Kiểm toán khoản phải trả người bán trên Báo cáo tài chính do Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn thực hiện

Chuyên đề tốt nghiệp
LỜI MỞ ĐẦU
Nền kinh tế Việt Nam trong những năm gần đây tăng trưởng hết sức ấn
tượng, cùng với việc Việt Nam trở thành thành viên chính thức của Tổ chức
thương mại thế giới WTO và việc phát triển của thị trường chứng khoán đã và
đang làm xuất hiện một nhu cầu mới trên thị trường, đó là nhu cầu về dịch vụ
kiểm toán. Kiểm toán hiện nay vẫn còn là ngành khá non trẻ ở Việt Nam, dù
mới chỉ có hơn 15 năm hình thành và phát triển, kiểm toán đã cho thấy rõ vai
trò quan trọng của mình. Đó là “quan toà công minh của quá khứ, người dẫn
dắt cho hiện tại và người cố vấn sáng suốt cho tương lai”.
Qua nghiên cứu lý luận cũng như thực tế công tác kiểm toán các khoản
nợ phải trả người bán trong kiểm toán Báo cáo tài chính do Công ty TNHH
Kiểm toán và Tư vấn A&C thực hiện, em nhận thấy kiểm toán các khoản phải
trả người bán thực sự là một thủ tục quan trọng trong kiểm toán Báo cáo tài
chính. Chính vì lý do đó, trong suốt quá trình thực tập, được công ty tạo điều
kiện để nghiên cứu tài liệu và được làm việc thực tế, em đã lựa chọn viết báo
cáo chuyên đề thực tập với đề tài: “Kiểm toán khoản phải trả người bán
trên Báo cáo tài chính do Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn thực
hiện”. Bản báo cáo bao gồm các nội dung chính sau:
Phần 1: Tổng quan về Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn (A&C)
Phần 2: Thực trạng kiểm toán khoản phải trả người bán do A&C thực hiện
Phần 3: Một số kiến nghị hoàn thiện kiểm toán khoản phải trả người bán
trong kiểm toán Báo cáo tài chính do A&C thực hiện
Trong quá trình tìm hiểu và viết bài hoàn thành bản báo cáo, em đã
nhận được nhiều sự giúp đỡ. Tuy nhiên do hạn chế về mặt thời gian và nhận
thức, bản báo cáo không thể tránh khỏi các sai sót vì vậy em mong nhận được
nhiều ý kiến đóng góp. Em xin chân thành cảm ơn cô giáo, Thạc sỹ Nguyễn
Phạm Hoài Lê Lớp: Kiểm toán 46A
1
Chuyên đề tốt nghiệp
Thị Hồng Thuý đã hướng dẫn em viết báo cáo chuyên đề thực tập. Em cũng

xin chân thành cảm ơn ban lãnh đạo A&C đã tạo cơ hội cho em được thực tập
tại công ty, được thực tế tham gia vào công tác kiểm toán của công ty. Em
cũng xin gửi lời cám ơn sâu sắc đến các anh chị trong công ty A&C đã tận
tình hướng dẫn em tiến hành kiểm toán thực tế một số khoản mục tại khách
hàng của A&C.
Em xin chân thành cảm ơn!
Phạm Hoài Lê Lớp: Kiểm toán 46A
2
Chuyên đề tốt nghiệp
PHẦN 1:
KHÁI QUÁT VỀ CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN VÀ TƯ VẤN A&C
1. Tổng quan về Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn (A&C)
1.1. Lịch sử hình thành và phát triển.
Công ty Kiểm toán và Tư vấn (A&C) là doanh nghiệp Nhà nước được
thành lập theo Quyết định số 140 TC/QĐ/TCCB ngày 26 tháng 3 năm
1992, Quyết định số 107 TC/QĐ/ TCCB ngày 13 tháng 2 năm 1995 của
Bộ trưởng Bộ Tài chính và hoạt động theo Giấy phép kinh doanh số
102218 ngày 13 tháng 3 năm 1995 do Uỷ ban Kế hoạch Thành phố Hồ Chí
Minh cấp.
Cùng với sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam nói chung và lĩnh
vực kiểm toán nói riêng, Công ty Kiểm toán và Tư vấn đã được Bộ Tài
chính chọn là một trong những công ty lớn đầu tiên của Bộ Tài chính tiến
hành chuyển đổi hình thức sở hữu từ Doanh nghiệp Nhà nước sang Công
ty cổ phần theo Quyết định số 1962/QĐ-BTC ngày 30 tháng 6 năm 2003
của Bộ trưởng Bộ Tài chính. Công ty Cổ phần Kiểm toán và Tư vấn
(A&C) hoạt động theo Giấy phép đăng ký kinh doanh số 4103001964 do
Sở Kế hoạch và Đầu tư Thành phố Hồ Chí Minh cấp ngày 09 tháng 12
năm 2003.
Theo quy định tại nghị định số 105/2004/NĐ-CP ngày 30/3/2004 và
Nghị định số 133/2005/NĐ-CP ngày 31/01/2005 của Chính phủ về kiểm

toán độc lập, Công ty Cổ phần Kiểm toán và Tư vấn (A&C) đã chính
thức chuyển đổi thành Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn (A&C) từ
ngày 06/02/2007 theo Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh số
4102047448 do Sở Kế hoạch và Đầu tư Thành phố Hồ Chí Minh cấp.
Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn (A&C) hiện nay là công ty đại
diện chính thức tại Việt Nam của HLB International.
Phạm Hoài Lê Lớp: Kiểm toán 46A
3
Chuyên đề tốt nghiệp
1.2. Chức năng và nhiệm vụ của công ty.
A&C là một Công ty kiểm toán độc lập được phép hoạt động trong
lĩnh vực Kiểm toán -Tư vấn và có khả năng cung cấp các dịch vụ:
Dịch vụ kiểm toán Báo cáo tài chính:
Kiểm toán Báo cáo tài chính là hoạt động chủ yếu của công ty với
hơn 1000 khách hàng thuộc mọi loại hình doanh nghiệp ở các ngành nghề
khác nhau, công ty đã tích luỹ được nhiều kinh nghiệm thực tế quý báu,
luôn sẵn sàng phục vụ các Doanh nghiệp với chất lượng dịch vụ tốt nhất.
Việc kiểm toán hàng năm sẽ được tiến hành bằng các đợt kiểm toán
sơ bộ và kiểm toán kết thúc theo lịch trình thoả thuận với khách hàng.
Quy trình kiểm toán Báo cáo tài chính được tiến hành trên cơ sở:
- Tuân thủ các chuẩn mực Kiểm toán Việt Nam hiện hành.
- Tuân thủ các chuẩn mực và thông lệ Quốc tế trong lĩnh vực nghề
nghiệp.
Các nguyên tắc nghề nghiệp Kiểm toán:
- Độc lập, Chính trực, Khách quan, Thận trọng và Bảo mật các thông
tin có được trong quá trình kiểm toán…
- Phù hợp với thực tiễn kinh doanh và môi trường pháp luật Việt Nam.
Ngoài ra, theo yêu cầu của nhiều Doanh nghiệp, công ty đã thực hiện
các dịch vụ: Kiểm toán hoạt động, Kiểm toán tuân thủ, Kiểm toán nội bộ
và Kiểm toán thông tin tài chính.

Quá trình kiểm toán của công ty luôn gắn liền với việc hỗ trợ thông tin
và tư vấn đã góp phần hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ, hoàn thiện
công tác tổ chức kế toán, quản lý tài chính của Doanh nghiệp và trong
nhiều trường hợp, công ty đã giúp Doanh nghiệp bảo vệ quyền lợi hợp
pháp, chính đáng của mình.
Phạm Hoài Lê Lớp: Kiểm toán 46A
4
Chuyên đề tốt nghiệp
Dịch vụ Thẩm định, Kiểm toán Đầu tư & Xây dựng cơ bản:
Hoạt động Thẩm định, Kiểm toán vốn đầu tư và quyết toán các công
trình xây dựng cơ bản là một trong những hoạt động nổi trội của A&C.
Các dịch vụ mà công ty đã, đang và sẵn sàng cung cấp cho các khách
hàng thuộc mọi lĩnh vực trên toàn quốc bao gồm:
- Kiểm toán Báo cáo quyết toán vốn đầu tư dự án, Kiểm toán Báo cáo
quyết toán công trình;
- Kiểm toán tuân thủ trong hoạt động đầu tư;
- Thẩm tra dự án, lập và thẩm tra dự toán công trình;
- Tư vấn và xây dựng (trừ thiết kế, giám sát, khảo sát xây dựng);
- Tư vấn hoạt động Doanh nghiệp, Tư vấn cổ phần hoá, Tư vấn
chuyển đổi Doanh nghiệp;
- Xác định giá trị doanh nghiệp, vốn góp, vốn chuyển nhượng;
- Định giá tài sản (hàng hoá, nhà cửa, đất đai, máy móc…);
Các dịch vụ thực hiện dựa trên cơ sở tuân thủ những quy định hiện
hành của Nhà nước về Quản lý đầu tư xây dựng cơ bản đối với các loại
Dự án có vốn đầu tư nước ngoài, vốn đầu tư trong nước, tôn trọng tính
hiện hữu, hợp lý và tính thị trường.
Các Báo cáo được kiểm toán sẽ giúp khách hàng của công ty hoàn tất
thủ tục và các bước phê duyệt Quyết toán vốn đầu tư, Giá trị quyết toán
công trình đầu tư xây dựng cơ bản trước khi công trình được đưa vào sử
dụng, đồng thời kết quả các dịch vụ nêu trên sẽ cung cấp cho khách hàng

của công ty những thông tin và tài liệu, số liệu đáng tin cậy trong việc lựa
chọn đối tác đầu tư, cùng các mục đích thế chấp, chuyển nhượng, cổ phần
hoá, giải thể, phá sản Doanh nghiệp theo Luật.
Dịch vụ Tư vấn.
Phạm Hoài Lê Lớp: Kiểm toán 46A
5
Chuyên đề tốt nghiệp
Các chuyên gia tư vấn của A&C với kiến thức sâu rộng, am hiểu về
pháp luật cùng với kinh nghiệm làm việc thực tiễn đã cung cấp cho các
khách hàng những giải pháp tốt nhất giúp cải tiến hệ thống kiểm soát nội
bộ, nâng cao hiệu quả kinh doanh, tuân thủ các quy định của pháp luật.
Các dịch vụ mà A&C cung cấp rất đa dạng, bao gồm:
- Tư vấn về Thuế: Tư vấn cho các Doanh nghiệp về các Luật Thuế;
thực hiện các dịch vụ về đăng ký thuế, đăng ký hoá đơn tự in, hoàn thuế,
hỗ trợ quyết toán thuế, lập hồ sơ xét ưu đãi thuế… đảm bảo quyền lợi của
các Doanh nghiệp trong lĩnh vực thuế và tôn trọng pháp luật Nhà nước đã
ban hành.
- Tư vấn các vấn đề liên quan đến kế toán: Tư vấn tổ chức công tác kế
toán, bộ máy kế toán và hoàn thiện các phần hành kế toán.
- Tư vấn tài chính và quản trị doanh nghiệp: Tư vấn thiết lập và hoàn
thành hệ thống quản trị tài chính, hệ thống kiểm soát nội bộ, phân tích tình
hình tài chính của doanh nghiệp, tư vấn cổ phần hoá doanh nghiệp và niêm
yết chứng khoán trên thị trường chứng khoán.
- Tư vấn về Dịch vụ pháp lý: Soản thảo hồ sơ và thực hiện các thủ tục:
đăng ký Chế độ kế toán, thành lập Doanh nghiệp, điều chỉnh Giấy phép
đầu tư, Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, thực hiện các thủ tục chia
tách, hợp nhất, sáp nhập, giải thể Doanh nghiệp.
- Tư vấn ứng dụng công nghệ thông tin: cung cấp các chương trình
phần mềm Kế toán, Tài chính.
- Các hoạt động tư vấn khác: Theo yêu cầu của Khách hàng trên các

phương diện có liên quan đến Pháp luật, Đầu tư, Tài chính…
Trong những trường hợp cần thiết, công ty có khả năng hợp tác tốt với
các Tổ chức nghề nghiệp Quốc tế hoặc các Cơ quan Quản lý Nhà nước
nhằm đạt được yêu cầu về chất lượng và hiệu quả phục vụ khách hàng.
Phạm Hoài Lê Lớp: Kiểm toán 46A
6
Chuyên đề tốt nghiệp
Hoạt động Tư vấn có hiệu quả cao của A&C đã tăng thêm sự tin cậy và hài
lòng của Khách hàng đối với Dịch vụ mà công ty cung cấp.
Đào tạo
Ban lãnh đạo A&C với kinh nghiệm giảng dạy và quản lý đào tạo từ
nhiều năm ở các trường Đại học kết hợp với các Tiến sỹ, Thạc sỹ, giáo
viên và chuyên gia có kinh nghiệm trong thực tiễn có khả năng xây dựng
các chương trình huấn luyện và tổ chức thành công các khoá học theo yêu
cầu một cách hiệu quả nhất.
Hoạt động Đào tạo của A&C bao gồm:
- Đào tạo các lớp Kế toán trưởng: được sự uỷ quyền của Bộ Tài chính,
A&C thường xuyên tổ chức các lớp bồi dưỡng Kế toán trưởng, nhằm tạo
điều kiện cho các khách hàng có cơ sở bổ nhiệm kiểm toán trưởng theo
quy định của Nhà nước.
- Đào tạo các chuyên đề về kế toán tài chính, kế toán quản trị, kiểm
toán và kiểm toán nội bộ, giám đốc tài chính, kinh doanh chứng khoán…
được tổ chức theo yêu cầu của khách hàng đã cung cấp cho học viên nội
dung các chuẩn mực kế toán của Quốc tế và Việt Nam, các chính sách, chế
độ tài chính hiện hành và kiến thức tài chính, chứng khoán và kinh doanh
Quốc tế.
- Tổ chức sinh hoạt chuyên môn và cung cấp những thông tin văn bản
của Nhà nước mới ban hành. Đây là chương trình cập nhật nghiệp vụ rất
bổ ích cho những người làm công tác quản lý về tài chính, kế toán, thuế…
- Đào tạo nội bộ là công tác được duy trì liên tục nhằm chuyên nghiệp

hoá đội ngũ, đảm bảo phát triển vững chắc trong cơ chế thị trường và thích
ứng với quá trình hội nhập kinh tế Khu vực và Thế giới.
Phạm Hoài Lê Lớp: Kiểm toán 46A
7
Chuyên đề tốt nghiệp
Dịch vụ Kế toán.
Với đội ngũ chuyên gia am hiểu về kế toán Việt Nam, các thông tin kế
toán Quốc tế, nhiều năm kinh nghiệm làm việc thực tiễn tại các Doanh
nghiệp, dịch vụ kế toán do A&C cung cấp luôn làm hài lòng các khách
hàng. Các dịch vụ kế toán mà A&C cung cấp bao gồm:
- Ghi sổ kế toán, lập Báo cáo tài chính và các báo cáo khác theo yêu
cầu của khách hàng.
- Tổng hợp và lập các Báo cáo tài chính hoặc báo cáo quản trị.
- Soát xét Báo cáo tài chính.
- Thiết kế, triển khai và hỗ trợ vận hành hệ thống kế toán.
- Thiết kế, triển khai và hỗ trợ vận hành hệ thống kiểm soát nội bộ.
- Trợ giúp chuyển đổi Báo cáo tài chính lập theo Chế độ kế toán Việt
Nam sang hình thức phù hợp với thông lệ kế toán được chấp nhận rộng rãi.
- Cung cấp nhân viên kế toán và kế toán trưởng.
Quản Lý Dự Án
Với lực lượng kỹ sư và thẩm định viên về giá chuyên nghiệp, Công ty
A&C luôn luôn đáp ứng hiệu quả những yêu cầu của khách hàng trong
công tác quản lý dự án, bao gồm:
- Quản lý chung dự án;
- Tổ chức thực hiện công tác đền bù giải phóng mặt bằng;
- Tổ chức thẩm định dự án đầu tư;
- Tổ chức công tác thẩm định thiết kế, (theo dõi, kiểm tra, đôn đốc,
nghiệm thu đơn vị được thuê thẩm định thiết kế), tổng dự toán công trình,
dự toán các chi phí tư vấn yêu cầu phải lập dự toán.
- Tổ chức công tác đấu thầu.

- Tổ chức công tác giám sát (theo dõi, kiểm tra, đôn đốc, nghiệm thu
đơn vị được thuê giám sát).
Phạm Hoài Lê Lớp: Kiểm toán 46A
8
Chuyên đề tốt nghiệp
- Tổ chức công tác kiểm định công trình.
- Tổ chức công tác nghiệm thu.
- Tổ chức công tác thanh toán, thủ tục xây dựng trong quá trình đầu
tư.
- Tổ chức công tác hoàn công, quyết toán và quy đổi vốn đầu tư công
trình.
- Thực hiện các công việc khác hoàn tất đầu tư dự án.
1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh trong những năm gần đây.
Bảng 1: Kết quả kinh doanh 3 năm gần đây của A&C
Chỉ tiêu 2005 2006 2007
Doanh thu 28 tỷ 42,6 tỷ 56,8 tỷ
Lợi nhuận sau thuế 1,8 tỷ 1,6 tỷ 1,6 tỷ
Số liệu trên cho thấy doanh thu của A&C tăng nhanh hàng năm. Năm
2006 tăng lên so với năm 2005 là 14,6 tỷ đồng với số tuyệt đối tăng 52,1%.
Năm 2007 tăng so với năm 2006 là 14,2 tỷ đồng với số tuyệt đối tăng 33,3%.
Điều này có được là nhờ sự nỗ lực của cả hệ thống. Mỗi chi nhánh đều không
ngừng tìm kiếm thêm các khách hàng, khai thác tối đa khả năng phục vụ của
chi nhánh để tạo ra doanh thu.
Bảng 2: Một số chỉ tiêu doanh thu giữa các phòng kiểm toán
Chỉ tiêu Toàn công ty Chi nhánh Hà Nội
Kiểm toán Báo cáo tài chính 43.142 12.583
Kiểm toán xây dựng cơ bản,
Xác định giá trị doanh nghiệp
8.743 1.713
Đào tạo và tư vấn 3.144 164

Các hoạt động khác 2.181 58

Số liệu trên cho thấy hoạt động đem lại nguồn doanh thu chính cho
công ty là kiểm toán Báo cáo tài chính, tiếp theo là kiểm toán xây dựng
Phạm Hoài Lê Lớp: Kiểm toán 46A
9
Chuyên đề tốt nghiệp
cơ bản và xác định giá trị doanh nghiệp. Điều này hoàn toàn dễ hiểu do
hoạt động chính của Công ty là cung cấp các dịch vụ kiểm toán Báo cáo
tài chính. Doanh thu của chi nhánh Hà Nội trong năm 2007 là 14.518 triệu
đồng, chiếm tỷ trọng 25,4% so với toàn công ty . Trong đó doanh thu thu
từ hoạt động Kiểm toán Báo cáo tài chính chiếm tỷ trọng 29.2%. Đứng
thứ 2 là hoạt động Kiểm toán Xây dựng cơ bản và Xác định giá trị doanh
nghiệp, chiếm tỷ trọng 19,6%. Nhìn chung hoạt động của Chi nhánh Hà
Nội tương đối tương xứng với quy mô.
2. Đặc điểm hoạt động kinh doanh của Công ty TNHH Kiểm toán và Tư
vấn (A&C)
2.1. Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý của A&C
Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn (A&C) hiện nay là công ty đại
diện chính thức tại Việt Nam của HLB International.
2.1.1.Giới thiệu về HLB International.
HLB International là một tổ chức quốc tế về kế toán, kiểm toán và tư vấn
kinh doanh chuyên nghiệp được thành lập năm 1969 và có Trụ sở chính tại
Vương quốc Anh. Với hệ thống các công ty thành viên và văn phòng giao
dịch tại hơn 100 nước, HLB có thể tập hợp đội ngũ nhân viên có kinh nghiệm
trong hầu hết mọi lĩnh vực kinh doanh ở hầu hết mọi thị trường trên thế giới
từ hơn 1.500 chủ phần hùn và 10.800 nhân viên ở hơn 400 chi nhánh để đáp
ứng mọi yêu cầu về dịch vụ của khách hàng. HLB được xếp hạng 12 trong
nhóm các tập đoàn kế toán, kiểm toán và tư vấn kinh doanh hàng đầu thế giới
với doanh thu hàng năm khoảng 1 tỉ đô la Mỹ.

HLB International có quy mô hoạt động rộng và có thể cung cấp các
dịch vụ theo yêu cầu của khách hàng ở mọi quy mô và mọi quốc gia. Tuy
nhiên, không phải vì thế mà việc liên lạc, phối hợp hoạt động giữa các văn
phòng để đáp ứng kịp thời nhu cầu của các khách hàng hoạt động toàn cầu
Phạm Hoài Lê Lớp: Kiểm toán 46A
10
Chuyên đề tốt nghiệp
bị hạn chế. Thông qua mục tiêu “Chăm sóc khách hàng toàn cầu”, các
công ty thành viên của HLB luôn cố gắng đảm bảo cung cấp dịch vụ
chuyên môn chất lượng cao nhất với cung cách phụ vụ chuyên nghiệp.
2.1.2.Tổ chức bộ máy quản lý của A&C
Bộ máy quản lý của A&C được tổ chức theo mô hình khối chức năng.
Mô hình này có ưu điểm là chuyên môn hoá từng lĩnh vực quản lý nên
giám đốc từng phần hành có thể ra các quyết định quản lý tốt hơn và quản
lý được nhân viên cấp dưới theo từng ngành dọc chặt chẽ hơn.
Sơ đồ 1: Tổ chức bộ máy hoạt động Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn
(A&C)
- Hội đồng thành viên: là cơ quan quản lý Công ty, có toàn quyền
nhân danh Công ty để giải quyết những vấn đề liên quan tới mục đích,
Phạm Hoài Lê Lớp: Kiểm toán 46A
HỘI ĐỒNG THÀNH VIÊN (22 THÀNH VIÊN)
PHÒNG QUẢN TRỊ TỔNG HỢP
PHÒNG KẾ TOÁN
PHÒNG TƯ VẤN, ĐÀO TẠO
BAN TỔNG GIÁM ĐỐC
PHÒNG KIỂM TOÁN XDCB
CÁC PHÒNG KIỂM TOÁN BÁO
CÁO TÀI CHÍNH 1,2,3,4,56
PHÒNG DỊCH VỤ
CHI NHÁNH TẠI

HÀ NỘI
CHI NHÁNH TẠI
CẦN THƠ
CHI NHÁNH TẠI
NHA TRANG
CÔNG TY TNHH TẠI
ĐỒNG KHỞI
11
Chuyên đề tốt nghiệp
quyền lợi của công ty như quyết định chiến lược phát triển, cơ cấu tổ chức,
phương án đầu tư…
- Ban Giám đốc của Công ty A&C: gồm có 1 Tổng Giám đốc và 6 Tổng
Giám đốc. Đây là đại diện pháp nhân về đối nội và đối ngoại của Công ty,
chịu trách nhiệm trước pháp luật về toàn bộ hoạt động của Công ty.
- Tổng Giám đốc công ty: Là người điều hành công việc kinh doanh
hàng ngày của Công ty, chịu trách nhiệm và sự giám sát của Hội đồng
quản trị, chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc thực hiện các quyền và
nghĩa vụ được giao.
- Phó Tổng Giám đốc: Là người được Giám đốc uỷ quyền giải quyết
một số vấn đề theo sự phân công của Giám đốc.
- Phòng tổ chức hành chính: Có chức năng tham mưu giúp việc cho
Ban Giám đốc Công ty về tổ chức nhân sự, công tác hành chính quản trị,
công tác quản trị công nghệ thông tin, thực hiện phương án sắp xếp, cải
tiến, tổ chức kinh doanh, là đầu mối giải quyết công việc văn phòng hành
chính để toàn bộ hoạt động của công ty diễn ra thuận tiện…
- Phòng kế toán : có nhiệm vụ giúp Ban Giám đốc tổ chức bộ máy kế
toán từ Công ty cho đến các Chi nhánh và Công ty con, chịu trách nhiệm
thu thập, xử lý thông tin kế toán cho phù hợp với quy định của pháp luật
và chế độ tài chính kế toán hiện hành. Đồng thời nó còn có nhiệm vụ tư
vấn về mặt tài chính cho Ban Giám đốc trong việc quyết định các phương

án sản xuất kinh doanh.
- Phòng nghiệp vụ (Phòng Kiểm toán Xây dựng cơ bản, các phòng
Kiểm toán Báo cáo tài chính, Phòng Tư vấn, đào tạo, Phòng Dịch vụ): là
bộ phận có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc tạo ra thu nhập cho Công
ty, là nơi trực tiếp tiến hành cung cấp các dịch vụ kiểm toán và tư vấn…
Hiệu quả hoạt động của các phòng này quyết định phần lớn việc thực hiện
Phạm Hoài Lê Lớp: Kiểm toán 46A
12
Chuyên đề tốt nghiệp
các mục tiêu chiến lược phát triển của Công ty. Việc phân chia thành các
phòng nghiệp vụ chỉ có tính tương đối, giữa chúng thường xuyên có sự kết
hợp trao đổi với nhau để đạt được hiểu quả cao nhất.
2.1.3. Các chi nhánh.
Công ty A&C có Trụ sở chính tại Thành phố Hồ Chí Minh và 3 Chi
nhánh tại Hà Nội, tại Nha Trang và tại Cần Thơ. Mỗi Chi nhánh đều có tư
cách pháp nhân, hoạt động theo giấy phép kinh doanh do cơ quan nhà
nước có thẩm quyền cấp. Đứng đầu chi nhánh là Phó Tổng Giám đốc của
công ty, chịu trách nhiệm trước Hội đồng quản trị về toàn bộ hoạt động
của chi nhánh. Hàng năm các Chi nhánh phải gửi toàn bộ báo cáo kiểm
toán về công ty để tổng kết.
Trụ sở tại Thành phố Hồ Chí Minh
Địa chỉ : 229 Đồng Khởi, Quận 1, TP Hồ Chí Minh
Điện thoại : (84.8) 8 272 295
Fax : (84.8) 8 272 300 / 8 272 298
Email :
Chi nhánh Hà Nội
Địa chỉ : 877 Hồng Hà, Quận Hoàn Kiếm, Hà Nội
Điện thoại : (84.8) 9 324 133
Fax : (84.8) 9 324 113
Email :

Chi nhánh Nha Trang
Địa chỉ : 18 Trần Khánh Dư, Tp. Nha Trang, Khánh Hoà
Điện thoại : (84.58) 876 555
Fax : (84.58) 875 327
Email :
Chi nhánh Cần Thơ
Phạm Hoài Lê Lớp: Kiểm toán 46A
13
Chuyên đề tốt nghiệp
Địa chỉ : 162/C4 Trần Ngọc Quế, Quận Ninh Kiều, Tp.Cần Thơ
Điện thoại : (84.71) 764 995
Fax : (84.71) 764 996
Email :
2.1.4. Tổ chức bộ máy hoạt động chi nhánh A&C Hà Nội.
Bộ máy tổ chức của chi nhánh Hà Nội được thiết kế theo kiểu tinh
giảm gọn nhẹ, gồm có:
- Ban Giám đốc:
Giám đốc chi nhánh đồng thời là Phó Tổng Giám đốc Công ty, uỷ
viên của Hội đồng thành viên. Ban Giám đốc chịu trách nhiệm điều hành,
chỉ đạo mọi hoạt động của chi nhánh.
- Phòng Quản trị - Tổng hợp:
Thực hiện công tác hành chính, thư ký, phiên dịch, văn thư, tin học,
lái xe, bảo vệ.
- Các phòng nghiệp vụ kiểm toán Báo cáo tài chính (Phòng 1,2,4):
Thực hiện công tác kiểm toán Báo cáo tài chính của khách hàng.
- Phòng nghiệp vụ Kiểm toán Xây dựng cơ bản (Phòng 3):
Kiểm toán các báo cáo quyết toán xây dựng cơ bản, thẩm định đầu tư,
xác định giá trị doanh nghiệp.
- Bộ phận kế toán:
Tập hợp chứng từ, ghi sổ kế toán, định kỳ lập báo cáo gửi công ty.

- Bộ phận Tư vấn - Kiểm soát chất lượng:
Thực hiện dịch vụ tư vấn cho khách hàng, kiểm soát chất lượng báo
cáo kiểm toán trước khi trình Giám đốc xem xét, ký phát hành.
Phạm Hoài Lê Lớp: Kiểm toán 46A
14
Chuyên đề tốt nghiệp
Sơ đồ 2: Tổ chức bộ máy hoạt động chi nhánh Công ty TNHH Kiểm
toán và Tư vấn tại Hà Nội
2.2. Đặc điểm tổ chức kế toán tại Công ty A&C.
2.2.1. Bộ máy kế toán
Việc tổ chức thực hiện các chức năng nhiệm vụ hạch toán kế toán
trong Công ty do bộ máy kế toán đảm nhiệm. Do vậy cần thiết phải tổ chức
hợp lý bộ máy kế toán trên cơ sở định hình được khối lượng công tác kế toán
cũng như chất lượng cần phải đạt về hệ thống thông tin kế toán.
Phạm Hoài Lê Lớp: Kiểm toán 46A
BỘ PHẬN TƯ VẤN-KIỂM SOÁT
CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG
KIỂM TOÁN
BAN GIÁM ĐỐC
(GIÁM ĐỐC VÀ 2 PHÓ GIÁM
ĐỐC)
PHÒNG QUẢN TRỊ TỔNG HỢP
BỘ PHẬN KẾ TOÁN
PHÒNG NGHIỆP VỤ 3
(KIỂM TOÁN XÂY DỰNG CƠ BẢN)
CÁC PHÒNG KIỂM TOÁN BÁO
CÁO TÀI CHÍNH
PHÒNG NGHIỆP VỤ 1,2,4
15
Chuyên đề tốt nghiệp

Căn cứ vào yêu cầu và tình hình cụ thể của công ty, bộ máy kế toán Công
ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn được tổ chức theo mô hình tập trung. Các Chi
nhánh và Công ty con hạch toán phụ thuộc, định kỳ hàng tháng, hàng quý và
kết thúc niên độ kế toán, tại từng chi nhánh lập báo cáo cho các cơ quan có
liên quan như cơ quan thuế tại địa phương đặt chi nhánh và nộp cho bộ phận
kế toán tại trụ sở chính.
Mỗi Chi nhánh có khối lượng công việc không nhiều nên được thực hiện
bởi hai kế toán, trong đó có một Kế toán trưởng phụ trách toàn bộ các phần
hành kế toán.
Phòng Kế toán tại mỗi Chi nhánh tính toán kết quả kinh doanh tại Chi
nhánh mình và nộp tổng hợp cho trụ sở chính. Từ kết quả kinh doanh thu
được đó, bộ phận kế toán tại trụ sở chính sẽ trực tiếp chi trả các khoản liên
quan đến thanh toán với Ngân sách Nhà nước và phân chia vào các quỹ của cả
Công ty.
Niên độ kế toán của A&C bắt đầu từ 01/10 đến 30/9 hàng năm. Đơn vị
tiền tệ mà Công ty sử dụng trong kế toán là VNĐ (Việt Nam đồng).
Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn áp dụng Chế độ kế toán doanh
nghiệp theo Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC ban hành ngày 20/3/2006 của
Bộ trưởng Bộ Tài chính. Trong đó, một số chính sách kế toán mà Công ty áp
dụng là:
- Đối với các khoản tiền: Việc chuyển đổi các khoản tiền khác ra tiền Việt
Nam (VNĐ) theo tỷ giá thực tế của nghiệp vụ kinh tế phát sinh, hoặc tỷ giá
giao dịch bình quân trên thị trường ngoại tệ liên ngân hang do Ngân hang Nhà
nước Việt Nam công bố tại thời điểm phát sinh nghiệp vụ kinh tế để ghi sổ
sách kế toán.
- Công ty nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ.
Phạm Hoài Lê Lớp: Kiểm toán 46A
16
Chuyên đề tốt nghiệp
- Hệ thống báo cáo tài chính: 4 báo cáo theo Quyết định số 15 là Bảng cân

đối kế toán; Báo cáo kết qủa kinh doanh; Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (hình
thức trực tiếp); Thuyết minh báo cáo tài chính.
- Hình thức sổ kế toán mà Bộ phận kế toán đang áp dụng là hình thức Nhật
ký chung trên máy vi tính. Công ty sử dụng các sổ kế toán chi tiết
và tổng hợp theo sơ đồ sau:
Sơ đồ 3: Trình tự ghi sổ kế toán
Hàng ngày, kế toán căn cứ vào chứng từ kế toán đã được kiểm tra, được
dùng làm căn cứ ghi sổ, xác định tài khoản ghi Nợ, tài khoản ghi Có để nhập
dữ liệu vào máy vi tính theo các bảng biểu được thiết kế sẵn trên phần mềm
Phạm Hoài Lê Lớp: Kiểm toán 46A
Chứng từ kế toán
SỔ NHẬT KÝ CHUNG
Bảng cân đối số phát sinh
BÁO CÁO TÀI CHÍNH
Sổ thẻ kế toán chi tiết
SỔ CÁI Bảng tổng hợp chi tiết
Ghi hàng ngày
Ghi cuối tháng
Ghi chú
17
Chuyên đề tốt nghiệp
kế toán như Phiếu thu, Phiếu chi…Kế toán viên sẽ thực hiện phần công việc
thuộc phần hành đã được phân công.
Theo quy trình của phần mềm kế toán, các thông tin được tự động nhập
vào Sổ nhật ký chung và các sổ, thẻ kế toán chi tiết liên quan.
Cuối tháng (hoặc bất cứ thời điểm cần thiết nào), kế toán thực hiện các
thao tác khoá sổ (cộng sổ) và lập Báo cáo tài chính. Việc đối chiếu giữa số
liệu tổng hợp với số liệu chi tiết được thực hiện tự động và luôn đảm bảo
chính xác, trung thực theo thông tin đã được lập trong kỳ. Người làm kế toán
có thể kiểm tra, đối chiếu số liệu giữa sổ kế toán với Báo cáo tài chính sau khi

đã in ra giấy.
Thực hiện các thao tác để in Báo cáo tài chính theo quy định.
Cuối tháng, cuối năm Sổ Nhật ký chung, Sổ Thẻ kế toán chi tiết, Sổ cái
được in ra giấy, đóng thành quyển và thực hiện các thủ tục pháp lý theo quy
định về sổ kế toán ghi bằng tay.
3. Đặc điểm quy trình kiểm toán Báo cáo tài chính và kiểm soát chất
lượng cuộc kiểm toán tại A&C
3.1. Đặc điểm quy trình kiểm toán Báo cáo tài chính:
Quy trình kiểm toán Báo cáo tài chính của A&C được xây dựng trên cơ sở
tuân thủ những chuẩn mực và chế độ kế toán của Việt Nam cũng như trên thế
giới. A&C luôn cố gắng hoàn thiện quy trình kiểm toán của mình để có thể hỗ
trợ khách hàng hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ của họ cũng như bảo vệ
lợi ích hợp pháp và chính đáng của khách hàng.
A&C tiếp cận Báo cáo tài chính của khách hàng theo từng khoản mục, các
khoản mục có quan hệ chặt chẽ với nhau được sắp xếp theo từng phần hành
để xem xét mối quan hệ logic giữa chúng và phát hiện những sai sót.
Khi kiểm toán Báo cáo tài chính, kiểm toán viên thường kiểm tra tính
đúng đắn của các giao dịch (giao dịch có thực sự phát sinh hay không, các
Phạm Hoài Lê Lớp: Kiểm toán 46A
18
Chuyên đề tốt nghiệp
giao dịch đã phát sinh có được ghi sổ đầy đủ hay không), các chứng từ có đầy
đủ và hợp lệ không…Qua đó kiểm toán viên sẽ thu thập được bằng chứng
kiểm toán làm cơ sở cho việc đưa ra ý kiến về tính trung thực và hợp lý của
Báo cáo tài chính. Do không thể tiến hành kiểm toán toàn bộ nên chỉ tiến
hành chọn mẫu dựa trên những tiêu thức nhất định để từ đó suy rộng cho toàn
bộ tổng thể. Các bước công việc kiểm toán viên đã thực hiện đều được ghi
chú đầy đủ trên giấy làm việc và tham chiếu đến các giấy làm việc khác có
liên quan.
Thông thường, mỗi một cuộc kiểm toán do A&C thực hiện sẽ bao gồm

những công việc chủ yếu sau đây:
Phạm Hoài Lê Lớp: Kiểm toán 46A
19
Chuyên đề tốt nghiệp
Sơ đồ 4: Quy trình kiểm toán Báo cáo tài chính tại Công ty TNHH Kiểm
toán và Tư vấn (A&C)
Phạm Hoài Lê Lớp: Kiểm toán 46A
Thực hiện kiểm toán
Lập kế hoạch kiểm toán tổng
quát
Thu thập thông tin về khách hàng
Thực hiện thủ tục phân tích
Đánh giá tính trọng yếu và rủi ro
Tìm hiểu hệ thống kiểm soát nội bộ và đánh
giá rủ ro
Công việc thực hiện trước kiểm
toán
Đánh giá khả năng chấp nhận kiểm toán
Lựa chọn nhóm kiểm toán viên
Lập kế hoạch kiểm toán tổng thể
Ký kết hợp đồng kiểm toán
Thiết kế chương trình kiểm toán
Kiểm tra số liệu trên sổ kế toán tổng hợp và
chi tiết của các tài khoản
Kiểm tra việc cộng dồn, đối chiếu số liệu với
các chứng từ có liên quan
Trao đổi với nhân viên kế toán về công tác kế
toán , các bút toán điều chỉnh…
20
Chuyên đề tốt nghiệp

3.1.1. Công việc thực hiện trước kiểm toán
Phạm Hoài Lê Lớp: Kiểm toán 46A
Thực hiện kiểm toán
Lập kế hoạch kiểm toán tổng
quát
Công việc sau kiểm toán
Soát xét hồ sơ và đánh giá chất lượng cuộc
kiểm toán
Theo dõi các sự kiện phát sinh sau ngày phát
hành báo cáo kiểm toán
Thu thập thông tin về khách hàng
Thực hiện thủ tục phân tích
Đánh giá tính trọng yếu và rủi ro
Tìm hiểu hệ thống kiểm soát nội bộ và đánh
giá rủ ro
Công việc thực hiện trước kiểm
toán
Đánh giá khả năng chấp nhận kiểm toán
Lựa chọn nhóm kiểm toán viên
Lập kế hoạch kiểm toán tổng thể
Ký kết hợp đồng kiểm toán
Kết thúc kiểm toán
Soát xét giấy tờ làm việc của Kiểm toán viên
Họp thống nhất số liệu với khách hàng
Tổng hợp ra báo cáo kiểm toán dự thảo
Phát hành báo cáo kiểm toán chính thức
Thiết kế chương trình kiểm toán
Kiểm tra số liệu trên sổ kế toán tổng hợp và
chi tiết của các tài khoản
Kiểm tra việc cộng dồn, đối chiếu số liệu với

các chứng từ có liên quan
Trao đổi với nhân viên kế toán về công tác kế
toán , các bút toán điều chỉnh…
21
Chuyên đề tốt nghiệp
Sau khi nhận được yêu cầu từ phía khách hàng, Công ty sẽ cử cán bộ
(lãnh đạo hoặc kiểm toán viên) đến gặp khách hàng để tìm hiểu sơ bộ, thu
thập thông tin, lập Báo cáo khảo sát. Công việc này là giai đoạn đầu tiên trong
quy trình kiểm toán, bao gồm các công việc chủ yếu:
- Đánh giá khả năng chấp nhận kiểm toán;
- Lựa chọn nhóm kiểm toán viên;
- Ký kết hợp đồng kiểm toán;
3.1.2. Lập kế hoạch kiểm toán
Kiểm toán viên liên hệ với khách hàng để tìm hiểu kỹ hơn về đặc điểm,
hoạt động kinh doanh của khách hàng, phục vụ lập kế hoạch kiểm toán.
Chuẩn bị Bộ Hồ sơ kiểm toán chung và Hồ sơ kiểm toán năm.
Lập kế hoạch, chương trình kiểm toán cho khách hàng.
Liên hệ với khách hàng về thời gian chứng kiến kiểm kê, thời gian thực
hiện kiểm toán.
Gửi cho khách hàng danh sách các tài liệu cần cung cấp để khách hàng
chuẩn bị trước.
3.1.3. Thực hiện kiểm toán tại khách hàng.
Họp triển khai: Nhóm kiểm toán họp với Ban Giám đốc, Phòng Kế toán và
đại diện các phòng ban chức năng của khách hàng để thông qua mục tiêu, nội
dung kiểm toán, trách nhiệm của các bộ phận liên quan đến cuộc kiểm toán.
Thực hiện kiểm toán: Theo sự phân công của nhóm trưởng, các thành viên
thực hiện kiểm toán các phần hành được giao. Các thủ tục kiểm toán tại khách
hàng: tổng hợp số liệu, thu thập tài liệu, kiểm tra đối chiếu số liệu, kiểm tra
chứng từ gốc, phỏng vấn,… Sau khi hoàn thành mỗi phần hành, thành viên
chuyển lại cho nhóm trưởng kiểm tra, soát xét và tiếp tục hoàn thiện theo yêu

cầu của nhóm trưởng. Kiểm toán viên điều hành sẽ xuống làm việc cùng
nhóm kiểm toán vào ngày trước khi kết thúc kiểm toán tại khách hàng.
Phạm Hoài Lê Lớp: Kiểm toán 46A
22
Chuyên đề tốt nghiệp
Trưởng nhóm tổng hợp lại các nội dung tồn tại, các bút toán điều chỉnh và
kiểm toán viên điều hành soát xét trước khi họp với khách hàng.
Họp kết thúc: Nhóm kiểm toán họp với Ban Giám đốc và đại diện các
phòng ban chức năng của khách hàng để báo cáo kết quả kiểm toán, các vấn
đề tồn tại, đề xuất xử lý, hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ… Thống nhất
các bút toán điều chỉnh với khách hàng.
3.1.4. Tổng hợp, lập Báo cáo kiểm toán.
Công việc này được thực hiện tại Văn phòng Công ty kiểm toán Nhóm
trưởng đọc lại hồ sơ kiểm toán, ghi nhận các vấn đề tồn tại và hướng xử lý.
Nhóm trưởng lập Báo cáo kiểm toán.
Hồ sơ kiểm toán, Báo cáo kiểm toán và Báo cáo tài chính đính kèm được
chuyển cho Kiểm toán viên điều hành soát xét. Nếu còn tồn tại, Kiểm toán
viên điều hành chuyển trả cho nhóm kiểm toán trả lời, hoàn thiện. Nếu không,
tiếp tục chuyển cho Bộ phận Kiểm soát chất lượng.
Bộ phận Kiểm soát chất lượng đọc Hồ sơ kiểm toán, soát xét Báo cáo
kiểm toán và Báo cáo tài chính đính kèm. Nếu còn tồn tại, chuyển trả cho
nhóm kiểm toán trả lời, hoàn thiện. Nếu không, chuyển báo cáo cho Ban
Giám đốc.
Ban Giám đốc soát xét báo cáo lần cuối trước khi gửi cho khách hàng.
Sau khi được sự chấp thuận của Ban Giám đốc, nhóm trưởng lập Phiếu lấy ý
kiến khách hàng và gửi cho khách hàng kèm theo báo cáo.
Khi nhận được phản hồi từ phía khách hàng, nhóm trưởng trình Kiểm toán
viên điều hành, Giám đốc xem xét và cho ý kiến (trong trường hợp khách
hàng đề nghị sửa báo cáo).
Nếu khách hàng đồng ý phát hành, nhóm trưởng lập Phiếu yêu cầu phát

hành, trình Giám đốc ký duyệt. Chuyển Phiếu yêu cầu cho Bộ phận Quản trị
Tổng hợp để phát hành báo cáo.
Phạm Hoài Lê Lớp: Kiểm toán 46A
23
Chuyên đề tốt nghiệp
3.2. Đặc điểm hệ thống kiểm soát chất lượng của A&C
Để đảm bảo hiệu quả và cung cấp các dịch vụ có chất lượng cao, lấy chất
lượng và uy tín là cơ sở cho sự phát triển lâu dài của mình, A&C đã xây dựng
Hệ thống Kiểm soát chất lượng rất khoa học.
Sơ đồ 5: Hệ thống kiểm soát chất lượng
Trong giai đoạn thực hiện cuộc kiểm toán, các thành viên thực hiện kiểm
toán chuyển phần việc mình đã hoàn thành cho nhóm trưởng kiểm tra, soát
xét và tiếp tục bổ sung, hoàn thiện theo yêu cầu của nhóm trưởng. Đồng thời
nhóm trưởng sẽ chịu sự giám sát của Kiểm toán viên điều hành. Kiểm toán
viên điều hành sẽ giúp nhóm trưởng kịp thời phát hiện và xử lý các sai sót
cũng như điểm chưa hợp lý trong thời gian thực hiện cuộc kiểm toán. Vị trí
Kiểm toán viên điều hành thường do các Trưởng, Phó phòng đảm nhiệm.
Trong giai đoạn tổng hợp, lập Báo cáo kiểm toán, Kiểm toán viên điều
hành tiếp tục soát xét nhằm phát hiện các vấn đề tồn tại cần hoàn thiện.
Phạm Hoài Lê Lớp: Kiểm toán 46A
Nhóm trưởng
Kiểm toán viên
điều hành
Partner
Phó Tổng Giám đốc
Phòng Kiểm soát
chất lượng
24
Chuyên đề tốt nghiệp
Tại trụ sở chính của A&C ở thành phố Hồ Chí Minh, một Phó Tổng Giám

đốc sẽ phụ trách về kiểm soát chất lượng công việc của Kiểm toán viên điều
hành.
Tại chi nhánh Hà Nội, sau khi soát xét, Kiểm toán viên điều hành chuyển
Hồ sơ kiểm toán, Báo cáo kiểm toán và Báo cáo tài chính đính kèm cho Bộ
phận Kiểm soát chất lượng.
Bộ phận Kiểm soat chất lượng đọc Hồ sơ kiểm toán, soát xét Báo cáo
kiểm toán và Báo cáo tài chính đính kèm. Nếu còn tồn tại, chuyển trả cho
nhóm kiểm toán trả lời, hoàn thiện. Nếu không, chuyển báo cáo cho Partner
soát xét báo cáo lần cuối trước khi gửi cho khách hàng. Chức danh Partner sẽ
do Phó Giám đốc hoặc Giám đốc chi nhánh đảm trách. Mỗi hồ sơ kiểm toán
đều có phiếu soát xét hồ sơ và báo cáo kiểm toán. Thông qua phiếu này,
người có trách nhiệm sẽ thấy được các bước công việc, có sự theo dõi, quản
lý sát sao đối với từng cuộc kiểm toán. Tại Hà Nội, phiếu này do Giám đốc
chi nhánh lập và kiểm tra, trực tiếp đưa ra ý kiến chỉ đạo. Chỉ có Giám đốc
hoặc Phó Giám đốc mới được ký vào phiếu này và khi đó báo cáo kiểm toán
mới được phát hành. Ngoài một bản được lưu ở trong Hồ sơ kiểm toán tại chi
nhánh Hà Nội, phiếu soát xét còn được lập thêm một bản nữa để lưu ở bộ
phận kiểm toán của công ty trong thành phố Hồ Chí Minh.
Nội dung soát xét của ban giám đốc gồm có:
- Tính hợp lý, đúng đắn của hệ thống báo cáo;
- Tính tuân thủ và hợp logic của việc sắp xếp giấy tờ làm việc;
- Căn cứ, cơ sở thu thập bằng chứng kiểm toán từ đó đánh giá tính đầy đủ
và đáng tin cậy của bằng chứng;
- Cơ sở, nguồn gốc, tính chính xác của số liệu trên báo cáo;
- Tính hợp lý, logic, đúng đắn của báo cáo;
- Trình bày, diễn đạt báo cáo và thư quản lý;
Phạm Hoài Lê Lớp: Kiểm toán 46A
25