TỔNG HỢP NGẮN VỀ MÔN VĂN THPT

Stt
1

Tác
phẩm
Tây
Tiến
(1948)

2

Việt Bắc
(1954)

3

Sóng
(1967)

4

Đất
Nước

5

Người
lái đị
sơng Đà

Tác giả

TỔNG HỢP NGẮN VỀ MƠN VĂN THPT 2022
Nội dung

Quang
Dũng
có
phong cách
thơ
phóng
khống, hồn
hậu,
lãng
mạn và tài
hoa.

- Quang Dũng khắc họa thành cơng hình tượng người lính
Tây Tiến trên nền cảnh thiên nhiên núi rừng miền Tây Bắc
hùng vĩ, dữ dội và mĩ lệ.
- Ý chính các khổ thơ:
(1) Nỗi nhớ về đoàn quân Tây Tiến & khung cảnh thiên nhiên
miền Tây Bắc hùng vĩ, hoang sơ, dữ dội.
(2) Nỗi nhớ về những kỷ niệm đẹp ấm tình quân dân & cảnh
sông nước miền Tây Bắc trong buổi chiều sương.
(3) Chân dung người lính mang tầm vóc bi tráng khác
thường.
(4) Lời thề gắn bó với Tây Tiến.
Tố Hữu là
- “Việt Bắc” là khúc hùng ca và cũng là khúc tình ca về
một trong

cách mạng, về cuộc kháng chiến và con người kháng chiến
những lá cờ (k/c). Qua đó, Tố Hữu nhắn nhủ: hãy nhớ mãi và phát huy
đầu của nền truyền thống qúi báu anh hùng bất khuất, ân nghĩa thủy chung
văn nghệ
của cách mạng, của con người Việt Nam.
cách mạng
- Ý chính các khổ thơ:
Việt Nam.
(1) Khúc hát ân tình trong buổi chia tay.
Thơ Tố Hữu
(2) Lời hỏi của người ở lại nhắc nhở ân tình kháng chiến.
là thơ trữ
(3) Tấm lòng son sắt, thủy chung + nhớ thiên nhiên, con
tình chính trị. người VB.
(4) Nhớ những tình cảm thắm thiết + tinh thần đồng cam
cộng khổ giữa đồng bào Việt Bắc & CB kháng chiến.
(5) Ca ngợi bức tranh 4 mùa Việt Bắc chan hòa màu sắc, ánh
sáng, âm thanh.
(6) Nhớ buổi đầu cuộc k/c chống Pháp gian khổ
(7) Nhớ chặng đường k/c chống Pháp giải phóng & chiến
thắng
(8) Niềm tin ở k/c và Bác Hồ.
Xuân
“Sóng” diễn tả tình yêu của người phụ nữ: thiết tha, nồng
Quỳnh là
nàn, chung thủy, muốn vượt lên thử thách của thời gian và sự
“nữ hồng
hữu hạn của đời người.
thơ tình
u”.

Nguyễn
Với chất liệu văn học dân gian và giọng thơ trữ tình – chính
Khoa Điềm
luận, đoạn thơ “Đất nước” thể hiện lịng u nước, lòng tự
viết thơ giàu hào dân tộc bởi đất nước là sự hội tụ và kết tinh bao công sức
chất suy tư,
và khát vọng của nhân dân. Qua đó, Nguyễn Khoa Điềm bày
xúc cảm
tỏ sự cảm nhận mới mẻ về đất nước: Đất Nước của Nhân
nồng nàn của Dân.
người trí
thức về đất
nước, con
người.
Nguyễn Tuân
là một nhà
văn lớn, một
nghệ sĩ lớn
trong
nền
văn xuôi Việt
Nam
hiện
đại. Phong
cách
văn:
độc đáo, tài

Bằng vốn từ ngữ dồi dào và khả năng liên tưởng độc đáo,
Nguyễn Tuân ca ngợi vẻ đẹp con sông Đà vừa hung dữ, vừa

thơ mộng trữ tình và người lái đị vừa trí dũng vừa tài hoa.
Qua đó, nhà văn đã bày tỏ tình yêu đắm say, khát vọng trị
thủy và sự tin tưởng về hạnh phúc tương lai tươi sáng ở vùng
đất Tây Bắc của Tổ quốc.

1

Nghệ thuật
Bút pháp lãng mạn
đặc sắc. Ngôn ngữ
thơ giàu tính tạo
hình (khổ 1); kết
hợp nhạc và họa
(K2); thuần Việt và
Hán Việt (K3).

Việt Bắc” đậm đà
tính dân tộc: thể
thơ lục bát, lối đối
đáp ta mình, ngơn
ngữ gần gũi với lời
ăn tiếng nói hàng
ngày của dân tộc,
biện pháp tu từ
tăng giá trị biểu
cảm...

Hình tượng sóng
(ẩn dụ) cho tình
u, giọng thơ tha

thiết…
Bút pháp thơ: kết
hợp hài hịa chất
trữ tình & chính
luận. Ngơn ngữ
thơ: vận dụng đặc
sắc đa dạng chất
liệu VHDG như ca
dao, dân ca, truyện
cổ tích… khơng
gian nghệ thuật bay
bổng, có chiều sâu
văn hóa.
Ngơn ngữ của
nhiều ngành, nhiều
lĩnh vực của cuộc
sống: văn học, địa
lí, hội họa, điện
ảnh, quân sự …Khi
miêu tả, ln nhìn
cảnh
vật,
con
người ở phương
diện thẩm mĩ, tài


hoa và un
bác và có sở
trường về tuỳ

bút.
6

Hồng Phủ
Ngọc Tường
có phong
cách văn trí
tuệ và trữ
tình.
Tơ Hồi là
cây bút văn
xi hàng
đầu của văn
học Việt
Nam hiện
đại.
Kim Lân là
cây bút thành
công về đề
tài nơng thơn
và người
nơng dân.

Bút kí “Ai đã đặt tên cho dịng sơng? ca ngợi vẻ đẹp đầy
chất thơ cùng bề dày lịch sử, văn hóa, tâm hồn của sơng
Hương, của con người xứ Huế. Qua đó, nhà văn gửi gắm tình
yêu đắm say, niềm tự hào tha thiết, sâu lắng, lịng biết ơn trân
trọng những con người đã có cơng phát hiện, xây dựng nền
văn hóa Huế gắn liền bản sắc văn hóa dân tộc Việt.
“Vợ chồng A Phủ” là câu chuyện về những người dân lao

động vùng cao Tây Bắc không cam chịu bọn thực dân, chúa
đất áp bức, đày đọa, giam hãm trong cuộc sống tăm tối đã
vùng lên phản kháng, đi tìm cuộc sống tự do.

Truyện ngắn “Vợ nhặt” của Kim Lân khơng chỉ miêu tả tình
cảnh thê thảm của người nông dân nước ta trong nạn đói
khủng khiếp năm 1945 mà cịn thể hiện được bản chất tốt đẹp
và sức sống kì diệu của họ: ngay trên bờ vực của cái chết, họ
vẫn hướng về sự sống, khát khao về tổ ấm gia đình và thương
yêu, đùm bọc lẫn nhau.

Tình
huống
truyện: độc
đáo.
Nhân vật được
khắc họa sinh
động…

Nguyễn
Trung
Thành ln
sống gần gũi,
gắn bó với
các dân tộc
thiểu số trên
chiến trường
Tây Nguyên
và đã rất
thành công

khi viết đề
tài này.
Nguyễn
Minh Châu
là “người mở
đường tinh
anh” của văn
học
Việt
Nam thời kì
đổi mới.
Lưu Quang
Vũ là một tài
năng đa dạng
nhưng kịch
là phần đóng
góp đặc sắc
nhất.

“Rừng xà nu” ca ngợi tinh thần bất khuất, sức mạnh quật
khởi của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên nói riêng, đất
nước con người Việt Nam nói chung trong cuộc đấu tranh
giải phóng dân tộc và khẳng định chân lí thời đại: để giữ gìn
sự sống của đất nước và nhân dân, khơng có cách nào khác là
phải cùng nhau đứng lên cầm vũ khí chống lại kẻ thù.

“Rừng xà nu” là
một một khúc sử
thi trong văn xi
hiện đại. Khơng

khí, màu sắc đậm
chất Tây Ngun
thể hiện ở bức
tranh thiên nhiên; ở
ngơn ngữ, tâm lí,
hành động của
nhân vật.

“Chiếc thuyền ngoài xa” kể về nghệ sĩ Phùng đi săn tìm bức
ảnh đẹp và tình cờ chứng kiến số phận đầy nghịch lí của
người phụ nữ trong một gia đình hàng chài. Qua đó, nhà văn
thể hiện những chiêm nghiệm sâu sắc về nghệ thuật và cuộc
đời: nghệ thuật chân chính phải ln ln gắn với cuộc đời,
vì cuộc đời; người nghệ sĩ phải nhìn nhận cuộc sống và con
người một cách toàn diện, sâu sắc, phát hiện ra bản chất thật
sau vẻ đẹp bề ngoài của hiện tượng.
11 Hồn
Lưu Quang Vũ muốn gửi tới người đọc thông điệp: Được
Trương
sống làm người qúy giá thật, nhưng được sống đúng là mình,
Ba, da
sống trọn vẹn những giá trị vốn có và theo đuổi cịn qúy giá
hàng
hơn. Sự sống chỉ thực sự có ý nghĩa khi con người được sống
thịt
tự nhiên với sự hài hòa giữa thể xác và tâm hồn. Con người
(1981)
phải luôn luôn biết đấu tranh với những nghịch cảnh, với
chính bản thân, chống lại sự dung tục để hoàn thiện nhân
cách và vươn tới những giá trị tinh thần cao qúy.

*Những bài còn lại: Học sinh tự tổng hợp
 Văn xuôi: Những đứa con trong gia đình;
 Thơ ca: Đàn ghita của Lorca.

Tình huống truyện
độc đáo. Thành
cơng trong nghệ
thuật trần thuật.
Ngơn ngữ sinh
động, phù hợp với
tính cách nhân vật.

7

Ai đã
đặt tên
cho
dịng
sơng?
(1981)
Vợ
chồng A
Phủ
(1952)

hoa. Nhiều biện
pháp tu từ đặc sắc:
so sánh, nhân hóa,
liên tưởng độc đáo,
bất ngờ thú vị, gây

ấn tượng mạnh mẽ.
Bút kí đậm chất tài
hoa. Ngơn ngữ
giàu chất thơ, giàu
hình ảnh, giàu cảm
xúc.

8

Vợ nhặt
(1954)

9

Rừng xà
nu

10

Chiếc
thuyền
ngồi xa
(1983)

2

Nghệ thuật miêu tả
tâm lí nhẹ nhàng,
tinh tế. Ngơn ngữ
vừa giàu tính tạo

hình vừa giàu chất
thơ.

Vở kịch sử dụng
cốt truyện dân gian
sáng tạo. Nghệ đối
thoại, độc thoại nội
tâm nhân vật sinh
động và giàu chất
triết lí.


3