Tiểu luận vì sao nguyễn ái quốc viết tác phẩm sửa đổi lối làm việc, những nội dung cần khai thác về xây dựng đảng và chính quyền nhà nuớc

1
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1
NỘI DUNG
CHƯƠNG 1. VÌ SAO NGUYỄN ÁI QUỐC VIẾT TÁC PHẨM SỬA ĐỔI
LỐI LÀM VIỆC......................................................................................... 3
1.1 Bối cảnh ra đời tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc”………………….…...3
1.2. Kết cấu và nội dung của tác phấm ............................................................ 3
1.3 Mục đích Nguyễn Ái Quốc viết tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc”............5
1.4. Giá trị của tác phẩm.............................................................................7
CHƯƠNG II. NHỮNG NỘI DUNG CẦN KHAI THÁC VỀ XÂY DỰNG
ĐẢNG VÀ CHÍNH QUYỀN NHÀ NUỚC..................................................9
2.1 Khai thác nội dung chỉnh đốn, xây dựng Đảng khi Đảng thực hiện vai trò
cầm quyền, lãnh đạo quần chúng nhân dân, thể hiện trong tác phẩm “Sửa đổi
lối làm việc”................................................................................................9
2.2 Sự vận dụng của Đảng ta trong cơng tác xây dựng Đảng và chính quyền
Nhà nuớc…….............................................................................................11
KẾT LUẬN................................................................................................... 17
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................... 18


2
MỞ ĐẦU
Năm 1947 trong lúc cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đang diễn
biến phức tạp, nhân dân ta ở thành thị và nông thôn thực hiện tản cư, tiêu thổ
để kháng chiến, tự phá cầu đường để ngăn bước quân thù. Dưới bút danh
X.Y.Z, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết tác phẩm "Sửa đổi lối làm việc", đặt ra
một cuộc vận động lớn về xây dựng, chỉnh đốn Đảng. 75 năm đã qua, cách
mạng đã trải qua nhiều giai đoạn, cuốn sách luôn là cẩm nang về đạo đức
cách mạng, đồng hành cùng sự nghiệp của Đảng, có giá trị thời đại to lớn…
Cuốn sách “Sửa đổi lối làm việc”chỉ khoảng 100 trang khổ 13cm x 19cm do

Bác Hồ viết và hoàn thiện tại Đồi Khau Tý cuối năm 1947, ký tên X.Y.Z và
Nhà xuất bản Sự thật in và phát hành toàn quốc đầu năm 1948. Tác phẩm nêu
6 nội dung lớn, là 6 vấn đề hệ trọng. Có vấn đề lâu dài, có vấn đề là trước
mắt, có vấn đề là căn bệnh trầm kha. Sáu vấn đề đó là: Phê bình và sửa chữa;
mấy điều kinh nghiệm; tư cách và đạo đức cách mạng; vấn đề cán bộ; cách
lãnh đạo và chống thói ba hoa... Tác phẩm ngắn gọn nhưng súc tích, đề cập
đến nhiều vấn đề mang tính sống cịn của Đảng nhằm đáp ứng được yêu cầu
lãnh đạo cách mạng, yêu cầu tự đổi mới, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức
chiến đấu của Đảng, yêu cầu đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động
của bộ máy nhà nước, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có đủ năng lực,
phẩm chất đạo đức cách mạng.
Thực tế cho thấy, 75 năm qua từ khi ra đời đến nay, ý nghĩa lý luận và
thực tiễn của tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” vẫn còn nguyên giá trị. Đặc biệt
là trong giai đoạn hiện nay khi tồn Đảng đang tích cực thực hiện Nghị quyết
Trung ương 4 (khóa XII) “về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn
chặn, đẩy lùi sự suy thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu
hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ” và thực hiện Chỉ thị số 05CT/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức,
phong cách Hồ Chí Minh, đó cũng là vận dụng tư tưởng của người trong “Sửa
đổi lối làm việc”, việc huấn luyện giáo dục tư cách, đạo đức cách mạng cho


3
cán bộ, đảng viên là công việc gốc của Đảng. Học và làm theo tư tưởng của
Bác qua “Sửa đổi lối làm việc”, tác phẩm là tài liệu quý, giúp cán bộ, đảng
viên rèn luyện, tu dưỡng trên các mặt tư tưởng, đạo đức và phương pháp làm
việc, rèn luyện để phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân, hướng đến một mục
tiêu dân giàu nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh là trách nhiệm của
mỗi cá nhân cán bộ công chức. Từ lý do trên, tôi chọn đề tài “Vì sao Nguyễn
Ái Quốc viết tác phẩm “sửa đổi lối làm việc, những nội dung cần khai thác
về xây dựng Đảng và chính quyền Nhà nuớc” để nghiên cứu viết bài tiểu

luận điều kiện học phần môn tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng
CSVN về xây dựng Đảng và chính quyền Nhà nước qua các tác phẩm và văn
kiện.
Về kết cấu nội dung của tiểu luận gồm 3 phần:
- Phần 1. Mở đầu
- Phần 2. Nội dung (gồm 2 chương)
CHƯƠNG 1. VÌ SAO NGUYỄN ÁI QUỐC VIẾT TÁC PHẨM SỬA
ĐỔI LỐI LÀM VIỆC.
CHƯƠNG II. NHỮNG NỘI DUNG CẦN KHAI THÁC VỀ XÂY
DỰNG ĐẢNG VÀ CHÍNH QUYỀN NHÀ NUỚC.
Phần 3. Kết luận: Tổng kết lại những vấn đề đã nghiên cứu


4
CHƯƠNG I
VÌ SAO NGUYỄN ÁI QUỐC VIẾT TÁC PHẨM
SỬA ĐỔI LỐI LÀM VIỆC

1.1 Bối cảnh ra đời tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc”
Nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp tục hồn thiện cuốn sách “Sửa đổi lối
làm việc” khơng phải một văn phòng sang trọng với đầy đủ tiện nghi mà trên
một ngọn đồi trong cánh rừng già thưa vắng, có tên là đồi Khau Tý thuộc xã
Điềm Mặc, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên - nơi Bác dừng chân ngày 205-1947, đó là một thời điểm đặc biệt của cách mạng…
Cuốn sách được hoàn thiện vào cuối năm 1947, nghĩa là Đảng ta mới
thực sự nắm quyền được 2 năm. Và, sau 2 nắm cầm quyền, Đảng đã lãnh đạo
chính quyền đưa cách mạng Việt Nam vượt qua khỏi tình trạng “ngàn cân treo
sợi tóc”. Vừa củng cố, phát triển Đảng, xây dựng chính quyền non trẻ, phát
triển lực lượng cách mạng, vừa phải đẩy lùi giặc dốt, giặc đói, loại bỏ một số
kẻ thù, phát động kháng chiến khi giặc Pháp quay trở lại; đưa cơ quan đầu
não kháng chiến về Chiến khu Việt Bắc lãnh đạo toàn dân tộc kháng chiến

chống Pháp. Cũng chỉ 2 năm đó, Bác Hồ đã phát hiện một số căn bệnh của
Đảng cầm quyền mà nếu không ngăn chặn kịp thời sẽ gây tổn hại lớn cho
Đảng. Cũng thời điểm đó, nhân dân cả nước đang tiến hành cuộc kháng chiến
trường kỳ, ở một giai đoạn khó khăn, gian khổ nhất, phải đập tan cuộc tấn
công lên Việt Bắc của thực dân Pháp với hơn 12.000 quân, đủ các binh chủng
tinh nhuệ với âm mưu tiêu diệt đầu não của cách mạng, phá tan nhà nước non
trẻ. Trong cam go, lãnh tụ Hồ Chí Minh vẫn ngồi viết tác phẩm bằng trách
nhiệm cao nhất trước toàn Đảng, toàn dân. Người chỉ đạo việc xây dựng và
chỉnh đốn Đảng để nâng cao năng lực lãnh đạo, nâng cao uy tín và đạo đức
của Đảng trước nhân dân; đề cao và khẳng định sự gắn bó máu thịt giữa
Đảng, chính quyền với nhân dân.


5
Người chỉ rõ: “Trong lúc dân tộc đang ở ngã tư đường, chết hay sống,
mất hay cịn, mỗi đồng chí và toàn cả đoàn thể phải đem tất cả tinh thần và
lực lượng ra để đưa toàn dân quay về một hướng, nhằm vào một mục đích
đánh đuổi thực dân Pháp, làm cho đất nước thống nhất và độc lập. Vì vậy mỗi
đồng chí và tồn cả đồn thể phải: Sáng suốt, khôn khéo, cẩn thận, kiên
quyết, siêng năng, nhất trí. Trong lúc này, tư tưởng và hành động của mỗi
đồng chí rất có quan hệ đến tồn quốc. Nếu một người sơ suất, một việc sơ
suất là có thể hỏng việc to, sai một ly đi một dặm. Vì vậy chúng ta phải cương
quyết sửa chữa khuyết điểm” (Thư gửi các đồng chí Bắc bộ - 1947).
1.2. Kết cấu và nội dung của tác phấm
Tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” gồm 6 phần chính là Phê bình và sửa
chữa, Mấy điều kinh nghiệm, Tư cách và đạo đức cách mạng, Vấn đề cán bộ,
Cách lãnh đạo và Chống thói ba hoa.
- Trong phần Phê bình và sửa chữa, tác phẩm khẳng định thành tựu của
Đảng khi lãnh đạo Nhân dân ta đấu tranh giành độc lập, thế nhưng trong điều
kiện mới, khi Đảng đã trở thành đảng cầm quyền có nhiệm vụ lãnh đạo tồn

dân kháng chiến thì nhất thiết phải “sửa đổi lối làm việc”. Cán bộ, đảng viên
cần kiên quyết khắc phục 3 loại khuyết điểm chính, đó là bệnh chủ quan, bệnh
hẹp hịi và bệnh ba hoa. Theo Người, chỉ khi nào mỗi cán bộ, đảng viên khắc
phục được 3 căn bệnh này thì mới có khả năng thực hiện vai trị lãnh đạo
Nhân dân. Người cũng chỉ ra cách khắc phục các căn bệnh này là phải thơng
qua học tập, phê bình.
- Trong Mấy điều kinh nghiệm, Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu lên 6 kinh
nghiệm từ thực tế hoạt động, công tác, để cán bộ, đảng viên làm tốt cơng việc
của mình. Những kinh nghiệm này đều gắn với yêu cầu khắc phục các khuyết
điểm đã được chỉ ra ở phần phê bình và sửa chữa. Đặc biệt, Người đề cao vai
trò của cán bộ, “muôn việc thành công hoặc thất bại, đều do cán bộ tốt hoặc
kém”. Người cũng chỉ ra rằng, rất nhiều chính sách của chúng ta thì đúng,
nhưng cách làm thì sai. Đặc biệt, Người cho rằng tất cả các công việc mà


6
Đảng, Chính phủ làm cũng đều là vì Nhân dân: “Chính phủ và Đảng chỉ mưu
cầu giải phóng cho Nhân dân, vì thế, bất kỳ việc gì cũng vì lợi ích của Nhân
dân mà làm và chịu trách nhiệm trước Nhân dân”.
Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định “Đảng khơng phải là một tổ chức để
làm quan phát tài. Nó phải làm trịn nhiệm vụ giải phóng dân tộc, làm cho Tổ
quốc giàu mạnh, đồng bào sung sướng”. Người nêu rõ những lý tưởng, mục
tiêu và nguyên tắc hoạt động cơ bản của Đảng ta; trách nhiệm của người đảng
viên, phẩm chất đạo đức của cán bộ, đảng viên; phân tích các khuyết điểm,
thói tật, căn bệnh cụ thể mà họ thường mắc phải và chỉ ra những biện pháp để
khắc phục những khuyết điểm này. Người cũng cho rằng “Cán bộ là những
người đem chính sách của Đảng, của Chính phủ giải thích cho dân chúng hiểu
rõ và thi hành. Đồng thời, đem tình hình của dân chúng báo cáo cho Đảng,
cho Chính phủ để hiểu rõ, để đặt chính sách cho đúng”. Từ đó, Người đã phân
tích sâu sắc 5 nội dung cơ bản trong vấn đề chung về công tác cán bộ; chỉ ra

phương hướng, biện pháp mà Đảng, Chính phủ cần thực hiện để sử dụng và
phát huy tốt vai trò tác dụng của đội ngũ cán bộ. Người đã dành một phần lớn
nội dung để chỉ dẫn về cách lãnh đạo, theo đó, người lãnh đạo chẳng những
phải lãnh đạo quần chúng mà cần phải học hỏi quần chúng và cắt nghĩa:
“Người lãnh đạo không nên kiêu ngạo, mà nên hiểu thấu… Vì vậy, người lãnh
đạo còn phải dùng kinh nghiệm của đảng viên, của dân chúng để thêm cho
kinh nghiệm của mình”. Chủ tịch Hồ Chí Minh xem thói ba hoa là chứng
bệnh giống bệnh chủ quan, bệnh hẹp hòi và cho rằng chúng thường đi với
nhau và gây hại như nhau. Vì vậy, người yêu cầu đội ngũ cán bộ, đảng viên
phải khắc phục thói tật này.
1.3 Mục đích Nguyễn Ái Quốc viết tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc”
Thứ nhất, Bác dạy phải nhận thức và thực hiện có hiệu quả một nguyên
tắc cơ bản trong xây dựng Đảng là phê bình và tự phê bình. Phải khắc phục
cho được tình trạng hữu khuynh, né tránh cũng như thiếu xây dựng trong phê
bình, thiếu trung thực trong tự phê bình. Ngay trong phê bình, Bác cũng chỉ ra


7
phương thức tổ chức, hình thức tổ chức làm sao để hiệu quả nhất. Ngay trong
phê bình thì cách tiến hành phê bình phải xác định rõ mục đích của phê bình,
phê bình rồi thì phải thực hiện việc phê bình đó, trong phê bình chống thói trù
dập, bệnh hẹp hịi, địa phương chủ nghĩa, phê bình là động lực cho sự phát
triển, chứ tuyệt nhiên phê bình khơng phải để hạ thấp lẫn nhau. Phê bình phải
đi liền với tự phê bình. Tự phê bình phải ráo riết và lấy lòng nhân ái, lấy lòng
thành thật để tự phê bình.
Thứ hai, Bác chỉ rõ, đảng viên cán bộ phải nhận thức đúng đắn vai trò
của lý luận và đổi mới việc giáo dục lý luận cho cán bộ, đảng viên; phải khắc
phục cho được bệnh coi thường lý luận, lý luận suông, sách vở, giáo điều,
phải học tập lý luận chính trị một cách thiết thực, tránh hình thức, qua lọa, đại
khái…

Thứ ba,Người đề cao vai trò của đạo đức cách mạng và việc tư dưỡng
đạo đức của cán bộ, đảng viên, khắc phục cho được các bệnh tham ô, lãng
phí. Người đảng viên, người cán bộ tốt muốn trở nên người cách mạng chân
chính theo Bác khơng có gì khó. Tóm tắt lại có 5 điều răn: Nhân, Nghĩa, Trí,
Dũng, Liêm. Nhân - là người, đã là người thì phải hết lịng giúp đỡ đồng chí,
đồng bào, chịu khổ trước mọi người, hưởng hạnh phúc sau thiên hạ, không
tham giàu sang, không e cực khổ, không sợ oai quyền; Nghĩa - là sự ngay
thẳng, khơng làm việc gì giấu Đảng, giấu dân. Trí - là đầu óc trong sạch, sáng
suốt, biết xem người, biết xem việc, biết tránh những điều có hại cho Đảng,
biết cất nhắc người tốt, đề phịng người gian. Dũng - người có trí dũng, có gan
làm việc, có gan sửa chữa khuyết điểm, nếu cần có gan hy sinh cả tính mạng
cho Đảng, cho Tổ quốc. Liêm, là người không tham tiền tài, không tham sung
sướng, khơng tham người tâng bốc mình, quang minh, chính đại. Người đảng
viên cộng sản chỉ có một thứ là ham học, ham làm, ham tiến bộ.
Thứ tư, Bác chỉ ra những vấn đề thuộc về vai trò quyết định của đội
ngũ cán bộ và phải đổi mới cách đánh giá bồi dưỡng và sử dụng cán bộ. Sử


8
dụng cán bộ là sử dụng người có tài, có đức, có cách phẩm chấn cần, kiệm,
liêm, chính. Những người như vậy phải được bồi dưỡng và sử dụng.
Thứ năm, vấn đề cách lãnh đạo và đổi mới phương thức lãnh đạo theo
hướng ra quyết định đúng và kịp thời, tổ chức thực hiện đúng, khéo, giám sát,
kiểm tra chặt chẽ, đúng đắn.
Thứ sáu, tầm quan trọng của công tác tuyên truyền giáo dục. Tầm quan
trọng và đổi mới công tác tuyên truyền, giáo dục mang tính thuyết phục, nhất
là phải đổi mới cách nói và viết của cán bộ, đảng viên, phải khắc phục thói ba
hoa, sáo rỗng, nói không đi đôi với làm.
1.4. Giá trị của tác phẩm
- Giá trị lý luận:

“Sửa đổi lối làm việc” có ý nghĩa phương pháp luận đặc biệt sâu sắc.
Nó thể hiện những nội dung cơ bản của tư tưởng, đạo đức, phương pháp,
phong cách Hồ Chí Minh. Tác phẩm đã trình bày một cách hệ thống các
nguyên tắc, nguyên lý, quy luật cơ bản thành một tổng thể về công tác xây
dựng, chỉnh đốn đảng trong điều kiện trở thành đảng cầm quyền, lãnh
đạo Nhân dân trong đấu tranh giành độc lập, xây dựng đất nước. Đó là các
nguyên tắc xây dựng đảng về tư tưởng, tổ chức, công tác cán bộ, về đạo đức
cách mạng, tư cách của cán bộ, đảng viên, về phương thức, phương pháp,
phong cách lãnh đạo của đảng, quan hệ giữa tổ chức, các nhân, cán bộ đảng
viên với quần chúng Nhân dân. Nội dung lý luận trong “Sửa đổi lối làm việc”
vừa kế thừa lý luận Mác - Lênin về xây dựng đảng, kế thừa đạo đức nho giáo
của các nước phương Đông và từ truyền thống văn hóa dân tộc, vừa bổ sung,
phát triển, làm phong phú lý luận đó nên nhiều vẫn đề quan trọng nhằm nâng
cao uy tín, sức mạnh, sức chiến đấu của đảng cũng như từng cán bộ đảng
viên. Các quan điểm lý luận đó của tác phẩm có tác dụng giáo dục, định
hướng, chỉ đạo trong công tác xây dựng đảng trong sạch, vững mạnh qua mọi
thời kỳ phát triển, đi lên Chủ nghĩa xã hội của đất nước.


9
- Giá trị thực tiễn:
“Sửa đổi lối làm việc” là cuốn cẩm nang học tập có giá trị thiết thực, bổ
ích trong giáo dục, rèn luyện cán bộ, đảng viên và tổ chức đảng, nó nhằm
giúp cho mỗi cán bộ đảng viên nhận thức được những chuẩn mực, vạch cho
mỗi người thấy được những “bệnh” hay mắc phải và giúp họ nắm các giải
pháp để nhận thức, sửa chữa, giúp họ trở thành những người cách mạng chân
chính, trung thành với sự nghiệp cao cả của đảng và của Nhân dân góp
phần giành, giữ chính quyền, lãnh đạo Nhân dân xây dựng đất nước, tiến tới
hoàn thành yêu cầu cách mạng giai đoạn hiện nay là dân giàu, nước mạnh,
dân chủ, công bằng, văn minh. Đến nay, “Sửa đổi lối làm việc” của Hồ chủ

tịch vẫn còn nguyên giá trị nội dung để đẩy lùi tình trạng suy thối về tư
tưởng chính trị, đạo đức lối sống, đẩy lùi các biểu hiện tiêu cực như quan liêu,
tham nhũng, độc đoán, chun quyền, ba hoa, hẹp hịi, ích kỷ. Học tập và làm
theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh nói chung, “Sửa đổi lối làm việc” nói
riêng càng góp phần nâng cáo năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, làm
cho Đảng thực sự trở thành một đảng cầm quyền “Là đaọ đức, là văn minh”
góp phần làm cho từng cán bộ đảng viên thấm nhuần hơn nữa tư tưởng của
Người, để tự rèn giũa mình trợ thành những người cách mạng chân chính.


10
CHƯƠNG 2
NHỮNG NỘI DUNG CẦN KHAI THÁC VỀ XÂY DỰNG ĐẢNG VÀ
CHÍNH QUYỀN NHÀ NUỚC

2.1 Khai thác nội dung chỉnh đốn, xây dựng Đảng khi Đảng thực
hiện vai trò cầm quyền, lãnh đạo quần chúng nhân dân, thể hiện trong
tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc”
- Ngay khi nước nhà mới giành được độc lập, trong thư gửi cho các kỳ,
huyện, tỉnh và làng ngày 17-10-1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã cảnh báo
những lỗi lầm nặng nề mà đội ngũ cán bộ mắc phải khi Đảng trở thành đảng
cầm quyền, đó là: trái phép, cậy thế, hủ hóa, tư túng, chia rẽ và kiêu ngạo.
Người đã chỉ rõ: “Chúng ta không sợ sai lầm, nhưng đã nhận biết sai lầm thì
phải ra sức sửa chữa. Vậy nên, ai khơng phạm những lầm lỗi trên này, thì nên
chú ý tránh đi, và gắng sức cho thêm tiến bộ. Ai đã phạm những lỗi lầm trên
này, thì phải hết sức sửa chữa; nếu khơng tự sửa chữa thì Chính phủ sẽ khơng
khoan dung”. Là một nhà lãnh đạo suốt đời vì dân, nỗi lo canh cánh trong
lịng Người chính là Nhân dân. Có lẽ vì vậy mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dự
cảm những điều sẽ xảy ra khi Đảng trở thành đảng cầm quyền trên cả nước;
khi đó, nếu đội ngũ cán bộ, đảng viên của Đảng không được trau dồi về đạo

đức, không kịp thời sửa chữa những thói hư tật xấu thì sẽ gây ra tác hại khôn
lường. Những người hứng chịu tác hại khôn lường do đội ngũ cán bộ, đảng
viên thối hóa, biến chất ấy chính là Nhân dân. Người đã chỉ ra 3 loại khuyết
điểm chính nhưng cho rằng từ 3 loại chính sẽ sinh hàng chục biểu hiện khác
như: bệnh quan liêu, bệnh kiêu ngạo, óc địa phương, bệnh xa quần chúng,
bệnh ích kỷ…
Để khắc phục những khuyết điểm trên, phương hướng chung cơ bản là
phải “sửa đổi lối làm việc của Đảng”; mỗi cán bộ, đảng viên phải tự sửa đổi,
tự sửa chữa khuyết điểm của mình, giữ gìn bản chất cách mạng và mục tiêu,


11
lý tưởng của Đảng là phục vụ Nhân dân, rèn luyện phẩm chất đạo đức, ý thức
giác ngộ chính trị, tinh thần kỷ luật, tác phong quần chúng gần gũi, sâu sát
Nhân dân. Đồng thời, Đảng và Chính phủ phải tăng cường công tác cán bộ,
chú trọng bồi dưỡng, rèn luyện phẩm chất và năng lực mọi mặt cho đội ngũ
cán bộ, đảng viên.
- Có lẽ vì vậy mà trong tác phẩm này, Chủ tịch Hồ Chí Minh chủ yếu
bàn đến việc sửa đổi, mà cụ thể là những đòi hỏi rất khắt khe về phẩm chất,
đạo đức đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên. Đây chính là cách Chủ tịch Hồ Chí
Minh đã khéo léo để bắt buộc và địi hỏi các cán bộ, đảng viên phải có các
cách thức để gần dân, để giao tiếp với Nhân dân và mục tiêu cuối cùng chính
là để giải phóng Nhân dân.
- Trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc”, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đề
cập một vấn đề rất hệ trọng, rộng lớn, nhưng cũng hết sức cụ thể rõ ràng. Đó
là việc chỉnh đốn, xây dựng Đảng khi Đảng thực hiện vai trò cầm quyền, lãnh
đạo quần chúng nhân dân tiến hành cuộc kháng chiến cứu nước. Để làm tròn
nhiệm vụ vẻ vang ấy, Đảng phải khắc phục nhiều khuyết điểm, chứng bệnh,
thói tật tiêu cực của đội ngũ cán bộ, đảng viên, mà có thể khi Đảng chưa trở
thành đảng cầm quyền, nó chưa có điều kiện để bộc lộ rõ. Tất cả những

khuyết tật này sẽ gây khó khăn cho sự nghiệp kháng chiến đang ở giai đoạn
quyết liệt, gây tác hại lâu dài đối với đất nước và cách mạng. Cùng với việc
chỉ ra và phân tích rõ khuyết điểm, Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng nêu lên những
biện pháp toàn diện, đúng đắn và có tính hệ thống, đồng bộ để khắc phục
khuyết điểm. Tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc”, Chủ tịch Hồ Chí Minh khơng
chỉ vạch ra những sai lầm, khuyết điểm, lệch lạc trong nhận thức, tư tưởng,
trong phẩm chất đạo đức, lối sống và năng lực công tác của cán bộ, đảng viên,
mà còn tập trung nêu rõ những biện pháp cần thiết để chữa trị những căn bệnh
này.
Xuyên suốt tác phẩm là những chỉ dẫn của Người về giáo dục, rèn
luyện, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có năng lực làm việc và tư cách


12
đạo đức, thực sự là “công bộc” của Nhân dân. Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn
mạnh: “Đảng viên và cán bộ cũng là người. Ai cũng có tính tốt và tính xấu.
Song đã hiểu biết, đã tình nguyện vào một đảng vì dân vì nước, đã là một
người cách mạng thì phải cố gắng phát triển những tính tốt và sửa bỏ những
tính xấu”. Người cho rằng, tính xấu của một người chỉ có hại cho người đó,
nhưng nếu người đó là đảng viên, cán bộ thì tính xấu đó sẽ có hại đến Đảng,
có hại đến Nhân dân.
Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định, Đảng cũng là một thực thể xã hội,
cán bộ, đảng viên của Đảng có nhiều ưu điểm nhưng cũng vướng những
khuyết điểm là: thiếu chí công vô tư; không giữ được kỷ luật nghiêm từ cấp
trên xuống cấp dưới; không gần dân, lắng nghe và gắn bó mật thiết với Nhân
dân, và nhất là khơng làm việc đến nơi đến chốn. Nguyên nhân của những
khuyết điểm đó là do nhận thức, tư tưởng chưa đúng, mắc bệnh chủ quan, hẹp
hòi, ưa kéo bè kéo cánh, phá vỡ khối đoàn kết, thống nhất trong Đảng, giữa
Đảng và Nhân dân; ưa ba hoa, nói dơng dài, cẩu thả... Người cho rằng, tất cả
những khuyết điểm đó sẽ được khắc phục bằng “phê bình và sửa chữa”.

Nhưng vì “phê bình cốt để giúp nhau sửa chữa, giúp nhau tiến bộ. Cốt để sửa
đổi cách làm việc cho tốt hơn, đúng hơn. Cốt đoàn kết và thống nhất nội bộ”,
cho nên khi tiến hành tự phê bình và phê bình phải theo ngun tắc “phê bình
việc làm, chứ khơng phải phê bình người”, để người bị phê bình “vui lịng
nhận xét để sửa đổi, khơng nên vì bị phê bình mà nản chí, hoặc ốn ghét”.
2.2 Sự vận dụng của Đảng ta trong cơng tác xây dựng Đảng và
chính quyền Nhà nuớc
Tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” được Chủ tịch Hồ Chí Minh viết xong
tháng 10 năm 1947 ký tên XYZ - nhà xuất bản Sự Thật xuất bản lần đầu tiên
năm 1948, đến năm 1959 đã tái bản lần thứ 7, sau đó cuốn sách này được tái
bản nhiều lần nữa. Chỉ với trên 26.700 chữ, nhưng từ khi ra đời đến nay, “Sửa
đổi lối làm việc” luôn là một văn kiện quan trọng về công tác xây dựng Đảng
và chính quyền Nhà nuớc. Tác phẩm được viết trong một thời kỳ đặc biệt, đất


13
nước đang trong “ngàn cân treo sợi tóc”, trong 2 ngày kẻ thù đã gửi cho ta 3
tối hậu thư buộc hạ vũ khí, nhưng rõ ràng, chúng đã buộc chúng ta cầm súng
để bảo vệ độc lập và chính quyền non trẻ của mình. Cuộc kháng chiến trường
kỳ càng khó khăn, gian khổ thì u cầu về sức chiến đấu của Đảng ngày càng
cao.
Để kịp thời chỉnh đốn đảng, phê bình những khuyết điểm, sai lầm, tác
phẩm “Sửa đổi lối làm việc” đã kịp thời ra đời để sửa đổi lối làm việc của
Đảng. Hay nói cách khác, Đảng và cán bộ đảng viên học tập các nội dung
mang tính chuẩn mực của tác phẩm, soi rọi vào đó để thấy các “bệnh”, các
khyếm khuyết của mình để có các biện pháp sửa chữa nhằm xây dựng đảng
trong sạch, vững mạnh, đủ sức lãnh đạo nhân dân ngang tầm nhiệm vụ, đủ
sức chiến đấu với thù trong giặc ngoài, đủ lực để diệt giặc đói, giặc dốt, đủ trí
tuệ, đạo đức để lãnh đạo toàn dân kháng chiến kiến quốc, đưa cách mạng Việt
Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Được viết cách đây 75 năm.

Nhưng đến nay nội dung, tư tưởng của tác phẩm vẫn cịn ngun giá trị vận
dụng, học tập cho tồn đảng và cho mỗi cán bộ đảng viên trong công cuộc
xây dựng và bảo vệ tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Có một thực tế làm
cho mọi người đều thán phục, ngạc nhiên “Sửa đổi lối làm việc”, toàn bộ
những vấn đề Bác chỉ ra trong tác phẩm dường như Người viết cho hơm nay,
đó là những thực trạng cấp bách, gay gắt, phức tạp, và vô cùng nan giải trong
công tác xây dựng Đảng, công tác cán bộ hiện nay.
Những “căn bệnh” trong Đảng mà Người viết đều đúng như nhận định
của Nghị quyết TW IV- XI- XII: “Một bộ phận khơng nhỏ cán bộ, đảng viên,
trong đó có những đảng viên giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý, kể cả một số cán
bộ cao cấp, suy thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống với những biểu
hiện khác nhau về sự phai nhạt lý tưởng, sa vào chủ nghĩa các nhân ích kỷ, cơ
hội, thực dụng, chạy theo danh lợi, tiền tài, kèn cựa địa vị, cục bộ, tham
nhũng, lãng phí, tùy tiện, vơ ngun tắc…”. Chính vì vậy Đảng đã vận dụng


14
và đưa ra 4 nhóm giải pháp (Nghị quyết TW IV) trong “Một số vấn đề cấp
bách trong công tác xây dựng Đảng hiện nay”, đó là tự phê bình và phê bình,
nêu cao tính tiên phong gương mẫu của cấp trên, các giải pháp về tổ chức cán
bộ và sinh hoạt đảng, các giải pháp về cơ chế chính sách và các giải pháp về
cơng tác giáo dục chính trị, tư tưởng.
Bên cạnh việc thực hiện đồng bộ 4 nhóm giải pháp trên, Đảng ta cũng
phát động phong trào học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh
một cách sâu rộng, đây là phương cách thiết thực, trọng tâm trong cuộc chỉnh
đốn đảng lần này, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về ý thức tu dưỡng, rèn luyện
và làm theo tấm gương đạo đức của Người, đẩy lùi sự suy thối về tư tưởng
chính trị, đạo đức, lối sống và các tệ nạn xã hội, góp phần thực hiện thắng lợi
Nghị quyết đại hội XI của đảng. Qua một năm thực hiện Nghị quyết Đại Hội
TW IV khóa XI “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng đảng hiện nay”, tại hội

nghị TW VII khóa XI, ban chấp hành trung ương Đảng đã nghe, thảo luận và
nhận định; việc thực hiện Nghị quyết TW IV - khóa XI diễn ra trong bối cảnh
kinh tế thế giới biến động rất phức tạp, khó khăn nhiều hơn, tăng trưởng kinh
tế toàn cầu thấp so với dự báo, thương mại sụt giảm mạnh. Các nền kinh tế
hàng đầu thế giới như Mỹ, EU, Nhật Bản, có vị thế quan trọng trong quan hệ
thương mại với nước ta, tăng trưởng chậm, đã tác động không thuận đến sự
phát triển kinh tế của đất nước ta. Ở trong nước kinh tế vĩ mơ chưa ổn định,
việc thắt chặt tài khóa và tiền tệ để kiềm chế lạm phát là cần thiết nhưng hệ
quả là cầu nội địa giảm mạnh, hàng tồn kho lớn, sản xuất kinh doanh gặp khó
khăn. Những yếu kém, khuyết điểm kéo dài qua nhiều nhiệm kỳ chậm được
khắc phục đã làm giảm sút lòng tin của nhân dân đối với đảng…Bên cạnh đó,
chúng ta phải dành nhiều thời gian và cơng sức để đối phó với thiên tai, dịch
bệnh, các âm mưu thủ đoạn của các thế lực thù địch gây mất ổn định chính trị
- xã hội và đe dọa chủ quyền quốc gia trên biển Đơng…. Trong bối cảnh đó,
với nỗ lực, trách nhiệm và quyết tâm chính trị cao của tồn đảng đã đạt được
những kết quả bước đầu quan trọng như: Về nhận thức, các cấp ủy, tổ chức


15
đảng từ trung ương đến cơ sở và đội ngũ cán bộ, đảng viên đã nhận thức đầy
đủ, sâu sắc hơn về ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác xây dựng Đảng trong
tình hình mới, thấy rõ tính cấp bách và sự cần thiết phải tiếp tục đổi mới và
chỉnh đốn Đảng, làm cho Đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh. Thứ hai là,
đã giải quyết một số vấn đề nổi cộm, bức xúc trong Đảng và Nhân dân, đạt
được kết quả bước đầu quan trọng.
Bước đầu tự sửa chữa, điều chỉnh để nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ
đạo thực tiễn, đổi mới lề lối làm việc, nghiêm khắc với mình hơn, giữ gìn đạo
đức, lối sống; Cơng tác kỷ luật, kỷ cương được quan tâm, nghiêm túc hơn;
Bảo đảm thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị, hồn thành mục tiêu, nhiệm vụ cơ
bản đề ra, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát, đảm bảo an

sinh xã hội, củng cố an ninh quốc phịng, an ninh, giữ vững trật tự an tồn xã
hội, chủ động hội nhập, nâng cao vị thế đất nước; Bước đầu tích lũy thêm
kinh nghiệm trong cơng tác xây dựng đảng, góp phần nâng cao năng lực lãnh
đạo, sức chiến đấu của đảng, sự đoàn kết thống nhất trong đảng, sự đồng
thuận trong xã hội, củng cố niềm tin trong đảng và Nhân dân. Tuy nhiên,
Đảng ta cũng mạnh dạn thừa nhận những hạn chế “một số đồng chí” chưa
nhìn nhận đúng khuyết điểm và trách nhiệm của mình trước những hạn chế,
khuyết điểm trong lĩnh vực được giao phụ trách, còn nể nang, né tránh, ngại
va chạm. trên một số vấn đề, qua kiểm điểm của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp
từ Trung ương đến cơ sở vẫn “chưa làm rõ được tính chất, mức độ nghiêm
trọng” của tình hình, xảy ra ở đâu, ai chịu trách nhiệm…Những khuyết điểm
trên là những vấn đề quan trọng, khó và đã kéo dài nhiều nhiệm kỳ, địi hỏi
phải có nhiều thời gian mới có thể khắc phục, giải quyết được. Và để tiếp tục
thực hiện có hiệu quả về xây dựng Đảng trong những năm tiếp theo, với tinh
thần kiên quyết, kiên trì, từng bước vững chắc, cấp ủy, tố chức đảng các cấp
cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt các nhiệm vụ trọng tâm. Một là,
tiếp tục sửa chữa khuyết điểm, yếu kém một cách nghiêm túc. Hai là, tiếp tục
thực hiện và hoàn chỉnh cơ chế, chính sách. Ba là, tiếp tục thực hiện các chủ


16
trương về công tác cán bộ, công tác quy hoạc và chuẩn bị nhân sự cho Đại
hội. Bốn, tiếp tục đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tham nhũng. Năm, tiếp
tục thực hiện kiểm điểm tự phê bình và phê bình. Và sáu là, tiếp tục làm tốt
hơn nữa công tác giáo dục chính trị, tư tưởng.
Năm 1946, khi chính quyền cách mạng non trẻ ra đời, Bác viết thư gửi
các đồng chí Nghệ Tĩnh, các đồng chí Bắc Kỳ và các đồng chí Trung Kỳ.
trong các bức thư tâm huyết đó, Bác dặn các đồng chí của mình phải giữ vững
tư cách của người cách mạng, phải kiên quyết khắc phục được những sai lầm,
khuyết điểm của người cán bộ lãnh đạo, người cầm quyền. Trước lúc đi xa,

Người viết “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân” và
trong di chúc để lại Bác căn dặn phải làm thật tốt công tác chỉnh đốn Đảng,
phải giáo dục đạo đức cách mạng cho thế hệ trẻ - nhũng chủ nhân tương lai
của đất nước. Và đặc biệt, trong “Sửa đổi lối làm việc”, tư tưởng Hồ Chí
Minh về huấn luyện cán bộ đảng viên là công việc quan trọng hàng đầu của
Đảng. Người căn dặn chúng ta rằng người cán bộ, đảng viên là người đưa
chính sách của đảng và Nhà nước với Nhân dân. Họ phải giải thích, thuyết
phục quần chúng để quần chúng hiểu, tin và làm theo. Cán bộ, đảng viên còn
là người phản ánh với Đảng và chính phủ những tâm tư khát vọng, điều kiện
sống của Nhân dân để Đảng, Nhà nước ban hành chủ trương đúng đắn. Với
vai trị đó, Bác gọi cán bộ là gốc của mọi công việc và việc huấn luyện, giáo
dục cán bộ phải là công việc gốc của Đảng, và việc giáo dục tư cách đạo đức
cách mạng phải đặt lên hàng đầu. Kinh nghiệm chỉ ra rằng, nếu thiếu tư cách
và đạo đức cách mạng, cán bộ sẽ khó nhận thức được chủ trương chính sách
của Đảng và nhà nước, nhiều trường hợp họ còn bóp méo chủ trương chính
sách đó, làm cho Nhân dân hiểu sai về Đảng, chính phủ. Cũng từ đó, khơng
phản ánh trung thực tâm tư, khát vọng, điều kiện sống của Nhân dân, làm cho
Đảng, chính phủ khơng đề ra được chủ trương, chính sách phù hợp, làm
cho Nhân dân thiếu tin tưởng Đảng, chính phủ. Do vậy, việc giáo dục tư cách
đạo đức cách mạng phải là công việc thường xuyên, liên tục, thường trực của


17
Đảng, đặc biệt khi cách mạng có những bước ngoặc lớn. Đây là bài học lớn,
cơ bản, xuyên suốt từ tác phẩm.


18
KẾT LUẬN
Có thể nói “Sửa đổi lối làm việc là một cương lĩnh chính trị sống động,

là một tác phẩm kinh điển có giá trị cao về lý luận và thực tiễn, là cẩm nang
quý để mỗi cán bộ, đảng viên tự xem xét, đánh giá, rèn luyện về tư tưởng
chính trị, đạo đức lối sống, phong cách làm việc và phương pháp, cách ứng xử
hằng ngày. Đã 75 năm trôi qua, được học, được đọc lại “Sửa đổi lối làm việc”
của Người là niềm vinh dự, tự hào cho mỗi cán bộ, đảng viên chúng ta, để
mỗi cán bộ, đảng viên và mỗi người dân Việt Nam có thể ấm áp cảm nhận
được những tình cảm trìu mến, chân thành nhưng nghiêm khắc của Người,
như Bác đang nói với chúng ta về các vấn đề cấp thiết mà Đảng, dân tộc, mỗi
cán bộ, đảng viên đã và đang cùng nhau giải quyết. Để hiểu rõ ý nghĩa to lớn
của tác phẩm, cần đặt nó trong hàng loạt các tài liệu có liên quan mà Người
đã dành hết tâm huyết trong mấy chục năm trời.

Những điều Chủ tịch Hồ

Chí Minh chỉ ra và nhấn mạnh phải “sửa đổi” trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm
việc” nay vẫn còn vẹn nguyên những giá trị sâu sắc, nhất là vấn đề tu dưỡng
đạo đức của đội ngũ cán bộ, đảng viên.
Trong tình hình hiện nay, Đảng ta tiếp tục khẳng định vị trí, vai trị đặc
biệt của cơng tác cán bộ và xây dựng đội ngũ cán bộ. Công tác cán bộ được
Trung ương Đảng nhận định là then chốt của mọi then chốt, hệ trọng nhất
trong những việc hệ trọng. Phát hiện, bồi dưỡng, rèn luyện và sử dụng đúng
cán bộ, đúng người, đúng việc là gốc của mọi "gốc". Việc tổ chức nghiên cứu,
học tập một cách sâu sắc và toàn diện nội dung tác phẩm “Sửa đổi lối làm
việc” chắc chắn sẽ mang lại cho chúng ta nhiều bài học bổ ích, thiết thực
trong việc xây dựng và chỉnh đốn Đảng, cải cách bộ máy hành chính, để Đảng
ta thực sự là đội tiên phong của giai cấp công nhân, của dân tộc và nhà nước
của chúng ta thực sự là nhà nước của dân, do dân và vì dân./.


19

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Hồ Chí Minh, tác phẩm Sửa đổi lối làm việc (1947), NXB Sự Thật
2. Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Giáo trình Xây dựng
Đảng, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội năm 2021.
3. Đảng Cộng sản Việt Nam, Chỉ thị số 15-CT/TW ngày 24/2/2012 của
Bộ Chính trị (khóa XI) về việc thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư Ban
Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây
dựng Đảng hiện nay”.
4. Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) “về tăng cường xây dựng, chỉnh
đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối
sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”
5. Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm
theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.