CHĂM SÓC NGƯỜI BỆNH MỔ SỎI TÚI MẬT

CHĂM SÓC NGƯỜI
BỆNH MỔ
SỎI ĐƯỜNG MẬT


MỤC TIÊU :
1.

Trình bày được triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng của sỏi mật

2.

Trình bày các phương pháp điều trị

3.

Nêu các biến chứng thường gặp của sỏi mật

4.

Chăm sóc được người bệnh trước mổ

5.

Chăm sóc được người bệnh sau moå


BỆNH HỌC

Sỏi mật Việt Nam là sỏi OMC 70-80 %
Chủ

Chủ yếu là sỏi sắc tố mật 79,3%

BỆNH SINH
1.

Nhiễm trùng đường dẫn mật

2.

Ký sinh trùng đường ruột


Sỏi túi mật



Giun trong đường dẫn mật


GIUN ĐŨA

NHIỄM
TRÙNG
ĐƯỜNG MẬT

HẸP ĐƯỜNG
MẬT

THIẾU ĐẠM

Ứ ĐỌNG
MẬT
PH MẬTthay đổi

Glucaro -1,4-Lactone
giảm

β Glucuronidase
tăng
Bilirubine KH

Bilirubine

Blirubinate Calcium
Sỏi viên

Sỏi vụn , sỏi
bùn



TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG
Tam chứng Charcot
Một số triệu chứng khác :


Buồn nôn



Nước tiểu sậm màu



Ngứa



Phân bạc màu


* CẬN LÂM SÀNG
Máu:
 Bilirubine tăng cao
 Phosphatase kiềm tăng cao gấp 3 lần
 Tỉ lệ Prothrombine giảm
 Thời gian Quick kéo dài
 Men Transaminase tăng
 SGOT, SGPT tăng
Nước tiểu:
Có sắc tố mật và muối mật
Phân:
Stercobilin giảm hay không có


XQ đường mật
ERCP
PTC
Siêu âm :Độ chính xác #90%
CT Scan: Khi chẩn đoán khó

khó


BIẾN CHỨNG
Viê
Viêm đường
đường mậ
mật
Viê
Viêm tú
túi mậ
mật cấp
Viê
Viêêm mủ đường
đường mậ
mật
Áp xe đường
đường mậ
mật và
và gan
Viê
Viêm phú
phúc mạc
Chảy
hảy máu
áu đường
đường mật
Viê
Viêm tụ
tụy cấp

Hội chứ
ng gan thận
chứng
Nhiễm trùng huyết và sốc nhiễ
nhiễm trù
trùng


ĐIỀU TRỊ:
Điều trị nội:
- Chống choáng nhiễm trùng
- Điều trị rối loạn đông máu
- Điều trị suy thận
Điều trị ngoại khoa:
Lấy hết sỏi
Lập lại lưu thông đường mật
Điều trị không giải phẫu:
- Dùng ERCP (Endoscopic Retrograde
cholangiopancreatography)
cắt cơ vòng Oddi lấy sỏi đường mật
-



Lấy sỏi qua nội soi



Lấy sỏi qua da: Qua đường hầm Kehr, Xuyên gan qua da
Điều trị sót sỏi và sỏi tái phát



Bơm rửa đường mật qua Kehr sỏi < 7mm



Lấy sỏi qua Kehr



Lấy sỏi qua nội soi cắt cơ vòng Oddi ERCP



Mổ lại



Lấy sỏi xuyên gan qua da



Dẫn lưu Kehr sau mổ lấy sỏi



CHĂM SÓC TRƯỚC MỔ
1. NHẬN ĐỊNH
Các dấu hiệu của triệu chứng bệnh
2. CHẨN ĐOÁN VÀ CAN THIỆP :

• Đau bụng do tình trạng ứ dịch viêm
-Công tác tư tưởng
-Lượng giá cơn đau
-Tư thế giảm đau: Sim , Fowler
-Thực hiện thuốc giảm đau
-Thực hiện thuốc giảm tiết, chống co
thắt
-Đặt sonde dạ dày giảm kích thích đường
mật


* Người bệnh vật vã l/q nhiễm trùng nhiễm độc
-Theo dõi dấu chứng sinh tồn
-Theo dõi sát nước xuất nhập
-Thực hiện bù nước và điện giải
- Kháng sinh :


Điều trị vi trùng gram (–)



Ít độc với thận



Nồng độ khuyếch tán cao vào dịch mật



Không dị ứng



( Cefotaxime , Ceftriaxone+ Metronidazone)


Giải áp đường mật




Theo dõi sự lưu thông dịch mật qua hệ thống
Chăm sóc hệ thống dẫn lưu
Theo dõi tình trạng bụng ( biến chứng viêm phúc mạc 2,04 %)

Nguy cơ xuất huyết kéo dài
Điều chỉnh rối loạn đông máu


Thực hiện y lệnh truyền máu hoặc các chế phẩm



Vit K



Đánh giá chức năng gan và thận, đông máu

* Nguy cơ tổn thương da:
- Vệ sinh da sạch sẽ
-Cho người bệnh uống nhiều nước
- Hạn chế cào gãi
* Người bệnh lo lắng về cuộc mổ
-Cung cấp thông tin cuộc mổ
- Hướng dẫn NB thông tin cần thiết


CHĂM SÓC SAU MỔ VÀ CÁC THỦ THUẬT
1.NHẬN ĐỊNH :

- Tổng trạng người bệnh
- Tri giác
- Phương pháp can thiệp
- Vết mổ
- Dẫn lưu