SKKN Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm ở trường mầm non

SKKN Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm ở trường mầm non
1. PHẦN MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài:
Lúc sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn:
“Vì lợi ích mười năm trồng cây
Vì lợi ích trăm năm trồng người”
Đúng thật vậy, sự nghiệp trồng người đối với mỗi nhà giáo là trách nhiệm
cao cả và quan trọng góp phần chắp cánh ước mơ bay xa cho những chủ nhân
tương lai của đất nước. Bởi lẽ, “Trẻ em là những mầm xanh của đất nước, cái
mầm có xanh thì cây mới vững, cái búp có xanh thì lá mới tươi quả mới tốt, con
trẻ có được ni dưỡng giáo dục hẳn hoi thì dân tộc mới tự cường tự lập”.
Có thể khằng định rằng: "Bậc học mầm non là bậc học được xem là đặc
biệt", bởi chúng ta vừa phải thực hiện nhiệm vụ chăm sóc, vừa phải thực hiện
nhiệm vụ giáo dục trẻ. Vì vậy trách nhiệm của nhà trường đối với trẻ vô cùng
quan trọng và vất vả. Trẻ em ở lứa tuổi mầm non đang hình thành và phát triển,
cơ thể trẻ còn non nớt, sự tăng trưởng và phát triển luôn chịu sự tác động mạnh
mẽ, có tính quyết định của mơi trường xung quanh. Môi trường giáo dục trong
trường mầm non là yếu tố rất quan trọng cần thiết để nâng cao chất lượng chăm
sóc - giáo dục, đặc biệt là “mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”.
Bên cạnh đó, một mơi trường giáo dục tốt - chính là cái nơi để mọi hoạt
động trong nhà trường ươm mầm và phát triển đúng hướng, đáp ứng yêu cầu
giáo dục đổi mới hiện nay. Tuy nhiên bước đầu trong việc thực hiện chuyên đề
xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm, vẫn cịn gặp khơng ít hạn chế, mơi
trường bên trong và bên ngồi lớp chưa mang tính khoa học, đồ dùng đồ chơi có
độ mở ít, chưa phong phú đa dạng, chưa tận dụng hết nguyên vật liệu sẵn có của
địa phương, các kỹ năng của trẻ còn hạn chế, chưa huy động hết sự chung tay
giúp đỡ của phụ huynh. Chính vì vậy để giúp trẻ phát triển tồn diện các mặt
"đức - trí - thể - mỹ", trước hết chúng ta cần tạo môi trường giáo dục lành mạnh,
trong đó trẻ được đón nhận sự an tồn cả về mặt thể chất lẫn tinh thần, trẻ được
1

SKKN Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm ở trường mầm non
trải nghiệm, được sáng tạo và tích cực hơn trong các hoạt động. Đó chính là mục
tiêu và cũng là nhiệm vụ của nhà trường.
Nhận thức được tầm quan trọng của việc xây dựng môi trường lấy trẻ làm
trung tâm đối với sự phát triển thành công của trẻ trong cuộc sống, trước tình
hình thực tế của nhà trường và nhiệm vụ được giao, là một quản lý tôi luôn
trăn trở tìm tịi các giải pháp thiết thực, để phát huy tính chủ động sáng tạo của
đội ngũ giáo viên, phát huy được tính tích cực của trẻ. Ngồi ra còn huy động
được sự chung tay của phụ huynh và các tổ chức xã hội cùng với nhà trường để
xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm một cách hiệu quả.
Khác với trường phổ thông, môi trường giáo dục ở trường mầm non có
những nét độc đáo riêng với các mảng tường, các góc chơi, đồ chơi được sắp
xếp, trang trí nổi bật nhằm thu hút sự chú ý của trẻ cùng với khơng khí lớp học
vui tươi, chan hịa, gần gũi giữa cơ và trẻ. Đơn giản là thế nhưng việc thực hiện
khơng hồn tồn dễ dàng. Trong những năm gần đây giáo dục mầm non có
nhiều thay đổi, đặc biệt từ khi Bộ Giáo dục và Đào tạo triển khai Chương trình
Giáo dục mầm non sau sửa đổi theo Thơng tư 28, thì vấn đề xây dựng môi
trường giáo dục cho trẻ mầm non được đặt ra ngày càng cấp thiết hơn.
Hiện nay, đa số giáo viên đã biết cách xây dựng môi trường giáo dục cho
trẻ hoạt động, trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động giáo dục do cô tổ chức.
Nhưng thực tế, việc thực hiện xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm vẫn tồn tại nhiều khó khăn, bất cập. Mơi trường cho trẻ hoạt động chưa
phong phú, cịn mang tính áp đặt, cách bố trí các góc hoạt động chưa linh hoạt,
chưa khai thác hiệu quả sử dụng của các góc, các mảng tường, đồ dùng đồ chơi.
Mặt khác, số giáo viên mầm non chưa đầu tư suy nghĩ, tìm tịi, ngại đổi mới,
ngại sáng tạo nên hiệu quả thực hiện xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm chưa cao. Là người cán bộ quản lý của nhà trường bản thân tôi luôn

trăn trở làm thế nào để tạo mọi cơ hội cho trẻ được giáo dục một cách tốt nhất.
Vì vậy năm học 2020-2021 tôi đã chọn đề tài “Một số giải pháp chỉ đạo xây
2


SKKN Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm ở trường mầm non
dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm ở trường mầm non” để
nghiên cứu và tìm ra một số giải pháp giúp giáo viên xây dựng môi trường hoạt
động giáo dục trẻ ngày càng tốt hơn.
* Điểm mới của đề tài:
Trong năm học 2020-2021 Phòng GD-ĐT Lệ Thủy tiếp tục chỉ đạo và triển
khai có hiệu quả các nội dung hoạt động của chuyên đề “Xây dựng môi trường
phát triển vận động cho trẻ” và chuyên đề “Xây dựng môi trường giáo dục trong
trường mầm non theo hướng lấy trẻ làm trung tâm”. Vì vậy người CBQL-GV
phải tập trung giải quyết dứt điểm những yếu kém về CSVC, thiết bị trường học,
tăng cường sự tham gia một cách hứng thú của trẻ vào các hoạt động học tập,
vui chơi, vận động; Phát huy tính chủ động, sáng tạo của giáo viên trong việc
tìm tịi, đổi mới phương pháp CSGD phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ;
Huy động sự tham gia của các bậc phụ huynh, các tổ chức, cá nhân trong việc hỗ
trợ khai thác học liệu, phương tiện giáo dục văn hóa truyền thống, xây dựng môi
trường xã hội lành mạnh, tập thể sư phạm nhà trường đoàn kết, xây dựng mối
quan hệ giữa trường mầm non, giáo viên và phụ huynh; tạo được khơng khí giao
tiếp tích cực, kích thích hứng thú hoạt động của trẻ ở trường mầm non.
“Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” là xây dựng một
mơi trường tích cực mà trẻ thực sự được vui chơi, khám phá, trải nghiệm, học
tập phát huy được tính sáng tạo, tính chủ động, tích cực, tự giác, tăng cường sự
nhiệt huyết của giáo viên trong việc chăm sóc và giáo dục trẻ. Đồng thời góp
phần nâng cao nhận thức của phụ huynh, thu hút sự quan tâm, hỗ trợ cả vật chất
lẫn tinh thần của các bậc cha mẹ, chính quyền địa phương và các nguồn lực

đóng góp hỗ trợ trên địa bàn.
Vấn đề trọng tâm là tiếp tục đi sâu vào việc nghiên cứu, đề xuất được các
giải pháp mới có tính hệ thống để chỉ đạo thực hiện tốt công tác xây dựng môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm ở trường mầm non. Trong đó tập trung vào
các nội dung:
3


SKKN Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm ở trường mầm non
- Áp dụng chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”
để chỉ đạo giáo viên “Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”.
- Linh hoạt, sáng tạo trong các giải pháp chỉ đạo giáo viên xây dựng môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
- Giải quyết dứt điểm những tồn tại về cơ sở vật chất, xây dựng
được môi trường giáo dục an toàn, thân thiện và hiệu quả phù hợp với đặc điểm
hoạt động và tâm lý của trẻ.
- Phát huy được tính chủ động, sáng tạo của giáo viên trong q trình xây
dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
- Sáng tạo hơn trong việc trang trí, tạo mơi trường an tồn, hiệu quả, vui
tươi, lành mạnh cho trẻ.
- Thu hút được sự tham gia ủng hộ của các bậc cha mẹ học sinh, các tổ
chức, đoàn thể, cá nhân trong phối hợp thực hiện xây dựng môi trường.
- Đổi mới công tác bồi dưỡng xây dựng đội ngũ trong điều kiện mới hiện
nay.
- Đổi mới công tác quản lý, chỉ đạo về hoạt động dạy học và cơng tác xây
dựng mơi trường phù hợp với tình hình và điều kiện mới của đơn vị.
Đây là những vấn đề trọng tâm mà bản thân tôi muốn tiếp tục đi sâu phát
hiện và hy vọng đề xuất được những giải pháp mới, bổ sung vào vốn kinh
nghiệm trong công tác quản lý chỉ đạo ở trường mầm non.

1.2. Phạm vi áp dụng đề tài:
Đề tài “Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm ở trường mầm non” được áp dụng trong phạm vi trường mầm
non mà tôi đang công tác trong năm học 2020 - 2021 và những năm tiếp theo.
Đề tài này cũng có thể áp dụng cho các trường mầm non trong và ngoài huyện,
tỉnh.
2. PHẦN NỘI DUNG
2.1. Thực trạng của nội dung cần nghiên cứu.
4


SKKN Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm ở trường mầm non
Bước vào năm học 2020 - 2021, cấp học Mầm non đã triển khai thực hiện
chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” và chuyên đề
“Nâng cao chất lượng phát triển vận động”. Trường tôi là một trong những đơn
vị thuộc vùng khó khăn của huyện, nhưng với sự nổ lực phấn đấu hết mình của
Ban giám hiệu, sự đồng thuận của đội ngũ chị em trong nhà trường đã thực hiện
chuyên đề xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm khá tích cực và
quyết liệt.
Tuy nhiên với nguồn kinh phí nhà trường có hạn, nên người cán bộ quản
lý cần phải có những giải pháp thiết thực, phù hợp với tình hình thực tế của nhà
trường, của địa phương để góp phần nâng cao hiệu quả công tác xây dựng môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm ở trường mầm non.
Năm học 2020 - 2021 đội ngũ CB-GV-NV của trường có 42 đồng chí;
trong đó: CBQL: 03 đ/c (1 HT, 2 PHT); Giáo viên: 31 đ/c; nhân viên: 08 đ/c.
Tổng số trẻ toàn trường: 376 cháu; gồm 15 lớp học. Bản thân xác định rõ vai trò,
trách nhiệm của một nhà cán bộ quản lý là nâng cao chất lượng chăm sóc giáo
dục trẻ phát triển tồn diện, vì vậy cần bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên, nhân
viên các kỹ năng cần thiết để xây dựng được môi trường giáo dục lấy trẻ làm

trung tâm. Tôi mạnh dạn thực hiện đề tài “Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng
môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm ở trường mầm non”. Trong q
trình thực hiện tơi đã gặp những thuận lợi và khó khăn sau:
* Thuận lợi:
Trường được Phịng GD - ĐT Lệ Thủy, lãnh đạo Đảng và chính quyền địa
phương luôn quan tâm chỉ đạo giúp đỡ trong các hoạt động của nhà trường.
Được nhiều phụ huynh quan tâm trong việc phối hợp với nhà trường thực
hiện các biện pháp chăm sóc giáo dục trẻ.
Đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên đa số trẻ, khỏe, nhiệt tình trong
cơng tác, tích cực học tập nâng cao trình độ chun mơn nghiệp vụ, đồn kết
cùng quyết tâm phấn đấu xây dựng trường hoàn thành tốt nhiệm vụ.
5


SKKN Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm ở trường mầm non
Đội ngũ Ban giám hiệu năng động, vững vàng về chính trị, có năng lực,
có trình độ chun mơn, nhiệt tình với cơng việc, có kỹ năng điều hành đội ngũ
tốt và được đào tạo cơ bản về chuyên môn
* Khó khăn:
Điều kiện kinh tế của địa phương cịn gặp nhiều khó khăn, việc đầu tư
kinh phí để tăng trưởng CSVC và xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm gặp nhiều khó khăn hơn.
Trang thiết bị dạy học, đồ dùng, đồ chơi; môi trường giáo dục lớp học hạn
chế, chưa phong phú, đa dạng. Một số phụ huynh nuông chiều trẻ nên thường
để trẻ tiếp cận nhiều với máy tính, điện thoại, trị chơi điện tử…dẫn đến việc trẻ
không hứng thú với đồ chơi theo lứa tuổi trường mầm non. Sự sáng tạo về làm
đồ dùng đồ chơi của một số giáo viên còn hạn chế, giáo viên chưa biết tận dụng
các sản phẩm của trẻ để trang trí mơi trường cũng như chưa tạo được các góc
mở cho trẻ hoạt động, chưa phát huy được tính tích cực của trẻ.

Nhận thức của một số phụ huynh chưa cao, chưa thực sự phối hợp với
giáo viên để cùng chăm sóc giáo dục trẻ. Đa phần phụ huynh chưa có kiến thức
về giáo dục lấy trẻ làm trung tâm nên chưa chú trọng đến việc tập luyện vận
động cho con. Mặt khác, phụ huynh quá cưng chiều con, sợ con em bị va chạm,
tổn thương khi tham gia các hoạt động thể dục thể thao, vì vậy mà tỉ lệ trẻ suy
dinh dưỡng nhẹ cân, thấp còi cao
Trang thiết bị ở các nhóm lớp qua hàng năm, đồ dùng, đồ chơi CSVC nhà
trường được tăng trưởng nhưng để đáp ứng yêu cầu thiết bị dạy học hiện nay và
theo chuẩn của Bộ GD&ĐT quy định thì vẫn cịn thiếu.
Việc xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động chưa phong phú; cách bố trí
các góc hoạt động chưa linh hoạt; chưa khai thác hiệu quả sử dụng của các góc;
hình ảnh trên các mảng tường chủ yếu để trang trí, giáo viên chưa tận dụng các
6


SKKN Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm ở trường mầm non
hình trang trí làm phương tiện dạy học; ít sử dụng các nguyên vật liệu mở để
làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ hoạt động, chưa biết tận dụng các nguyên vật liệu
dễ kiếm để làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ hoạt động mà chỉ sử dụng những đồ
dùng sẵn có chưa chịu khó sưu tầm tìm kiếm vật liệu, chưa biết vận dụng huy
động phụ huynh hỗ trợ, giúp đỡ trong việc xây dựng môi trường.
Năng lực chuyên môn trong đội ngũ không đồng đều. Một bộ phận giáo
viên khi tổ chức các giờ hoạt động còn mang tính áp đặt chưa chú trọng vào tâm
lý trẻ, chưa tạo nhiều cơ hội để phát huy tính tích cực chủ động ở trẻ.
Bảng khảo sát chất lượng của giáo viên đầu năm học 2020-2021:
Tổng
TT

Nội dung

số
GV

T

Kết quả đánh giá
K
ĐYC

KĐYC

(%)

(%)

(%)

(%)

Giáo viên nhận thức vai
1

trị của việc xây dựng
mơi trường giáo dục lấy

31

21

10

67,7 %

32,3%

18

13

58%

42%

17

10

4

54,8%

32,3

12,9%

18

13

58%

42%

0

0

0

0

trẻ làm trung tâm
Sáng tạo trong việc thiết
2

lập môi trường, các hoạt
động giáo dục lấy trẻ

31

làm trung tâm
Sáng tạo xây dựng mơi
3

trường vật chất trong

31

lớp, ngồi lớp

Làm tốt cơng tác phối
4

hợp với phụ huynh để
cùng làm đồ dùng, đồ

31

0

0

0

chơi cho trẻ
.

7


SKKN Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm ở trường mầm non
Từ kết quả khảo sát trên cho thấy việc thiết kế môi trường giáo dục trẻ
hoạt động mới chỉ thể hiện ở hình thức “có”, chưa có chiều sâu, cịn mang tính
áp đặt theo giáo viên, do đó hiệu quả mang lại chưa cao. Giáo viên chưa thực sự
năng động, sáng tạo. Những điều này đã và đang ảnh hưởng trực tiếp đến sự
phát triển thể chất và tinh thần của trẻ ở trường mầm non.
* Nguyên nhân:
Với tình hình thực tế chung ở trường tôi nên khi thực hiện đề tài “Một số
giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm ở

trường mầm non” bản thân tôi nêu ra một số nguyên nhân cơ bản đó là:
Năng lực chun mơn nghiệp vụ, tay nghề của giáo viên không đồng đều.
Nhiều giáo viên mới ra trường trình độ tay nghề cịn non nên cũng ảnh hưởng
đến việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
Do một số giáo viên lớn tuổi, vì vậy hạn chế trong việc sáng tạo, tìm tịi
những cái mới để tạo nên môi trường hiệu quả cho trẻ
Về điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị đồ dùng dạy học: Trường có 3 khu vực
cách xa nhau; điểm trung tâm có dãy nhà hai tầng kiên cố, điểm trường lẻ có nhà
bán kiên cố nên chịu ảnh hưởng nhiều bởi bão lụt, thiên tai.
Cũng do nhận thức và điều kiện không đồng đều của phụ huynh học sinh,
bên cạnh những phụ huynh thường xuyên phối hợp với nhà trường và giáo viên
còn lại một số phụ huynh mức độ quan tâm đến con cái chưa nhiều, thậm chí
phó mặc và chủ yếu dựa vào các cơ giáo, ít có sự chủ động phối hợp trong việc
chăm sóc, giáo dục con.
Với xu thế phát triển giáo dục hiện nay đòi hỏi người cán bộ quản lý và
giáo viên mầm non phải khơng ngừng học tập, tích cực phấn đấu nâng cao trình
độ chun mơn, nghiệp vụ để đáp ứng sự quan tâm của toàn Đảng toàn dân, sự
quan tâm của các cấp lãnh đạo và đáp ứng với yêu cầu về giáo dục hiện nay. Để
nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ ở trường mầm non, tơi suy nghĩ, tìm

8


SKKN Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm ở trường mầm non
ra những giải pháp để xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm ở
trường mầm non đạt hiệu quả như sau.
2.2. Các giải pháp và việc làm cụ thể.
Giải pháp 1. Xây dựng kế hoạch chỉ đạo giáo viên xây dựng môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm

Để công tác chỉ đạo đạt hiệu quả cao người quản lý phải có kế hoạch cụ
thể để điều hành công việc một cách khoa học theo đúng kế hoạch đề ra. Đồng
thời có những điều chỉnh linh hoạt trong q trình triển khai cơng việc. Căn cứ
vào kế hoạch chỉ đạo chun mơn của phịng Giáo dục và Đào tạo, căn cứ vào
kết quả khảo sát thực tế và chất lượng việc xây dựng môi trường học tập cho trẻ
hoạt động từ năm học trước, tôi nhận thấy giáo viên đã biết cách xây dựng môi
trường học tập cho trẻ phù hợp theo chủ đề, nhưng chưa biết tạo các góc mở và
đặc biệt là cách khai thác các góc mở cho trẻ hoạt động. Giáo viên chưa sáng tạo
trong làm đồ dùng đồ chơi và chưa biết khai thác có hiệu quả các đồ dùng, đồ
chơi đã làm được và đưa vào cho trẻ hoạt động. Giáo viên chưa biết tận dụng
triệt để sản phẩm của trẻ để trang trí mơi trường học tập.
Để xây dựng kế hoạch phù hợp, sát thực, việc đầu tiên là tôi tiến hành
khảo sát mơi trường xanh, sạch, đẹp, an tồn, thân thiện ở các nhóm, lớp và các
khu vực của trường.
Sau đó, tơi đã tiến hành khảo sát thực trạng về số lượng, chất lượng các
đồ dùng, đồ chơi tự sáng tạo từ nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương trong các
nhóm lớp. Tại các lớp số lượng và chất lượng đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho hoạt
động này đã đảm bảo. Đồ dùng của các nhóm lớp hầu như cũng trong tình trạng
“có” nhưng chưa đủ hoặc là chất lượng đồ dùng không đảm bảo và chưa phong
phú. Từ kết quả đánh giá này, tôi đã cùng ban giám hiệu nhà trường tuyên
truyền, phát động đến toàn thể CB-GV-NV trong nhà trường về cơng tác phối
hợp tích cực với phụ huynh nhằm kêu gọi ủng hộ các nguyên vật liệu của địa

9


SKKN Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm ở trường mầm non
phương để cung cấp cho giáo viên sáng tạo ra các đồ chơi thẩm mỹ, kích thích
sự hứng thú của trẻ.

Khảo sát nhằm mục đích làm cơ sở đánh giá và quan trọng hơn là để xây
dựng kế hoạch thật phù hợp và sát đúng với khả năng của trẻ và thực tế của đơn
vị. Từ đó tơi đã lồng ghép kế hoạch chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường học
tập vào kế hoạch chun mơn của trường:
Ví dụ:
+ Tháng 9: Bổ sung cơ sở vật chất. Bồi dưỡng chuyên môn: Tham mưu,
mua sắm trang thiết bị cần thiết cho các lớp. Phát động giáo viên quét lại vôi
tường, tô vẽ lại tranh các mảng tường. Các lớp phối kết hợp với phụ huynh ủng
hộ nguyên vật liệu, các loại sách báo cũ để cô và trẻ cùng làm đồ dùng đồ chơi.
Tạo điều kiện cho giáo viên tham dự lớp bồi dưỡng cách xây dựng môi trường
học tập, góc mở cho trẻ. Liên hệ cho giáo viên đi tham quan cách xây dựng môi
trường lớp học của một số trường trọng điểm trong Huyện
+ Tháng 10: Xây dựng mơi trường lớp điểm. Phát động hội thi “Trang trí
lớp học, xây dựng môi trường học tập cho trẻ”: Lựa chọn một số giáo viên có
khả năng tạo hình, khiếu thẩm mỹ và có kinh nghiệm trong xây dựng và tổ chức
các hoạt động cho trẻ để phụ trách lớp điểm. Tôi thường xuyên trao đổi với giáo
viên lớp điểm về cách trang trí lớp, xây dựng mơi trường học tập sau đó kiểm tra
đánh giá và tổ chức cho giáo viên tồn trường kiến tập mơi trường học tập của
lớp điểm. Kết hợp với cơng đồn phát động hội thi: Trang trí lớp. Xây dựng mơi
trường học tập đến 100% các lớp trong nhà trường vào tháng 11.
Việc xây dựng kế hoạch đã khó, nhưng việc thực hiện và tạo ra kết quả
càng khó hơn, tơi phải chú ý các điểm sau:
+ Sau khi lên kế hoạch công việc được Hiệu trưởng phê duyệt. Tôi tiến
hành giao việc cho từng người, tơi giải thích cơng việc được giao, giải thích lý
do giao việc, làm rõ các ưu điểm và hạn chế, kiểm tra xem người được giao việc
đã hiểu chưa.
10


SKKN Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm

trung tâm ở trường mầm non
+ Trong q trình thực hiện cơng việc, tơi ln quan tâm ủng hộ các cá
nhân để họ thực hiện tốt hơn cơng việc được giao. Quan tâm tích cực đến họ,
động viên khi họ cần sự giúp đỡ, lịch sự chu đáo, không ngạo mạn. Tỏ ra thông
cảm khi người đó lo lắng.
+ Sau khi khảo sát thực trạng của trường xong, chúng tơi nắm bắt kịp thời
những khó khăn, thuận lợi trong q trình thực hiện mơi trường bên trong và
mơi trường bên ngồi nhóm lớp cũng như tâm tư nguyện vọng của đội ngũ giáo
viên. Ban Giám hiệu phối hợp với các ban ngành đoàn thể trong nhà trường, đội
ngũ giáo viên để tiến hành thực hiện kế hoạch.
Giải pháp 2. Bồi dưỡng giáo viên kỹ năng xây dựng môi trường học
tập cho trẻ.
Chất lượng đội ngũ giáo viên là yếu tố quan trọng mang lại thành cơng
cho cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ. Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm là nội dung quan trọng của chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy
trẻ làm trung tâm”, chuyên đề đã làm thay đổi tư duy phần lớn cán bộ, giáo viên
về cách thức phương pháp giáo dục trẻ. Để giúp giáo viên nắm nội dung chuyên
đề, nhà trường tổ chức mở lớp triển khai lý thuyết chuyên đề đến đội ngũ giáo
viên nhằm giúp cho đội ngũ cán bộ, giáo viên nắm bắt kiến thức về việc thiết lập
môi trường giáo dục cho trẻ hoạt động có hiệu quả như: Tổ chức cho giáo viên
thảo luận, trao đổi, đưa ý tưởng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm trong từng nhóm lớp, phù hợp với cảnh quan khn viên lớp học, trình bày
đề xuất, kiến nghị khó khăn thực tế khi xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm tại nhóm lớp mình. Sau khi triển khai lý thuyết, tiến hành chỉ đạo
cho đội ngũ giáo viên thực hành xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm như sau:
+ Chia giáo viên làm nhiều nhóm, mỗi nhóm cử nhóm trưởng phụ trách
thực hành các nội dung khác nhau. Cứ sau ngày thực hành cho nhóm trưng bày
sản phẩm để nhóm khác tham khảo, học tập, sau lại đổi nội dung khác để giáo
11

SKKN Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm ở trường mầm non
viên sáng tạo. Sau ngày tổ chức thực hành, với nội dung chuẩn bị sẵn, nhóm
hồn thành việc thiết lập môi trường cho trẻ hoạt động nội dung như: Trang trí
nhóm, lớp theo nội dung chủ đề; Làm tranh bảng biểu di động; sáng tạo đồ dùng
đồ chơi cho góc hoạt động; môi trường giáo dục lớp học như: Xây dựng góc
thiên nhiên, góc vận động tạo cảnh quan mơi trường phong phú để trẻ hoạt động
hứng thú, tích cực
+ Sau khi hồn thành phần thực hành cho nhóm lên trình bày cách khai
thác sử dụng phương tiện giáo dục để học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau. Ví dụ: Tơi
lên kế hoạch tổ chức mở lớp tập huấn chuyên đề đồng thời mua vật liệu như:
sơn, bút vẽ, xốp tấm, giấy đề can, dây dù….; sưu tầm lốp xe, vỏ hộp, vỏ lon bia,
vật liệu phế thải an toàn… từ kiến thức tiếp thu được, ban giám hiệu hướng dẫn
giáo viên tạo đồ dùng dạy học đồ chơi an toàn, đẹp hấp dẫn trẻ như: xích đu,
thang leo, trống, rối dẹt, cổng chui thể dục, đồ dùng trưng bày sử dụng góc hoạt
động: con vật, giỏ hoa, luống rau, dụng cụ, sản phẩm nghề… sau đó cho nhóm
tác giả trình bày ý tưởng, cách thức khai thác đồ dùng, học liệu làm sao mang lại
hiệu quả cao nhất.
Bên cạnh đó hướng dẫn cho giáo viên xây dựng môi trường lớp học bao
gồm xây dựng mơi trường trong và ngồi lớp học để có định hướng đúng trong
việc khai thác và xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ.
* Xây dựng mơi trường bên ngồi lớp học:
Mơi trường ngồi lớp học là yếu tố góp phần tích cực trong các hoạt động
nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục tồn diện cho trẻ. Nhà trường đã tập
trung xây dựng môi trường giáo dục ngoài lớp học an toàn, đẹp, hấp dẫn trẻ.
Trong điều kiện diện tích đất cịn hạn chế, nhà trường linh hoạt bố trí các khu
vực cho trẻ hoạt động vui chơi, sinh hoạt, học tập ngoài trời một cách khoa học
và phù hợp hơn. Những yêu cầu về mơi trường ngồi lớp học được BGH bàn

bạc, tìm hiểu như bố trí các đồ chơi vận động (cột bóng rổ, thang leo, sân chơi
bóng đá mini…); khu vực chơi với đồ chơi ngoài trời (cầu trượt, đu quay, bập
12


SKKN Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm ở trường mầm non
bênh, nhà bóng); khu vực chơi với đất, cát, nước, đá, sỏi…; khu vực thiên nhiên
để trẻ trồng rau, trồng cây và chăm sóc cây cối; giàn hoa, cây xanh bóng mát
trên sân trường; hệ thống đường đi lối lại; độ cao của hệ thống tường bao quanh;
vị trí đặt bảng tuyên truyền…
* Bồi dưỡng giáo viên xây dựng môi trường thiên nhiên ngoài lớp học:
Song song với việc xây dựng mơi trường bên ngồi lớp tơi đã qn triệt
giáo viên phải quan tâm đến việc xây dựng môi trường thiên nhiên cho trẻ khám
phá khi hoạt động ngoài trời. Yêu cầu giáo viên sưu tầm trồng các loại rau phù
hợp theo mùa như mùa đông trồng Bắp cải, su hào, xà lách; mùa hè gieo rau
dền, mùng tơi; Mùa thu gieo rau cải,…Mỗi một loại rau phải có biển chữ đầy đủ
để khi trẻ được quan sát khám phá cây xanh cùng một lúc có thể giúp trẻ làm
quen với các chữ cái trong biển.
Ngồi các loại rau tơi u cầu giáo viên bố trí khơng gian trồng thêm một
số cây hoa làm cho môi trường thêm rực rỡ sắc màu. Giáo viên đã sưu tầm được
một số cây hoa đẹp và còn vận động phụ huynh ủng hộ thêm cây cảnh giúp tạo
môi trường cho trẻ hoạt động. Nhờ đó mà mơi trường xung quanh lớp học của
trường có rất nhiều cây xanh, cây cảnh, khơng khí trường học trong lành, mát
mẻ.
Hiệu quả mà giải pháp này mang lại rất cao, giáo viên vững vàng lên rất
nhiều, đã linh hoạt, sáng tạo trong trang trí lớp, đồ dùng đồ chơi phong phú đa
dạng. Hình thức trang trí lớp, xây dựng môi trường học tập của các lớp rất
phong phú, đa dạng, phù hợp với độ tuổi, với từng chủ đề. Cảnh quan mơi
trường trong và ngồi lớp học sinh động, xanh –sạch – đẹp. Đặc biệt là được

phòng Giáo dục và Đào tạo Huyện Lệ Thủy đánh giá rất cao về chất lượng chăm
sóc giáo dục trẻ và tạo mơi trường cho trẻ hoạt động tích cực hơn nhiều so với
năm học trước.
* Xây dựng môi trường trong lớp:
13


SKKN Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm ở trường mầm non
Trong lớp học khơng thể thiếu những góc chơi của trẻ, do đó để lớp học
thêm lơi cuốn trẻ. Nhà trường chỉ đạo các cô giáo cần tạo nên một môi trường
lớp học với những màu sắc sinh động, những nhân vật ngộ nghĩnh… Mơi trường
có khơng gian, cách sắp xếp phù hợp, gần gũi, quen thuộc với cuộc sống thực tế
hàng ngày của trẻ; phản ánh kinh nghiệm, văn hóa của địa phương; ln thay đổi
để tạo ra sự hấp dẫn mới lạ đối với trẻ. Các góc hoạt động chính được duy trì
thường xun, chúng khơng cần phải di chuyển đi hoặc đóng lại. Vì vậy địi hỏi
giáo viên cần suy nghĩ cẩn trọng về việc bố trí các góc này. Việc sắp xếp phải rất
linh hoạt để có thể sắp xếp lại.
Ví dụ: Để thay đổi sự tập trung của góc hoạt động đóng vai từ trị chơi gia
đình sang trị chơi bệnh viện, hoặc tạo ra không gian cho giờ ngủ trưa bằng cách
di chuyển một số giá để đồ. Khi thiết kế các góc hoạt động này giáo viên ln
cần chú ý:
+ Bố trí các góc hoạt động hợp lí: Góc hoạt động cần n tĩnh bố trí xa
góc hoạt động ồn ào, góc thư viện/sử dụng sách, tranh ở những nơi nhiều ánh
sáng…
+ Các góc hoạt động có “ranh giới” rõ ràng, có lối đi cho trẻ di chuyển
thuận tiện khi liên kết giữa các góc chơi .  Giới hạn khơng gian: Sử dụng chiếu,
giá, đồ dùng;
+ Nhiều góc sẽ ở trong phịng, nhiều góc sẽ ở ngồi trời;
+ Kiểu lưu chuyển: Chắc chắn rằng sự di chuyển qua lại trong phịng hay

ngồi trời đều phải hạn chế tối đa sự cản trở. Đảm bảo rằng trẻ có thể di chuyển
dễ dàng giữa các góc mà khơng va chạm vào nhau hoặc vấp ngã hay va chạm
vào đồ vật;

14


SKKN Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm ở trường mầm non
+ Có đồ chơi, học liệu và phương tiện đặc trưng cho từng góc; Các góc
phải được bày biện hấp dẫn; Không gian để chơi và di chuyển xung quanh: Cần
giới hạn số trẻ trong những không gian nhỏ.
+ Sắp xếp các góc để giáo viên có thể dễ dàng quan sát/giám sát được
toàn bộ hoạt động của trẻ. Tên hoặc ký hiệu các góc đơn giản, gần gũi với trẻ,
được viết theo đúng quy định mẫu chữ hiện hành.
Học liệu và phương tiện trong góc hoạt động đóng vai trị khơng nhỏ
trong q trình học và chơi của trẻ. Vì vậy các đồ dùng và học liệu mà giáo viên
cung cấp cho các góc hoạt động cần được lên kế hoạch thật cẩn thận để thu hút
trẻ tham gia, cũng như tạo ra các cơ hội học tập khác. Học liệu và phương tiện
trong góc hoạt động cần được hợp lý đảm bảo rằng trẻ có thể thể hiện các ý
tưởng và khơng bị gị bó. Đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu được thay đổi và bổ
sung phù hợp với mục tiêu chủ đề/hoạt động và hứng thú của trẻ. Có ngun vật
liệu mang tính mở (lá cây, hột hạt…), sản phẩm hoàn thiện, sản phẩm chưa hoàn
thiện…
Bên cạnh đó, tơi chỉ rõ cho giáo viên thiết kế môi trường giáo dục trong
lớp học cần phù hợp với tính chất của các hoạt động, phù hợp với từng lứa tuổi.
Trong lớp cần bố trí khơng gian phù hợp dành cho hoạt động chung của lớp và
hoạt động theo sở thích, khả năng của nhóm nhỏ hoặc cá nhân. Có khu vực dành
riêng để chăm sóc đối với trẻ có nhu cầu đặc biệt. Với mỗi độ tuổi, mơi trường
giáo dục sẽ có những nét riêng.

Ví dụ: với trẻ mẫu giáo bé, đồ chơi có thể khơng cần q nhiều về chủng loại
và chủ yếu là đồ chơi có sẵn cho trẻ sử dụng, nhưng với trẻ lớn hơn thì cần chú ý
đến sự phong phú của các loại đồ chơi đặc biệt là những nguyên vật liệu mở và
phương tiện cho trẻ được sáng tạo, tự làm đồ chơi phục vụ cho ý tưởng chơi của
trẻ.
15


SKKN Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm ở trường mầm non
Người cán bộ quản lý muốn chỉ đạo tốt phải có quyết tâm cao, phải linh hoạt,
sáng tạo, phải tâm huyết, nhiệt tình, nhẫn nại, kiên trì mới hồn thành được công
việc, mới chỉ đạo được giáo viên “Xây dựng được môi trường giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm”.
Giải pháp 3. Xây dựng môi trường xã hội lành mạnh.
Hiểu và tạo điều kiện để đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên trong nhà
trường phát huy khả năng của mình. Để xây dựng được khối đoàn kết trong tập
thể sư phạm nhà trường, trước hết tôi phải nắm chắc lực lượng cán bộ, giáo viên,
nhân viên trong nhà trường về trình độ, năng lực, hồn cảnh, thấy rõ mặt mạnh,
mặt yếu, thuận lợi, khó khăn của từng người để tham mưu bố trí cơng tác hợp lý,
tạo niềm tin để họ phấn đấu (phù hợp với năng lực, sở trường). Nếu không hiểu
được tâm tư, nguyện vọng, những mong muốn của từng cá nhân trong tập thể
nhà trường thì rất khó mang lại thành cơng, vì vậy địi hỏi phải có sức mạnh
tổng hợp của tập thể, điều đó mang tính quyết định cho mọi cơng việc. Thường
xun tổ chức các buổi họp hội đồng sư phạm, họp chuyên môn, nêu rõ mục
đích yêu cầu của cuộc họp, tạo ra khơng khí buổi họp như các buổi trị chuyện
cởi mở, chân tình để cán bộ, giáo viên được trao đổi thẳng thắn những suy nghĩ,
những vấn đề chưa vừa ý trong nhà trường, những vấn đề cần đề xuất cụ thể, từ
đó bàn bạc về những biện pháp khắc phục, giải tỏa những mâu thuẩn nội bộ để
cùng thống nhất yêu cầu, trách nhiệm của từng bộ phận, cá nhân trong việc xây

dựng, giữ gìn khâu đồn kết trong các mối quan hệ công tác và sinh hoạt tập thể,
cùng giúp đỡ nhau tiến bộ về mọi mặt. Qua các hoạt động tổ chức trong trường,
tôi chú ý quan sát tinh thần, thái độ của cán bộ, giáo viên, nhân viên, khi thấy
các biểu hiện và chuyển biến tốt trong các mối quan hệ công tác của tập thể, tôi
nhận xét, khích lệ kịp thời nhằm thấy được những điểm tốt đó để phát huy. Điều
này thúc đẩy mỗi người tự tin hơn, thích thể hiện những cái tốt, cái đẹp về nhân
cách của mình; thích làm việc tốt mang lại lợi ích chung và sự tiến bộ của nhà
trường. Ngồi cơng tác chun mơn, chúng tơi phối hợp với cơng đồn tổ chức
16


SKKN Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm ở trường mầm non
các ngày hội, ngày lễ, những nội dung sinh hoạt chuyên đề, những cuộc vui chơi
văn hóa, văn nghệ, thể dục-thể thao, những buổi thăm hỏi gia đình…giúp tình
cảm mọi người trong tập thể nhà trường gần gũi, gắn bó với nhau hơn. Vì vậy,
trong năm học vừa qua khơng có hiện tượng giáo viên khiếu nại, tố cáo, trường,
nhờ xây dựng được khối đoàn kết đã tạo được những điều kiện thuận lợi cho cán
bộ quản lý đầu tư chỉ đạo công việc nhiều hơn, cụ thể hơn, thiết thực hơn và
hiệu quả hơn, được chính quyền địa phương, nhân dân, hội phụ huynh, các cấp
quản lý ghi nhận và đánh giá cao. Xây dựng mối quan hệ giữa trường mầm non,
giáo viên và phụ huynh; tạo được không khí giao tiếp tích cực, kích thích hứng
thú hoạt động của trẻ ở trường mầm non
Xây dựng bảng, góc tuyên truyền hướng dẫn phụ huynh trong chăm sóc,
giáo dục trẻ, về xây dựng môi trường và phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm; tuyên truyền dịch bệnh, tuyên truyền phịng chống đuối nước cho trẻ; thơng
tin về sự phát triển của trẻ, tạo mối quan hệ khăng khích giữa nhà trường và gia
đình trẻ.
Nhờ tạo được sự đồn kết trong hội đồng sư phạm nhà trường, sự đồng
thuận của phụ huynh, sự quan tâm giúp đỡ của lãnh đạo địa phương nên trường

luôn đạt tập thể lao động xuất sắc, được cơng nhận đơn vị văn hóa nhiều năm
liền.
Giải pháp 4. Thực hành việc khai thác, sử dụng có hiệu quả môi
trường giáo dục trong việc tổ chức thực hiện Chương trình GDMN
Chỉ đạo khai thác sử dụng có hiệu quả môi trường giáo dục đã xây dựng
trong việc tổ chức các hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ, phù hợp với nội dung
và đáp ứng mục tiêu giáo dục, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của trẻ.
Để phát huy tối đa hiệu quả sử dụng của các góc hoạt động, tơi chỉ đạo
giáo viên cho trẻ được tham gia vào các hoạt động một cách tích cực. Bởi vì,
một mơi trường vật chất dù được xây dựng phong phú, nhưng chỉ để trưng bày
cho đẹp mắt, khơng cho trẻ chạm vào vì sợ phá hỏng bao cơng sức trưng bày thì
mơi trường đó giống như những ảo ảnh trong sa mạc khơng giúp ích được gì cho
17


SKKN Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm ở trường mầm non
cơ và trẻ. Do đó, giáo viên phải thiết lập mơi trường giao tiếp hịa đồng, cởi mở,
thân thiện, khuyến khích trẻ tham gia vào các hoạt động của lớp.
Bố trí mơi trường phù hợp với hoạt động chủ đạo của từng lứa tuổi, tạo ra
các cơ hội cho trẻ hoạt động tích cực, quan tâm đến sự phát triển của từng cá
nhân trẻ đảm bảo trẻ "học bằng chơi, chơi mà học". Đối với những trẻ thụ động
hoặc các độ tuổi nhà trẻ, mẫu giáo bé giáo viên khuyến khích trẻ chơi bằng cách
nhập cuộc vào trị chơi trong thời gian ngắn. Ví dụ ở cửa hàng ăn uống (lớp
mầm), giáo viên đóng vai khách hàng và nói với trẻ đóng vai người bán hàng:
“Hơm nay cửa hàng bác có những món ăn nào? Bác bán cho tơi một tô phở
mang về nhé!” Sau khi được phục vụ, giáo viên lại nói: “Bao nhiêu tiền vậy
bác? cảm ơn bác!”. Khi thấy cô làm như vậy trẻ sẽ bắt chước làm theo, biết cách
xưng hô và lễ phép trong giao tiếp. Đối với trẻ ở các độ tuổi lớn hơn, giáo viên
chỉ cần gợi mở để trẻ triển khai các hoạt động chơi trong góc. Hoặc nhập cuộc

vào trị chơi với tư cách là người trung gian quan sát. Chẳng hạn: “Các chú cơng
nhân định xây cơng trình gì? Trong cơng trình có những khu vực nào?...
Thường xun gợi mở, khuyến khích trẻ mở rộng mối quan hệ qua lại với
các góc chơi làm cho nội dung chơi thêm phong phú. Ví dụ các chú cơng nhân
mua vật liệu xây dựng, mua thức ăn, hoặc khám bệnh, các góc khác có thể tham
quan cơng trình xây dựng, hoặc tham quan triển lãm các tác phẩm tạo hình ở góc
nghệ thuật…Trong quá trình hoạt động giáo viên phải bao quát, chú ý đến hứng
thú và tơn trọng ý thích cá nhân, không áp đặt trẻ.
Chỉ đạo giáo viên sử dụng phương pháp hỗ trợ theo hướng mở rộng,
khuyến khích trẻ sáng tạo, làm thay đổi và cá thể hóa đối với những trẻ thiếu hụt
hoặc có hồn cảnh khó khăn. Tạo cơ hội cho trẻ được bộc lộ hết khả năng của
riêng mình; giáo viên tổ chức, điều khiển hỗ trợ đúng lúc, khuyến khích tương
tác
Việc sử dụng có hiệu quả môi trường giáo dục trong việc tổ chức các hoạt
động cho trẻ giúp trẻ mạnh dạn, tự tin, tích cực tham gia vào các hoạt động của
lớp. Thông qua các hoạt động chơi, trẻ học được cách sử dụng đồ dùng đồ chơi
18


SKKN Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm ở trường mầm non
một cách khéo léo, biết cách cư xử trong giao tiếp, vốn từ ngữ được mở rộng
góp phần phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ, phát triển thể chất, phát triển trí
tuệ, tình cảm và quan hệ xã hội.
Giải pháp 5. Thực hành việc khai thác, sử dụng có hiệu quả môi
trường giáo dục trong việc tổ chức thực hiện Chương trình GDMN
Chỉ đạo khai thác sử dụng có hiệu quả môi trường giáo dục đã xây dựng
trong việc tổ chức các hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ, phù hợp với nội dung
và đáp ứng mục tiêu giáo dục, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của trẻ.
Để phát huy tối đa hiệu quả sử dụng của các góc hoạt động, tơi chỉ đạo

giáo viên cho trẻ được tham gia vào các hoạt động một cách tích cực. Bởi vì,
một mơi trường vật chất dù được xây dựng phong phú, nhưng chỉ để trưng bày
cho đẹp mắt, khơng cho trẻ chạm vào vì sợ phá hỏng bao cơng sức trưng bày thì
mơi trường đó giống như những ảo ảnh trong sa mạc khơng giúp ích được gì cho
cơ và trẻ. Do đó, giáo viên phải thiết lập mơi trường giao tiếp hịa đồng, cởi mở,
thân thiện, khuyến khích trẻ tham gia vào các hoạt động của lớp.
Bố trí mơi trường phù hợp với hoạt động chủ đạo của từng lứa tuổi, tạo ra
các cơ hội cho trẻ hoạt động tích cực, quan tâm đến sự phát triển của từng cá
nhân trẻ đảm bảo trẻ "học bằng chơi, chơi mà học". Đối với những trẻ thụ động
hoặc các độ tuổi nhà trẻ, mẫu giáo bé giáo viên khuyến khích trẻ chơi bằng cách
nhập cuộc vào trị chơi trong thời gian ngắn. Ví dụ ở cửa hàng ăn uống (lớp
mầm), giáo viên đóng vai khách hàng và nói với trẻ đóng vai người bán hàng:
“Hơm nay cửa hàng bác có những món ăn nào? Bác bán cho tơi một tô phở
mang về nhé!” Sau khi được phục vụ, giáo viên lại nói: “Bao nhiêu tiền vậy
bác? cảm ơn bác!”. Khi thấy cô làm như vậy trẻ sẽ bắt chước làm theo, biết cách
xưng hô và lễ phép trong giao tiếp. Đối với trẻ ở các độ tuổi lớn hơn, giáo viên
chỉ cần gợi mở để trẻ triển khai các hoạt động chơi trong góc. Hoặc nhập cuộc
vào trị chơi với tư cách là người trung gian quan sát. Chẳng hạn: “Các chú cơng
nhân định xây cơng trình gì? Trong cơng trình có những khu vực nào?...
19


SKKN Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm ở trường mầm non
Thường xuyên gợi mở, khuyến khích trẻ mở rộng mối quan hệ qua lại với
các góc chơi làm cho nội dung chơi thêm phong phú. Ví dụ các chú cơng nhân
mua vật liệu xây dựng, mua thức ăn, hoặc khám bệnh, các góc khác có thể tham
quan cơng trình xây dựng, hoặc tham quan triển lãm các tác phẩm tạo hình ở góc
nghệ thuật…Trong q trình hoạt động giáo viên phải bao quát, chú ý đến hứng
thú và tôn trọng ý thích cá nhân, khơng áp đặt trẻ.

Chỉ đạo giáo viên sử dụng phương pháp hỗ trợ theo hướng mở rộng,
khuyến khích trẻ sáng tạo, làm thay đổi và cá thể hóa đối với những trẻ thiếu hụt
hoặc có hồn cảnh khó khăn. Tạo cơ hội cho trẻ được bộc lộ hết khả năng của
riêng mình; giáo viên tổ chức, điều khiển hỗ trợ đúng lúc, khuyến khích tương
tác
Việc sử dụng có hiệu quả mơi trường giáo dục trong việc tổ chức các hoạt
động cho trẻ giúp trẻ mạnh dạn, tự tin, tích cực tham gia vào các hoạt động của
lớp. Thông qua các hoạt động chơi, trẻ học được cách sử dụng đồ dùng đồ chơi
một cách khéo léo, biết cách cư xử trong giao tiếp, vốn từ ngữ được mở rộng
góp phần phát triển ngơn ngữ mạch lạc cho trẻ, phát triển thể chất, phát triển trí
tuệ, tình cảm và quan hệ xã hội.
Giải pháp 6. Chú trọng công tác kiểm tra đánh giá.
Công tác kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện của giáo viên là việc làm
thường xuyên và là một nhiệm vụ gắn liền với công tác quản lý, chỉ đạo của
BGH nhà trường. Thông qua kiểm tra người quản lý nắm được việc thực hiện
các nhiệm vụ của giáo viên để từ đó có sự đôn đốc, uốn nắn, động viên giúp đỡ
để giáo viên thực hiện công việc tốt hơn. Việc kiểm tra cịn giúp cho người quản
lý tìm ra ngun nhân và những thiếu sót, hạn chế của giáo viên để điều chỉnh
các nội dung kế hoạch chỉ đạo, bồi dưỡng có hiệu quả hơn. Vì thế việc kiểm tra
được tơi thực hiện thường xuyên và có kế hoạch cụ thể về nội dung kiểm tra,
thời điểm kiểm tra… nhất là kiểm tra việc thực hiện quy chế chuyên môn, thực
hiện xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động và được kiểm tra một cách cụ thể
20


SKKN Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm ở trường mầm non
trên cơ sở giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi chứ khơng áp đặt, gị bó, phê phán
q nhiều gây khó khăn phiền tối làm ảnh hưởng đến tâm lý giáo viên.
Trong những năm học trước phần lớn giáo viên giữ ngun vị trí các góc

chơi đã xây dựng từ đầu năm đến cuối năm khơng có sự thay đổi góc chơi. Đối
với những lớp có diện tích nhỏ hẹp tơi u cầu giáo viên bố trí khơng q 5 góc
chơi trên một lần hoạt động. Vì thế đầu năm giáo viên đã xây dựng góc chơi nào
thì giữ đến tận cuối năm có nhiều góc khơng được trang trí tổ chức trong cả một
năm học. Qua quá trình kiểm tra tôi yêu cầu giáo viên phải linh hoạt xây dựng
các góc chơi phù hợp với từng chủ đề để gây hứng thú giúp trẻ tích cực hơn khi
tham gia vào các hoạt động.
Ví dụ: Chủ đề “Trường mầm non” giáo viên bố trí góc xây dựng nhưng
đến chủ đề “Bản thân” khơng nên bố trí góc chơi này mà thay bằng góc chơi
khác chưa có trong chủ đề trước…
Thay đổi góc chơi theo từng ngày hoạt động Ví dụ: trong góc nghệ thuật
có hoạt động Âm nhạc và hoạt động tạo hình thì linh hoạt thay đổi, thứ hai tổ
chức góc hoạt động Âm nhạc , thứ ba phải tổ chức hoạt động Tạo hình; Góc
Phân vai Thứ ba tổ chức chơi nấu ăn, bán hàng, Thứ tư lại tổ chức chơi gia đình
bế em, cho em ăn, bác sỹ khám bệnh cho em bé,…
Thay đổi các hình thức hoạt động trong một góc chơi, Ví dụ: trong góc tạo
hình: Thứ hai cho trẻ hoạt động nặn, vẽ; thứ năm tổ chức cho trẻ xé dán, làm đồ
dùng từ phế liệu, trang trí váy, áo, một số đồ dùng khác phù hợp với chủ đề,…
Qua quá trình kiểm tra nhắc nhở về xây dựng môi trường hoạt động cho
trẻ mà mơi trường các nhóm lớp trong trường tơi rất đa dạng phong phú không
lớp nào giống lớp nào, không chủ đề nào giống chủ đề nào. Vì vậy các bài tập,
các sản phẩm của trẻ cũng rất đa dạng giúp trẻ có nhiều sáng tạo, mạnh dạn hơn
rất nhiều khi tham gia vào các hoạt động giáo dục theo chủ đề. Nhờ đó mà kỹ
năng tạo hình, kỹ năng xây dựng môi trường hoạt động của giáo viên cũng được
tiến bộ hơn rất nhiều.
21


SKKN Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm ở trường mầm non

Ngồi việc thường xun đơn đốc giáo viên thiết lập môi trường cho trẻ
hoạt động hàng ngày, một mặt để giúp giáo viên điều chỉnh điểm chưa phù hợp,
chưa hợp lý, mặt khác làm đánh giá chất lượng thực hiện chun đề của nhóm
lớp trong buổi sinh hoạt chun mơn giúp giáo viên thấy lực thực của mình và
đồng nghiệp để phấn đấu. Để làm tốt công tác này, bản thân tôi phải đánh giá
một cách công bằng, khách quan khoa học, phải chỉ rõ mặt tích cực mặt hạn chế
của giáo viên, nhóm lớp. Từ đó phát huy mặt tích cực mà giáo viên làm được,
hạn chế tối thiểu nhược điểm mà quá trình tổ chức giáo viên mắc phải, góp phần
vào việc tạo dựng thiết lập mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm phải thực
sự thu hút, hấp dẫn trẻ mang lại hứng thú cho trẻ giúp trẻ hoạt động đạt hiệu
quả.
Giải pháp 7. Công tác tuyên truyền phối hợp:
Tuyên truyền để CB, GV, NV hiểu rõ về mục đích, ý nghĩa của phong trào,
đồng thời để nắm chắc hơn các nội dung của phong trào thơng qua các hình thức
như: Qn triệt đầy đủ các công văn hướng dẫn chỉ đạo của ngành; Tổ chức thảo
luận và tham gia góp ý kiến vào kế hoạch của nhà trường, giao chỉ tiêu phấn đấu
cho từng bộ phận, cá nhân.
Tuyên truyền với các bậc cha mẹ học sinh về kế hoạch thực hiện phong
trào thi đua của nhà trường thơng qua các hình thức: Tun truyền qua buổi khai
giảng, họp phụ huynh, họp ban đại diện hội cha mẹ học sinh, niêm yết “Bộ tiêu
chí giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”, các công văn hướng dẫn về “Xây dựng môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” trên các bảng thông tin, tuyên truyền của
nhà trường được đặt ở những vị trí thuận lợi cho cha mẹ trẻ tiện tham khảo, tổ
chức tuyên truyền thông qua các buổi đón, trả trẻ, tuyên truyền trên trang Web
của trường… Để làm tốt điều này chúng ta có thể trao đổi, gặp gỡ với các bậc
cha mẹ qua những giờ đón hoặc trả trẻ, có thể gặp riêng để trao đổi, hoặc trao
đổi qua các buổi họp phụ huynh. Tất cả các nội dung họp bàn với cha mẹ trẻ
phải được sự thống nhất, cân nhắc của hiệu trưởng, phải được bàn bạc kỹ lưỡng
để phụ huynh thêm tin tưởng và ủng hộ nhà trường một cách tuyệt đối.
22

SKKN Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm ở trường mầm non
Ta cũng biết, sự tham gia vào cuộc của các tổ chức chính trị - xã hội, các
đồn thể đóng vai trị rất quan trọng, góp phần đẩy mạnh và nâng cao chất lượng
phong trào thi đua. Với cương vị là một cán bộ quản lý, Tôi tham mưu với Ban
giám hiệu nhà trường để phối hợp vận động tuyên truyền đồn thanh niên, hội
phụ nữ, lãnh đạo các thơn, hội rễ của trường, các doanh nghiệp, các bậc phụ
huynh... trên địa bàn đóng góp hỗ trợ, giúp đỡ tùy điều kiện của họ có thể là hỗ
trợ về cây xanh, về công lao động, về lá cọ, lốp xe máy, xe ô tô, các loại chai lọ
phế thải... Cụ thể Nhà trường đã tuyên truyền và nhận được sự hỗ trợ của Hội
phụ nữ ủng hộ 03 cây xanh, hội rễ ủng hộ làm nhà xe, đoàn thanh niên giúp
công lao động, các thôn hỗ trợ cây xanh, một xe đất… các doanh nghiệp nhà
nước, tư nhân đóng trên địa bàn hỗ trợ tiền 5,000,000đ, phụ huynh ủng hộ lốp ô
tô, lốp xe máy, giỏ hoa, công lao động giúp các cô làm đồ dùng, đồ chơi, ủng hộ
cây sanh làm được 2 nhà chòi bằng cây…
Tiến hành họp phụ huynh để thông qua kế hoạch thực hiện việc “Xây dựng
môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” trong trường mầm non. Trong cuộc
họp phụ huynh đầu năm, nhà trường đã thông qua công tác kiểm tra môi trường,
cơ sở vật chất, trang thiết bị để thực hiện chuyên đề “Xây dựng trường Mầm non
lấy trẻ làm trung tâm. Nhà trường đã trình bày những thuận lợi, khó khăn của
nhà trường được đơng đảo phụ huynh đồng tình giúp đỡ.
* Hiệu quả của đề tài:
Qua quá trình thực hiện và áp dụng các giải pháp phù hợp, cùng với việc
vận dụng nhẹ nhàng, linh hoạt khơng máy móc, khơng rập khn các phương
pháp. Đưa ra nội dung tích hợp phù hợp với từng chủ đề. Bản thân tôi đã thu
được những kết quả đáng phấn khởi:
- Đối với giáo viên: Đã linh hoạt, sáng tạo trong việc tạo góc mở để trẻ
được tích cực hoạt động, có cơ hội mở rộng hiểu biết, củng cố kiến thức. Giáo

viên biết trang trí, bố trí góc chơi một cách hợp lý, đảm bảo tính khoa học, thẩm
mỹ. Sáng tạo trong làm đồ dùng đồ chơi. Sử dụng linh hoạt các sản phẩm của trẻ
23


SKKN Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm ở trường mầm non
làm đồ dùng hoạt động. Quan hệ giáo viên với đồng nghiệp, giáo viên với cha
mẹ học sinh thêm gắn bó, gần gũi thân thiện.
Bảng khảo sát chất lượng của giáo viên cuối năm học 2020-2021:
TT Nội dung

Tổng số
GV

Giáo viên nhận thức vai trị của
1

việc xây dựng mơi trường giáo

31

dục lấy trẻ làm trung tâm
Sáng tạo trong việc thiết lập
2

3

4

môi trường, các hoạt động giáo
dục lấy trẻ làm trung tâm
Sáng tạo xây dựng mơi trường
vật chất trong lớp, ngồi lớp
Làm tốt công tác phối hợp với
phụ huynh để cùng làm đồ
dùng, đồ chơi cho trẻ

31

31

31

Kết quả đánh giá
T
K
ĐYC

KĐYC

(%)
31
100 %
30

(%)

(%)

(%)

0

0

0

1

0

96,8% 3,2%
29

2

0

93,5% 6,5%
31
100%

0

0

0

0

0

- Đối với trẻ: Trẻ mạnh dạn tích cực, sáng tạo khi hoạt động. Trẻ có kỹ
năng làm đồ dùng đồ chơi tạo mơi trường học tập cùng cơ. Có kỹ năng sử dụng
đồ dùng đồ chơi.
- Đối với phụ huynh: Phụ huynh nhận thức rõ tầm quan trọng của việc
xây dựng môi trường học tập cho trẻ nên rất tích cực hỗ trợ cho các lớp nguồn
kinh phí để trang trí, tạo mơi trường lớp học, tìm kiếm ngun vật liệu để tạo đồ
dùng đồ chơi và mua sắm trang thiết bị cho nhóm lớp phục vụ cho việc tổ chức
hoạt động giáo dục, tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ khám phám trải nghiệm. Tin
tưởng và phối kết hợp với nhà trường trong việc giáo dục trẻ.
Bên cạnh đó, việc tổ chức thành cơng ngày hội giao lưu các trang trí mơi
trường tại các điểm trường góp phần tuyên truyền sâu rộng tới các ban ngành
đoàn thể, tổ chức quần chúng và tăng cường sự phối hợp giữa gia đình, nhà
trường và cộng đồng trong việc giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
24


SKKN Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm ở trường mầm non
Mơi trường có sự thay đổi lớn, bộ mặt nhà trường trở nên khang trang
hơn. Đồ dùng đồ chơi được sắp xếp và bố trí phù hợp, khoa học. Đồ chơi ngoài
trời giáo viên và phụ huynh tự làm phong phú hơn phù hợp với đặc điểm tâm lý
của trẻ. Đã tạo được môi trường bên trong lớp học với nhiều góc chơi, đồ chơi
phong phú đa dạng và mơi trường bên ngoài lớp học gần gủi thân thiện với trẻ
như “Vườn cổ tích”, “Khu vui chơi phát triển vận động”, “Góc khám phá”, ,
“Gian hàng bé yêu”…
Trong năm học qua với đề tài “Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm ở trường mầm non” cùng sự đồng

thuận thống nhất trí cao của đội ngũ giáo viên đã đưa trường đạt những kết quả
đáng ghi nhận.

3. PHẦN KẾT LUẬN
3.1. Ý nghĩa của đề tài.
Xây dựng môi trường học tập cho trẻ đóng vai trị rất quan trọng trong
việc hình thành và phát triển nhân cách của trẻ. Chính vì vậy nhà trường cần xây
25