Xác định các yếu tố và nhóm yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển thể dục thể thao quần chúng khu vực nông thôn mới ở Việt Nam

Giáo dục thể chất và thể thao trường học

XÁC ĐỊNH CÁC YẾU TỐ VÀ NHÓM YẾU TỐ ẢNH
HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN THỂ DỤC THỂ THAO
QUẦN CHÚNG KHU VỰC NÔNG THÔN MỚI
Ở VIỆT NAM
1PGS.TS

Bùi Ngọc, 1ThS. Nguyễn Thị Thu Hương, 2Phạm Văn Định
1Viện Khoa học TDTT, 2Trường Đại học Điện Lực

Tóm tắt: Bằng những phương pháp nghiên cứu thường quy, bài báo xác định các cơ sở lý
luận về các yếu tố và nhóm yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển thể dục thể thao (TDTT) quần
chúng khu vực nông thôn mới Việt Nam. Kết quả nghiên cứu sẽ là cơ sở để đánh giá thực trạng,
đề xuất mô hình chính sách, giải pháp nhằm phát triển TDTT quần chúng, nâng cao thể chất, đời
sống văn hóa tinh thần cho người dân, phục vụ công cuộc xây dựng hiện đại khóa khu vực nơng
thơn mới của Đảng và Nhà nước ở Việt Nam.
Từ khóa: yếu tố, ảnh hưởng, thể dục thể thao quần chúng, nông thôn mới.
Abstract: By conventional research methods, the article identifies the theoretical bases of
factors and groups of factors affecting the development of mass sports in the new rural areas of
Vietnam. Male. The research results will be the basis for assessing the current situation,
proposing policy models and solutions to develop mass sport, improve physical, cultural and
spiritual life for people, serving the construction work. modern construction of the new rural area
lock of the Partyand State in Vietnam.
Keywords: factors, influence, mass sport, new countryside.

1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Xây dựng nơng thơn mới là sự nghiệp cách mạng của tồn Đảng, tồn dân, của cả hệ thống
chính trị. Xây dựng nơng thơn mới giúp cho người dân nơng thơn có niềm tin, trở nên tích cực,
chăm chỉ, đồn kết giúp đỡ nhau xây dựng nông thôn phát triển giàu đẹp, dân chủ, văn minh.
TDTT là một lĩnh vực hoạt động thuộc văn hố xã hội góp phần xây dựng nơng thôn mới bền

vững để từng bước nâng cao đời sống văn hóa tinh thần và sức khỏe của người dân ở khu vực
nông thôn. Nghiên cứu những cơ sở lý luận và thực tiễn về các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát
triển TDTT quần chúng khu vực nông thôn mới sẽ là căn cứ để đánh giá thực trạng, đưa ra mơ
hình, chính sách và giải pháp phát triển TDTT quần chúng ở khu vực nông thôn mới ở Việt
Nam.
Việc nghiên cứu các yếu tố tác động đến hoạt động TDTT quần chúng khu vực nơng thơn
mới có ý nghĩa khoa học thực tiễn góp phần nâng cao hiệu quả phong trào tập luyện và thi đấu
TDTT của người dân.
Q trình nghiên cứu chúng tơi đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau: phân tích và
tổng hợp tài liệu, phỏng vấn tọa đàm, mơ hình hóa cấu trúc, toán thống kê
2. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN
2.1. Xác định các yếu tố tác động của đến sự phát triển TDTT quần chúng khu vực nông
thôn mới ở Việt Nam

PROCEEDINGS OF INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE 11/2021

279


Giáo dục thể chất và thể thao trường học

Trên cơ sở phân tích và tổng hợp các tài liệu nghiên cứu có liên quan cũng như phân tích thực
tiễn cơng tác TDTT quần chúng ở Việt Nam cho thấy các yếu tố ảnh hưởng đến TDTT quần
chúng khu vực nông thôn mới được khái quát thành 10 yếu tố sau:
1. Phương thức lãnh đạo: Bao gồm Luật TDTT; Nghị Quyết; Chỉ thị; Thơng tư; Kế hoạch;
Chương trình hành động; Cuộc vận động…
2. Các tổ chức chính trị xã hội ; Mặt trận tổ quốc; Đoàn Thanh niên; Hội người cao tuổi; Hội
nông dân; Hội Cựu chiến binh; Hội phụ nữ…
3. Các tổ chức xã hội: Các Hội TDTT; Các Doanh nghiệp; Tư nhân đầu tư…
4. Các thiết chế văn hóa, thể thao, bao gồm: Trung tâm Văn hóa TT xã; Nhà văn hóa – khu

thể thao thơn …
5. Các tổ chức hoạt động TDTT: Bao gồm CLB TDTT cấp xã; CLB TDTT cấp thôn; CLB
TDTT tư nhân; Cơ sở TDTT phòng chữa bệnh; Hộ kinh doanh TDTT…
6. Đặc điểm Kinh tế Văn hoá, chính trị: Gồm các yếu tố đặc điểm vị trí địa lý; Đặc điểm văn
hoá; Thu nhập của người dân…
7. Nhân lực TDTT bao gồm: Cán bộ văn xã; Hướng dẫn viên và người dân…
8. Nguồn kinh phí cho TDTT: bao gồm Chính quyền cấp; Đồn thể cấp; Người dân đóng
góp; Các tổ chức doanh nghiệp tài trợ…
9. Cơ sở vật chất; Chính quyền cấp; Đồn thể cấp; Người dân đóng góp; Các tổ chức doanh
nghiệp tài trợ..
10. Nhận thức, nhu cầu tập luyện các môn TDTT cuả người dân: Nhận thức về TDTT bao
gồm: Rèn luyện sức khỏe; Làm đẹp; Giải trí; Chữa bệnh; Giao lưu; Hạnh phúc gia đình…
Nhu cầu các mơn thể thao tập luyện của người dân: Các môn thể thao cơ bản; Các môn thể
thao du lịch; Các môn thể thao dân tộc …
Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển TDTT quần chúng được cấu trúc thành sơ đồ sau (sơ
đồ 1):

Sơ đồ 1. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển TDTT quần chúng cấp xã
ở khu vực nông thôn mới
PROCEEDINGS OF INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE 11/2021

280


Giáo dục thể chất và thể thao trường học

2.2. Xác định mức độ tác động của các yếu tố đối với công tác TDTT quần chúng khu
vực nông thôn mới
Chúng tôi tiến hành phỏng vấn 60 chuyên gia trong lĩnh vực TDTT quần chúng về mức độ tác
động của các yếu tố đến hiệu quả công tác TDTT quần chúng khu vực nông thôn mới. Nội dung

phỏng vấn gồm các mức: Mức 1 – Tác động rất mạnh (5 điểm); Mức 2 -Tác động mạnh (4
điểm); Mức 3 - Tác động vừa (3 điểm); Mức 4 – Tác động nhỏ (2 điểm); Mức 5- Tác động hầu
như không đáng kể (1 điểm).
Chúng tôi tiến hành xác định độ tin cậy của thang đo được đánh giá bằng phương pháp xác
địnhhệ số tin cậy Cronbach’s Alpha trước khi phân tích nhân tố EFA để loại các biến không phù
hợp. Kết quả được trình bày ở bảng 1 và 2.
Bảng 1. Phân tích độ tin cậy nội tại hệ số Cronbach's Alpha) của các yếu tố ảnh hưởng
đên sự phát triển TDTT quần chúng khu vực nông thôn mới ở Việt Nam
Reliability Statistics
Cronbach's Alpha Based on
Cronbach's Alpha
N of Items
Standardized Items
.731
.788
10
Bảng 2. Thống kê miêu tả các đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển TDTT
quần chúng khu vực nông thôn mới ở Việt Nam
Giá trị
Giá trị
Cronbac
Thứ
Độ lệch
Các yếu tố
trung
CV h's Alpha
hạng
chuẩn
bình
nếu loại

biến
1
Cơ sở vật chất (NT9)
4.82
0.39
8.10
.739
2
Nhân lực TDTT (NT7)
4.78
0.42
8.69
.751
3
Nguồn kinh phí cho TDTT (NT8)
4.73
0.45
9.42
.717
4
Phương thức lãnh đạo (NT1)
4.68
0.37
7.88
.751
5
Các tổ chức xã hội (NT3)
4.08
0.36
8.86

.686
6
Các thiết chế văn hóa, thể thao (NT4)
4.05
0.22
5.43
.682
7
Các tổ chức chính trị xã hội (NT2)
4.03
0.32
7.93
.687
Nhận thức, nhu cầu tập luyện các môn
8
4.03
0.18
4.49
.650
TDTT cuả người dân (NT10)
Các loại hình tổ chức hoạt động TDTT
9
4.02
0.22
5.60
.697
(NT5)
10
Đặc điểm Kinh tế, Văn hoá, Chính trị (NT6)
3.98

0.29
7.30
.690
Qua bảng 1 và bảng 2 cho thấy hệ số Cronbach’s Alpha của thang đo là 0.731, các hệ số
tương quan biến tổng của các biến quan sát trong thang đo đều lớn hơn 0.6 và không có trường
hợp loại bỏ biến quan sát nào. Vì vậy, tất cả các biến quan sát đều được chấp nhận và sẽ được sử
dụng trong phân tích nhân tố khám phá EFA tiếp theo.
Qua bảng 2 cũng cho thấy giá trị trung bình các yếu tố từ 3.98 đến 4.82. Theo cách xác định
của thang đo Likert đây là những yếu tố có mức ảnh hưởng từ lớn đến rất lớn. Cụ thể

PROCEEDINGS OF INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE 11/2021

281


Giáo dục thể chất và thể thao trường học

Những yếu tố có giá trị từ 4,21 điểm trở lên có sự ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển TDTT
quần chúng khu vực nông thôn mới là Cơ sở vật chất (4.82±0.39); Nhân lực TDTT (4.78±0.42);
Nguồn kinh phí cho TDTT (4.73±0.45); Phương thức lãnh đạo (4.68±0.37).
Các yếu tố có giá trị từ 3,41 đến 4,20 sẽ là những yếu tố có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển
TDTT quần chúng khu vực nơng thơn mới đó là Các tổ chức xã hội (4.08±0.36); Các thiết chế
văn hóa, thể thao (4.05±0.22); Các tổ chức chính trị xã hội (4.03±0.32); Nhận thức, nhu cầu tập
luyện các môn TDTT cuả người dân (4.03±0.18); Các loại hình tổ chức hoạt động TDTT
(4.02±0.22)
Đặc điểm Kinh tế, Văn hố, Chính trị (3.98±0.29)
2.3. Phân tích nhân tố khám phá EFA
Phân tích nhân tố khám phá EFA là cách dùng để xác định mối liên hệ giữa các yếu tố, nhằm
rút gọn các yếu tố thành một nhóm các yếu tố có ý nghĩa hơn. Trong q trình nghiên cứu chúng
tôi thực hiện kiểm định hệ số KMO (Kaiser-Meyer-Olkin) và Bartlett (Bartlett’s test of

sphericity) dùng để xem xét các yếu tố có tương quan với nhau hay khơng. Kiểm định KMO và
Bartlett có ý nghĩa thống kê khi trị số của KMO phải đạt giá trị 0.5 trở lên (0.5 ≤ KMO ≤ 1) và
sig Bartlett’s Test < 0.05, chứng tỏ các biến quan sát có tương quan với nhau trong yếu tố . Kết
quả trình bày tại bảng 3.
Bảng 3. Kiểm định KMO and Bartlett's Test
KMO and Bartlett's Test
Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy.
.740
Bartlett's Test of Sphericity
Approx. Chi-Square
227.054
df
45
Sig.
.000
Bảng 3 cho thấy, Hệ số KMO là 0.740>0.5 đồng thời hệ số sig Bartlett’s Test<0.05 nên các
yếu tố có mối liên hệ với nhau. Đây là điều kiện để tiến hành phân tích ma trận xoay nhân tố.
2.4. Phân tích ma trận xoay nhân tố
Kết quả được trình bày tại bảng 4
Bảng 4. Phân tích ma trận xoay nhân tố (Rotated Component Matrixa)
Component
Nhóm
Các yếu tố
1
2
3
Các thiết chế văn hóa, thể thao (NT4)
.823
Các tổ chức chính trị xã hội (NT2)
.841

1
Các tổ chức xã hội (NT3)
.835
Phương thức lãnh đạo (NT1)
.733
Cơ sở vật chất (NT9)
.862
2
Nguồn kinh phí cho TDTT (NT8)
.753
Nhân lực TDTT (NT7)
.687
Nhận thức, nhu cầu tập luyện các môn TDTT
.936
cuả người dân (NT10)
3
Các loại hình tổ chức hoạt động TDTT (NT5)
.884
Đặc điểm Kinh tế, Văn hoá, Chính trị (NT6)
.722
Bảng 4 cho thấy, qua phân tích ma trận xoay nhân tố chúng tơi thu được 3 các nhóm yếu tố
tác động đến sự phát triển TDTT quần chúng khu vực nông thôn mới. Chúng tơi đặt tên các
nhóm yếu tố chung nhất cho các yếu tố như sau:

PROCEEDINGS OF INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE 11/2021

282


Giáo dục thể chất và thể thao trường học

Nhóm 1: Nhóm yếu tố đối tượng và phương pháp quản lí TDTT quần chúng, gồm các Phương
thức lãnh đạo (NT1); Các tổ chức chính trị xã hội (NT2); Các tổ chức xã hội (NT3); thiết chế văn
hóa, thể thao (NT4);
Nhóm 2: Nhóm yếu tố nguồn lực hỗ trợ TDTT quần chúng: Bao gồm các nhóm; Nguồn kinh
phí cho TDTT (NT8); Nhân lực TDTT (NT7) Cơ sở vật chất (NT9)
Nhóm 3: Nhóm yếu tố đặc điểm Kinh tế, Văn hoá, Chính trị và nhận thức của người dân:
Nhận thức, nhu cầu tập luyện các môn TDTT cuả người dân (NT10); Đặc điểm Kinh tế, Văn
hố, Chính trị (NT6)
Xác định mối tương quan giữa các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển TDTT quần chúng khu
vực nông thôn (xem bảng 5 và sơ đồ 2)
Bảng 5. Mối tương quan giữa các yếu tố ảnh hưởng đến đến sự phát triển TDTT quần
chúng khu vực nơng thơn mới
Nhóm yếu tố
Nhóm yếu Nhóm yếu
đặc điểm
tố đối
tố nguồn
Sự phát triển
Kinh tế, Văn
tượng và
lực hỗ trợ
TDTT quần
hố, Chính
TT
Các yếu tố
phương
TDTT
chúng khu vực
trị và nhận

pháp quản
quần
nơng thơn mới
thức của
lí TDTT
chúng
người dân
(YT1)
(YT2)
(YT3)
Sự phát triển TDTT quần
1
1
.723**
.773**
.591*
chúng khu vực nơng thơn mới
Nhóm yếu tố đối tượng và
2 phương pháp quản lí TDTT
1
.682**
.606**
(YT1)
Nhóm yếu tố nguồn lực hỗ trợ
3
1
.664**
TDTT quần chúng (YT2)
Nhóm yếu tố đặc điểm Kinh tế,
4 Văn hố, Chính trị và nhận

1
thức của người dân (YT3)
**. P< 0.01 level (2-tailed). *. P< 0.05 level (2-tailed).

Sơ đồ 2. Mối tương quan giữa các nhóm yếu tố tác động đến sự phát triển TDTT quần
chúng khu vực nông thôn mới

PROCEEDINGS OF INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE 11/2021

283


Giáo dục thể chất và thể thao trường học

Qua bảng 5 và sơ đồ 2 cho thấy sự tác động của nhóm yếu tố nguồn lực hỗ trợ có mối
tương quan mạnh nhất với sự phát triển TDTT quần chúng khu vực nông thôn mới (r=0.773 với
p<.001), tiếp đến là nhóm yếu tố đối tượng và phương pháp quản lí (r=0.723 với p<0.01) và
cuối cùng là nhóm yếu tố đặc điểm kinh tế văn hóa và nhận thức của người dân (r=0.591 với
p<0.05). Đồng thời mối tương quan giữa các nhóm yếu tố lần lượt là YT1-YT2 có hệ số r
=0.682 (p<0.01), YT2-YT3 có hệ số r=0.664 (p<0.01) và YT1-YT3 có r =0.606 (p<0.01)
3. KẾT LUẬN
Qua nghiên cứu trên cho thấy có 10 yếu tố tác động chính đến cơng tác TDTT quần chúng
khu vực nông thôn mới bao gồm 1) Cơ sở vật chất; 2) Nhân lực TDTT; 3) Nguồn kinh phí cho
TDTT; 4) Phương thức lãnh đạo; 5) Các tổ chức xã hội; 6)Các thiết chế văn hóa, thể thao; 7)
Các tổ chức chính trị xã hội; 8) Nhận thức, nhu cầu tập luyện các môn TDTT cuả người dân; 9)
Các loại hình tổ chức hoạt động TDTT và 10)Đặc điểm Kinh tế, Văn hoá, Chính trị. Bằng
phương pháp phân tích nhân tố khám phá đã xác định được 3 nhóm tác động đến sự phát triển
TDTT quần chúng khu vực nơng thơn mới, đó là: Nhóm yếu tố đối tượng và phương pháp quản
lí TDTT; Nhóm yếu tố nguồn lực hỗ trợ TDTT quần chúng; Nhóm yếu tố đặc điểm Kinh tế, Văn
hố, Chính trị và nhận thức của người dân.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Phạm Thanh Cẩm (2015), Nghiên cứu phát triển TDTT quần chúng ở nông thôn đồng
bằng sông hồng, Luận án tiến sĩ Giáo dục học, Viện Khoa học TDTT
2. Ban Chấp hành Trung ương Đảng (2008), Nghị quyết 26-NQ/TW, ngày 05/8/2008 “về
nông nghiệp, nông dân, nơng thơn”.
3. Bộ Chính trị (2011), Nghị quyết số 08-NQ/TW, ngày 01/12/2011 của Bộ Chính trị “về
tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, tạo bước phát triển mạnh mẽ về thể dục, thể thao đến năm
2020”.
4. Thủ tướng Chính phủ (2010), Quyết định số 2198/2010/QĐ-TTg ngày 03/12/2010 của Thủ
tướng Chính phủ phê duyệt “Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn
2010-2020”.
5. Thủ tướng Chính phủ (2010), Quyết định số 2198/2010/QĐ-TTg ngày 03/12/2010 phê
duyệt “Chiến lược phát triển thể dục, thể thao Việt Nam đến năm 2020”
6. Thủ tướng Chính phủ (2013), Quyết định số 2164/QĐ-TTg, ngày 11/11/2013 phê duyệt
“Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở giai đoạn 2013-2020.
định hướng đến năm 2030”.
Nguồn bài báo: Bài báo là kết quả nghiên cứu của đề tài khoa học cơng nghệ cấp Bộ “Mơ
hình TDTT quần chúng gắn với phong trào xây dựng nông thôn mới” (nghiệm thu năm 2019)
do PGS.TS Bùi Ngọc là chủ nhiệm, thuộc Chương trình đề tài khoa học cơng nghệ cấp Bộ Văn
hóa, Thể thao và Du lịch - Nghiên cứu TDTT quần chúng đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững.
Người chịu trách nhiệm chính: Bùi Ngọc.

PROCEEDINGS OF INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE 11/2021

284