Bai 11 Cau ghep (1)-Men

Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu nêu ở dưới.
(1)Hàng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên khơng có những đám
mây bàng bạc, lịng tơi lại nao nức những kỷ niệm mơn man của buổi tựu trường.
(2) Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi
như
mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng.
(3) Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tơi khơng biết ghi và ngày
nay tôi không nhớ hết. (4) Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần
đầu tiên đi đến trường, lịng tơi lại tưng bừng rộn rã. (5) Buổi mai hôm ấy, một buổi
mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tơi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường
làng dài và hẹp. (6)Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên
thấy lạ.(7) Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lịng tơi đang có sự
thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.
(Thanh Tịnh, Tôi đi học)


(2) Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở
trong lịng tơi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang
đãng.
(5) Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ
tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp.
(7) Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lịng tơi đang
có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.


2. Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong
C
C
V
V

lịng tơi như mấy cành hoa tươi mỉm cười …
C

V

Có nhiều cụm C-V: Một cụm C-V làm nòng cốt câu, các cụm C-V
khác làm phụ ngữ trong cụm từ.
5. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tơi âu
TN
C
yếm nắm tay tơi dẫn đi trên con đường …
V
Có một cum C-V
7. Cảnh vật chung quanh tơi đều thay đổi, vì chính lịng tơi đang có sự
C

V

C

thay đổi lớn: hơm nay tơi đi học.
C

V

Có 3 cụm C-V, mỗi cụm chủ - vị làm thành một vế câu

V

Kiểu cấu tạo câu
Câu có một cụm C-V

Câu có hai hoặc
nhiều cụm C-V

Cụm C-V nhỏ
nằm trong cụm
C-V lớn
Các cụm C-V
không bao chứa
nhau

Câu cụ thể

Câu 5

Câu 2

Câu 7

Kiểu câu
Câu đơn

Câu mở rộng thành
phần

Câu ghép

(1)Hàng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều (và)trên
khơng có những đám mây bàng bạc, lịng tơi lại nao nức những kỷ
niệm mơn man của buổi tựu trường.
(3) Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tơi
khơng
biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết.
(6)Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên
thấy lạ

Nhóm 1,2
Xác định các vế câu và cho biết các vế câu được nối
với nhau bằng cách nào?


Nhóm 3,4
Xác định các vế câu trong những câu ghép sau?
Trong mỗi câu ghép các vế câu được nối với nhau bằng cách nào?
1.Nếu trời mưa thì lớp tơi hỗn đi tham quan.
2.Cô giáo chưa vào lớp, các bạn học sinh đã đứng dậy chào.
2.Nước dâng cao bao nhiêu, đồi núi dâng cao bấy nhiêu.
3.Anh đi đường này em đi đường nọ.
4.Tơi im lặng cúi đầu xuống đất: lịng tơi càng thắt lại, khoé mắt tôi
đã cay cay.
5.Cốm không phải thức quà của người vội; ăn cốm phải ăn từng chút
ít thong thả và ngẫm nghĩ.


1)Hàng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều (và) trên
C1
V1

khơng có những đám mây bàng bạc, lịng tôi lại nao nức những kỷ niệm .
C2
V2
C3
V3
Vế 1 nối với vế 2 bằng quan hệ từ (và) vế 2 nối với vế 3 bằng dấu phẩy
(3) Những ý tưởng ấy tơi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không
C2 V2
C1
V1
biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết.
C3 V3
Vế 1 nối với vế 2 bằng qht (vì) vế 2 nối với vế 3 bằng qht (và)
(6)Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên
Vế 1
thấy lạ.
Vế 2
Vế 1 nối với vế 2 bằng qht (nhưng)


Nếu trời mưa thì lớp em hỗn đi tham quan.
1.Nếu
Cặp quan hệ từ
2. Cô giáo chưa vào lớp, các bạn học sinh đã
đã đứng dậy chào.
Cặp phó từ
3.Nước dâng cao bao nhiêu,
nhiêu đồi núi dâng cao bấy nhiêu
Cặp đại từ

4.Anh đi đường này
này, em đi đường nọ
nọ.
Cặp chỉ từ
5. Tôi im lặng cúi đầu xuống đất:: lịng tơi càng thắt lại,, khoé mắt tôi
đã cay cay.
Dấu hai chấm, dấu phẩy
6.Cốm không phải thức quà của người vội;; ăn cốm phải ăn từng chút
ít, thong thả và ngẫm nghĩ.
Dấu chấm phẩy


Hai cách nối
Dùng từ nối
Quan
hệ từ

Cặp
QHT

Cặp phó từ,
đại từ, chỉ từ

Không dùng từ nối

Dấu
phẩy

Chấm
phẩy

Hai
chấm


Bài 1: Tìm câu ghép trong đoạn trích và cho biết trong mỗi câu
ghép, các vế câu được nối với nhau bằng cách nào?
a)- Dần buông chị ra, đi con! Dần ngoan lắm nhỉ! U van Dần, u lạy
Dần! Dần hãy để cho chị đi với u, đừng giữ chị nữa. Chị con có đi, u
mới có tiền nộp sưu, thầy Dần mới được về với Dần chứ! Sáng ngày
người ta đánh trói thầy Dần như thế, Dần có thương khơng. Nếu Dần
khơng bng chị ra, chốc nữa ơng lí vào đây, ơng ấy trói nốt cả Dần
nữa đấy.
(Ngơ Tất Tố, Tắt đèn)
b) Cô tôi chưa dứt câu , cổ họng tơi đã nghẹn ứ khóc khơng ra tiếng.
Giá những cổ tục đã đày đoạ mẹ tôi là một vật như hịn đá hay cục thuỷ
tinh, đầu mẩu gỗ, tơi quyết vồ ngay lấy mà cắn, mà nhai, mà nghiến
cho kì nát vụn mới thơi.
(Ngun Hồng, Những ngày thơ ấu)


Bài tập 2: Với mỗi cặp quan hệ từ dưới đây hãy đặt một câu ghép.
a/ Vì … nên …( hoặc bởi vì…cho nên …; sở dĩ...là vì...)
b/ Nếu …thì …( hoặc giá …thì…; hễ ...thì...)
c/ Tuy … nhưng …( hoặc mặc dù …nhưng…)
d/ Không những…mà…(hoặc không chỉ…mà…; chẳng những...mà...)
Bài tập 3 : Chuyển những câu ghép em vừa đặt ở bài tập 2 thành
những câu ghép mới bằng một trong hai cách sau
a/ Bỏ bớt một quan hệ từ
b/ Đảo lại trật tự các vế câu

Bài tập 4: Đặt câu ghép với cặp từ hô ứng dưới đây.
a/ ...vừa … đã …( hoặc ...mới … đã …; ...chưa ... đã...)
b/ ... đâu … đấy …( hoặc ...nào … nấy ;…; ...sao ...vậy...)
c/...càng...càng...


Bài tập 5 : Viết một đoạn văn ngắn về một trong các đề tài sau(
trong đoạn văn có sử dụng ít nhất một câu ghép):
a. Thay đổi thói quen sử dụng bao bì ni lơng.
b.Tác dụng của việc lập ý trước khi viết bài tập làm văn.


HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

- Nắm đặc điểm, cách nối các vế câu ghép.
- Phân biệt câu ghép với câu đơn mở rộng
thành phần.
- Hoàn thành các bài tập phần luyện tập.
- Đọc bài : Tìm hiểu chung về văn bản thuyết
minh


Cảm ơn các thầy cô và các em!