Luận văn thạc sỹ - Quản lý dạy học tại trường THPT Hoàng Văn Thụ thành phố Lạng Sơn

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
---o0o---

ĐẶNG THỊ TRÀ GIANG

QUẢN LÝ DẠY HỌC TẠI TRƯỜNG THPT
HOÀNG VĂN THỤ, THÀNH PHỐ LẠNG SƠN

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ

Hà Nội - 2020


TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
---o0o---

ĐẶNG THỊ TRÀ GIANG

QUẢN LÝ DẠY HỌC TẠI TRƯỜNG THPT
HOÀNG VĂN THỤ, THÀNH PHỐ LẠNG SƠN

Chuyên ngành: Quản lý công
Mã ngành: 834.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ

Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS. PHAN KIM CHIẾN

Hà Nội - 2020

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn là công trình nghiên cứu của tơi, các số liệu, tài
liệu tham khảo nêu trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng và được trích dẫn đúng
quy định. Tơi xin chịu trách nhiệm hồn tồn về luận văn của mình.
Hà Nội, ngày

tháng

năm 2020

Học viên
Đặng Thị Trà Giang

LỜI CẢM ƠN


Sau khi thực hiện xong bản luận văn thạc sỹ này, tôi xin gửi lời cảm ơn chân
thành nhất tới PGS.TS. Phan Kim Chiến, người đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ,
động viên và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tơi trong q trình học tập cũng như
thực hiện luận văn này.
Tôi xin trân trọng cảm ơn các thầy, cô giáo của Khoa Khoa học quản lý
Trường Đại học Kinh tế quốc dân đã truyền dạy cho tôi những kiến thức q báu để
giúp tơi có thể hồn thành luận văn này. Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến các thầy,
cô giáo của Viện Đào tạo sau đại học - Trường Đại học Kinh tế quốc dân đã hướng
dẫn và hỗ trợ tôi trong thời gian học tập tại trường.
Xin trân trọng cảm ơn!

Học viên

Đặng Thị Trà Giang


MỤC LỤC


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
TT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18

Chữ viết tắt
CB-GV-NV
CNTT

CSVC
NCKH-KT
QLGD
HSG
THPT
QLDH
CNXH
CNH-HĐH
GD&ĐT
KT-XH
HĐDH
TTNNĐ
TNCS
TTCM, NTCM
BGH
KHTN-KHXH

Giải thích
Cán bộ, giáo viên, nhân viên
Công nghệ thông tin
Cơ sở vật chất
Nghiên cứu khoa học-kĩ thuật
Quản lý giáo dục
Học sinh giỏi
Trung học phổ thơng
Quản lý dạy học
Chủ nghĩa xã hội
Cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa
Giáo dục và Đào tạo
Kinh tế xã hội

Hoạt động dạy học
Thanh thiếu nin nhi đồng
Thanh niên cộng sản
Tổ trưởng chun mơn, nhóm trưởng chun mơn
Ban Giám hiệu
Khoa học tự nhiên-Khoa học xã hội


DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ
BẢNG:
Bảng 2.1: Bảng thống kê giáo viên theo bộ môn.....................................................63
Bảng 2.2: Bảng thống kê giáo viên theo độ tuổi......................................................63
Bảng 2.3: Bảng thống kê giáo viên theo trình độ.....................................................64
Bảng 2.4: Bảng thống kê số học sinh hàng năm......................................................66
Bảng 2.5: Bảng kế hoạch dạy học trong học kì (năm học 2018-2019)...................73
Bảng 2.6: Bảng phân công giảng dạy của giáo viên tổ Ngữ Văn (năm học 2018-2019).75
Bảng 2.7:Kế hoạch dạy học theo các hình thức dạy học..........................................76
Bảng 2.8: Thống kê các phát hiện trong kiểm tra dạy học tại trườngtrung học phổ
thơng Hồng Văn Thụ............................................................................83
Bảng 2.9: Bảng thống kê kết quả và biện pháp xử lí các nội dungkiểm soát...........83
Bảng 2.10: Kết quả xếp loại Học lực năm học 2019 – 2020....................................85
Bảng 2.11: Kết quả xếp loại Hạnh kiểm năm học 2019 – 2020...............................85
Bảng 2.12: Kết quả xếp loại danh hiệu thi đua năm học 2019 – 2020.....................86
Bảng 2.13: Kết quả điều tra.....................................................................................87
SƠ ĐỒ:
Sơ đồ 2.1: Sơ đồ bộ máy quản lý dạy học tại Trường trung học phổ thơngHồng
Văn Thụ..................................................................................................70


TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

---o0o---

ĐẶNG THỊ TRÀ GIANG

QUẢN LÝ DẠY HỌC TẠI TRƯỜNG THPT
HOÀNG VĂN THỤ, THÀNH PHỐ LẠNG SƠN

Chun ngành: Quản lý cơng
Mã ngành: 834.04.10

TĨM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ

Hà Nội - 2020


9

TĨM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ
Tính cấp thiết của đề tài
Hiện nay, cơng tác QLDH tại trường THPT Hồng Văn Thụ thành phố Lạng
Sơn tuy đã được quan tâm và đã có những phát huy nhất định, nhưng trước yêu cầu
đổi mới giáo dục thì cịn có những bất cập. Nếu tìm ra những nhược điểm, yếu kém;
xác định được nguyên nhân của những yếu kém này và đề xuất được các giải pháp
quản lý phù hợp có tính khả thi cao sẽ góp phần nâng cao được hiệu quả của QLDH
cho nhà trường.
Cơng tác giáo dục tồn diện học sinh ngày càng được chú trọng; tổ chức
được nhiều hoạt động, sân chơi có ý nghĩa, bổ ích cho học sinh.Kết quả tham gia
các kỳ thi, cuộc thi, hội thi cấp tỉnh đã đạt về số lượng nhưng chất lượng chưa
cao.Đội ngũ có năng lực khơng đồng đều, một số còn hạn chế về kinh nghiệm quản
lý và dạy học, một số môn thiếu giáo viên cốt cán, giáo viên chưa có nhiều kinh

nghiệm trong cơng tác ơn HSG. Chất lượng tuyển sinh lớp 10 còn chưa cao. Chất
lượng nguồn học sinh tham gia ơn học sinh giỏi cịn hạn chế. Cịn có học sinh chưa cố
gắng học tập và thực hiện nội quy, qui định của trường.
Với kinh nghiệm của mình và thời gian tiếp thu, lĩnh hội kiến thức tại lớp
Quản lý công K27 – Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, đã được các thầy cô truyền
thụ, em mạnh dạn đưa ra một số giải pháp hoàn thiện quản lý dạy học tại trường
THPT Hoàng Văn Thụ thành phố Lạng Sơn.
Mục tiêu nghiên cứu
- Xác định được khung nghiên cứu về quản lý dạy học tại trường trung học
phổ thơng.
- Phân tích được thực trạng quản lý dạy học tại trường THPT HoàngVăn Thụ
thành phố Lạng Sơn giai đoạn 2016-2020.
- Đề xuất được giải pháp hoàn thiện quản lý dạy học tại trường THPT Hoàng
Văn Thụ thành phố Lạng Sơn đến năm 2025.
Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Quản lý dạy học tại trường Trung học phổ thông.


10

Phạm vi nghiên cứu
* Nội dung: Nghiên cứu theo quy trình quản lý dạy học tại trường THPT
Hồng Văn Thụ thành phố Lạng Sơn, nghiên cứu quản lý tác nghiệp, khơng nghiên
cứu chiến lược chính sách dạy học của trường.
* Về khơng gian: Nghiên cứu tại trường THPT Hồng Văn Thụ thành phố
Lạng Sơn.
* Về thời gian: Dữ liệu thu thập giai đoạn từ năm 2016 đến năm 2020 và giải
pháp đến năm 2025.
Kết cấu luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tham khảo, luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận và kinh nghiệm thực tiễn về quản lý dạy học tại
trường Trung học phổ thông.
Chương 2: Thực trạng quản lý dạy học tại trường THPT Hoàng Văn Thụ
thành phố Lạng Sơn, giai đoạn 2016 - 2020
Chương 3: Giải pháp hoàn thiện quản lý dạy học tại trường THPT Hoàng
Văn Thụ thành phố Lạng Sơn đến 2025 .
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ
QUẢN LÝ DẠY HỌC TẠI TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THƠNG
Dạy học tại các trường trung học phổ thơng
Khái niệm và vai trò của dạy học tại trường trung học phổ thông
* Khái niệm về dạy học tại trường THPT
Các nhà nghiên cứu giáo dục cho rằng: “Dạy học là tồn bộ các thao tác có
mục đích nhằm chuyển các giá trị tinh thần, các hiểu biết, các giá trị văn hóa mà nhân
loại đã đạt được hoặc cộng đồng đã đạt được vào bên trong một con người”
Một số khác dựa trên quan điểm phát triển, nhất là phát triển về khoa học và
công nghệ cho rằng: “Dạy học là một q trình gồm tồn bộ các thao tác có tổ chức
và có định hướng giúp người học từng bước có năng lực tư duy và năng lực hành
động với mục đích chiếm lĩnh các giá trị tinh thần, các hiểu biết, các kỹ năng, các
giá trị văn hóa mà nhân loại đã đạt được để trên cơ sở đó có khả năng giải quyết
được các bài tốn thực tế đặt ra trong toàn bộ cuộc sống của mỗi người học”


11

* Vai trò của dạy học tại trường THPT
- Dạy học là một hệ toàn vẹn gồm hoạt động dạy và hoạt động học luôn luôn
tương tác với nhau, thâm nhập vào nhau, sinh thành ra nhau. Sự tương tác giữa dạy
và học mang tính chất cộng tác, trong đó dạy giữ vai trò chủ đạo.

- Dạy học là quá trình bảo đảm cùng một lúc ba sự thống nhất
- Bản chất của quá trình dạy học là sự thống nhất biện chứng của dạy và học;
nó được thực hiện trong và bằng sự tương tác có tính chất cộng đồng và hợp tác
(cộng tác) giữa dạy và học, tuân theo lơgíc khách quan của nội dung dạy học (khái
niệm khoa học – đối tượng của học).
* Mục tiêu dạy học ở trường THPT
Giúp học sinh củng cố và phát triển những kết quả của giáo dục trung học cơ
sở, hồn thiện học vấn phổ thơng và có những hiểu biết thơng thường về kỹ thuật và
hướng nghiệp, có điều kiện phát huy năng lực cá nhân để lựa chọn hướng phát triển,
tiếp tục học đại học, cao đẳng, trung cấp, học nghề hoặc đi vào cuộc sống lao động.
Các hình thức dạy học
Yêu cầu đối với dạy học tại các trường trung học phổ thông
Quản lý dạy học tại trường trung học phổ thông
Khái niệm và mục tiêu quản lý dạy học tại các trường trung học phổ thông
a. Khái niệm quản lý dạy học
Quản lý dạy học là quá trình tác động hợp quy luật của nhà quản lý đến các
thành tố trong hoạt động dạy học của giáo viên (mục tiêu, nội dung, phương pháp,
hình thức, kiểm tra – đánh giá, phương tiện, điều kiện dạy học) bằng các biện pháp
phát huy tác dụng của các nguồn lực dạy học (nhân lực, vật lực, tài lực) nhằm đạt
được mục đích dạy học.
b. Mục tiêu quản lý dạy học tại các trường trung học phổ thông
Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, tăng tỷ lệ học sinh khá, giỏi, giảm
tỷ lệ học sinh yếu, kém; tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống, giáo dục pháp luật,
kỹ năng sống và kỹ năng thực hành cho học sinh, sinh viên; đưa chất lượng giáo
dục của tỉnh đạt mức trung bình khá của cả nước.
Bộ máy quản lý dạy học tại các trường trung học phổ thông
Cơ cấu bộ máy QLDH


12

Nhân lực quản lý
Nội dung quản lý dạy học tại các trường trung học phổ thông
Lập kế hoạch dạy học
Tổ chức thực hiện kế hoạch dạy học
Kiểm soát dạy học
Yếu tố ảnh hưởng đến quản lý dạy học tại các trường trung học phổ thông
Yếu tố bên trong nhà trường
Yếu tố bên ngoài nhà trường
Kinh nghiệm quản lý dạy học tại một số trường trung học phổ thông và bài học
cho trường trung học phổ thơng Hồng Văn Thụ thành phố Lạng Sơn
Kinh nghiệm quản lý dạy học của một số trường trung học phổ thông
Kinh nghiệm của trường trung học phổ thông Việt Bắc
Kinh nghiệm của trường trung học phổ thông Dân tộc nội trú Tỉnh
Bài học cho trường trung học phổ thơng Hồng Văn Thụ
Bài học về bộ máy quản lý dạy học:
Bài học về lập kế hoạch dạy học:
Bài học về tổ chức dạy học:
Bài học về kiểm soát dạy học:
CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ DẠY HỌC TẠI TRƯỜNG THPT
HOÀNG VĂN THỤ THÀNH PHỐ LẠNG SƠN
Khái quát về Thành phố Lạng Sơn và trường trung học phổ thơng Hồng Văn
Thụ thành phố Lạng Sơn
Khái qt về Thành phố Lạng Sơn, tỉnh Lạng Sơn
* Đặc điểm hành chính của Thành phố Lạng Sơn
Lạng Sơn là một tỉnh miền núi, biên giới, thuộc vùng Đông Bắc.Thành phố
Lạng Sơn, cách thủ đơ Hà Nội 154 km về phía Đơng Bắc, cách cửa khẩu Hữu
Nghị 15 km về phía Đơng Nam.
Lạng Sơn cịn là tỉnh miền núi có hệ thống giao thơng thuận lợi, có đường biên

13

giới chung với Trung Quốc dài 253 km; có 2 cửa khẩu quốc tế, 2 cửa khẩu quốc gia (Chi
Ma, Bình Nghi) và 7 cặp chợ biên giới tạo điều kiện cho Lạng Sơn trở thành điểm giao
lưu, trung tâm buôn bán thương mại quan trọng của tỉnh trong cả nước với Trung Quốc.
Lạng Sơn có lợi thế về phát triển kinh tế thương mại, với điều kiện về khu
kinh tế cửa khẩu, hệ thống giao thông thuận lợi, nên việc buôn bán trong những năm
qua ở đây rất sôi động, hàng hoá trong tỉnh, các tỉnh bạn trong cả nước qua Lạng Sơn
xuất khẩu sang Trung với số lượng, chủng loại lớn, năm sau cao hơn năm trước.
Lạng Sơn là một tỉnh có lợi thế lớn về phát triển ngành du lịch, bởi sự kết
hợp phong phú, hài hoà giữa vị trí địa lý, thiên nhiên, lịch sử và con người. Lạng
Sơn là vùng biên giới, cửa khẩu ở phía Bắc nước ta, lại nằm trên đường giao thơng
hết sức thuận lợi nối với thủ đô Hà Nội, thường xuyên thu hút khách du lịch tham
quan, giao lưu, trao đổi, hoạt động thương mại giữa Việt Nam và Trung Quốc.
* Đặc điểm kinh tế xã hội của Thành phố Lạng Sơn
* Đặc điểm mạng lưới Thành phố Lạng Sơn
Khái qt về trường trung học phổ thơng Hồng Văn Thụ
Sự ra đời và phát triển của trường
Cơ cấu tổ chức và nhân lực của trường
Kết quả hoạt động của trường
Thực trạng dạy học tại trường trung học phổ thơng Hồng Văn Thụ thành
phố Lạng Sơn
Đội ngũ giáo viên
Đội ngũ giáo viên là nhân tố quyết định thành công của quá trình đổi mới giáo
dục, vì vậy, ngành giáo dục ln coi việc nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên là
một trong những nhiệm vụ trọng tâm.
Số giáo viên giảm dần theo các năm do mơn Tốn năm 2017 - 2018 có 01
giáo viên nghỉ hưu; mơn Vật lý và mơn Hóa học có 02 giáo viên ln chuyển vị trí

cơng tác; cịn lại số giáo viên vẫn ổn định theo các năm.
Số giáo viên trong độ tuổi từ 22 đến 30 tuổi của năm 2017-2018 và năm
2018-2019 giảm dần qua các năm về tỉ lệ do có giáo viên luân chuyển, đi tăng
cường hoặc biệt phái đến các trường THPT khác trong tỉnh.


14

Số giáo viên trong được đào tạo trình độ trên đại học của năm 2017-2018 và năm
2018-2019 tăng do có giáo viên được nhà trường cử đi đào tạo. Trình độ đại học vào
các năm 2017-2018 và năm 2018-2019 giảm dần do có giáo viên luân chuyển, đi tăng
cường hoặc biệt phái đến các trường THPT khác trong tỉnh.


15

Đặc điểm học sinh
Đặc điểm về sự phát triển thể chất
Đặc điểm của sự phát triển trí tuệ
Kết quả dạy học
- Tổng ơn tập với học sinh đăng kí thi tổ hợp KHTN: 390 tiết
- Tổng ôn tập với học sinh đăng kí thi tổ hợp KHXH: 370 tiết
- HS khối 11: Ngồi học chính khóa cịn học thêm mơn Nghề phổ thông (Qui
định bắt buộc của Bộ GD&ĐT). Thời lượng 03 tiết/tuần = 01 buổi/tuần.
- Thực hiện dạy tăng thời lượng 9 mơn đối với khối 12 (Ơn Tốt nghiệp), 8
mơn Tốn, Lý, Hóa, Sinh, Văn, Anh, Sử, Địa đối với khối 11 và 5 mơn Tốn, Văn,
Anh, Lý, Hóa đối với khối 10. Tổ chun mơn thống nhất số tiết cho từng khối xây
dựng kế hoạch nêu rõ nội dung cho từng tiết học, bố trí dạy xen kẽ sau tên bài cụ thể;
đưa nội dung tăng thời lượng vào chương trình giáo dục bộ mơn. Nhà trường bố trí dạy
các tiết tăng thời lượng xen kẽ vào thời khóa biểu chính khóa.

- Tổng số tiết tăng thời lượng tồn trường là 6742 tiết trong đó khối 12 là
3402 tiết, khối 11 là 1920 tiết, khối 10 là 1420 tiết.
Thực trạng quản lý dạy học tại trường trung học phổ thơng Hồng Văn Thụ
thành phố Lạng Sơn, giai đoạn 2016-2019
Bộ máy quản lý dạy học tại trường trung học phổ thơng Hồng Văn Thụ
Lập kế hoạchdạy học tại trường trung học phổ thơng Hồng Văn Thụ
Kế hoạch dạy học theo từng học kì:
Kế hoạch dạy học theo từng bộ môn:
Tổ chức thực hiện kế hoạch dạy học
a. Phổ biến kế hoạch
b. Phân cơng bố trí giáo viên
c. Tổ chức các hình thức dạy học
d. Đảm bảo cơ sở vật chất cho dạy học
e. Tạo động lực cho giáo viên


16

Kiểm sốt dạy học ở trường trung học phổ thơng Hồng Văn Thụ, thành phố Lạng
Sơn
Kiểm sốt là q trình xác định thành quả đạt được trên thực tế và so sánh với
những tiêu chuẩn nhằm phát hiện sự sai lệch và nguyên nhân sự sai lệch, từ đó đưa ra
biện pháp điều chỉnh sự sai lệch để đảm bảo đạt được mục tiêu.
Kiểm soát dạy học là chức năng rất quan trọng của cơng tác quản lý nói
chung, quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT theo định hướng phát triển năng
lực học sinh nói riêng. Quản lý mà khơng có kiểm sốt thì quản lý sẽ kém hiệu quả
và dễ trở nên quan liêu.
Mục tiêu kiểm soát: nhằm phát hiện kịp thời và sửa chữa những sai lệch
trong hoạt động dạy học đảm bảo thực hiện đúng chương trình dạy học.
- Đảm bảo tính hệ thống liên tục của chương trình, đúng tiến độ thực hiện

chương trình từng mơn).
- Đảm bảo tính tồn diện trong giáo dục phổ thông , mối quan hệ giữa các
bộ môn.
- Đảm bảo đúng nội dung đã qui định của chương trình về yêu cầu kiến thức,
kỹ năng, thái độ. Trong đó thể hiện rõ tính phổ thơng, cơ bản, hiện đại và phù hợp
với tình hình Việt Nam.
Chủ thể kiểm sốt:
Đối tượng kiểm tra
Nội dung kiểm sốt:
Hình thức kiểm sốt:
Đánh giá quản lý dạy học tại trường trung học phổ thông Hoàng Văn Thụ
thành phố Lạng Sơn, giai đoạn 2016-2020
Đánh giá thực hiện mục tiêu quản lý dạy học tại trường trung học phổ thơng
Hồng Văn Thụ thành phố Lạng Sơn
Ưu điểm quản lý dạy học tại trường trung học phổ thơng Hồng Văn Thụ
thành phố Lạng Sơn
Hạn chế của quản lý dạy học tại trường trung học phổ thơng Hồng Văn Thụ
thành phố Lạng Sơn
Nguyên nhân của những hạn chế


17


18

CHƯƠNG 3
GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ DẠY HỌC TẠI TRƯỜNG THPT
HOÀNG VĂN THỤ THÀNH PHỐ
LẠNG SƠN ĐẾN 2025

Định hướng hoàn thiện quản lý dạy học tại trường trung học phổ thơng Hồng
Văn Thụ thành phố Lạng Sơn
Định hướng phát triển trường trung học phổ thơng Hồng Văn Thụ thành phố
Lạng Sơn đến 2025
Phương hướng hoàn thiện quản lý dạy học tại trường trung học phổ thơng
Hồng Văn Thụ thành phố Lạng Sơn đến 2025
Một số giải pháp hoàn thiện quản lý dạy học tại trường trung học phổ thơng
Hồng Văn Thụ thành phố Lạng Sơn đến 2025
Giải pháp về bộ máy quản lý dạy học
Giải pháp về lập kế hoạch dạy học
Giải pháp về tổ chức thực hiện kế hoạch dạy học
Giải pháp vềkiểm soát dạy học
Giải pháp khác
Một số kiến nghị
Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo Lạng Sơn
Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo


19

KẾT LUẬN
Luận văn đã được tiến hành nghiên cứu các vấn đề cơ bản về lý luận dạy
học, QLGD, quản lý nhà trường và đã vận dụng các khái niệm cơ bản đó vào nội
dung nghiên cứu quản lý dạy học tại trường THPT Hoàng Văn Thụ, thành phố
Lạng Sơn.
Luận văn đã được kết hợp nhuần nhuyễn giữa cơ sở lí luận QLDH và kinh
nghiệm thực tiến của QLDH tại trường THPT Hoàng Văn Thụ, thành phố Lạng
Sơn. Dựa trên hệ thống những Nghị quyết, đường lối của Đại hội đại biểu lần thứ
VIII, IX, X của Đảng Cộng sản Việt Nam chỉ đạo về GD&ĐT dựa trên luật giáo
dục, điều lệ nhà trường phổ thông. Nghị quyết Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành

Trung ương Đảng khóa XI “Về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp
ứng u cầu cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định
hướng Xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”; Đại hội Đảng XII và định hướng đổi
mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực.Trên cơ sở đó
phân tích, đánh giá thực trạng cơng tác QLDH tạitrường THPT Hoàng Văn Thụ,
thành phố Lạng Sơn.
Kết quả nghiên cứu đã khẳng định tầm quan trọng của các giải pháp hoàn
thiện QLDH tạitrường THPT Hoàng Văn Thụ, thành phố Lạng Sơn, đáp ứng với
yêu cầu của giáo dục trong giai đoạn mới, phục vụ cho sự nghiệp CNH - HĐH đất
nước. Từ những cơ sở lý luận và thực tiễn được trình bày trong luận văn. Luận văn
đã đề xuất được một số giải pháp QLDH tại trường THPT Hoàng Văn Thụ, thành
phố Lạng Sơn. Các biện pháp QLDH này vừa mang tính lý luận, logic, mang tính
thực tiễn, lại cấp thiết và có tính khả thi cao cho trường THPT Hoàng Văn Thụ.


TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
---o0o---

ĐẶNG THỊ TRÀ GIANG

QUẢN LÝ DẠY HỌC TẠI TRƯỜNG THPT
HOÀNG VĂN THỤ, THÀNH PHỐ LẠNG SƠN

Chuyên ngành: Quản lý công
Mã ngành: 834.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ

Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS. PHAN KIM CHIẾN

Hà Nội - 2020


21

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Chúng ta đã biết, hiện nay kinh tế - xã hội của toàn thế giới đang phát triển
mạnh mẽ, đặc biệt là khoa học công nghệ đang vươn xa mà con người chúng ta
trước đây đã mơ tưởng đến. Việt Nam chúng ta cũng đang trong bối cảnh phát triển
đó. Chính vì vậy, phát triển nhân tố con người có trình độ, có trí tuệ, có đủ phẩm
chất và năng lực, ngang tầm với thời đại, đáp ứng yêu cầu CNH - HĐH đất nước,
hoà nhập với điều kiện phát triển của toàn cầu, tạo ra năng suất lao động, nâng cao
đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân.
Tất cả những điều đó muốn đáp ứng được đều phụ thuộc vào giáo dục. GD ĐT là đòn bẩy, thúc đẩy sự phát triển KT - XH. Đảng Cộng sản Việt Nam từ khi
thành lập đến nay, trong suốt quá trình lãnh đạo hơn 80 năm qua luôn coi con người
là động lực, là mục tiêu của sự phát triển. Đặc biệt, trong thời kỳ quá độ lên CNXH,
Đảng ta đã khẳng định: “Nguồn lực lớn nhất, quý báu nhất của chúng ta là con
người Việt Nam, trong đó có tiềm lực trí tuệ”.
Trong những năm gần đây, tại Hội nghị Ban chấp hành Trung ương II khoá
VIII, Đảng ta tiếp tục khẳng định: “GD – ĐT là Quốc sách hàng đầu” và khẳng
định mục tiêu cơ bản của giáo dục là xây dựng con người và một thế hệ gắn bó với
lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, có đạo đức trong sáng, có ý chí kiên
cường xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, thực hiện tốt sự nghiệp CNH - HĐH đất nước,
giữ gìn và phát huy các giá trị văn hố của dân tộc, có năng lực tiếp thu những tinh
hoa văn hoá của nhân loại, phát huy tiềm năng của dân tộc và con người Việt Nam,
có ý thức cộng đồng và phát huy tính tích cực tinh thần cá nhân làm chủ tri thức
khoa học, cơng nghệ hiện đại, có tư duy sáng tạo, có kỹ năng quản lý giỏi, có tác
phong cơng nghiệp và tính tổ chức kỷ luật cao, có sức khoẻ, là người kế thừa sự

nghiệp xây dựng Chủ nghĩa xã hội. Gần đây là Nghị quyết Trung ương VIII khóa XI
(tháng 11/2012) “Về đổi mới căn bản, tồn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng nhu
cầu công nghiệp hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN”.


22

Hiện nay, cơng tác QLDH tại trường THPT Hồng Văn Thụ thành phố Lạng
Sơn tuy đã được quan tâm và đã có những phát huy nhất định: Hồn thành kế hoạch
thực hiện nhiệm vụ năm học 2019 - 2020, đạt và vượt một số chỉ tiêu chuyên môn. Kết
quả thi học sinh giỏi cấp Tỉnh vượt chỉ tiêu đề ra (50 giải) và tăng cao so với năm học
2018 - 2019 (+ 12 giải) . Cơng tác giáo dục tồn diện học sinh ngày càng được chú
trọng; tổ chức được nhiều hoạt động, sân chơi có ý nghĩa, bổ ích cho học sinh.
Nhưng trước yêu cầu đổi mới giáo dục thì cịn có những bất cập. Nếu tìm ra
những nhược điểm, yếu kém; xác định được nguyên nhân của những yếu kém này
và đề xuất được các giải pháp quản lý phù hợp có tính khả thi cao sẽ góp phần nâng
cao được hiệu quả của QLDH cho nhà trường.
Những yếu kém, hạn chế trong quản lý dạy học tại trường THPT Hoàng Văn
Thụ, thành phố Lạng Sơn (cho năm 2019 – 2020):Kết quả tham gia các kỳ thi, cuộc
thi, hội thi cấp tỉnh đã đạt về số lượng nhưng chất lượng chưa cao.Đội ngũ có năng
lực khơng đồng đều, một số còn hạn chế về kinh nghiệm quản lý và dạy học, một số
môn thiếu giáo viên cốt cán, giáo viên chưa có nhiều kinh nghiệm trong cơng tác ôn
HSG. Chất lượng tuyển sinh lớp 10 còn chưa cao. Chất lượng nguồn học sinh tham gia
ôn học sinh giỏi cịn hạn chế. Cịn có học sinh chưa cố gắng học tập và thực hiện nội
quy, qui định của trường.
Với kinh nghiệm của mình và thời gian tiếp thu, lĩnh hội kiến thức tại lớp
Quản lý công K27 – Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, đã được các thầy cô truyền
thụ, em mạnh dạn đưa ra một số giải pháp hoàn thiện quản lý dạy học tại trường
THPT Hoàng Văn Thụ thành phố Lạng Sơn.

2. Tổng quan nghiên cứu
Theo những nghiên cứu ngồi nước thì hoạt động quản lý bắt nguồn từ sự
phân cơng, hợp tác lao động. Chính sự phân công, hợp tác lao động nhằm đến hiệu
quả nhiều hơn, năng suất cao hơn trong lao động, đòi hỏi phải có sự chỉ huy phối
hợp, điều hành, kiểm tra, chỉnh lý,... phải có người đứng đầu. Đây là hoạt động giúp
người thủ trưởng phối hợp nỗ lực của các thành viên trong nhóm, trong cộng đồng,
trong tổ chức đạt được mục tiêu đề ra.
Người nghiên cứu cho rằng quản lý là một trong những loại hình lao động


23

quan trọng nhất trong các hoạt động của con người. Quản lý đúng tức là con người
đã nhận thức được quy luật, vận động theo quy luật và sẽ đạt được những thành
công to lớn. Nghiên cứu về quản lý sẽ giúp cho con người có được những kiến thức
cơ bản nhất, chung nhất đối với các hoạt động quản lý.Dưới góc độ khoa học, khái
niệm “quản lý” có nhiều cách tiếp cận khác nhau. Với ý nghĩa thông thường, phổ
biến theo từ điển tiếng Việt thì quản lý có thể hiểu là hoạt động tác động một cách
có tổ chức và định hướng của chủ thể quản lý tới những đối tượng quản lý để điều
chỉnh chúng vận động và phát triển theo những mục tiêu nhất định đã đề ra.
Có rất nhiều quan niệm khác nhau về dạy và học. Người nghiên cứu nhận
thấy khái niệm dạy học được trong các giáo trình tâm lý học sư phạm, giáo dục học
đề cập đến như những khái niệm xuất phát của tâm lý học sư phạm và giáo dục của
nhà trường. Có quan niệm cho rằng học là thu nhận kiến thức của nhân loại và mục
đích của việc học là để khai trí tiến đức như cố nhân đã dạy. Quan niệm học đó sẽ
tương ứng với khái niệm dạy là truyền thụ kiến thức mà nhân loại đã tích lũy được.
Ngồi ra cịn rất nhiều các quan niệm khác về dạy học.
Quản lý hoạt động dạy học là điều khiển quá trình dạy học, cho quá trình đó
vận hành có khoa học, có tổ chức theo những quy luật khách quan và được sự chỉ
đạo, giám sát thường xuyên nhằm thực hiện mục tiêu dạy học.Để quản lý hoạt động

dạy học trường trung cấp nghề hiệu quả, nhà quản lý phải dựa trên cơ sở pháp lý và
cơ sở thực tiễn để điều hành hoạt động:Cơ sở pháp lý hiện nay đó là Luật giáo dục,
Điều lệ trường Trung cấp nghề, các chương trình, kế hoạch dạy học…Cơ sở thực
tiễn là tình hình phát triển giáo dục của thế giới, của đất nước, của địa phương có
ảnh hưởng trực tiếp đến tình hình phát triển của quá trình dạy học trong nhà trường;
thực tiễn phát triển về qui mô, chất lượng, cơ sở vật chất của nhà trường cũng như
tình hình đội ngũ cán bộ-giáo viên-nhân viên hiện có,…
Trong các nghiên cứu đề xuất các giải pháp QLGD nhằm nâng cao chất lượng đội
ngũ cán bộ QLGD tại các trường THPT, góp phần nâng cao hiệu quả QLGD ở địa phương
trong giai đoạn đổi mới, đã có một số đề tài nghiên cứu như:


24

- Bế Thị Đoan Trang (năm 2010), đã viết về quản lý q trình dạy học ở trường
THPT Hịa Bình, tỉnh Lạng Sơn. Đề tài có ý nghĩa thiết thực để nhằm nâng cao chất
lượng DH của Nhà trường trong giai đoạn hiện nay.
- Dương Văn Thanh (năm 2014), đã viết về quản lý hoạt động dạy học
mơn Tốn trong các trường THPT tỉnh Thái Bình. Từ kết quả nghiên cứu lý luận
và thực tiễn, đề tài đề xuất các biện pháp quảnlý HĐDH bộ mơn Tốn của Sở
GD&ĐT Thái Bình nhằm nâng cao chất lượng dạyhọc bộ mơn Tốn trong các
trường THPT trên địabàn tỉnh.
- Lương Việt Đức (năm 2017), đã viết về quản lý hoạt động dạy học tại các
trường THPT huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang.Đề tài nghiên cứu đề xuất một số
biện pháp quản lý HĐDH nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy học của các
trường THPT huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang.
- Nguyễn Văn Sơn (năm 2017), đã viết về quản lý quá trình dạy học của
trường THPT tỉnh Tuyên Quang trong bối cảnh phân cấp QLGD.Nghiên cứu cơ sở
lý luận làm tiền đề đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp quản lý quá trình dạy
học dựa trên các tiêu chuẩn và qui trình quản lý q trình dạy học thành cơng của

trường THPT công lập trong bối cảnh phân cấp QLGD của tỉnh Tuyên Quang.
- Lê Ngọc Trọng (năm 2014), đã viết về quản lý hoạt động dạy học ở trường
THPT Trần Quốc Đại, huyện Gò Dầu, tỉnh Tây Ninh. Nghiên cứu cơ sở lí luận,
đánh giá thực trạng và đề xuất một số biện pháp quản lý dạy học của hiệu trưởng để
nâng cao hiệu quả quản lý HĐDH tại trường THPT Trần Quốc Đại, huyện Gị Dầu,
tỉnh Tây Ninh.
Ngồi các đề tài nghiên cứu đề xuất các giải pháp QLGD nhằm nâng cao chất
lượng đội ngũ cán bộ QLGD tại các trường THPT nói trên thì các đề tài tiếp cận theo
quy trình quản lý hiện nay chưa có tác giả nàothực hiện.

3. Mục tiêu nghiên cứu
- Xác định được khung nghiên cứu về quản lý dạy học tại trường trung học
phổ thơng.
- Phân tích được thực trạng quản lý dạy học tại trường THPT HoàngVăn Thụ
thành phố Lạng Sơn giai đoạn 2016-2020.


25

- Đề xuất được giải pháp hoàn thiện quản lý dạy học tại trường THPT Hoàng
Văn Thụ thành phố Lạng Sơn đến năm 2025.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý dạy học tại trường Trung học phổ thông.

4.2. Phạm vi nghiên cứu
* Nội dung: Nghiên cứu theo quy trình quản lý dạy học tại trường THPT
Hoàng Văn Thụ thành phố Lạng Sơn, nghiên cứu quản lý tác nghiệp, khơng nghiên
cứu chiến lược chính sách dạy học của trường.

* Về không gian: Nghiên cứu tại trường THPT Hoàng Văn Thụ thành phố
Lạng Sơn.
* Về thời gian:Dữ liệu thu thập giai đoạn từ năm 2016 đến năm 2020 và giải
pháp đến năm 2025.

5. Phương pháp nghiên cứu
5.1. Khung lý thuyết

Nộitạidung
quản
lý dạy học tại trường
Mục tiêu
THPT:
quản lý dạy học tại trường THP
ếu tố ảnh hưởng đến quản lý dạy học
trường
THPT:
Lâp kế hoạch dạy học
Đảm bảo chất lượng dạy học
ếu tố thuộc trường THPT
Tổ chức thực hiện kế hoạch dạyĐảm
họcbảo chất lượng học tập của học sin
ếu tố bên ngồi trường THPT
Kiểm sốt dạy học
Nâng cao uy tín nhà trường

Sơ đồ 1. Khung nghiên cứu quản lý dạy học tại trường trung học phổ thơng

5.2. Quy trình và phương pháp nghiên cứu
- Bước 1: Thu thập tài liệu và nghiên cứu về quản lý dạy học tại trường

THPT Hoàng Văn Thụ thành phố Lạng Sơn. Luận văn kết hợp các phương pháp
như: phân tích, thống kê, so sánh, kết hợp giữa lí luận và thực tiễn...tiếp cận mang
tính hệ thống trên cơ sở tham khảo tài liệu có liên quan đến đề tài.