Bài 15. Tiêu hoá - Sinh học 11 Nâng cao - Nguyễn Thị Thủy - Thư viện Bài giảng điện tử

THỰC VẬT LỚN LÊN
NHỜ KHẢ NĂNG TỰ TỔNG HỢP
CHẤT HỮU CƠ
NHỜ NĂNG LƯỢNG
ÁNH SÁNG MẶT TRỜI

CÂY ARACEA

ĐỘNG VẬT
KHÔNG QUANG HỢP ĐƯỢC
CHÚNG LẤY CHẤT HỮU CƠ TỪ ĐÂU
ĐỂ SỐNG?


ĐỘNG VẬT
SỐNG DỊ DƯỠNG

CHÚNG
LẤY CHẤT HỮU CƠ
TỪ
CÁC SINH VẬT
KHÁC



I. KHÁI NIỆM TIÊU HOÁ
II. PHÂN BIỆT TIÊU HOÁ NỘI BÀO VỚI TIÊU
HÓA NGOẠI BÀO.
III. TIÊU HÓA Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT
IV. TIÊU HOÁ Ở ĐV ĂN THỊT VÀ ĂN TẠP.

V. TIÊU HOÁ Ở ĐV ĂN THỰC VẬT.


I/ KHÁI NIỆM TIÊU HỐ
Tiêu hố là q trình biến đổi các hợp chất hữu cơ
Từ
sơ tạp
đồ, thành
hãy cho
q
trình
tiêu
thức
phức
cácbiết
hợp
chất
hữu
cơhố
đơnhố
giản
dễ ăn
là
gì ?
hấp
thụ cung cấp cho các tế bào.
aa

Tinh bột
Q TRÌNH TIÊU HỐ

THỨC ĂN

Lipit

Glixêxin,
axitbéo

Protein

Glucô

TẾ BÀO


Quan sát sơ đồ và cho biết hình thức tiêu hố ở trùng

• Có 2 hình thức tiêu
đế giày khác gì cơ bản so với tiêu hố ở người?  Có
hố:
- mấy
Tiêuhình
hốthức
nội tiêu
bào:
XảyPhân
ra trong
tế bào, nhờ
hố?
biệt chúng?

khơng bào tiêu hóa.

- Tiêu hố ngoại bào: Xảy ra bên ngồi tế bào,
trong cơ quan tiêu hoá.


Tiêu hố ở các
nhóm động vật có
giống
nhau khơng?

§V chưa cã cơ
quan tiêu hoá

ĐV có túi tiêu hoá ĐV có ống tiêu hoá



PHÂN BIỆT CÁC HÌNH THỨC TIÊU HĨA Ở ĐỘNG VẬT CHƯA CÓ
CƠ QUAN TIÊU HÓA, ĐV TIÊU HÓA THỨC ĂN TRONG TÚI TIÊU
HĨA VÀ TRONG ỐNG TIÊU HĨA
Nội dung tìm hiểu

Đại diện
Cơ quan tiêu hóa và
cấu tạo

Hình thức tiêu hố
Q trình tiêu hóa
Hiệu suất tiêu hóa

ĐV chưa có cơ
quan tiêu hóa

ĐV có túi tiêu
hóa

ĐV có ống tiêu
hóa



1. Ở động vật chưa có cơ quan tiêu
hố
*Nhóm
Đại diện:
Động vật
vật đơn
bào:
trùngcó
động
nào
chưa
roi, trùng biến hình, trùng đế giày…

cơ quan tiêu hố?

Trùng
roi

Trùng đế giày
Trùng biến hình


Trình bày q trình tiêu hố ở ĐV đơn bào?
* Ví dụ về tiêu hóa nội bào ở động vật đơn bào:
Trùng đế giày
Chất dinh dưỡng đơn
giản đi vào tế bào
chất
Enzim từ lizoxom
vào khơng bào tiêu
hóa
Lizoxom gắn vào
khơng bào tiêu
hóa
Chất thải ra
ngồi (xuất bào)

Hình thành
khơng bào tiêu
hóa


* Q trình tiêu hóa:
- Màng lõm vào bao lấy
thức ănkhông bào TH.
(Thực bào).
- Lizoxom tiết enzim thủy
phân TH thức ăn:

Chất dd hấp thu.
Chất thải  xuất
bào.

* Hình thức TH: Tiêu
hóa nội bào.


2. Ở động vật có túi tiêu hố

Giun dẹp

sinh
* Đại Những
diện: Giun
dẹp, vật
ruột nào
khoang
có túi tiêu hố?
(thủy thức….)
Thuỷ tức


•Câu tạo: - Cơ quan TH dạng túi, có 1 lỗ thơng ra ngồi.
Mơ tả cấu tạo
cơ quan tiêu hố của thuỷ tức ?
- Trên thành túi có tế bào tuyến tiết enzim TH.


Enzim tiêu

hố

*Q trình TH:
- Thức ăn qua lỗ thơngvào túienzim TH thành mảnh nhỏ.
- MảnhTrình
nhỏ bày
tiêu hóa
bào
chất
đơncủa
giản
hấptức?
thu.
qnội
trình
tiêu
hố
thuỷ
* Hình thức TH: cả TH ngoại bào, cả TH nội bào.


điểmĐV
của
dạng
hóa
Ưu điểmNhược
của nhóm
tiêu
hóatiêu
thức

ăntrong
trong túi
túi?quan tiêu hóa là gì?
so với nhóm chưa có cơ


3. Tiêu hóa Ở ĐV có ống tiêu hố

*Đại
diện: ĐV cúsinh
xng sng,
s V có
khụngống
xng
Những
vậtmtnào
sng:
Giunhoá?
trũn, cụn trựng, chim, thỳ.
tiêu


* CấuNhận
tạo phân
xéthóa:

đặc điểm
 thực quản  dạ dày r uột
cấu
non  ruột

già tạo
t rực
trànghậu mơn.
cơ quan
+ Tuyếntiêu
TH: tuyến
nước bọt,
hố
tuỵ, gan và túi mật.
ở ĐV có ống
tiêu hố?

+ Ống tiêu hóa: miệng  hầu

Miệng
Tuyến nước bọt

Gan

Thực
quản

Dạ dày
Tụy
Ruột
non
Ruột
già
Hậu mơn

•Đặc điểm:
- Thức ăn đi theo 1
chiều từ miệng Hậu
môn.
- TH
cơ học
tạoq
thuận
Đặc
điểm
lợi cho TH hóa học.

Miệng
Tuyến nước bọt

trình tiêu hố
ở ĐV có ống
tiêu hố?

( +TH cơ học: Biến thức ăn
lớn nhỏ nhờ cơ quan nghiền.
+ TH hóa học: biến thưc ăn
phức tạp đơn giản nhờ
enzim.)

* Hình thức: tiêu hóa ngoại
bào

Gan

Thực
quản

Dạ dày
Tụy
Ruột
non
Ruột
già
Hậu môn


PHÂN BIỆT CÁC HÌNH THỨC TIÊU HĨA Ở ĐỘNG VẬT CHƯA CÓ
CƠ QUAN TIÊU HÓA, ĐV TIÊU HÓA THỨC ĂN TRONG TÚI TIÊU
HĨA VÀ TRONG ỐNG TIÊU HĨA
Nội dung tìm hiểu

ĐV chưa có cơ
quan tiêu hóa

ĐV có túi tiêu
hóa

ĐV có ống tiêu
hóa

• Nội bào

• Ngoại bào,

nội bào

• Ngoại bào

Đại diện
Cơ quan tiêu hóa và
cấu tạo

Hình thức tiêu hố
Q trình tiêu hóa
Hiệu suất tiêu hóa


Ưu điểm của tiêu hoá thức ăn
trong ống tiêu hoá so với trong
túi tiêu hoá?
Nội dung

Mức độ trộn
lẫn thức ăn
với chất thải
Mức độ hoà
loãng của
dịch tiêu hoá
Mức độ
chuyên hoá
của các bộ

Túi tiêu
hoá

Ống tiêu
hoá

Nhiề
u
Nhie
àu

Không

Thấ
p

Cao

Ít

Thức ăn và
Một
chất thải vào
ra cùng chiều chiều


Chiều hướng tiến hóa về hệ tiêu hóa
của động vật?
-Cấu tạo ngày càng phức tạp: từ khơng có cơ
quan tiêu hoá túi tiêu hoá ống tiêu hoá.
- Từ tiêu hoá nội bào tiêu hoá ngoại bào: tiêu
hoá được thức ăn to hơn

- Sự phân hoá về cấu tạo, chuyên hoá về chức
năng ngày càng rõ rệt: tuyến tiêu hoá, ống tiêu
hoá phân hoá thành các bộ phận hiệu quả hơn.


ĐV ăn thực vật

ĐV ăn động vật