Lực lượng quân chủng.DOC

Thế kỷ XX là thế kỷ phát triển nh vũ bão của khoa học kỹ thuật công nghệ và nó
đã đợc ứng dụng vào các lĩnh vực của cuộc sống để phục vụ lợi ích của con ngời đặc
biệt là trong lĩnh vực quân sự ,lĩnh vực đợc ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến đầu
tiên .Điều này càng đợc khẳng định rõ dàng hơn trong các cuôc chiến tranh . Một trong
những ứng dụng quan trọng của KHKT trong quân sự là việc cho ra đời các phơng tiện
tiến công đờng không . Các phơng tiện tiến công đờng không đã thể hiện u thế tuyệt
đối so với các phơng tiện tiến công khác .
Trong các cuộc đấu tranh chống xâm lợc đó, ý tởng tiến công đối phơng từ trên
không xuất hiện rất sớm. Năm 1812, khinh khí cầu có ngời điều khiển do Lêpikha chế
tạo, đã dùng để ném bom quân Pháp ở ngoại ô Mátcơva.
Trong chiến tranh thế giới lần thứ nhất, những chiếc máy bay mang bom cỡ nhỏ
hoặc lắp những khẩu súng máy, từ trên cao dội bom, xả đạn xuống, đã trở thành nỗi
kinh hoàng đối với đối phơng dới mặt đất.
Trong chién tranh thế giới lần thứ II (1939- 1945), các nớc tham chiến nh Liên
Xô, Đức, Mỹ, Anh, Nhật . . đã sản xuất hàng loạt các vũ khí tiến công đờng không
hiện đại. Máy bay đã đợc sử dụng thành các tập đoàn làm các nhiệm vụ riêng: Máy bay
tiêm kích, máy bay cờng kích, máy bay ném bom chiến lợc, máy bay vận tải . . . và
nhiều nhiệm vụ quan trọng khác. Những quả tên lửa cũng đợc chế tạo thành công, và
Đức đã sử dụng tên lửa ( còn gọi là bom bay) V-1, V-2 phóng sang đất Anh. Thời đó
Mỹ cũng đã có tên lửa phóng từ trên không, điều khiển bằng lệnh vô tuyến. Cả Mỹ và
Đức đã chế tạo các đầu đạn tự dẫn cho ng lôi và bom ném từ máy bay. Và đặc biệt là
sự ra đời của bom nguyên tử, bom sinh học, các đầu đạn hạt nhân . . . có sức mạnh huỷ
diệt rất lớn, giết ngời hàng loạt. Từ ngày mồng 6 8. 9. 1945 Mỹ đã ném 2 quả bom
nguyên tử xuống 2 thành phố Hirosima và Nagasaki làm hàng vạn ngời chết, đã cho
thấy sức mạnh khủng khiếp của các loại vũ khí hạt nhân này. Trong chiến tranh hiện
đại, các phơng tiện tiến công đờng không ( PTTCĐK), nh máy bay, tên lửa, bom đạn . .
đợc sử dụng rất nhiều nhằm tiêu diệt các mục tiêu trọng điểm của đối phơng.
Nhờ có hoả lực mạnh, tầm tác chiến xa, sức công phá lớn, cơ động linh hoạt cao . .
. mà vũ khí tiến công đờng không giữ vai trò quan trọng quyết định chiến trờng, đặc
biệt là trong giai đoạn mở màn của cuộc chiến tranh. Nó có nhiệm vụ làm mềm hoá

chiến trờng, sau đó mới tiến hành tiến công bằng lục quân.
Đến chiến tranh Việt Nam., song song với sự phát triển của các cuộc cách mạng
KHKT và công nghệ, phơng tiện chiến tranh hàng không cũng đợc phát triển nhanh
chóng, đặc biệt đế quốc Mỹ đã đem tiềm lực KHKT quân sự hiện đại nhất lúc bấy giờ
nhằm đa Việt Nam về thời kỳ đồ đá. Các phơng tiện chiến tranh hàng không hết sức
hiện đại nh : Máy bay ném bom chiến lợc tầm xa B_52, máy bay cờng kích cánh cụp
cánh xoè F_111, trinh sát E_2A, tên lửa tự dẫn chống rada, bom bi, bom laze
Trong chiến tranh vùng vịnh năm 1991, các phơng tiện chiến tranh đờng không
nh máy bay tàng hình F_117A, các kiểu tên lửa, bom đạn laze, rada, hồng ngoại, vô

1

tuyến truyền hình. Đã nổi bật giành chiến thắng một cách hết sức nhanh chóng (6 tuần)
với thơng vong không đáng kể.
Do đó, vấn đề tổ chức cho lực lợng vũ trang mà vai trò nòng cốt là lực lợng
phòng không không quân (LLPKKQ) để đánh trả và đánh thắng tiến công đờng
không (TCĐK) hiện đại trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc đang đợc các nhà chỉ huy
quân sự, các chuyên gia nghiên cứu lý luận quân sự nhiều nớc trên thế giới quan tâm,
đi sâu phân tích, nghiên cứu, nhất là các quốc gia có nguy cơ xảy ra chiến tranh . Đối
với tình hình ở Việt Nam , do điều kiện vật chất còn khó khăn , việc trang bị các phơng
tiện tiến công đờng không còn hạ chế , do đó vai trò của quân chủng phòng không
không quân trong chiến đấu đánh trả và đánh thắng các phơng tiện tiến công đờng
không của địch là một nhiệm vụ quan trọng để bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh
thổ , đặc biệt trong chiến tranh hiện đại và tình hình hiện nay khi mà các thủ đoạn diễn
biến hoà bình , bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch diễn biến rất phúc tạp .
I . Các phơng tiện tiến công đờng không .
Các phơng tiện tiến công đờng không ( PTTCĐK) đợc hiểu là các phơng tiện vũ
khí,trang thiết bị dùng để tiến công từ trên không vào các mục tiêu mặt đất, mặt nớc. . .
của đối phơng, bao gồm: các phơng tiện mang, phá huỷ, dẫn đờng, đấu tranh điện
tử .. . phục vụ cho tiến công đờng không.

Các PTTCĐK giữ vai trò chủ đạo, có ảnh hởng lớn tới quá trình và kết cục của
chiến tranh. Do có những tính năng độc đáo hơn hẳn các phơng tiện tác chiến khác, các
PTTCĐK ngày càng đợc giới quân sự các nớc coi trọng, và vai trò của nó ngày càng đ-
ợc nâng cao.
Chiến tranh hiện đại thờng tiến hành bằng các cuộc tấn công đờng không toàn diện,
không phân tuyến. Đối phơng thờng tiêu diệt các mục tiêu chiến lợc, chiến thuật bằng
các vũ khí công nghệ cao.
Cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật hiện đại, thì các phơng tiện tấn công đ-
ờng không cũng ngày càng đợc hoàn thiện về mọi mặt. Tuỳ thuộc vào quy mô và tình
huống chiến tranh, các PTTCĐK có vai trò nhiệm vụ khác nhau. Nhng tựu chung lại,
nó có những nhiệm vụ chủ yếu sau: Tập kích đờng không vào đối phơng để phá huỷ
tiềm lực quân sự, kinh tế, hệ thống lãnh đạo- chỉ huy của nhà nớc và quân đội, giành u
thế trên không nhằm tiêu diệt tiềm lực và khả năng tiến hành chiến tranh của đối ph-
ơng. Đồng thời thực hiện các hoạt động răn đe, gây sức ép, làm hoang mang, rối loạn
tinh thần đối phơng, hỗ trợ cho lực lợng trong nớc gây rối loạn lật đổ.
Các phơng tiện tấn công đờng không rất phong phú và đa dạng, đợc chia thành các
loại sau:
1.Máy bay
Đó là thiết bị bay có hoặc không có ngời lái, nặng hơn không khí có thiết bị động
lực để tạo lực kéo hoặc đẩy và thiết bị tạo lực nâng khi chuyển động trong khí quyển.
Máy bay đợc phân loại thành:

2

- Máy bay ném bom chiến lợc: B-29, B-52, FB-111, B-1B, B-2A . . . còn gọi là
máy bay oanh tạc, là loại máy bay chiến đấu chủ yếu dùng bom hoặc tên lửa để tiêu
diệt các mục tiêu trên đất liền hoặc trên biển. Ngoài ra còn có súng, pháo bảo vệ. Máy
bay ném bom chiến lợc gồm 2 loại: Hạng nặng và hạng trung.
Máy bay ném bom chiến lợc có tải trọng lớn, phạm vi hoạt động rộng, trang
bị vũ khí mạnh. Nhng tốc độ máy bay ném bom hạn chế, khả năng cơ động kém,

dễ bị lực lợng phòng không đối phơng tiêu diệt, thờng phải có máy bay tiêm kích
và cờng kích đi bảo vệ. Để đảm bảo cho một chuyến baycủa máy bay ném bom
chiến lợc là khá tốn kém, nên nó đợc sử dụng chủ yếu làm nhiệm vụ chiến lợc.
Máy bay ném bom chiến lợc B-52 đợc Mỹ sản xuất năm 1952 sau cải tiến thành
B-52,H với tổ lái 6 ngời vận tốc lớn nhất 1050 km/h ,độ cao bay 11000 km , cự ly
bay 20.000 km với trang bị 6 súng máy 20mm hoặc 1 súng máy 20mm 6 nòng ,
6 tên lửa có cánh SRAM và ALCM cùng với lợng bom đạn khổng lồ 34 tấn . Đặc
biệt với sự phát triển của KHKT hiện đại đã cho ra đời thế hệ máy bay tàng hình
có khả năng chống sự phát hiện của radar , điển hình là máy bay tàng hình ném
bom chiến lợc B-2A do Mỹ sản xuất Máy bay tàng hình B-2 của Mỹ có thể coi là
một loại máy bay ném bom hiện đại nhất trên thế giới hiện nay, với sải cánh dài
51.6m, chiều dài thân 20.7m, chiều cao 5.1m, có thể bay ở độ cao 15km với vận
tốc không quá 1000km/h ; nó có thể thả những quả bom nặng 900kg đợc dẫn đ-
ờng bằng hệ thống định vị toàn cầu GPS có sức công phá rất lớn , có khả năng
oanh tạc 16 mục tiêu khác nhau , máy bay B-2 có thể mang 18 tấn bom với tổ lái
gồm có 1 phi công chính và 1 lái phụ
Máy bay ném bom chiến lợc B-2A
- Máy bay tiêm kích và cờng kích chiến thuật: Mig-29, F-16, F-1 ,F-4, F-
117A, F- 105, A-10, F/A-18 . . . là các loại máy bay dùng để tiêu diệt các cơ sở
vũ khí hạt nhân, các phơng tiện mang vũ khí hạt nhân; tiêu diệt các lực lợng
phòng không, không quân đối phơng; tập kích các mục tiêu quân sự, công nghiệp;

3

yểm trợ trực tiếp cho lục quân; cô lập khu vực chiến đấu; trinh sát chiến thuật; tác
chiến điện tử và làm nhiệm vụ phòng không.
Máy bay tiêm kích chủ yếu dùng để tiêu diệt các loại máy bay và các mục
tiêu trên không, tiêu diệt các mục tiêu đất liền, trên biển cũng nh để trinh sát đ-
ờng không, bảo vệ máy bay ném bom . . . Một trong những máy bay tiêm kích
hiện đại nhất hiện nay là máy bay F-117A do Mỹ sản xuất năm có khả năng hấp

thụ hoặc làm tán xạ sóng điện từ khiến các radar khó phát hiện
Máy bay F-117A Máy bay F-105 đợc trang bị tên lửa không đối đất .
Máy bay cờng kích chủ yếu dùng để tiêu diệt các mục tiêu kích thớc nhỏ trên đất
liền, trên biển từ độ cao bay thấp hoặc rất thấp. Thờng dùng để yểm trợ trực tiếp cho
lục quân, hải quân trong chiến đấu. Khi cần thiết máy bay cờng kích có thể dùng để

4

ném bom hạt nhân và chiến đấu trên không. Máy bay cờng kích có nhiều loại nh : :
A_4M, A_7, A_10(Mỹ), Anphagiet (Đức,Pháp), SMK2B, Hốc (Anh).
Máy bay đa năng tiêm cờng kích thế hệ mới ra đời với khả năng cơ động trong
việc tấn công các mục tiêu trên không và dới đất nh F-22 của Mỹ , SU 37 của Nga
. . Máy bay F22 của mỹ có khả năng tàng hình ở mọi tần phổ, mặt cắt phản xạ rada
chỉ bằng 1% của F15. Ngoài ra còn dùng các biện pháp tàng hình hồng ngoại, âm
thanh, ánh sáng..

F 22 của Mỹ .
Máy bay trinh sát có : OP_2E, EC_121, trinh sát điện tử RB_66, trinh sát rada tầm
xa E_2A và đặc biệt là trinh sát không ngời lái nh AQM_34 (Mỹ), gây nhiễu vô
tuyến (AQM_34V hay AQM_34M), tập kích các mục tiêu (AQM_34B,AQM_34C)

2.Tên lửa.
Tên lửa là khí cụ bay không ngời lái, có hoặc không có điều khiển, thờng chỉ
sử dụng một lần, chuyển động dới tác động của trọng lực do động cơ phản lực tạo
ra. Gồm có:
- Tên lửa đờng đạn ( tên lửa đạn đạo): MX, Polaric A-3TK, Trident-1, Trident-2,
S-4, SS-23, Scut-B . . . là loại tên lửa mà đờng bay gồm đoạn tích cực và đoạn thụ động
bay theo quán tính, theo đờng cong đạn đạo ( Ball stic).
Tên lửa đờng đạn có u điểm là tốc độ bay và độ cao lớn, sức công phá mạnh, đợc
bay theo chơng trình định sẵn, không gây nhiễu đợc và khó đánh trả. Nhợc điểm của

nó là giá thành cao, độ chính xác kém hơn các tên lửa cùng loại, không có khả năng
linh động đối phó với lực lợng phòng không của đối phơng.
- Tên lửa hành trình ( tên lửa có cánh ) : Tômahôc SGM-109C, Exocet, ALCM,
ACM, Sram, BGM-109D . . . Ưu điểm của tên lửa hành trình là: Kích thớc nhỏ, một số
có cấu trúc đăc biệt nên diện tích phản xạ hiệu dụng rất nhỏ nên tránh đợc sự phát hiện
của radar và các thiết bị trinh sát khác, có thể bay ở độ cao thấp uốn lợn theo địa hình.

5

Không gian hoạt động lớn ( đợc phóng đi nhiều từ phơng tiện), tầm bắn rộng( 450-
2500 Km), đợc phóng từ ngoài tầm hoả lực của các loại vũ khí phòng không hiện có,
bảo đảm an toàn cho các phơng tiện mang, có tính bất ngờ cao khi tập kích. Giá thành
rẻ hơn nhiều so với các loại tên lửa khác cùng cự ly. Nó có độ chính xác cao cụ thể :
Tên lửa Tomahark có độ chính xác mục tiêu tới 10m.. Tuy nhiên nó cũng bộc lộ nhiều
nhợc điểm: Bay ổn định trên phần lớn các giai đoạn của đờng bay, không có khả năng
cơ động đối phó với lực lợng PKKQ của đối phơng. Tốc độ bay không lớn, thời gian
bay lâu, lại ở độ cao thấp, trong tầm hoả lực của các loại VKĐK cỡ nhỏ và cá loại vũ
khí bộ binh nên dễ bị tiêu diệt. Các hệ thống điều khiển phụ thuộc nhiều vào yếu tố địa
hình, khí hậu, mất thời gian trinh sát và thăm dò mục tiêu. Hệ thống điều khiển dễ bị
Rada phát hiện và gây nhiễu.
- Các loại bom điều khiển có độ chính xác cao : Hiện nay sai số của bom điều khiển
chỉ còn 1-6m, sai số vòng tròn của tên lửa không -đất chiến thuật đã gần tới không.
Trong chiến tranh hiện đại, cuộc chiến mở đầu sẽ là cuộc chiến tranh đờng không.
Mở màn cuộc chiến, bên tấn công tiến hànhthủ đoạn gây sát thơng mềm bằng tác
chiến điện tử làm cho công tác chỉ huy của đối phơng gặp khó khăn,thông tin liên lạc
bị gián đoạn, Rada bị mù, vũ khí không có khả năng điều khiển . . . Sau đó sử dụng
các phơng tiện phá huỷ cứng bằng cách bất ngờ phóng một lợng lớn tên lửa chiến
thuật- chiến dịch, mật độ cao vào những sân bay chính của đối phơng, làm cho máy
bay đối phơng cơ bản không cất cách đợc, đồng thời vô hiệu hoá hệ thống báo động
cảnh giới và hoả lực phòng không của đối phơng. Cùng lúc đó, máy bay tiêm kích tấn

công các máy bay chỉ huy báo động sớm (AWAC S) của đối phơng, bắn hạ những
trạm Radar và chỉ huy trên không này. Sau đó nhiều tốp máy bay chiến đấu suất
kích, bay ở độ cao siêu thấp, tiến công trên quy mô lớn vào các trạm Radar mặt đất,
trận địa tên lửa phòng không .. . phá huỷ toàn bộ hệ thống của đối phơng, giành quyền
khống chế trên không. Tiếp đó là sự tấn công ồ ạt của các phơng tiện tiến công khác đ-
ờng khôngkhác nh máy bay, tên lửa , bom đạn nhằm tiêu diệt các mục tiêu trọng
điểm của đối phơng, mở đờng cho các lực lợng lục quân và các lực lợng khác hoàn
thành các mục tiêu chiến dịch đề ra.
I . Biên chế của quân chủng phòng không không quân .
Phòng không là toàn bộ các biện pháp ,hành động nhằm quản lý , bảo vệ an toàn
vùng trời của Tổ Quốc ,phát hiện những dấu hiệu tiến công đờng không của địch để kịp
thời đánh trả và phòng tránh .Bảo vệ các mục tiêu quan trọng , bảo đảm hoạt động tác
chiến của các lực lợng vũ trang và bảo toàn cho nhân dân. Theo tổ chức và nhiệm vụ có
:
Phòng không quốc gia.
Phòng không lục quân.
Phòng không hải quân.
Phòng không địa phơng.

6