Chương 3:
cl /lAíiHỸcuộc'/2Á ântM nÁ /ảuủnỶ
u ữ n ạ / c? ù
/
Nội dung chính:
Vua Hammurabi và Babylon
Vua Hammurabi (tại vị từ năm 1792 TCN - 1750 TCN) là quốc vương thứ 6 của
Babylon, là chính trị gia kiệt xuất trong lịch sử cổ đại. Sự cẩn thận chu đáo của
ông đã nhanh chóng khiến cho đ ế qu()c Babylon trở nên hùng mạnh.
Tháp Babel và vườn treo Babylon
Để làm vui lịng hồng hậu và giúp nàng vơi đi nỗi nhớ nhà, vua Nebuchadnezzar II
đã triệu tập dân phu thành Babylon để xây dựng một khu vườn treo giữa không trung.
Tháp Babel là ngôi đền thần của vương quốc Babylon.
Ba Tư thông nhất phương Đông
Đ ế quô"c Ba Tư dưới sự trị vì của vua Darius I càng trở nên hùng mạnh, dần dần
trở thành quốc gia lớn nhất thời cổ đại ở phương Đông, thông trị phương Đông
tới 200 năm.
99
Khoảng nịm 1790 ỈCN, lợi mộf vưong
lốc ỏ vùng Lũng H à .|f
- c F X
(ng l ẻ n U ,
NHÉ! y ~ ^
HẢ? Quân đội c ủ a
TA KHÔNG ĐỊCH Nổl
CHÚNG ữ?
CHÚNG TA BẠI TRẬN Rổl,
QUÂN ĐỘI BABYLON DO
VUA HAMMURABI d ẩ n
ĐẦU ĐANG ĐÁNH TỚI
Đâ y !
)< BẤM QUỐC VƯƠNG,
HIỆN NAY KHƠNG CĨ Q u ố c
GIA NÀO CÓ THỂ ĐỊCH LẠI
ĐỘI QUÂN B a b y l o n d o
VUA HAMMURABI
THỐNG LĨNH.
Xem
ra
^
CHÚNG TA CHỈ
CÒN NƯỚC ĐẦa
HÀNG th ô i!
j
101
SAU n à y t a s ẽ
XÂY DỢNG MỘT ĐẤT
NƯỚC HỊA BÌNH,
THỊNH VƯỢNG TRÊN
MANH ĐẤT HOANG
PHẾ n à y !
102
A
kinh
vương quôc Babyli
QUÂNăn cướpỊ
TRẢ cửu LẠI
CHOTAĨ
CÚT ngay!
Cho mày
CHẾT NÈĨ
HÊ HÊ HÊ! c ó
GIỎI THÌ CƯỚP
LẠI XEM n à o !
BÂ Y GIỜ
LÀ THỜI ĐẠI
CÁ LỚN NUỐT
CÁ B É MÀ!
BẨM QUỐC VƯƠNG,
NGÀY NGÀY NGƯỜI
r
SAY MÊ NGHIÊN c ú u
.
GÌ THẾ Ạ ?
TA ĐANG
SOẠN THẢO
MỘT BỘ
lu ậ t!
>
* Thành p h ố lớn nhất khu vực Lưỡng Hà thời c ổ đại, bất đẩu xây dựng vào nãm 3000 TCN,
nghĩa gốc của từ Babylon là “cánh cửa cùa thần
103
D Ể QUỐC GIA ĐƯỢC ỔN
Ạ?
Sau khi ban bố bộ luật mói,
đúc vuo tíammurobi cịn tích
cục ểé xng phól triển nghệ
Ihugl và học thugt.
ĐỊNH VÀ HỊA BÌNH CAN
CĨ NHỨNG QUY ĐỊNH
B ộ LU Ậ T
.
NGHIÊM KHẮC.
j/
TA MUỐN
' b iê n
so ạn
Bộ
lu ậ t
L à m đổ gốm
MỚI DựA TRÊN BỌ
LU T CA NGI
SUM ER.
^
8
ãsTOlSôrT~
.ằ
ã
maw
w
õy l
CHNH L B
LU T ĐƯỢC
CÁ C THẦN BAN
CHÍNH
- 1
F
"
1
A
Ị
hắn đả
CƯỚP cừu CỦA TƠI,
LẠI CỊN ĐÁNH TƠI
NỨA. B Â Y GIỜ TƠI
TRONG
LU Ậ T CÓ
GHI: 'NÊN Ă n
MIẾNG TRÁ
M IẾ N G * ^
104
105
ấ
TA KHƠNG CỊN
NHIỂU THỜI GIAN
NĂM THÁNG
NỨA RỒI.
VÙN VỤT TRƠI.
SAU KHI TA C H ẾT
CÁ C KHANH PHẢI
ĐỒNG TÂM HIỆP L ự c ,
GÌN GIƠ HỊA BĨNH
CHO ĐẤT NƯỚC.
HAMMURABI
KHƠNG CỊN NỨAĨ
BABYLON CĨ GÌ
ĐÁNGSỢCHỚĨ
J |^ 1 0 6
Tháp Sabel và VưởnVreomatá.v,ÌQnl
I ĐÁNH ĐUỔI
BỌN ASSYRIA.
PHỤC HƯNG
BABYLONĨ
-Nabopolassar vua của đế q'c
—Tân Babylon
BỌN CHÚNG
MẠNHQĨ
CHÜNG ta nên
CHẠY THÌ HƠNĨ
7
Nõm 625 ĨCN,
vua Nabopoiasỉar
fan công chiếm
Ihành Babylon và
xây dựng đế quốc
ĩân Babylon.
ĐÃ B Ế T S ự LỢI
HẠI CỦA Đ ứ c VCJA
N EBUCHADN EZZAR
chưa!
B Ấ T SỐNG
TÙ BINH VỀ
LÀM NÔ L Ệ !
CHINH CHẾN
BAO NHIÊU NẰM,
CUỐI CÙNG
CÕNG ĐƯỢC
TRỎ V Ề KINH Đ Ô .
B a b y l o n r ổ i!
Để đề phòng ké Ihù, nguòi }a xởy nhùng búc
tuòng thịnh râf coo xung quanh kinh đó Babylon,
ỏ phía Bóc chinh là (ổng Ishtar
CỔNG THÀNH
VĨ ĐẠI QUÁ!
I _______I
HA HA
ha!
Đâ y
MỚI CHỈ LÀ BÊN
NGỒI THƠI.
VÀO BÊN
TRONG CỊN
CHỐNG NGỢP
HƠN NỨA C ơ !
LẦN ĐẦU
TIÊN TÔI MỚI
THẤY ĐẤYĨ
1
IZ
HOAN NGHÊNH CÁC
CHIẾN BINH TRỎ VỀ!
ĩrong IhànhBabyỉoncómộ} ngơi Hiáp
thiêng đứng íừng sửng.
CHÚNG TA ĐÃ
KHAI CHÉN VỚI
QUỐC GIA CĨ CƠNG
TRÌNH KÉN TRÚC vĩ
ĐẠI NHƯỜNG NÀY ư?
NĨ NHU THỂ
CHẠM TỚI
TRỜI Vậ y !
BẤM QUỐC VƯƠNG,
CHÚC MỪNG NGƯỜI
CHIẾN THẮNG KHẢI
r
người hãy
BÁO CÁO CHIẾN
TÍCH VÀ T Ế BÁI
TRƯ Ớ C CÁ C VỊ
THẦN ĐI ạ !
hoàn!
r
ơl! TƠI KHƠNG
DÁM TIN VÀO
MẮT
Ha ha!
ĐÙNG
sợ!
m ìn h !
T U Y Ệ T VỜI
QUÁ!
THỂ
.DẨN CẲC NGƯƠI ĐI
^
_ THAM QUAN VƯỜN TR EO
BABYLON - NIỀM T ự HÀO CỦA
V DÂN CHÚNG NƠI ĐÂY NHÉ!
VƯỜN TR EO
LÀ G Ì?
C ứ NHƯ LÀ
ĐANG Mơ Vậ y !
K hi
b ệ hạ r a t r ậ n ,
VUA HAMMURABI
THIẾP CHỈ BIẾT CỐ ĐƠN
NGẮM NHÌN VƯỜN HOA
NÀY D Ể GIẢI SẦU THÔI.
NGÀI
Ai
l à tấm g ư ơ n g
MÀ TA NOI THEO, TA MUốN
HỒN THÀNH L Í TƯỞNG MÀ
NGÀI CHƯA HOÀN THÀNH
V
W
B â m q u ồ c Vư ơ n g , \
THEO NGUỒN TIN TIN CẬ Y
//
'
VƯƠNG QUỐC JUDAH*
ĐÃ LIÊN K Ế T VỚI Al CẬP
ĐƯỢC HỒI ĐĨ...
KHƠNG
HAY Rồi!
^
CÁI G Ì? NGƯỜI
DO THÁI DÁM
PHẢN BỘI TA
Sv
XUẤT BINH TẤN CỐNG .
CHÚNG t a !
J& iv
’ n g h e Ái phi nói v ậ y
VIỆC XÂY DựNG VƯỜN HOA
NÀY QUẢ LÀ ĐÚNG ĐAN.
/
ĐÚNG VẬY
>
TA MUỐN XÂY DỰNG
C h iế n
MỘT VƯƠNG QUỐC L Í
tran h .
TƯỞNG GIỐNG NHƯ ĐÚC
VUA H am m u rab i!
W
Qaôc VƯƠNG
N
HAMMURABI l à vị v u a
v ĩ ĐẠI TÙ NGHÌN NĂM
TRƯỚC PHÁI KHỐNG
K
Ạ?
^
*Vào th ế kỉ 11 TCN, nguời Do Thái đã xây dựng vương quốc Israel thống nhất. Khoảng năm 935 TCN,
đất nước bị chia cắt thành hai miền Nam Bắc, miền Nam lấy tên là vương quốc Judah, nằm ở phía Tây
của đ ế quốc Tân Babylon.
ư?
116
Rai nhiều người Do ĩhái bị búi
lòm tù binh sau Irgn chiến và bị
đày tói Babylon.
V
ự
NHƯNG t a k h ô n g
MUỐN BẮ T NGƯỜI
DO THÁI l à m
NÔ LỆ.
Ta
s ẽ c h o họ
XÂY DỰNG QUỐC GIA
CỦA RIÊNG MÌNH, E>Ể HỌ
CŨNG ĐƯỢC SỐNG HẠNH
PHÚC NHƯ NGƯỜI DÂN
BABYLON.
117
Irong số những người Do ĩhái bị
nhiều ttiợ
đưa lới Babylon, có rốt
nghề giỏi. Nhưng họ chỉ được phép
làm nóng dàn hoộc Ihưong nhân,
và bốt
buộc phái
sống ở Babylon.
ÔNG ƠI, ĐẤT NƯỚC
NÀY THẬT THỊNH
(
ĐÚNG,
RẤ T HẠNH
k PHÚC.
VƯỢNG, AI CŨNp
RẤ T HẠNH P H ý C
’ ĐẤT NƯỚC DO
NHƯNG
Babylo n
THÁI c ủ a c h ú n g
KHÔNG THỂ
TA CỦNG TÙNG
RẤ T PHỒN THỊNH,
THỊNH VƯỢNG
MÃI MÃI.
PHẢI BÂY GIỜ ĐẢ
ĐÃ
sẽ
NHƯNG CHẲNG
k
TÀN LỤI RỒI
SAO?
T r ờ i! t r ư ớ c l à
B ỂN Đ ó CHẤN
NGANG, SAU LÀ
ĐỘI QUÂN A I CẬ P
ĐANG TR U Y Đ uố i,
CHÚNG TA CÙNG
ĐƯỜNG Rổl.
ĐừNGSỢĨ
THẦN5Ể
c ứ u VỚT
CHÚNG TAl
ĩheo Truyền thuyết,
biến Đo lúc đó chợl rè
nuóc sang hai bén, tạo
íhành một con ổng
cho ngi
Do ĩhái búng
qua va Ihốỉ ngn.
Dội quàn Ai Cộp Iruy đuổi phía
sau lợi bị biến Đỏ chơn vùi.
Sau này Mosei nhộn được
điều rón" do ĩhièn Chu
viết ỏ hai phiến đá ằên^
* Thượng đ ế duy nhất trong tín ngưỡng của người Do Thái. Do Thái giáo do người Do Thái lập ra,
có ảnh hưởng rất lớn đối với Cơ Đốc giáo và Hổi giáo sau này.
121
ĩổ tiên của chúng ta phải lang bgl
tới 40 núm, khó khân lâm mới đến
được vùng Canaan do Ihồn chỉ định,
fọo dựng vương quốc Israel. Chuyện
này đâ xảy ra lừ 500 núm írước.
5^-
ỉau khi vua Nebuchadnezzar II
qua đời, vương quốc Irỏ nên
hỗn logn, thế lực của nhà vua
dồn dàn suy yếu...
GIỐNG H ỆT VUA
SOLOMON t h ô i !
Ba Yu.Hiọnq nhaTphưẹmgiỊì
CÁC kh a n h Tự
x ứ L Í ĐI, TA PHÁI
BẤM QUỐC
VƯƠNG, THẦN CỊN
ĐI CHƠI ĐÃ!
CĨ CHUYỆN XIN
BẨM BÁO Ạ.
NẾU cứ T Ế P
TỤ C NHU NẬY
T H Ì BABYLO N
s ẽ ĐẠI lo ạ n !
r NHƯ
VẬY MÀ
LA M ộ t
QUỐC
VƯƠNG
ư?
S aọ
,
có
C Ĩ L Ề PHẢI ĐI THEO
C y r c i s Đ ại đ ế c ủ a đ ế
THỂ THẾ
Đ Ư Ợ C ?.
H ẾT
k QUỐC B a t ư th õ i!
a
CÁCH
Rồi!
ĐÀNH VẬY.