Ebook Sức mạnh của tĩnh tâm: Phần 1

Mụclục
CHƯƠNG1
TÂMKHƠNGTĨNHTỨCLÀPHIỀNNÃONẢYSINH
TÂMCĨTẠPNIỆM
KHƠNGTHỂTỪBỎCHẤPNIỆM
DỤCVỌNGLẠISINHRADỤCVỌNG
HƯVINHLÀSỢIDÂYCHUYỀNĐẸPĐẼ
CUỘCĐỜIGIỐNGNHƯCHIẾCĐỒNGHỒĐÃLÊNDÂYCĨT
CHƯƠNG2
THỰCHIỆNMỤCTIÊU,KHƠNGMÀNGDANHLỢI
TĨNHĐỂTUTHÂN,DƯỠNGTÂMQỞTĨNHTÂM
BẠNMỈMCƯỜITHÌCUỘCĐỜICŨNGSẼMỈMCƯỜIVỚIBẠN
KHƠNGBỊẢNHHƯỞNGBỞINGOẠIVẬT,SỐNGTỰDOTỰTẠI
TRÍTUỆCỦASỰNHƯỢNGBỘ
MỌIVIỆCCẦNLƯỢNGSỨCMÀLÀM
TÌMLẠICÁITƠICHÂNTHỰCTRONGNBÌNH
CHƯƠNG3
TĨNHDOTÂMSINH,CẢNHTHEOTÂMCHUYỂN
TÂMTĨNH,CHỜMỘTẤMTRÀTHƠM
GIỮĐƯỢCTRÁITIMNBÌNH
ĐIỀMTĨNHMỚICĨTHỂTIẾNXA
TRÁITIMHÀILỊNGTẠORAKẾTQUẢHÀILỊNG
NGƯỜITĨNHTÂMDỄTHÀNHCƠNGHƠN
TĨNHTÂMCĨTHỂMANGLẠIQUANHỆXÃHỘITỐTĐẸP
NƯỚCTĨNHTHÌTRONG,TÂMTĨNHTHÌSÁNG
CHƯƠNG4
TRONGTRÍTUỆCĨSỰ“TĨNH”TUYỆTĐỐI
TÙYDUN,KHƠNGNẮNGRÁOCŨNGCHẲNGGIĨMƯA
KHƠNGPHẢIVÌHAYNỔINĨNGNÊNMỚITRỒNGHOALAN
SỐNGTRONGHIỆNTẠILÀSỰCHÂNTHỰCDUYNHẤT

THUẬNTHEOTỰNHIÊN,ĐITRƠNGNƯỚCCHẢY,NGỒINHÌNMÂYTRƠI
KHƠNGCÂUNỆNGOẠIVẬT,NƠIDỪNGCHÂNĐẦYÝTHƠ
ĐẠOTRUNGDUNGLÀCƠBẢNCỦATĨNHTÂM
KHƠNGPHẢIGIĨĐỘNG,KHƠNGPHẢICỜĐỘNG,LÀTÂMĐỘNG


KHƠNGVUIVÌCẢNH,KHƠNGBUỒNVÌMÌNH
TÂMMANGTỪBI,GIĨLỚNTHỔICŨNGKHƠNGĐỘNG
CHƯƠNG5
XALÁNHTHẾSỰ,TĨNHTÂMSUYTƯỞNG
SUYTƯỞNG,THUẬTTĨNHTÂMTHẦNKÌ
CHUẨNBỊTƯTƯỞNGCHOSUYTƯỞNG:THANHLỌCTẤTCẢÝTHỨC
SUYTƯỞNGSẮCMÀULOẠIBỎLOLẮNGBUỒNTẺ
TẬPTRUNGSUYTƯỞNGĐỂTÂMTHÁIBÌNHTĨNHTRỞLẠI
TẬPTRUNGSUYTƯỞNGĐỂBIQUANTANBIẾN
SUYTƯỞNGTRÍTUỆGIÚPBỒIDƯỠNGTÂMLÍLÀNHMẠNH
SUYTƯỞNGTỰKỈGIÚPTRÁNHXA“HỐĐEN”CỦATỨCGIẬN
SUYTƯỞNGTHỰCVẬTGIÚPGIẢMNHẸCẢMGIÁCBUỒNBỰC
QUAYTRỞVỀSUYTƯỞNGTHỜITHƠẤUÊMĐỀM
SUYTƯỞNGCƠTHỂNĨICHUYỆNVỚICƠTHỂ
PHƯƠNGTHUỐCTÌMNĂNGLƯỢNGTHUỘCVỀBẢNTHÂN
DÙNGSUYTƯỞNGVỀCÁICHẾTĐỂXUAĐINỖIBẤTAN
SUYTƯỞNGTHÀNHCƠNGGIÚPNÂNGCAOHIỆUSUẤT
CHƯƠNG6
TÌMMỘTPHƯƠNGTHỨCNBÌNH
TĨNHTỌATĨNHTÂM
HƠHẤPKIỂUBỤNG,THỞRAÁPLỰCVÀBUỒNPHIỀN
MỈMCƯỜI,PHƯƠNGPHÁPTĨNHTÂMTỐTNHẤT
YOGA,DÙNGCÁCHTHẢLỎNGCƠTHỂĐỂLOẠIBỎ"RÁC"TRONGLỊNG
TĨNHTÂMHƯƠNGTHƠM,ĐỂTÂMHỒNQUAYVỀVỚITHIÊNNHIÊN

GIẢIPHĨNGTẤTCẢTÂMTRẠNGKHƠNGTỐTTRONGVẬNĐỘNG
ĐỌCSÁCHKHIẾNCONNGƯỜIANTÂM
ÂMNHẠCGIÚPTHƯGIÃNTINHTHẦN
VUNGBÚTVẢYMỰC,THƯGIÃNTHẢNHTHƠI
GẦNGŨITỰNHIÊN,THẢLỎNGBẢNTHÂN
PHƯƠNGPHÁPTĨNHTÂMBẰNGĐỐITHOẠI
CUỘCSỐNGĐÂUĐÂUCŨNGCĨTHỂTĨNHTÂM


LỜINĨIĐẦU
TĨNHTÂMNHÌNNHẬNCUỘCĐỜI
Biếttĩnhtâmđểnhìnnhậncuộcđờilàmộtloạicảnhgiới.
Tráitimcủachúngtagiốngnhưmộtchiếccốcthủytinh.Khicốcđựngđầynướcéptráicây,ngườita
sẽnói:“Đâylàmộtcốcnướcéphoaquả”.Khinóđựngđầysữa,ngườitalạinói:“Đâylàmộtcốcsữa”.
Cịnchỉkhichiếccốctrốngtrơnthìngườitamớinói:“Đâylàmộtcáicốc”.Rấtnhiềulúc,tráitimcủa
chúngtachấtchứaqnhiềuthứ,đếnnỗikhơngthểnhìnthấyđượccáitơichânthực.Trongthờibuổicả
thếgiớiphảilolắngbấtanvìtiềnbạc,vìhammuốnvậtchất,vìdanhlợinhưngàynay,conngườichẳng
khácnào“đơigiàyđỏ”mệtmỏi,nhảytớikhichẳngcịnaibêncạnhmàvẫnkhơngdừngđượcbướcchân
điêncuồng…Chúngtasốngđãkhơngcịnchỉlàvìsựsinhtồn.Trongsựhưởngthụvậtchấtngàycàng
phongphú,nếutâmkhơngtĩnh,thânthểcũngkhơngtĩnhthìcuộcsốngcủachúngtasẽchỉcịnlạisựbận
rộnvàlolắng.Vìvậy,chỉcóvứtbỏmọisựrốirenđểtâmtĩnhlạithìmớicóthểđượcgiốngnhưhoanở
hươngtựtỏa,nướccàngchảycàngtrongvậy.
Tĩnhtâmchínhlàtâmtĩnh.Tâmtĩnhlàmộttrạngtháikhốngđạt,tựtin,điềmnhiêntựdo,tựtại.Tấtcả
thếsựrốiren,mọichuacayngọtđắng,hỉnộáiốđềuchỉdựavàotráitimđểcảmnhận,đánhgiá.Trong
cuộcsốnghiệnthực,chúngtathườngcảmthấythấpthỏmbấtan,lolắngkhơngn,rấtkhóđểbìnhtâm,
ngọnlửakhơngtênbấtcứkhinàocũngcóthểậpđến,ngunnhânchínhlàdotakhơngcóđượcmộttrái
timbìnhtĩnh.Chỉcóhiểuđượctrítuệcủatĩnhtâmthìmớicóthểđứngvữngđượctrongthếgiớivơthường
này.
Thựcra,tĩnhtâmkhơngphảilàmộtcảnhgiớikhơngthểnàovớitới.Trongthếgiớitrànđầynáođộng
vàdụcvọngnhưngàynay,aicũngkhaokhátcóđượcmộtcuộcsốngnổn,bìnhan,vìvậyhiểuđượcvề

tĩnhtâmlàvơcùngquantrọng.Đểgiúpmọingườitìmthấysựnổntrongtâmhồn,cuốnsáchnàysẽcùng
bạntìmđếncănngunlolắngtừmọigócđộ,vénbứcmànbímậtvềsựtĩnhtâm,sauđóđểmỗingườitự
cảmnhậncuộcsốngquacáitĩnh,giúpxoadịutâmtrạnglolắngbấtantronglịng,lấylạisựnbìnhvà
niềmvuitrongtim.
Chúngtađãbiếtnêntĩnhtâmhưởngthụcuộcsống,tuynhiênlàmthếnàođểcóthểtĩnhtâm?Tronghai
chương cuối cùng của cuốn sách này, bạn sẽ học được cách dùng phương pháp suy tưởng để vượt qua
những trở ngại trong lịng, để lo lắng khơng cịn chỗ tồn tại; bạn sẽ hiểu được rằng, tĩnh tâm hoàn tồn
khơngphảilàtrạngtháisiêuthực,từngchúttừngchútcủacuộcsốngđềucóthểtrởthànhphươngphápđể
cóđượcsựtĩnhtâm.Hãyđểcuốnsáchnàydẫndắtbạn,đểsự“tĩnh”thẩmthấudầnvàotừngchitiếtcủa
cuộcsống,bớtmộtchútđốkị,thêmmộtchútkhoandung;bớtmộtchúttàniệm,thêmmộtchútchínhkhí;
bớtmộtchútồnào,thêmmộtchútchânthực.
“Gặpđượccáitơitĩnhtâm”,dùbiếtphíatrướclàvùnghiểmtrở,bạncũngcóthểcoilàđồngbằngđể
vữngbướcđiqua;dùtrướcmắtthếsựbãibểnươngdâu,đổithaynhanhchóng,bạncũngvẫncóđượcsự
bìnhantronglịng.
“Gặpđượccáitơitĩnhtâm”,tuytạmthờiphảichịuấmứcvàkhơngvui,vẫncóthểnlịng;tuycuộc
sốngbìnhdị,cũngcóthểtậnhưởngnămthángbìnhn.
“Gặpđượccáitơitĩnhtâm”,chodùtạmthờiphảichịuđaukhổ,songbạncũngsẽnhậnđượcývịriêng
củanó;chodùcuộcđờitrơiquabìnhlặngsongvẫncóthểtìmthấyđượcsựvừaývànhẹnhõmcủariêng
mình.
NhàthơPushkinđãtừngnói:“Tấtcảhạnhphúctrênthếgiớiđềulấysựbìnhntrongnộitâmlàđặc


trưngcơbảnnhất”.Tĩnhtâmlàmộtphongthái,cõilịngphẳnglặngthìtâmsẽtĩnh.Sứcmạnhcủamỗi
ngườichúngtađềucóhạn.Thếsựgiốngnhưmộtváncờ,conngườitiếnlùinốitiếpnhautrongmấytấc
vngấy.Khiđốimặtvớivơvànsựkhóxửvàlosợ,giữđượctâmtháintĩnhnhưmặtnướclàcóthể
nhìnthấutấtcảvinhnhục,đượcmất,thịphi,trắngđen,dùngsựtỉnhtáovàlítríđểnhìnnhậncuộcđời.
Xncótrămhoa,thutrăngsáng
Hạcógiólành,đơngtuyếtrơi
Tronglịngkhơngbậnchiphiềnnão
Đờinàynênlấyđólàmvui.

Tủinhụccũngđềugươngsoitỏ
Chílớndạnchẳngngậmngùi
Ngườiđờilĩnhngộchânlíấy
Cõilịngtĩnhlặng,muộnsầului.
Bạncómongmuốnthốtkhỏilolắngvàubuồnkhơng?Cóhivọngxuađinhữngphiềnmuộntrongtâm
hồnkhơng?Vậythìbắtđầutừthờikhắcnày,hãyđểcuốnsáchcùngbạntìmlạicáitơitĩnhtâmấynhé!


TÂMCĨTẠPNIỆM
Bạncócịnnhớnhữngcâuchuyệncổtích?Chúngtanónglịngtheodõidiễnbiếntìnhtiếtcâuchuyện
vớiniềmtinrằngnhânvậtchínhnhấtđịnhsẽtránhđượcsựtànbạocủaphùthủyvàuqi,chiếnthắng
tàác.Chúngta–khiấycịnlànhữngcơbécậubé-chưabaogiờnghingờgìvềkếtcụchồnmĩdànhcho
nhânvậtchính,lncóniềmtinmãnhliệtrằngchínhnghĩasẽtồntạimãimãi,nhữngngườilươngthiện
cuốicùngnhấtđịnhsẽđượcsốngcuộcsốngvuivẻ,hạnhphúc.
Thờigianthấmthoắtthoiđưa,khichúngtadầndầnlớnlên,dầndầnlàmquenvớitấtcảmọithứcủa
thếgiớihiệnthựcnày,cáccâuchuyệncổtíchthuởbéthơngàycàngtrởnênxavời.Nhânvậtcổtíchchỉ
cịntồntạitrongkíức,rồicuốicùngchúngtacũngsẽvứtbỏnốtchútngâythơcịnlạicủathờithơtrẻ,để
trởthànhmộtngườitrưởngthành,chínchắn.Nhưngnếucóthểvứtbỏnhữngtạpniệmtronglịngởthếgiới
phứctạprốiren,tìmlạitâmhồnthuầnkhiết,nbìnhấy,vậythìliệuchúngtalạicóthểquaytrởvềthời
thơấuthỏamãnvàvuivẻtronghồiứcấyđượckhơng?
Thếgiớinộitâmcủaconngườiẩnchứarấtnhiềuthứ,cóđẹp,cóxấu,cóthiện,cóác,cóthamlam,có
danhlợi,cịncótiềnbạcvàđịavị…Nhữngthứnàykhơngnhìnthấy,khơngsờthấy,nhưngchúnglạitiềm
ẩntrongtâmhồncủabạn,chiphốihànhđộngcủabạn.Nếuchúngtagọinhữngthứtốtđẹp,ánhsáng,lương
thiệntrongthếgiớinộitâmlà“mầm”,thìnhữngtạpniệmlàmđảolộncảmxúccủachúngta,thậmchí“xúi
giục”chúngtatrởnênxấuxa,thamlamấysẽgiốngnhư“cỏ”.Chân-thiện-mĩcóthểkếtthànhquảngọt
làmxúcđộnglịngngười;nhưngcịn“cỏdại”tronglịng,nếucứđểmặcchochúngpháttriểnthìnhấtđịnh
sẽđếnmộtngàychúnguyhiếptớisựtrưởngthànhkhỏemạnhcủa“mầm”.
Vídụnhưsựthamlamvàđốkịlàtạpniệm.
Sựuyhiếpcủatâmtrạngđốkịđốivớisựvậttốtđẹpchẳngkhácnàoquảbomkhơnghẹngiờ,cóthể
phátnổbấtcứlúcnào,tiềmẩntronglịngconngười.Trênconđườngtheođuổimộtmụctiêunàođó,một

khiconngườipháthiệnrasựtồntạicủangườigiỏihơnhoặcnhanhchânvượttrướcmìnhthìthườngnảy
sinhthanvãn,đaukhổ,thậmchílàcămgiận,bởitrongtâmcảmthấytựhổthẹnvìmìnhkémcỏihơnngười
khác.Càngtệhơnlàcómộtsốngườibópméotâmtính,châmngịiquảbomtronglịng,khơngtừthủđoạn
báothùđốithủ.Tạpniệmcủasựđốkịlàmơnhiễmtâmhồn,khơngnhữngkhơngthểkhiếnbạncóđược
mụctiêumàcịndầndầnxamụctiêu,cuốicùnglúnsâuvàotộiáckhócóthểthốtrađược.
Tựdằnvặtqmứccũnglàmộttạpniệmcủatâmhồn.
Charlesđãtừnglàmộtcảnhsát,trongmộtlầnthamgiagiảicứucontin,anhđãbỏsótmộtcănphịng
vốndĩnênlụcsốt,khơngngờtrongcănphịngđócómộtđứatrẻ,cuốicùngđứatrẻđóđãbịtênhungthủ
vơcùngtànbạobắnchết.TừđóCharlessuysụptinhthần,anhkhơngthểnàothathứchosailầmcủamình


nênđãrơivàotrạngtháitựdằnvặtbảnthân,trởnênbuồnbựcítnói.Khơnglâusauđó,anhtừbỏcơng
việccảnhsátđểtớimộttuviện,hàngngàyđứngtrướctượngchúađểxámhốilỗilầmcủamình,từđóhành
độngấyđãtrởthànhtồnbộcuộcsốngcủaanh.
Mộtlầntìnhcờ,chịcủađứatrẻbịtêncơnđồnămxưasáthạibiếtđượctìnhcảnhcủaCharles,đãnghĩ
cáchđểtìmđượcanh.CơđưaCharlestớigiữamộtđámngườiđangvuivẻtụhội,nóivớianhrằngnhững
ngườinàyđềulàcontinđãđượcanhgiảicứunămấy,nhờcóCharles,bâygiờhọđượcsốngvuivẻhạnh
phúcvàvơcùngcảmkíchCharles.Charlesnhìnnhữngđứatrẻđãtừngđượcmìnhgiảicứu,vàđãhiểu
đượcmộtđiều:thìramìnhkhơngphảilàngườivơdụng,vàchínhsựtựdằnvặtbảnthânbaonhiêunăm
naymớithậtsựmanglạigánhnặngchonhữngngườiquantâmtớimình.Cuốicùnganhđãlấylạiđược
dũngkhícủabảnthân.
Conngườivìmộtvàisựviệcnàođómànảysinhcảmgiáctộilỗivàdaydứtlàchuyệnthườngtình.
Nhưngnếusựtựdằnvặtnàyvượtqgiớihạnkhiếnchobảnthânhồntồnđắmchìmtrongđó,từbỏ
dũngkhísốngthìviệctựdằnvặtnàysẽbiếnthànhtựngượcđãivàgiàyvịvềmặttinhthần.Chỉcóloạibỏ
tạpniệmtronglịngthìmớicóthểđểlạichomìnhmộtkhơnggiantâmhồnthuầnkhiết,tươiđẹp.

Vậy con người nên làm thế nào mới có thể có được sự tĩnh lặng và trong sạch cho tâm hồn? Dùng
phươngthứcnàomớicóthểdẹpđượcnhữngtạpniệmtronglịng?Thơngquaconđườngnàomớicóthể
xuađibóngtốiđểtìmthấyánhsáng?
Đaphầnconngườicảmthấyđaukhổlàvìkhơngnhìnthống,khơngbngbỏđược.Tạpniệmgiống

như rác thải trong lịng, là con đường phiền não vơ hình, đảo lộn cảm xúc n bình vốn có, khiến con
ngườikhócóthểtĩnhtâm.Sứckhỏe,hạnhphúc,củacải…tấtcảnhữngthứtốtđẹpđềubắtnguồntừsự
thuầnkhiếtcủatâmhồn.Nếumuốncómộtcơthểkhỏemạnhthìtrướctiênphảilàmsạchtâmhồn.Chỉcần
tâmmangtạpniệm,tronghuyếtquảncủaconngườisẽtrànđầysựnhơbẩnvàxấuxa,tấtcảtạpniệm–đố
kị,buồnchán,ốnhận–đềusẽgâytổnhạitớisứckhỏecủacơthể,khiếncảmgiácvuivẻcủachúngtadần
dầntanbiến.Ngượclại,nếutâmhồnthuầnkhiết,tươiđẹp,khỏemạnhthìsẽkhiếncơthểcủachúngtatràn
đầysứcsống.
Nhờ có các cơng nhân vệ sinh mơi trường ngày ngày quét rác trên đường nên môi trường sống của
chúngtamớisạchsẽ,thốngđãng.Nếumỗingàychúngtabiếtcáchdọnsạch“rácthải”trongtâmhồnthì
tâmhồncủachúngtacũngsẽvuitươichanhịa.“Cẩunhậttân,nhậtnhậttân,hựunhậttân”(1),thứcầnphải
làmsạchkhơngchỉđơnthuầnlàcơthểcủachúngta,màquantrọnghơnlàsựtrongsạchcủatâmhồn.Nếu
chúngtacóthểkhắcphụcnhữngtạpniệmkhiếnchúngtasasúttinhthần,thìtựnhiênnộitâmsẽcóthểnảy
sinhsứcmạnhkhơnggìcóthểđánhbạiđược.Tiêuchuẩncủahạnhphúckhơngnằmởnhữngđiềukiệnbên
ngồimànằmởsựphongphúvànbìnhcủanộitâm.
Franklintừngnói:“Cótiềnbạcvàquyềnthếkhơngthểcoilàgiàucóthựcsự,ngượclại,nếuỷlạivào


chúngthìsẽgiốngnhưđứngtrêntảngđátrơnbóng”.Trênthựctế,tâmhồnnbìnhthuầnkhiếtvàđức
hạnhvơtưcaothượngmớilàcủacảithựcsự.Đểcóđượcđiềuđó,chúngtacầnhọccáchlàmsạchtâm
hồncủamình.Íchkỉ,thamlam,hưvinh,bướngbỉnh,phẫnnộ,ngoancố…đềulàmầmhọadẫntớinộitâm
khơng“sạch”;cịnthânthiện,khảngkhái,vơtư,thuầnkhiết,ơnhịa,bìnhtĩnh,đềulàngọnnguồntrítuệđể
làmsạchtâmhồnvàgiúpcáitơithănghoa.

(1)CâutríchtrongsáchĐạihọc(thuộcTứThư),ýlà:Nếuhàngngàychúngtacóthểtẩyrửa,làmsạchtâmhồnđểlntựlàmmớimìnhthì
mỗingàyđềutrởnênmớimẻ.


KHƠNGTHỂTỪBỎCHẤPNIỆM(2)
Nóitới“khơngthểtừbỏ”,chúngtacóthểdẫnramộtloạtvídụliênquantới“từbỏ”:VídụHằngNga
cóthểtừbỏchấpniệmđểhưởngthụcuộcsốngthiênđình,chíítcũngcóthểcùngvớiHậuNghệsốngvui

vẻbênnhau,khơngcầnphảiởtrêncungtrănglạnhlẽolàmbạnvớithỏngọc,ngàyngàychỉcóthểnghe
thấytiếngchặtcâykhơngngừng.NếunhưHạngVũcóthểtừbỏcáigọilà“thểdiện”củamình,cùngvới
GiangĐơngphụlãothựchiệnđạikếkhơiphục,thìcólẽvươngtriềuĐạiHáncủaLưuBangcuốicùngcó
thểtrởthànhthiênhạcủanhàhọHạng.NếunhưLíThịcủanhàĐườngcóthểtừbỏthamvọngquyềnlực,
tránhhuynhđệtươngtànthìcólẽbikịchlịchsử“chínhbiếnHuyềnVũMơn”sẽkhơngxảyra.Hayđệnhất
quyềnthầnĐạiThanh-HịaThânnếucóthểtừbỏchấpniệmvềtiềnbạcthìcũngsẽkhơngđếnnỗicuối
cùngphảinhậnkếtcụcnhậndảilụatrắngvuabanđểtựvẫn…Dĩnhiên,lịchsửkhơngthểlàmlại,chúngta
khơngnênnhắclạinhữngchuyệnđángtiếcấy,nhưngcầnhiểurằng,rấtnhiềuvídụvàsựnuốitiếcđềulà
vìconngườimongmuốncóđượcnhiềuhơnmàkhơngbiếtcáchtừbỏchấpniệm,khiếnchúngtabịlỡdịp
vớirấtnhiềuđiềutốtđẹp.Nếungaytừđầuđãsớmbiếtvậythìhàtấtphảiđểmọichuyệnxảyranhưthế!
Cuộcsốngvốnlàmộtqtrìnhtựtại,hạnhphúc,chỉcóđiều,nhiềulúcchấpniệmcủachúngtaq
nhiều,dụcvọnggiốngnhưcáiđộngkhơngđáy,chẳngthểnàolấpđầyđược.Conngườilúcnàocũngcuống
qtmuốnnắmlấytấtcả,cónhàrồithìmuốncótiềnbạc,cótiềnbạclạimuốncócơngdanh,muốnnắm
trongtaycảthếgiớirựcrỡsắcmàu…Nhữngthamvọngấykhiếnconngườidầntrởnênsứccùnglựckiệt.
Nhưngsuychocùng,chúngtađềuchỉlàconngườibìnhthường,hammuốnqnhiềunhưngcáinắmđược
thìqít,conngườisốngtrênđờichẳngquachỉvàichụcnămtrời,khimệtmỏikhốnđốnsẽtựhỏi:Hàcớ
phảinhưthế?Chibằngtừbỏchấpniệm,sốngvuivẻvớitâmtháitốtđẹplàhơn!
Tronglịchsử,đasốnhữngngườicóđượccuộcsốngviênmãn,giađìnhhạnhphúchaysựnghiệpthành
cơngđềulànhữngngười“cầmlênđược,từbỏđược”.LiêmPhatừbỏânốnvớiLạnTươngNhư,tạora
giaithoạiđẹp“tướngtươnghịa”;PhạmLãivứtbỏbổnglộctriềuđìnhmàViệtVươngđãhứa,cùngngười
đẹpduthuyềnTháiHố,tiêudaothươnghải;TrácVănQnvàTưMãTươngNhưbỏquacáinhìncủathế
tục,dũngcảmtheođuổihạnhphúcriêngtưnênmớicógiaithoạithiêncổ“Phượngcầuhồng”;TưMã
Thiêndẹpquamộtbênnhữngtổnthươngcủanỗinhụccunghìnhđểdùimàikinhsử,chorađờibộSửkí
lưutruyềnthiêncổ;TrươngTamPhonggiũbỏphàmtụcchốnnhângian,cuốicùngtrởthànhtơngsưsáng
tạoraTháiCựcquyềnvàTháiCựckiếm…Tấtcảnhữngvídụấy,suychocùngđềuởhaichứ“từbỏ”mà
ra,ngườicótrítuệsángsuốtắtsẽcóthểcóđượcthànhcơng,tấtcảđềulànhờhọcóthểvứtbỏchấpniệm,
dámtừbỏnhữngthứkhơngcầnthiết.

Mỗilần“từbỏ”làmộtlầndọndẹpgánhnặngđangmangtrênmình,vứtđicái“taynảihànhlí”khơng
đángđượcchúngtamangtheo,đểrồisauđó,chúngtacóthểthoảimáitiếptụcconđườngcủamìnhcho

đếntậnkhiđạtđượcmụctiêucủacuộcđời.“Từbỏ”cũnglàmộtcảnhgiớiđángmơướccủatâmhồn,
chúngtadùngcảnhgiớimà“vạnvậtđềucóthểtừbỏ”đểnhìnnhậncuộcđời,chodùlàmngườihaylàm


việc,tựnhiêncóthểbớtđiđượcmộtchútnghikị,thêmmộtchútthảnnhiên;bớtmộtchútbấtmãn,thêm
mộtchútbìnhtĩnh;bớtmộtchúttranhđấu,thêmmộtchúthịathuận;cuộcsốngchẳngphảisẽthoảimáitự
tạihaysao?
Mộtđứatrẻthịtayvàotronglọlấykẹo,nómuốnmộtlầnlấyđượcnhiềuchiếcnênđãlấymộtnắmto,
kếtquảlàtaybịmắcởmiệnglọ,làmthếnàocũngkhơngthểrútrađược,sợđếnnỗibậtkhóc.Ơngnội
nhìnthấydángvẻlolắngcủacháu,chậmrãinói:“Xemkìa!Cháuvừakhơngmuốnbỏlạisốkẹođó,lại
vừamuốnrúttayra,chibằngbiếtđủmộtchút,lấyítđimộtchút,nắmtaynhỏlạitựnhiênsẽcóthểdễ
dàngrúttayrathơi!”
Trongcuộcsống,để“cóđược”thìcầncóđầuócthơngminh,cịnmuốn“từbỏ”thìlạicàngcầncótrí
tuệvàdũngkhí.Conngườilúcnàocũngchỉmưucầuchiếmhữumàrấtítkhibiếttừbỏđúnglúc.Vìvậy,
ngườicótiềnthìbịtiềnbạclàmchomệtmỏi,cịnngườicótìnhcảmthìbịtìnhcảmlàmtổnthương…Biết
từbỏ,dĩnhiênkhơngphảilàucầuchúngtakhơnglàmgìcả,màlàsaukhihànhđộngthìkhơngnênđặt
qnặngyếutốthành-bại,được-mất:tiềndĩnhiênphảikiếm,nhưngsaukhikiếmđượcthìphảichidùng
thíchhợpchứkhơngnêngiốngnhưGrandetơmchặttiềnkhơngchịubỏra;tìnhcảmnênhisinh,nhưng
khơngcầnnhấtđịnhphảiđượcbáođáp…
TươngtruyềnkhiĐứcPhậtcịnsống,cómộtqtộcngườiBàLaMơntớigặp.NgườiBàLàMơnnày
haitaycầmhailọhoa,coiđólàlễvậtdânglênĐứcPhật.
PhậtnhìnthấyngườiBàLàMơnliềnnói:“Đặtxuống”.
NgườiBàLaMơnliềnđặtlọhoatrêntaytráixuốngđất.
Phậtlạinói:“Đặtxuống”.
NgườiBàLaMơnlạiđặtlọhoatrêntayphảixuống.
NhưngPhậtvẫnnóivớiơngta:“Đặtxuống”.
NgườiBàLaMơnnàykhơnghiểu,bènhỏiĐứcPhật:“Haitayconđãtrốngkhơng,Ngườicịnmuốn
conđặtcáigìxuống?”
Phậtnói:“Tuyconđãđặtlọhoatrêntayxuống,nhưngtronglịngconchưathựcsựtừbỏchấpniệm.
Chỉkhicontừbỏchấpniệmcủasựhưởngthụbênngồi,chấpniệmcủasựsuytưbêntrongthìmớicóthể

giảithốtkhỏisinhtửlnhồi”.
Trongmắtngườibìnhthường,vạnsựvạnvậtcủathếgianđềulàvậtthực,conngườilnnhìnnhận
vạn vật thế gian bằng con mắt vốn có, dùng con mắt thế tục để đánh giá tất cả sự vật, vì thế thường bị
nhữngphiềnnãothịphilàmchonghihoặc,cuộcđờithêmbiếtbaođaukhổnhưnglạikhơngbiếtlàmthế
nàođểgiảithốt.
Muốngiảithốtvơsốphiềnnãotrongnhângian,đểtâmtịnhnhưnước,nếuchỉđơnthuầndựavàocái
gọilà“thơngminhtàitrí”thếtụcthìmãimãilàkhơngđủ,rấtnhiềukhichúngtacầnđếnmộtdũngkhí,đó
làdũngkhídámtừbỏchấpniệm.“Từbỏ”làmộttâmthái,mộttriếtlínhânsinh,mộttrítuệlớn.Biếtcách
từbỏchấpniệmlàphươngthuốcthầndiệugiúpchúngtavuivẻ,xóabỏmuộnphiền,nhờthếmàđườngđời
saunày-khiđãbiết“từbỏ”sẽcàngvuivẻhơn,giúpchúngtacóthểđixahơn,baycaohơn,nhìnthấy
đượcnhữngcảnhgiớiđẹpđẽ,hịabìnhhơn.Chỉcầnchúngtabiết“từbỏ”đúnglúc,dùngtâmtháiơnhịa
để đối mặt với cuộc sống phức tạp rối ren, thì cuộc sống của chúng ta sẽ tràn đầy “tiếng chim ca suối
chảy”.


(2)Chấpniệm:làmộtloạidụcvọngvơcùngmãnhliệt.“Chấp”nghĩalà“cốchấp”,“chấpniệm”cóthểhiểumộtcáchđơngiảnlàcáchnghĩcố
chấpmàngườikháckhólịnglaychuyểnđược.Chấpniệmcũngcómộtnétnghĩalàsự“đểbụng”đốivớimộtngườihaysựvậtnàođó,khisự
“đểbụng”nàytrởnêntháiqthìsẽkhiếnnảysinh“chấpniệm”.


DỤCVỌNGLẠISINHRADỤCVỌNG
TrênthảongunmênhmơngcủachâuPhi,mộtchúsưtửcondầndầntrưởngthành,theomẹhọccách
sănmồi.Từngngàytrơiqua,chúđãnắmđượccáchthứcvàkĩnăngsănmồi,sưtửmẹnóivớinó:“Conà,
conđãlớnrồi,cóthểthửrờixabốmẹsốngmộtmìnhxemsao”.Sưtửlàvuatrênthảongun,dườngnhư
khơngcólồiđộngvậtnàođủkhảnăngtrởthànhđốithủcủanó.Vìvậy,tuysưtửconsắpsốngmộtmình
nhưngsưtửmẹvẫnhếtsứcntâm.Nótincontraicủamìnhcóthểdựavàobảnlĩnhsănmồixuấtchúng
đểsốngmộtcáchbìnhan,khỏemạnh.
Mấythángsau,sưtửmẹnhìnthấysưtửcontrongmộtrừngcây,nhưngdángvẻcủasưtửconlúcấy
khiếnnóhồntồnkhơngdámtinvàomắtmình.Vùngmàsưtửconsinhsốngcónguồnthứcănphongphú,
đượcsinhsốngởđóđánglẽnóphảingàycàngcườngtráng,ấyvậymàlúcnày,sưtửconlạigầyđirất

nhiều,dángvẻđóiăn,tinhthầnmệtmỏi.
“Rốtcuộclàchuyệngìđãxảyravậy?”Sưtửmẹkhơngthểhiểuđược.Đúnglúcnóđangđịnhtiếntới
hỏisưtửconthìmộtđànhươutừxachạytới.Đóchínhlàthờicơtốtđểsănmồi,cịnsưtửconcũngphấn
chấntinhthần,sẵnsàngchuẩnbịkiếmmồi.
Thếlàsưtửmẹnấpsangmộtbên,quyếtđịnhnhìnxemcontraisănmồinhưthếnào.Lúcnàysưtửcon
đãẩnnấp,sẵnsàngchờđànhươuđivàophạmvisănmồicủamình.Chẳngbaolâu,mộtchúhươuconở
rìađànđãtớirấtgầnchỗsưtửconẩnnấp,hươuconhồntồnkhơngýthứcđượcnguyhiểmđangrình
rập.Sưtửmẹnghĩrằnglúcấysưtửconchỉcầnhámiệnglàđãcóthểđánhchénmộtbữanonê,nhưng
điềukhiếnnókhơngngờlàsưtửconvẫnánbinhbấtđộng,bỏquamiếngănđãđưatớimiệng.
Lạimộtchúhươuconnữađiqua,rồichúthứhai,chúthứba…càngngàycàngcónhiềuhươuconđi
quaphạmvihoạtđộngcủasưtửcon,nhưngsưtửconvẫnkhơngcóbấtkìđộngtĩnhnào,vẫnnhìnchằm
chằmvàođànhươukhácởxađangtiếnlạigần,cuốicùngnókhơngkiềmchếđượcnữa,hungdữlaovề
phíađànhươu,nhưnglầnnàydokhoảngcáchqxa,cácchúhươucondễdàngthốtkhỏisựtruybắtcủa
nó.
Sưtửmẹkhơngthểnấpnmộtchỗđượcnữa,vộivàngđuổitheohỏisưtửcon:“Lúcnãyrõrànglà
mấyconhươuconấyởngaybênmiệngconrồi,vìsaoconkhơngnắmlấycơhộiđểbắtchúng?”Sưtửcon
hậmhựcnói:“Lẽnàomẹkhơngthấysao,chưabiếtchừngđợithêmmộtlátnữa,concóthểbắtđượcnhiều
hơnấychứ”.
Sưtửmẹlắcđầu,buồnphiềnnói:“Concủata,connghĩnhưvậylàsairồi,lịngthamsẽchẳngbaogiờ
đượcthỏamãnhồntồn,nhưngcơhộithìrấtdễmấtđi.Thamlamkhơngnhữngkhơngthểkhiếnconcó
đượcnhiềuhơn,màtráilạisẽkhiếnnhữngthứvốndĩconcóthểnắmbắtđượctrongtầmtaylạibiếnmất.”


Mỗingườiđềucódụcvọng,nhưngnếukhơngkhốngchếdụcvọngthìnósẽlớndầnlênmãi,trởthành
cănbệnhthamlam.Sovớidụcvọngbìnhthường,thamlamkhơngbaogiờcóthểthỏamãnđược,nósẽ
khiếnbạnrơivàotrạngtháivắtkiệttinhlựcvàthểlực,khiếnchobạnlnlncảmthấyphiềnnãovà
phiền phức vơ cùng. Trong cuộc sống hiện thực, rất nhiều lúc chúng ta cũng giống như chú “sư tử con”
trongcâuchuyện,khơngbaogiờcảmthấythỏamãn,lúcnàocũngsuytínhthiệthơn.Kếtquảđiềutracủa
mộttrangwebchothấy,trên90%sốngườiđượcphỏngvấnchorằng“xãhộihiệnnayởtrongtrạngthái
theođuổicơngdanhlợilộcvàvậtchấthóa”,cácýkiếnphổbiếnchorằng,ngàynayconngườitheođuổi

vậtchấtvàthựcdụngqmức,đasốmọingườivẫnhivọngcóthểkiếmđượcnhiềutiềnhơn,cónhàđẹp
hơn,xecaocấphơn,cơngviệctốthơn,địavịxãhộicaohơnvàtấtcảnhữngthứkháccũngtốtđẹphơn.
ImmanuelKant-nhàtriếthọcngườiĐứctừngnói:“Vuivẻlàkhidụcvọngcủachúngtađượcthỏa
mãn”.Khidụcvọngcủaconngườikhơngđượcthỏamãn,tâmtrạngkhaokhátkhơngthểđượcgiảiphóng,
tâmhồnbịứcchếthìsẽnảysinhcácảnhhưởngtiêucựcđốivớicuộcsốngvàtâmtrạngsaunày.Cómột
câuchuyệnkểrằng:Trongmộtngơichùanọ,quanhnămkhóihươngnghingút,cómộtconnhệnngàyngày
miệtmàichăngtơtrênxàngangcủađiệnchính.Dongàyngàyđượchươnghỏatrongchùavàtiếngđọc
kinhhunđúc,nênlâudầnnhệncũngcóphậttính.Mộtngàynọ,sưthầytrụtrìpháthiệnrasựtồntạicủa
nhệnnày,liềnhỏinó:“Ngươigiăngtơtrongchùacủatacũngcoilàcódun.Ngươituluyệnlâunhưthế,
vậyđãngộrađượcđiềugì?Theongươi,cáigìlàthứtrânqnhấtthếgian?”Nhệnđangsuynghĩ,đột
nhiênmộttrậngióthổitới,cuốntheomộtgiọtsươnglonglanhthổirơilênmạngnhện,lấplánh,đẹpvơ
cùng.Nhưngchẳngbaolâusau,mộttrậngiónữalạithổitới,manggiọtsươngbayđi,nhệnmấtđigiọt
sươngđẹpkhiếnnócảmthấyhụthẫng,buồnrầu,nóbèntrảlờivịtrụtrì:“Thứtrânqnhấtnhângianlà
thứkhơngcóđượcvàthứđãmấtđi”.
Đốivớiconngườimànói,cànglànhữngthứkhơngcóđượcthìcàngcảmthấyvơcùngqgiá.Quả
thực,conngườihiệnđạiphảiđốimặtvớiáplựccuộcsốngrấtlớn,mỗikhicảmthấyhoangmangvìnhững
khúcmắctrongchuyệnthăngchức,tiềnđồ,đaukhổvìvấnđềuđương,tìnhcảm,tiềnbạc,địavị…thì
chủnghĩavậtchấtsẽxâmchiếmtồnbộđầuócbạn,lúcnàydườngnhưcótiềnbạcvàquyềnthếlàcóthể
giảiquyếtđượcrấtnhiềuvấnđề.Dođó,khithiếuđicảmgiácantồnvàổnđịnhthìdụcvọngvàtâmlí
chiếmhữuđốivớinhữngsựvậtmớisẽcàngtăngcao.
Dụcvọngcủaconngườilàvơhạn,cóhammuốnlàchuyệnthườngtình,khơngcóhammuốn,chúngta
sẽmấtđiđộnglựcsinhtồnvốncó.Dụcvọngrõràngvàmãnhliệtcóthểtrởthànhđộnglựcthúcđẩycho


sựnghiệpcủabạnthànhcơng,nhưngcũngcóthểtrởthànhmaquỷdẫnbạnvàođịangục.Dụcvọngcóthể
lạisinhradụcvọng,nếuđểchobịdụcvọngđiềukhiểnthìcuộcđờisẽthấtbại.Ngượclại,nếubạncóthể
chếngựđượcdụcvọng,biếtcáchbiếndụcvọngthànhsứcmạnh,tìmthấynhịpđiệuvàbướcđiphùhợp
vớimình,thìbạnsẽkhơngcịnbịdụcvọngnơdịchnữa.

HƯVINHLÀSỢIDÂYCHUYỀNĐẸPĐẼ
TrongtiểuthuyếtngắnSợidâychuyềnkimcương,Maupassantđãkểmộtcâuchuyệnnhưsau:Cơnàng
Mathilde–vợcủamộtanhlụcsự“thườngthườngbậctrung”sắpthamgiamộtbữatiệc.Nhưngkhổnỗi,
dokhơngcómóntrangsứcqgiánào,nêncơtađãmượncơbạnthânmộtsợidâychuyềnkimcương.
Trongbuổitiệc,Mathildevốnxinhđẹpquyếnrũ,lạiđeothêmsợidâychuyềnkimcươngsánglấplánhnên
càngtrởnêncuốnhútlạthường,thuhútánhnhìnngưỡngmộcủamọingười.Tuynhiêntrênđườngvềnhà,
cơtavơtìnhlàmmấtsợidâychuyềnkimcương.Mathildebuộcphảicùnglúclàmmấycơngviệc,ăntiêu
chắtbópđểdồntiềnbồithườngchocơbạn.Mườinămquađi,mộthơm,Mathildevơtìnhgặplạingười
bạnnămxưatrongcơngviên,nhưnglúcấyMathildeđãbịáplựccuộcsốnggiàyvịtớimứcdungnhan
tiềutụy,trơnggiànuakhắckhổ,khiếnbạnbègầnnhưkhơngthểnhậnra.Nhưngđiềutrớtrêulà,cuốicùng
cơmớibiếtrằng,sợidâychuyềnmàmìnhmượnnămxưalàmộtsợidâychuyềnkimcươnggiả,cịncơthì
vìchúthưvinhcủabảnthânmàđãphảitrảgiábằngsựlaođộngvấtvảcùngsựtổnhạidungnhanxinhđẹp
trongsuốtmườinămrịng.TínhsĩdiệncũnggiốngnhưsợidâychuyềncủaMathildevậy,nócóthểlàchâu
báulàmđẹp,khiếnbạncóđượcsựtỏasángnhấtthời,nhưngcũngcóthểtrởthànhsợidâythừnglạnhlẽo,
tróichặtcuộcđờibạn.
Từxưatớinay,đảkíchtínhsĩdiệncủaconngườilnlàmộttrongnhữngđềtàiuthíchcủacácnhà
triếthọcvànhàthơ,cịntrênsânkhấucuộcđờithìlúcnàochúngtacũngcóthểbắtgặphàngngàncâu
chuyệnliênquantớithóixấunày.Vậythóihamhưvinhrốtcuộctừđâumàra?Ngườixưacócâu:“Hùm
chếtđểda,ngườitachếtđểtiếng”.Chắcchắnkhơngcóaisinhrađãcamtâmâmthầmlặnglẽsốngcuộc
đờicủamình,khơngcầnaibiếttới.Từxưatớinay,phầnlớnchúngtađềuđangkhổsởbơnbatrêncon
đườngtheođuổidanhlợi,địavị,tiềnbạc.Điềuđókhơngcógìđángchêtrách,nhưngchúngtanênhiểu
rằng,theođuổicơngdanhlợilộccũngnênlượngsứcmình,nếumụctiêuvượtqkhảnăngcủamìnhmà
lại khơng cam chịu cuộc sống bình dị, thì rất dễ nảy sinh tà niệm, khiến chúng ta đi lệch với quỹ đạo
thườngnhật.
TartaglialàmộtnhàtốnhọccủaItaliathờitrungcổ,trảiquanhiềunămmiệtmàinghiêncứu,cuối
cùngơngcũngđãtìmrađượcphươngphápgiảiphươngtrìnhbậcba.Đúnglúcấy,cómộtngườitênlà
CardanotớithămTartaglia,thanphiềnrằngviệcgiảiphươngtrìnhbậcbađãlàmkhóơngtabaonhiêu
nămnay,khiếnơngtavơcùngđaukhổ.Thấyvậy,TartagliađãngâythơchiasẻvớiCardanothànhquả
nghiêncứucủamìnhkhơngchútgiấugiếm.Khơngngờchẳngbaolâusau,Cardanođãchocơngbốmộtbài
nghiêncứu,nộidungchínhlàcáchgiảiphươngtrìnhbậcba,chiếmđoạtthànhquảhọcthuậtcủaTartaglia

mộtcáchvơliêmsỉ.Chẳngmấychốc,danhtiếngcủaCardanonổilêntronggiớitốnhọc,ngườitabắtđầu
biếttới“ngơisaomớinổi”tronglĩnhvựctốnhọcnày,Cardanođắmchìmtrongcảmgiácthỏamãnvơ
hạn.Nhưngsựthựclnlnlàsựthực,sựdốitrángắnngủikhơngthểchemắtmọingườimãiđược,cuối
cùng,hànhviđángxấuhổcủaCardanođãbịvạchtrần,từđóhắnkhơngcịnlà“thiêntàitốnhọc”nữamà
tênhắnđãtrởthànhđạitừđểchỉkẻlừađảotrongtốnhọc,bịngườiđờikhinhbỉ.Theođuổilợiíchxứng
đáng thuộc về mình vốn là điều khơng có gì đáng chê trách, việc hi vọng nhận được sự khen ngợi của
ngườikháccũnglàtâmtháibìnhthường,tuynhiênngườiđànghồngchínhtrựclàngườikhơngtơhàocủa
phinghĩahaynhữngthứkhơngthuộcvềmình;cịnnếukhơngtừmọithủđoạnchỉđểthỏamãnthóihưvinh
thìkếtquảsẽlàhạingườihạimình.
Đểthốtkhỏiđược“gơngcùm”củahưvinh,trướctiênchúngtaphảihọccáchnhậnthứcbảnthânđúng
đắn.Chỉkhicónhậnthứcđúngđắnvềbảnthânvàđánhgiávềbảnthânmộtcáchkháchquan,chânthựcthì
chúngtamớikhơngdễdàngbịlunglạckhiđượcnhậnlờikhenhayxunịnh.Đểnhậnthứcđượcđúngđắn
vềbảnthân,chúngtacầnphảicóđủdũngkhí,dámchấpnhậnhiệnthực,từđóbiếttựbổkhuyết,bùđắp


thiếusótthìmớicóthểkhiếnchocuộcđờimìnhngàycàngthêmrựcrỡ,phongphú.
Tiếptheo,chúngtacầnphảibiếttiếpnhậnbảnthânmộtcáchđúngđắn.Nhậnthứcbảnthânkhơngdễ,
tiếpnhậnbảnthânlạicàngkhóhơn.Cóngườitừngnói:“Ngườihamthíchhưvinhthìchỉnhìnvàotêncủa
mình,cịnnhữngngườianhhùngchânchínhthìnhìnvàosựnghiệpcủatổquốc”.Đốivớirấtnhiềungười,
hưvinhchẳngkhácnàomộtgiấcmơmàuhồng,màkhiđắmchìmtronggiấcmơấythìdườngnhưcóđược
tấtcảmọithứtrongtay.Nhưngsuychocùngthìđócũngchỉlàmộtgiấcmộng,vàkhitỉnhmộng,bạnsẽ
nhậnthấyđơitaymìnhtrắngtrơn.Vậythìthayvìơmgiấcmộngấy,tạisaochúngtalạikhơngdámđốimặt
vớitấtcảbằngbộmặtchânthực,đểgiànhlấymọithứtrongthựctại?
Đểthốtkhỏiđược“gơngcùm”củahưvinh,chúngtacịnphảinhậnthứcnhữngngườixungquanhmột
cáchđúngđắn.Đốivớingườihamthíchhưvinhthìýkiếnvàsựnhìnnhận,đánhgiácủangườikhácsẽchi
phốiđượctâmtháicủahọ,khiếnhọlnhivọngnhậnđượclờikhenngợicũngnhưkhaokhátđượcmọi
ngườinhìnbằngánhmắtngưỡngmộ.Thựcrahọkhơngcầnphảinhưvậy.Làvàngthậtthìsẽtựtỏasáng,
chúngtakhơngcầnthiếtphảicốgiànhlấylờikhencủangườikhácmàtráilại,chúngtacàngnêntỉnhtáo
đểnhìnrõtrongnhữnglờikhenấy,lờinàolàxuấtpháttừtấmlịng,lờinàolànịnhnọtgiảdối,khơngđược
đểlờikhenlàmumêđầuóc.

TrongthiênNgunđạohuấn-sáchHồiNamtửcóđoạn:“…Vìthếbậcđạitrượngphuđiềmnhiên
vơtư,thảnnhiênkhơnglolắng,coitrờilànắpđậy,coiđấtlàxe,bốnmùalàngựa,âmdươnglàkẻhầu…
Coitrờilànắpđậyắtkhơngcóchốnnàolàkhơngcheđược;coiđấtlàxe,ắtkhơngcógìlàkhơngtảinổi;
coibốnmùalàngựa,ắtkhơngcógìmàkhơngđiềukhiểnđược;coiâmdươnglàkẻhầu,ắtkhơngcógìlà
khơngchutồn.Vìthếtuynhanhmàkhơngdaođộng,tuyxamàkhơngmệtmỏi…”Đoạnnàyýnóingười
qntửkhơngmàngdanhlợi,từbỏtưdục,nhìntấtcảmọithứmộtcáchđiềmnhiênungdung,nhưthếmới
cóthểtiếnxatrênđườngđờiphíatrướcmàkhơngmệtmỏi,phóngnhưbaymàkhơngnghiêngngả.Nghiền
ngẫmthậtkĩtrítuệcủacổnhân,ývịthậtsâuxa.


CUỘCĐỜIGIỐNGNHƯCHIẾCĐỒNGHỒĐÃLÊNDÂYCĨT
Chắcchắnbạnđãtừngcótrảinghiệmnhưsau:Bạnngồitrênxebushoặctrêntàuđiệnngầm,hơmnay
cóchuyệnkhơngvuinênbạncảmthấybựcbội;nếulúcđóchẳngmaycóngườigiẫmvàochânbạnthìbạn
sẽnhưtìmđượcnơitrútgiận,chỉmuốncãinhauvớingườiđómộttrận…Rấtnhiềulúc,tâmtrạngxấukiểu
đóđềubắtnguồntừáplựccuộcsốnghốihảmanglạichobạn.
Thếgiớibênngồilnphứctạp,bậnrộntấtbật,mỗingườiđềuvộivãđitrênđườngđờiriêngcủa
mình,dườngnhưlúcnàocũngsợbỏlỡđiềugì.Khicịnnhỏthìbậnrộnhọchành,bậnrộnthicử;khiđã
bướcchânvàocổngtrườngđạihọcthìhốihảthunạpkiếnthức,gấpgápchuẩnbịchocơngviệc;saukhiđi
làmlạibậnrộnvớiphấnđấuthànhtíchtrongcơngviệc,bậnrộnkiếmtiền,muanhà,uđương…Ngoảnh
đầunhìnlại,cóphảichúngtachưabaogiờđượctĩnhtâm?Cuộcđờigiốngnhưmộtchiếcđồnghồđãlên
dâycót,khơnglúcnàothơithúcgiục,giụcgiãchúngtatiếnlênphíatrướckhơngngừngnghỉ.
Bậnrộn,mùqng,mịtmờ
Cócâuchuyệnngụngơnrằng:ConbạchmãmàĐườngTăngcưỡikhiđiTâyThiênthỉnhkinhvốndĩ
chỉlàconngựabìnhthườngcủamộtxưởngnghiềnbộttrongthànhTrườngAn.Conngựanàyvốndĩkhơng
cógìđặcbiệt,chămchỉlàmviệctrongxưởngnghiềnbộttừnhỏ,cơthểcườngtráng,chịukhóchịukhổ,
hơnnữabảntínhlạithuầnhịa,khơngbaogiờphápháchhaylàmtráilờichủ.ĐườngTăngnhìnthấynó,
thầmnghĩ:LầnnàyđiTâyThiên,đườngsáxaxơi,hơnnữakhiquayvềcịnphảimangtheorấtnhiềukinh
sách.Thếnênơngđãquyếtđịnhchọnconbạchmãhiềnlànhchịukhónày.
Cứnhưvậy,bạchmãtheoĐườngTăngđisuốtmườimấynămrịng.SaukhiĐườngTănglấyđược
chânkinhquayvề,conbạchmãbìnhthườngnămxưacũngđượcphonglà“ĐạiĐườngđệnhấtdanhmã”.

Bạch mã quay về xưởng nghiền bột mà mình đã từng làm việc năm xưa, thăm lại bạn cũ. Một đàn lừa,
ngựa,lavâyquanhbạchmã,phấnkhíchnghenókểchuyệntrênđườngđi.
Bạchmãđiềmtĩnhnói:“Cácanhemạ,thựcratơicũngchẳngcógìgiỏigiangcả,chỉlàmaymắnđược
ĐườngTăngchọn,theoơngấyđiTâyThiênthỉnhkinhmàthơi.Trongmườimấynămnày,cácbạncũng
bậnrộnsuốt,mỗibướctơiđithìcácbạncũngđikhơngngừng,chỉkhácmộtđiềulàcácbạnđivịngquanh
nhà”.
Giờchúngtahãythửnhìnnhậncâuchuyệnnàyởmộtgócđộkhác.Bạchmãkhơngvìnhữngthànhcơng
cóđượckhiđitheoĐườngTăngmàtỏracaongạo,tráilại,nóhiểurằngmìnhcũngchỉgiốngvớinhững
conngựakhácmàthơi,đềuchịugiankhổđểtiếnlênphíatrước,cáchsuynghĩấyquảthựcđángkhenngợi.
Nhưnglẽnàonhữngconlừa,ngựa,lakháckhơngcógiátrịgìsao?Mỗingườitrongxãhộinàyđềucóý
nghĩatồntạicủamình,ĐườngTăngcầnmangtheongựađểđithỉnhkinh,cịnbáchtínhthìcầnnhữngcon
ngựanàyđểxaybột,chởgạo.Mặcdùcơngviệccủachúngrấtbìnhdị,nhưngnhữngcơngviệcấycũng
khơngkémphầnquantrọngsovớinhữngcơngviệclớnlao,vĩđạikhác.
Cịnnếuchúngtachỉbiếtbậnrộnmộtcáchmùqngthìcuốicùng,thứthuđượcchỉlàsựhoangmang.
Nếutựnhậnthấynănglựccủabảnthânkhơngthểthựchiệnđượcmụctiêuqcaothìtạisaochúngta
khơng“liệucơmgắpmắm”,đềramụctiêuthíchhợpnhấtvớibảnthân,sauđóthựchiệnchúng?
Rấtnhiềulúc,conngườikhơngthựcsựnhậnthứcđượcrõràngvềsự“bận”,rốtcuộcthếnàolà“bận”?
Bậnlàmộttrạngtháisống,trongkhoảngthờigiannhấtđịnh,chúngtakhơngngừngnỗlựcvìmụctiêuđã
đặtra.Sựbậnrộncóthểkhiếncuộcsốngcủachúngtaphongphúhơn,khiếnchúngtakhơngphảicảmthấy
hổthẹnvớiđời.Cịnnếunhưchỉvìkhơngmuốnnhànrỗimàcốtìnhlàmchomìnhphảibậnrộn,hoặclàm
ravẻ“bận”,thìchínhlàtựlừamìnhlừangười.


Sựnhànnhã
Trênbờbiển,cómộtngươngngàyngàyngồitrêntảngđángầmthảcâu.Điềukìlạlàchodùcâuđược
nhiềuhayít,cứngồiđủhaitiếngđồnghồlàơnglãothudọnđồnghề,thongdongravề.
Lâudần,mộtthươngnhânchúýtớiơnglãonày.
Anhtacảmthấyrấtkhóhiểu,bènhỏi:“Gặpngàymaymắn,saoơngkhơngcốgắngngồicâuthêmmột
lúcnữa,nhưthếcóphảiơngsẽcâuđượcnhiềucáhơnkhơng?”
“Việcgìtaphảicâunhiềucánhưvậy?”-Ngươngbìnhtĩnhtrảlời.

“Đểbánlấytiềnchứcịnlàmgìnữa!”-Thươngnhânđáp,trongbụngthầmchêơnglãongờnghệch.
“Saukhibánrồithìsao?”
“Ơngcóthểmuamộttấmlưới,sẽbắtđượcnhiềucáhơn,kiếmđượcnhiềutiềnhơn”.
“Rồisaonữa?”
“Ơng có thể mua một chiếc thuyền đánh cá, ra biển bắt nhiều cá hơn nữa, bán được nhiều tiền hơn
nữa”.
“Kiếmđượcnhiềutiềnnhưvậyđểlàmgì?”-Lãoơngvẫntỏvẻbấtcần.
“Ơngcóthểthnhiềungườiđiđánhcá,cịnmìnhthìhưởngthụcuộcsống!”
“Chẳngphảibâygiờtađanghưởngthụhaysao?”-Ơnglãocườinói-“Mỗingàytangồicâuhaitiếng,
thờigiancịnlạitacóthểchiêmngưỡngrángchiều,hồnghơn,chămchúthoacỏruộngđồng,gặpmặtbạn
cũ...Cậuthửnóixem,nhữngviệcnàysovớiviệckiếmtiềnthìcáinàocóýnghĩavớitahơn?”
Nhànnhãlàmộttrạngtháitựnhiêncủacuộcsống,lúcnàytâmhồnvàthểxácđượcnghỉngơi.Nhàn
nhãlàmộtcảnhgiớicủatâmhồn,múakiếmkhisay,nghemưabêncửasổ…đềulànhữngthúvuikhiến
lịngngườihânhoan.Nhànnhãcịnlàkhitậnhưởngcảnhsắcthiênnhiên,dạochơi,mộtmìnhháttìnhca…
đểnụcườirạngrỡtrênkhnmặt.
Saumộtngàylàmviệcbậnrộn,đơikhichúngtakhơngnhấtthiếtphảivộivộivàngvàngvềnhà,màcó
thểxuốngxebustrướcmộtbến,chầmchậmbướcđimentheoconđường,cảmnhậncảnhđêmcủathành
phố.Rồipháthiệnmộtcửahàngnhỏbánnhữngmónđồtinhxảobênđường,đẩycửabướcvào,biếtđâu
lạipháthiệnramột“thếgiớiriêng”thúvị?Hàtấttaphảitựbiếnmìnhthànhmộtchiếcmáychạykhơng
ngừngnghỉ?
Conngườikhơngthểnhànnhãsuốtđời,nhưngcũngkhơngthểlúcnàocũnglênhếtdâycót,khơngđược
thảnhthơi.Dovậy,nhànnhãlàmộtsựđiềuchỉnhcầnthiếttrongcuộcsống,mỗingườichúngtađềukhơng
thểthiếunó.
Dắtốcsênđidạo
Mụcsưnói:
ThượngĐếgiaochotơinhiệmvụdắtmộtconốcsênđidạo.Tơichẳngcócáchnàođểđinhanhđược,
mặcdùốcsênđãcốgắnghếtsứcbịlênphíatrước,nhưngnócũngchỉcóthểdịchchuyểntừngchútmột.
Tơikhơngngừngthúcgiụcnó,tráchmắngnó,thậmchíđedọanó,nhưngốcsênchỉbiếtnhìntơibằng
ánhmắtnhưbiếtlỗi,dườngnhưmuốnnóivớitơirằng:“Tơiđãcốhếtsứcrồi!”
Tơikéonó,thậmchímuốnđạpmộtcáivàolưngnó.Nóthởhổnhển,đầmđìamồhơi,cốsứcbịlên

trước…
Đúnglàkhóhiểu,vìsaoThượngĐếlạigiaochotơimộtnhiệmvụkìlạnhưvậy?


“ThượngĐếơi!Rốtcuộclàvìsao?”-Tơingửngđầuhỏitrời,nhưngxungquanhchỉlàmộtvùngtĩnh
lặng.
Có lẽ Thượng Đế đã bắt ốc sên đi rồi! Thơi được, tơi quyết định phó mặc mọi chuyện. Dù sao thì
ThượngĐếcũngđãthơikhơngnóinữa,tơicịnbậntâmnhiềunhưvậylàmgì!
Ốcsêntiếptụcbịlêntrước,tơibựctứctheosaunó.
Dầndần,bướcchâncủatơicũngchậmlại,tâmtơitĩnhlại…
Ồ?
Độtnhiêntơingửithấymùihươngcủahoacỏ,thìrangaycạnhtơicómộtvườnhoarấtđẹp.
Tơicịncảmthấycólàngiónhènhẹthổitới,trướcđâytơichưabaogiờđểýrằng,giótrongđêmlại
dịudàngnhưvậy.
Ơ,cịncótiếngchim,tiếngcơntrùngkêurỉrả…tơinhìnthấyánhsaokhắptrời,thậtđẹp.
Vìsaotrướcđâytơichưatừngcótrảinghiệmnày?
ThìralànhờThượngĐếbảotơidắtmộtconốcsênđidạo.
Bạnđãtìmthấyconốcsêncủamìnhchưa?Hãyđidạogiốngnhưtơiđi!
Đichậmtrênconđườngnhỏtĩnhmịch,hítthởkhơngkhítronglành,ánhnắngxunquatáncây,hắt
xuốngđườngnhữngchấmloanglổ.Giómátthổiquamangtheohươnghoanhènhẹ,thấmvàolịngngười.
Ngửamặtnhìnlêntrờithấymâytrắnglướtqua,trơinhẹbồngbềnh.Ngânngamộtkhúcnhạcnhẹnhàng,
khẽđọcmộtbàithơnhonhỏ,cóphảibạnđangcảmthấycuộcsốngtươiđẹphơnrấtnhiềukhơng?
Mỗigiâyphúttrướcmắtđềuđángqtrọng,nhưngcórấtnhiềuphươngthứckhácnhauđểthểhiệnsự
trântrọngđốivớithờigian.Hãytậnhưởngtừngkhoảnhkhắchiệntại,thỉnhthoảngbướcchậmlại,“dắt
mộtconốcsênđidạo”,bạnsẽtậnhưởngđượcrấtnhiềucảnhđẹpđãđểlỡkhibậnrộn.



TĨNHĐỂTUTHÂN,DƯỠNGTÂMQUÝỞTĨNHTÂM
Mộtvịgiáosưnọđưaracâuhỏivớicácsinhviên:Theoem,thứtốtđẹpnhấttrongcuộcđờilàgì?

Các sinh viên đã đưa ra một danh sách dài: Sức khỏe, tình yêu, sắc đẹp, danh dự, của cải, năng lực…
Giáosưnhìnrồimỉmcườivànói:“Thựcracácemđãbỏquamộtmụcvơcùngquantrọng–sựtĩnhlặng
củatâmhồn.Khơngcóđiểmnày,tấtcảnhữnggìcácemđãđưaraởtrênsẽmanglạirấtnhiềuđaukhổcho
cácem”.
Chúngtabiếtrằng,“tuthân,tềgia,trịquốc,bìnhthiênhạ”làconđườngđểthựchiệnlítưởngnhân
sinhcủacổnhân,nhưngtrướcđócịncómộttiềnđềthườnghaybịchúngtabỏqua,đólà“chínhtâm”.
“Thànhý,chínhtâm,tuthân”làconđườngnộingoạikiêmtumàcổnhânđãđưara.Đốivớiconngười
sốngtrongthờiđạingàynay,cuộcsốngcăngthẳngbậnrộnthườngsẽkhiếnthếgiớitinhthầncủachúngta
mấtcânbằng.Nếutakhơngthểnhìnnhậncáccámdỗ,suytínhđượcmấtbằngmộttâmhồn“tĩnh”thìsẽrất
dễ cảm thấy mệt mỏi. Chỉ có sự tĩnh lặng của tâm hồn mới có thể giúp chúng ta khơng cảm thấy thèm
thuồng,đốkịtrướcnhữngthứkhơngthuộcvềmình.Suychocùng,nhữngcảmgiácthèmthuồng,đốkịhay
ngưỡngmộấyđềulàtìnhcảmđơnphươngcủaconngười,chúngchỉkhiếntăngthêmgánhnặngchocuộc
sống,khiếnchúngtacànglúccàngrờixasựvuivẻ,dễchịu.
Trênconphốnọcómộtxưởngrènsắt,chủnhânlàmộtơnglãothợrèn.Cùngvớisựpháttriểncủathời
đại,ngườicầngiacơngđồsắtcàngngàycàngít,việclàmăncủaơnglãocũngngàycàngđixuống,vìthế
ơngchuyểnsangbáncácthứđồsắtgiadụngnhưnồisắt,xíchchó…
Phươngthứckinhdoanhcủalãothợrènvẫntntheotruyềnthống,baonămkhơngthayđổi.Người
ngồitrongcửahàng,hàngbàyngồicửabênđường,khơngchàohàng,cũngkhơngghigiá,đếntốicũng
khơngdọnhàngsớm,lúcnàobạnđiquađâycũngđềucóthểnhìnthấyơnglãođangnằmtrênghếtre,nheo
mắt,ngânngatheonhữnggiaiđiệucũphátratừchiếcđàibándẫn,trênchiếcghếbăngbêncạnhđặtmột
chiếcấmtửsa.
Việcbnbáncủaơngthợrèncũngtàmtạm,thunhậpcơbảnhàngngàyđủtiềntrànướcvàtiềnăncủa
ơng.Dùsaothìơngđãgiàrồi,nhucầucánhânkhơngcógìnhiều,cuộcsốngnhưvậyđốivớiơngcóthể
coilàđủ.
Mộthơm,cómộtthươngnhânbnbánđồcổđiquaconphốđó,tìnhcờnhìnthấychiếcấmtửsabên
cạnhơngthợrèn.Tạohìnhcủachiếcấmnàycổxưa,trangnhã,chấtđấtlàmấmtímđennhưmực,rấtcó
phongtháicủadanhgiaĐớiChấnCơngthờiThanh.Anhtabèntiếnlại,cầmchiếcấmtửsaấylênvàxem
xétkĩlưỡng.
Quảnhiên,ởchỗmiệngấmcómộtdấuấn,đóchínhlàtácphẩmcủaĐớiChấnCơng!Thươngnhânnày

tỏ ra vơ cùng thích thú. Phải nói thêm rằng, Đới Chấn Cơng vốn được truyền tụng có thể nặn bùn thành
vàng,tácphẩmcủaơngcịnlưutruyềnlạichođếnngàynaychỉcịnlạibachiếc,mộtchiếcnằmởbảotàng
NewYork(Mĩ),mộtchiếcnằmởBảotàngCốCung(ĐàiLoan),cịnmộtchiếcthìđượcmộtHoakiều
ngườiTháimuavớigiá160.000đơ-latrongcuộcbánđấugiánăm1993ởLondon.Khơngngờởconphố
cổkhơngcógìnổibậtnày,trongtaymộtơnglãovơdanhlạipháthiệnđượcvậtbáunhườngkia!
Ngườithươngnhânvơcùngthíchthú,vìthếđãđềnghịơnglãothợrènbánlạichiếcấmtửsachomình
vớigiá100.000tệ.Ơnglãonghethấycáigiánàythìthoạtđầucảmthấyrấtngạcnhiên,sauđóơngxuatay,
từchốikhơngbán.Chiếcấmnàylàơngnộicủaơngđểlại,bađờinaynhàơngđềuuốngnướctrongchiếc
ấmnày,vìvậydùthếnàođinữacũngkhơngthểbánđược.Thươngnhânđànhbuồnbãbỏđi.
Tuygiữđượcấmtửsa,nhưngcuộcsốngvốnnbìnhcủaơngthợrènđãbịđảolộn.Đêmhơmấy,ơng
nằmtrêngiườngmàcứtrằntrọcmãi,khơngsaongủđược.Chiếcấmnàyđãtheoơngsuốtsáumươinăm,
vốncứtưởngrằngđóchỉlàmộtchiếcấmbìnhthường,bâygiờlạicóngườitrảgiácaongấtđểmuanó,
việcnàykhơngthểkhơngkhiếnlãothợrènnhưcólửađốttronglịng.
Trướcđây,lúcnàoơngcũngcóthểantâmnằmtrênghếngủgật,ấmtửsađặttrênghếbăngbêncạnh.
Nhưngbâygiờchốcchốcơnglạingồidậycanhchừng,điềuđókhiếnơngvơcùngkhóchịu.Đặcbiệt,điều
khiếnơngkhơngthểchịuđựngđượcđólàhọhànggầnxasaukhibiếtơngcóđồqtrongnhàthìliềnthi
nhautới,cóngườimuốnxemtậnmắtvậtbáu,cóngườihỏiơngcịngiấubảobốinàokháckhơng,cóngười
cịnbắtđầuhỏivaytiềnơng,khiếnơngrấtphiềnnão.Lầnnày,cuộcsốngcủaơnglãođãhồntồnbịđảo
lộn,khiếnchoơngvừabuồnbựcvừakhơngbiếtphảilàmthếnào.
Vàihơmsau,thươngnhânbnbánđồcổhơmnọlạimang200.000tệtiềnmặttớinhà,bàytỏnguyện
vọngmuốnđượcmualạichiếcấmnày.Lúcnàyơngthợrènkhơngthểchịuđựngthêmđượcnữa,bèngọi
họhàngthânthíchvàhàngxómlánggiềngtới,vungrìuđậpvỡấmtửsatrướcmặtmọingười.
Bâygiờ,ơnglãovẫnsốngởconphốcổ,bánnồisắtvàxíchchó,nghenóinămnayơngđã102tuổi.
Ýnghĩađíchthựccủacuộcđờinằmởsựtĩnhlặngvàthanhđạm,chỉcóhiểuđượcđiềunàythìcuộc
sốngcủachúngtamớicótrậttự,khơngkiêungạo,khơngbuồnbực,tìmrađượcmộtkhoảngtrờiriêngcủa
mình.Chúngtađềubiếtrằng,nếumuốngiữchohoatươilâuthìphảithaynướctronglọchohoamỗingày,
ngồi ra do cuống hoa ngâm trong nước dễ bị thối nát, nên mỗi khi thay nước phải cắt bỏ đi một đoạn
cuốnghoa.Việcduytrìsựsạchsẽ,thuầnkhiếtchotâmhồncũngtươngtựnhưvậy.Mơitrườngsốngcủa
chúngtagiốngnhưnướctronglọ,mỗingườilàmộtbơnghoacắmtrongchiếclọấy,chỉcókhơngngừng

làmsạchnộitâm,làmsạchtưtưởngcủamìnhthìmớicóthểkhơngngừnghấpthuđượcdinhdưỡngnhiều
hơn,tốthơn.
Mộttâmhồn“tĩnh”cóthểlàmlắngđọngrấtnhiềusựnơngnổirốirenphứctạpcủacuộcsống,lọcbỏ
những“tạpchất”củatínhtìnhnhưsựnơngcạnhaythơbỉ,giúpchúngtacóthểkhơngvìđượcuchiềumà
vênhváoqnmình,khơngvìcuộcđờikhơngnhưýmàthấtvọngbuồnchán,khơngvìsốngtrongphúq
màngạonghễxấcláo,khơngvìsốngtrongbầnhànmàtựti.Khiđượcnhưýthìkhơngqnchúýhình
tượng,thờithế,thầntháicủabảnthân;khikhơngnhưýcũngkhơngbuồnchánthấtvọng,thanthântrách
phận.Sốngkhépkín,ntĩnh,khơnglàmloạn,cũngkhơngđểmìnhbịkhuấtphục.Tĩnhđểtuthân,dưỡng
tâmqởtĩnhtâm,“tĩnh”làmộtkiểukhíchất,mộtsựtudưỡng,mộtloạicảnhgiớimàởđó,conngườicó
thểthảnnhiênnhưkhơng,trầmtĩnhungdung,hưởngthụmộtcáchsâusắcvàđầyđủhơnnhiềusovớitrạng
tháicuồngloạn,gàothétrátcổbỏnghọng.


BẠNMỈMCƯỜITHÌCUỘCĐỜICŨNGSẼMỈMCƯỜIVỚIBẠN
MỉmcườilàmộtđặcquyềntốtđẹpmàThượngĐếbanchoconngười,mộtsựbiểucảmkhiếnngườita
vuivẻ.Đốidiệnvớimộtkhnmặttươicười,bạnsẽcóthểcảmnhậnđượcsựtựtinvàthânthiệntốtra
từhọ,sựtựtinvàthânthiệnnàycũngcảmhóabạn,khiếnbạnnảysinhsựtựtinvàvuivẻmộtcáchtự
nhiên,từđóhaibêncóthểthânthiếthơn.
Mỉm cười là cơng cụ giao lưu tốt nhất thể hiện sự thân thiện, là nhịp cầu giao tiếp giữa người với
người.Mỉmcườicóthểbiếnmâuthuẫnthànhhữuhảo,làmhàihịamốiquanhệgiữahaibên,tạorakhơng
khívuitươi,hữunghị.
Mỉmcườilàngơnngữcơthểcóýnghĩasâuxa,hàmýtruyềnđạttớiđốiphươngthơngđiệprằng:“Xin
chào,bạncủatơi!Tơirấtvuimừngvìđượcgặpbạn,ởcùngvớibạntơicảmthấyrấtvui!”Nụcườichân
thànhcóthểkhíchlệniềmtincủađơibên,nụcườixuấtpháttừtấmlịngchânthànhsẽcóthểnhanhchóng
xóađisựxalạvàngăncáchgiữangườivớingười.
Tùnhândùngnụcườithốtthân
Nansenlàmộtphicơngưutú,trongsựnghiệpphicơngcủaơngđãxảyramộtchuyệnkhiếnơngsuốt
đờikhơngthểnàoqn.
Trong cuộc nội chiến chống phát xít của Tây Ban Nha, Nansen khơng may bị đối phương bắt được,
cuộcsốngđaukhổnhàmchántrongngụckhiếnNansenbắtđầuhútthuốc.

Có một lần, ơng định hút thuốc nhưng khơng tìm thấy dụng cụ châm lửa. Khơng cịn cách nào khác,
Nansenlấyhếtdũngkhíxinlửangườicaingụclửa.Ngườicaingụclườmơngrồirútdiêmvớivẻmặtlạnh
lùng.
KhingườicaingụcbướctớichâmlửachoNansen,ánhmắtcủahaingườivơtìnhgặpnhau,Nansenbất
giácmỉmcườithânthiệnvớianhta.ThựcsựlàngaycảbảnthânNansencũngkhơngbiếtvìsaolúcấy
mìnhlạimỉmcườivớingườicaingụcđó,cólẽlàđểthểhiệnsựthânthiện.Chínhnụcườivơthứcấyđã
phávỡbứctườngngăncáchhaitâmhồn.TrướctháiđộcủaNansen,khnmặtcủangườicaingụccũng
nhưthấpthốngnụcười.
Saukhichâmlửaxong,ngườicaingụckhơnglậptứcrờikhỏinhàgiammànhìnNansenvớiánhmắtơn
hịa,khơngcịnvẻhunghãnlúcđầumàtốtlênsựthânthiệnvàthiệný.Nansencũngđáplạibằngnụcười,
dườngnhưcoiđốiphươnglàbạncủamình.
“Anhcóconchưa?”-Ngườicaingụcbắtchuyện.
“Córồi,anhxemnày”.-Nansenmởví,lấyrabứcảnhchụpcảgiađìnhđượcơngcấtgiữ.


Ngườicaingụccũnglấyrabứcảnhmangbênmình,đồngthờikểvớiNansencâuchuyệnvềmìnhvà
ngườithân.
Nóimãinóimãi,đơimắtNansenngấnlệ,ơngsợmìnhsẽkhơngbaogiờđượcgặplạinhữngngười
thânđangngàyđêmmongnhớmình,sợsẽkhơngcócơhộinhìnthấyconcủamìnhtrưởngthành…
Ngườicaingụcnghexongcũngcảmđộngrơinướcmắt,đúnglúcấy,anhtađưaramộtquyếtđịnhkinh
ngạc–đứngdậy,mởcửaphịnggiam,dẫnNansenâmthầmtrốnkhỏinhàgiamtừconđườngnhỏởcửa
sau.Khihaingườitừbiệt,ngườicaingụcbảoNansenhãynhanhchóngtrốnđi,sauđólậptứcquayngười
bỏđi,khơngnóithêmmộtlời…
Rấtnhiềunămsauđó,khinhớlạitrảinghiệmkìdiệunày,Nansennói,nếukhơngnhờcónụcườinăm
ấy,cólẽơngsẽkhơngthểcócơhộisốngđểthốtđượckhỏingụctù.Mộtnụcườiđãcứumạngơng.
Nụcườilàbướcđầutiêngiúppháttriểnquanhệxãhộicủanhânloại,vàcũnglànhịpcầuxâydựng
tìnhbạngiữanhữngconngườivớinhau.Sởdĩconngườimêđắm“NụcườicủanàngMonaLisa”,ngun
nhânnằmởchỗngườiphụnữtrongbứctranhấyđãnhìnngườiđờivớinụcườiđẹpnhấtcủamình.“Cười”
cótínhlâynhiễm,khichúngtamỉmcườivớingườikhác,đốiphươngsẽcảmthấyniềmvuidânglêntừđáy
lịng,vàcũngsẽmỉmcườiđáplại.

NhàtâmlíhọcWilliamJamesnói:“Chúngtacườilàbởivìchúngtavuivẻchứkhơngphảivuivẻbắt
nguồntừnụcười,cũngcónghĩalàvuivẻtồntạitrướcnụcười.Nhưngchỉcómỉmcườithìmớicóthể
biểuđạtniềmvuitronglịngrangồi”.
Trênthựctế,lợiíchcủaviệccườikhơngchỉnằmởchỗkhiếnconngườicảmthấyvuivẻmànócịncó
thểgiúpxuađitâmlícảnhgiácgiữangườivớingười,chodùđốivớicơthểhaytâmhồncũngđềurấtcó
lợi.Tácdụngkìdiệucủanụcườinằmởchỗnókhiếnchotâmtrạngcủachúngtatrởnênvuivẻ.Xéttừgóc
độsinhlí,tiếngcườicịncóthểkíchthíchcơthểtiếtramộtchấttênlàCatecholamine,giúpgiảmnhẹsự
căngthẳngchobộnão,khiếnconngườicảmthấythoảimái,thưgiãn.Vìthếcácbácsĩtâmlímớithường


nóirằng,khitâmtrạngcủaconngườivuivẻthìsứcgiãncủacơ,huyếtápvàmạchđềugiảmdướimức
bìnhthường;vàkhiconngườiđượcởtrongtrạngtháithưgiãnnàythìsẽcóthểkhơigợikhảnăngcảmthụ
nhạybén,giúpchúngtacóthểsuynghĩmộtcáchlinhhoạthơn,từđócóthêmnhiềuquanđiểmvàsuynghĩ
mớimẻđểđốimặtvớikhókhăntốthơn.
Mỉmcườilàquyềnlợibẩmsinhcủamỗingười,nhưngnhiềukhi,dườngnhưconngườiqnmấtviệc
sử dụng nó, khiến cho tình cảm giữa người với người trở nên lạnh nhạt, cuộc sống chất chứa ưu phiền.
Konosuke Matsushita từng nói: “Nếu có người hỏi tơi, trong số các sản phẩm chúng tơi bán cho khách
hàng,cáigìmớilàquantrọngnhất.Câutrảlờicủachúngtơilànụcườithânthiết”.WarnerMegcũngcó
chiasẻtươngtự:“Mỉmcườivàbắttaykhơngbaogiờtiêuphíthờigianvàtiềnbạc,nhưnglạicóthểkhiến
việckinhdoanhphátđạthơn”.
Đúngvậy!Khibạnnởmộtnụcườichânthànhthìchodùphảiđốimặtvớikhókhănnhưthếnào,bạn
cũngsẽcóthểhóagiảiđược.Triếtlísốnghàmchứatrongđóvơcùngđơngiản:Khibạnmỉmcười,thế
giớicũngsẽmỉmcườivớibạn!Hãytinrằng,nụcườicủabạngiốngnhưtianắngtrongngàyuám,chỉcần
mỉmcườilàcóthểkhiếnthếgiớicủabạntrởnênkhácbiệt!
NgườiIrelandcómộtcâungạnngữđượclưutruyềntừxưa:“Hãymỉmcười,chodùthếnàođinữa!
Hãyđểchúngtamỉmcườithậtlịng,bởivìmỉmcườilàâmnhạccủatâmhồn!”Vìthếxinbạnhãynhớ
rằng:Khibạnmỉmcườimộtcáchthiệnývàthânthiệnvớithếgiớinày,thếgiớicũngsẽnởnụcườigiống
nhưvậyvớibạn.Chỉcầnbạnmỉmcười,cuộcsốngsẽmỉmcườilại!