CÔNG tác xây DỰNG văn hóa GIAO TIẾP ỨNG xử tại TRƯỜNG TIỂU học NGUYỂN sơn hà QUẬN 3, THÀNH PHỐ hồ CHÍ MINH

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG CÁN BỘ QUẢN LÝ GIÁO DỤC TP. HỒ CHÍ MINH


TIỂU LUẬN CUỐI KHĨA LỚP BỒI DƯỠNG CÁN BỘ QUẢN LÝ
TRƯỜNG MẦM NON, PHỒ THÔNG K27 NĂM 2021

Tên tiểu luận
CƠNG TÁC XÂY DỰNG VĂN HĨA GIAO TIẾP ỨNG XỬ
TẠI TRƯỜNG TIỂU HỌC NGUYỂN SƠN HÀ
QUẬN 3, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Học viên: Lê Thiên Ân
Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Nguyễn Sơn Hà, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh

Thành phố Hồ Chí Minh, Tháng 9 năm 2021


2

LỜI CÁM ƠN
Em xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến lãnh đạo, quý thầy cô
Trường Cán bộ quản lý giáo dục Thành phố Hồ Chí Minh đã tạo mọi điều kiện
thuận lợi, nhiệt tình giảng dạy, truyền thụ các kiến thức, chia sẻ những kinh nghiệm
quý báu trong công tác và giảng dạy đến các học viên lớp bồi dưỡng cán bộ quản lý
K27 nói chung và bản thân em nói riêng.
Qua thời gian học tập, bản thân em nhận thấy những điều em đã học tập
được qua các chuyên đề trong chương trình bồi dưỡng là hết sức thiết thực. Những
bài học ấy giúp em có thêm nhiều hiểu biết về cơng tác quản lý trường học.
Trong quá trình thực hiện bài tiểu luận, do điều kiện về thời gian và việc
chuẩn bị cho một năm học mới với hình thức dạy học trực tuyến cũng như kinh

nghiệm nghiên cứu có hạn nên bài tiểu luận chắc chắn cịn nhiều thiếu sót. Em kính
mong nhận được sự giúp đỡ, góp ý kiến của quý thầy cơ.
Cuối cùng em xin kính chúc q thầy cơ ln mạnh khỏe, hạnh phúc, và gặt
hái được nhiều thành công trong công tác.
Em xin chân thành cảm ơn!
Quận 3, ngày 17 tháng 9 năm 2021
Người viết

Lê Thiên Ân


3

MỤC LỤC
1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................................

1.1Lý do pháp lý ......................................................................

1.2Lý do lý luận .......................................................................
1.2.1. Khái niệm về văn hóa ...................................................................................
1.2.2. Khái niệm về văn hóa nhà trường ...............................................................
1.2.3. Các yếu tố cấu thành nên văn hóa nhà trường ..........................................

1.3Lý do thực tiễn ...................................................................
2. Phân tích tình hình thực tế của trường Tiểu học Nguyễn Sơn Hà về “Xây dựng
văn hóa giao tiếp ứng xử trong nhà trường” ..............................................................

2.1Khái quát về tình hình thực tế tại trường Tiểu học Nguy

2.2Thực trạng về tình hình xây dựng văn hóa giao tiếp ứng

2.3. Các điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức ..................................................

2.3.1Điểm mạnh..........................

2.3.2Điểm yếu ............................

2.3.3Cơ hội .................................

2.3.4Thách thức .........................
2.4Kinh nghiệm thực tế trong cơng tác xây dựng văn hóa
trường. .......................................................................................................................
3. Kế hoạch hành động xây dựng văn hóa giao tiếp ứng xử nhà trường tại

trường
Tiểu học Nguyễn Sơn Hà trong năm học 2020 – 2021............................................. 15
4. Kết luận và kiến nghị............................................................................................. 19
4.1 Kết luận............................................................................................................. 19
4.2 Kiến nghị........................................................................................................... 19


4

1. Lý do chọn đề tài
1.1 Lý do pháp lý
Quyết định số 129/2007/QĐ-TTg ngày 02 tháng 8 năm 2007 của Thủ tướng
Chính phủ ban hành Quy chế văn hóa cơng sở tại các cơ quan hành chính nhà nước với
mục đích bảo đảm tính trang nghiêm và hiệu quả hoạt động của các cơ quan hành
chính nhà nước; xây dựng phong cách ứng xử chuẩn mực của cán bộ, công chức, viên
chức trong hoạt động công vụ, hướng tới mục tiêu xây dựng đội ngũ cán bộ, công
chức, viên chức có phẩm chất đạo đức tốt, hồn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Điều lệ trường tiểu học (Ban hành kèm theo Thông tư số 41/2010/TT-BGDĐT
ngày 30 tháng 12 năm 2010 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo) Quy định hành vi,
ngôn ngữ ứng xử của giáo viên phải chuẩn mực, có tác dụng giáo dục đối với học sinh;
trang phục phải chỉnh tề, phù hợp với hoạt động sư phạm. Học sinh phải thực hiện đầy
đủ hoạt động học tập; chấp hành nội quy nhà trường; Hiếu thảo với cha mẹ, ơng bà;
kính trọng, lễ phép với thầy cơ; đồn kết, thương u, giúp đỡ bạn bè; rèn luyện thân
thể, giữ vệ sinh cá nhân; tham gia các hoạt động tập thể trong và ngoài giờ lên lớp; giữ
gìn, bảo vệ tài sản cơng; tham gia bảo vệ mơi trường, trật tự an tồn giao thơng; góp
phần bảo vệ, phát huy truyền thống của nhà trường, địa phương.

Quyết định số 16/2008/QĐ-BGDĐT ngày 16 tháng 4 năm 2008 của Bộ Giáo
dục và Đào tạo quy định về đạo đức nhà giáo đã chỉ rõ người giáo viên phải tâm
huyết với nghề, có ý thức giữ gìn danh dự, lương tâm nhà giáo; có tinh thần đồn
kết, thương u, giúp đỡ đồng nghiệp; có lịng nhân ái, bao dung, độ lượng, đối xử
hoà nhã với người học; sẵn sàng giúp đỡ, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp chính
đáng của người học, đồng nghiệp và cộng đồng; trang phục phải giản dị, gọn gàng,
lịch sự, không gây phản cảm và phân tán sự chú ý của người học; xây dựng gia
đình văn hố, thương u, q trọng lẫn nhau, biết quan tâm đến những người xung
quanh, thực hiện nếp sống văn hố nơi cơng cộng.
Cơng văn số 282/BGDĐT-CTHSSV ngày 25 tháng 01 năm 2017 của Bộ
Giáo dục và Đào tạo về việc đẩy mạnh xây dựng môi trường văn hóa trong trường
học nêu rõ “Quy tắc ứng xử trong trường học là những chuẩn mực, giá trị và hành
vi ứng xử văn hóa thơng qua các hoạt động giao tiếp, sinh hoạt, làm việc, học
tập…, nhằm điều chỉnh cách thức ứng xử của mọi thành viên trong nhà trường theo
thuần phong mỹ tục; tạo môi trường làm việc, học tập thân thiện, hợp tác, trách
nhiệm, cởi mở, trung thực, văn minh trong nhà trường”.
Theo Nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII “Về xây dựng và phát triển nền văn
hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”; Nghị quyết Hội nghị Trung ương

5

8 khóa XI về đổi mới căn bản, tồn diện Giáo dục và Đào tạo (số 29-NQ/TW ngày 4
tháng 11 năm 2013); Qui chế văn hóa cơng sở tại các cơ quan hành chính Nhà nước.
Quy định Chuẩn Hiệu trưởng trường Tiểu học (Ban hành kèm theo Thông tư số
14/2011/TT-BGDĐT Ngày 08 tháng 4 năm 2011 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào
tạo) quy định người hiệu trưởng phải có lối sống lành mạnh, văn minh, phù hợp với
bản sắc văn hố dân tộc và mơi trường giáo dục; sống trung thực, giản dị, nhân ái, độ
lượng, bao dung. Có tác phong làm việc khoa học; thân thiện, thương yêu, tôn trọng và
đối xử công bằng với học sinh; gần gũi, tơn trọng, đối xử cơng bằng, bình đẳng và giúp
đỡ cán bộ, giáo viên, nhân viên; hợp tác và tôn trọng cha mẹ học sinh.

Căn cứ hướng dẫn số 354/HD – SGDĐT ngày 10 tháng 3 năm 2017 về việc
xây dựng và thực hiện quy tắc ứng xử văn hóa trong trường học.
1.2 Lý do lý luận
1.2.1 Khái niệm về văn hóa
Văn hóa là một khái niệm đa nghĩa. Điều đó cho thấy sự phong phú, đa dạng
của văn hóa và sự bao trùm và tính chất chi phối mạnh mẽ của nó lên tồn bộ mọi
hoạt động, mọi lĩnh vực của xã hội.
Theo Hồ Chí Minh: “Vì lẽ sinh tồn cũng như mục đích của cuộc sống, lồi
người mới sáng tạo và phát minh ra ngơn ngữ, chữ viết, đạo đức, pháp luật, khoa học,
tôn giáo, văn học, nghệ thuật, những công cụ sinh hoạt hằng ngày về mặc, ăn, ở và các
phương thức sử dụng. Toàn bộ những sáng tạo và phát minh đó tức là văn hóa”. Định
nghĩa của Hồ Chí Minh giúp chúng ta hiểu văn hóa cụ thể và đầy đủ hơn.
Ở

một góc độ khác, người ta xem văn hóa như là một hệ thống các giá trị vật

chất và tinh thần do con người sáng tạo, tích lũy trong hoạt động thực tiễn qua quá
trình tương tác giữa con người với tự nhiên, xã hội và bản thân. Văn hóa là của con

người, do con người sáng tạo và vì lợi ích của con người. Văn hóa được con người giữ
gìn, sử dụng để phục vụ đời sống con người và truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.

1.2.2 Khái niệm về văn hóa nhà trường
Xây dựng văn hóa nhà trường (VHNT) là một việc làm hết sức quan trọng và
cần thiết trong bối cảnh hiện nay. Thông tư số 22/2016/TT-BGDĐT về đánh giá học
sinh tiểu học đặc biệt chú trọng đến đánh giá phẩm chất học sinh bởi đây chính là nền
tảng ban đầu giúp các em hình thành nhân cách cho bản thân. Điều đó chứng tỏ rằng,
tập trung vào xây dựng VHNT chính là đã góp phần vào việc nâng cao phẩm chất của
người học. Vì vậy, các trường học phải quản lí thật tốt văn hóa học đường mà cụ thể là
hiệu trưởng cần xây dựng mỗi trường học đều trở thành một trung tâm


6

văn hóa giáo dục. Tuy nhiên, việc xây dựng VHNT được thực hiện tốt hay không
phụ thuộc không chỉ của riêng nhà quản lí mà cịn rất nhiều các lực lượng khác.
Phong cách ứng xử trong nhà trường còn là cách thể hiện của mỗi thành viên
nhà trường trong ứng xử hàng ngày như: Niềm nở, thân mật hay giữ khoảng cách,
nghiêm túc, xuề xịa hay trang trọng, có nơi mọi người nhiệt tình quan tâm nhưng
có nơi lại bị lạnh nhạt, thờ ơ, điển hình trong các mối quan hệ sau đây
- Quan hệ trong đội ngũ cán bộ quản lý.
- Quan hệ trong đội ngũ cán bộ quản lý với giáo viên, nhân viên.
- Quan hệ trong tập thể học sinh.
- Quan hệ giữa cán bộ quản lý và học sinh.
- Quan hệ giữa các thành viên trong nhà trường và phụ huynh.
- Quan hệ giữa các thành viên trong nhà trường và các lực lượng, cơ quan phối
hợp.

Như vậy văn hóa nhà trường có thể là tích cực, lành mạnh hoặc tiêu cực, khơng

lành mạnh. Điều đó đòi hỏi các nhà quản lý cần xác định các phương pháp cụ thể
và tính tốn những khó khăn có thể nảy sinh trong việc xây dựng hoặc thay đổi văn
hóa nhà trường.
1.2.3 Các yếu tố cấu thành nên văn hóa nhà trường
Chúng ta có thể chia cấu trúc văn hóa nhà trường theo các yếu tố: Cảnh quan
sư phạm, môi trường sư phạm và các mối quan hệ xoay quanh các giá trị chuẩn
mực văn hóa nhà trường.
Ngồi ra, chúng ta cũng có thể mơ tả văn hóa nhà trường như một tảng băng
bao gồm phần nổi và phần chìm. Phần nổi tảng băng văn hóa bao gồm: Tầm nhìn,
chính sách, mục đích, mục tiêu; Khung cảnh, cách bài trí lớp học; Logo, khẩu hiệu,
bảng hiệu, biểu tượng; Đồng phục, các nghi thức, nghi lễ và Các hoạt động văn
hố, học tập của nhà trường. Phần chìm tảng băng văn hóa bao gồm: Nhu cầu, cảm
xúc, mong muốn cá nhân; Quyền lực lãnh đạo và cách thức ảnh hưởng; Thương
hiệu; Các giá trị và các ngầm định.
Bên cạnh đó, cấu trúc văn hóa nhà trường cịn được được phân chia thành:
văn hóa tích cực lành mạnh là các yếu tố cấu thành của văn hóa sao cho phù hợp
với các giá trị và chuẩn mực của nhà trường, nó có tác dụng thúc đẩy nhà trường
phát triển một cách bền vững và văn hóa tiêu cực khơng lành mạnh là các yếu tố
cấu thành của văn hóa khơng phù hợp với các giá trị và chuẩn mực, có tác dụng
kiềm hãm sự phát triển của nhà trường.
1.3 Lý do thực tiễn
Sau khi tham gia lớp bồi dưỡng cán bộ quản lý và với những điều tơi cảm nhận
và nhìn thấy được trong quãng thời gian công tác tại trường Tiểu học Nguyễn Sơn Hà
thì tơi nhận thấy rằng cơng tác xây dựng văn hóa giao tiếp ứng xử trong nhà trường có
vai trị quyết định đến sự đi lên của tập thể nhà trường đặc biệt để tạo được


7

bầu khơng khí làm việc vui vẻ, thân thiện, cởi mở trong nhà trường và để làm được

điều đó người cán bộ quản lý là phải biết xây dựng văn hóa giao tiếp ứng xử trong
nhà trường.
Vấn đề ứng xử trong trường học nơi tơi đang cơng tác vẫn cịn nhiều nhiều
mặt tồn tại cần được khắc phục sớm nhất có thể: Bầu khơng khí làm việc trong nhà
trường cịn căng thẳng, sự đối xử không công bằng giữa các nhân sự, giữa giáo viên
với nhau và giữa giáo viên đối với Ban giám hiệu vẫn cịn tình trạng khơng tơn
trọng nhau, một số giáo viên cịn nóng tính, chưa thể hiện lịch sự trong thái độ, lời
nói theo tác phong và ngơn phong sư phạm.
Tơi nhìn thấy rõ ngun nhân nằm ở Hiệu trưởng với phong cách làm việc
chưa nghiêm khắc, rõ ràng, trong phân cơng nhiệm vụ cịn vội vàng, chưa thống
nhất với nhau trong cách làm việc dẫn đến bất đồng quan điểm, không lắng nghe
mong muốn của từng người mà chỉ nghe và phán quyết theo suy nghĩ tiêu cực, ích
kỷ của vài cá nhân.
Theo tơi thì việc xây dựng văn hóa giao tiếp ứng xử trong tập thể nhà trường
đóng vai trị to lớn và quan trọng với sự phát triển và đi lên của nhà trường. Người
cán bộ quản lý nhà trường cần xây dựng nên một tập thể vững mạnh, có đầy đủ đạo
đức và năng lực để phục vụ cho công tác chăm sóc và giáo dục trẻ nên tơi đã chọn
đề tài “Cơng tác xây dựng văn hóa ứng xử giao tiếp tại trường Tiểu học Nguyễn
Sơn Hà, Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh”.
2.
Phân tích tình hình thực tế của trường Tiểu học Nguyễn Sơn Hà về
“Xây dựng văn hóa giao tiếp ứng xử trong nhà trường”
2.1 Khái quát về tình hình thực tế tại trường Tiểu học Nguyễn Sơn Hà
Trường Tiểu học Nguyễn Sơn Hà nằm tại địa bàn Phường 3, Quận 3 với đặc
điểm dân cư là người dân lao động và buôn bán nhỏ trong chợ Bàn Cờ, đời sống kinh
tế khó khăn, khơng có điều kiện, thời gian chăm sóc con cái. Vì vậy cơng tác giáo dục
học sinh trong nhà trường cịn gặp nhiều khó khăn. Năm học 2020 – 2021 với sự quan
tâm của các cấp lãnh đạo, nhà trường đã được xây dựng mới. Cơ sở vật chất của
trường cũng được đầu tư đáng kể. Cấu trúc nhà trường gồm 4 tầng lầu với 10 phịng
học, các phịng chun mơn như phịng của Ban giám hiệu, Văn thư, Kế tốn,

Y tế và khơng có phịng chức năng để học Tin học. Đến nay, trường được hoàn
thiện cơ sở vật chất theo tiêu chuẩn trường chuẩn quốc gia mức độ 1.
Việc bồi dưỡng đào tạo, chuẩn hóa đội ngũ giáo viên cũng đem lại nhiều kết quả
tốt. Năm học 2020 – 2021 tổng số cán bộ, giáo viên, nhân viên toàn trường là 33. giáo
viên trực tiếp dạy lớp là 14 đồng chí, số giáo viên đạt chuẩn 100%, đạt trên chuẩn 75%
về trình độ đào tạo. Nhân viên văn phịng, kế tốn, thủ quỹ, y tế có 3 đồng


8

chí, 3 nhân viên theo nghị định 68 là: 2 Bảo vệ và 1 tạp vụ, số còn lại là các cơ bảo
mẫu. Đội ngũ giáo viên ngồi việc phấn đấu bồi dưỡng chuyên môn qua các phong
trào “Dạy tốt, học tốt” còn được bồi dưỡng kiến thức, rèn luyện đạo đức nghề nghiệp
qua các đợt sinh hoạt tư tưởng thường kỳ. Nhà trường luôn cố gắng thực hiện đầy đủ
các chương trình chăm sóc ni dưỡng trẻ theo chỉ đạo của Bộ giáo dục và Đào tạo
theo điều kiện thức tế khi dịch bệnh Covid diễn ra phức tạp và có các diễn biến khó
lường. Bên cạnh đóm nhà trường luôn triển khai tốt nhiệm vụ năm học, nâng cao tốt
các chuyên đề. Trường đạt tập thể lao động xuất sắc, giáo viên dạy giỏi cấp Quận là

4 đồng chí. Chi bộ, cơng đồn, liên đội và chi đồn đạt xuất sắc vững mạnh. Tỷ lệ
chuyên cần đạt 98% trở lên, tỷ lệ học sinh đạt Cháu ngoan Bác Hồ từ 98% trở lên.
2.2 Thực trạng về tình hình xây dựng văn hóa giao tiếp ứng xử tại đơn vị
Vào thời gian bắt đầu năm học, nhà trường đều đưa các tiêu chí về văn hóa ứng
xử vào nội dung thi đua. Đội ngũ giáo viên, nhân viên của trường nhiệt tình và có trách
nhiệm cao trong cơng việc, ln phấn đấu để đưa thành tích nhà trường đi lên. Mỗi
năm học đều tổ chức cho học sinh tham quan các di tích lịch sử, đây là dịp để cả giáo
viên và các em học sinh tìm hiểu thêm về lịch sử, cội nguồn dân tộc, tăng thêm tinh
thần yêu nước trong mỗi cá nhân. Nhà trường cũng liên kết với Ủy ban phường, Hội
chữ thập đỏ, Hội luật sư Quận 3 để mời các chuyên gia tư vấn về trường, trao đổi, chia

sẻ với học sinh về các kĩ năng sống hằng ngày. Chi đoàn phối hợp cùng các đơn vị kết
nghĩa như Bộ Chỉ Huy Biên phòng Thành phố để giao lưu với các em học sinh nhân
ngày Thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam 22/12. Trong các ngày hội lễ “Ngày tri
ân thầy cô 20/11”, “Ngày hội của bà và mẹ 8/3”, “Ngày Phụ nữ Việt Nam 20/10”, nhà
trường đều có những buổi sinh hoạt dưới sân với trẻ về lễ giáo: Kính trên nhường dưới,
biết chào hỏi người lớn, giao tiếp ứng xử với mọi người.

Ngồi ra, tiêu chí “giao tiếp, ứng xử với phụ huynh phải vui vẻ, hòa nhã, lịch sự”
được đặt lên hàng đầu trong tiêu chuẩn thi đua hàng tháng.
Bên cạnh những mặt tích cực, việc xây dựng văn hóa giao tiếp ứng xử ở nhà
trường vẫn còn tồn tại những mặt hạn chế:
Quan hệ trong đội ngũ cán bộ quản lý: Trong đội ngũ cán bộ quản lý nhà
trường ln đồn kết, chia sẻ trong cơng việc, cùng nhau làm việc và hoàn thành
nhiệm vụ được giao. Tuy nhiên do tính cơng bằng trong cơng việc của người quản
lý nên đơi cịn chưa thống nhất vài vấn đề.
Quan hệ trong đội ngũ cán bộ quản lý với giáo viên, nhân viên: Trong quá
trình thực hiện nhiệm vụ thì cấp trên luôn quan tâm nhắc nhở cấp dưới là điều cần
thiết. Đơi khi cũng có những vấn đề cấp trên áp đặt cấp dưới theo hướng chủ quan,
không lắng nghe cấp dưới trình bày điều kiện thực tế của lớp học.


9

Quan hệ trong tập thể học sinh: Các em học sinh cùng lớp hoặc khác lớp
ln có mối quan hệ thân thiện, gần gũi. Khi bắt gặp nhau ở ngoài đường thì các
em cũng mừng rỡ gọi bạn, trị chuyện thân mật với nhau. Nhưng khi chơi trong lớp
mặc dù được cơ giáo nhắc nhở thường xun thì vẫn cịn học sinh tranh giành đồ
chơi, đánh nhau, điều này làm phụ huynh và giáo viên phiền lòng.
Quan hệ giữa cán bộ quản lý và học sinh: Cán bộ quản lý nhà trường luôn
tạo điều kiện thuận lợi, tạo sân chơi lành mạnh cho các cháu nhằm giúp các cháu

phát triển tồn diện, qua đó giáo dục các cháu kỹ năng sống. Luôn động viên khen
thưởng các cháu khi đạt thành tích nổi bật trong các hội thi dù là trong nhà trường
hay các cuộc thi cấp Quận, cấp Thành phố.
Quan hệ giữa các thành viên trong nhà trường và phụ huynh: Giáo viên,
nhân viên trong nhà trường luôn ý thức được nhiệm vụ, trách nhiệm của mình trong
việc chăm sóc và giáo dục các em học sinh. Giao tiếp ứng xử hòa nhã với phụ
huynh, tạo sự tin tưởng để phụ huynh gởi con em mình. Tuy nhiên vẫn cịn xảy ra
tình trạng phụ huynh lớn tiếng với giáo viên khi trẻ bị té, cãi nhau, đánh nhau với
bạn khác hay khi giáo viên quát nạt trẻ.
Quan hệ giữa các thành viên trong nhà trường: Các thành viên thực hiện
nhiệm vụ chuyên môn của mỗi cá nhân theo Quyết định phân cơng đầu năm học.
Tuy nhiên trong q trình cơng tác cịn xảy ra tình trạng đùn đẩy cơng việc, không
làm mà muốn được công nhận, tuyên dương.
Quan hệ giữa các thành viên trong nhà trường và môi trường tự nhiên của
nhà trường: Cảnh quan môi trường là bộ mặt của nhà trường vì thế các thành viên
trong trường ln tích cực phủ xanh sân chơi nhằm đem lại mơi trường xanh mát
cho học sinh hoạt động. Tuy nhiên cách bày trí sắp xếp chưa khoa học nên khn
viên trường vẫn chưa đẹp mắt, các vật dụng còn để lộn xộn, chưa sắp xếp khoa học.
2.3 Các điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức
2.3.1 Điểm mạnh
Lãnh đạo nhà trường luôn tạo điều kiện cho đội ngũ cán bộ, giáo viên nhà
trường trong việc học tập, nghiên cứu qua các chun đề, tư vấn và có cơ chế
khuyến khích phù hợp trong việc thực hiện văn hóa giao tiếp ứng xử nhà trường.
Nhà trường luôn quan tâm tạo mối quan hệ hợp tác chặt chẽ với các ban
ngành đoàn thể, các đơn vị kết nghĩa cùng tham gia giáo dục nhân cách và lối sống
cho học sinh.


10

Mỗi cán bộ, giáo viên đều biết rõ công việc mình phải làm, hiểu rõ trách
nhiệm và thực hiện việc chun mơn được phân cơng, cố gắng hồn thành nhiệm
vụ được giao.
Xây dựng được mối quan hệ ứng xử, tôn trọng, hiểu biết lẫn nhau, học hỏi
lẫn nhau giữa thầy và trò.
- Nhiều năm liền đạt danh hiệu “Đơn vị tiên tiến”, “Chi bộ trong sạch, vững
mạnh”.

2.3.2 Điểm yếu
Một số giáo viên trong việc giáo dục nhân cách, ứng xử cho học sinh chưa
cao, chỉ chú trọng việc chăm sóc mà quên đi việc dạy các cháu ứng xử, giao tiếp.
Thiếu sự tơn trọng, cịn đùng đẩy trách nhiệm, đổ lỗi cho nhau khi có sự
việc xảy ra; thiếu sự cởi mở, sự tin cậy, hợp tác chia sẻ học hỏi lẫn nhau.
-

Còn một số cá nhân làm việc theo cảm tính, thiếu sự cảm thơng, lớn tiếng la

mắng học csinh với những lời lẽ nặng nề khi các em phạm lỗi hoặc khơng có sự tiến
bộ trong học tập; chưa coi trọng tác phong sư phạm và cách cư xử trong giao tiếp với

đồng nghiệp, phụ huynh và học sinh.
- Mâu thuẫn xung đột nội bộ không được giải quyết kịp thời.
2.3.3 Cơ hội
Nhận được sự quan tâm chỉ đạo của chính quyền địa phương và các ban
ngành, tổ chức xã hội tạo mọi điều kiện giúp nhà trường đạt mục tiêu và chất lượng
cấp trên giao phó.
Ban đại diện cha mẹ học sinh ln nhiệt tình và tham gia có trách nhiệm
trong cơng tác giáo dục và rèn luyện kỹ năng cho các em học sinh.
Hội khuyến học và Quỹ học bổng Nguyễn Sơn Hà luôn tạo mọi điều kiện
giúp đỡ các em học sinh có hồn cảnh khó khăn.

Mỗi thành viên trong trường đều đăng ký tham gia “Gia đình học tập”,
“Đơn vị học tập”.
2.3.4 Thách thức
Dù trường mới được xây dựng mới nhưng diện tích trường chật hẹp khơng
đủ các phịng chức năng, sân chơi nhỏ nên các em học vui đùa không được thoải
mái trong giờ ra chơi, khó tổ chức các hoạt động ngồi trời.
- Cơ sở vật chất chưa phong phú để thu hút học sinh.
Đa số phụ huynh là những người lao động, ít quan tâm đến tình hình học tập
của con em nên cơng tác phối hợp giữa gia đình và nhà trường còn hạn chế. Giao tiếp
ứng xử của phụ huynh trong hoạt động hàng ngày cũng ảnh hưởng đến cách cư


11

xử của trẻ. Vì thế cơng tác giáo dục văn hóa giao tiếp ứng xử đúng quy cách cho trẻ
cũng gặp nhiều khó khăn.
Cấp trên chưa thật sự quan tâm chú trọng đến cơng tác xây dựng văn hóa
giao tiếp ứng xử trong nhà trường nên chưa có các văn bản chỉ đạo trong nhà
trường dẫn đến việc nhà trường chưa thực hiện sâu sắc vấn đề này.
2.4 Kinh nghiệm thực tế trong cơng tác xây dựng văn hóa giao tiếp ứng
xử tại trường.
Trong thực tế công tác xây dựng văn hóa giao tiếp ứng xử trong nhà trường,
bản thân tôi đúc kết được một số kinh nghiệm như sau:
Muốn thực hiện tốt cơng tác xây dựng văn hóa giao tiếp ứng xử trong nhà
trường trước hết hiệu trưởng phải có những hiểu biết cơ bản về các quy tắc chuẩn
mực của giao tiếp văn hóa ứng xử, phải nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng của
văn hóa giao tiếp ứng xử trong môi trường sư phạm, để từ đó xây dựng kế hoạch và
chỉ đạo thực hiện kế hoạch một cách có hiệu quả.
Hiệu trưởng cần trở thành người “Truyền lửa” cho cấp dưới của mình nhận
thức sâu sắc về các giá trị văn hóa giao tiếp ứng xử trong nhà trường.

Hiệu trưởng phải luôn đi đầu trong mọi lời nói và việc làm cho cấp dưới noi
theo, phải là người dám nói, dám làm và dám chịu trách nhiệm.
Hiệu trưởng phải luôn vui vẻ, lắng nghe tâm tư nguyện vọng và phải biết chia
sẻ những khó khăn của cấp dưới, luôn tạo được niềm tin và uy tín với cấp dưới.

Khi triển khai cơng việc cần có sự chỉ đạo, kế hoạch kiểm tra đánh giá, động
viên khen thưởng kịp thời có như vậy mới khích lệ được tinh thần của cấp dưới.
Trong cơng tác chăm sóc giáo dục học sinh cần phải xác định rõ tầm quan
trọng trong việc giáo dục đạo đức lễ giáo để góp phần hình thành và phát triển tồn
diện nhân cách cho các em.
Dưới đây là một số tình huống trong văn hóa giao tiếp ứng xử đã xảy ra
ở trường Tiểu học Nguyễn Sơn Hà, nơi tơi đang cơng tác:
Tình huống 1: Giao tiếp ứng xử giữa hiệu trưởng với phụ huynh và giáo viên


12

lớp 4A do chân của em bị tai nạn xe (có kiểm tra cho học sinh. Trong tình hình
giấy xác nhận của bác sĩ) nên không thực học sinh không đến trường do ảnh
hiện được bài kiểm tra với nội dung đá hưởng của dịch bệnh thì học sinh sẽ
cầu theo yêu cầu của giáo viên Giáo dục quay phim các động tác và gửi vào zalo
thể chất trong đợt kiểm tra cuối học kỳ cá nhân của thầy. Hiệu trưởng có lời
II, giáo viên đã đánh giá em học sinh này xin lỗi đến phụ huynh và trấn an phụ
xếp loại C. Nhìn chung em Tồn là học huynh sau sự việc.
sinh giỏi của lớp và cũng rất tích cực

Thầy yêu cầu học sinh tập 5
trong các hoạt động nhà trường tổ chức. động tác phối hợp, quay phim bài tập,
Theo bảng đánh giá thường xuyên suốt kết quả học sinh đạt T.
quá trình của năm học thì em ln đạt

Điều đạt được: Qua việc xử lí
mức T. Khi nhận được kết quả này, phụ tình huống trên thì Hiệu trưởng đã có
huynh của em Tồn đã trao đổi với giáo cách giao tiếp ứng xử đúng đắn với phụ
viên bộ môn nhưng giáo viên này trả lời huynh, hiệu trưởng là người có trách
rằng:
nhiệm vai trị của mình, đã làm cho phụ
- “Đá khơng được thì chấm C, muốn
gì kiện lên Ban giám hiệu.”.
Trước cách trả lời thiếu trách nhiệm
này của giáo viên, phụ huynh rất bức
xúc và đã đến thẳng trường, liên hệ với
giáo viên chủ nhiệm để trình bày sự
việc. Khi giáo viên chủ nhiệm trao đổi
với giáo viên thể dục rằng:
- “Học sinh Toàn đã có giấy của bác sĩ
và khơng thực hiện được bài đá cầu,
thầy phải xét theo quá trình nhận xét
thường xuyên và tình trạng sức khỏe
của học sinh mà đề xuất lên Ban giám
hiểu đổi nội dung thực hiện bài kiểm
tra cuối năm của học sinh cho phù
hợp.”
- “Học sinh thực hiện khơng được là
chấm C, khơng đổi gì hết. Thầy Bình
muốn gì thì lên Ban giám hiệu trình
bày”, giáo viên thể chất đã trả lời với

huynh hiểu và thông cảm. Đối với giáo
viên hiệu trưởng cũng bình tĩnh tìm
hiểu nguyên nhân và nhắc nhở giáo

viên không tái phạm sự việc này nữa.
Điều chưa đạt được: sự quản
lý lỏng lẻo của Hiệu trưởng đối với cấp
dưới, chưa theo sát tình hình dạy và
học của giáo viên, học sinh dẫn đến
việc phụ huynh mất lịng tin và việc
này có thể lan truyền trong phụ huynh,
làm mất uy tín nhà trường.


13

giáo viên chủ nhiệm trước mặt phụ
huynh.
Cách cư xử này khiến phụ huynh càng
thêm bức xúc và giữa 2 giáo viên cũng
xảy ra mâu thuẫn. Giáo viên chủ nhiệm
đã dẫn phụ huynh vào xin trao đổi với
Hiệu trưởng.
Tình huống 2: Giao tiếp ứng xử giữa giáo viên với giáo viên, nhân viên trong
nhà trường


14

Hành động này diễn ra lặp đi lặp lại
trong suốt 4 ngày. Bên cạnh đó, Hiệu
trưởng ngay lập tức liên hệ và lắp đặt hệ
thống camera tại hầm xe. Trong buổi
họp hội đông nhà trường, một cô bảo

mẫu đứng lên u cầu Hiệu trưởng nói
cho tập thể biết chuyện gì đang xảy ra
và tại sao công an lại điều tra từng người
như vậy thì Hiệu trưởng hỏi ngược lại
rằng:
Người ta có u cầu mấy cơ kí
biên bản hay khơng? Nếu không là
người ta hỏi vậy thôi, khi nào yêu cầu
mấy cơ kí biên bản thì là chuyện khác,
lúc đó là người ta lập hồ sơ khởi kiện.
Thưa thầy, tụi em khơng biết
chuyện gì xảy ra và tại sao tụi em lại là
những người bị hỏi mỗi ngày trong khi
một số người khác trong trường lại
không bị hỏi, điều này làm ảnh hưởng
đến cơng việc và uy tín của tụi em.
Thầy cho tụi em biết thêm là việc này
khi nào sẽ chấm dứt và đề nghị thầy
phải công bố công khai kết quả của
Công an trước hội đồng nhà trường –
Cô bảo mẫu trả lời.
-

Đây là nghiệp vụ của các anh

công an và tơi khơng thể nói cho tập thể
biết chuyện gì đang xảy ra, người ta điều
tra thì các cơ cứ tn thủ trả lời. Nếu
mình khơng làm sai thì khơng có gì phải
sợ. Nếu sự việc này có kết quả cuối cùng

thì tơi cũng khơng cơng bố ra trước hội

đồng cịn bản thân người có tội phải chịu


15

hình phạt trước Pháp luật. – Hiệu trưởng
đáp lại ý kiến của cơ bảo mẫu.
Sau lời nói này của Hiệu trưởng,
rất nhiều lời xì xầm vang lên, ai cũng
khơng đồng ý cách giải quyết này của
Hiệu trưởng nhưng với cách hồi đáp nãy
giờ thì tất cả đều biết rằng có nêu ý kiến
tiếp tục thì cũng khơng có gì thay đổi tốt
đẹp hơn.
3.
Kế hoạch hành động xây dựng văn hóa giao tiếp ứng xử nhà trường
tại trường Tiểu học Nguyễn Sơn Hà trong năm học 2020 – 2021

Tên nội
dung
công việc

1.Xác
định các
giá trị
văn hóa
giao tiếp
ứng xử

trong nhà
trường



16

2. Nâng
cao nhận
thức của
giáo viên
và học
sinh về
tầm quan
trọng của
việc xây
dựng và
phát triển
văn hóa
nhà
trường

3. Xây
dựng các
quy tắc
giao tiếp,
ứng xử
giữa mọi
người
trong nhà

trường và
những
chuẩn
mực để
thực hiện
và phát
triển



17

4. Thành
lập ban
chỉ đạo

5. Triển
khai kế
hoạch



18

6. Tổ
chức
thực hiện

7. Kiểm
tra đánh

giá, rút
kinh
nghiệm



19

nghiệm
sửa chữa

Mạnh dạn
phê bình
những
thành viên
vi phạ
m;
Đề ra kế
hoạch cụ
thể và sát

thực tế hơn
4. Kết luận và kiến nghị
4.1 Kết luận
Việc xây dựng văn hóa giao tiếp ứng xử trong nhà trường là nhiệm vụ rất
quan trọng và là một trong những công việc phải được đặt lên hàng đầu của người
cán bộ quản lý. Muốn tạo nên một môi trường giáo dục để các thế hệ trẻ phát triển
toàn diện thì mỗi một thành viên trong nhà trường trước hết phải đối xử với nhau
một cách có văn hóa và đầy nhân văn. Trên hết đây là môi trường mà phụ huynh tin
tưởng giáo dục con em mình - thế hệ tương lai của đất nước.

Việc thực hiện công tác này đòi hỏi người cán bộ quản lý phải tâm huyết, kiên
trì chỉ đạo và trở thành tấm gương mẫu mực để mọi người trong trường và học sinh noi
theo. Muốn đạt được thành cơng thì trước hết phải có sự đồng thuận và ủng hộ của tập
thể nhà trường, phải có sự phối hợp của các ban ngành địa phương và các nguồn lực.
Muốn làm được điều đó thì người đứng đầu trong nhà trường phải xây dựng được kế
hoạch chiến lược thể hiện rõ tầm nhìn, sứ mạng và mục tiêu phát triển của nhà trường
trong tương lai. Xác định được giá trị đặc trưng của nhà trường nhằm hướng tới mục
tiêu xây dựng đội ngũ giáo viên có phẩm chất đạo đức tốt, năng động, vui vẻ hịa nhã
trong giao tiếp ứng xử góp phần vào sự thành công của nhà trường.

4.2 Kiến nghị
Các cơ quan ban ngành cấp trên phải soạn thảo mục tiêu, chương trình và
cung cấp các tài liệu phục vụ hoạt động xây dựng văn hóa ứng xử trong nhà trường
để đảm bảo tính thống nhất chung cho tất cả các trường, lồng ghép các buổi tập
huấn ứng xử giao tiếp vào các buổi tập huấn chun mơn. Riêng nhà trường thì
phải xây dựng bộ quy tắc ứng xử giao tiếp sao cho phù hợp và cần chấn chỉnh ngay
các trường hợp sai phạm để các tình huống tái phạm tương tự khơng xảy ra.


20

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.
Theo Quyết định số 129/2007/QĐ-TTg ngày 02 tháng 8 năm 2007 của
Thủ tướng Chính phủ ban hành Quy chế văn hóa cơng sở tại các cơ quan hành
chính nhà nước với mục đích bảo đảm tính trang nghiêm và hiệu quả hoạt động của
các cơ quan hành chính nhà nước; xây dựng phong cách ứng xử chuẩn mực của cán
bộ, công chức, viên chức trong hoạt động công vụ, hướng tới mục tiêu xây dựng
đội ngũ cán bộ, cơng chức, viên chức có phẩm chất đạo đức tốt, hoàn thành xuất
sắc nhiệm vụ được giao.

2.Theo Điều lệ trường tiểu học (Ban hành kèm theo Thông tư số 41/2010/TT-

BGDĐT ngày 30 tháng 12 năm 2010 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo
3.
Theo Quyết định số 16/2008/QĐ-BGDĐT ngày 16 tháng 4 năm 2008 của
Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định về đạo đức nhà giáo.
4.

Theo Công văn số 282/BGDĐT-CTHSSV ngày 25 tháng 01 năm 2017 của Bộ

Giáo dục và Đào tạo về việc đẩy mạnh xây dựng mơi trường văn hóa trong trường học.

5.
Theo Nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII “Về xây dựng và phát triển nền
văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”.
6.
Theo Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, tồn
diện Giáo dục và Đào tạo (số 29-NQ/TW ngày 4 tháng 11 năm 2013); Qui chế văn
hóa cơng sở tại các cơ quan hành chính Nhà nước.
7.
Theo Căn cứ hướng dẫn số 354/HD – SGDĐT ngày 10 tháng 3 năm 2017
về việc xây dựng và thực hiện quy tắc ứng xử văn hóa trong trường học.
8.
Theo tài liệu bồi dưỡng lớp Cán bộ quản lý, chuyên đề 14 do ThS Phan
Tấn Chí giảng dạy.
9.
Kế hoạch năm học 2021 – 2022 và Báo cáo tổng kết năm học 2020 –
2021.
10.
Kho tài liệu tham khảo trực tuyến của trường cán bộ quản lý giáo dục

Thành phố Hồ Chí Minh.


21