Tài liệu THƯONG MẠI ĐIỆN TỬ pot

E-commerce/2 1
THƯONG MẠI ĐIỆN TỬ
Thương mại điện tử :
Hoạt động thương mại tòan cầu
hóa
sử dụng Internet
Mạng máy tính và Internet :
Cơ sở hạ tầng công nghệ
để thực hiện TMĐT
E-commerce/2 2
II.1. MẠNG MÁY TÍNH
Mạng máy tính:

là hai hoặc nhiều máy tính kết nối với
nhau nhằm:
- 1/ Sử dụng chung thiết bị ngoại vi
phần cứng (đắt tiền )
- 2/ Chia sẻ tài nguyên phần mềm ( tiết
kiệm bộ nhớ )
- 3/ Chia sẻ công việc ( Giải các bài tóan
cỡ quá lớn)
E-commerce/2 3
MẠNG MÁY TÍNH
+ 4/ Trao đổi thông tin ( Truyền thông)
* Muốn thực hiện 3 chức năng nói trên,
MMT có chức năng truyền thông
multimedia
* Chức năng này ngày càng phát triển
và có tầm quan trọng nổi bật :
Ngày nay Mạng máy tính (Internet) là
mạng truyền thông lớn nhất, hiệu quả nhất

và chiếm tỷ trọng lớn nhất trong các mạng
truyền thông đang được sử dụng

E-commerce/2 4
MẠNG MÁY TÍNH
* Phân loại theo qui mô :
- LAN (Local area network),Mạng cục bộ
- WAN (Wide),Mạng diện rộng, Liên mạng
- MAN (Metropolitan), mạng địa phương, tỉnh,
thành phố
-
GAN (Global), Mạng tòan cầu, liên quốc gia
Việc phân loại không có ý nghĩa đơn thuần về
qui mô lớn nhỏ mà chủ yếu có ý nghĩa quan
trọng trong quản lý, hoạt động
E-commerce/2 5
HÌNH TRẠNG MẠNG

Các kiểu cấu trúc mạng:

1. BUS

2. VÒNG (Ring) 1

3. SAO (Star)

4. CÂY ( Tree ) 2 3

5. LƯỚI ( Network)
4 5

E-commerce/2 6
MÔ HÌNH THAM CHIẾU OSI
Tại sao phải định chuẩn?
Mạng MT do nhiều nhà
sản xuất khác nhau
Mô hình tham chiếu OSI:
Open System
Interconnection model,
mạng 7 tầng (layer)
–
1:Vật lý (Physical)
–
2:Liên kết dữ liệu
(Data link)
–
3:Mạng (Network)
–
4:Giao vận
(Transportation)
–
5:Phiên (Session)
–
6:Trình diễn
(Presentation)
–
7:Ứng dụng
(Application)

A B
E-commerce/2 7
ĐƯỜNG TRUYỀN

Đường truyền : Không gian vật lý kết nối máy
(phát) với máy(thu)

Mạng có dây :
- Cáp trần
–
Cáp xoắn đơn : l <= 1500m, v = 120kb/s
–
Cáp xoắn đôi
–
ADSL tốc độ cao
–
Cáp đồng trục : v = 1-2 Gb/s
–
Cáp sợi quang ( Fiber Optic cable) :
v = >2Gb/s, thông lượng lớn, đa kênh, ít
suy hao
E-commerce/2 8
ĐƯỜNG TRUYỀN

Mạng không dây – Wireless ( WiFi ) :
- Sóng Radio : sóng ngắn, VHF, UHF
–
Vi ba ( Microwave)
–
Hồng ngoại ( Infrared) : v = 16Gb/s

–
BlueTooth…

E-commerce/2 9
II.2 :INTERNET
Lược sử :
–
ARPANET : 1969 -1990 Advanced Research
Project Agency Network-1973 : kết nối QTế
với Anh ( Uni. Col. London), Na uy ( Royal
Radar Establishment )
–
MILNET, CSNET : từ 1991
–
NREN National Research Education Network
–

–
MINITEL (Pháp), trước 1995
-
INTERNET : Liên mạng tòan cầu ( Mạng
của các mạng máy tính ) – Siêu xa lộ thông
tin ( Information Super Highway ) - Việt
Nam tham gia từ 12/1997
-
E.mail đầu tiên : 1972 Ray Tomlinson.
Ở Việt Nam : NETNAM, BDVN…1993-94

E-commerce/2 10
GIAO THỨC TRÊN INTERNET

Giao tiếp trên các kiểu mạng sử dụng nhiều
giao thức khác nhau : SNA của IBM, OHSDN,
X.25
Trên Internet cần tiếng nói chung : TCP/IP
* IP (Internet Protocole) lan từ 1 nút đến các
nút ( node to node )
* TCP ( Transmission Control Protocole) : là
một họ gồm khỏang 100 giao thức có các đặc
tính
–
Sequence control, Data Flow control (gói tin)
–
Giao tiếp trên mạng dùng giao thức SNA: Source
and Goal control, Error detection
- Connection type, Positive acknowledgment,
E-commerce/2 11
GIAO THỨC TRÊN INTERNET

Giao thức TCP/IP – mô hình DoD ( Department of Defense )

(sử dụng từ 1970, trước khi có mô hình tham chiếu OSI)

Chức năng các tầng (Chỉ có 5 tầng):

Tầng 5 : Application layer

DHCP*DNS*FTP*HTTP*IMAP4*IRC*MIME*POP3*SIP*S
MTP*SSIT*SNMP*SSH*TELNET*TLS/SSL*BGP*RPC*RT
P*RTCP*SDP*SOAP


Tầng 4 : Transport layer

TCP*UDP*DCCP*SCTP*…

Tầng 3 : Network layer

IP(IPv4*IPv6)*ASP*ICMP*IGMP*RSVP*IGP*RARP*

Tầng 2 : Data link layer

ATM*DSL*Ethernet*FDDI*Frame Relay*GPRS
*Modems*PLC*PPP*Wi-Fi*…

Tầng 1 : Physical layer

DSL*Ethernet physical layer *ISDN* RS232* SONET/SDH
*G.709* Wi-Fi*…
E-commerce/2 12
GIAO THỨC TRÊN INTERNET

THAM CHIẾU VỚI MÔ HÌNH OSI

Tầng 7: Application -
Telnet,ECHO,HTTP,SMTP,SNMP,FTP,
SIP,SSH,NFS,RSTP,XMTP,Whois ENRP

Tầng 6 : Presentation - XDR,ASN.1, SMB, ASP, NCP

Tầng 5 : Session – ASAP, TLS, SSL, ISO 8327/ CCITT
X.225,RPC, NetBIOS, ASP


Tầng 4 : Transport - TCP, UDP, RTP, SCTP, SPX,
ATP, IL

Tầng 3 : Network – IP, ICMP, IGMP, IPX, OSPF, RIP,
IGRP, EIGRP, ARP, RARP, X25

Tầng 2 : Data Link – Ethernet, Token ring, HDLC,
Frame relay, ISDN, ATM, 802.11 WIFI, FDDI, PPP

Tầng 1 : Physical – 1 SONET/SDH, G.709, 0BASE-T,
100BASE-T, 1000BASE-T, T-carrier/E-carrier, various
802.11 physical layers
E-commerce/2 13
GIAO THỨC TRÊN
INTERNET

Gói tin :
–
độ dài <= 256 bits, không chiếm lâu
đường truyền, dễ kiểm sóat sai, lỗi
–
Header : Địa chỉ nguồn, địa chỉ đich,
số thứ tự, độ dài gói tin
–
Information : Nội dung tin
–
Check : Biên nhận ( ACK), Mã tự sửa
sai ( bit parity )
Header Information Check

E-commerce/2 14
GIAO THỨC TRÊN
INTERNET

Bên phát

T
0
t
1
t
2
t
3
…+2DT ( gói tin, phát lại gói thiếu )

Bên thu

T
0
t
1
t
2
t
3….+
DT ( ACK ) t
2
E-commerce/2 15
GIAO THỨC TRÊN INTERNET

* Một số giao thức trong hệ TCP/IP:
-
File Transfer Controle (FTP), Anonymous
FTP: dùng truyền các file lớn
-
TELNET : truy cập thông tin từ xa
-
WAIS, GOPHER : dịch vụ tìm kiếm thông
tin
* Hyper Text Transport Protocole : Giao
thức truyền thông siêu văn bản- http – sử
dụng truyền website – https – có lớp bảo mật
E-commerce/2 16
ĐỊA CHỈ INTERNET

URL : Uniform Resource Locator – Nguồn
định vị thống nhất

Địa chỉ IP : Mỗi ”máy” khi truy cập Internet
được INIC (Internet Network Information
Center) gán địa chỉ IP

Cơ quan quản lý IP ở Việt nam : VNNIC
(Vietnam Network Information Center)
E-commerce/2 17
ĐỊA CHỈ INTERNET
–
IP V4 : mỗi địa chỉ gồm 4 nhóm số (mỗi
nhóm từ 0 đến 255 – = 256) cho gần 4 tỷ
địa chỉ; hiện đang sử dụng:

Thí dụ :16.205.164.78 đúng
221.37.812.45 sai
–
IPV6 : Gần đây, nhu cầu sử dụng tăng, bắt
đầu thiếu địa chỉ  tiến đến sử dụng địa chỉ
6 nhóm số , cho hơn 10
24
địa chỉ ( Trung
quốc bắt đầu sử dụng )
E-commerce/2 18
II.3. Dịch vụ INTERNET sử dụng trong TMĐT
III.3.1. E-mail:
- Ray Tolimson phát minh từ 1970, dùng truyền message
trong mạng MT

Sử dụng giao thức SMTP, POP3 (Post Office Protocole
-version3),

Truyền file attachment multimedia, sử dụng giao thức
MIME (Multipurpose Internet Mail Extension)
Địa chỉ Email : username@nhà cung cấp.domain name



E-commerce/2 19
EMAIL TRONG TMĐT

Sơ đồ hoạt động:
Internet

Server Server
(Trung chuyển) (Trung chuyển)
Client Client
(Gửi và nhận thư) (Gửi và nhận thư)
E-commerce/2 20
EMAIL TRONG TMĐT
Các folders và công dụng :
-
Inbox, Outbox
-
Sent: sử dụng lưu thông điệp giao dịch
-
Draft: lưu mẫu công văn, thông điệp (template)
dùng cho lần khác (tính chuyên nghiệp)
-
Trash: Xóa tạm, xem lại trước khi xóa vĩnh
viễn
-
Attachment: các file gửi kèm
-
Spam/Junck mail/Bulk mail: thư nghi vấn
-
Reply to sender, to group, to all
-
Forward : Chuyển tiếp
E-commerce/2 21
EMAIL TRONG TMĐT
Các tiện ích :
Address book : lưu địa chỉ giao dịch, theo
group, thường xuyên convert vào Cơ sở dữ

liệu khách hàng
Block address : Cấm những địa chỉ không
cho gửi thư
Autoresponder : Tự động trả lời ( ngay/
định hạn sau một thời gian; một/nhiều lần )
Automessaging/Date mailing : Tự động gửi
thư theo thời hạn mặc định ( định kỳ Lễ, Tết/
Sinh nhật khách hàng )
E-commerce/2 22
EMAIL TRONG TMĐT

Sử dụng Email trong TMĐT:
–
Giao dịch thông thường
–
Giới thiệu, Quảng cáo : Sollicited Commercial
Email, Unsollicited Commercial Email (Spam)

Ưu điểm:
–
Tiếp cận cá nhân khách hàng, đối tác
–
Nhanh chóng, tòan cầu
–
Dung lượng lớn (+ Attachment)
–
Giá thành rẻ

Nhược điểm:
–

Không nhận dạng đối tác được (Không có chữ ký)
–
Tính bảo mật không cao.
E-commerce/2 23
DỊCH VỤ KHÁC TRÊN INTERNET

Truyền tệp lớn, sử dụng giao thức FTP

Anonymous FTP, thường sử dụng trong
messaging

CHAT, sử dụng IRC ( Internet Relay Chat
Protocole)

USENET NEWS GROUP, tìm tin, sử
dụng NNTP (Network News Transfer
Protocole)

TELNET, truy cập tìm kiếm thông tin từ
xa

WAIS, GOPHER tra cứu thông tin
E-commerce/2 24
II.3.2 : DỊCH VỤ WWW

Tim Bernard Lee (1989) phát minh và xây
dựng cơ sở giao thức sử dụng trên www

Trên xa lộ thông tin Internet, từ một địa chỉ
(user) có thể truy cập lan tỏa (navigate) tìm

kiếm thông tin trên liên mạng tòan cầu
( Web : mạng nhện )

WWW (world wide web): - Dịch vụ truy cập
tra cứu và trao đổi thông tin tại các trang
thông tin trong tất cả các máy tính kết nối
trong liên mạng toàn cầu Internet
E-commerce/2 25
WEBSITE

Internet là một xa lộ thông tin siêu tốc “ảo”, nối liền
những “miền thông tin”

Website là một “miền thông tin” bao gồm những dữ
liệu có cấu trúc định hình đặt trên những ổ cứng của
Máy chủ, Máy tính trên tòan thế giới, kết nối với
Internet. Website gồm nhiều trang web (web page)

Phân loại:
–
Trang web tĩnh-static: Kết cấu định dạng sẵn, người
truy cập (client side) chỉ có thể xem và không có giao
tiếp với CSDL
–
Trang web động-dynamic: Phía khách (client side) có
thể truy cập giao tiếp với CSDL phía server side để
đề nghị những yêu cầu theo qui định cho phép