chất lượng bí thư đảng uỷ xã ở tỉnh hà tĩnh giai đoạn hiện nay

Mở đầu
1. Tính cấp thiết của đề tài
Xã là cấp cơ sở trong hệ thống hành chính bốn cấp của Nhà nớc ta. Tổ
chức đảng ở xã là tổ chức cơ sở đảng (TCCSĐ), cũng là cấp cơ sở trong hệ
thống tổ chức của Đảng. TCCSĐ là hạt nhân lãnh đạo toàn diện các mặt công
tác ở cơ sở, có vị trí quyết định đến việc thực hiện thắng lợi mọi chủ trơng đ-
ờng lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nớc ở địa phơng. Yêu cầu đối
với TCCSĐ là phải nhận thức đúng và làm đúng vai trò hạt nhân chính trị trên
địa bàn. Giữa hai kỳ đại hội, cơ quan lãnh đạo của TCCSĐ là Đảng uỷ (hoặc
Chi uỷ). Trong đó bí th Đảng uỷ (Chi uỷ) đợc coi là linh hồn của đảng bộ,
chịu trách nhiệm chính trong những thành công hay hạn chế hiệu quả hoạt
động của đảng bộ.
Trong bất kỳ điều kiện hoàn cảnh nào, vấn đề cán bộ cũng là vấn đề có ý
nghĩa quyết định đầu tiên trong xây dựng Đảng và Chính quyền. Lịch sử cách
mạng nớc ta chứng minh rằng: Đảng chỉ có thể làm tròn vai trò chiến sỹ tiên
phong, lãnh tụ chính trị của quần chúng nếu Đảng biết lựa chọn, đào tạo một
đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt có phẩm chất, năng lực đáp
ứng đòi hỏi của nhiệm vụ trong mỗi thời kỳ cách mạng.
Sống và làm việc cùng với dân, đội ngũ cán bộ cơ sở nói chung và đội ngũ
bí th Đảng uỷ nói riêng phải là những ngời nhiệt tình, có ý chí vơn lên, là
những ngời u tú nhất tại cơ sở, đợc tổ chức Đảng, đảng viên và nhân dân tín
nhiệm để giao nhiệm vụ. Song do nhiều điều kiện chủ quan và khách quan nên
đội ngũ này hiện nay đang có những bất cập, khó khăn nhất định trong công
tác. Nhận thấy rõ tầm quan trọng của đội ngũ cán bộ cấp cơ sở, những u
khuyết điểm của đội ngũ này, những khó khăn mà họ gặp phải, Đảng ta rất
quan tâm xây dựng cán bộ cơ sở, nhất là trong nhiệm kỳ của Đại hội IX. Ban
Chấp hành Trung ơng khoá IX đã ra nghị quyết chuyên đề về cán bộ cơ sở.
Trong đó xác định rõ: Xây dựng đội ngũ cán bộ cơ sở có năng lực tổ chức và
1
vận động nhân dân thực hiện đờng lối của Đảng, pháp luật của Nhà nớc, công
tâm thạo việc, tận tuỵ với dân, biết phát huy sức dân, không tham nhũng, ức

hiếp dân [10, tr.167-167].
Hà Tĩnh là một tỉnh nông nghiệp. Đa số nhân dân sống và làm việc trên
địa bàn nông thôn. Sự ổn định và phát triển của tỉnh phụ thuộc vào sự ổn định
của hệ thống các xã. Việc chăm lo cho sự phát triển của tỉnh phải đặc biệt chú
ý tới sự ổn định và phát triển của hệ thống các xã, nhất là phải quan tâm tới
tâm t, nguyện vọng, việc làm, thu nhập, đời sống của nông dân.
Đội ngũ bí th Đảng uỷ xã ở Hà Tĩnh hiện nay nhìn chung đợc đảm bảo về
chất lợng, đảm đơng tốt nhiệm vụ. Những thành tựu của toàn tỉnh trong thời
gian qua có sự đóng góp không nhỏ của đội ngũ này. Tuy nhiên để đáp ứng
yêu cầu nhiệm vụ mới thì đội ngũ này đang gặp những khó khăn nhất định về
trình độ, năng lực và nhất là sự điều hành để đảm bảo hoạt động đều tay,
nhịp nhàng của tất cả các bộ phận trong hệ thống chính trị (HTCT).
Để nâng cao chất lợng và hiệu quả công tác của bộ phận cán bộ quan
trọng này, cần thiết phải tiến hành nghiên cứu một cách có hệ thống, xác định
rõ vị trí vai trò của họ trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị ở cơ sở, đánh
giá đúng chất lợng của họ trong hiện tại, dự báo chất lợng của họ trong tơng
lai. Trên cơ sở đó đa ra giải pháp hợp lý nhằm nâng cao chất lợng cho đội ngũ
này để họ hoàn thành tốt nhiệm vụ ngời lãnh đạo cao nhất của Đảng ở địa bàn
nông thôn.
Với ý nghĩa đó, tác giả chọn đề tài: Chất lợng bí th Đảng uỷ xã ở tỉnh
Hà Tĩnh giai đoạn hiện nay làm luận văn tốt nghiệp cao học của mình.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Xuất phát từ tầm quan trọng của đội ngũ cán bộ cấp cơ sở và những bất
cập giữa yêu cầu nhiệm vụ và khả năng đáp ứng của đội ngũ này trong điều
kiện mới nên nhiều nhà khoa học, nhiều công trình nghiên cứu đã đề cập tới
vấn đề cán bộ cơ sở nói chung và đội ngũ bí th Đảng uỷ nói riêng, nhằm đa ra
2
giải pháp để đội ngũ này hoạt động có hiệu quả hơn. Mỗi một nhà khoa học,
một công trình nghiên cứu đề cập đến một góc độ nhất định và trên một địa
bàn cụ thể.

- Nghiên cứu con đờng hình thành đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở để có
cái nhìn đầy đủ, toàn diện về đội ngũ này, về khả năng làm việc, môi trờng
làm việc, cũng nh những vấn đề đặt ra từ con đờng hình thành đội ngũ để chủ
động trong tạo nguồn cán bộ kế cận và đề xuất những phơng án, những chế độ
chính sách nhằm tạo điều kiện cho đội ngũ cán bộ cơ sở làm việc hiệu quả hơn
trong tơng lai. Về vấn đề này có nghiên cứu của Lê Thu Hoà: Tiêu chuẩn và
con đờng hình thành đội ngũ bí th, chủ tịch xã, phờng ở Thừa Thiên Huế trong
giai đoạn hiện nay. (Luận án Thạc sĩ khoa học lịch sử. Chuyên ngành Xây
dựng Đảng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội 1995). Đề tài
nghiên cứu chung hai chức danh cán bộ quan trọng nhất của đơn vị hành chính
cấp xã, đề ra những giải pháp phù hợp tình hình ở Thừa Thiên Huế giai đoạn
1995. Có thể dùng để tham khảo cho những địa phơng có điều kiện tự nhiên,
xã hội tơng tự.
- Nghiên cứu của Học viện chính trị Nguyễn ái Quốc, Đề tài khoa học
cấp Bộ: Mẫu hình và con đờng hình thành ngời cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp
cơ sở. Hà Nội 1992. Đề tài nghiên cứu làm nổi bật đặc điểm, mẫu hình và con
đờng hình thành cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp cơ sở chủ yếu là từ thực tiễn.
Đề tài đề cập đến thực tế công việc mà đội ngũ này phải đảm nhiệm là rất
nhiều, nhng trình độ đầu vào lại thấp hơn yêu cầu. Từ đó chỉ ra rằng: nhu
cầu đào tạo, bồi dỡng đối với đội ngũ cán bộ này là rất lớn. Đặc biệt nhấn
mạnh về lâu dài cần phải chủ động tạo nguồn cho cán bộ cơ sở và đề xuất các
nguồn cho cán bộ cơ sở.
- Về quá trình lãnh đạo của Đảng đối với đội ngũ cán bộ cấp cơ sở và
các chế độ chính sách liên quan nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ
chốt cấp cơ sở có nghiên cứu của Bùi Thị Hồng Tiến: Đảng Cộng sản Việt
Nam lãnh đạo quá trình xây dựng đội ngũ lãnh đạo chủ chốt trong hệ thống
3
chính trị cấp cơ sở từ 1975-1983. (Luận án chuyên ngành lịch sử Đảng công
sản Việt Nam, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội, 1994). Đề
tài nghiên cứu sâu sắc quan điểm của Đảng và việc tổ chức thực hiện quan

điểm đó ở giai đoạn cả nớc đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội (CNXH). Nó là
cơ sở để Đảng ta rút ra những bài học cho giai đoạn tiếp theo, giai đoạn đổi
mới đất nớc, thực hiện công nghiệp hoá - hiện đại hoá (CNH-HĐH). Đề tài
cũng thể hiện quan điểm nhất quán về tầm quan trọng của công tác cán bộ nói
chung và cán bộ chủ chốt cấp cơ sở nói riêng, đề ra những giải pháp để đảm
bảo và tăng cờng hiệu quả hoạt động của đội ngũ cán bộ quan trọng này.
- Tỉnh uỷ Hà Tĩnh - trờng Chính trị: Báo cáo kết quả đề tài khoa học
đổi mới công tác đào tạo bồi dỡng và sử dụng cán bộ chủ chốt xã phờng ở
Hà Tĩnh. (Đề tài khoa học cấp tỉnh. Hà Tĩnh 1999). Đề tài nghiên cứu tình
hình đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã, chất lợng đào tạo, bồi dỡng đội ngũ này,
tình hình bố trí sử dụng cán bộ sau đào tạo và đề xuất những giải pháp khả thi.
- Nghiên cứu riêng về đội ngũ bí th Đảng uỷ xã ở một số tỉnh có nghiên
cứu của Nguyễn Văn Phích: Xây dựng đội ngũ bí th Đảng uỷ xã ở Kiên Giang
trong giai đoạn hiện nay. (Luận án thạc sĩ chuyên ngành Xây dựng Đảng,
Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội, 2000). Luận án đi sâu
nghiên cứu những quan điểm, giải pháp để xây dựng đội ngũ th Đảng uỷ xã ở
một tỉnh phía Nam Và nhiều bài đăng trên các báo, tạp chí xây dựng Đảng,
tạp chí Cộng Sản.
Các công trình nghiên cứu trên đều đã đề cập tới nhiều khía cạnh khác
nhau của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở nói chung và chức danh bí th
Đảng uỷ nói riêng. Song cha có công trình nào nghiên cứu một cách có hệ
thống, toàn diện về chất lợng đội ngũ bí th Đảng uỷ xã - một trong những
chức danh quan trọng nhất của cán bộ chủ chốt cấp cơ sở. Vì vậy việc đi sâu
nghiên cứu đề tài: Chất lợng bí th Đảng uỷ xã ở tỉnh Hà Tĩnh giai đoạn
hiện nay là cần thiết và có ý nghĩa lý luận và thực tiễn.
4
3. Mục đích, nhiệm vụ, phạm vi nghiên cứu
Mục đích: Làm rõ về mặt lý luận chất lợng của bí th Đảng uỷ xã. Quan
niệm và tiêu chí đánh giá chất lợng bí th Đảng uỷ xã để từ đó đánh giá đúng
thực trạng và xác định đúng phơng hớng, giải pháp nâng cao chất lợng đội ngũ

cán bộ quan trọng này ở Hà Tĩnh.
Nhiệm vụ: Để đạt đợc mục đích trên, những vấn đề luận văn phải giải
quyết là:
- Từ vấn đề lý luận chung của cán bộ cấp cơ sở, làm rõ quan niệm về
chất lợng đội ngũ bí th Đảng uỷ xã.
- Điều tra, phân tích, đánh giá chất lợng đội ngũ bí th Đảng uỷ xã và
công tác xây dựng, đánh giá, sử dụng đội ngũ này của các cấp uỷ đảng ở tỉnh
Hà Tĩnh, chỉ ra nguyên nhân và rút ra kinh nghiệm.
- Đề xuất những giải pháp chủ yếu nhằm góp phần đánh giá chất lợng đội
ngũ bí th Đảng uỷ xã chính xác và xây dựng đội ngũ này trong thời gian tới.
Phạm vi nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu chất lợng bí th Đảng uỷ xã ở
Hà Tĩnh từ năm 2001 đến năm 2010, thập niên đầu của thế kỷ XXI.
4. Cơ sở lý luận và phơng pháp nghiên cứu
- Luận văn đợc thực hiện trên cơ sở lí luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, t
tởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng về cán bộ và công tác cán bộ.
Những quy định về chức năng nhiệm vụ của TCCSĐ, của bí th Đảng uỷ xã.
- Luận văn đợc thực hiện theo phơng pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lê
Nin, phơng pháp lôgíc và lịch sử, điều tra, khảo sát, phân tích, tổng hợp.
5. Những đóng góp mới về khoa học của đề tài
- Làm rõ quan niệm, tiêu chí đánh giá về chất lợng bí th Đảng uỷ xã, làm
cơ sở cho việc xây dựng đội ngũ này đáp ứng nhu cầu của thời kỳ mới.
- Đánh giá đúng thực trạng chất lợng bí th Đảng uỷ xã và công tác xây
dựng đội ngũ này ở Hà Tĩnh.
5
- Dự báo xu hớng phát triển và đề xuất giải pháp chủ yếu nâng cao chất l-
ợng bí th Đảng uỷ xã ở tỉnh Hà Tĩnh trong nhiệm kỳ tới.
6. ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài
- Những kết quả nghiên cứu của luận văn giúp cho các cấp uỷ trong tỉnh
thực hiện công tác cán bộ ở cơ sở, trực tiếp là bí th Đảng uỷ xã.
- Luận văn có thể làm tài liệu tham khảo để các cấp uỷ đảng ở Hà Tĩnh

đánh giá đúng chất lợng đội ngũ bí th Đảng uỷ xã, từ đó có kế hoạch cho việc
xây dựng đội ngũ này trong thời gian tới.
- Luận văn đợc dùng làm tài liệu tham khảo cho việc giảng dạy và học
tập trong các lớp trung cấp chính trị (TCCT) tại trờng chính trị tỉnh.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục,
luận văn 2 chơng, 5 tiết.
6
Chơng 1
Chất lợng bí th đảng uỷ xã
ở tỉnh Hà Tĩnh giai đoạn hiện nay

1.1. Vị trí, vai trò, đặc điểm của đảng bộ xã và bí th đảng uỷ
xã ở Hà Tĩnh hiện nay
1.1.1. Vị trí, vai trò, đặc điểm của các đảng bộ xã ở Hà Tĩnh
1.1.1.1. Vị trí đảng bộ xã
Hệ thống hành chính nớc ta chia làm bốn cấp. Trong đó, cấp xã là cấp cơ
sở đợc coi là tế bào của hệ thống đó. ở các nớc khác cũng nh lịch sử của nớc
ta đều coi trọng cấp cơ sở và tăng cờng củng cố xây dựng cấp cơ sở. Lý luận
và thực tiễn đều khẳng định rằng, cấp cơ sở có vững, có mạnh thì địa phơng
mới mạnh, quốc gia mới mạnh. Cấp cơ sở có vai trò đặc biệt quan trọng trong
việc tổ chức, lãnh đạo, quản lý các mặt kinh tế, chính trị, văn hoá, xã hội, an
ninh quốc phòng của một đất nớc.
Xã là địa bàn sinh sống, lao động và học tập của nông dân và con em của
họ. Hiện nay, tuy có sự đan xen ngành nghề giữa các vùng dân c, sự chuyển
đổi mạnh mẽ cơ cấu ngành nghề của quá trình CNH - HĐH nông nghiệp nông
thôn, song ngời dân sống ở xã thì lao động nông nghiệp vẫn là chủ yếu.
Theo Đảng làm cách mạng, ngời nông dân đã đợc tổ chức giáo dục rèn
luyện, trình độ mọi mặt đợc nâng lên. Trong tổ chức xây dựng cuộc sống mới,
ngời dân ý thức sâu sắc rằng, chỉ có con đờng đi theo sự lãnh đạo của Đảng là

con đờng duy nhất đạt tới hạnh phúc bền vững cho hiện tại và tơng lai. Việc
theo Đảng làm cách mạng và dới sự lãnh đạo của Đảng để xây dựng cuộc
sống mới thì quan hệ trực tiếp là ngời dân sống và làm việc dới sự lãnh đạo
của đảng bộ xã mình.
Điều lệ Đảng quy định: Hệ thống tổ chức của Đảng đợc lập tơng ứng với
các hệ thống hành chính của Nhà nớc [13, tr.17]. Tổ chức cơ sở đảng là nền
7
tảng của Đảng, là hạt nhân chính trị tại cơ sở [13, tr.31]. Hiện nay tất cả các
xã ở Hà Tĩnh đều lập Đảng bộ cơ sở. Đảng bộ xã ở Hà Tĩnh chiếm tỷ lệ đa số
trong các Đảng bộ cấp xã (241 xã/ 261 xã, phờng, thị trấn = 92,34%). Đó là
cha kể các thị trấn, phờng vốn là xã mới đợc nâng cấp, nhân dân ở đó vẫn
mang đậm phong cách sống và làm việc của ngời nông dân và họ vẫn còn chủ
yếu sống bằng sản xuất nông nghiệp.
Do điều kiện tự nhiên và lịch sử để lại, ngời nông dân Hà Tĩnh cha có đợc
tâm lý, tác phong của ngời sản xuất hàng hoá. Họ vẫn chủ yếu sản xuất tự
cung tự cấp và buôn bán nhỏ lẻ, có một số làng nghề truyền thống sản xuất t
liệu sản xuất và t liệu tiêu dùng. Đi lên CNXH, bớc vào thời kỳ đẩy mạnh
CNH - HĐH đất nớc, trực tiếp là CNH - HĐH nông nghiệp nông thôn, đối với
nông dân làng quê Hà Tĩnh, sự lãnh đạo của các cấp uỷ đảng ở Hà Tĩnh (và
đảng bộ xã nói riêng) vừa có thuận lợi, vừa có khó khăn.
Hà Tĩnh có 11 huyện thị thì đã có tới 3 huyện và 1 thị xã miền núi, 5
huyện có biển, 4 huyện có đờng biên giới với nớc bạn Lào, tạo cho Hà Tĩnh
những tiềm năng đa dạng trong phát triển kinh tế xã hội song cũng có những
khó khăn xuất phát từ điều kiện đó.
Cuộc sống đã tạo cho con ngời Hà Tĩnh những nét đặc thù về truyền thống
văn hoá và truyền thống cách mạng. Sự gian nan vất vả trong cuộc mu sinh và
vẻ vang anh hùng trong đấu tranh giữ nớc đã hun đúc nên bao thế hệ ngời Hà
Tĩnh đức tính cần cù, thông minh, sáng tạo trong lao động; tinh thần chịu
đựng gian khổ, khắc phục khó khăn, sống thanh cao, trọng nhân nghĩa, quý
hiền tài, giàu lòng yêu quê hơng, đất nớc.

Là tiêu biểu của quê hơng cách mạng, cùng với những thành tích đã đạt đ-
ợc vô cùng to lớn trong sự nỗ lực chung của toàn đảng toàn dân trong đó có
các đảng bộ xã đã làm đúng chức năng nhiệm vụ của mình. Đảng bộ xã là
thành viên của HTCT ở xã đồng thời là hạt nhân chính trị giữ vai trò lãnh đạo
hệ thống ấy. Đảng bộ xã ở Hà Tĩnh thực sự là nơi để nhân dân gửi gắm niềm
8
tin, niềm hy vọng cho sự phát triển, thực sự là cầu nối giữa Đảng với dân. Sự
tin tởng của nhân dân đối với Đảng bộ xã đã thể hiện sự tin tởng của dân đối
với sự lãnh đạo đất nớc của Đảng ta.
Trong hệ thống bốn cấp của Đảng, các Đảng bộ xã ở Hà Tĩnh thực sự
đảm đơng tốt vị trí là cấp cuối cùng, cấp gần dân nhất, chăm lo trực tiếp cho
dân nhất và thực hiện nghiêm chỉnh, quán triệt, tuyên truyền chỉ thị nghị quyết
của Đảng, pháp luật của Nhà nớc đến với từng ngời dân, từng đơn vị kinh tế,
từng tế bào của xã hội và tổ chức thực hiện, thực sự đa nghị quyết vào cuộc
sống.
Về cơ bản các đảng bộ xã ở Hà Tĩnh đã chiếm đợc vị trí xứng đáng trong
lòng nhân dân địa phơng và đảm đơng tốt vị trí là cấp cuối cùng trong hệ
thống các cấp tổ chức của Đảng.
1.1.1.2. Vai trò của đảng bộ xã ở Hà Tĩnh
- Là cấp cơ sở, các đảng bộ xã là cấp chấp hành nghị quyết của cấp trên; ra
nghị quyết và tổ chức thực hiện nghị quyết cấp mình. Các đảng bộ đã chú ý
sao cho nghị quyết của đảng bộ cũng là nghị quyết của nhân dân, phản ánh
nguyện vọng của nhân dân. Nghị quyết đó phải thể hiện đợc những yêu cầu
bức xúc của nhân dân. ý Đảng và lòng dân gặp nhau trong thực hiện nghị
quyết của đảng bộ, công việc sẽ thuận lợi hơn và mới có ý nghĩa.
- Là hạt nhân chính trị ở cơ sở, các Đảng bộ xã có vai trò lãnh đạo trực
tiếp, toàn diện mọi hoạt động trên địa bàn bằng cách thực hiện nghiêm chỉnh
chức năng, nhiệm vụ của mình theo quy định số 95 - QĐ/TW ngày 03/3/2004
của Ban bí th về chức năng, nhiệm vụ của đảng bộ, chi bộ cơ sở xã.
- Đảng bộ xác định nhiệm vụ chính trị của xã mình. Xác định những bức

xúc nhất cần tập trung giải quyết trong nhiệm kỳ. Trong đó chú ý xác định
mũi nhọn có tính đột phá để phát triển kinh tế, xác định cây con chủ lực và
phơng hớng chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi theo hớng CNH - HĐH.
Đây đang là vấn đề bức xúc của nông thôn Hà Tĩnh.
9
Trong suốt quá trình thực hiện sự nghiệp cách mạng và đờng lối đổi mới
của Đảng, các đảng bộ xã ở Hà Tĩnh đã thực sự đóng vai trò nền tảng, là nơi
đa mọi đờng lối, chủ trơng chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nớc từng
bớc đi vào cuộc sống [40, tr.130]. Tỉnh uỷ đã đánh giá kết quả đó là: nhìn
chung không khí chính trị, xã hội tin tởng, phấn khởi [40, tr.130], trình độ
dân trí đợc nâng lên một bớc, nhân dân có cuộc sống tốt hơn, uy tín của cán
bộ và đảng viên đợc thừa nhận.
1.1.1.3. Đặc điểm các đảng bộ xã ở Hà Tĩnh
* Đặc điểm đảng viên.
- Về số lợng: Hiện nay số đảng viên sinh hoạt ở Đảng bộ xã là 52.581
đồng chí. Trong đó chủ yếu là nông dân và ngời về hu (Số đảng viên già yếu
đợc miễn sinh hoạt và đánh giá chất lợng hàng năm là 5956 đồng chí = 11,33
%). Số đảng viên ở trờng học và trạm y tế trên địa bàn chiếm tỷ lệ nhỏ.
Số lợng đảng viên sinh hoạt ở đảng bộ xã đông. Trong đó, những ngời hu
trí đã trởng thành và cống hiến nhiều qua các cuộc kháng chiến, họ vững vàng
về t tởng chính trị, tâm huyết với Đảng, với cách mạng, gơng mẫu trong lối
sống, sinh hoạt lành mạnh. Số đảng viên trẻ xuất thân từ nông dân tha thiết
yêu quê hơng, có kiến thức, có sức khoẻ, năng động sáng tạo là nòng cốt trong
các công tác của Đảng ở địa phơng. Số đảng viên công tác trong các trờng
học, trạm y tế tuy ít nhng họ thực sự là lực lợng tiên phong, thông qua hoạt
động chuyên môn và phối hợp với việc nhận nhiệm vụ phân công công tác
đảng viên, họ làm công tác t tởng rất tốt trong nhân dân. Nói chung số lợng
đảng viên đông là một thuận lợi cho đảng bộ xã.
Ngời lao động ở nông thôn Hà Tĩnh đi làm ăn xa nhiều, nhất là nam thanh
niên. Hiện tợng lao động chính của gia đình đi làm ăn xa, về kinh tế gia đình,

họ có điều kiện nâng cao, song về các vấn đề xã hội thì đó là một khó khăn,
ảnh hởng tới sự học hành, trởng thành của con em đang ở tuổi học sinh và ảnh
hởng trực tiếp tới sự phát triển sản xuất, CNH - HĐH nông nghiệp nông thôn.
10
Hiện tợng ấy cũng ảnh hởng tới việc phát triển đảng viên, phân công công tác
và quản lý đảng viên.
Để phù hợp tình hình, Đảng bộ phải quản lý số đảng viên đi làm ăn xa
bằng cách: 1lần/ năm về trình chi bộ và đóng đảng phí. Đó là một biện pháp
tình thế, song thực sự là một khó khăn cho các đảng bộ. Có nhiều đảng viên
không chấp hành những quy định của Đảng và buộc phải xóa tên trong danh
sách đảng viên (năm 2004 có 07/ 14 đảng viên ở xã Cơng Gián, huyện Nghi
Xuân đi lao động xuất khẩu bị xoá tên).
- Về chất lợng: Hầu hết các đảng viên đều đạt yêu cầu về phẩm chất chính
trị, kiên định, vững vàng, tin tởng vào con đờng mà Đảng và Bác Hồ đã lựa
chọn, quyết tâm thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới đất nớc, tích cực tham
gia lao động làm giàu cho gia đình, cho quê hơng. Có đạo đức trong sáng, lối
sống trong sạch lành mạnh, thực sự là những ngời u tú có uy tín trong gia đình
và trong cộng đồng. Không tham nhũng lãng phí, đồng tình cao với chủ trơng
chống tham nhũng lãng phí và kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng lãng
phí.
Trình độ đảng viên đợc nâng lên trong những năm gần đây. Đảng viên có
trình độ văn hoá cao hơn do nỗ lực cá nhân trong học tập, nhiều đảng viên có
văn hoá thấp những năm qua đã phấn đấu tốt nghiệp bổ túc văn hoá trung học
phổ thông (THPT). Số đảng viên mới hầu hết có trình độ 12/12. Trình độ lý
luận của đảng viên đợc nâng lên do đợc các cấp uỷ đảng và các cơ quan chức
năng đào tạo, bồi dỡng, mở những lớp học nghị quyết, tổ chức các cuộc thi tìm
hiểu kiến thức Các trung tâm chính trị huyện đã làm tốt chức năng nhiệm vụ
của mình trong việc bồi dỡng lý luận chính trị cho đối tợng Đảng để họ đạt trình
độ quy định khi gia nhập Đảng. Mở các lớp các học cho đảng viên mới. Các
đảng bộ xã nghiêm túc trong quán triệt nghị quyết các cấp của Đảng.

Những năm qua cùng với sự chú ý coi trọng việc nâng cao chất lợng đảng
viên, đảng bộ đã có nhiều hình thức hoạt động để nâng cao nhận thức cho cán
11
bộ đảng viên và nhân dân nh: Thi bí th chi bộ giỏi, thi tuyên truyền viên t tởng
Hồ Chí Minh, thi nghiệp vụ công tác Đảng
Trình độ đảng viên đợc nâng cao là kết quả của sự quan tâm chỉ đạo của
cấp trên trong việc tăng cờng giáo dục lý luận, đờng lối, chính sách, nghị
quyết của Đảng. Trong sinh hoạt, đảng viên đã thực hiện đúng nguyên tắc tập
trung dân chủ, trực tiếp thảo luận góp ý kiến cho việc ban hành nghị quyết của
cấp mình. Tìm tòi sáng tạo những biện pháp thực hiện nghị quyết cấp trên
trong hoàn cảnh cụ thể của địa phơng.
Về khả năng hoạt động thực tiễn: Trong sinh hoạt Đảng, các chi bộ đã
thực hiện quy định tất cả mọi đảng viên phải đợc phân công công tác. Kiên
quyết không để một đảng viên nào không đợc phân công nhiệm vụ. Quy định
này làm cho mọi đảng viên đều phải ra sức học tập và rèn luyện tính tiên
phong gơng mẫu. Nhờ đó đảng viên không ngừng trởng thành trong thực tiễn,
đợc nhân dân thừa nhận, góp phần vào thành tích chung của toàn đảng bộ.
Việc hoàn thành các nhiệm vụ đợc phân công là một căn cứ để đánh giá, phân
tích chất lợng đảng viên, là mục tiêu để đảng viên phấn đấu, cống hiến cho
Đảng, cho xã hội, tự khẳng định vai trò của mình trong cộng đồng làng xã
Đội ngũ cán bộ đảng viên và tổ chức Đảng đã chủ động khắc phục khó
khăn nỗ lực phấn đấu nâng cao phẩm chất, trình độ về mọi mặt, từng bớc khắc
phục t tởng trông chờ, ỷ lại vào cấp trên hoặc bao biện làm thay công việc của
chính quyền, các đoàn thể trong HTCT. Mỗi đồng chí đều phấn đấu vợt lên
tâm lý của cộng đồng làng xã Việt Nam dĩ hoà vi quý để làm tròn chức
năng, nhiệm vụ cán bộ xã. Đại bộ phận đáp ứng yêu cầu của cuộc sống, là
vốn quý trong đội ngũ cán bộ xã hiện nay [39, tr.40].
- Về cơ cấu đảng viên: Cơ cấu đảng viên trong các đảng bộ xã tơng đối
hợp lý về chất lợng, số lợng, giới tính và độ tuổi. Trên địa bàn có đồng bào
theo đạo thiên chúa (chiếm 10% dân số) nhng cơ bản đồng bào đều kính chúa,

yêu nớc và đã kết nạp đợc nhiều đảng viên gốc giáo. Hiện nay toàn đảng bộ có
12
614 đảng viên gốc giáo (số lợng đảng viên gốc giáo đợc kết nạp các năm đều
tăng, năm 2004 kết nạp mới đợc 40 đảng viên gốc giáo trong số 3536 đảng
viên mới).
Do sự chăm lo phát triển phong trào quần chúng, sự nhận thức có nhiều
chuyển biến nên tỷ lệ đảng viên nữ và đảng viên trẻ có tăng so với trớc làm
cho cơ cấu đội ngũ đảng viên hợp lý hơn (năm 2004 số đảng viên nữ mới kết
nạp là 1706/3536 = 48,25%).
Sự hợp lý trong cơ cấu đảng viên đã phát huy sức mạnh lãnh đạo của Đảng
bộ, bảo đảm ở các thôn xóm, các tổ chức, các phong trào đều có đảng viên
làm nòng cốt.
* Đặc điểm tổ chức Đảng.
- Tất cả các xã ở Hà Tĩnh đều lập đảng bộ. Toàn tỉnh có 241 đảng bộ xã
trong đó có 3053 chi bộ trực thuộc (năm 2004). Hầu hết các tổ chức Đảng tỏ
rõ quyết tâm trong công tác lãnh đạo, xây dựng tổ chức Đảng TSVM (xem
phụ lục 4 và 5).
- Các đảng bộ xã thực sự là hạt nhân lãnh đạo chính trị ở cơ sở. Để tăng c-
ờng vai trò lãnh đạo của đảng bộ, các Đảng uỷ xã đã coi trọng công tác quy
hoạch cán bộ, thực hiện đúng quy trình, có chất lợng không để xẩy ra tình
trạng thiếu hụt cán bộ nguồn. Quy hoạch cán bộ đạt yêu cầu về chất lợng, bảo
đảm động và mở. Một chức danh cán bộ chủ chốt có 2 - 3 cán bộ nguồn.
Mỗi cán bộ dự kiến nguồn cho 2 - 3 chức danh. Quy hoạch cán bộ theo hớng:
Đủ tiêu chuẩn, đảm bảo cơ cấu và trẻ hoá. Nhờ làm tốt công tác cán bộ, công
tác t tởng mà kết quả trực tiếp nhất là trong bầu cử hội đồng nhân dân
(HĐND) xã nhiệm kỳ 2004 - 2009 đa số cán bộ chủ chốt cấp xã đợc Đảng
chọn đều hợp ý dân và tạo điều kiện thuận lợi cho bố trí cán bộ của nhiệm kỳ
tới. Có một số đồng chí trong quy hoạch không trúng cử HĐND đã làm xáo
động một số dự kiến ban đầu của kế hoạch cán bộ, nhng do làm tốt công tác
quy hoạch nên không bị bất ngờ và không bị hụt hẫng trong việc bố trí những

13
chức danh cán bộ chủ chốt. Kết quả bầu cử những cán bộ chủ chốt đơng chức
ở xã không trúng cử HĐND cũng chứng tỏ: Một số cán bộ không đủ uy tín
trong nhân dân do trình độ và ý thức chính trị về quyền và nghĩa vụ của dân đã
cao hơn trớc. Các cấp uỷ đảng hiểu rõ việc đào thải những cán bộ lợi dụng
chức quyền để làm những điều không đúng cũng tuỳ thuộc vào chỗ tổ chức ấy
mạnh hay yếu và do nhân dân đợc làm chủ đến mức độ nào [25, tr.18] và hết
sức chú ý tạo điều kiện cho nhân dân tham gia nhận xét cán bộ đảng viên.
- Việc bố trí sử dụng cán bộ cấp xã thờng khó khăn, đa dạng và phức tạp
hơn cán bộ trong biên chế Nhà nớc. Nó là sự hài hoà giữa ý Đảng và lòng dân,
giữa sự nỗ lực của cán bộ và định hớng của tổ chức. Là hạt nhân lãnh đạo ở cơ
sở, đảng bộ xã cơ bản đã thực hiện đầy đủ yêu cầu về vị trí, vai trò, nhiệm vụ
của đảng bộ cấp cơ sở. Các đảng bộ cấp cơ sở lập thành nền tảng của Đảng
nối liền Đảng và cơ quan lãnh đạo các cấp của Đảng với quần chúng nhân
dân. Trong sự nghiệp đổi mới hiện nay, việc chấp hành chủ trơng đờng lối của
Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nớc, phát huy quyền làm chủ của quần
chúng, tổ chức thực hiện đờng lối đổi mới đều tuỳ thuộc vào năng lực lãnh
đạo và sức chiến đấu của TCCSĐ. Những thành tựu đã đạt đợc, những kinh
nghiệm thực tiễn của Đảng đều bắt đầu từ sự phấn đấu, nỗ lực của quần chúng
ở cơ sở dới sự lãnh đạo của TCCSĐ.
Thành tích đạt đợc của các đảng bộ xã ở Hà Tĩnh là: Kinh tế phát triển, xã
hội ổn định, an ninh quốc phòng đợc giữ vững, đời sống của nhân dân đợc
nâng lên, bộ mặt nông thôn có sự chuyển biến rõ nét. TCCSĐ đạt TSVM hàng
năm đều tăng. Chất lợng và tỷ lệ đều đạt ở mức năm sau cao hơn năm trớc
(xem phụ lục 4).
- Những yếu tố ảnh hởng tới hoạt động của đảng bộ xã:
Cuộc sống lao động của ngời nông dân gắn liền với phong tục tập quán
của làng xã, ngời dân hiếu học và học giỏi, chiến đấu anh hùng bất khuất, lao
động cần cù sáng tạo Những truyền thống cách mạng, những giá trị tinh
14

thần cao đẹp đợc gìn giữ, truyền đạt, giáo dục cho các thế hệ sau hết sức chu
đáo và tỷ mỷ. Nổi lên trên hết là truyền thống tơng thân tơng ái, yêu quê hơng
đất nớc, tin tởng và hết lòng đi theo lãnh tụ của mình trong các cuộc đấu tranh
dựng nớc và giữ nớc, kể cả trong cuộc mu sinh. Đó là những thuận lợi để đảng
bộ xã lãnh đạo nhân dân thực hiện tốt những chỉ tiêu kinh tế xã hội đặt ra,
từng bớc đa Hà Tĩnh thoát khỏi tình trạng tỉnh nghèo và kém phát triển. Song
cũng chính vì tâm lý quá coi trọng quá khứ của một bộ phận dân chúng đã cản
trở không nhỏ tới sự phát triển của tỉnh trên con đờng đi lên của thời kỳ mới.
Khó khăn lớn nhất của đảng bộ và nhân dân Hà Tĩnh là đi lên từ một tỉnh
nghèo, thuần nông. T tởng bảo thủ ỷ lại trong đảng bộ và nhân dân còn nặng,
năng lực của đội ngũ cán bộ còn hạn chế, một số vụ việc tồn đọng kéo dài cần
phải đợc tập trung giải quyết [15, tr. 9].
Đảng bộ nhận thức rõ mối quan hệ giữa cán bộ chủ chốt với đội ngũ đảng
viên và nhân dân nên đã tập trung xây dựng đội ngũ đảng viên và nâng cao
trình độ dân trí. Các cấp uỷ đảng đã có nhiều nỗ lực để đa phong trào tiến lên,
tuy nhiên cũng nhận thức đợc rằng: Nâng cao trình độ trí tuệ, bản lĩnh chính
trị, năng lực tổ chức, tích luỹ kinh nghiệm cũng là một quá trình không thể
một sớm một chiều [43, tr.94]. Theo cách nói của V.I. Lênin: Đảng ta phải
làm việc, lãnh đạo bằng chính những cán bộ đảng viên do lịch sử để lại. Đòi
hỏi có ngay, đầy đủ và đồng bộ những ngời lãnh đạo xứng đáng là một ảo t-
ởng và phi thực tế [43, tr.94]. Những năm qua các đảng bộ xã đã quyết tâm
và đạt đợc những thành tựu đáng kể trong việc chăm lo công tác chính trị, t t-
ởng và xây dựng sự đoàn kết thống nhất trong đảng bộ, xem đây là yếu tố có
tính quyết định cho sự ổn định và phát triển [15, tr.15]. Tỉnh uỷ chỉ đạo:
Tăng cờng cán bộ cho cấp huyện và cơ sở [15, tr.18] và quan tâm đúng mức
đến việc xây dựng chi bộ, đảng bộ trong sạch vững mạnh, nâng cao vai trò, vị trí,
năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng [15, tr.19]. Vì thế đã
15
từng bớc trẻ hoá đội ngũ cán bộ, khắc phục dần sự hẫng hụt về cán bộ, nhất là
cán bộ cơ sở [15, tr.19].

Tuy nhiên bên cạnh những thành tựu đã đạt đợc, các đảng bộ xã cũng còn
những vấn đề cần phải đợc quan tâm giải quyết có hiệu quả. Vẫn còn: Những
hiện tợng quan liêu tham nhũng tiêu cực, suy thoái đạo đức trong một bộ phận
cán bộ đảng viên còn gây bất bình trong quần chúng nhân dân. Chất lợng công
tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị cha cao [15, tr.10]. Sự quan tâm chỉ
đạo xây dựng làng xã, gia đình văn hoá của cấp uỷ đảng chính quyền và đoàn
thể còn thiếu thờng xuyên. Công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm trên địa
bàn còn khó khăn. Cán bộ, đảng viên còn thiếu năng động trong sản xuất hàng
hoá, hiểu biết về cơ chế thị trờng còn hạn chế. Dũng khí đấu tranh trong
Đảng giảm sút [15, tr.30]. Việc thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ
trong sinh hoạt Đảng ở một số tổ chức đảng cha thật tốt [15, tr.31]. Còn có
nhiều biểu hiện né tránh, thiếu kiên quyết. Đồng thời do đặc điểm nông thôn
truyền thống, quan niệm gia trởng còn nặng và sự vị nể những ngời lớn tuổi,
những bậc cha chú, có lúc ảnh hởng tới sinh hoạt Đảng.
Cơ sở vật chất còn khó khăn, nhiều nơi trụ sở dùng để sinh hoạt Đảng
cũng không có, nhất là trụ sở để sinh hoạt chi bộ. Thờng các buổi sinh hoạt
chi bộ đợc tổ chức vào một buổi tối tại nhà riêng của đảng viên, thậm chí có
khi còn đợc tổ chức ngay tại nhà đồng chí bí th chi bộ nên những vấn đề cần
phát biểu trong nội bộ đảng, cần kín lại không thể kín. Do vậy tự phê bình
và phê bình bị ảnh hởng, nhất là đánh giá phân tích chất lợng đảng viên, khen
thởng và kỷ luật đảng viên bị hạn chế. (Trừ một số xã miền xuôi các thôn đều
có nhà văn hoá thì điều kiện sinh hoạt Đảng có tốt hơn).
Hiện nay, do nhu cầu của công cuộc mu sinh nên một số đảng viên trẻ, lao
động trẻ, bám đất, bám làng để làm giàu cha thực hiện đợc. Số thanh niên
quyết tâm làm giàu trên quê hơng đợc tập trung ở các làng thanh niên. ở
các đảng bộ xã, đảng viên thờng có tuổi đời cao, tuổi đảng cao ảnh hởng
16
không nhỏ tới sự năng động sáng tạo, dám nghĩ dám làm. Trong quá trình
CNH - HĐH nông nghiệp nông thôn, nhiều đảng bộ xã đã tập trung mọi
nguồn lực, động viên và tạo điều kiện thực tế để ngời lao động có thể làm giàu

tại quê hơng.
Xã ở Hà Tĩnh có đủ các đặc điểm của các vùng dân c: Vùng ven biển,
vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, vùng đồng bào có đạo đều gây những
khó khăn cho công tác Đảng. Hoạt động của các tổ chức đảng cha đồng đều,
chất lợng sinh hoạt chi bộ còn hạn chế, công tác phát triển đảng viên ở những
vùng đặc biệt nêu trên còn khó khăn, 28 xóm cha có đảng viên hầu hết đều rơi
vào những xóm công giáo toàn tòng. Bản thân nội bộ đảng vẫn còn những
hiện tợng tham nhũng, tiêu cực, suy thoái đạo đức trong một bộ phận cán bộ
đảng viên còn gây bất bình trong nhân dân, chất lợng công tác xây dựng
Đảng cha cao [15, tr.10].
* Đặc điểm nhiệm vụ của đảng bộ xã ở Hà Tĩnh.
Đảng bộ xã ở Hà Tĩnh nghiêm túc thực hiện nhiệm vụ do Trung ơng quy
định ở số 95-QĐ/TW.
- Đảng bộ xã lãnh đạo kinh tế - xã hội, an ninh, quốc phòng.
Về kinh tế. Trong sự phát triển của đời sống xã hội Đảng ta xác định: phát
triển kinh tế là trung tâm, xây dựng Đảng là then chốt. Sự xác định đó xuất
phát từ quan điểm của V.I. Lênin: Những lý tởng cao cả nhất cũng không
đáng giá một xu nhỏ chừng nào mà ngời ta không biết kết hợp chặt chẽ những
lý tởng đó với lợi ích vật chất của chính ngay những ngời đang tham gia cuộc
đấu tranh kinh tế [20, tr.150-151]. Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng dạy rằng: Nớc
độc lập mà dân không no ấm thì độc lập đó không có ý nghĩa gì
Với sự đa dạng của địa bàn dân c, tận dụng những lợi thế tự nhiên và xã
hội, tuỳ điều kiện cụ thể, các đảng bộ xã đã ra nghị quyết lãnh đạo phát triển
kinh tế xã hội, an ninh quốc phòng cho địa phơng mình một cách phù hợp.
Hiện nay cùng với sự nỗ lực của các cấp các ngành liên quan, thực hiện CNH -
17
HĐH nông nghiệp, nông thôn các đảng bộ xã ở Hà Tĩnh đã nhanh chóng nắm
bắt và triển khai mô hình cánh đồng 50 triệu đến nay đã thí điểm thành
công nhiều mô hình phù hợp. Cánh đồng 50 triệu đã khả thi trên quê hơng
Hà Tĩnh.

Hà Tĩnh chú ý khôi phục, phát triển và tôn vinh những làng nghề truyền
thống, phục vụ nhu cầu sản xuất và đời sống ngày càng tăng trên địa bàn, trớc
hết là trong tỉnh với gần 1,3 triệu dân sẽ là thị trờng lớn cho sản phẩm của các
làng nghề.
Trong lãnh đạo phát triển kinh tế, các cấp uỷ đã biết khai thác những lợi thế
từ truyền thống quê hơng, khơi dậy tinh thần yêu quê hơng đất nớc, lao động
cần cù, thông minh sáng tạo. Những con ngời kiên quyết, dũng cảm, sáng tạo
trong chiến đấu sẽ là những con ngời có ý chí vơn lên thoát đói nghèo, vơn lên
giàu có mà nòng cốt là đội ngũ cán bộ đảng viên. (Hiện nay Hà Tĩnh có 73852
đảng viên, chiếm 5,68% dân số. Trong đó, số đảng viên sinh hoạt ở các Đảng
bộ xã là 52581 đảng viên, chiếm 71,20% số đảng viên của toàn Đảng bộ).
Hiểu đặc điểm của ngời dân Hà Tĩnh: Chịu khó, cần cù, hay lam hay làm
nhng cũng dễ chấp nhận sự nghèo khó, cha có đợc quyết tâm và một chút mạo
hiểm của những vùng dân có truyền thống sản xuất hàng hoá trong lịch sử.
Hiểu đặc điểm của ngời lao động, các đảng bộ xã đã tích cực tác động, tuyên
truyền về xoá đói giảm nghèo, vơn lên làm giàu. Đó là sự thể hiện t tởng
của chủ nghĩa Mác - Lênin: Hãy để cho ngời nông dân suy nghĩ trên luống
cày của họ, các cấp uỷ đảng ở Hà Tĩnh đã tích cực xây dựng nhiều mô hình
tiên tiến làm thực tế cho nhân dân nhìn thấy, suy nghĩ, tin và muốn làm theo.
Trên thực tế, cách làm này đã thắng lợi thể hiện ở việc nắm bắt kịp thời mô
hình cánh đồng 50 triệu, làng thanh niên. ở đây đảng bộ xã đã thể hiện
tính tiên phong về lí luận, kiên trì thuyết phục, giải thích, kích thích, khơi dậy
những nhu cầu chính đáng của ngời lao động. Đảng bộ thể hiện tính tiên
18
phong trong thực tiễn, đã tập trung xây dựng điển hình, tuyên truyền điển hình
và thực hiện đảng viên đi trớc, làng nớc theo sau.
Hiện nay, Hà Tĩnh vẫn là một tỉnh nghèo, thuần nông. Trong quá trình đi
lên từ nông nghiệp, các đảng bộ đang rất khó khăn trong việc xác định cơ cấu
cây trồng vật nuôi của địa phơng mình. Thực tế cho thấy, ở những xã điều
kiện tơng đối thuận lợi, dân trí cao, Ban Chấp hành đảng bộ có năng lực và

bằng hiệu quả sản xuất thực tế, đã xác định đợc cây con chủ lực thì sự phát
triển là tơng đối thuận lợi. Tuy nhiên phần lớn các xã cha xác định đợc mũi
nhọn kinh tế của mình, nhân dân chủ yếu vẫn lao động theo kiểu truyền thống,
tự phát. Điển hình ở những vùng bán sơn địa, điều kiện tự nhiên khắc nghiệt,
sản xuất của nông dân dù có nhiều cố gắng nhng năng suất cũng không cao vì
chủ yếu vẫn phụ thuộc vào tự nhiên. ở những đảng bộ đó, việc xác định cây
con chủ lực trên thực tế còn nhiều khó khăn, thậm chí không thực hiện đợc.
ở những vùng ven biển, ý tởng và việc thực hiện đánh bắt xa bờ đã đợc
triển khai, song vì thiếu đồng bộ nên hiệu quả thu đợc cha tơng xứng với tiềm
năng và sự đầu t. Thậm chí ng dân còn dùng tiền đầu t cho đánh bắt xa bờ để
xây nhà, mua xe máy(!) Bài học rút ra ở đây là: Cùng với các dự án đầu t bằng
tiền, các đảng bộ phải tập trung chỉ đạo, làm công tác t tởng, tuyên truyền giải
thích, nâng cao trình độ nhân dân, kết hợp với Ban quản lý dự án quản lý tốt,
đảm bảo sử dụng vốn đúng mục đích và hiệu quả cao.
Đảng bộ xã lãnh đạo văn hoá xã hội. Hà Tĩnh là tỉnh giàu truyền thống,
nhân dân rất quý truyền thống. Truyền thống gia đình, dòng họ, quê hơng đợc
tôn vinh lu giữ một cách chu đáo và đợc truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác.
Nổi bật là truyền thống trọng nghĩa tình, trung hiếu, hiếu học và học giỏi.
Đảng bộ xã đã chú ý phát huy những giá trị tốt đẹp ấy trong việc giáo dục các
thế hệ thanh thiếu niên Hà Tĩnh. Các làng đã và đang khôi phục, xây dựng
mới hơng ớc làng, quy ớc của dòng họ, gia đình nhằm lu giữ và phát huy
19
truyền thống, của gia đình, quê hơng, phù hợp với quy định của luật pháp và
tiến kịp sự phát triển chung của đất nớc.
Bằng các công tác cụ thể của mình, đảng bộ xã ở Hà Tĩnh đã động viên
quần chúng nhân dân vơn lên trên mọi lĩnh vực, động viên tinh thần, khơi dậy
niềm tin và ý chí quyết tâm lao động sáng tạo. Đảng bộ và nhân dân đều hiểu
rằng trong lao động và cuộc sống, sự nỗ lực của bản thân là cơ bản, sự giúp
sức của bên ngoài là quan trọng. Thời gian qua, với chủ trơng của Đảng và
Nhà nớc, sự lãnh đạo trực tiếp toàn diện của Đảng uỷ, sự nỗ lực của mọi ngời

và sự giúp đỡ của cộng đồng nên đời sống của nông dân Hà Tĩnh đợc cải thiện
đáng kể. Nổi bật nhất là phong trào xoá nhà tranh tre dột nát, xây dựng giao
thông nông thôn, phụ nữ giúp nhau phát triển kinh tế với phơng châm nhà
nớc và nhân dân cùng làm đã thực sự đem lại sự khởi sắc cho một vùng quê
vốn nghèo nhng anh hùng.
Cùng với sự bảo đảm và nâng cao đời sống kinh tế, cuộc sống văn hoá tinh
thần của nhân dân cũng đợc cải thiện, bầu không khí tin tởng phấn khởi trong
các tầng lớp nhân dân ở các xã đã phản ánh thành tích của đảng bộ.
Đảng bộ xã lãnh đạo bảo vệ an ninh quốc phòng. Với đặc điểm tự nhiên
của mình, Hà Tĩnh có xã ven biển, có xã biên giới. Mật độ đờng giao thông ở
Hà Tĩnh thuộc loại cao nhất cả nớc. Ngoài hệ thống tỉnh lộ, huyện lộ, liên xã,
liên thôn, Hà Tĩnh có quốc lộ 1A, 15A, đờng Hồ Chí Minh, đờng sắt, đáng
chú ý là quốc lộ 8A từ cửa khẩu Cầu Treo qua cảng nớc sâu Vũng áng, là
cảng biển đợc chính phủ Việt Nam tạo điều kiện cho Nớc Cộng hoà Dân chủ
Nhân dân Lào sử dụng theo luật biển Quốc tế. Cùng với an ninh quốc phòng
trên toàn quốc, Hà Tĩnh thông qua mỗi xã, phải phấn đấu bảo đảm an ninh
quốc phòng và bảo đảm sự liên lạc thông suốt, chính xác, kịp thời. Đảng bộ
lãnh đạo bảo đảm sự phối hợp giữa các lực lợng nhân dân với dân quân tự vệ,
tạo nên thế trận quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân vững chắc, bảo vệ
20
an toàn cho cuộc sống, cho sản xuất, bảo đảm an toàn xã hội và an ninh quốc
gia.
- Đảng bộ xã lãnh đạo công tác chính trị t tởng.
Xác định tầm quan trọng của công tác chính trị t tởng, các đảng bộ xã đã
quan tâm làm công tác chính trị t tởng và đã đạt đợc những thành tựu quan
trọng bớc đầu. Do làm tốt công tác chính trị t tởng nên ít xuất hiện những vấn
đề t tởng bức xúc nảy sinh trên địa bàn. Đảng bộ xã thống nhất và quyết tâm
thực hiện việc giải quyết những vấn đề t tởng ngay từ khi nó mới xuất hiện,
không để nó có điều kiện phát triển và ảnh hởng xấu tới nhiều ngời, gây bất
lợi cho sự nghiệp chung.

Biểu hiện cụ thể của kết quả công tác chính trị t tởng là các nghị quyết của
Đảng đợc nhân dân đón nhận một cách vui vẻ tự giác và đạt hiệu quả cao
trong quá trình thực hiện. Nhân dân phấn khởi tin tởng vào Đảng, vào công
cuộc đổi mới đất nớc và ngày càng có nhiều quần chúng u tú xin gia nhập
Đảng. Số quần chúng u tú ngày càng nhiều, nguồn kết nạp đảng viên mới
ngày càng dồi dào.
Đảng bộ đề cao các giá trị truyền thống về lao động, văn hoá và xã hội.
Chú ý giáo dục thế hệ trẻ để họ có đủ năng lực đề kháng với các loại tệ nạn xã
hội và vợt qua những khó khăn trong cuộc sống. Tình hình kinh tế xã hội trên
địa bàn tốt đẹp có sự đóng góp không nhỏ của công tác chính trị t tởng, thông
qua sự hoạt động hiệu quả của tất cả các lực lợng tham gia.
- Đảng bộ xã lãnh đạo công tác tổ chức và cán bộ.
Nhận thức đợc tầm quan trọng và tính khoa học của công tác tổ chức và
cán bộ, đợc sự chỉ đạo sâu sát của Tỉnh uỷ, Huyện uỷ, Thị uỷ, các Đảng uỷ xã
đã làm tốt công tác cán bộ, đa công tác cán bộ vào nề nếp. Thực hiện quy
hoạch cán bộ theo đúng nguyên tắc, quy trình. Quy hoạch động và mở
nên đã chủ động trong việc bố trí cán bộ, tạo đợc nguồn cán bộ dồi dào có
chất lợng, đủ tiêu chuẩn. Hàng năm đều có sự rà soát lại quy hoạch và điều
chỉnh phù hợp, kịp thời.
21
Trong công tác cán bộ, việc xác định về t tởng có ý nghĩa quan trọng. Theo
V.I. Lênin khi Đảng cầm quyền, việc u tiên nắm giữ những chức vụ quan
trọng trong các cơ quan Nhà nớc cho ngời đảng viên là việc làm tự nhiên, bình
thờng. Bởi đó là điều kiện quan trọng để Đảng có thể quản lý, định hớng đợc
những hoạt động của các cơ quan Nhà nớc, các tổ chức chính trị xã hội [44,
tr.47]. Những ngời làm công tác cán bộ phải xác định rõ: Cần phải lựa chọn
cán bộ phụ trách và ở đây không thể là vấn đề không tín nhiệm đối với một
ngời nào đó đã không đợc bầu mà chỉ có vấn đề xem xét việc đó có lợi cho sự
nghiệp không và ngời đợc lựa chọn có xứng đáng với nhiệm vụ ngời ấy sẽ
đảm nhiệm không? [22, tr.359].

Dới sự chỉ đạo kiên quyết của các cấp uỷ đảng, các đảng bộ xã đã nghiêm
chỉnh thực hiện công tác cán bộ, nhờ đó mà trong nhiệm kỳ không để xẩy ra
tình trạng thiếu hụt cán bộ nguồn, luôn đủ cán bộ để chủ động bố trí công
việc, đặc biệt là những vị trí chủ chốt. Việc bố trí sử dụng cán bộ nhìn chung
là hợp lý, nhất là cán bộ đã qua đào tạo.
- Đảng bộ xã lãnh đạo Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân.
Thông qua các đồng chí cấp uỷ viên là ngời đứng đầu các tổ chức của
HTCT, Đảng uỷ đã tập trung lãnh đạo các phong trào cách mạng quần chúng.
Xây dựng Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân vững mạnh, bảo đảm
các tổ chức này hoạt động đúng pháp luật và điều lệ của mỗi đoàn thể. Phong
trào đã thu hút đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia sinh hoạt đoàn thể,
tạo nên bầu không khí tích cực, phấn khởi trong xã.
- Đảng bộ xã lãnh đạo làm tốt công tác quản lý, giáo dục, phân công
nhiệm vụ đảng viên.
Đảng bộ xã ở Hà Tĩnh thực hiện chức năng nhiệm vụ của mình, là nơi
trực tiếp thực hiện vai trò xây dựng nội bộ Đảng. Thông qua các đại hội, đảng
bộ đề ra chủ trơng biện pháp, chỉ tiêu xây dựng nội bộ đảng: Về các mục tiêu
mà tập thể và cá nhân cần đạt đợc trong năm, trong nhiệm kỳ; xây dựng chơng
22
trình hành động, quy chế làm việc của cấp uỷ. Đảng uỷ chỉ đạo kiên quyết và
kiểm tra thờng xuyên việc thực hiện nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt đảng,
công tác đảng viên của các tổ chức đảng cấp dới, bảo đảm giúp đỡ, uốn nắn
kịp thời những khó khăn, sai phạm (và xử lý kỷ luật nếu cần).
Do làm tốt công tác t tởng nên đã có đợc chất lợng TCCSĐ và chất lợng
đảng viên cao. Số quần chúng u tú ngày càng nhiều, nguồn kết nạp đảng viên
mới ngày càng dồi dào. Đặc biệt thực hiện chỉ thị số 16 - BTC TU khoá XV
của Ban tổ chức tỉnh uỷ về kết nạp đảng viên vùng sâu, vùng xa, vùng khó
khăn, nhằm xoá bỏ xóm không có đảng viên và xoá chi bộ sinh hoạt ghép đã
có kết quả tốt. Đến nay về cơ bản đã xoá xóm không có đảng viên và chi bộ
sinh hoạt ghép, cả tỉnh chỉ còn 28 xóm trắng không có đảng viên. 121 xóm

với 57 chi bộ sinh hoạt ghép [35, tr.6].
Công tác quản lý đảng viên thực hiện tốt: Quản lý sinh hoạt của đảng viên,
thực hiện các quy định về đảng viên. Các Đảng bộ xã đã tiếp nhận số đảng
viên đang công tác về sinh hoạt nơi c trú theo quy định 76 QĐ/TW tốt và bớc
đầu đã phát huy vai trò tác dụng cả trong quản lý đảng viên và cả trong sự
phối hợp hoạt động vì sự phát triển chung của toàn bộ sự nghiệp cách mạng.
Đối với đảng viên đi làm ăn xa đảng bộ cũng có những biện pháp phù hợp
nhằm quản lý đảng viên đúng quy định và không gây khó khăn cho đảng viên
trong cuộc sống.
Thực hiện phân công công tác đảng viên tốt, bảo đảm yêu cầu: Tất cả mọi
đảng viên đều phải đợc phân công công tác. Qua việc đảng viên phát huy tác
dụng của mình trên địa bàn và hoàn thành công tác đợc phân công cũng là một
căn cứ để phân tích chất lợng đảng viên.
Công tác bảo vệ chính trị nội bộ đợc quan tâm hơn, đã phát hiện và xử lý
một số đối tợng liên quan đến cán bộ và an ninh chính trị, góp phần quan
trọng vào việc xử lý, nhận xét, đề bạt bổ nhiệm, kỷ luật cán bộ và ổn định tình
hình ở cơ sở [41, tr.6].
23
Tuy nhiên do điều kiện cụ thể nên cũng còn những hạn chế nhất định
trong thực hiện vai trò lãnh đạo toàn diện, trực tiếp trên địa bàn, song về cơ
bản các đảng bộ xã ở Hà Tĩnh đã thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ của
mình và vận dụng phù hợp điều kiện địa phơng. Đó là một nỗ lực lớn của các
Đảng bộ xã dới sự chỉ đạo sâu sát của cấp uỷ đảng cấp trên.
1.1.2. Vai trò, đặc điểm, nhiệm vụ của bí th đảng uỷ xã ở Hà Tĩnh
1.1.2.1. Vai trò của bí th Đảng uỷ
Bí th Đảng uỷ xã là cán bộ chuyên trách ở cơ sở, là cán bộ phải dành
phần lớn thời gian lao động làm việc công để thực hiện chức trách đợc giao
[10, tr.178].
- Bí th đảng uỷ xã là ngời đứng đầu TCCSĐ ở nông thôn và là ngời đại
diện cho đảng bộ, có trách nhiệm chỉ đạo, điều hành mọi mặt công tác của

Đảng uỷ, đảng bộ và chịu trách nhiệm trớc cấp uỷ cấp trên. Với vị trí đó, ngời
bí th phải làm tròn chức năng nhiệm vụ của ngời cán bộ lãnh đạo chủ chốt
quan trọng nhất.
- Bí th đảng uỷ cơ sở là ngời đủ tín nhiệm, đợc tập thể Ban chấp hành
đảng bộ cơ sở lựa chọn bầu ra. Bí th đảng uỷ cơ sở là cán bộ cốt cán, giữ vị trí
là hạt nhân lãnh đạo chủ chốt của Đảng ở cơ sở [19, tr.258]. Thành tích, uy
tín của đảng bộ xã đợc thể hiện thông qua thành tích của các tổ chức trong
HTCT. Vì thế, vấn đề đặt ra là: ngời bí th Đảng uỷ phải hết sức chú ý nâng cao
năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của TCCSĐ, quan tâm đầy đủ tới công tác
thực hiện nhiệm vụ chính trị, công tác tổ chức cán bộ, công tác xây dựng
Đảng.
- Đối với toàn bộ hoạt động của cấp uỷ và đảng bộ cơ sở, ngời bí th giữ vai
trò chủ chốt nhất, có tác dụng quyết định đến năng lực lãnh đạo và sức chiến
đấu của đảng bộ cơ sở, là linh hồn của đảng bộ.
- Bí th Đảng uỷ có trách nhiệm trong xây dựng nội bộ Đảng. Với trách
nhiệm của ngời đứng đầu, bí th phải quan tâm tới việc xây dựng và nâng cao
24
trình độ mọi mặt cho đội ngũ đảng viên. Lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức đảng làm
tốt công tác đảng viên: phát triển đảng viên mới, giáo dục đảng viên, phân
công đảng viên. Thông qua hoạt động thật sự hiệu quả của đội ngũ đảng viên,
đảng bộ giáo dục cho nhân dân nhận thức đợc tầm quan trọng của việc tham
gia xây dựng TCCSĐ. Qua đó động viên nhân dân giám sát đảng viên và tổ
chức đảng, cung cấp thông tin kịp thời chính xác nhằm góp phần xây dựng
TCCSĐ TSVM.
- Tập thể cấp uỷ và bí th Đảng uỷ xã phải thật sự là trung tâm đoàn kết, là
hạt nhân lãnh đạo trong tất cả các công việc của đảng bộ. Chỉ có bằng sự nỗ
lực của chính mình thì nhân dân mới thừa nhận sự vững mạnh của đảng bộ và
tầm quan trọng của cá nhân bí th Đảng uỷ.
- Bí th Đảng uỷ là ngời chịu trách nhiệm chính trrong công tác tổ chức và
cán bộ, ngời trực tiếp làm công tác t tởng, quan tâm tới công tác kiểm tra và

ký các quyết định theo thẩm quyền.
- Bí th Đảng uỷ trực tiếp nắm các chủ trơng về an ninh quốc phòng và
những nhiệm vụ trọng yếu ở cơ sở, là ngời đại diện cho cấp uỷ trớc các tổ
chức của HTCT cấp xã. Bí th Đảng uỷ xã phải quan tâm tới sự phát triển của
tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội ở cơ sở, không đợc bỏ qua hoặc xem
nhẹ lĩnh vực nào.
Ngoài công việc của cấp uỷ viên, ngời bí th Đảng uỷ còn là ngời chủ trì
toàn bộ công việc của cấp uỷ đảng, Thờng vụ, Thờng trực đảng uỷ, trực tiếp
nắm các vấn đề trọng yếu, các khâu trung tâm, các nhiệm vụ mới nảy sinh,
chăm lo xây dựng mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với dân.
Trong nguyên tắc tập thể lãnh đạo cá nhân phụ trách, uy tín và hiệu quả
lãnh đạo của tập thể phụ thuộc rất lớn vào khả năng hoàn thành nhiệm vụ của
cá nhân phụ trách. Thực tế cho thấy công việc của một tập thể phụ thuộc rất
nhiều vào ngời đứng đầu tập thể ấy. Nghị quyết của tập thể cấp uỷ thực thi
hiệu quả đến đâu phụ thuộc rất nhiều vào ngời đợc phân công phụ trách công
25