Thực trạng và Gii phỏp tng cng hot ng huy ng vn ti Cụng
ty c phn kỹ thuật tàu công trình thuỷ Vinashin.
LI M U
L m th n o cú vn cho hot ng sn xut kinh doanh ca
doanh nghip? L m th n o tỡm c cỏc ngun vn cú qui mụ
ln, n nh v chi phớ th p? luụn l nh ng cõu hi m cỏc nh qu n tr
t i chớnh doanh nghi p phi tr li.
S phỏt trin ca t i chớnh tr c tip ( tiờu biu l th trng chng
khoỏn) v t i chớnh giỏn ti p (i din l cỏc ngõn h ng th ng mi) ó
em li cho doanh nghip nhiu c hi tip cn vi cỏc ngun vn r, a
dng v r t ln.
Nhn thy s cn thit ca vn trờn, tụi ó la chn t i: Gii
phỏp tng cng hot ng huy ng vn ti Cụng ty c phn xõy lp
Bu in H N i nghiờn cu v th c hin chuyờn tt nghip ca
mỡnh. Chuyờn gm cú ba phn chớnh nh sau:
Chng 1: Vn v huy ng vn ca cụng ty c phn.
Chng 2: Thc trng huy ng vn ti Cụng ty c phn xõy
lp Bu in H N i.
Chng 3: Gii phỏp tng cng hot ng huy ng vn ti
Cụng ty c phn xõy lp Bu in H N i
Trong quỏ trỡnh nghiờn cu v vi t t i, m c dự bn thõn ó cú
nhiu c gng nhng chc chn khụng trỏnh khi nhng khim khuyt,
mong c s thụng cm ca thy cụ v ng i c.
Sinh viờn thc hin: Đỗ Thị Hoài Thu Lớp Q11K4
1
Thực trạng và Gii phỏp tng cng hot ng huy ng vn ti Cụng
ty c phn kỹ thuật tàu công trình thuỷ Vinashin.
Sinh viờn thc hin: Đỗ Thị Hoài Thu Lớp Q11K4
2
Thực trạng và Gii phỏp tng cng hot ng huy ng vn ti Cụng
ty c phn kỹ thuật tàu công trình thuỷ Vinashin.
CHNG I: VN V HUY NG VN CA CễNG TY
C PHN
1.1 TNG QUAN V VN
1.1.1 Vai trũ ca vn i vi doanh nghip
Trong nn kinh t th trng, doanh nghip mun tn ti v phỏt
trin phi luụn quan tõm n vic duy trỡ v m rng th phn ca mỡnh,
l m c iu n y cỏc nh qu n lý doanh nghip phi hoch nh
nhng chin lc u t ngn hn cng nh d i h n v cỏch th c cú
ngun vn tin h nh cỏc ho t ng u t ú. Chớnh vỡ vy, i vi bt
k doanh nghip n o thỡ v n luụn gi vai trũ ht sc quan trng, c th
nh sau:
Th nht, vn l ti n cho s hỡnh th nh c a mt doanh nghip,
bt k mt doanh nghip n o mu n th nh l p u phi cú mt lng vn
thc hin ng ký kinh doanh c gi l v n iu l, õy l im
mc ỏnh du s xut hin ca doanh nghip trờn th trng. Yờu cu
phi cú lng vn ban u thc hin ng ký kinh doanh c qui
nh trong hu ht cỏc lut v doanh nghip v lu t v cụng ty trờn th
gii, trong Lut Doanh nghip 2005 ca Vit Nam ti khon 4 iu 21 cú
qui nh doanh nghip phi ghi rừ vn iu l ca cụng ty, vn u t
ban u ca ch doanh nghip i vi doanh nghip t nhõn trong giy
ngh ng ký kinh doanh ca doanh nghip mỡnh. c bit trong mt
s lnh vc kinh doanh yờu cu phi cú vn phỏp nh nh: T i chớnh-
ngõn h ng, b o him, kinh doanh chng khoỏnthỡ doanh nghip phi
cú vn bn xỏc nhn vn phỏp nh ca c quan, t chc cú thm quyn
mi c phộp ng ký kinh doanh (iu 16,17,18,19 Lut Doanh
nghip 2005), c th ti Vit Nam s vn phỏp nh n y do Chớnh ph
qui nh ( Lut Cỏc t chc tớn dng 2004, iu 83). Vn iu l, vn
u t ban u n y cú th hỡnh th nh t nhiu ngun khỏc nhau, chng
Sinh viờn thc hin: Đỗ Thị Hoài Thu Lớp Q11K4
3
Thực trạng và Gii phỏp tng cng hot ng huy ng vn ti Cụng
ty c phn kỹ thuật tàu công trình thuỷ Vinashin.
hn: Do nh n c cp (doanh nghip nh n c), do cỏc th nh viờn hay
c ụng sỏng lp úng gúp (cụng ty trỏch nhim hu han, cụng ty c
phn), do cỏc nhõn úng gúp ( doanh nghip t nhõn). S xut hin ca
doanh nghip ng ngha vi vic doanh nghip tin h nh thi t lp cỏc
mi quan h trong kinh doanh, bao gm quan h vi khỏch h ng, v i
nh cung c p v v i cỏc nh phõn ph i, cú th núi, s khụng cú mt t
chc, cỏc nhõn n o mu n hp tỏc vi doanh nghip nu bit doanh
nghip ú khụng cú vn.
Th hai, v n giỳp quỏ trỡnh s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p
c di n ra liờn t c hay núi cỏch khỏc khụng cú v n doanh nghi p s
ng tr c nguy c khụng duy trỡ c ho t ng s n xu t kinh doanh.
Th t v y, t o ra s n ph m, d ch v cung c p cho th tr ng, doanh
nghi p ph i mua nguyờn v t li u, nhiờn li u, thuờ nhõn cụng, thay th ,
mua m i hay s a ch a mỏy múc trang thi t b , ph ng ti n v cỏc chi
phớ khỏc, doanh nghi p s ph i cú ti n tr cho nh ng chi phớ ú v
ngu n chi tr n y c l y t v n c a doanh nghi p. Chớnh vỡ v y m
v n cú vai trũ quy t nh tớnh liờn t c trong ho t ng kinh doanh c a
doanh nghi p.
Th ba, v n l m t trong nh ng nhõn t quan tr ng t o nờn s t ng
tr ng v phỏt tri n c a doanh nghi p. S t ng tr ng v phỏt tri n c a
doanh nghi p th hi n vi c t ng qui mụ s n xu t, m r ng th tr ng,
nõng cao kh n ng c nh tranh v v th c a doanh nghi p trờn th ng
tr ng, c c s t ng tr ng v phỏt tri n ũi h i doanh nghi p ph i
cú l ng v n l n b sung v o ngu n v n u t cho s n xu t nh : mua
s m t i s n c nh v t i s n l u ng, u t cho cỏc chi n d ch
Marketing nh m qu ng bỏ s n ph m v th ng hi u, u t cho nghiờn
c u phỏt tri n (nghiờn c u v c i ti n , i m i s n ph m c ng nh
nghiờn c u i th c nh tranh). õy l nh ng chi n l c lõu d i v t n
kộm nờn doanh nghi p ph i l p k ho ch cú c ngu n v n d i h n
l n.
Th t , doanh nghi p cú qui mụ v n l n s ớt cú kh n ng b thõu
túm, mua l i hay phỏ s n v d d ng h n trong vi c huy ng cỏc ngu n
v n trờn th tr ng. Th t v y, m t doanh nghi p ng tr c nguy c b
mua l i hay thõu túm t c l to n b hay ph n l n t i s n c a doanh
Sinh viờn thc hin: Đỗ Thị Hoài Thu Lớp Q11K4
4
Thực trạng và Gii phỏp tng cng hot ng huy ng vn ti Cụng
ty c phn kỹ thuật tàu công trình thuỷ Vinashin.
nghi p b n m gi b i m t doanh nghi p khỏc, i u n y cú th gõy ra s
r i l an trong t ch c c a doanh nghi p t ú nh h ng n k t qu
ho t ng kinh doanh, ng th i xột trờn khớa c nh c a ch doanh
nghi p thỡ khụng ai mu n doanh nghi p c a mỡnh b thao tỳng hay n m
trong tay m t doanh nghi p khỏc. Doanh nghi p cú qui mụ v n l n c ng
ng ngh a v i vi c doanh nghi p s h u m t l ng t i s n l n, i u n y
s gõy khú kh n cho cỏc doanh nghi p khỏc khi cú ý nh mu n mua l i
hay thõu túm doanh nghi p. Bờn c nh ú, qui mụ v n l n c hỡnh
th nh ch y u t v n ch s h u l t m lỏ ch n b o v doanh nghi p
tr c s phỏ s n. S phỏ s n c a m t doanh nghi p l vi c doanh nghi p
ú khụng cú kh n ng thanh toỏn cỏc kho n n . m t doanh nghi p cú
ngu n v n ch s h u l n t c l ngh a v thanh toỏn cỏc kho n n m c
th p vỡ th khụng t doanh nghi p tr c s phỏ s n. Cu i cựng, qui mụ
v n l n th ng l minh ch ng cho s l n m nh c a doanh nghi p, ch ng
minh cho kh n ng t i chớnh v ng v ng v i kh n ng thanh toỏn t t, l
nh ng tớn hi u t t giỳp doanh nghi p cú th huy ng c ngu n v n
nh n r i l n b ng vi c phỏt h nh c phi u, trỏi phi u trờn th tr ng t i
chớnh hay cỏc ngu n v n tớn d ng ngõn h ng, tớn d ng th ng m i.
Sinh viờn thc hin: Đỗ Thị Hoài Thu Lớp Q11K4
5
Thực trạng và Gii phỏp tng cng hot ng huy ng vn ti Cụng
ty c phn kỹ thuật tàu công trình thuỷ Vinashin.
1.1.2 C c u v n c a doanh nghi p
V n c a doanh nghi p c c u th nh t nhi u kho n m c khỏc
nhau, d a v o cỏc tiờu chớ khỏc nhau m ng i ta phõn chia v n c a
doanh nghi p th nh cỏc b ph n nh sau:
1.1.2.1 V n ng n h n v v n d i h n
V n ng n h n v v n d i h n c a doanh nghi p c phõn chia c n
c v o th i gian huy ng v s d ng v n.
V n ng n h n : L cỏc ngu n v n cú th i h n d i m t n m. Cỏc
kho n m c c a v n ng n h n l : ngu n tớn d ng ngõn h ng ng n h n,
tớn d ng th ng m i, cỏc kho n ph i tr , ph i n p. Ngu n v n ng n h n
cú c i m l th i gian s d ng v n ng n, chi phớ th p vỡ lói su t th p
ho c lói su t b ng khụng v i cỏc kho n tớn d ng th ng m i v cỏc
kho n ph i tr , ph i n p. V n ng n h n c a doanh nghi p ch y u t i
tr cho t i s n l u ng v nh ng ho t ng s n xu t kinh doanh cú kh
n ng quay vũng v n nhanh.
V n d i h n : L cỏc ngu n v n cú th i h n t m t n m tr lờn. V n
d i h n c a doanh nghi p c c u th nh b i cỏc ngu n tớn d ng d i
h n, ngu n t phỏt h nh ch ng khoỏn d i h n i t ng t i tr cho
v n d i h n l nh ng ng i cho vay v ch doanh nghi p. c i m c a
v n d i h n l cú chi phớ cao h n so v i v n ng n h n vỡ r i ro m
cỏc nh t i tr ph i i m t l n h n. Cỏc ngu n v n d i h n s c cỏc
doanh nghi p u t v o t i s n c nh hay cỏc d ỏn d i h n. S d nh
v y l vỡ n u doanh nghi p dựng v n ng n h n u t v o cỏc t i s n
d i h n thỡ khi cỏc kho n v n ng n h n n h n tr , daong nghi p khú
cú th m b o chi tr vỡ vi c bỏn cỏc t i s n d i h n khụng d d ng
th m chớ cũn khụng bỏn c, i u n y l m chi phớ c a v n ng n h n
t ng lờn hay v n ng n h n khụng phỏt huy c l i th i v i doanh
nghi p.
Sinh viờn thc hin: Đỗ Thị Hoài Thu Lớp Q11K4
6
Thực trạng và Gii phỏp tng cng hot ng huy ng vn ti Cụng
ty c phn kỹ thuật tàu công trình thuỷ Vinashin.
1.1.2.2 V n bờn trong v v n bờn ngo i
C n c v o v trớ cỏc ngu n v n huy ng c v n c a doanh
nghi p c chia th nh hai th nh ph n nh trờn.
V n bờn trong : L cỏc ngu n v n m doanh nghi p cú th huy ng
trong n i b doanh nghi p mỡnh. Ngu n v n n y bao g m: l i nhu n gi
l i, cỏc qu nh : qu u t , phỏt tri n; qu kh u hao c b n õy l
ngu n n i l c c a doanh nghi p, qui mụ cỏc ngu n v n n y th hi n s c
m nh t i chớnh c ng nh hi u qu ho t ng kinh doanh c a doanh
nghi p.
V n bờn ngo i : L cỏc ngu n v n m doanh nghi p cú th huy
ng c t bờn ngo i. Cỏc kho n m c c u th nh v n bờn ngo i g m:
v n huy ng t phỏt h nh ch ng khoỏn, v n tớn d ng ngõn h ng, v n
tớn d ng th ng m i .Qui mụ c a cỏc ngu n v n n y r t l n v h u h t
cỏc doanh nghi p u ph i d a v o ngu n v n n y ỏp ng nhu c u
t i tr c a mỡnh. Nh ng vi c huy ng v n bờn ngo i ũi h i doanh
nghi p ph i t o c ni m tin cho cỏc nh t i tr b ng k t qu ho t ng
kinh doanh, t ch c v qu n lý doanh nghi p.
1.1.2.3 V n ch s h u v v n n
C n c v o quan h s h u, ngu n v n c a doanh nghi p c chia
th nh v n ch s h u v v n n .
V n ch s h u
L v n thu c s h u c a ch doanh nghi p, l ngu n cú th i h n r t
d i v ch khi doanh nghi p ng ng ho t ng thỡ ngu n v n n y m i
thụi c b sung v o t ng v n.
V n ch s h u c a doanh nghi p bao g m cỏc b ph n ch y u
sau: V n gúp ban u, l i nhu n khụng chia (l i nhu n gi l i), v n t
phỏt h nh c phi u m i.
V n gúp ban u: L s v n u tiờn doanh nghi p cú khi th nh
l p. Cỏc lo i hỡnh doanh nghi p khỏc nhau ngu n hỡnh th nh v n gúp
ban u c ng khỏc nhau. i v i doanh nghi p nh n c l v n c p tr c
ti p t ngõn sỏch nh n c, i v i doanh nghi p t nhõn l v n do m t
cỏ nhõn t b ra xin ng ký kinh doanh v voớ lo i hỡnh cụng ty l
v n gúp c a hai hay nhi u th nh viờn t o nờn.
L i nhu n khụng chia: L b ph n l i nhu n gi l i tỏi u t
m r ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. Ngu n tỏi u t t l i
nhu n l i ch cú th th c hi n c n u nh doanh nghi p ó v ang
Sinh viờn thc hin: Đỗ Thị Hoài Thu Lớp Q11K4
7
Thực trạng và Gii phỏp tng cng hot ng huy ng vn ti Cụng
ty c phn kỹ thuật tàu công trình thuỷ Vinashin.
ho t ng v cú l i nhu n. Thụng th ng l i nhu n sau thu c a donah
nghi p c chia l m hai ph n: ph n th nh t c dựng tr c t c
cho c ụng (v i cụng ty c ph n), ph n th hai gi l i tỏi u t s n
xu t m r ng. T t i tr b ng l i nhu n khụng chia l m t ph ng th c
t o ngu n t i chớnh quan tr ng v khỏ h p d n c a cỏc doanh nghi p, vỡ
doanh nghi p gi m c chi phớ tỡm ki m v gi m s ph thu c v o cỏc
ngu n v n bờn ngo i. R t nhi u doanh nghi p coi tr ng chớnh sỏch tỏi
u t t l i nhu n gi l i, h t ra m c tiờu ph i cú l ng l i nhu n gi
l i l n nh m t ỏp ng nhu c u v n ng y c ng t ng.
Phỏt h nh c phi u: Trong ho t ng s n xu t kinh doanh, doanh
nghi p cú th t ng v n ch s h u b ng cỏch phỏt h nh c phi u m i,
õy l m t trong nh ng ngu n t i chớnh d i h n r t quan tr ng c a
doanh nghi p. Tựy v o nhu c u v n, chi n l c thu hỳt u t c a doanh
nghi p c ng nh nhu c u v tõm lý c a cỏc nh u t m doanh nghi p
l a ch n phỏt h nh c phi u th ng hay c phi u u ói.
Vay n
Ngo i ngu n v n ch s h u, doanh nghi p cũn cú ngu n v n c
hỡnh th nh t cỏc kho n n nh : tớn d ng ngõn h ng, tớn d ng th ng
m i v vay thụng qua phỏt h nh trỏi phi u.
Tớn d ng ngõn h ng: L ngu n v n m doanh nghi p cú c do
vay t ngõn h ng thụng qua cỏc h p ng tớn d ng. Cú th núi, v n vay
ngõn h ng l m t trong nh ng ngu n v n quan tr ng nh t v i s phỏt
tri n c a doanh nghi p. S ho t ng v phỏt tri n c a doanh nghi p u
g n li n v i cỏc d ch v t i chớnh do cỏc ngõn h ng th ng m i cung
c p, trong ú cú vi c cung ng ngu n v n. Trong quỏ trỡnh ho t ng,
cỏc doanh nghi p th ng vay ngõn h ng m b o ngu n t i chớnh
cho ho t ng s n xu t kinh doanh, c bi t l m b o v n cho cỏc d
ỏn m r ng ho c u t chi u sõu c a doanh nghi p.
Tớn d ng th ng m i (tớn d ng c a nh cung c p): L ngu n v n
c hỡnh th nh m t cỏch t nhiờn trong quan h mua bỏn ch u, mua
bỏn tr ch m hay tr gúp. Trong m t s doanh nghi p, ngu n tớn d ng
th ng m i d i d ng cỏc kho n ph i tr cú th chi m t i 20% th m chớ
40% t ng ngu n v n. i v i doanh nghi p, t i tr b ng ngu n v n tớn
d ng th ng m i l m t ph ng th c t i tr r ti n, ti n d ng v linh
ho t, h n n a nú cũn t o kh n ng m r ng cỏc quan h h p tỏc kinh
doanh m t cỏch lõu b n.
Sinh viờn thc hin: Đỗ Thị Hoài Thu Lớp Q11K4
8
Thực trạng và Gii phỏp tng cng hot ng huy ng vn ti Cụng
ty c phn kỹ thuật tàu công trình thuỷ Vinashin.
Vay thụng qua phỏt h nh trỏi phi u: L hỡnh th c doanh nghi p
phỏt h nh cỏc gi y vay n d i h n huy ng v n trờn th tr ng t i
chớnh. Trỏi phi u l m t kh c m doanh nghi p phỏt h nh cam k t s
tr lói v g c cho ng i mua trỏi phi u hay ng i s h u trỏi phi u v o
m t th i i m nh t nh. Doanh nghi p phỏt h nh ph i quan tõm n
vi c l a ch n trỏi phi u phỏt h nh (trỏi phi u g m: trỏi phi u cú lói
su t c nh, trỏi phi u cú lói su t bi n i, trỏi phi u cú th thu h i, trỏi
phi u chuy n i), vỡ vi c phỏt h nh trỏi phi u liờn quan n chi phớ tr
lói, cỏch th c tr lói, kh n ng l u h nh v tớnh h p d n c a trỏi phi u.
Ngu n v n vay thụng qua phỏt h nh trỏi phi u l ngu n v n cú ti m
n ng r t l n vỡ doanh nghi p cú th thu hỳt c ngu n ti n nh n r i
trong dõn chỳng v cỏc nh u t ỏp ng nhu c u v n l n v d i
h n c a doanh nghi p.
1.2 HUY NG V N C A CễNG TY C PH N
1.2.1 c i m c a cụng ty c ph n
Khỏi ni m: Cụng ty c ph n l lo i hỡnh doanh nghi p trong ú v n
i u l c a cụng ty c chia th nh cỏc ph n b ng nhau g i l c ph n.
c i m c a mụ hỡnh cụng ty c ph n trong ho t ng huy ng
v n.
Cú th núi, mụ hỡnh cụng ty c ph n l cỏch th c t ch c doanh
nghi p cú nhi u u th trong ú u th m nh nh t l kh n ng huy ng
v n l n b ng nhi u ph ng th c khỏc nhau h n h n cỏc doanh nghi p
c t ch c theo mụ hỡnh cụng ty trỏch nhi m h u h n, cụng ty h p
danh hay doanh nghi p t nhõn. Cỏc u th trong huy ng v n c a cụng
ty c ph n l :
M t l , cụng ty c ph n l lo i hỡnh doanh nghi p m cỏc c ụng
ch ch u trỏch nhi m v cỏc kho n n v t i s n c a doanh nghi p trong
ph m vi v n gúp, khụng gi ng nh cỏc th nh viờn c a cụng ty h p danh
hay ch doanh nghi p tu nhõn l ph i ch u trỏch nhi m b ng to n b t i
s n c a mỡnh v cỏc ngh a v c a doanh nghi p. Chớnh vỡ v y, cụng ty
c ph n cú nhi u thu n l i h n trong vi c huy ng v n so v i hai lo i
hỡnh doanh nghi p trờn, cỏc c ụng c a cụng ty c ph n s khụng lo s
r ng to n b t i s n c a mỡnh cú th b m t n u cụng ty l m n thua l ,
vỡ th h s d d ng h n quy t nh b v n u t v o cụng ty. i u
n y t o kh n ng cho cỏc cụng ty c ph n t ng v n t ng i d d ng.
Sinh viờn thc hin: Đỗ Thị Hoài Thu Lớp Q11K4
9
Thực trạng và Gii phỏp tng cng hot ng huy ng vn ti Cụng
ty c phn kỹ thuật tàu công trình thuỷ Vinashin.
Hai l , cụng ty c ph n c ng gi ng nh cụng ty trỏch nhi m h u
h n l cỏ nhõn hay t ch c tham gia gúp v n hay mua c ph n c a cụng
ty ch ph i ch u trỏch nhi m v cỏc kho n n v t i s n c a cụng ty trong
ph m vi s v n cam k t gúp, nh ng v i cụng ty c ph n, t ng s v n gúp
c a cỏc c ụng c chia th nh cỏc ph n b ng nhau v i m nh giỏ c a
m i c ph n nh nờn cỏc nh u t dự cú m t l ng v n th p c ng cú
th mua c c ph n c a cụng ty v tr th nh m t trong nh ng ch s
h u c a cụng ty. i u n y r t thu n l i cho cụng ty c ph n trong vi c
huy ng cỏc ngu n ti n nh n r i trong dõn c c ng nh cỏc nh u t .
Khi mu n huy ng thờm v n ch s h u, cụng ty c ph n ch c n phỏt
h nh thờm c phi u m i v thụng qua th tr ng t i chớnh bỏn ra cụng
chỳng. Cũn i v i cụng ty trỏch nhi m h u h n, mu n t ng thờm v n
ch s h u cụng ty ph i t ng v n gúp c a cỏc th nh viờn hay ti p nh n
v n gúp c a cỏc th nh viờn m i, õy l i m h n c a mụ hỡnh cụng ty
n y vỡ l ng v n m m i th nh viờn cú c ch l h u h n v s l ng
th nh viờn ch gi i h n m t m c nh t nh (theo i u 38 Lu t Doanh
nghi p 2005, s l ng th nh viờn c a cụng ty trỏch nhi m h u h n
khụng v t quỏ 50).
Ba l , cụng ty c ph n cú quy n phỏt h nh ch ng khoỏn cỏc lo i
huy ng v n, trong khi ú cụng ty trỏch nhi m h u h n ch c phộp
phỏt h nh trỏi phi u cũn cụng ty h p danh v doanh nghi p t nhõn thỡ
khụng c phộp phỏt h nh b t k m t lo i ch ng khoỏn n o. Cú th núi
õy l m t u th n i b t c a cụng ty c ph n trong ho t ng huy ng
v n. M t doanh nghi p c t ch c hteo mụ hỡnh cụng ty c ph n cod
th huy ng c c ngu n v n ch s h u l n ngu n vay n r t d i d o
thụng qua phỏt h nh c phi u, trỏi phi u v cỏc ch ng khoỏn khỏc trờn
th tr ng t i chớnh trong khi cỏc lo i hỡnh doanh nghi p khỏc thỡ khú
kh n h n. S phỏt tri n c a th tr ng t i chớnh núi chung v th tr ng
ch ng khoỏn núi riờng th c s m ra kờnh huy ng v n quan tr ng cho
cỏc doanh nghi p trong ú chi m v trớ quan tr ng l cỏc cụng ty c
ph n. V i c i m n i tr i nh trờn cỏc cụng ty c ph n ng y c ng cú
nhi u c h i ti p c n v i nh ng ngu n v n cú qui mụ l n, n nh, chi
phớ th p l i khụng b th m nh v ki m soỏt quỏ ch t ch nh v n vay
t cỏc ngõn h ng th ng m i. S u vi t n y ó ch ng minh cho s phỏt
tri n m nh m c a mụ hỡnh cụng ty c ph n trong n n kinh t c v qui
mụ v ch t l ng ho t ng kinh doanh, cỏc cụng ty l n trờn th gi i
Sinh viờn thc hin: Đỗ Thị Hoài Thu Lớp Q11K4
10
Thực trạng và Gii phỏp tng cng hot ng huy ng vn ti Cụng
ty c phn kỹ thuật tàu công trình thuỷ Vinashin.
nh IBM, Toyota, Samsung u l nh ng cụng ty c ph n v t i M n i
cú s l ng cụng ty c ph n l n nh t th gi i cựng v i th tr ng t i
chớnh phỏt tri n b c nh t, ngu n v n cỏc cụng ty c ph n huy ng qua
phỏt h nh ch ng khoỏn lờn n 5152 t ụ la chi m 38,9% t ng l ng
v n trờn th tr ng t i chớnh (n m 1990).
B n l , cụng ty c ph n c phộp niờm y t ch ng khoỏn trờn S
giao d ch ch ng khoỏn khi ỏp ng cỏc tiờu chu n do s t ra. Cụng
ty c ph n c niờm y t s tr th nh cụng ty i chỳng, cỏc nh u t
c ng nh cụng chỳng s bi t n doanh nghi p nhi u h n hay õy
chớnh l m t hỡnh th c qu ng cỏo cho cụng ty. N u cụng ty ho t ng
cú hi u qu thỡ vi c huy ng v n c a cụng ty trờn th tr ng t i chớnh
v t cỏc ngõn h ng th ng m i s thu n l i h n r t nhi u so v i cỏc
doanh nghi p khụng niờm y t trờn th tr ng ch ng khoỏn vỡ cụng ty
l m t ng s tin t ng c a cỏc nh u t . Vỡ th khi cụng ty c n thờm
v n cú th d d ng phỏt h nh ch ng khoỏn m i ra cụng chỳng b i l cú
nhi u ng i mu n mua ch ng khoỏn c a cụng ty. M t khỏc, cụng ty cú
th gi m b t cỏc chi phớ phỏt h nh nh chi phớ qu ng cỏo, phõn ph i
ch ng khoỏn. Ngo i ra, cụng ty c ng d d ng h n trong vi c vay v n t
cỏc ngõn h ng th ng m i vỡ cỏc ngõn h ng s khụng quỏ kh t khe
trong vi c th m nh h s xin vay c a cụng ty vỡ ó c bi t ti ng
cụng ty trờn th tr ng ch ng khoỏn, th m chớ nhi u tr ng h p cụng ty
khụng c n cú t i s n th ch p m v n cú th vay c v n.
Sinh viờn thc hin: Đỗ Thị Hoài Thu Lớp Q11K4
11
Thực trạng và Gii phỏp tng cng hot ng huy ng vn ti Cụng
ty c phn kỹ thuật tàu công trình thuỷ Vinashin.
1.2.2 Cỏc hỡnh th c huy ng v n c a cụng ty c ph n
Trong n n kinh t th tr ng, cụng ty c ph n c ng nh cỏc lo i
hỡnh doanh nghi p khỏc c n cú v n t i tr cho cỏc ho t ng s n
xu t kinh doanh nh : t i tr cho t i s n c nh, t i tr cho t i s n l u
ng, t i tr cho cỏc d ỏn .vỡ v y cụng ty c ph n c ng ph i luụn t
k ho ch v chi n l c huy ng cỏc ngu n v n m b o s t n t i,
t ng tr ng v phỏt tri n c a doanh nghi p. Trong k ho ch v chi n
l c huy ng v n, cỏc doanh nghi p núi chung v cụng ty c ph n núi
riờng u ph i a ra cỏc hỡnh th c huy ng v n phự h p nh t cho
doanh nghi p mỡnh, cú th l cỏc hỡnh th c huy ng ngu n v n bờn
trong doanh nghi p, huy ng ngu n v n bờn ngo i ho c cỏc hỡnh th c
huy ng v n ng n h n, huy ng v n d i h n; cỏc hỡnh th c huy ng
v n ch s h u, huy ng n . Vi c phõn lo i cỏc hỡnh th c huy ng
nh trờn d a v o cỏc tiờu chớ khỏc nhau trong vi c phõn lo i ngu n v n
c a doanh nghi p (ngu n bờn trong, ngu n bờn ngo i; ngu n ng n h n,
ngu n d i h n; ngu n v n ch s h u v v n n ). Tuy nhiờn, trong cỏc
doanh nghi p, v n c phõn th nh hai b ph n l v n ch s h u v n
nh m t o s rừ r ng v s h u, s thu n ti n trong qu n lý vỡ b ph n
ngu n v n trong b ng cõn i k toỏn c a doanh nghi p c ng g m hai
ph n l v n ch s h u v n ph i tr . Chớnh vỡ l ú, cỏc hỡnh th c
huy ng v n c c p trong chuyờn n y l cỏc hỡnh th c huy
ng v n ch s h u v n . C th cỏc hỡnh th c huy ng ú nh sau:
1.2.2.1 Hỡnh th c huy ng v n ch s h u t i cụng ty c ph n.
Huy ng v n ch s h u c a cụng ty c ph n g m cú: Huy ng
v n gúp ban u, huy ng t l i nhu n gi l i, phỏt h nh c phi u m i.
Huy ng v n gúp ban u:
i v i cụng ty c ph n, v n gúp ban u c huy ng ch y u t
c ụng sỏng l p, ph n cũn l i do cỏc c ụng khỏc úng gúp thụng qua
vi c mua c phi u phỏt h nh l n u c a doanh nghi p. Theo Lu t
Doanh nghi p 2005, i u 84 cú qui nh Cỏc c ụng sỏng l p ph i
cựng nhau ng ký mua ớt nh t 20% t ng s c ph n ph thụng c
quy n ch o bỏn v ph i thanh toỏn s c ph n ó ng ký mua trong
th i h n 90 ng y, k t ng y cụng ty c c p Gi y ch ng nh n ng ký
kinh doanh. Nh v y, hỡnh th c huy ng v n gúp ban u c a cụng ty
c ph n l phỏt h nh c phi u d a trờn s v n i u l t i th i i m cụng
ty ti n h nh ng ký kinh doanh l n u tiờn, ph n l n l ng c phi u
Sinh viờn thc hin: Đỗ Thị Hoài Thu Lớp Q11K4
12
Thực trạng và Gii phỏp tng cng hot ng huy ng vn ti Cụng
ty c phn kỹ thuật tàu công trình thuỷ Vinashin.
ch o bỏn c mua b i cỏc c ụng sỏng l p (nh ng ng i cựng nhau ký
h p ng sỏng l p cụng ty c ph n), cỏc nh u t bờn ngo i th ng ớt
mua nh ng c phi u n y vỡ h ch a cú s tin t ng v o m t cụng ty m i
th nh l p.
Huy ng t l i nhu n gi l i :
Qui mụ v n ch s h u c a cụng ty c ph n c b t u b ng qui
mụ v n gúp ban u, qui mụ n y c n c t ng theo qui mụ phỏt tri n
c a cụng ty . Trong quỏ trỡnh ho t ng s n xu t kinh doanh, n u cụng
ty c ph n ho t ng cú hi u qu thỡ ngu n v n ch s h u s cú i u
ki n thu n l i t ng tr ng b ng cỏch huy ng t l i nhu n l i.
V i cụng ty c ph n, ngu n l i nhu n l i tỏi u t l ph n cũn l i
c a l i nhu n sau thu sau khi ó tr i kho n chia c t c cho cỏc c
ụng, vỡ v y vi c huy ng ngu n v n n y c nhi u hay ớt ph thu c
v o chớnh sỏch phõn ph i c t c c a cụng ty c ph n. hỡnh th nh
c chớnh sỏch phõn ph i c t c, cụng ty c ph n ph i cõn nh c r t k
c ng vỡ nú liờn quan n nh ng v n h t s c nh y c m, n u cụng ty
khụng gi i quy t t t thỡ khụng nh ng kh n huy ng c ngu n l i
nhu n gi l i m cũn nh h ng n cỏc ho t ng huy ng v n khỏc
c a cụng ty, c bi t l huy ng b ng phỏt h nh c phi u th ng m i.
S d nh v y l vỡ, khi cụng ty l i m t ph n l i nhu n sau thu trong
n m cho tỏi u t t c l cụng ty khụng dựng s l i nhu n ú chia lói c
ph n, cỏc c ng khụng nh n c c t c nh ng bự l i h cú quy n s
h u v n c ph n t ng lờn c a cụng ty v giỏ tr ghi s c a cỏc c phi u
t ng lờn cựng v i vi c huy ng t l i nhu n gi l i t ng lờn. i u n y
m t m t khuy n khớch cỏc c ng n m gi c phi u lõu d i, nh ng m t
khỏc s l m gi m tớnh h p d n c a c phi u trong k tr c m t do c
ụng ch nh n c m t ph n c t c nh h n. N u t l chi tr c t c quỏ
th p, ho c s lói rũng khụng h p d n thỡ giỏ c phi u cú th b s t
gi m v nh h ng n vi c phỏt h nh thờm c phi u huy ng v n
c a cụng ty. Do ú, chớnh sỏch phõn ph i c t c c a cụng ty c ph n
ph i l u ý n m t s y u t liờn quan nh :
- T ng s l i nhu n sau thu trong k .
- M c chia lói trờn m t c phi u c a cỏc n m tr c.
- S x p h ng c phi u trờn th tr ng v tớnh n nh c a th giỏ c
phi u c a cụng ty, tõm lý v ỏnh giỏ c a cụng chỳng v c phi u ú.
- Hi u qu c a vi c tỏi u t .
Sinh viờn thc hin: Đỗ Thị Hoài Thu Lớp Q11K4
13
Thực trạng và Gii phỏp tng cng hot ng huy ng vn ti Cụng
ty c phn kỹ thuật tàu công trình thuỷ Vinashin.
Huy ng b ng phỏt h nh c phi u m i:
Huy ng v n b ng cỏch phỏt h nh c phi u l cỏch huy ng v n
c tr ng c a la i hỡnh cụng ty c ph n. Cỏch n y giỳp cụng ty c ph n
cú th huy ng c ngu n v n ch s h u l n t dõn chỳng v cỏc nh
u t . Cụng ty c ph n cú th l a ch n phỏt h nh ra th tr ng ch ng
khoỏn nhi u lo i c phi u khỏc nhau, nh ng khi c p n c phi u v
phỏt h nh c phi u cụng ty c ph n th ng l a ch n gi a c phi u
th ng ho c c phi u u ói hay c hai. Vỡ v y, m t cụng ty c ph n
mu n huy ng b ng phỏt h nh c phi u ph i hi u rừ v c i m c a
t ng lo i cú s l a ch n ỳng n.
C phi u th ng
C phi u th ng l ch ng ch xỏc nh n quy n s h u trong cụng ty
v cho phộp ng i n m gi nú c h ng cỏc quy n l i thụng th ng
trong cụng ty. Ng i n m gi c phi u th ng l cỏc c ụng th ng, c
ng th ng cú nh ng quy n ch y u sau:
- Quy n tham gia b phi u v ng c v o H i ng qu n tr v
c quy n tham gia quy t nh cỏc v n quan tr ng i v i ho t
ng c a cụng ty.
- Quy n i v i t i s n c a cụng ty: Quy n n y c th hi n tr c
h t l quy n c nh n ph n l i nhu n c a cụng ty chia cho cỏc c ụng
h ng n m d i hỡnh th c l i t c c ph n v ph n giỏ tr cũn l i c a cụng
ty khi thanh lý, sau khi ó thanh toỏn cỏc kho n n , cỏc kho n thanh
toỏn cho c ụng u ói.
- Quy n chuy n nh ng quy n s h u c ph n.
C phi u th ng l ch ng khoỏn quan tr ng nh t c trao i mua
bỏn trờn th tr ng ch ng khoỏn vỡ vi c phỏt h nh chỳng mang l i
nh ng l i th cho t ch c phỏt h nh:
Th nh t, huy ng v n b ng phỏt h nh c phi u th ng giỳp cụng
ty t ng c ngu n v n u t d i h n, nh ng cụng ty khụng b b t bu c
cú tớnh ch t phỏp lý ph i tr kho n ti n chi phớ cho vi c s d ng v n
n y m t cỏch c nh nh khi s d ng v n vay. Khi huy ng v n theo
cỏch n y m r ng kinh doanh, n u cụng ty khụng may ch thu c ớt
l i nhu n ho c b thua l , cụng ty cú th tuyờn b khụng phõn chia l i
t c c ph n cho cỏc c ụng th ng cho n khi cụng ty thu c l i
nhu n, cú kh n ng tr l i t c c ph n. Do v y, cỏch th c huy ng n y
giỳp cụng ty gi m c nguy c t ch c l i hay phỏ s n.
Sinh viờn thc hin: Đỗ Thị Hoài Thu Lớp Q11K4
14
Thực trạng và Gii phỏp tng cng hot ng huy ng vn ti Cụng
ty c phn kỹ thuật tàu công trình thuỷ Vinashin.
Th hai, huy ng v n b ng phỏt h nh c phi u th ng ra cụng
chỳng l m t ph ng th c huy ng v n t bờn ngo i nh ng cụng ty
khụng cú ngh a v ho n tr theo k h n c nh. i u ú giỳp cụng ty
ch ng s d ng v n linh ho t trong kinh doanh m khụng lo gỏnh
n ng n n n.
Th ba, vi c phỏt h nh thờm c phi u th ng m i ra cụng chỳng
l m t ng thờm v n ch s h u c a cụng ty, t ú l m h s n gi m v
t ng thờm m c v ng ch c v t i chớnh c a cụng ty. V i tỏc ng ú
l m t ng kh n ng vay v n v m c tớn nhi m cho doanh nghi p.
Th t , trong m t s tr ng h p c phi u th ng c bỏn ra d
d ng h n so v i c phi u u ói v trỏi phi u (t c l nh ng ch ng khoỏn
cú l i t c c nh). C phi u th ng cú th lụi cu n h p d n m t s nhúm
ng i u t nh t nh, b i l c phi u th ng h a h n mang l i l i t c
cao h n c phi u u ói v trỏi phi u, m t khỏc c phi u th ng t o ra
cho nh u t m t r o ch n t t h n so v i u t v o trỏi phi u
ch ng v i l m phỏt khụng d ki n c, b i l c phi u th ng i
di n cho quy n s h u trong cụng ty, u t v o c phi u th ng c ng cú
ngh a l u t v o m t t i s n th c trong cụng ty. Thụng th ng, trong
th i k l m phỏt c phi u th ng khụng b m t giỏ nh trỏi phi u.
M c dự vi c phỏt h nh c phi u th ng cú nhi u u th nh v y
nh ng ph ng th c huy ng n y c ng cú nh ng h n ch , r ng bu c m
cụng ty c ph n ph i cõn nh c k l ng:
M t l , c phi u th ng b gi i h n l ng c phi u t i a m cụng ty
c phộp phỏt h nh g i l v n c phi u c c p phộp. õy l m t trong
nh ng quy nh c a y ban ch ng khoỏn nh n c nh m qu n lý v ki m
soỏt ch t ch ho t ng phỏt h nh v giao d ch ch ng khoỏn. Thụng
th ng, m t cụng ty cú th phỏt h nh m t l n ho c m t s l n trong gi i
h n s c phi u ó c c p phộp phỏt h nh. Nh v y, cụng ty c ph n
mu n t ng v n c ph n thỡ tr c h t ph i c i h i c ụng cho phộp
sau ú ph i ho n t t cỏc th t c quy nh khỏc, i u n y nhi u khi l m
l m t c h i huy ng v n c a doanh nghi p trờn th tr ng v cú th
gõy tõm lý e ng i cho doanh nghi p khi l a ch n cỏch th c huy ng
phỏt h nh c phi u th ng.
Hai l , vi c phỏt h nh c phi u th ng m i ra cụng chỳng l m t ng
thờm c ụng m i, t ú ph i phõn chia quy n b phi u v ki m soỏt
cụng ty cho s c ụng n y. i u n y cú th gõy b t l i i v i c ụng
Sinh viờn thc hin: Đỗ Thị Hoài Thu Lớp Q11K4
15
Thực trạng và Gii phỏp tng cng hot ng huy ng vn ti Cụng
ty c phn kỹ thuật tàu công trình thuỷ Vinashin.
hi n h nh. Vỡ th , cỏc cụng ty m i th nh l p v cụng ty nh th ng nộ
trỏnh vi c phỏt h nh thờm c phi u ra bờn ngo i khụng ph i chia s
quy n ki m soỏt cụng ty cho ng i khỏc.
Ba l , phỏt h nh thờm c phi u th ng m i l m t ng thờm c ụng
m i v nh v y cỏc c ụng c ph i chia s quy n phõn ph i thu nh p
cho cỏc c ụng m i. i u n y c ng tr nờn b t l i cho cỏc c ụng c
khi cụng ty cú kh n ng thu c nhi u l i nhu n, l m gi m tớnh h p
d n c a c phi u i v i c ụng c v nh h ng n huy ng v n c a
cụng ty.
B n l , chi phớ phỏt h nh c phi u th ng m i nh chi phớ hoa
h ng cho ng i b o lónh, chi phớ qu ng cỏo .núi chung cao h n chi
phớ phỏt h nh c phi u u ói v trỏi phi u. S d nh v y l do u t
v o c phi u th ng cú r i ro cao h n so v i cỏc ch ng khoỏn khỏc,
th c hi n tr n v n t phỏt h nh c phi u ph i thu hỳt c ng i
u t trờn di n r ng h n, t ú chi phớ qu ng cỏo, chi phớ phõn ph i c
phi u th ng ph i cao h n.
N m l , theo cỏch ỏnh thu thu nh p doanh nghi p nhi u n c,
l i t c c ph n khụng c tr v o thu nh p ch u thu trong ú l i t c
trỏi phi u hay ti n vay c tớnh v o thu nh p ch u thu c a doanh
nghi p.
Vi c phỏt h nh thờm c phi u th ng m i t ng v n cú th th c
hi n theo cỏc ph ng th c sau:
- Phỏt h nh c phi u th ng m i v i vi c d nh quy n u tiờn t
mua cho c ụng c . õy l hỡnh th c ph bi n c cỏc cụng ty c
ph n nhi u n c s d ng khi quy t nh t ng thờm v n ch s h u
m r ng ho t ng kinh doanh. Thụng th ng, trong i u l cụng ty c
ph n nhi u n c u ghi quy n n y c a c ụng. Vi c ỏp d ng quy n
u tiờn t mua cho cỏc c ụng l nh m b o v quy n l i c a cỏc c
ụng hi n h nh.
- Phỏt h nh c phi u th ng m i t ng v n ch s h u b ng vi c
ch o bỏn cho ng i t ba. Cụng ty cú th ỏp d ng hỡnh th c huy ng
n y cho ng i th ba l ng i cú quan h m t thi t v i cụng ty nh :
ng i qu n lý cụng ty, ng i lao ng trong cụng ty, cỏc i tỏc kinh
doanh. Vi c phỏt h nh c phi u nh v y, m t m t giỳp cho cụng ty t ng
c ngu n v n kinh doanh m t khỏc t ng c ng c m i quan h lo
Sinh viờn thc hin: Đỗ Thị Hoài Thu Lớp Q11K4
16
Thực trạng và Gii phỏp tng cng hot ng huy ng vn ti Cụng
ty c phn kỹ thuật tàu công trình thuỷ Vinashin.
ớch v t o s g n bú ch t ch h n gi a cụng ty v ng i th ng xuyờn
cú quan h v i cụng ty.
- Phỏt h nh r ng rói c phi u th ng m i ra cụng chỳng. t ng
thờm v n u t , cụng ty cú th l a ch n con ng phỏt h nh r ng rói
c phi u m i ra cụng chỳng b ng vi c ch o bỏn cụng khai.
Ngo i c phi u th ng m i cụng ty c ph n cũn cú th phỏt h nh
c phi u u tiờn huy ng thờm v n ch s h u.
C phi u u tiờn
C phi u u tiờn l lo i c phi u cú quy n nh n c thu nh p c
nh theo m t t l lói su t nh t nh, khụng ph thu c v o l i nhu n c a
cụng ty. Ng i ch c a c phi u n y cú quy n thanh toỏn lói tr c cỏc
c ụng th ng. Ph n l n c phi u u ói c a cỏc cụng ty phỏt h nh u
l c phi u u ói tớch l y. i u ú cú ngh a l n u trong m t n m n o
ú cụng ty g p khú kh n trong kinh doanh thỡ cú th tuyờn b hoón tr
l i t c c ph n u ói v s l i t c ú c tớch l y l i hay núi cỏch
khỏc c c ng d n l i v chuy n sang k ti p theo.
Vi c huy ng b ng phỏt h nh c phi u u ói cú nh ng l i th
sau:
Th nh t, m t trong nh ng l i th quan tr ng c a c phi u u ói
v i cụng ty phỏt h nh l m c dự ph i tr c t c c nh nh ng khỏc v i
trỏi phi u, cụng ty phỏt h nh khụng nh t thi t b t bu c ph i tr ỳng
h n h ng n m m cú th hoón l i sang k sau. i u ú giỳp cụng ty
khụng b e d a phỏ s n khi ang g p khú kh n trong kinh doanh.
Th hai, phỏt h nh c phi u u ói cú kh n ng giỳp cho c ụng
th ng thu c l i t c c ph n cao h n khi cụng ty thu c l i nhu n
cao trong kinh doanh. B i l , c ụng th ng khụng ph i chia ph n l i
nhu n cao cho c ụng u ói.
Th ba, phỏt h nh c phi u u ói giỳp cụng ty trỏnh c vi c
chia ph n ki m soỏt cho c ụng m i qua quy n bi u quy t.
Th t , vi c phỏt h nh c phi u u ói khụng b t bu c cụng ty ph i
th ch p, c m c t i s n, m t khỏc c ph n u ói khụng cú th i gian
ho n tr , khụng b t bu c l p qu thanh toỏn. Do v y vi c s d ng c
phi u u ói cú tớnh ch t m m d o, linh ho t h n trỏi phi u.
Nh ng huy ng v n thụng qua phỏt h nh c phi u u ói c ng cú
nh ng b t l i, ú l : L i t c c phi u u ói cao h n trỏi phi u vỡ r i
ro c a c phi u u ói l n h n trỏi phi u. H n n a, l i t c c phi u u
Sinh viờn thc hin: Đỗ Thị Hoài Thu Lớp Q11K4
17
Thực trạng và Gii phỏp tng cng hot ng huy ng vn ti Cụng
ty c phn kỹ thuật tàu công trình thuỷ Vinashin.
ói khụng c tr v o thu nh p ch u thu c a cụng ty d n n chi phớ
s d ng c phi u u ói l n h n chi phớ s d ng trỏi phi u.
C ng nh c phi u th ng, c phi u u ói c phỏt h nh huy
ng v n theo ba ph ng th c: Phỏt h nh v i vi c d nh quy n u tiờn
t mua cho c ụng, phỏt h nh ch o bỏn cho ng i th ba v phỏt
h nh r ng rói ra cụng chỳng.
Sinh viờn thc hin: Đỗ Thị Hoài Thu Lớp Q11K4
18
Thực trạng và Gii phỏp tng cng hot ng huy ng vn ti Cụng
ty c phn kỹ thuật tàu công trình thuỷ Vinashin.
1.2.2.2 Hỡnh th c huy ng n t i cụng ty c ph n
b sung v n cho quỏ trỡnh s n xu t kinh doanh, cụng ty c ph n
cú th s d ng n cỏc ngu n: Tớn d ng ngõn h ng, tớn d ng th ng m i
v vay thụng qua phỏt h nh trỏi phi u, t ng ng v i cỏc ngu n ú l
cỏc ph ng th c huy ng sau;
Huy ng t tớn d ng ngõn h ng:
Ngõn h ng l m t trung gian t i chớnh luụn g n li n v i ho t ng
c a doanh nghi p t vi c l p t i kho n th c hi n thanh toỏn h doanh
nghi p, n t v n t i chớnh, giỳp doanh nghi p phỏt h nh ch ng
khoỏn nh ng quan tr ng nh t l ngõn h ng l nh t i tr l n cho doanh
nghi p v hỡnh th nh ph ng th c huy ng v n t ngõn h ng c a cỏc
doanh nghi p núi chung v cụng ty c ph n núi riờng.
V m t th i gian, v n vay ngõn h ng cú th c phõn lo i theo
th i h n vay, bao g m: vay d i h n (th ng tớnh t 5 n m tr lờn), vay
trung h n (t 1 n 5 n m), vay ng n h n (d i 1 n m), vi c phõn lo i
v n vay ngõn h ng theo th i gian nh trờn l khụng ho n to n gi ng
nhau gi a cỏc n c v c ng cú th khỏc nhau gi a cỏc ngõn h ng th ng
m i.
V tớnh ch t v m c ớch s d ng, ngõn h ng c ng cú th phõn
lo i v n vay th nh cỏc lo i nh : Cho vay u t t i s n c nh, cho vay
u t t i s n l u ng, cho vay th c hi n d ỏn. Cỏc ngõn h ng
th ng m i bu c ph i phõn chia cỏc kho n vay nh trờn nh m phõn lo i
r i ro, cú ngh a l cỏc kho n vay khỏc nhau cú m c r i ro khỏc nhau,
t ú nh ra lói su t phự h p. Vớ d : Cỏc kho n vay d i h n cú lói su t
cao h n vay trung h n, vay trung h n cú lói su t cao h n vay ng n h n
vỡ r i ro c a vay d i h n l n h n vay trung h n v c ng l n h n vay
ng n h n. Cụng ty c ph n mu n huy ng v n t ngõn h ng th ng m i
ph i ký v i ngõn h ng h p ng tớn d ng v i cỏc i u kho n kốm theo.
Ngu n v n tớn d ng ngõn h ng cú nhi u u i m, nh ng ngu n
v n n y c ng cú nh ng h n ch nh t nh. ú l cỏc h n ch v i u
ki n tớn d ng, ki m soỏt c a ngõn h ng v chi phớ s d ng v n (lói
vay).
i u ki n tớn d ng: Cỏc doanh nghi p mu n vay v n t i cỏc ngõn
h ng th ng m i c n ỏp ng c cỏc yờu c u m b o an to n tớn
d ng c a ngõn h ng. Doanh nghi p ph i xu t trỡnh h s vay v n v
nh ng thụng tin c n thi t m ngõn h ng yờu c u. Tr c tiờn, ngõn h ng
Sinh viờn thc hin: Đỗ Thị Hoài Thu Lớp Q11K4
19
Thực trạng và Gii phỏp tng cng hot ng huy ng vn ti Cụng
ty c phn kỹ thuật tàu công trình thuỷ Vinashin.
ph i phõn tớch h s xin vay v n, ỏnh giỏ cỏc thụng tin liờn n d ỏn
u t ho c k ho ch s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p vay v n.
Cỏc i u ki n m b o ti n vay: Khi doanh nghi p xin vay v n, núi
chung cỏc ngõn h ng th ng yờu c u doanh nghi p i vay ph i cú cỏc
b o m ti n vay, ph bi n nh t l t i s n th ch p. Vi c yờu c u ng i
vay cú t i s n th ch p trong nhi u tr ng h p l m cho bờn i vay khụng
th ỏp ng cỏc i u ki n vay, k c nh ng th t c gi y t do ú,
doanh nghi p c n tớnh n y u t n y khi ti p c n ngu n tớn d ng ngõn
h ng.
S ki m soỏt c a ngõn h ng: M t khi doanh nghi p vay v n ngõn
h ng thỡ doanh nghi p ph i ch u s ki m soỏt c a ngõn h ng v m c
ớch v tỡnh hỡnh s d ng v n vay. Núi chung, s ki m soỏt n y khụng
gõy khú kh n cho doanh nghi p, tuy nhiờn, trong m t s tr ng h p,
i u ú c ng l m cho doanh nghi p cú c m giỏc b ki m soỏt.
Lói su t vay v n: Lói su t vay v n ph n ỏnh chi phớ s d ng v n.
Lói su t vay v n ngõn h ng ph thu c v tỡnh hỡnh tớn d ng trờn th
tr ng trong t ng th i k . N u lói su t vay quỏ cao thỡ doanh nghi p
ph i gỏnh ch u chi phớ s d ng v n l n v l m gi m thu nh p c a doanh
nghi p, khụng t o cho cỏc doanh nghi p u t m r ng s n xu t kinh
doanh.
Huy ng t tớn d ng th ng m i:
Cụng ty c ph n c ng th ng khai thỏc ngu n v n tớn d ng th ng
m i. Cụng ty c ph n huy ng ngu n v n n y t cỏc nh cung c p
trong vi c mua bỏn tr ch m, t c l cụng ty mua h ng nh ng khụng
thanh toỏn ngay cho cỏc nh cung c p m tr l m nhi u l n, cụng ty
dựng s ti n ch a tr u t v o ho t ng khỏc hay mua h ng c a nh
cung c p khỏc.
Ngu n tớn d ng th ng m i l m t ph ng th c t i tr r , ti n d ng
v linh ho t trong kinh doanh; h n n a, nú cũn t o kh n ng m r ng
cỏc quan h h p tỏc kinh doanh m t cỏch lõu b n. Cỏc i u ki n r ng
bu c c th cú th c n nh khi hai bờn ký h p ng mua bỏn hay
h p ng kinh t núi chung. Tuy nhiờn, c n nh n th y tớnh r i ro c a
quan h tớn d ng th ng m i khi quy mụ t i tr quỏ l n. Chi phớ c a
vi c s d ng cỏc ngu n tớn d ng th hi n qua lói su t c a cỏc kho n
vay, ú l chi phớ lói vay, s c tớnh v o giỏ th nh s n ph m hay d ch
v . Khi mua bỏn h ng húa tr ch m, chi phớ n y cú th n d i hỡnh
Sinh viờn thc hin: Đỗ Thị Hoài Thu Lớp Q11K4
20
Thực trạng và Gii phỏp tng cng hot ng huy ng vn ti Cụng
ty c phn kỹ thuật tàu công trình thuỷ Vinashin.
th c thay i m c giỏ, tựy thu c v o quan h v th a thu n c th gi a
cỏc bờn.
Huy ng t phỏt h nh trỏi phi u:
Trỏi phi u l m t cụng c m cỏc cụng ty c ph n s d ng song
song v i c phi u huy ng v n trờn th tr ng t i chớnh.
Trỏi phi u l gi y ch ng nh n vi c vay v n c a cụng ty c ph n
(ng i phỏt h nh) v i ng i cho vay (ng i s h u tỏi phi u). Trỏi phi u
quy nh trỏch nhi m ho n tr g c v lói c a t ch c phỏt h nh cho
ng i s h u trỏi phi u khi n th i i m ỏo h n. Trỏi phi u l lo i
ch ng khoỏn d i h n, cú lói su t cao v ớt r i ro cho cỏc nh u t h n
c phi u, phỏt h nh trỏi phi u cú th giỳp cụng ty c ph n huy ng
c ngu n v n l n trong th i gian ng n. Cụng ty c ph n cú th l a
ch n nh ng lo i trỏi phi u sau huy ng v n trờn th tr ng t i chớnh:
Trỏi phi u cú lói su t c nh: Lo i trỏi phi u n y th ng c s
d ng nhi u nh t trong cỏc lo i trỏi phi u doanh nghi p. Lói su t c
ghi ngay trờn m t trỏi phi u v khụng thay i trong su t k h n c a nú.
Nh v y, c doanh nghi p v ng i gi trỏi phi u u bi t rừ m c lói
su t c a kho n n trong su t th i gian t n t i c a trỏi phi u. Vi c thanh
toỏn lói c ng th ng c quy nh rừ, tr m t l n hay hai l n trong
n m.
Trỏi phi u cú lói su t thay i: L lo i trỏi phi u cú lói su t thay i
theo m c lói su t trờn th tr ng. Tuy g i l lói su t thay i nh ng th c
ra lo i n y cú lói su t ph thu c v o m t s ngu n lói su t quan tr ng
khỏc, ch ng h n nh lói su t LIBOR (London Interbank Offered Rate)
ho c lói su t c b n. Doanh nghi p ch phỏt h nh trỏi phi u cú lói su t
th n i khi m c l m phỏt khỏ cao v lói su t th tr ng khụng n nh,
vi c phỏt h nh n y cú th khai thỏc c tớnh u vi t c a lo i trỏi phi u
n y, vỡ trong th i k l m phỏt lói su t th c b giao ng, cỏc nh u t
mong mu n h ng m t lói su t th a ỏng khi so sỏnh v i tỡnh hỡnh th
tr ng v trỏi phi u cú lói su t th n i s ỏp ng c nhu c u ú c a
cỏc nh u t . Tuy nhiờn lo i trỏi phi u n y cú m t v i nh c i m:
Doanh nghi p khụng th bi t ch c ch n v chi phớ lói vay c a trỏi phi u,
i u ú gõy khú kh n cho vi c l p k ho ch t i chớnh; vi c qu n lý trỏi
phi u ũi h i t n nhi u th i gian h n do doanh nghi p ph i thụng bỏo
cỏc l n i u ch nh lói su t.
Sinh viờn thc hin: Đỗ Thị Hoài Thu Lớp Q11K4
21
Thực trạng và Gii phỏp tng cng hot ng huy ng vn ti Cụng
ty c phn kỹ thuật tàu công trình thuỷ Vinashin.
Trỏi phi u cú th thu h i: L lo i trỏi phi u m doanh nghi p cú
th mua l i v o m t th i gian n o ú sau khi ó phỏt h nh. Doanh
nghi p ph i quy nh rừ th i gian v giỏ c khi doanh nghi p chu c l i
trỏi phi u.
Trỏi phi u chuy n i: L lo i trỏi phi u cho phộp cú th chuy n
i th nh m t l ng nh t nh c phi u th ng. N u th giỏ c a c phi u
t ng lờn thỡ ng i gi trỏi phi u cú kh n ng cú l i nhu n cao.
C ng gi ng nh c phi u, vi c phỏt h nh trỏi phi u huy ng
v n c ng mang l i nh ng l i th v b t l i cho cụng ty c ph n. Tr c
h t l nh ng l i th :
M t l , l i t c trỏi phi u c gi i h n m c nh t nh, n u
doanh nghi p cú tri n v ng tụt trong kinh doanh, cú kh n ng thu l i
nhu n cao thỡ vi c phỏt h nh trỏi phi u huy ng v n s giỳp doanh
nghi p t m c doanh l i v n ch s h u cao (vỡ doanh nghi p s d ng
ũn b y t i chớnh) v ch doanh nghi p khụng ph i phõn chia quy n
phõn ph i l i nhu n cho cỏc trỏi ch .
Hai l , chi phớ phỏt h nh trỏi phi u th p h n so v i c phi u th ng
v c phi u u ói b i l trỏi phi u cú m c r i ro th p h n, nú thu hỳt
ụng o cụng chỳng u t nờn chi phớ qu ng cỏo v phõn ph i th p
h n.
Ba l , khi phỏt h nh trỏi phi u, ng i ch s h u doanh nghi p
khụng b phõn chia quy n ki m soỏt doanh nghi p cho nh ng trỏi ch .
B n l , l i t c trỏi phi u c xem nh chi phớ v c tr v o thu
nh p khi xỏc nh thu thu nh p doanh nghi p.
N m l , vi c t ng v n b ng phỏt h nh trỏi phi u giỳp doanh nghi p
cú th ch ng i u ch nh c c u v n m t cỏch linh ho t h n nh t l
doanh nghi p phỏt h nh trỏi phi u cú th mua l i. Khi th tr ng cú bi n
ng b t l i bu c doanh nghi p ph i thu h p quy mụ kinh doanh, doanh
nghi p cú th ch ng gi m v n b ng vi c mua l i trỏi phi u tr c h n.
Nh ng b t l i khi phỏt h nh trỏi phi u m doanh nghi p núi chung
v cụng ty c ph n núi riờng cú th g p ph i l :
Th nh t, doanh nghi p cú ngh a v tr l i t c cho trỏi ch ỳng k
h n d n n doanh nghi p ph i ch u r i ro n u tỡnh hỡnh kinh doanh v
tỏi chớnh c a doanh nghi p thi u s n nh cú th d n n tỡnh tr ng
khụng ngu n t i chớnh trang tr i l i t c.
Sinh viờn thc hin: Đỗ Thị Hoài Thu Lớp Q11K4
22
Thực trạng và Gii phỏp tng cng hot ng huy ng vn ti Cụng
ty c phn kỹ thuật tàu công trình thuỷ Vinashin.
Th hai, vi c t ng v n b ng cỏch phỏt h nh trỏi phi u cú th d n
t i h s n c a doanh nghi p m c cao, m c dự i u ú cú th a l i
cho doanh nghi p t m c doanh l i v n ch s h u cao, nh ng ng
th i c ng l m t ng r i ro e d a s tụng t i v phỏt tri n c a doanh
nghi p, cỏc nh u t s ỏnh giỏ th p giỏ tr doanh nghi p, l m gi m
giỏ c phi u c a cụng ty.
Th ba, phỏt h nh trỏi phi u l vay n cú k h n tr , do ú doanh
nghi p ph i b trớ vi c tr n vay ỳng k h n, n u doanh nghi p cú
tỡnh hỡnh kinh doanh ch a n nh thỡ kh n ng thanh toỏn c a cụng ty
b nh h ng.
Th t , s d ng trỏi phi u l s d ng n trong th i gian d i vỡ th
tỏc ng n s ho t ng c a doanh nghi p l khụng n nh, cú lỳc l
ũn b y gúp ph n thỳc y s phỏt tri n c a doanh nghi p, cú lỳc e d a
s t n t i v phỏt tri n c a doanh nghi p.
1.2.3 Cỏc nhõn t nh h ng n huy ng v n c a cụng ty c ph n.
Cụng ty c ph n cú th l a ch n hỡnh th c huy ng v n cho mỡnh
theo cỏc cỏch th c trờn, nh ng tr c khi i n quy t nh doanh
nghi p ph i xem xột th t k l ng nh ng nhõn t nh h ng n ho t
ng huy ng v n, t ú a ra s l a ch n h p lý nh t, v i m i cụng ty
c ph n thỡ cỏc nhõn t nh h ng l khỏc nhau nh ng cú th ch ra
nh ng nhõn t sau:
Tr c tiờn l nh ng nhõn t khỏch quan:
Tr ng thỏi n n kinh t : Tỡnh tr ng ho t ng s n xu t kinh doanh
c a doanh nghi p ph thu c v o tr ng thỏi n n kinh t . N n kinh t
trong th i k h ng th nh thỡ doanh nghi p cú th huy ng c nhi u
l i nhu n v u t v o m r ng s n xu t, n n kinh t h ng th nh c ng
l m cho cỏc nh u t mu n u t nhi u h n vỡ th kh n ng huy
ng v n t phỏt h nh c phi u, trỏi phi u hay vay t cỏc ngõn h ng
th ng m i cú tri n v ng l n. Ng c l i, n n kinh t trong tỡnh tr ng suy
thoỏi thỡ vi c huy ng v n b ng ph ng th c n o c ng khú kh n.
L m phỏt: L m phỏt nh h ng r t l n n ph ng th c huy ng
v n c a cụng ty c ph n thụng qua th tr ng tỏi chớnh. Khi m c l m
phỏt trờn th tr ng cao thỡ trỏi phi u cú lói su t c nh v c phi u u
ói khụng cú s c h p d n v i cỏc nh u t , do ú n u cụng ty s d ng
hai lo i ch ng khoỏn n y huy ng v n thỡ s th t b i, vỡ v y, gi i
phỏp t t cho cụng ty l phỏt h nh c phi u th ng huy ng v n. M t
Sinh viờn thc hin: Đỗ Thị Hoài Thu Lớp Q11K4
23
Thực trạng và Gii phỏp tng cng hot ng huy ng vn ti Cụng
ty c phn kỹ thuật tàu công trình thuỷ Vinashin.
khỏc, n u l m phỏt c d tớnh trong t ng lai cao h n m c hi n t i
thỡ doanh nghi p nờn tỡm ki m cỏc ngu n tớn d ng ngõn h ng vỡ chỳng
th ng cú lói su t c nh, nh v y cú th gi m c chi phớ s d ng
v n trong t ng lai c a doanh nghi p.
Mụi tr ng canh tranh: C nh tranh nh h ng n k t qu ho t
ng kinh doanh v v th c a doanh nghi p. M t mụi tr ng c nh tranh
l nh m nh s bu c cỏc doanh nghi p ph i ho t ng hi u qu t n t i,
t ú c ng nõng cao v th c a doanh nghi p, ú l i u ki n r t thu n
l i doanh nghi p huy ng v n t l i nhu n c ng nh t th tr ng
bờn ngo i.
Chớnh sỏch, phỏp lu t c a nh n c: Chớnh sỏch, phỏp lu t c a
nh n c l c s phỏp lý cho ho t ng huy ng v n c a doanh nghi p.
Vi c a lói vay v o chi phớ c a doanh nghi p tớnh thu thu nh p
doanh nghi p c a m t s n c chớnh l nh n c ó khuy n khớch
doanh nghi p s d ng v n vay. Hay vi c mi n gi m thu cho cỏc cụng ty
c ph n niờm y t trờn th tr ng ch ng khoỏn, t o i u ki n cho cụng ty
c ph n y m nh h n vi c phỏt h nh c phi u, trỏi phi u v i m c ớch
huy ng v n.
Lói su t th tr ng: lói su t trờn th tr ng l m t nhõn t quan
tr ng quy t nh s l a ch n ph ng th c huy ng n hay huy ng v n
ch s h u c a doanh nghi p. N u lói su t trờn th tr ng th p v doanh
nghi p th y r ng su t sinh l i c a d ỏn u t ỏp ng c vi c chi tr
lói vay, thỡ doanh nghi p s l a ch n ph ng th c huy ng n vỡ theo
cỏc nh t i chớnh chi phớ c a s d ng n th p h n chiphớ s d ng v n
ch s h u. N u lói su t trờn th tr ng quỏ cao, doanh nghi p s huy
ng t l i nhu n gi l i l ch y u. N u lói su t trờn th tr ng cú xu
h ng khụng n nh thỡ vi c l a ch n cỏc cụng c cú lói su t bi n i
huy ng v n s thu hỳt cỏc nh u t nhi u h n.
Chi phớ phỏt h nh ch ng khoỏn: Chi phớ liờn quan n phỏt h nh
ch ng khoỏn bao g m: Chi phớ hoa h ng cho ng i b o lónh, chi phớ
phõn ph i ch ng khoỏn, chi phớ in n ch ng khoỏn u tỏc ng n
huy ng v n c a cụng ty c ph n. Thụng th ng, chi phớ phỏt h nh c
phi u th ng cao h n chi phớ phỏt h nh trỏi phi u v c phi u u ói, vỡ
th n u cụng ty c ph n cú h s n m c th p v trung bỡnh th ng
ch n trỏi phi u huy ng v n. Trong nhi u tr ng h p, n u chi phớ
phỏt h nh quỏ cao m cụng ty c ph n khụng nh t thi t ph i phỏt h nh
Sinh viờn thc hin: Đỗ Thị Hoài Thu Lớp Q11K4
24
Thực trạng và Gii phỏp tng cng hot ng huy ng vn ti Cụng
ty c phn kỹ thuật tàu công trình thuỷ Vinashin.
ch ng khoỏn thỡ cụng ty s l a ch n huy ng t ngõn h ng th ng
m i.
Bờn c nh nh ng nhõn t khỏch quan l nh ng nhõn t mang tớnh
ch t ch quan:
Doanh thu v l i nhu n c a cụng ty c ph n: N u tỡnh hỡnh kinh
doanh c a cụng ty ch a n nh, doanh thu v l i nhu n cú s thay i
b t th ng, trong tr ng h p n y huy ng v n b ng phỏt h nh c phi u
th ng l h p lý h n so v i i vay. Vỡ n u vay v n thỡ r i ro c a vi c
huy ng v n m tr l i t c c nh l khỏ cao. N u doanh thu v l i
nhu n c a cụng ty l n nh v m c t ng lờn trong t ng lai c ỏnh
giỏ l t ng i ch c ch n, thỡ vi c huy ng n l h p lý v cú c s .
Kh n ng t i chớnh c a cụng ty: L vi c cụng ty cú th huy ng t
l i nhu n l i chi m bao nhiờu nhu c u cõn huy huy ng cho u t
v c n huy ng t bờn ngo i bao nhiờu, t ú cụng ty s a ra k
ho ch phỏt h nh bao nhiờu ch ng khoỏn hay vay ngõn h ng bao
nhiờu
Tỡnh hỡnh t i chớnh c a cụng ty: Tỡnh hỡnh t i chớnh hi n t i c a
cụng ty l y u t quan tr ng c n ph i cõn nh c khi a ra quy t nh huy
ng v n. Trong ú, k t c u v n (t tr ng gi a n v v n ch s h u) l
v n r t tr ng y u vỡ nú quy t nh chi phớ v n bỡnh quõn c a doanh
nghi p hay l chi phớ m doanh nghi p b ra khi s d ng thờm m t
ng v n. Chi phớ n y c xỏc nh nh sau: Chi phớ v n bỡnh quõn
(WACC) = N /T ng v n x Chi phớ n vay sau thu + V n ch s
h u/T ng v n x Chi phớ v n ch , vi c tớnh chi phớ v n s giỳp doanh
nghi p cú huy ng v n hay khụng v huy ng v n d i hỡnh th c n o
chi phớ v n l nh nh t. M t khỏc, n u h s n c a cụng ty m c
cao h n so v i cỏc doanh nghi p trong ng nh thỡ vi c huy ng v n ch
s h u l h p lý h n huy ng n . Cỏc ch tiờu t i chớnh c ng l v n
m cụng ty ph i quan tõm trong ú quan tr ng nh t l cỏc t su t thanh
toỏn, n u cỏc t su t thanh toỏn c a cụng ty m c cao h n so v i m c
bỡnh quõn trong ng nh thỡ vi c huy ng n l khỏ d d ng vỡ ngõn
h ng th ng m i hay cỏc nh u t trỏi phi u c a cụng ty s yờn tõm
h n khi cho vay. N u cỏc ch tiờu n y th p h n m c trung bỡnh c a
ng nh thỡ cụng ty ch nờn huy ng v n ch s h u.
Quy n ki m soỏt cụng ty: L y u t c nhi u cụng ty c ph n
chỳ ý. N u m t cụng ty coi tr ng v n gi nguyờn quy n ki m soỏt,
Sinh viờn thc hin: Đỗ Thị Hoài Thu Lớp Q11K4
25