ỨNG DỤNG CNSH TRONG SẢN XUẤTVACXIN VÀ THUỐC KHÁNG SINH

CÔNG NGHỆ 10

BÀI 38
ỨNG DỤNG CNSH
TRONG SẢN XUẤT
VACXIN VÀ
THUỐC KHÁNG SINH


NỘI
NỘIDUNG:
DUNG:

I/ Cơ sở khoa học
II/ Ứng dụng công nghệ gen trong sản xuất
vacxin
III/ Ứng dụng công nghệ gen trong sản
xuất thuốc kháng sinh


I. CƠ SỞ KHOA HỌC
1. Các khái niệm
- Khái niệm cơng nghệ sinh học
• Là kĩ thuật sử dụng các đối tượng sống,
Em hiểu
các quá trình sinh học trong cơ thể sống
thế
nào
để sản xuất ra những sản phẩm sinh học
lànghiệp.
công nghệ

trên quy mô công

sinh học ?





I. CƠ SỞ KHOA HỌC
Khái niệm Công nghệ gen

 Công nghệ gen là kĩ thuật cấy ghép 1
đoạn gen cần thiết từ phân tử ADN này
Em hiểu
sang phân tử ADN
khác.

thế nào là
công nghệ
gen ?


I. CƠ SỞ KHOA HỌC
Khái niệm AND tái tổ hợp
Một đoạn gen cần thiết
từ phân tử ADN này

+

Một phân tử ADN khác

(gọi là thể truyền)

ADN tái tổ hợp là AND được nối ghép với một
Thếcần
nàothiết
là AND
tổ hợp???
đoạn gen
của tái
1 phân
tử ADN khác.

ADN tái tổ hợp


I. CƠ SỞ KHOA HỌC
2- Mục đích đưa ADN tái tổ hợp vào TB chủ
ADN tái tổ hợp được
đưa vào tế bào vi
Tế bào chủ nhân lên
khuẩn có đặc tính
phát triển nhanh (TB
Mục đích:chủ)
Tế bào
lên sẽ
tăng các
ADNchủ
táinhân
tổ hợp
được

đưaphân tử ADN

tái tổ hợp  Đoạn gen cần thiết cũng được tăng lên
Vào tế bào chủ
nhanh chóng.

Nhằm mục đích gì???

Đoạn gen cần thiết
cũng được nhân
lên

Phân tử ADN tái
tổ hợp nhân lên
nhanh chóng


on ADN
ADN

Vi khuẩn
có tốc độ
phát triển
nhanh

Cấy vào
vk

Gen quy
định

ADN tái tổ
Vi khuẩn
a sơ đồviệc
trênhợp
hÃy nhắc lại cơ sở khoa
sản
xuất
của
việc
ứng dụng công nghệ gen?
ADN vòng
vacxin
(Plasmit) kháng
sinh

Vacxin hoặcTách chiết
Kháng sinh

Nuôi cấy vi khuẩn
ADN tái tổ hợp đợc


Phân tử ADN


I. CƠ SỞ KHOA HỌC
3- Các bước của quy trình kĩ thuật:

+ B1: Cắt 1 đoạn gen cần thiết trên ADN
+ B2: Ghép đoạn gen trên ADN vừa cắt với

phân tử ADN của thể truyền hay có tên khác là
plasmit, tạo ADN tái tổ hợp.
+ B3: Chuyển ADN tái tổ hợp vào tế bào nhận
đó là tế bào vi khuẩn (thường dùng là vi khuẩn
đường ruột E.coli) tạo điều kiện cho gen đã
ghép có điều kiện hoạt động.
+ B4: Tách, chiết tinh chế để lấy các sản phẩm
cần thiết


II. ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG
SẢN XUẤT VACXIN
1. Các khái niệm
Vac xin được sản xuất bằng công nghệ tái
tổ hợp gen được gọi là gì?

 Là vac xin thế hệ mới hay vac xin tái tổ
hợp gen.


II. ỨNG DỤNG CƠNG NGHỆ GEN TRONG
SẢN XUẤT VACXIN
Ví dụ: Vacxin phịng bệnh lở mồm long móng thế hệ
mới là 1 ứng dụng của công nghệ gen trong sản xuất
vacxin

Vật ni bị nhiễm lở mồm long móng


II. ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG

SẢN XUẤT VACXIN
2. Quy trình sản xuất vacxin thế hệ mới
Tìm đoạn gen có tính
kháng nguyên cao
trong tế bào virus
Vacxin thế hệ

Dùng enzim sinh
học cắt lấy đoạn
gen
này
mới

Được sản xuất theo quy trình
Như thế nào???

Chiết, tách
Sử dụng chế tạo
vacxin

Nhân lên bằng
công nghệ tái
tổ hợp gen

Sản xuất vacxin lở mồm long móng thế hệ mới


 Quy trình sản xuất vacxin tái tổ hợp gen
Tìm gen có tính kháng ngun cao trong
tế bào vi rút gây bệnh lở mồm long móng

Dùng enzim cắt lấy đoạn gen này
Ghép vào thể truyền có thể là vi rút
hoặc các plasmit của vi khuẩn
Cấy ghép ADN tái tổ hợp vào tế bào
(tế bào vi khuẩn)
Chiết tách sản phẩm để chế tạo vacxin


II. ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG
SẢN XUẤT VACXIN
3. ý nghĩa việc sản xuất vacxin thế hệ mới
Nâng cao năng suất sản xuất vacxin
thế hệvới
mới
Tạo ra sản Vacxin
phẩm vacxin
nhiều ưu điểm:
Có gì khác so với vacxin
Vacxin tái tổ hợp gen rất an tồn vì trong vacxin
xuất
bằng
khơng cóĐược
sự tồnsản
tại của
mầm
bệnh
Phương
pháp
Khơng cần bảo
quản lạnh

nên giảm được chi
thống???
phí  phù Truyền
hợp với điều
kiện sử dụng ở những
nước đang phát triển


II. ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG
SẢN XUẤT KHÁNG SINH

1. Phương pháp sản xuất:
Có 2 phương pháp sản xuất thuốc kháng sinh
thường được dùng trong thực tiễn:
Có những phương pháp
+ Nuôi cấy nấm để chiết lấy dịch tiết của
sản xuất kháng sinh nào
chúng trong môi trường nuôi cấy và tinh chế
thường
được
vận
dụng
để tạo ra kháng sinh.
trong thực tiễn?
+ Ứng dụng công nghệ gen để sản xuất.


II. ỨNG DỤNG CƠNG NGHỆ GEN TRONG
SẢN XUẤT KHÁNG SINH

ªn cứu nội dung SGK và hoàn thành bảng sau đ

Nội
dung

Phơng pháp sản
Phơng pháp SX
xuất
kháng sinh ứng dụng
công nghệ gen
kháng sinh truyền
thống
*Gây đột biến ngẫu *Cấy
nhiên ADN tái tổ hợp có đoạn

*Cấy ADN tái tổ hợp có đoạn
có quy định việc sản xuấ
Quyvà chọn dòng VSV gen
kháng sinh vào vi khuẩn
trỡnh nng suất cao
* Thử nghiệm để *chọn
nuôi vk trong MT thuật lợi
môi trờng thích để
hợp vk phát triển nhanh

u và
nhTốn
ợc nhiều thời gian Nng suất tổng hợp cao
Tạo kháng sinh mi,ngn tỡnh
và công sức, nng suất thấp

điể


II. ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG
SẢN XUẤT KHÁNG SINH

1. Phương pháp sản xuất:
a- Phương pháp truyền thống

Để tăng năng suất tạo kháng sinh người ta
dùng 2 biện pháp:
- Gây tạo đột biến ngẫu nhiên và chọn lấy những
dòng vi sinh vật cho năng suất cao nhất
- Thử nghiệm các loại mơi trường ni cấy để
chọn mơi trường thích hợp nhất
  Cả 2 phương pháp đều cho kết quả nhưng
cần nhiều thời gian và công sức



1. Phương pháp sản xuất:
b- Phương pháp ứng dụng công nghệ gen


II. ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG
SẢN XUẤT KHÁNG SINH
2. ý nghĩa của phương pháp sản xuất ứng dụng
công nghệ gen

Ứng dụng công nghệ gen giúp:

- Tăng năng suất tổng hợp kháng sinh
- Có khả năng tạo ra các loại kháng sinh
mới
 Có ý nghĩa đặc biệt quan trọng khi tình trạng
kháng thuốc của vi khuẩn gây bệnh ngày
càng tăng


3- Một số vacxin và kháng sinh sản
xuất từ công nghệ sinh học


Một số vacxin và kháng sinh sản
xuất từ công nghệ sinh học