BÀI 8 TÀI CHÍNH QUỐC TẾ

BÀI 8
TÀI CHÍNH QUỐC TẾ

Copyright
@ 2019
Đại học
Kinh tếĐại
Quốc
dânKinh tế Quốc dân
Copyright
© 2019
- Trường
học

1


MỤC TIÊU
Sau khi học, sinh viên cần hiểu và phân tích được:
- Giải thích được nguyên tắc xác định tỷ giá trong dài

hạn, ngắn hạn và các yếu tố tác động tới tỷ giá dài hạn,
tỷ giá ngắn hạn

- Mô tả và so sánh nguyên tắc hoạt động của các hệ
thống tỷ giá, phân tích vai trị và sự can thiệp của
NHTW trong mỗi hệ thống tỷ giá

Copyright @ 2019 Đại học Kinh tế Quốc dân

2

Tình huống khởi động: Đồng Nhân dân tệ của Trung
Quốc sẽ tiếp tục tăng giá trong tương lai
 Số liệu giao dịch ngày 8/2/2014 cho thấy tỷ giá USD/CHN giữa đô la
Mỹ và nhân dân tệ của Trung Quốc ở mức 6,0273, là mức cao nhất
trong hơn 20 năm trở lại đây. So với đầu năm 2013, đồng Nhân dân tệ
đã tăng giá 3,62%, mức tăng giá cao nhất so với các đồng tiền khác
trong khu vực. Đồng Nhân dân tệ đã chịu sức ép tăng giá từ nhiều
năm nay từ phía cộng đồng quốc tế.
 Số liệu về thặng dư thương mại 2013 cho thấy nước này đạt
 được 259,75 tỷ USD, đưa dự trữ ngoại tệ của Trung Quốc lên 3,82
nghìn tỷ đơ la.

Tại sao Trung Quốc muốn duy trì một đồng tiền có giá
trị thấp?

Copyright @ 2019 Đại học Kinh tế Quốc dân

3


1. Cơ sở hình thành và các quan hệ tài chính quốc tế

Sự phát triển của các hoạt
động thương mại và hợp tác
quốc tế

Xu thế mở cửa, hội
nhập và toàn cầu hoá

Copyright @ 2019 Đại học Kinh tế Quốc dân

4


2. Thị trường ngoại hối
2.1. Thị trường ngoại hối là thị trường mua bán ngoại tệ
2.2. Chủ thể tham gia hoạt động trên thị trường ngoại hối
 NHTW
 NHTM và các tổ chức tài chính khác
 Doanh nghiệp

 Nhà đầu cơ tiền tệ

Copyright @ 2019 Đại học Kinh tế Quốc dân

5


3. Tỷ giá
3.1. Khái niệm: là giá cả của một đơn vị tiền tệ một nước
được tính theo tiền tệ của nước khác
Vai trò?
3.2. Tỷ giá dài hạn: Nguyên tắc xác định tỷ giá dài hạn
 Quy luật một giá
 Thuyết ngang giá sức mua

Copyright @ 2019 Đại học Kinh tế Quốc dân

6


Tỷ giá cân bằng thị trường ngoại hối

Khi thị trường ngoại hối ở trạng thái cân bằng,  người dâ
3.2. châu
Tỷ giá
dài hạn
Âu bán ra khối   lượng EUR bằng với khối   lượng EU

người Mỹ muốn mua và tỷ giá tại  đó  là  tỷ giá cân bằng th
trường. Tỷ giá trên thị trường sẽ điều chỉnh  cho  đến  khi  đ
được mức tỷ giá cân bằng, tại  đó  thị trường khơng tồn tại  d
Tỷ
giá
cân
thị trường
ngoại
hối15.3 tỷ giá câ
cung  và
 dư
 cầu
 đốibằng
với  đồng
EUR. Trong
Hình
bằng thị trường  đạt  được tại E* và khối  lượng  EUR  được gia
dịch là Q*.
$

S€

E2
E*
E1
D€
Q1

Copyright @ 2019 Đại học Kinh tế Quốc dân

Q*

Q2

Q€

7


3.2. Tỷ giá dài hạn
Các nhân tố tác động tới tỷ giá dài hạn
(1) Mức giá cả tương đối giữa 2 nước: Khi mức giá cả một nước tăng, mức giá cả
nước ngoài giữ nguyên, làm cho giá hàng ngoại trở nên rẻ hơn trong nước

(2) Thuế quan và hạn ngạch nhập khẩu: Nếu thuế nhập khẩu tăng và hạn ngạch
nhập khẩu giảm, làm cho hàng hoá nhập khẩu trở nên đắt đỏ hơn, làm giảm nhu
cầu nhập khẩu hàng hóa, cung nội tệ giảm xuống và làm đồng nội tệ tăng giá
trong dài hạn
3) Sự ưa thích hàng nội so với hàng ngoại

(4) Năng suất lao động: Năng suất lao động ở một nước tăng lên làm giá cả hàng
hóa sản xuất tại nước đó trở nên rẻ hơn so với hàng hóa sản xuất ở nước ngồi và
đồng nội tệ sẽ tăng giá
Copyright @ 2019 Đại học Kinh tế Quốc dân

8


3.2. Tỷ giá dài hạn
Các nhân tố tác động tới tỷ giá dài hạn

Copyright @ 2019 Đại học Kinh tế Quốc dân

9


3.3. Tỷ giá ngắn hạn
Nguyên tắc xác định tỷ giá ngắn hạn

Tỷ giá ngắn hạn được xác định để làm cân bằng lãi suất tiền gửi trong nước với
lãi suất tươngng đương của tiền gửi bằng ngoại tệ
Gọi lãi suất nội tệ là iD, lãi suất ngoại tệ là iF; để so sánh lãi suất dự tính của 2
đồng tiền thực hiện phân tích như sau:
Gọi tỷ giá trao ngay hiện tại là Et (EUR/$), tỷ giá dự kiến sau 1 năm là Eet+1.
Giả sử có 1 USD và có 2 lựa chọn để gửi tiền:
(*) Gửi bằng đồng USD: Số tiền thu được sau 1 năm tính bằng USD là
1 + iF; (USD là đồng tiền ngoại tệ)
(**) Gửi bằng đồng EUR: chuyển USD ở thời điểm hiện tại sang EUR
để gửi, số tiền thu được sau 1 năm tính bằng EUR là 1/Et * (1+iD). Tính ra USD
số tiền nhận được cuối kỳ sẽ là: 1/Et * (1+iD)* Eet+1

Copyright @ 2019 Đại học Kinh tế Quốc dân

10


3.3. Tỷ giá ngắn hạn
Nguyên tắc xác định tỷ giá ngắn hạn (tiếp)

Để thị trường đạt được cân bằng phải có số tiền nhận được từ
2 lựa chọn là bằng nhau tính theo USD:
1 + iF = (1+iD)* Eet+1/Et
Biến đổi: iF = Eet+1/Et* iD + (Eet+1- Et)/Et
vì Eet+1/Et rất gần 1 nên:

iF = iD + (Eet+1- Et)/Et
Viết lại: iF - (Eet+1- Et)/Et = iD

Copyright @ 2019 Đại học Kinh tế Quốc dân

11


3.3. Tỷ giá ngắn hạn
Sự cân bằng trên thị trường ngoại hối ngắn hạn
- Lãi suất tiền gửi ngoại tệ tương đương là lãi suất tiền gửi
ngoại tệ trừ đi tỷ lệ tăng giá dự tính của nội tệ.
Gọi lãi suất này là RF: RF = iF - (Eet+1- Et)/Et
- Lãi suất nội tệ: iD không thay đổi ở các mức tỷ giá khác nhau.

Đường thể hiện lãi suất tiền gửi nội tệ RD là đường thẳng đứng

trên đồ thị

Copyright @ 2019 Đại học Kinh tế Quốc dân

12


3.3. Tỷ giá ngắn hạn
Sự cân bằng trên thị trường ngoại hối ngắn hạn (Tiếp)

Copyright @ 2019 Đại học Kinh tế Quốc dân

13


3.3. Tỷ giá ngắn hạn
Các nhân tố tác động tới tỷ giá ngắn hạn
-Thay đổi trong lãi suất tiền gửi ngoại tệ iF
-Thay đổi trong tỷ giá dài hạn dự tính Eet+1
-Thay đổi lãi suất tiền gửi nội tệ iD

Copyright @ 2019 Đại học Kinh tế Quốc dân

14


3.4. Can thiệp tỷ giá và lượng tiền cung ứng
Can thiệp ngoại hối và cung ứng tiền tệ
NHTW bán ra 1 khoản dự trữ quốc tế tương đương với 10 tỷ đồng

=> Giảm dự trữ quốc tế và lượng tiền cung ứng

- Bán cho NHTM
Tài sản
Dự trữ quốc tế

-10

Nợ
Dự trữ -10

Bán cho giới phi ngân hàng
Tài sản
Dự trữ quốc tế -10
Copyright @ 2019 Đại học Kinh tế Quốc dân

Nợ
Tiền lưu hành

-10
15


3.4. Can thiệp tỷ giá và lượng tiền cung ứng
 Can thiệp vô hiệu: can thiệp trên thị trường ngoại hối được
trung hoà bởi nghiệp vụ thị trường mở đối lập khơng làm thay
đổi lượng tiền cung ứng
 Ví dụ: NHTW mua vào khối lượng dự trữ quốc tế tương đương

10 tỷ đồng từ các NHTM, đồng thời thực hiện nghiệp vụ thị

trường mở bán ra 10 tỷ đồng tín phiếu kho bạc giữ cho cơ số
tiền tệ không đổi, lượng tiền cung ứng không đổi

Copyright @ 2019 Đại học Kinh tế Quốc dân

16


3.4. Can thiệp tỷ giá và lượng tiền cung ứng

NHTW

Tài sản
Dự trữ quốc tế
+10 tỷ
Chứng khoán
- 10 tỷ

Nợ
Dự trữ
Dự trữ

+10 tỷ
- 10 tỷ

 Can thiệp vô hiệu không làm thay đổi lượng tiền cung ứng và
không ảnh hưởng tới tỷ giá

Copyright @ 2019 Đại học Kinh tế Quốc dân

17


3.4. Can thiệp tỷ giá và lượng tiền cung ứng
 Can thiệp hữu hiệu: can thiệp vào thị trường ngoại hối làm thay
đổi cung tiền

 Ví dụ: NHTW mua vào khối lượng dự trữ quốc tế tương đương 10
tỷ đồng từ các NHTM làm cho dự trữ quốc tế tăng, tiền cơ sở tăng
và lượng tiền cung ứng tăng lên

Copyright @ 2019 Đại học Kinh tế Quốc dân

18


3.4. Can thiệp tỷ giá và lượng tiền cung ứng

NHTW
Tài sản
Dự trữ quốc tế

Nợ
+10 tỷ

Dự trữ

+10 tỷ

Lượng tiền cung ứng tăng tác động tới tỷ giá như đã được phân tích ở

trên

Copyright @ 2019 Đại học Kinh tế Quốc dân

19


4. Cán cân thanh toán quốc tế
4.1. Khái niệm: là bảng thống kê các giao dịch kinh tế phát sinh
giữa các cá nhân, tổ chức của một nước (bao gồm khu vực tư
nhân và Chính phủ) với các cá nhân và tổ chức ở các nước còn

lại trên thế giới trong một khoảng thời gian nhất định
Vai trò?

Copyright @ 2019 Đại học Kinh tế Quốc dân

20


4.2. Các khoản mục của CCTT
Tài khoản vãng lai

Tài khoản vốn

Tài khoản tài chính

Copyright @ 2019 Đại học Kinh tế Quốc dân

21

4.2.Các khoản mục của CCTT
Tài khoản vãng lai bao gồm
1.Cán cân thương mại

- Xuất khẩu
- Nhập khẩu

2. Thu nhập từ đầu tư ròng
3. Dịch vụ ròng

4. Di chuyển 1 chiều ròng

Copyright @ 2019 Đại học Kinh tế Quốc dân

22


4.2. Các khoản mục của CCTT
Tài khoản vốn bao gồm
5. Di chuyển vốn

6. Mua/ bán tài sản phi tài chính, phi sản xuất
Tài khoản tài chính bao gồm
7. Đầu tư trực tiếp
8. Đầu tư gián tiếp (đầu tư theo danh mục) vào các loại tài sản tài
chính
9. Đầu tư khác
Copyright @ 2019 Đại học Kinh tế Quốc dân

23


4.2. Các khoản mục của CCTT
Thâm hụt hoặc thặng dư cán cân thanh toán
Tổng các số dư của 3 tài khoản (bao gồm cả các sai lệch thống kê)
được gọi là số dư giao dịch cán cân thanh toán
Phương thức tài trợ cán cân thanh tốn
Một nước có thâm hụt tài khoản vãng lai được tài trợ bằng việc
gia tăng vay nợ nước ngoài hoặc giảm đi trong dự trữ ngoại hối,
hoặc dịng tiền đầu tư từ nước ngồi tăng lên

Copyright @ 2019 Đại học Kinh tế Quốc dân

24


4.5. Sự phát triển của hệ thống tài chính quốc tế
4.5.1. Chế độ bản vị vàng
 Tỷ giá cố định trong chế độ bản vị vàng làm giảm rủi ro biến động
trong giá cả hàng hóa xuất nhập khẩu giữa các nước và thúc đẩy

hoạt động thương mại quốc tế
 Hạn chế cơ bản của chế độ bản vị vàng là lượng tiền cung ứng ở
một nước nào đó phụ thuộc vào lượng vàng di chuyển ra hay vào
nước đó và lượng cung tiền của các nước sử dụng hệ thống bản vị
vàng phụ thuộc vào tốc độ khai thác vàng

Copyright @ 2019 Đại học Kinh tế Quốc dân

25