Bài dạy chuyên đề DHĐMPP Văn 9(20-21 KTH)

CHÀO MỪNG
QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ CHUYÊN ĐỀ
MÔN: NGỮ VĂN 9


Bác Hồ- Người là tình yêu thiết tha nhất

04/19/22




Lối sống giản dị - ĐƠI DÉP BÁC HỒ
Đơi dép của Bác “ra đời’’ vào năm 1947, được ‘’chế tạo’’ từ một chiếc lốp ô tô quân sự
của thực dân Pháp bị bộ đội ta phục kích tại Việt Bắc. Đôi dép đo cắt không dày lắm,
quai trước to bản, quai sau nhỏ rất vừa chân Bác.
Đôi hài thần đất, đi đến đâu mà chẳng được.
Bài học về sự sẻ chia - BÁT CHÈ XẺ ĐƠI
Đồng chí liên lạc đi công văn 10 giờ đêm mới đến. Bác gọi mang ra một bát, một thìa
con. Rồi Bác đem bát chè đậu đen, đường phèn, mà anh em phục vụ vừa mang lên, xẻ
một nửa cho đồng chí liên lạc.
Học cách ứng xử- NƯỚC NÓNG, NƯỚC NGUỘI
Buổi đầu kháng chiến chống Pháp, có một đồng chí cán bộ Trung đồn thường hay
quát mắng chiến sĩ. Đồng chí này đã từng làm giao thơng, bảo vệ Bác đi ra nước
ngồi trước Cách mạng tháng Tám.
Được tin nhân dân phản ánh về đồng chí này, một hơm, Bác cho gọi lên Việt Bắc. Bác
dặn trạm đón tiếp, dù đồng chí này có đến sớm, cũng giữa trưa mới cho đồng chí ấy vào
gặp Bác.
Trời mùa hè, nắng chang chang, đi bộ đúng ngọ nên đồng chí Trung đồn vã cả mồ hơi,
người như bốc lửa. Đến nơi, Bác đã chờ sẵn. Trên bàn đặt hai cốc nước, một cốc nước
sơi có ý chừng vừa như mới rót, bốc hơi nghi ngút, cịn cốc kia là nước lạnh.

1. Dạng đề 2 hoặc 3 điểm
Đề 1: Văn bản có tựa đề Phong cách Hồ Chí Minh. Tác giả khơng giải thích “phong cách”
là gì nhưng qua nội dung văn bản, em hiểu từ “phong cách” trong trường hợp này có ý
nghĩa như thế nào ?Nét nổi bật trong phong cách Hồ Chí Minh được Lê Anh Trà nêu trong
bài
là gì
Đề viết
2 : Vì
sao? có thể nói lối sống giản dị của Bác Hồ là một “lối sống thanh cao” và “có
khả năng đem lại hạnh phúc thanh cao cho tâm hồn và thể xác” ?
2- Dạng đề 5 hoặc 7 điểm
Đề 1: Nêu và phân tích những biện pháp nghệ thuật làm nổi bật vẻ đẹp trong phong cách
Hồ Chí Minh qua văn bản “Phong cách Hồ Chí Minh” của Lê Anh Trà.
Đề 2 : Trong tình hình đất nước ta đang mở cửa hội nhập với thế giới như hiện nay, việc
học tập phong cách Hồ Chí Minh có ý nghĩa như thế nào ?Từ ý nghĩa đó em cần học tập
và rèn luyện như thế nào ?



PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THÀNH PHỐ
NINH BÌNH
Phần I: Đọc - hiểu (4,0 điểm).

ĐỀ KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG
GIỮA HỌC KỲ II, NĂM HỌC 2017-2018
MÔN: NGỮ VĂN LỚP 9
Thời gian làm bài: 90 phút
(Đề thi gồm 05 câu, trong 01 trang)

Ngày thi: 22/3/2018

Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi từ câu 1 đến câu 4:
“Trong cuộc đời đầy trn chun của mình, chủ tịch Hồ Chí Minh đã tiếp xúc với văn hóa nhiều nước, nhiều vùng
trên thế giới, cả phương Đông và phương Tây. Trên những con tàu vượt trùng dương, Người đã ghé lại nhiều hải cảng, đã
thăm các nước châu Phi, châu Á, châu Mĩ. Người đã từng sống dài ngày ở Pháp, ở Anh. Người nói và viết thạo nhiều thứ
tiếng ngoại quốc: Pháp, Anh, Hoa, Nga… và Người đã làm nhiều nghề. Có thể nói ít có vị lãnh tụ nào lại am hiểu nhiều về
các dân tộc và nhân dân thế giới, văn hóa thế giới sâu sắc như Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đến đâu Người cũng học hỏi, tìm
hiểu văn hóa, nghệ thuật đến một mức khá uyên thâm. Người cũng chịu ảnh hưởng của tất cả các nền văn hóa, đã tiếp thu
mọi cái đẹp và cái hay đồng thời với việc phê phán những tiêu cực của chủ nghĩa tư bản. Nhưng điều kì lạ là tất cả những
ảnh hưởng quốc tế đó đã nhào nặn với cái gốc văn hóa dân tộc khơng gì lay chuyển được ở Người, để trở thành một nhân
cách rất Việt Nam, một lối sống rất bình dị, rất Việt Nam, rất phương Đông, nhưng cũng đồng thời rất mới, rất hiện đại.”
(Trích Phong cách Hồ Chí Minh, Lê Anh Trà, Ngữ văn 9, tập một, tr. 5)
Câu 1 (0,5 điểm): Phương thức biểu đạt chính của đoạn văn trên là gì?
Câu 2 (1,0 điểm): Qua đoạn trích tác giả đã cho thấy vẻ đẹp của phong cách Hồ Chí Minh được kết hợp hài hòa bởi
các yếu tố nào?
Câu 3 (1,5 điểm): Xác định hai danh từ được dùng như tính từ trong câu văn sau và cho biết hiệu quả nghệ thuật
của việc dùng từ ấy?
“Nhưng điều kì lạ là tất cả những ảnh hưởng quốc tế đó đã nhào nặn với cái gốc văn hóa dân tộc khơng gì lay
chuyển được ở Người, để trở thành một nhân cách rất Việt Nam, một lối sống rất bình dị, rất Việt Nam, rất phương Đông,
nhưng cũng đồng thời rất mới, rất hiện đại.”
Câu 4 (1,0 điểm): Từ đoạn trích, em rút ra được bài học gì cho bản thân về cách học tập, tiếp thu văn hóa nhân loại?
Phần II: Tạo lập văn bản (6,0 điểm)
Phần cuối câu chuyện “Lỗi lầm và sự biết ơn” (SGK Ngữ văn 9 - tập I, trang 160) có viết: “Mỗi chúng ta hãy học
cách viết những nỗi đau buồn, thù hận lên cát và khắc ghi những ân nghĩa lên đá”. Em hãy trình bày suy nghĩ của em về
lời khuyên trên.
HẾT


Ôn tập văn bản

“PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH”


Mục tiêu bài học
- Kiến thức
+ Nắm chắc giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản Phong cách
Hồ Chí Minh và học tập được nét đẹp trong phong cách của
Người.
+ Nắm chắc các dạng đề liên quan thi vào THPT và cách làm.
+ Tích hợp kiến thức liên môn: GDCD, Lịch sử, Âm nhạc, Mỹ
thuật, Tiếng Anh…và các phân môn của môn văn: Tiếng việt, Tập
làm văn.
-Kĩ năng
+ Rèn kỹ năng khái quát, tổng hợp kiến thức
+ Kỹ năng làm các dạng bài: cảm thụ, viết đoạn văn, bài văn…
-Tư tưởng: Giáo dục lịng kính u và tự hào về Bác, về dân tộc;
Học tập và làm theo tấm gương đạo đức, lối sống, phong cách Hồ
Chí Minh…


a.Tác giả:
-Lê Anh Trà (1927 – 1999)
quê: Quảng Ngãi.
- Nhà giáo, nhà báo
b.Tác phẩm
- Kiểu văn bản: nhật dụng
- Thể loại : nghị luận
- Chủ đề: Sự hội nhập thế giới và giữ gìn bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc.
- Hệ thống luận điểm
- Hồ Chí Minh với sự tiếp thu tinh hoa văn hóa.

- Vẻ đẹp trong lối sống giản dị mà thanh cao của chủ tịch Hồ Chí Minh.


Giá trị nội dung và nghệ thuật
- Nội dung
Vẻ đẹp trong phẩm chất Hồ Chí Minh là sự kết hợp hài hịa giữa truyền thống
văn hóa dân tộc với tinh hoa văn hóa nhân loại. Kết hợp giữa vĩ đại và bình dị.
Kết hợp giữa truyền thống và hiện đại.
- Nghệ thuật
+ Ngơn ngữ trang trọng nhưng giàu tính biểu cảm, phù hợp với nội dung viết về
phong cách Hồ Chí Minh, cụ thể là sử dụng những từ ngữ Hán Việt gợi sắc thái
trang trọng
+ Dùng thủ pháp liệt kê để nhấn mạnh, khắc sâu nội dung.
+ Kết hợp lập luận với tự sư, biểu cảm trong văn bản nghị luận.


*Dạng 1: Đọc – hiểu văn bản (2- 4,5 điểm)
Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi từ câu 1 đến câu 4
“Trong cuộc đời đầy truân chuyên của mình, chủ tịch Hồ Chí Minh đã tiếp xúc với văn hóa
nhiều nước, nhiều vùng trên thế giới, cả phương Đông và phương Tây. Trên những con tàu vượt
trùng dương, Người đã ghé lại nhiều hải cảng, đã thăm các nước châu Phi, châu Á, châu Mĩ.
Người đã từng sống dài ngày ở Pháp, ở Anh. Người nói và viết thạo nhiều thứ tiếng ngoại quốc:
Pháp, Anh, Hoa, Nga… và Người đã làm nhiều nghề. Có thể nói ít có vị lãnh tụ nào lại am hiểu
nhiều về các dân tộc và nhân dân thế giới, văn hóa thế giới sâu sắc như Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Đến đâu Người cũng học hỏi, tìm hiểu văn hóa, nghệ thuật đến một mức khá uyên thâm. Người
cũng chịu ảnh hưởng của tất cả các nền văn hóa, đã tiếp thu mọi cái đẹp và cái hay đồng thời với
việc phê phán những tiêu cực của chủ nghĩa tư bản. Nhưng điều kì lạ là tất cả những ảnh hưởng
quốc tế đó đã nhào nặn với cái gốc văn hóa dân tộc khơng gì lay chuyển được ở Người, để trở
thành một nhân cách rất Việt Nam, một lối sống rất bình dị, rất Việt Nam, rất phương Đơng,
nhưng cũng đồng thời rất mới, rất hiện đại.”

Câu 1(1 điểm): Đoạn trích trên trích trong tác phẩm nào của ai? Phương thức biểu đạt chính
của đoạn văn trên là gì?
Câu 2(1 điểm): Qua đoạn trích tác giả đã cho thấy vẻ đẹp của phong cách Hồ Chí Minh
được kết hợp hài hòa bởi các yếu tố nào?
Câu 3(1 điểm): Xác định hai danh từ được dùng như tính từ trong câu văn sau và cho biết
hiệu quả nghệ thuật của việc dùng từ ấy?
“Nhưng điều kì lạ là tất cả những ảnh hưởng quốc tế đó đã nhào nặn với cái gốc văn hóa
dân tộc khơng gì lay chuyển được ở Người, để trở thành một nhân cách rất Việt Nam, một
lối sống rất bình dị, rất Việt Nam, rất phương Đông, nhưng cũng đồng thời rất mới, rất hiện
đại.”
Câu 4(1,5điểm): Từ đoạn trích, em rút ra được bài học gì cho bản thân về cách học tập, tiếp
thu văn hóa nhân loại? Hãy viết một đoạn văn khoảng 200 từ trình bày suy nghĩ về trách
nhiệm của thế hệ trẻ đối với việc giữ gìn bản sắc văn hố dân tộc.


Gợi ý
Câu 1:
- Tác phẩm: Phong các Hồ Chí Minh; tác giả Lê Anh Trà
- Phương thức biểu đạt chính của đoạn văn: nghị luận
Câu 2: Vẻ đẹp phong cách Hồ Chí Minh được kết hợp hài hịa giữa những ảnh
hưởng văn hóa quốc tế với cái gốc văn hóa dân tộc; giữa sự bình dị rất Việt Nam,
rất phương Đông với cái hiện đại và mới mẻ.
Câu 3:
- Hai danh từ được sử dụng như tính từ: Việt Nam, phương Đơng.
- Cách dùng từ ấy có hiệu quả nghệ thuật cao: Tác giả muốn khẳng định và nhấn
mạnh bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam, bản sắc phương Đông trong con người
Bác.

Dạng 2: Nghị luận văn chương (4-5 điểm)
Đề 1: Nêu và phân tích những biện pháp nghệ thuật làm nổi bật vẻ đẹp trong phong
cách Hồ Chí Minh qua văn bản “Phong cách Hồ Chí Minh” của Lê Anh Trà.
*Gợi ý:
Yêu cầu viết thành bài văn, đảm bảo các ý chính sau ( trọng tâm giá trị nghệ thuật)
- Kết hợp giữa kể và bình luận. Đan xen giữa lời kể là lời bình luận một cách tự nhiên (dẫn
chứng)
- Chọn lọc những chi tiết tiêu biểu (dẫn chứng)
Đề 2: Nêu suy nghĩ của em sau khi học xong văn bản “Phong cách Hồ Chí Minh” của
Lê Anh Trà và rút ra bài học cho bản thân và thế hệ trẻ tương lai.
*Gợi ý:
Yêu cầu viết thành bài văn, đảm bảo các ý chính sau và có dẫn
chứng minh họa
-Giá trị nội dung
-Giá trị nghệ thuật
-Bài học liên hệ


Dạng 3: Tích hợp kiến thức liên mơn
- Mơn Văn học, Lịch sử (Nhóm 1,2)
+ Tìm các bài thơ đã học viết về Bác, nêu ngắn gọn sự hiểu biết
+ Sưu tầm các câu chuyện kể về Bác, bài học rút ra từ truyện
+ Tìm các sự kiện lịch sử về bác liên quan đến bài học
- Môn Mỹ thuật (nhóm 3): vẽ tranh về Bác, các chủ đề khác và giới
thiệu
- Mơn Âm nhạc (nhóm 4): kể tên, hát các bài hát về Bác Hồ
 

-

Thành phố, địa phương, trường, lớp em đã tổ

chức các phong trào nào hưởng ứng và học tập
theo tấm gương đạo đức, lối sống, phong các
Hồ Chí Minh?
- Em đã làm gì để thực hiện lời Bác dạy?


Vẻ đẹp về phong các Hồ Chí Minh, vẻ đẹp ấy có sức
lan tỏa lớn khơng những trong nước mà ra cả thế gới.
"Bài ca Hồ Chí Minh" của nhạc sĩ người Anh Ewan
Maccoll là ca khúc viết về Bác có sức lan tỏa mạnh mẽ
trên thế giới, cũng như ở Việt Nam trong nhiều thập
niên qua.


4. Giao nhiệm vụ về nhà
* Bài vừa học:
- Ôn tập và nắm chắc kiến thức của tác phẩm .
- Nắm chắc các dạng bài và các làm.
- Tiếp tục sưu tầm và sáng tác các tác phẩm về Bác: Truyện, văn học, tranh vẽ
- Làm bài tập ra vở luyện đề:
Câu 4- Dạng bài đọc hiểu:Từ đoạn trích, em rút ra được bài học gì cho bản thân về
cách học tập, tiếp thu văn hóa nhân loại? Hãy viết một đoạn văn khoảng 200 từ trình
bày suy nghĩ về trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với việc giữ gìn bản sắc văn hố dân
tộc.
Gợi ý:có thể trình bày ý kiến theo nhiều cách, nhưng cần thể hiện được các ý:

+ Phải chăm chỉ rèn luyện, học tập, nắm vững kiến thức, học đi đôi với thực hành,
vận dụng lí thuyết vào giải quyết vấn đề cuộc sống. Học hỏi, tìm hiểu, tiếp thu có chọn
lọc những tinh hoa văn hóa nhân loại đồng thời phê phán những ảnh hưởng tiêu cực
từ văn hóa ngoại lai.
+ Khơng ngừng học tập và làm theo tấm gương phong cách, tư tưởng, đạo đức Hồ
Chí Minh: sống giản dị, giữ gìn và phát huy những bản sắc văn hóa tốt đẹp của dân
tộc. Tránh xa lối sống sính ngoại, chây lười ỉ lại, buông thả, chạy theo mốt mà quên đi
những giá trị văn hóa tốt đẹp mang bản sắc dân tộc.


* Bài của tiết sau:
- Ôn tập tiếp về văn bản
- Ôn dạng bài Nghị luận văn chương( lập dàn ý đại cương
cho 2 đề bài)
Đề 1: Nêu và phân tích những biện pháp nghệ thuật làm
nổi bật vẻ đẹp trong phong cách Hồ Chí Minh qua văn bản
“Phong cách Hồ Chí Minh” của Lê Anh Trà( nhóm 1,2)
Đề 2: Nêu suy nghĩ của em sau khi học xong văn bản
“Phong cách Hồ Chí Minh” của Lê Anh Trà và rút ra bài
học cho bản thân và thế hệ trẻ tương lai( nhóm 3,4)