Thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong thương mại điện tử: Kinh nghiệm một số nước và đề xuất cho Việt Nam.

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ

THẨM QUYỀN GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP TRONG
THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ: KINH NGHIỆM MỘT
SỐ NƯỚC VÀ ĐỀ XUẤT CHO VIỆT NAM
Ngành: Luật Kinh Tế

NGUYỄN THỊ THU THỦY

HÀ NỘI - 2022


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ

THẨM QUYỀN GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP TRONG
THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ: KINH NGHIỆM MỘT
SỐ NƯỚC VÀ ĐỀ XUẤT CHO VIỆT NAM
Ngành: Luật Kinh Tế
Mã số: 8380107

Họ và tên học viên: Nguyễn Thị Thu Thủy
Người hướng dẫn: TS. Hà Công Anh Bảo

HÀ NỘI - 2022

LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình độc lập của chính tơi. Tơi xin chịu trách
nhiệm về tính chính xác và trung thực của luận văn này. Tơi đã trích dẫn đầy đủ tất
cả những phần hoặc tồn bộ cơng trình mà tơi tham khảo, mọi ý tưởng của người
khác mà tôi sử dụng. Tôi đã và sẽ không cho phép bất kỳ ai sao chép công trình của
tơi với ý định xem luận văn của tơi như cơng trình của họ.
TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Nguyễn Thị Thu Thủy


LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên, tôi xin cảm ơn Khoa Sau đại học trường đại học Ngoại Thương
đã tạo điều kiện cho tôi theo học tại đây. Trong suốt quá trình thực hiện luận văn
“Thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong thương mại điện tử: Kinh nghiệm một số
nước và đề xuất cho Việt Nam”, tôi chân thành cảm ơn sự hướng dẫn và chỉ bảo tận
tình của Tiến sĩ Hà Cơng Anh Bảo, nếu khơng có sự hướng dẫn từ phía thầy, chắc
chắn luận văn sẽ khơng thể hồn thành.
Tôi xin gưi lời cảm ơn tới các thầy cô trong khoa Luật đã chia sẻ những kiến
thức quý báu giúp tơi nắm bắt được trọng tâm trong q trình thực hiện luận văn và
các thầy cô khoa sau đại học luôn tạo điều kiện giúp đỡ, hướng dẫn và cung cấp cho
tôi đầy đủ thông tin về tiến độ và cách thức thực hiện luận văn này.

Nguyễn Thị Thu Thủy


MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU
1.

Tính cấp thiết của đề tài.................................................................................... 1

2.

Tình hình nghiên cứu đề tài.............................................................................. 2

3.

Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu.................................................................... 4

4.

Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.................................................................... 5

5.

Phương pháp nghiên cứu................................................................................. 6

6.

Kết cấu luận văn............................................................................................... 7

CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ VÀ
THẨM QUYỀN GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP TRONG THƯƠNG MẠI
ĐIỆN TỬ.................................................................................................................. 8
1.1. Tổng quan về thương mại điện tử.................................................................... 8
1.1.1. Khái niệm thương mại điện tử.................................................................. 8
1.1.2. Đặc điểm về thương mại điện tử............................................................... 9
1.2. Tranh chấp về thương mại điện tử.................................................................. 10

1.2.1. Khái niệm tranh chấp về thương mại điện tử........................................... 10
1.2.2. Đặc điểm tranh chấp về thương mại điện tử............................................ 11
1.2.3. Các yếu tố tác động đến giải quyết tranh chấp về thương mại điện tử.....12
1.3. Tổng quan về thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong thương mại điện tử....14

1.3 1. Khái niệm về thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong thương mại điện tử 14
1.3.2. Đặc điểm của thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong Thương mại điện tử........16
1.4. Vai trò của việc xác định Thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong Thương mại

điện tử.................................................................................................................. 17
1.5. Thách thức trong việc xác định Thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong Thương

mại điện tử............................................................................................................ 19
CHƯƠNG 2. THẨM QUYỀN GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP TRONG THƯƠNG
MẠI ĐIỆN TỬ TẠI MỘT SỐ QUỐC GIA......................................................... 21
2.1. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong Thương mại điện tử theo phương thức

tiếp cận của Hoa Kỳ.............................................................................................. 21
2.1.1. Cách thức tiếp cận truyền thống của các Tòa án về Thẩm quyền giải quyết

tranh chấp.......................................................................................................... 21


2.1.2. Một số vụ án về xác định thẩm quyền giải quyết tranh chấp về thương mại

điện tử ở Hoa Kỳ............................................................................................... 22
2.1.3. Điểm yếu trong cách thức tiếp cận của Hoa Kỳ về thẩm quyền giải quyết

tranh chấp trong Thương mại điện tử................................................................. 27
2.2. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong Thương mại điện tử theo phương thức

tiếp cận của Liên Minh Châu Âu........................................................................... 27
2.2.1. Phân tích Cơng ước số 68 của Brussels năm 1968 về các vấn đề thẩm

quyền giải quyết tranh chấp............................................................................... 27
2.2.2. Một số vụ án về xác định thẩm quyền giải quyết tranh chấp về thương mại

điện tử ở Liên Minh Châu Âu............................................................................ 30
2.2.3. Điểm yếu trong cách thức tiếp cận của Châu Âu về thẩm quyền giải quyết

tranh chấp trong Thương mại điện tử................................................................. 31
2.3. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong Thương mại điện tử theo phương thức

tiếp cận của Canada............................................................................................... 32
2.3.1. Một số vụ án về xác định thẩm quyền giải quyết tranh chấp về thương mại

điện tử ở Canada................................................................................................ 33
2.3.2. Đánh giá phương thức tiếp cận của Canada về thẩm quyền giải quyết tranh

chấp trong thương mại điện tử........................................................................... 37
2.4. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong Thương mại điện tử theo phương thức

tiếp cận của Ấn Độ................................................................................................ 38
2.4.1. Quy định của pháp luật Ấn Độ trong Thương mại điện tử.......................38
2.4.2. Một số vụ án về xác định thẩm quyền giải quyết tranh chấp về thương mại

điện tử ở Ấn Độ................................................................................................. 40
2.5. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong Thương mại điện tử theo phương thức

tiếp cận của ÚC..................................................................................................... 44

2.5.1. Cách thức tiếp cận truyền thống của Tòa án Úc về Thẩm quyền giải quyết

tranh chấp.......................................................................................................... 44
2.5.2. Một số vụ án về xác định thẩm quyền giải quyết tranh chấp về thương mại

điện tử ở Úc....................................................................................................... 45


CHƯƠNG 3: MỘT SỐ ĐỀ XUẤT VỀ CÁCH TIẾP CẬN VÀ XÁC ĐỊNH THẨM
QUYỀN GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP TRONG THƯƠNG MẠI
ĐIỆN TỬ Ở VIỆT NAM...................................................................................... 53
Thực tiễn cách tiếp cận và xác định thẩm quyền GQTC TMĐT ở Việt Nam 53

3.1.

3.1.1.

Thẩm quyết giải quyết tranh chấp về thương mại điện tử thơng qua Hịa

giải

53

3.1.2. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp về thương mại điện tử thơng qua

Tịa án............................................................................................................... 56
3.2. Bài học cho Việt Nam từ kinh nghiệm một số nước trong việc xác định thẩm

quyền giải quyết tranh chấp trong thương mại điện tử........................................... 61
3.3. Một số giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện pháp luật liên quan đến thẩm quyền

giải quyết trong Thương mại điện tử...................................................................... 64
3.4. Một số đề xuất với cơ quan giải quyết tranh chấp........................................... 65
3.5. Một số đề xuất cho doanh nghiệp Việt Nam khi tham gia vào Thương mại điện tử

để hạn chế một số trách nhiệm Pháp lý liên quan đến các cơ quan tài phán nước ngoài

66
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................. 71


TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN
Sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử trên toàn cầu đã mở ra nhiều
cơ hội cũng như thách thức cho các cá nhân và tổ chức. Tác động của thương mại
điện tử đối với người tiêu dùng và doanh nghiệp đặt ra nhiều vấn đề pháp lý quan
trọng và khó khăn nhất hiện nay là việc xác định thẩm quyền giải quyết tranh chấp
hay quyền tài phán trong không gian mạng.
Thách thức mà Internet đưa ra là việc tuân thủ pháp luật địa phương hay quốc
gia là chưa đủ để đảm bảo một doanh nghiệp hay cá nhân hạn chế được rủi ro pháp
lý. Vì các trang web có thể truy cập trên toàn thế giới nên viễn cảnh chủ sở hữu
trang web có thể bị vướng vào những tranh chấp pháp lý vượt ra khỏi biên giới. Để
các doanh nghiệp có thể tận dụng được tiềm năng của Internet hay tham gia vào thị
trường toàn cầu chỉ bằng một cú nhấp chuột thì việc nắm được các vấn đề pháp lý
và lường trước những rủi ro là vô cùng cần thiết. Tuy nhiên, rủi ro không chỉ giới
hạn ở các doanh nghiệp, người tiêu dùng khi tham gia vào các giao dịch thương
mại điện tử cẩn thận trọng và cân nhắc giữa nhiều yếu tố như chất lượng hàng hóa,
bảo mật thơng tin, hay vấn đề về bảo vệ người tiêu dùng.
Trong bối cảnh đó, việc nghiên cứu về thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong
thương mại điện tử là cần thiết và luận văn này tập trung vào việc nghiên cứu và
làm sáng tỏ vấn đề lý luận và cách thức xác định thẩm quyền giải quyết tranh chấp

trong thương mại điện tử. Từ đó, đưa ra một số đề xuất đối với cơ quan giải quyết
tranh chấp cũng như đề xuất cho doanh nghiệp Việt Nam khi tham gia vào Thương
mại điện tử để hạn chế một số trách nhiệm pháp lý liên quan đến các cơ quan tài
phán nước ngoài.


9

PHẦN MỞ ĐẦU
1.

Tính cấp thiết của đề tài
Sự phát triển và đổi mới không ngừng của hệ thống mạng Internet và phương

tiện điện tử đã mang đến xu hướng toàn cầu hóa cho nhiều doanh nghiệp và phát
sinh khái niệm “Thương mại điện tử (TMĐT)”, từ đó thay đổi hồn tồn cách các
cơng ty hoạt động, cung cấp hàng hóa và dịch vụ. Chính sự phát triển vượt bậc của
Internet cho phép các doanh nghiệp tiếp cận số lượng lớn đối tượng khách hàng
tiềm năng thông qua các website của họ. Đặc biệt hơn, doanh nghiệp có thể dễ
dàng tiết kiệm chi phí gia nhập thị trường thơng qua hệ thống máy tính với kết nối
Intermet để có thể hiện diện trên toàn thế giới. Tuy nhiên, doanh nghiệp và khách
hàng có thể gặp phải một số rủi ro khi tham gia vào các giao dịch thương mại điện
tử.
Trong TMĐT, các tranh chấp diễn ra đa dạng và phức tạp hơn bởi các đặc tính
khác biệt so với thương mại truyền thống. Thực tế giải quyết các tranh chấp cho
thấy việc áp dụng cơ chế giải quyết tranh chấp thương mại thông thường vào giải
quyết tranh chấp TMĐT gặp nhiều bất cập như: khó khăn trong việc xác định thẩm
quyền giải quyết tranh chấp, thời gian giải quyết tranh chấp v.v. Quan trọng hơn,
đặc tính tồn cầu duy nhất của Internet đã ngăn cản một cách tiếp cận thống nhất
đối với thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong các giao dịch Thương mại điện tử.

Việc thiếu khung pháp lý thống nhất về thẩm quyền giải quyết tranh chấp liên quan
đến các giao dịch qua Internet giữa các quốc gia khác nhau có nghĩa là các cá nhân,
pháp nhân, tổ chức có thể đối mặt với bất kỳ phán quyết pháp lý nước ngồi nào
mà các trang web có thể truy cập. Những khó khăn trong việc xác định thẩm quyền
giải quyết tranh chấp sẽ khiến cho các cơng ty có trang web gặp khó khăn trong
việc hạn chế trách nhiệm pháp lý và kìm hãm sự phát triển của thương mại điện tử.
Để giải quyết vấn đề này, pháp luật Việt Nam cần hoàn thiện cơ chế giải quyết
tranh chấp thương mại điện tử hiện nay và đưa ra thống nhất về cách thức xác định


10

thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong TMĐT. Với lý do này, tác giả đã chọn đề
tài luận văn thạc sĩ của mình là: “Thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong thương
mại điện tử: Kinh nghiệm một số nước và đề xuất cho Việt Nam” nhằm tìm hiểu
cách thức tiếp cận và xác định thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong TMĐT của
một số quốc gia, tìm ra những điểmphù hợp và hạn chế và đưa ra đề xuất cho cơ
quan giải quyết tranh chấp và doanh nghiệp Việt Nam để hạn chế một số trách
nhiệm pháp lý liên quan.
2.

Tình hình nghiên cứu đề tài
Trên thế giới, thương mại điện tử thu hút được sự quan tâm lớn về khía cạnh

pháp lý của rất nhiều các quốc gia khác nhau. Tiêu biểu phải kể đến cuốn sách:
“The law of electronic commerce” của tác giả người Úc Alan Davidson, với những
phân tích chuyên sâu về các vấn đề pháp lý liên quan đến việc đưa ra và áp dụng
các hình thức thương mại điện tử khác nhau. Cuốn sách bao gồm nhiều chương
tập trung phân tích các vấn đề chính của thương mại điện tử như: Khuôn khổ pháp
lý của Úc liên quan đến thương mại điện tử, quy định của một số quốc gia về hợp

đồng điện tử, các loại hợp đồng điện tử, chữ ký điện tử, vấn đề bản quyền trong
không gian mạng, tên miền và các tranh chấp liên quan, thẩm quyền trong không
gian mạng, bảo vệ an tồn thơng tin trong khơng gian mạng và các vấn đề về tội
phạm, bằng chứng, kiểm duyệt trong thương mại điện tử. Tác giả Alan Davidson
đã cung cấp một cái nhìn tổng qt về mọi khía cạnh pháp lý liên quan đến thương
mại điện tử khơng chỉ dưới góc độ của luật pháp Úc mà còn nhiều quốc gia khác.
Ngồi ra, cịn một số bài phân tích về thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong
thương mại điện tử ở một số quốc gia như bài viết “United states and European
union approaches to internet jurisdiction and their impact on e-commerce” năm
2014 của tác giả Cindy Chen về cách tiếp cận thẩm quyền giải quyết tranh chấp
của Hoa Kỳ và Liên minh Châu Âu (EU). Tác giả tập trung phân tích các phương
pháp tếp cận khác nhau mà Hoa Kỳ và Liên minh Châu Âu (EU) thực hiện nhằm


11

xác định quyền tài phán và cách thức mà sự thiếu thống nhất này hạn chế sự tăng
trưởng của ngành thương mại điện tử vì các chiến lược khác nhau mà các doanh
nghiệp phải sử dụng để hạn chế trách nhiệm pháp lý. Bài viết cịn cung cấp cái
nhìn tổng quan về Internet và cách các cơ sở hạ tầng của nó đồng thời khuyến
khích và cản trở sự phát triển của thương mại điện tử.
Bài viết: “Jurisdictional issues relating to e-commerce law in India” của tác
giả Tanai Nadkarni phân tích về thẩm quyền giải quyết tranh chấp theo quy
địnhcủa pháp luật Ấn Độ và một số thử nghiệm mà Ấn Độ áp dụng để xác định
quyền tài phán. Bài viết phân tích một số quy định của luật của Ấn Độ liên quan
đến thương mại điện tử, khuôn khổ pháp lý để xác định thẩm quyền giải quyết
tranh chấp với các vụ việc có yếu tố nước ngồi. Từ đó tác giả Tanai Nadkami có
chỉ ra một số hạn chế trong các quy định của pháp luật Ấn Độ trong cách xác định
thẩm quyền giải quyết tranh chấp và đưa ra một số đề xuất để hoàn thiện pháp luật.
Bài viết “Jurisdictional Issues in Electronic Commerce: A Canadian

Perspective” năm 2004 của tác giả Kornfeld LLP phân tích vấn đề thẩm quyền giải
quyết tranh chấp trong thương mại điện từ từ góc độ của Canada và các thử
nghiệm nhằm xác định mối liên hệ giữa vụ việc với nơi giải quyết tranh chấp để
xác lập quyền tài phán. Bài viết tập trung phân tích khn khổ pháp lý chung xem
xét khi nào các tịa án Canada có thể đảm nhận quyền tài phán đối với các nhà
cung cấp trực tuyến nước ngồi và khi nào các doanh nghiệp Canada có thể phải
tuân theo quyền tài phán của các tòa án ở xa vị trí của doanh nghiệp khi tham gia
giao dịch thương mại điện tử. Một số thảo luận ngắn gọn về những rủi ro có thể
gặp phải khi mua sắm trực tuyến từ các trang web nước ngoài và các biện pháp
khắc phục cũng như một số hướng dẫn cho các doanh nghiệp Canada để giới hạn
trách nhiệm pháp lý tiềm tàng của họ trong các khu vực pháp lý nước ngoài khi
tham gia vào thương mại điện tử cũng được tác giả Kornfelf LLP phân tích chi
tiết.
Sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử tại Việt Nam kéo theo rất


12

nhiều những tranh chấp pháp lý xảy ra, từ đó nhận được sự quan tâm của các nhà
nghiên cứu cho vấn đề này. Đến nay, đã có một số đề án, cơng trình nghiên cứu về
TMĐT và một số vấn đề pháp lý liên quan đến TMĐT.
Một số đề án tiêu biểu tại Việt Nam như: Luận án Tiến sĩ của tác giả Lê Văn
Thiệp với đề tài “Pháp luật Thương mại điện tử ở Việt Nam hiện nay” năm 2016
chủ yếu tập trung nghiên cứu một số vấn đề lý luận, nội dung và thực tiễn thực
hiện pháp luật thương mại điện tử từ đó đề xuất hồn thiện pháp luật thương mại
điện tử cho Việt Nam.
Luận văn Thạc sĩ của tác giả Đoàn Quỳnh Thương về đề tài “Giải quyết tranh
chấp trong Thương mại điện tử ở Việt Nam” năm 2013 nghiên cứu một số vấn đề
lýluận và thực trạng giải quyết tranh chấp TMĐT ở Việt Nam từ đó đưa ra các giải
pháp mang tính pháp lý giúp nâng cao hiệu quả giải quyết tranh chấp.

Luận văn thạc sĩ của tác giả Tô Hồng Ngọc về đề tài “Pháp luật Việt Nam về
giải quyết Thương mại điện tử đáp ứng nhu cầu của Hiệp định thương mại tự do
EVFTA” năm 2021 nghiên cứu một số vấn đề pháp lý cần lưu ý đối với các pháp
nhân, cá nhân tổ chức tại Việt Nam khi tham gia tố tụng tại tòa án Anh nhằm cảnh
báo trước những vấn đề và nguy cơ có thể gặp phải tại tịa án Anh nếu thiếu sự
chuẩn bị và nghiên cứu kỹ lưỡng, nghiêm túc.
Bài viết của tác giả Lương Tuấn Nghĩa về “Đặc điểm vai trò của pháp luật
thương mại điện tử và quan điểm hoàn thiện pháp luật thương mại điện tử trong
thời gian tới” số ngày 13/06/2017 nghiên cứu về đặc điểm, vai trò của pháp luật
thương mại điện tử và đưa ra quan điểm hoàn thiện pháp luật thương mại điện tử
ở Việt Nam.
Bài viết của tác giả Phạm Thị Hồng Nhung và Nguyễn Việt Dũng về “Pháp
luật về Thương mại điện tử, một số bất cập và kiến nghị hồn thiện” năm 2021 tập
trung nghiên cứu tình hình phát triển thương mại điện tử tại Việt Nam, hệ thống
pháp luật về thương mại điện tử và một số hạn chế, bất cập từ đó đưa ra đề xuất


13

và giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả quản lý về thương mại điện tử cũng như
ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động thương mại điện tử v.v.
Xem xét về tình hình nghiên cứu về đề tài này, Việt Nam chưa thực sự có một
đề tài đi sâu vào vấn đề thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong thương mại điện
tử hay phân tích cách thức xác định thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong
thương mại điện tử, một trong những nội dung pháp lý quan trọng để các cơ quan
giải quyết tranh chấp thực hiện vai trị của mình, đồng thời định hướng cho doanh
nghiệp có những phương án phù hợp để hạn chế các trách nhiệm pháp lý khi tham
gia các hoạt động thương mại điện tử.
Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

3.

Mục đích của việc nghiên cứu đề tài nhằm làm rõ các vấn đề lý luận và cách
tiếp cận về việc xác định thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong thương mại điện
tửtại một số quốc gia, luận văn sẽ đề xuất cách tiếp cận và xác định thẩm quyền
giải quyết tranh chấp về thương mại điện tử cho Việt Nam.
Để đạt được mục đích nghiên cứu trên thì đề tải phải đạt được các nhiệm vụ
sau:
-

Nghiên cứu các vấn đề lý luận chung về tranh chấp thương mại điện tử và

thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong thương mại điện tử
-

Xác định vai trò và thách thức của việc xác định Thẩm quyền giải quyết tranh

chấp trong Thương mại điện tử
-

Tiếp cận và nghiên cứu cách xác định thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong

thương mại điện tử tại một số quốc gia như: Hoa Kỳ, Liên Minh Châu Âu (EU),
Canada, Ấn Độ, Úc để có những đánh giá, so sánh, tham khảo nhằm đưa ra một số
kinh nghiệm cho Việt Nam.
-

Nghiên cứu thực tiễn cách tiếp cận và xác định thẩm quyền giải quyết tranh

chấp trong thương mại điện tử ở Việt Nam nhằm chỉ ra nguyên nhân của thực

trạng và đưa ra đánh giá ưu, nhược điệm của thực trạng.


14
-

Đưa ra những đề xuất, kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật liên quan đến

thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong Thương mại điện tử.
-

Đưa ra những đề xuất, kiến nghị với cơ quan giải quyết tranh chấp và doanh

nghiệp Việt Nam khi tham gia vào Thương mại điện tử để hạn chế một số trách
nhiệm pháp lý liên quan đến các cơ quan tài phán nước ngoài
4.

Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là thẩm quyền giải quyết trong thương mại

điện tử ở Việt Nam và một số quốc gia trên thế giới.
Phạm vi nghiên cứu
Nội dung: Thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong thương mại điện tử là một
phạm trù rộng, gồm nhiều chế định, quy phạm pháp luật phức tạp về thẩm quyền.
Trong phạm vi nghiên cứu của luận văn sẽ tập trung nghiên cứu các vấn đề sau:
Luận văn tập trung nghiên cứu các vấn đề lý luận cơ bản về thẩm quyền giải
quyết tranh chấp trong thương mại điện tử. Xác định thẩm quyền của Tòa án đối
với các tranh chấp trong không gian mạng.
Luận văn chỉ tập trung nghiên cứu thực tiễn cách xác định thẩm quyền của
Tòa án tại một số quốc gia đối với các tranh chấp trong thương mại điện tử.

Không gian: Phạm vị nghiên cứu của luận văn tập trung vào cách tiếp cận về
thẩm quyền giải quyết tranh chấp của một số quốc gia như: Hoa Kỳ, Canada, Ấn
Độ, Úc và Liên minh Châu Âu (EU) để từ đó phân tích, so sánh và đánh giá ưu
nhược điểm của từng phương pháp tếp cận và đưa ra đề xuất về cách thức tiếp
cận phù hợp cho các cơ quan giải quyết tranh chấp của Việt Nam và cho các bên
tham gia vào Thương mại điện tử. Các quốc gia đã đề cấp đều có lĩnh vực thương
mại điện tử rất phát triển và có những cách tiếp cận nhất định đối với việc xác định
thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong thương mại điện tử. Mỗi quốc gia có
những cách tiếp cận riêng thơng qua những vụ việc cụ thể từ đó tác giả có thể so


15

sánh và đưa ra những nhận định và rút ra kinh nghiệm cho Việt Nam. Ngoài ra,
các quốc gia thuộc các hệ thống pháp luật khác nhau như Civil law hay Common
law giúp đưa ra cái nhìn đa chiều về cách tiếp cận xác định thẩm quyền tài phán
trong không gian mạng. Đặc biệt hơn, một số thử nghiệm như “Thang trượt
Zippo” được tòa án Hoa Kỳ áp dụng hay thử nghiệm “Real and substantal
connecton” được tòa án Canada áp dụng đã có những chỉ dẫn cụ thể về cách xác
định mối liên hệ giữa vụ việc và cơ quan giải quyết tranh chấp và được tham khảo
phổ biến trên thế giới.
Thời gian: Luận văn nghiên cứu các quy định của pháp luật từ năm 1995 khi
Bộ Luật Dân sự ra đời.
5.

Phương pháp nghiên cứu
Để phân tích các vấn đề được đặt ra trong quá trình nghiên cứu đề tài luận

văn, tác giả đã sử dụng các phương pháp truyền thống dùng trong nghiên cứu khoa
học nói chung, nghiên cứu khoa học pháp lý nói riêng.

Phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử
Phương pháp so sánh: được sử dụng để so sánh cách tiếp cận và xác định
thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong không gian mạng giữa các quốc gia.
Phương pháp phân tích đánh giá: được sử dụng trong tồn bộ Luận văn để
phân tích các quy định pháp luật, các báo cáo, số liệu và những vụ án điển hình.
Phương pháp tổng hợp: được sử dụng để tổng hợp các quan điểm, các quy
định của pháp luật và thực trạng để đưa ra quan điểm của tác giả.
Bên cạnh đó, luận văn có sử dụng các phương pháp logic, phương pháp quy
nạp, hệ thống, đối chiếu v.v trên cơ sở các tài liệu thu thập được từ các cơng trình
khoa học của các nhà khoa học trong và ngồi nước để phân tích các vấn đề đặt ra
trong luận văn một cách thấu đáo


16
6.

Kết cấu luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của

Luận Văn gồm 3 chương, cụ thế như sau:
Chương 1: Một số vấn đề lý luận về thương mại điện tử và thẩm quyền giải
quyết tranh chấp trong thương mại điện tử
Chương 2: Xác định thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong thương mại điện
tử tại một số quốc gia và kinh nghiệm cho Việt Nam
Chương 3: Một số đề xuất về về cách tiếp cận và xác định thẩm quyền giải
quyết tranh chấp trong thương mại điện tử cho Việt Nam


CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ VÀ
THẨM QUYỀN GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP TRONG THƯƠNG MẠI

ĐIỆN TỬ
1.1.
1.1.1.

Tổng quan về thương mại điện tử

Khái niệm thương mại điện tử

Thương mại điện tử được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau như “thương
mại trực tuyến” (online trade), “kinh doanh điện tử” (electronic business). Trên thế
giới có rất nhiều định nghĩa về thương mại điện tử.
Theo Luật mẫu của Ủy ban Luật Thương mại quốc tế (UNCITRAL) của Liên
Hợp Quốc về thương mại điện tử năm 1996, Thương mại điện tử được hiểu là việc
sử dụng “thông tin dưới dạng một thông điệp dữ liệu trong khuôn khổ các hoạt
động thương mại” (Điều 1) “Thông điệp dữ liệu là thông tn được tạo ra, gửi đi
tiếp nhận hoặc lưu trữ bằng phương tện điện tử, quang học và các phương tện
tương tự, bao gồm, nhưng không han chế ở, trao đổi dữ liệu điện tử (EDI), thư điện
tử, điện tín, điện báo hoặc fax.” (Điều 2).
Ủy ban Châu Âu đưa ra định nghĩa về TMĐT như sau: TMĐT được hiểu là việc
thực hiện hoạt động kinh doanh qua các phương tện điện tử. Nó dựa trên việc xử
lý và truyền số liệu điện tử dưới dạng chữ, âm thanh và hình ảnh. TMĐT gồm
nhiều hành vi trong đó có hoạt động mua bán hàng hóa và dịch vụ qua phương
tện điện tử, giao nhận các nội dung kỹ thuật số trên mạng, chuyển tiền điện tử,
mua bán cổ phiếu điện tư, vận đơn điện tử, đấu giá thương mại, hợp tác thiết kế,
tài nguyên mạng, mua sắm công cộng, tiếp thị trực tiếp tới người tiêu dùng và các
dịch vụ sau bán hàng.
Theo WTO, TMĐT bao gồm việc sản xuất, phân phối, marketing, mua bán và
thanh toán trên mạng Internet nhưng được giao nhận một cách hữu hình như
truyền thống hoặc giao nhận dưới dạng số hóa thơng qua mạng Internet.

Theo OECD, TMĐT được định nghĩa sơ bộ là các giao dịch thương mại dựa trên
việc xử lý và truyền đi các dữ liệu đã được số hóa thơng qua các mạng mở (như
Internet) hoặc các mạng đóng có cổng thông với mạng mở (như AOL).
Theo Khoản 1 Điều 3 Nghị định 52/2013/NĐ-CP ngày 16/05/2013, sửa đổi bổ
sung bởi Nghị định số 85/2021/NĐ-CP ngày 25/09/2021, của Chính phủ về
Thương mại điện tử đã đưa ra định nghĩa về hoạt động thương mại điện tử: “Hoạt
động thương mại điện tử là việc tiến hành một phần hoặc tồn bộ quy trình của
hoạt động thương mại bằng phương tện điện tử có kết nối với mạng Internet,
mạng viễn thông di động hoặc các mạng mở khác”.
Theo Khoản 4 Điều 6 Luật Giao dịch điện tử năm 2005 đưa ra khái niệm về
giao dịch điện tử, theo đó, giao dịch điện tử là “giao dịch được thực hiện bằng
phương tện điện tử”, “phương tện điện tử ở đây là phương tện hoạt động trên
cơng nghệ điện, điện tử, kỹ thuật số, từ tính truyền dẫn không dây, quang học, điện
từ hoặc công nghệ tương tự” (Khoản 4 Điều 10). Nhìn chung, phạm vi điều chỉnh
của Luật Giao dịch điện tử tương đối rộng gồm nhiều lĩnh vực từ thương mại đến
các lĩnh vực khác như dân sự, công tác quản lý của các cơ quan nhà nước.
Như vậy, Thương mại điện tử theo nghĩa rộng có thể được hiểu là tồn bộ các
giao dịch mang tính thương mại được các bên tham gia thực hiện thông qua các
phương tện điện tử từ điện thoại, telex, facimile, hệ thống thanh toán và chuyển
tiền điện tử… tới các máy tính kết nối với nhau trong một mạng lưới kín hay một
mạng lưới mở như Internet”1. Theo nghĩa hẹp, TMĐT chỉ gồm những hoạt động
thương mại được thực hiện thông qua hệ thống mạng Internet.
1.1.2. Đặc điểm về thương mại điện tử

Thương mại điện tử có một số đặc điểm như sau:
Thứ nhất, về hình thức: TMĐT được thực hiện thơng qua các phương tện
1 Đồn Quỳnh Thương (2013), Giải quyết tranh chấp trong thương mại điện tử ở Việt Nam, Luận
văn thạc sĩ luật, Trường Đại học Luật Hà Nội

điện tử có kết nối mạng viễn thơng.
Thứ hai, về phạm vi hoạt động: Thị trường trong TMĐT là thị trường phi
biên giới. Trong TMĐT, các cá nhân từ tất cả các quốc gia không cần di chuyển
đến bất kỳ địa điểm nào mà có vẫn có thể thực hiện việc trao đổi thơng tin thơng
qua mạng máy tính tồn cầu.
Thứ ba, về thời gian giao dịch: Các bên tham gia hoạt động thương mại điện
tử có thể tiến hành các giao dịch suốt 24 giờ 7 ngày trong vòng 365 ngày liên tục ở
bất cứ nơi nào có mạng viễn thông và các phương tện điện tử kết nối các mạng
này.
Thứ tư, về hệ thống thông tn trong TMĐT: Các bên có thể truy cập vào hệ
thống thơng tin để tiến hành đám phán ký kết hợp đồng
Thứ năm, TMĐT có tốc độ nhanh: Các phương tện điện tử như máy tính xử
lý dữ liệu cho phép truyền, gửi, nhận các thơng điệp dữ liệu nhanh chóng trong
một thời gian rất ngắn nên các bước trong quá trình giao dịch đều được tiến hành
nhanh hơn.
Thứ sáu, TMĐT yêu cầu trình độ nhất định về ứng dụng cơng nghệ thơng tin
vào quản lý và kinh doanh: Để triển khai TMĐT cần có hạ tầng cơ sở cơng nghệ
thơng tin phát triển, đội ngũ cán bộ, chuyên gia thành thạo về công nghệ, kỹ năng
về thương mại, ngoại ngữ và pháp lý.
1.2.

Tranh chấp về thương mại điện tử

1.2.1.

Khái niệm tranh chấp về thương mại điện tử
Trên thế giới hiện nay có đưa ra nhiều quan điểm khác nhau về tranh chấp

thương mại, tuy nhiên hầu hết các cách tiếp cận đều đưa ra quan điểm tranh chấp

thương mại là những mâu thuẫn, bất đồng hoặc xung đột về quyền và nghĩa vụ
giữa các bên trong quá trình thực hiện các hoạt động thương mại.
Trong hệ thống pháp luật Việt Nam cũng có đề cập đến vấn đề này thơng qua


các quy định trong một số văn bản pháp luật.
Tại Điều 3 Luật thương mại 2005 quy định: “Hoạt động thương mại là hoạt
động nhằm mục đích sinh lợi, bao gồm mua bán hàng hóa cung ứng dịch vụ, đầu
tư, xúc tến thương mại và các hoạt động nhằm mục đích sinh lợi khác”. Theo khái
niệm này, hoạt động thương mại bao gồm các hoạt động có mục đích sinh lời. Từ
cách thức tiếp nhận của Luật Thương mại cho thấy, khái niệm về hoạt động
thương mại thể hiện sự tương đồng với khái niệm kinh doanh trong trong luật
doanh nghiệp những năm trước cũng như Luật doanh nghiệp năm 2020. Tại Khoản
21 Điều 4 Luật doanh nghiệp 2020 quy định: “Kinh doanh là việc thực hiện liên
tục một, một số hoặc tất cả cơng đoạn của q trình đầu tư, sản xuất đến tiêu thụ
sản phẩm hoặc cung ứng dịch vụ trên thị trường nhằm múc đích tìm kiếm lợi
nhuận”.
Điều 30 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 có liệt kê những tranh chấp về kinh
doanh, thương mại thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án. Những nội dung
được liệt kê trong quy định này cũng tương đồng trong hướng tiếp cận của Luật
Thương mại năm 2005.Từ đó cho thấy, quan niệm về hoạt động thương mại và
tranh chấp thương mại được thể hiện qua các quy định văn bản pháp luật khá nhất
quán và có sự tương đồng với cách tiếp cận của thế giới.
Từ việc tiếp cận khái niệm về tranh chấp thương mại, tranh chấp về thương
mại điện tử được hiểu là sự bất đồng hoặc xung đột về quyền và nghĩa vụ của các
bên khi tham gia hoạt động thương mại điện tử.
1.2.2. Đặc điểm tranh chấp về thương mại điện tử

Thương mại điện tử có những đặc điểm khác cơ bản so với thương mại truyền
thống như về hình thức, về phạm vi hoạt động, về chủ thể, về tốc độ giao dịch, về

tính rủi ro…dẫn đến những đặc điểm khác biệt của tranh chấp về thương mại điện
tử.


Thứ nhất, về hình thức: TMĐT sử dụng các phương tện điện tử có kết nối
mạng viễn thơng, chủ yếu là Internet, các bên tiến hành giao dịch mà không cần
tiếp xúc trực tiếp với nhau hoặc có thể khơng biết nhau từ trước. Vì vậy, việc phát
sinh tranh chấp cũng diễn ra trong môi trường điện tử, các bên tham gia phát sinh
xung đột về quyền và nghĩa vụ trong quá trình thực hiện các giao dịch như: ký kết
hợp đồng điện tử, thanh tốn, hóa đơn, tình trạng hàng hóa….
Thứ hai, về phạm vi hoạt động: Thị trường trong TMĐT là thị trường xuyên
biên giới. Các bên tham gia có thể thực hiện việc trao đổi thơng tin thông qua
mạng Internet mà không cần di chuyển đến bất kỳ địa điểm nào. Các tranh chấp
phát sinh không chỉ giới hạn trong phạm vi quốc gia mà còn giữa các bên giữa các
quốc gia với nhau.
Thứ ba, về chủ thể tham gia: Trong thương mại điện tử sẽ có sự tham gia của
ít nhất ba bên, bên cạnh các bên giao dịch với nhau cịn có sự tham gia của bên
thứba như các nhà cung cấp dịch vụ mạng, các cơ quan chứng thực. Các chủ thể
này không phải chủ thể của hợp đồng TMĐT, họ không tham gia trực tiếp vào các
giao dịch nhưng là những người hỗ trợ, tạo môi trường cho các giao dịch TMĐT
được diễn ra đồng thời xác minh độ tin cậy của các thơng tin trong giao dịch
TMĐT.
Thứ tư, về tính chất rủi ro: TMĐT mang tính rủi ro cao so với thương mại
truyền thống bởi khi hoạt động trong môi trường điện tử, việc xác định các yếu tố
liên quan đến hợp đồng như xác định chất lượng hàng hóa, cách thức thanh tốn,
giao nhận hàng hóa sẽ rất khó khăn dễ dàng dẫn đến tranh chấp trong quá trình
thực hiện.
Thứ năm, về phương thức giải quyết tranh chấp: Cũng giống như tranh chấp
trong thương mại, các hình thức giải quyết tranh chấp bao gồm: thương lượng,
hòa giải, giải quyết tại Trọng tài hoặc Tòa án. Hiện nay giải quyết tranh chấp về

thương mại điện tử bằng phương thức trực tuyến đang phát triển mạnh.


1.2.3. Các yếu tố tác động đến giải quyết tranh chấp về thương mại điện tử

Thứ nhất, về hệ thống các quy định pháp luật giải quyết tranh chấp trong
thương mại điện tử bao gồm các điều ước quốc tế, các văn kiện quốc tế như Đạo
luật mẫu về Thương mại điện tử của UNCITRAL, Đạo luật mẫu về chữ kí điện tử
và hệ thống văn bản pháp luật về giải quyết tranh chấp trong thương mại điện tử,
các án lệ, tập quán, thói quen.
Thứ hai, về phương thức giải quyết tranh chấp, trong TMĐT hiện nay, giải
quyết tranh chấp được thực hiện thông qua 4 phương thức: Thương lượng, Hòa
giải, Trọng tài thương mại và hệ thống tòa án.
Thứ ba, về việc xác định cơ quan giải quyết tranh chấp và chọn luật áp dụng
đối với các tranh chấp về Thương mại điện tử có yếu tố nước ngồi
Thứ tư, về chủ thể trong tranh chấp thương mại điện tử. Có 4 chủ thể tham
gia phần lớn vào các hoạt động thương mại điện tử bao gồm: Chính phủ, doanh
nghiệp, người têu dùng và người lao động. Do đó, các tranh chấp phổ biến trong
thương mại điện tử bao gồm: tranh chấp giữa doanh nghiệp và doanh nghiệp, tranh
chấp giữa doanh nghiệp và chính phủ, tranh chấp giữa doanh nghiệp và người tiêu
dùng,tranh chấp giữa người tiêu dùng và chính phủ và tranh chấp giữa doanh
nghiệp và người lao động.
Thứ năm, về đối tượng của tranh chấp TMĐT, các đối tượng bao gồm:
*Tranh chấp về hợp đồng TMĐT xảy ra trong quá trình giao kết và thực hiện
hợp đồng (i) Tranh chấp trong giao kết hợp đồng TMĐT, hình thức phổ biến để
giao kết hợp đồng qua website là “kích chuột” (click wrap) và “xem và đồng ý”
(browse wrap), các hình thức giao kết này được luật các nước thừa nhận là có giá
trị pháp lý. Tuy nhiên trong q trình thực hiện, các bên tham gia có thể không biết
đến vấn đề này và phát sinh các tranh chấp. Bên cạnh đó, tranh chấp trong giao kết
hợp đồng TMĐT có thể là tranh chấp về xác định chữ ký điện tử, xác định chủ thể

của chữ ký điện tử để thành lập giá trị pháp lý của hợp đồng TMĐT.
(ii) Tranh chấp về thực hiện hợp đồng thương mại điện tử: tranh chấp liên
quan đến quyền và nghĩa vụ trong hợp đồng. Tranh chấp xuất phát từ lỗi nhập dữ
liệu trong quá trình giao dịch, tranh chấp liên quan đến chất lượng hàng hóa, dịch
vụ, tranh chấp về sửa đổi, bổ sung hợp đồng, tranh chấp về thanh toán, tranh chấp
về vận chuyển hàng hóa, thời gian thực hiện hợp đồng.
*Tranh chấp về tên miền, tên miền là tên của một website hoạt động trên
internet giúp định vị vị trí máy tính kết nối với Internet. Tranh chấp về tên miền
tương đối đa dạng bao gồm: tranh chấp do xung đột giữa nhiều tên miền với nhau,
tranh chấp do xung đột tên miền với tên cá nhân, tranh chấp do xung đột tên miền
với nhãn hiệu dịch vụ, hàng hóa, tên cơng ty…
*Tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ trong TMĐT, tranh chấp quyền tác giả,
tranh chấp về quyền liên quan đến quyền tác giả, tranh chấp về quyền Sở hữu công
nghiệp v.v.
*Tranh chấp về dữ liệu cá nhân của người têu dùng trong TMĐT, việc thông
tin cá nhân của các bên khi tham gia giao dịch thương mại điện tử rất dễ bị rò rỉ và
bị tiết lộ, trục lợi ảnh hưởng đến người tiêu dùng. Các tranh chấp liên quan đến dữ
liệu cá nhân trong giao dịch điện tử có thể xuất phát từ hành vi thu thập, sử dụng
bấthợp pháp phục vụ cho các mục đích như quang cáo, lừa đảo hoặc mua bán bất
hợp pháp.
1.3. Tổng quan về thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong thương mại điện tử
1.3.1.

Khái niệm về thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong thương mại điện tử
Trong khoa học pháp lý Việt Nam nói riêng và trên thế giới nói chung đều

khơng đưa ra khái niệm về “Thẩm quyền”. Tuy nhiên, trên thực tế, thuật ngữ này
được sử dụng rộng rãi trong hệ thống pháp luật. Theo từ điển tiếng Việt “Thẩm

quyền” được hiểu là quyền xem xét để kết luận và định đoạt một số vấn đề theo


pháp luật.2. Thẩm quyền trong tiếng anh là “jurisdicton” đây là thuật ngữ pháp lý
để chỉ quyền được cấp cho một pháp nhân để thực thi cơng lý. “Jurisdiction” cịn
được định nghĩa là quyền lực của một tòa án để xét xử các vụ án và ban hành các
lệnh hoặc được hiểu là lãnh thổ mà tòa án hoặc cơ quan chính phủ có thể thực hiện
đúng quyền lực của mình.3
Trong cuốn sách “Khái quát chung về luật xung đột”, David D.Siegel viết:
“Thẩm quyền là quyền lực giải quyết tranh chấp của cơ quan nhà nước được thực
hiện thông qua hệ thống tịa án hoặc một số cơ quan có tính chất xét xử như Hội
đồng trọng tài hoặc Hội đồng tài phán hành chính”4.
Vũ Thị Hương cho rằng: “Thẩm quyền chỉ các quyền chủ thể được làm những
gì, mang tính chất bao hàm và đầy đủ. Thẩm quyền có thể được phân thành: thẩm
quyền theo vụ việc, thẩm quyền theo cấp xét xử, thẩm quyền theo lãnh thổ, thẩm
quyền theo sự lựa chọn của nguyên đơn, thẩm quyền của Tòa chuyên trách”.5
Nguyễn Quốc Tuấn cho rằng: “Thẩm quyền là quyền năng pháp lý xuất phát
từ quyền lực nhà nước (quyền lực lập pháp, quyền lực hành pháp và quyền lực
tư pháp) được xác định theo quy định của pháp luật, đối với vụ việc/lĩnh vực nhất
định”.6
Lê Thị Hà cho rằng: “Thẩm quyền là tổng hợp các quyền mà pháp luật quy
định cho một cơ quan, tổ chức hoặc một công chức được xem xét giải quyết
những công việc cụ thể trong lĩnh vực và phạm vi nhất định nhằm thực hiện chức
năng của bộ máy nhà nước”.7
Đồng Thị Kim Thoa cho rằng: “Thẩm quyền giải quyết các tranh chấp dân sự
2 Từ điển Tiếng Việt (2003), Viện ngôn ngữ học, Nhà xuất bản Đà Nẵng, tr.922
3 />4 David D.Siegel (2005), Conflicts in a nut shell, West Academic Publishing
5 Vũ Thị Hương (2020), Thẩm quyền của Tòa án Việt Nam đối với các vụ việc kinh doanh, thương mại có yếu tố nước
ngoài trong mối tương quan với pháp luật một số quốc gia trên thế giới, Luận án Tiến sĩ, Trường Đại học Luật Hà Nội

6 Nguyễn Quốc Tuấn (2008), Thẩm quyền của tòa án trong tư pháp quốc tế, Luận văn thạc sỹ, Trương Đại học
Quốc Gia Hà Nội
7 Lê Thị Hà (2003), Phân cấp thẩm quyền giải quyết tranh chấp dân sự trong hệ thống Tòa án ở Việt Nam trong
giai đoạn hiện nay, Luận án Tiến sĩ, Trường Đại học Luật Hà Nội


có yếu tố nước ngồi là tổng hợp các quyền năng của Tòa án hoặc Trọng tài (là
những cơ quan có tính chất xét xử) trong việc giải quyết các tranh chấp dân sự,
kinh tế-thương mại, lao động, hôn nhân gia đình có yếu tố nước ngồi”.
Theo Từ điển Luật học: “Thẩm quyền là tổng hợp các quyền và nghĩa vụ hành
động, quyết định của các cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống bộ máy nhà nước do
pháp luật quy định”.8
Về thuật ngữ “Giải quyết tranh chấp” được hiểu là việc cơ quan, tổ chức có
thẩm quyền xem xét và ra quyết định xử lý các tranh chấp dân sự, hơn nhân và gia
đình, kinh doanh, thương mại, lao động trên cơ sở xem xét các tài liệu, chứng cứ có
trong vụ việc tranh chấp nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ
quan, tổ chức.
Theo Giang Linh cho rằng: “Giải quyết tranh chấp được hiểu là các bên hoặc
cơ quan có thẩm quyền tham gia xem xét lại các vấn đề mà các bên gặp phải, đưa
ra hướng giải quyết phù hợp đúng với pháp luật”.9
Theo Hilal Ahmad Wani cho rằng “Giải quyết tranh chấp” hay “giải quyết
xung đột” đề cập đến một loạt các quá trình nhằm làm giảm bớt hoặc loại bỏ các
nguồn xung đột. Giải quyết xung đột là một thuật ngữ bao trùm lên các phương
pháp và cách tếp cận để giải quyết xung đột từ thương lượng đến ngoại giao, từ
hòagiải đến trọng tài, từ tạo thuận lợi đến phân xử, từ hịa giải đến ngăn ngừa xung
đột, từ cơng lý phục hồi để gìn giữ hịa bình”.10
Theo nội dung đã phân tích, tác giả rút ra: “Thẩm quyền giải quyết tranh chấp
trong thương mại điện tử là quyền năng pháp lý của một cơ quan, tổ chức do pháp
luật quy định để xem xét, ra quyết định xử lý các tranh chấp liên quan đến toàn bộ
8 Từ điển Luật học Việt Nam (2006), Viện Khoa học Pháp lý, nhà xuất bản Tư pháp-Bộ Tư pháp phối hợp với

Nhà xuất bản Từ điển bách khoa.
9 Giang Linh, Giải quyết tranh chấp là gì? Phương thức giải quyết tranh chấp, />
10 Hilal Ahmad Wani (2011), Understanding Conflict Resolution, International Journal of Humanities and Social
Science