TẬP HUẤN GIẢNG DẠY BỘ TÀI LIỆU THỰC HÀNH KỸ NĂNG SỐNG ThS Bùi Thanh Huyền

TẬP HUẤN GIẢNG DẠY BỘ TÀI
LIỆU
THỰC HÀNH KỸ NĂNG SỐNG

ThS. Bùi Thanh Huyền
Makes it happen!


GIỚI THIỆU
CHUNG
1. CĂN CỨ CHỈ ĐẠO

Quyết định
1501/QĐ-TTg

Quyết định
410/QĐ-BGDĐT

Ban hành ngày 28/08/2015 về việc “Phê duyệt đề
án Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo
đức, lối sống cho thanh niên, thiếu niên và nhi đồng
giai đoạn 2015 – 2020”

Ban hành ngày 4/2/2016 về Kế hoạch triển khai
Quyết định số 1501/QĐ-TTg. Nêu rõ nhiệm vụ biên
soạn bộ tài liệu về Kỹ năng sống.

Makes it happen!


GIỚI THIỆU

CHUNG
1. CĂN CỨ CHỈ ĐẠO

Công văn
2368/QĐ-BGDĐT

Công văn
3225/BGDĐT
-CTHSSV

Bộ GD&ĐT ban hành ngày 13/7/2017: Quyết
định phê duyệt bộ tài liệu “Thực hành kỹ năng
sống” dành cho cấp tiểu học và trung học cơ sở

Bộ GD&ĐT ban hành ngày 27/7/2017 về việc
Hướng dẫn triển khai bộ tài liệu Thực hành kỹ
năng sống

Makes it happen!


GIỚI THIỆU
CHUNG

2. TỔNG QUAN VỀ BỘ SÁCH
• Bộ tài liệu gồm 9 cuốn, dành cho học sinh Tiểu học
và Trung học cơ sở
• Với mỗi cấp học nội dung sẽ xoay quanh các nhóm
kỹ năng chính phù hợp với lứa tuổi của các em học
sinh, cụ thể:

 Tiểu học
1. Nhóm kỹ năng bảo vệ và phát triển bản thân
2. Nhóm kỹ năng giao tiếp bạn bè
3. Nhóm kỹ năng ứng xử trong gia đình
4. Nhóm kỹ năng học tập và giao tiếp ở trường học
5. Nhóm kỹ năng giao tiếp và ứng xử xã hội
6. Nhóm kỹ năng sinh tồn
Makes it happen!


GIỚI THIỆU
CHUNG
 THCS
1. Nhóm kỹ năng nhận biết bản thân và sống tích cực
2. Nhóm kỹ năng chung sống với người khác
3. Nhóm kỹ năng quyết định và giải quyết vấn đề

Makes it happen!


Hoạt động: Khởi động

- Hãy xung phong lên nào
- Hãy cố gắng tham gia một cách tích
cực anh chị nhé!
- Phần thưởng thú vị sẽ thuộc về anh
chị nếu anh chị chiến thắng!
- Nào, chúng ta cùng bắt đầu!
- 1,2,3.
Makes it happen!

PHƯƠNG PHÁP HUẤN LUYỆN
KỸ NĂNG SỐNG HIỆU QUẢ

Makes it happen!


Thông điệp cần lưu tâm
- Việc huấn luyện kỹ năng sống đòi hỏi phải tiến hành
bằng một hệ phương pháp đa dạng và đồng bộ mà
nổi rõ lên là phương pháp: thực hành, trải nghiệm
- Cần hiểu rằng việc huấn luyện kỹ năng sống bằng bất
cứ hình thức nào cũng phải để cho người học để trải
nghiệm đích thực, để “vỡ” được mơ hình kỹ năng cụ
thể cần lĩnh hội và biết được các thao tác cần thực
hiện trong kỹ năng đấy để thực hiện
- Phương pháp huấn luyện kỹ năng sống cần dựa trên
hay hướng về phương pháp “học” của người học:
học tích cực, khám phá và trải nghiệm cụ thể
Makes it happen!


Tiêu chí chọn hoạt động trong kế hoạch rèn luyện KNS
Tt

Các tiêu chí

1 Một thời lượng 2h nên có số lượng hoạt động vừa phải (6 – 10)
2 Các hoạt động phải đảm bảo hướng đến và vừa sức người học

3 Nên dự trù những hoạt động dự phòng như “phao cứu trợ”
4 Các hoạt động xen kẽ hoạt động động và tĩnh
5 Các hoạt động đan xen giữa trò chơi, bài tập, thực hành, thảo luận
6 Các hoạt động hướng nguời học đến sự trải nghiệm thực sự
7 Cần lồng ghép hoạt động cá nhân, nhóm và tập thể
8 Các hoạt động phải phục vụ cho kiến thức và kỹ năng cần xác lập
9 Các hoạt động cần phải đa dạng để gợi sự hào hứng và thi đua giữa
các cá nhân và giữa các nhóm
Makes it happen!


Makes it happen!


Thông điệp cần lưu tâm
* Học lồng ghép với chơi, trải
nghiệm
- Nếu chỉ tập trung vào học  không
hứng thú và khơng thoải mái; chương
trình KNS cần pha chút sắc màu vui
chơi để làm “giãn nở” khơng khí học
- Xen kẽ và lồng ghép hoạt động thích
hợp để học viên “trải nghiệm” đích
thực kỹ năng sống đó qua hoạt động:
“học bằng trải nghiệm” (learn by
doing) – Nhà TLH Mĩ John Dewey
- Cần xem xét các mức độ của sự trải
nghiệm để ứng dụng hiệu quả.
Makes it happen!

Thông điệp cần lưu tâm
* Học thông qua trao đổi, thảo
luận và hoạt động nhóm
- Thật là thiếu sót nếu không để
người học cọ xát, gặp gỡ, trao
đổi, thảo luận nhóm với nhau.
- Khi thảo luận, người học
khơng những rèn luyện cho
mình nhiều kỹ năng mà cịn hình
thành phẩm chất: tự tin, tôn
trọng nhau, chia sẻ, cảm thông...
- Được thảo luận, tương tác là cơ
hội rất tốt để người học “gọt
giũa”, tự điều chỉnh bản thân
Makes it happen!


Hoạt động: Vận động tự do, sáng
tạo

Hãy vận động theo chiếc bong bóng bạn nhé! Bắt đầu!

Makes it happen!


Thông điệp cần lưu tâm
* Kết hợp xen kẽ các hoạt động tĩnh và động, cá

nhân và tập thể

- Giáo viên phải là “nhạc trưởng” ẩn mình để điều
khiển và kiến tạo bầu khơng khí lớp học lúc trầm lúc
bổng bằng cách xen kẽ các hoạt động tĩnh và động.
- Hoạt động tĩnh  tiếp thu tri thức mới mà cần
phải có sự tập trung của chú ý, nỗ lực của tư duy.
- Hoạt động động sẽ tạo nên không gian sôi nổi để
đẩy lớp học lên cao trào của trao đổi, thảo luận...
 Sự đan xen các hoạt động tĩnh và động như thế
chắc chắn sẽ tạo nên một sắc thái mới cho buổi học.
Makes it happen!


Thông điệp cần lưu tâm
* Chú ý đến sự kết nối giữa
học một mình và học cùng
với nhóm:
- Đơi khi một không gian riêng
biệt sẽ giúp cho mỗi học viên
tập trung suy nghĩ và làm việc
hiệu quả hơn;
- Để có cái nhìn đa chiều và
tiếp thu nhiều ý kiến, cá nhân
cần phải hịa mình vào một tập
thể để có cơ hội trình bày kết
quả và tranh thủ sự góp ý
Makes it happen!


Trị chơi: Ngày nhận lương
Luật chơi:

•Lương có được: ngày 30
•Ln phiên đếm từ 1 đến 30, tối đa 3 số liên tiếp
trong 1 lần đếm
•Ai chạm tới mốc 30 trước là người thắng cuộc

Makes it happen!


Thơng điệp cần lưu tâm
* Học thơng qua trị chơi, bài tập thi đua nhằm tạo
sự hào hứng và cạnh tranh lành mạnh giữa các cá
nhân cũng như giữa các nhóm với nhau
- Mỗi người học đều mong muốn thể hiện và khẳng
định ví trí của mình trong mắt bạn đồng trang lứa
- Phân chia ranh giới giữa người học sẽ giúp họ ý
thức được: họ phải có trách nhiệm để xây dựng và
giành thắng lợi về cho phía đội mình
- Chính sự thi đua và cạnh tranh lành mạnh này sẽ là
“bàn tay vơ hình” để góp phần nâng cao thành quả
học tập của cá nhân nói riêng và cả lớp nói chung đặc
biệt khi rèn luyện hay thực hành KNS
Makes it happen!


Thông điệp cần lưu tâm
Xuất phát từ những điều trên:
- Người huấn luyện kỹ năng sống cần thể hiện vai trò là nhà đầu tư,
nhà tổ chức, trọng tài ẩn mình đằng sau kế hoạch rèn luyện kỹ năng
sống chuyên biệt hay lồng ghép…
- Ngay từ khâu xây dựng kế hoạch huấn luyện kỹ năng sống, người

dạy, người huấn luyện phải đầu tư tâm trí, nỗ lực để:
+ Khám phá nhu cầu người học,
+ Chuyển tải những thông điệp cần thiết về mơ hình kỹ năng;
+ Xây dựng hoạt động hấp dẫn, sáng tạo nhằm khơi gợi hứng thú
cho người học và tự tổ chức trải nghiệm các hoạt động đó cùng
nhau để lĩnh hội đặc điểm, mơ hình kỹ năng
+ Ứng dụng kỹ năng ngay trong những hoàn cảnh thực tế dù chỉ là
thao tác ban đầu hay định hướng ứng dụng
Makes it happen!


Thực hành nhóm theo lựa chọn
• Dựa trên cấu trúc của kế hoạch huấn luyện kỹ năng sống,
hãy tìm những hoạt động để làm nóng cho phần khởi động
• Hãy tìm những hình thức hoạt động khác nhau để mở đầu
một bài huấn luyện kỹ năng sống thật ấn tượng
• Hãy tìm một số trị chơi thư giãn trong giờ huấn luyện kỹ
năng sống hay thực hiện một kế hoạch giáo dục kỹ năng
sống không chuyên biệt, trong giờ học lồng ghép
• Hãy tìm những hoạt động kết thúc bài huấn luyện kỹ năng
sống thật hợp lý

THEO BẠN, TIÊU CHÍ LỚN
NHẤT CẦN ĐẢM BẢO LÀ...
Makes it happen!


VẤN ĐỀ TỐI QUAN TRỌNG
• HIỂU ĐƯỢC “CỐT LÕI” CỦA KỸ NĂNG
• NẮM ĐƯỢC MƠ HÌNH KỸ NĂNG

• THAO TÁC HÓA CÁC “THAO TÁC” CẦN THỰC
HIỆN HOẶC CÁC “KỸ NĂNG” RIÊNG LẺ TRONG
KỸ NĂNG ẤY – “MỔ XẺ KỸ NĂNG”
• PHÂN TÍCH ĐƯỢC CÁC “BIỂU HIỆN” HOẶC NHỮNG
YÊU CẦU CỦA KỸ NĂNG TRONG THỰCTIỄN
• XÂY DỰNG ĐƯỢC CÁC HOẠT ĐỘNG ĐỂ NGƯỜI
ĐƯỢC HUẤN LUYỆN TRẢI NGHIỆM BẰNG CÁC
HÌNH THỨC KHÁC NHAU ĐỂ “THẤM” VÀ “THAY
ĐỔI” TRÊN BÌNH DIỆN: HÀNH ĐỘNG, HÀNH ĐỘNG
VÀ HÀNH ĐỘNG
Makes it happen!


Hoạt động: Vỗ tay cho đều
•
•
•
•
-

Hãy tạo nhóm
Trị chơi mới: Vỗ tay cho đều
Hy vọng anh chị sẽ hết lòng, hết sức
Luật chơi
Chọn nhóm trưởng
Khơng được đếm khi vỗ tay, chỉ ra hiệu lệnh
Không được tạo ra pháo lép
Tạo ra âm thanh to, rõ, vang…
- Khơng được quấy phá nhóm khác
Makes it happen!

u cầu về kỹ thuật: trị chơi
• Người học được tham gia trị chơi một cách sinh
động và thú vị
• Cần xác định điểm đến của trò chơi hay mục tiêu rõ
ràng nhất của trò chơi (gắn với KNS nào, thao tác
hay thành phần nào trong KNS)
• Cần cho người học trải nghiệm đích thực qua trị
chơi và chốt được ý dựa trên cảm xúc hay vấn đề
người học phát hiện hay giải quyết
• Khơng được khai thác q sức tính vui đùa, tính
khám phá, sự ăn thua, sự phiêu lưu hay kỳ thú của
trò chơi mà quên đi trọng điểm cần hình thành: KNS
Makes it happen!


XÂY DỰNG KẾ HOẠCH
TỔ CHỨC THỰC HÀNH
RÈN LUYỆN KỸ NĂNG SỐNG


KẾ HOẠCH TỔ CHỨC THỰC HÀNH
RÈN LUYỆN KĨ NĂNG SỐNG

A. Phần chung
1. Họ và tên:
2. Đối tượng:
3. Ngày thực hiện:
4. Thời lượng:

5. Môn học:
6. Thông tin khác:

Makes it happen!


KẾ HOẠCH TỔ CHỨC THỰC HÀNH
RÈN LUYỆN KĨ NĂNG SỐNG

B. Các thơng tin chính
1. Mục đích: (dự kiến)
– Biết
– Hiểu
– Vận dụng
(Với học sinh lớp 1 và lớp 2 có thể giảm tải cho
phù hợp với lứa tuổi)
Tham khảo mục tiêu của từng KNS cụ thể ở sách
dành cho học sinh và sách dành cho giáo viên
Makes it happen!