiên cứu đánh giá một cách khách quan toàn diện
thực trạng các vấn đề có liên quan đến cơng tác thẩm định giá MMTB.
3. Điểm mới của đề tài
Thứ nhất, đây là nghiên cứu đầu tiên một cách toàn diện về công tác thẩm định
giá MMTB tại VVI trong giai đoạn 2018-2020.
Thứ hai, đề tài sử dụng kết quả điều tra khảo sát cán bộ TĐG và khách hàng
của VVI để có góc nhìn khách quan về thực trạng cơng tác thẩm định giá MMTB.
Thứ ba, đề tài đề xuất các giải pháp, kiến nghị giúp hồn thiện cơng tác thẩm
định giá MMTB phù hợp với thực tế tại VVI.
4. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu nhằm đề xuất các giải pháp để hồn thiện cơng tác thẩm định giá
MMTB tại Cơng ty Cổ phần Thẩm định giá và Giám định Việt Nam. Nội dung cụ
thể gồm:
-

Hệ thống hóa các cơ sở lý luận chung về thẩm định giá MMTB theo hệ thống
Tiêu chuẩn thẩm định giá Việt Nam và những văn bản pháp luật khác có liên
quan.

-

Đánh giá thực trạng hoạt động thẩm định giá MMTB, qua đó xác định được

những điểm hạn chế trong công tác thẩm định giá MMTB.

-

Đề xuất một số những giải pháp, kiến nghị góp phần nhằm hồn thiện cơng
tác thẩm định giá MMTB.

5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3


Đối tượng nghiên cứu: Công tác thẩm định giá máy móc thiết bị.
Phạm vi nghiên cứu:
-

Phạm vi về mặt khơng gian: công tác thẩm định giá MMTB tại Công ty Cổ
phần Thẩm định giá và Giám định Việt Nam.

-

Phạm vi về mặt thời gian: dữ liệu về công tác thẩm định giá MMTB tại Công
ty Cổ phần Thẩm định giá và Giám định Việt Nam giai đoạn 2018-2020.

6. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp tổng hợp, phân tích: nhằm lược khảo các lý thuyết và các nghiên
cứu có liên quan đến thẩm định giá MMTB cũng như phân tích thực tiễn hoạt động
thẩm định giá MMTB của VVI để đưa ra kết luận và đề xuất giải pháp.
Phương pháp điều tra khảo sát: thực hiện gửi khảo sát để thăm dò ý kiến cán
bộ thẩm định và khách hàng của công ty về thực trạng công tác thẩm định giá
MMTB tại VVI. Tổng số phiếu khảo sát phát ra là 88 phiếu, trong đó: 18 phiếu cho

cán bộ thẩm định giá của VVI và 70 phiếu cho khách hàng đã từng thẩm định giá
MMTB tại VVI.
7. Ket cấu của khóa luận
Ngồi phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, bài nghiên cứu
này được kết cấu gồm 03 chương chính:
Chương 1: Cơ sở lý luận chung về thẩm định giá máy móc, thiết bị.
Chương 2: Thực trạng về hoạt động thẩm định giá máy móc, thiết bị tại Công
ty Cổ phần Thẩm định giá và Giám định Việt Nam.
Chương 3: Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện cơng tác thẩm định giá
máy móc thiết bị của Công ty Cổ phần Thẩm định giá và Giám định Việt Nam.

4


CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THẨM ĐỊNH GIÁ MÁY MĨC THIẾT BỊ

1.1 Cơ sở lý luận về máy móc thiết bị
1.1.1

Khái niệm máy móc thiết bị

MMTB có nhiều định nghĩa khác nhau, một số có thể kể ra như:
-

Máy móc thiết bị có thể bao gồm: những máy móc thiết bị không cố định và
những máy nhỏ hoặc tập hợp các máy riêng lẻ với các chức năng thực hiện một
loại
công việc nhất định (Theo tiêu chuẩn thẩm định giá quốc tế IVSC).

-

Máy móc thiết bị được hiểu là một tài sản bao gồm dây chuyền sản xuất, máy
móc, thiết bị phụ giúp sản xuất và trong trường hợp đặc biệt có thể bao gồm cả
nhà
xưởng (Theo tiêu chuẩn thẩm định giá khu vực ASEAN).

-

Máy móc, thiết bị thuộc động sản - những tài sản không phải bất động sản
(Theo tiêu chuẩn thẩm định giá Việt Nam).

1.1.2
-

Đặc điểm máy móc thiết bị

MMTB là tài sản có thể di dời
Máy móc, thiết bị thuộc nhóm động sản, có thể di chuyển từ nơi này đến nơi

khác. Đặc điểm này tác động tương đối đến giá trị máy móc, thiết bị, nhất là đối với
máy móc, thiết bị mới vì phải tính thêm đến chi phí vận chuyển, lắp đặt.
-

Phong phú và đa dạng
Với sự sáng tạo không ngừng nghỉ của con người, một loạt các loại máy móc,

thiết bị khác nhau được ra đời để phục vụ đa dạng các lĩnh vực, ngành nghề trong xã
hội hiện đại. Vì vậy, thẩm định viên không những cần chủ động nâng cao trình độ mà
cịn phải hiểu rõ về thị trường máy móc, thiết bị.

-

Tuổi thọ bị hạn chế và phụ thuộc vào nhiều yếu tố
Khơng giống như bất động sản có tuổi thọ kinh tế, tuổi thọ vật lý dài; máy móc,
5


vào một số yếu tố khác nhau, có thể kể đến như: môi trường tự nhiên, cường độ làm
việc và sự tuân thủ hướng dẫn vận hành của nhà sản xuất trong quá trình sử dụng của
người dùng. Do vậy, khi thẩm định giá máy móc, thiết bị đã qua sử dụng, người thẩm
định giá phải chú ý tới đặc điểm này để đánh giá chất lượng còn lại của máy móc thiết
bị một cách hợp lý, từ đó đưa ra kết quả thẩm định phù hợp nhất.
-

Ít gặp khó khăn khi thay đổi chủ sở hữu
Ngoại trừ một số máy móc, thiết bị đặc biệt, quyền sử dụng của phần lớn các loại

máy móc, thiết bị khơng bị ràng buộc chặt chẽ giống như bất động sản, điều này là một
điểm thuận lợi trong việc ước tính giá trị thị trường của máy móc, thiết bị vì có thể tìm
kiếm được các giao dịch tương tự trên thị trường.
1.1.3

Phân loại máy móc thiết bị

Trong thực tế, máy móc, thiết bị được phân loại theo nhiều cách thức tùy thuộc
vào mục đích khác nhau. Tuy nhiên, khóa luận này chỉ tập trung vào những hình thức
phân loại phù hợp với ngành thẩm định giá.
a. Phân loại theo độ mới của MMTB
-

Máy móc, thiết bị mới: là các MMTB mới được sản xuất chế tạo, chưa được sử
dụng trước đó.

-

Máy móc, thiết bị đã qua sử dụng: là các MMTB đã từng được đưa vào vận
hành.
Phân loại theo cách này có ý nghĩa đối với việc lựa chọn phương pháp thẩm định

giá MMTB.
b. Phân loại theo tính chất MMTB
-

Máy móc, thiết bị chuyên dùng: là những MMTB đặc thù, chuyên dụng trong
một cơng việc nào đó. Do đó, trên thị trường ít hoặc khơng có giao dịch tài sản
tương
tự

-

Máy móc, thiết bị thông thường: là những MMTB được sử dụng phổ biến, có
nhiều giao dịch trao đổi trên thị trường.
Phân loại theo tính chất giúp người thẩm định lựa chọn cơ sở giá trị thẩm định
6


c. Phân loại theo cơng năng
-

Máy móc, thiết bị động lực: máy phát điện, máy phát động lực, máy biến áp,

thiết bị nguồn điện và các thiết bị động lực khác.

-

Máy móc, thiết bị cơng tác: thường là những loại MMTB chuyên dùng, giúp đỡ
con người trong công việc. Một số loại MMTB có thể kể đến như: MMTB dùng
trong
ngành khai khống, máy kéo dùng trong nơng nghiệp, máy bơm nước và xăng
dầu;
MMTB xây dựng, cần cẩu và các MMTB cơng tác khác.

-

Máy móc, thiết bị đo lường, thí nghiệm: MMTB dùng để đo lường, thử nghiệm
các đại lượng cơ học, âm học và nhiệt học; thiết bị quang học - quang phổ, thiết
bị
điện - điện tử, thiết bị đo phóng xạ, thiết bị đo và phân tích sinh hóa, các thiết bị
chuyên ngành đặc biệt.

-

Phương tiện vận tải: bao gồm những MMTB thường được sử dụng trong vận tải
đường bộ, đường sắt, đường thủy hay đường hàng không; phương tiện bốc dỡ,
nâng
hàng và thiết bị và phương tiện vận tải chuyên biệt khác.

-

Máy móc thiết bị quản lý: MMTB dùng để tính tốn, đo lường thơng tin; phần
mềm tin học phục vụ công tác quản lý; các phương tiện và dụng cụ quản lý

khác.
Việc phân loại theo cách này giúp người thẩm định dễ hình dung máy móc thiết

bị là gì, từ đó tìm hiểu chun sâu về MMTB, thuận lợi hơn trong việc theo dõi đánh
giá trạng thái vận hành.
1.2 Cơ sở lý luận về thẩm định giá máy móc thiết bị
1.2.1

Khái niệm thẩm định giá máy móc thiết bị

Hiện nay, trên thế giới có nhiều quan điểm học thuật khi đề cập đến thẩm định
giá.
Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2012) quy định trong Luật
7


Ling & Archer (2005) cho rằng thẩm định giá là việc ước tính giá trị thị trường
của tài sản một cách hợp lý, khách quan dưới dạng văn bản, tại một thời điểm nhất
định.
Theo Lim Lan Yuan (2007) thẩm định giá là một nghệ thuật hay khoa học về
ước tính giá trị cho một tài sản cụ thể cho mục đích cụ thể tại một thời điểm, có sự
xem xét đến tất cả đặc điểm của tải sản cũng như tất cả các yếu tố kinh tế cơ bản của
thị trường.
Từ những quan điểm trên, chúng ta có thể hiểu thẩm định giá MMTB là việc cơ
quan, tổ chức có chức năng thẩm định giá ước tính giá trị bằng tiền của MMTB tại một
thời điểm và địa điểm cụ thể phục vụ cho một mục đích nhất định tuân thủ theo các
tiêu chuẩn thẩm định giá.
1.2.2

Vai trò của thẩm định giá máy móc thiết bị

Thẩm định giá có vai trò tư vấn về giá trị MMTB giúp các bên liên quan đưa ra
các quyết định trong hoạt động trao đổi, mua - bán, cho thuê, đầu tư, đánh thuế, bảo
hiểm hay đưa ra hạn mức cho vay phù hợp.
Ước tính đúng giá trị MMTB góp phần làm minh bạch hóa thị trường, giảm bớt
các rủi ro cho nhà đầu tư. Thẩm định giá phát triển sẽ làm cho giá trị MMTB sẽ được
xác đính chính xác, lành mạnh hơn, tháo gỡ được những mâu thuẫn đồng thời bảo vệ
quyền và lợi ích hợp pháp của các bên tham gia giao dịch về MMTB.
Trong xu thế tồn cầu hóa và hội nhập kinh tế thế giới, hoạt động thẩm định giá
càng phát huy được vai trị của mình. Giá trị của tài sản đã được thẩm định minh bạch
giúp cho doanh nghiệp đưa ra cách chính sách, chiến lược hợp lý nhất, cùng với đó tạo
được lịng tin với đối tác. Từ đó, doanh nghiệp thuận lợi hơn trong việc kêu gọi vốn
đầu tư từ các nguồn vốn nước ngoài.
1.2.3

Mục đích của thẩm định giá máy móc thiết bị

Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2012) quy định trong Luật
giá số 11/2012/QH13 về mục đích của thẩm định giá “Việc sử dụng kết quả thẩm định
giá phải đúng mục đích ghi trong hợp đồng thẩm định giá hoặc văn bản yêu cầu thẩm
định giá của cơ quan nhà nước có thẩm quyền”.
8


Thẩm định giá MMTB được áp dụng cho nhiều mục đích kinh tế khác nhau và
tương ứng với mỗi mục đích kinh tế đó khi thẩm định giá với cùng một MMTB, cùng
một thời điểm, địa điểm sẽ đưa ra kết quả giá trị thẩm định của MMTB là khác nhau.
Vì vậy, khi tiến hành cơng tác thẩm định, thẩm định viên cần trao đổi với khách hàng
để hiểu được họ dùng kết quả thẩm định giá phục vụ cho hoạt động kinh tế nào, cùng
với đó dựa trên kinh nghiệm, trình độ và sự hiểu biết thẩm định viên giải thích, trình

bày rõ ràng đầy đủ trong chứng thư, báo cáo thẩm định giá.
Hiện nay, thẩm định giá MMTB thường được sử dụng để phục vụ các mục đích
sau:
-

Mua sắm, chuyển nhượng, thế chấp, thanh lý, cho thuê, đền bù giải phóng mặt
bằng, bảo hiểm, tính thuế.

-

Làm cơ sở căn cứ phê duyệt dự án đầu tư, cổ phần hóa doanh nghiệp, dự tốn
chi phí, vay nợ của Chính phủ.

-

Làm căn cứ trong hoạt động mua bán, sáp nhập, chia tách, phá sản hay giải thể
doanh nghiệp.

-

Làm căn cứ cho hoạt động thi hành án, xử lý tranh chấp, kiện tụng giữa các bên
liên quan.

-

Giá trị MMTB sau thẩm định giá được dùng làm giá căn cứ để thực hiện đấu
giá cơng khai.

1.2.4

Ngun tắc thẩm định giá máy móc thiết bị

Nguyên tắc thẩm định giá MMTB được xác định dựa vào 11 nguyên tắc áp dụng
trong thẩm định giá theo Tiêu chuẩn thẩm định giá số 04 (Bộ Tài chính,2014).
a. Nguyên tắc sử dụng tốt nhất và hiệu quả nhất:
Một MMTB có thể sử dụng vào nhiều mục đích và mang lại những lợi ích khác
nhau. Một MMTB được coi là sử dụng tốt nhất và có hiệu quả nhất khi MMTB đó
được hữu dụng một cách tối đa có thể cho phép về các mặt pháp lý, kỹ thuật, tài chính
trong những điều kiện kinh tế - xã hội thực tế.

9


Không phải một MMTB nào đang được sử dụng cũng là đã thể hiện khả năng sử
dụng tốt nhất và hiệu quả nhất của nó.
b. Nguyên tắc thay thế
Neu hai MMTB có hữu ích như nhau tại cùng một thời điểm và cùng một thị
trường, thì một người mua thận trọng sẽ khơng trả tiền để mua MMTB có mức giá cao
hơn. Chi phí bỏ ra để có một MMTB tương đương là cơ sở để xác định giá trị của
MMTB cần thẩm định.
c. Nguyên tắc dự tính lợi ích tương lai
Giá trị của MMTB được quyet định bởi khả năng sinh lời trong tương lai của nó
cho chủ thể. Việc dự tính thị phần của những người thâm gia thị trường và những thay
đổi có thể dự tính trước trong yếu tố này cũng ảnh hưởng đến giá trị của MMTB.
d. Nguyên tắc đóng góp
Giá trị của một MMTB tổng thể sẽ cao hơn tổng giá trị của các bộ phận cấu
thành. Giá trị của một tài sản hoặc một bộ phận cấu thành MMTB phụ thuộc vào sự có
mặt hay vắng mặt của nó sẽ làm tăng lên hay giảm đi bao nhiêu giá trị toàn bộ.
e. Nguyên tắc cung - cầu
Giá trị thị trường là căn cứ phổ biến và thông dụng nhất của việc thẩm định giá

một tài sản. Giá trị thị trường tỷ lệ thuận với yếu tố cung và tỷ lệ nghịch với yếu tố cầu.
Như vậy giá trị của MMTB được xác định thơng qua mối quan hệ cung và cầu của
MMTB đó trên thị trường. Đồng thời, giá trị của MMTB cũng tác động lên cung cầu về
MMTB.
f. Nguyên tắc thay đổi
Giá trị tài sản được hình thành trong quá trình biến đổi liên tục phản ánh hàng
loạt các mối quan hệ nhân quả giữa các yếu tố ảnh hưởng đến giá trị. Bản thân các yếu
tố ảnh hưởng đến giá trị luôn thay đổi nên giá trị tài sản cũng thay đổi theo. Vì vậy,
trong thẩm định giá MMTB, thẩm định viên phải hiểu và nắm được mối quan hệ giữa
các nhân tố ở trạng thái động, phân tích q trình thay đổi của chúng nhằm xác định
mức sử dụng MMTB tốt nhất, hiệu quả nhất.

10


g. Nguyên tắc cân bằng
MMTB đạt được khả năng sinh lời tối đa hay tính hiệu quả cao nhất khi các yếu
tố cấu thành của MMTB đạt được sự cân bằng. Do đó, thẩm định viên về giá cần
phải phân tích về sự cân bằng của các yếu tố cấu thành của MMTB cần thẩm định để
đạt được mức sử dụng cao nhất có hiệu quả nhất.
h. Nguyên tắc thu nhập tăng hoặc giảm
Tổng thu nhập trên khoản đầu tư tăng lên và sẽ tăng liên tục cho tới một điểm
nhất định, sau đó sẽ giảm dần mặc dù vẫn tiếp tục tăng đầu tư.
i. Nguyên tắc phân phối thu nhập
Tổng thu nhập sinh ra từ sự phối hợp các yếu tố trong quá trình sản xuất
(MMTB, vốn, lao động, quản lý) và có thể được phân phối cho các yếu tố này. Khi
việc phân phối được thực hiện theo nguyên tắc tương ứng thì giá trị của MMTB sẽ
bằng phần tổng thu nhập trừ đi phần thu nhập đã phân phối cho vốn, lao động và quản
lý.
j. Nguyên tắc phù hợp

MMTB muốn đạt được mức sinh lời cao nhất hoặc mức hiệu quả tối đa cần đặt
nó trong mơi trường phù hợp.
k. Nguyên tắc cạnh tranh
Lợi nhuận cao đặc biệt sẽ kích thích cạnh tranh cùng với đó cạnh tranh q mức
có thể làm giảm lợi nhuận, thậm chí có thể khơng cịn lợi nhuận. Đối với MMTB, giữa
các tài sản với nhau hay với những tài sản khác cũng có xuất hiện mối quan hệ cạnh
tranh. Như vậy, khi tiến hành thẩm định, đặc biệt là khi sử dụng cách tiếp cận thu
nhập, thẩm định viên cần chú ý đánh giá, quan sát tác động của cạnh tranh đến thu
nhập của MMTB cần thẩm định.
l. 2.5 Cơ cở giá trị của thẩm định giá máy móc thiết bị
Cơ sở giá trị thẩm định giá MMTB có thể là cơ sở giá trị thị trường hoặc cơ sở
giá trị phi thị trường. Tiếp cận theo quy định của Hệ thống tiêu chuẩn thẩm định giá

11


Việt Nam số 02 và 03, giá trị của MMTB được xác định gồm 2 loại là: giá trị thị
trường và giá trị phi thị trường.
a. Giá trị thị trường
Giá trị thị trường là giá trị ước tính của MMTB ở thời điểm và địa điểm thẩm
định giá; giữa một bên là người mua sẵn sàng mua với một bên là người bán sẵn sàng
bán; giao dịch diễn ra một cách khách quan, độc lập, minh bạch và đầy đủ về thơng
tin, các bên tham gia một cách hồn tồn tự nguyện, thận trọng và có hiểu biết.
Giá trị thị trường thể hiện giá trên thị trường công khai và cạnh tranh. Thị trường
ở đây là thị trường trong nước hoặc quốc tế, có thể gồm nhiều bên mua, bên bán hoặc
hạn chỉ hạn chế trong một lượng người bán, người mua nhất định.
Trong trường hợp có những sự hạn chế khi xác định giá trị thị trường của MMTB
(hạn chế về thông tin, dữ liệu, điều kiện thẩm định giá hoặc các hạn chế khác), thẩm
định viên về giá của MMTB phải nêu rõ nguyên nhân, giải pháp (nếu có) và thể hiện
mức độ ảnh hưởng của những hạn chế này đến kết quả thẩm định giá trong báo cáo kết

quả thẩm định giá.
b. Giá trị phi thị trường
Giá trị phi thị trường là giá trị ước tính của MMTB tại thời điểm, địa điểm thẩm
định, nó khơng phản ánh giá trị thị trường của MMTB mà căn cứ vào các đặc điểm
kinh tế - kỹ thuật, chức năng, cơng dụng và những lợi ích mà MMTB mang lại trong
quá trình sử dụng, giá trị của MMTB với một số người mua đặc biệt, giá trị khi giao
dịch ở trong điều kiện hạn chế, giá trị đối với những mục đích đặc biệt và các giá trị
khơng phản ánh giá trị thị trường khác.
Giá trị phi thị trường bao gồm: giá trị của tài sản trong trường hợp bên bán buộc
phải bán, giá trị đặc biệt đối với đối tượng đặc biệt, giá trị đầu tư, giá trị để tính thuế
theo quy định pháp luật hoặc các giá trị khác.
Trong thẩm định giá MMTB, khi áp dụng cơ sở thẩm định giá này, người thẩm
định cần nêu rõ loại giá trị thị trường được áp dụng và đưa ra các căn cứ, lập luận cụ
thể, bao gồm:
- Những đặc điểm đặc biệt của MMTB thẩm định giá;
12


-

Người mua, nhà đầu tư đặc biệt;

-

Giao dịch trong thị trường bị hạn chế, buộc phải bán;

-

Giá trị theo những mục đích đặc biệt ví dụ như mục đích tính thuế.

1.2.6 Quy trình thẩm định giá máy móc thiết bị
Để đưa ra được một kết quả ước tính giá trị có thể tin tưởng được, thẩm định viên
cần có một quy trình thẩm định khoa học, có tổ chức, được sắp xếp hợp lý với các quy
tắc cơ bản đã được xác định rõ. Thực hiện quy trình thẩm định giá đầy đủ và khách
quan là cơ sở đảm bảo chất lượng cơng tác thẩm định của một tổ chức.
Hình 1.1 Quy trình thẩm định giá

Nguồn: Tiêu chuẩn thẩm định giá số 05
Đối với tài sản thẩm định giá là MMTB, quy trình thẩm định giá cụ thể như sau:
Bước 1: Xác định tổng quan về MMTB cần thẩm định giá và xác định cơ sở
giá trị sử dụng
Thẩm định viên bước đầu cần xác định các đặc điểm cơ bản có ảnh hưởng đến
13


giá trị của MMTB về mặt pháp lý, kinh tế - kỹ thuật tại thời điểm thẩm định giá; xác
định đối tượng sử dụng kết quả thẩm định giá; xác định mục đích và thời điểm thẩm
định. Đồng thời tìm hiểu về thị trường MMTB thẩm định để xác định áp dụng cơ sở
giá trị thị trường hay cơ sở giá trị phi thị trường; xác định những giả thiết và giả thiết
đặc biệt đối với những thông tin chưa chắc chắn; những điểm hạn chế ảnh hưởng đến
giá trị của tài sản thẩm định.
Bước 2: Lập kế hoạch thẩm định giá
Bước này nhằm xác định cụ thể phạm vi, mục đích, u cầu và nội dung cơng
việc; xác định hệ thống dữ kiệu đáng tin cậy cần thiết; xây dựng tiến độ thực hiện,
trình tự thực hiện, tổ chức thực hiện và phân bổ nhân lực.
Bước 3: Khảo sát thực tế, thu thập thông tin
Các thông tin thu thập phục vụ cho việc thẩm định giá MMTB đến từ các nguồn
như khách hàng cung cấp, thông tin khảo sát thực tế, dữ liệu của các giao dịch trên thị
trường hay của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và thơng tin về đặc điểm kỹ thuật,
tính pháp lý về quyền sử dụng trên các văn bản, giấy tờ có liên quan. Mức độ tin cậy,

chính xác của thơng tin cần phải được kiểm chứng trước khi đưa vào phân tích.
Bước 4: Phân tích thơng tin
Thẩm định viên cần phân tích tồn bộ những thơng tin thu thập được liên quan
đến MMTB thẩm định giá và các MMTB so sánh; từ đó đánh giá tác động của các yếu
tố có ảnh hưởng đến giá trị thẩm định giá cuối cùng.
Bước 5: Xác định giá trị MMTB thẩm định giá
Dựa vào các cách tiếp cận từ thị trường, chi phí và thu nhập, tùy vào mục đích
thẩm định giá, cơ sở giá trị của MMTB, mức độ có sẵn của thơng tin, thẩm định viên
phân tích và lựa chọn phương pháp thẩm định hợp lý và phù hợp với quy định pháp
luật có liên quan.
Bước 6: Lập báo cáo kết quả thẩm định giá và chứng thư thẩm định giá
Báo cáo kết quả thẩm định giá là văn bản do doanh nghiệp thẩm định giá lập,
trong đó nêu rõ q trình thực hiện thẩm định giá MMTB, kết quả cuối cùng của quá

14


trình thẩm định và ý kiến của doanh nghiệp về giá trị của MMTB để khách hàng, các
bên liên quan sử dụng làm căn cứ cho mục đích được ghi trong hợp đồng thẩm định
giá.
Chứng thư thẩm định giá là văn bản do doanh nghiệp thẩm định giá lập nhằm
thông báo cho khách hàng và các bên có liên quan về những nội dung cơ bản của báo
cáo kết quả thẩm định giá.
Báo cáo và chứng thư thẩm định phải được lập theo quy định của Bộ Tài chính
về hồ sơ thẩm định giá. Sau khi doanh nghiệp hoặc chi nhánh của doanh nghiệp thẩm
định giá ký phát hành báo cáo, chứng thư thẩm định giá theo đúng những quy định
pháp luật; báo cáo và chứng thư sẽ được chuyển cho khách hàng hoặc bên thứ ba (nếu
có) theo như thỏa thuận tại hợp đồng thẩm định giá liên quan đã được ký kết.
1.2.7 Phương pháp thẩm định giá máy móc thiết bị
a. Phương pháp so sánh trực tiếp

Phương pháp so sánh là phương pháp thẩm định giá dựa trên cơ sở những thông
tin thu thập từ các giao dịch trên thị trường của MMTB so sánh; từ đó phân tích và
điều chỉnh các yếu tố khác biệt để ước tính giá trị thị trường của MMTB thẩm định
giá. Phương pháp này thường được sử dụng để thẩm định giá các MMTB có giao dịch
phổ biến trên thị trường.
Các bước thực hiện
Bước 1: Nghiên cứu thị trường
Tìm hiểu và thu thập những thông tin về các giao dịch trong thời gian gần với
thời điểm thẩm định nhất của MMTB tương đồng với MMTB thẩm định giá về các
mặt: đặc điểm kinh tế - kỹ thuật, nguyên lý, đặc điểm cấu tạo, nhà sản xuất, model,
năm sản xuất, xuất xứ, kích thước, cơng suất máy, tính pháp lý, mức độ hao mòn và
các đặc điểm khác tác động đến giá trị của MMTB cần thẩm định và các MMTB so
sánh.
Bước 2: Kiểm tra, kiểm chứng nguồn thông tin

15