(SKKN 2022) một số giải pháp chỉ đạo giáo viên mẫu giáo xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm ở trường mầm non phú thanh

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HỐ

PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN QUAN HÓA

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

TÊN ĐỀ TÀI
MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỈ ĐẠO GIÁO VIÊN MẪU GIÁO XÂY
DỰNG TRƯỜNG MẦM NON LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM Ở
TRƯỜNG MẦM NON PHÚ THANH

Người thực hiện: Phạm Thị Đương
Chức vụ: Phó hiệu trưởng
Đơn vị cơng tác: Trường mầm non Phú Thanh
SKKN thuộc lĩnh vực: Quản lý


THANH HÓA, NĂM 2022
MỤC LỤC
Nội dung

TT

Trang

Mục lục
1

Mở đầu

1

1.1

Lý do chọn đề tài

1.2

Mục đích nghiên cứu

2

1.3

Đối tượng nghiên cứu

2

1.4

Phương pháp nghiên cứu

2

Nội dung sáng kiến kinh nghiệm

1-2

2-3
3

2.1

Cơ sở lý luận

3-4

2.2

Thực trạng của vấn đề

4-6

2.3

Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
Giải pháp 1: Bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, cũng như
kiến thức kỹ năng xây dựng môi trường giáo dục cho đội
ngũ giáo viên.
Giải pháp 2: Triển khai cho cán bộ giáo viên học chuyên đề
“xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”đạt
hiệu quả.
Giải pháp 3: Chỉ đạo giáo viên phối kết hợp với cha mẹ thu
gom nguyên vật liệu, phế thải để làm đồ dùng đồ chơi tự tạo
góp phần ”xây dựng mơi trường lấy trẻ làm trung tâm”.
Giải pháp 4: Chỉ đạo giáo viên mẫu giáo xây dựng môi
trường giáo dục trong lớp và tạo góc thiên nhiên ngồi lớp
học.
Giải pháp 5: Tổ chức thực hiện“xây dựng môi trường giáo
dục lấy trẻ làm trung tâm” cho cán bộ giáo viên mẫu giáo
đạt hiệu quả.

Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm với hoạt động giáo dục,
với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường

2.3.1

2.3.2

2.3.3

2.3.4
2.3.5
2.4
3

Kết luận, kiến nghị

6
6-7

8-9

10-11

11-13
13-16
16-18
18

3.1

Kết luận

18-19

3.2

Kiến nghị

19-20

Tài liệu tham khảo
Danh mục



4
1. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài.
Giáo dục mầm non là cấp học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, đặt
nền móng cho sự phát triển tồn diện con người Việt Nam, thực hiện việc nuôi
dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em từ 03 tháng tuổi đến 06 tuổi [1]. Mục tiêu giáo
dục mà luật giáo dục đặt ra cho nghành học mầm non năm 2019 là: Giáo dục mầm
non nhằm phát triển toàn diện trẻ em về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình
thành yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ em vào học lớp một.
Sứ mệnh mà Đảng ta giao cho nghành giáo dục trong nghị quyết số 29
NQ/TW hội nghị lần thứ XIII ban chấp hành trung ương khóa XI ngày 4 tháng 11
năm 2013 đó là. “Mầm non đang là giai đoạn vàng cho sự phát triển của trẻ, đặc
biệt là sự hoàn thiện của não bộ. Đây là giai đoạn mà trẻ cần được chăm sóc
trong điều kiện dinh dưỡng đầy đủ phù hợp, có phương pháp giáo dục hiện đại và
môi trường rèn luyện thể chất. Chính những yếu tố này sẽ giúp hình thành nên

nhân cách tốt, lối sống lành mạnh và trở thành cơng dân tồn cầu trong tương
lai” [2]...
Đi cùng với vấn đề đổi mới giáo dục việc chỉ đạo đưa chuyên đề vào thực
hiện trong năm học đã được quan tâm chú trọng và phát triển mạnh, trong đó có
“Chuyên đề xây dựng Trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”. Việc xây dựng
Trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm vô cùng quan trọng đối với trẻ mẫu giáo
“Lấy trẻ làm trung tâm” là một quan điểm giáo dục tiến bộ về vị trí trung tâm của
q trình giáo dục, xem cá nhân trẻ với phẩm chất năng lực riêng- vừa là đối tượng
vừa là chủ vừa là mục đích của q trình đó, tiến tới cá thể hóa q trình giáo dục
với sự trợ giúp cần thiết (của gia đình, cơ giáo, bạn bè và người lớn xung quanh;
của các sự vật, hiện tượng xung quanh), đảm bảo rằng tiềm năng của mỗi trẻ được
phát triển tối ưu, đã định hướng cho giáo viên mầm non trong việc xây dựng, sử
dụng hiệu quả môi trường giáo dục, lập kế hoạch giáo dục và tổ chức hoạt động
giáo dục cho trẻ mẫu giáo nói riêng và trẻ trong trường mầm non nói chung, trong
đó “Hoạt động chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo” [3]. Vui chơi không
chỉ là hoạt động giúp trẻ giải trí, thư giãn mà còn giúp trẻ cảm nhận và khám phá
thế giới xung quanh một cách tự nhiên, thuận lợi, nhanh chóng. Tất cả các trị chơi
đều có tiềm năng hỗ trợ cho việc học của trẻ. Bởi vậy chỉ có xây dựng trường mầm
non lấy trẻ làm trung tâm đảm bảo các tiêu chí trong bộ tiêu chí thực hành áp dụng
quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong xây dựng và sử dụng môi trường
giáo dục tại trường mầm non mới đáp ứng nhu cầu hứng thú chơi của trẻ mẫu giáo
tạo điều kiện cho trẻ “Chơi mà học, học bằng chơi”.
Nhưng thực tế việc xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm giai
đoạn I trong trường mầm non cịn tồn tại nhiều khó khăn bất cập trong các nhà


5
trường; việc tạo mơi trường giáo dục trong và ngồi nhóm lớp của giáo viên mẫu
giáo hiệu quả chưa cao. Mơi trường vật chất trong và ngồi lớp chưa đáp ứng được
nhu cầu, hứng thú chơi của trẻ mẫu giáo, chưa tạo được điều kiện cho tất các trẻ có

thể “Chơi mà học, học bằng chơi”; phù hợp với điều kiện thực tế. Các khu vực
trong nhà trường việc tận dụng các không gian để cho trẻ hoạt động chưa phù hợp,
chưa đa dạng, phong phú, các góc hoạt động trong lớp và ngồi lớp chưa mang tính
mở, chưa tạo điều kiện cho trẻ dễ dàng tự lựa chọn và sử dụng sự vật, đồ vật, đồ
chơi để thực hành, trải nghiệm. Chưa tạo điều kiện, cơ hội cho trẻ hoạt động, trải
nghiệm, khám phá dưới nhiều hình thức khác nhau. Trẻ chưa có cơ hội, tận dụng
hồn cảnh, tình huống thật để hoạt động trải nghiệm, khám phá. Việc tạo môi
trường của giáo viên mẫu giáo chưa được đồng đều, tính thẩm mỹ chưa cao, chưa
có tính sáng tạo, còn một vài giáo viên chưa thực sự đầu tư suy nghĩ tìm tịi, sáng
tạo trong việc tạo mơi trường giáo dục cho trẻ.
Là một cán bộ quản lý hàng ngày trực tiếp chỉ đạo giáo viên thực hiện nhiệm
vụ chuyên môn, điều mà tôi trăn trở phải làm sao mà tất cả trẻ trong độ tuổi mẫu
giáo đến trường đều được chăm sóc giáo dục tốt, có một mơi trường giáo dục tốt
nhất, có đầy đủ các điều kiện vật chất trong lớp, ngoài lớp đáp ứng các nhu cầu
hoạt động của trẻ mẫu giáo. Chính vì vậy mà tôi đã trăn trở suy nghĩ nghiên cứu
tài liệu để tìm ra: “Một số giải pháp chỉ đạo giáo viên mẫu giáo xây dựng trường
mầm non lấy trẻ làm trung tâm ở trường mầm non Phú Thanh” để nghiên cứu
và tìm ra một số giải pháp giúp giáo viên xây dựng môi trường hoạt động học tập
trẻ ngày càng tốt hơn.
1.2. Mục đích nghiên cứu.
Tạo mơi trường “Mở” mang tính kích thích, chú ý, tư duy và tích cực của
trẻ, thúc đẩy trẻ tham gia vào các hoạt động và trải nghiệm đa dạng đạt hiệu quả.
Tạo cho trẻ cơ hội được “học bằng chơi, chơi mà học” bằng nhiều cách khác nhau
phù hợp với nhu cầu, hứng thú và khả năng của trẻ. Đưa ra những giải pháp tối ưu
trong công tác chỉ đạo “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” tạo cho
trẻ một môi trường học tập thân thiện phù hợp đặc điểm lứa tuổi của trẻ trong
trường mầm non Phú Thanh, từ đó nâng cao chất lượng toàn diện cho trẻ.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
Giáo viên mẫu giáo, trẻ khối mẫu giáo trường mầm non Phú Thanh năm học
2021-2022.

1.4. Phương pháp nghiên cứu.
Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết: Đọc, tham khảo các văn
bản, các tài liệu về chương trình ni dưỡng-chăm sóc-giáo dục trẻ mầm non, xây
dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm như: Phương pháp thống kê, xử lý số
liệu; Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin; Phương pháp thực


6
hành trải nghiệm, qan sát biểu hiện hứng thú, cảm giác sự thoải mái của trẻ khi trẻ
tham gia các hoạt động khi được hoạt động trong môi trường lấy trẻ làm trung tâm;
Nghiên cứu cơ sở lý luận về việc tăng cường cơ sở vật chất, đồ dùng trang thiết bị,
đồ chơi trong trường mầm non.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1 . Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Theo tiến sỹ Phan Thị Thu Hiền chuyên gia giáo dục đầu đời Việt Nam cho
rằng: “Cách tiếp cận tốt nhất để giáo dục trẻ từ 0-11 tuổi là lấy trẻ làm trung tâm và
áp dụng các phương pháp dạy học tích cực để thúc đẩy tính chủ động, khả năng tư
duy, phản biện và giải quyết vấn đề ở trẻ”. Tiến sỹ cũng khẳng định rằng;
“Chương trình giáo dục mầm non tốt là một chương trình lấy trẻ làm trung tâm.
Có nghĩa là nó được xây dựng dựa trên hứng thú, nhu cầu, kinh nghiệm và khả
năng của trẻ. Chương trình này sẽ tạo cơ hội cho trẻ được phát triển tồn diện,
khơng trú trọng tới sự phát triển trí tuệ mà cịn ni dưỡng tâm hồn, phát triển thể
chất và khả năng giao tiếp xã hội của trẻ. Một chương trình tốt nhất là chương
trình khơng chỉ quan tâm tới trẻ “Học được gì” mà cịn trú trọng “Học như thế
nào”, tức là cho trẻ những trải nghiệm học tập tích cực để phát triển đam mê ham
học hỏi của trẻ và khả năng tự học”[4].
Theo E.I.Chikheeva: “Mơi trường có vai trị vơ cùng to lớn và khó có một
yếu tố nào sánh được với nó trong công tác giáo dục và phát triển của trẻ. Môi
trường ảnh hưởng đến tất cả các mặt phát triển. Khơng một năng lực nào của trẻ
lại khơng được hình thành từ hoạt động tương tác với môi trường xung quanh.

Chính vì vậy, ai là người thành cơng tạo dựng mơi trường học tập cho trẻ, người
đó sẽ giảm bớt cơng việc của mình, mà hiệu quả giáo dục lại đạt cao hơn. Trong
một môi trường thuận lợi, đứa trẻ sẽ sống và phát triển bằng chính cuộc sống của
mình. Tâm hồn trẻ thơ được hồn thiện từ chính bản thân đứa trẻ và từ người mẹ
hiền từ là thiên nhiên’’...[5].
Thực hiện kế hoạch số 23/KH-PGDĐT ngày 22/07/2021 của Phòng Giáo
dục và Đào tạo về Kế hoạch Chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm
trung tâm” giai đoạn 2021-2025, nhà trường triển khai Kế hoạch Chuyên đề “Xây
dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” giai đoạn 2021-2025, cụ thể: Tạo
mơi trường cơng bằng, an tồn, thân thiện, lành mạnh đối với trẻ em; kích thích
tính chủ động, tích cực và sáng tạo của trẻ em, góp phần nâng cao chất lượng
giáo dục phát triển toàn diện trẻ em trong các trường Mầm non; Nâng cao năng
lực và ý thức trách nhiệm của cán bộ quản lý, giáo viên mầm non và cha mẹ trẻ
trong thực hiện nhiệm vụ ni dưỡng, chăm sóc, giáo dục phát triển toàn diện trẻ
em mầm non; Huy động sự tham gia của gia đình và xã hội, tạo sự thống nhất
trong thực hiện xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm. Phát huy kết quả


7
đạt được của Chuyên đề xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm giai
đoạn 2016 - 2020; Bảo đảm trẻ em trong các trường Mầm non được nuôi dưỡng,
chăm sóc, giáo dục theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm; Bảo đảm
quyền trẻ em trong các trường Mầm non; Nâng cao năng lực cán bộ quản lý, giáo
viên mầm notrong công tác quản lý, chỉ đạo thực hiện chương trình giáo dục mầm
non chương trình giáo dục màm non quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm thông
qua việc bồi dưỡng, hỗ trợ nâng cao năng lực thực hiện các hoạt động; Đẩy mạnh
xã hội hóa để huy động đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi
nhằm nâng cao chất lượng ni dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em mầm non và
tăng cường điều kiện thực hiện chương trình giáo dục mầm non; Đẩy mạnh ứng
dụng công nghệ thông tin, công nghệ số trong các hoạt động của trường Mầm

non; Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tạo sự thống nhất, đồng hành giữa nhà
trường, gia đình và xã hội trong hoạt động ni dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ và
thực hiện Chun đề; phổ biến, nhân rộng các mơ hình điểm về xây dựng trường
mầm non lấy trẻ làm trung tâm, tôn vinh các tập thể và cá nhân điển hình trong thực
hiện Chuyên đề [6].
Nhận thức được tầm quan trọng của môi trường giáo dục đối với sự phát
triển nhân cách của trẻ và sự phát triển chất lượng giáo dục của nhà trường, trong
những năm học qua, Trường mầm non Phú Thanh đã đặc biệt chú trọng thực
hiện chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”.
Công tác chỉ đạo xây dựng môi trường luôn được nhà trường chú trọng, việc
triển khai kế hoạch xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm gắn liền với
chỉ đạo thực hiện đồng bộ môi trường bên trong, và bên ngồi lớp học và kết hợp
với mơi trường giáo dục.
phụ huynh đã tạo nên một môi trường tinh thần thân thiện đối với trẻ.
2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
* Thuận lợi
Trường mầm non Phú Thanh có cơ sở vật chất cơ bản đáp ứng cho cơng tác
chăm sóc-ni dưỡng-giáo dục.
Nhà trường tạo được môi trường lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ hoạt động.
Ln được đón nhận sự quan tâm lãnh chỉ đạo của các cấp ủy, chính quyền địa
phương và sự đồng thuận ủng hộ của phụ huynh.
Tổng số trẻ là 116 /7 nhóm lớp: 1 nhóm trẻ, 1 lớp 3 - 4 tuổi; 2 lớp 4 - 5 tuổi;
1 lớp 5 - 6 tuổi và có 2 nhóm lớp ghép 3 độ tuổi, trẻ ở bán trú đạt 100%.
Tổng số có 19 cán bộ giáo viên, nhân viên; trong đó ban giám hiệu có 02, giáo
viên là 14 và 03 nhân viên. Đội ngũ giáo viên, trẻ, khỏe, năng động, nhiệt tình, quan
tâm đến trẻ và có tinh thần trách nhiệm cao trong cơng tác an tồn tuyệt đối cho trẻ.


8
Các phòng học cơ bản đảm bảo đủ ánh sáng, thơng thống, sạch sẽ, ấm về

mùa đơng và mát về mùa hè, hệ thống nước sạch đảm bảo phục vụ sinh hoạt, có
cơng trình vệ sinh.
* Khó khăn
Là xã điều kiện kinh tế khó khăn, ngành nghề đa dạng, hàng năm phải hứng
chịu thiên tai, bão lụt đời sống nhân dân không ổn định, kinh tế phát triển kém do
ảnh hưởng của dịch bệnh covid -19 kéo dài. Môi trường vật chất trong và ngoài
lớp chưa đáp ứng được nhu cầu, hứng thú chơi của trẻ, chưa tạo được điều kiện
cho tất cả trẻ có thể chơi mà học, học bằng chơi.
Việc tạo mơi trường giáo dục trong và ngồi nhóm lớp của giáo viên mẫu giáo
hiệu quả chưa cao. Kỹ năng tạo môi trường của giáo viên chưa được đồng đều, còn
một vài giáo viên chưa thực sự đầu tư tìm tịi, sáng tạo trong việc tạo mơi trường
giáo dục cho trẻ, chưa có khả năng tạo ra mơi trường và tận dụng môi trường để tổ
chức các hoạt động đáp ứng các nhu cầu hoạt động của trẻ.
Phụ huynh cũng như mọi người trong cộng đồng chưa thực sự quan tâm đến
việc tạo môi trường giáo dục cho trẻ, việc góp sức để cùng giáo viên làm đồ dùng
đồ chơi cho trẻ chưa được trú trọng. Nguồn lực để xây dựng trường mầm non lấy
trẻ làm trung tâm cịn gặp nhiều khó khăn.
* Khảo sát thực trạng
Để làm tốt việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, tôi tiến
hành khảo sát môi trường giáo dục thực tế (tháng 9 năm 2021).
* Đối với giáo viên
Tổng
Tốt
Khá
TB
TT
Nội dung đánh giá
số GV Số % Số % Số %
gv
gv

MG gv
Số GV biết lập KH chuyên đề” Lấy
1 trẻ làm trung tâm” phù hợp với độ
12
2 17
7 58 3
25
tuổi,với tình hình của lớp
Số GV biết tạo MT trong lớp “Lấy
2
12
2 17 6 50 4 33
trẻ làm trung tâm”
Số GV biết tạo mơi trường ngồi
3
12
2 17 6 50 4 33
lớp học “Lấy trẻ làm trung tâm”
Số GV biết tổ chức các họat động
4
12
3 25 4 33 5 42
“Lấy trẻ làm trung tâm”
* Đối với trẻ:
Khảo sát thực tế trẻ mẫu giáo.
TT
Tiêu chí khảo sát
Tổng số Mức độ đạt được

9
trẻ MG
được
khảo sát

Đạt
Số
%
trẻ

Chưa đạt
Số
%
trẻ

Tích cực tham gia hoạt động theo
92
67 73 25
27
nhóm
Trẻ thơng qua chơi mà học học mà
2
92
53 58 39
42
chơi
Trẻ biết trải nghiệm khám phá, môi
3
92
69 75 23

25
trường giáo dục trong và ngoài lớp
Trẻ tự tin trong giao tiếp, thân thiện với
4 cô giáo, các bạn và môi trường xung
92
57
35
38
62
quanh. và trong các hoạt động giáo dục
* Nguyên nhân.
Đối với ban giám hiệu.
Công tác tham mưu xây dựng môi trường trong, ngồi cho trẻ hoạt động chưa
có kết quả cao. Kinh nghiệm trong công tác quản lý chưa nhiều.
Trang thiết bị dạy học, đồ dùng đồ chơi phục vụ dạy và học vẫn còn thiếu.
Đối với giáo viên.
Một số giáo viên chưa đầu tư thời gian để xây dựng môi trường giáo dục
phong phú về đồ dùng, đồ chơi, chưa đổi mới nhiều về phương pháp dạy học
chuyên đề lấy trẻ làm trung tâm vào trong tiết dạy dẫn đến tiết dạy chưa đạt hiệu
quả cao. Xây dựng môi trường trong, ngoài ở một số lớp chưa phù hợp với lứa tuổi
hoặc còn sơ sài.
Đối với học sinh và phụ huynh.
Một số trẻ cịn nhút nhát trong q trình giao tiếp. Một số phụ huynh chưa
quan tâm đến việc học tập của con em mình.
Từ kết quả khảo sát và nguyên nhân bản thân tôi nhận thấy việc xây dựng
trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm mới chỉ thể hiện ở bề rộng, chưa có chiều
sâu. Do đó kết quả mang lại chưa cao, số trẻ hứng thu, tích cực tham gia vào các
hoạt động và trải nghiệm chưa nhiều, trẻ lĩnh hội kiến thức chưa cao. Vì vậy tơi
cần phải có nhiều biện pháp để chỉ đạo việc xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm
trung tâm khoa học và hiệu quả hơn để thoả mãn nhu cầu học bằng chơi, chơi bằng

học của trẻ.
2.3. Các giải pháp đã sử dụng giải quyết vấn đề.
Giải pháp 1: Bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, kiến thức, kỹ năng xây
dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm cho đội ngũ giáo viên.
1


10
Tôi đã tổ chức cho giáo viên học tập chuyên đề giáo dục bảo vệ môi trường
và thảo luận sâu về chuyên đề, để khai thác hết yêu cầu của chuyên đề, áp dụng
vào hoạt động thực hành xây dựng môi trường.
Bằng cách phát động giáo viên tranh thủ nghiên cứu sách báo, sưu tầm các
loaị tranh ảnh, xem các kênh truyền hình, truy cập mạng để có vốn kiến thức được
đầy đủ và phong phú hơn. Giáo viên luôn có ý thức học hỏi những người đi trước,
dự giờ, tham quan các lớp, trau dồi kiến thức, học những điều hay, điều mới lạ để
thực hiện dạy trẻ có hiệu quả nhất. Từ đầu năm tôi đã lên kế hoạch bồi dưỡng cán
bộ, giáo viên theo từng tuần, từng tháng, từng năm học. Giáo viên phải nắm chắc
và hiểu được vai trò và tầm quan trọng của việc xây dựng môi trường hoạt động
giáo dục đối với sự phát triển toàn diện của trẻ.
Đây được coi là biện pháp then chốt, bởi vì đội ngũ cán bộ giáo viên mới
chính là những người trực tiếp xây dựng mơi trường - chăm sóc giáo dục trẻ. Nếu
giáo viên có nhận thức đúng sẽ giúp cho hành động đúng. Để chỉ đạo thực hiện tốt
biện biện pháp này bản thân tôi ln tích cực:
- Sưu tầm, tìm tịi tài liệu, tập san…viết về nội dung xây dựng môi trường
hoạt động giáo dục cho toàn trường học tập nghiên cứu. Truy cập những tranh ảnh,
đồ dùng trên mạng Internet, băng đĩa, chiếu cho chị em xem về quy trình, nguyên
tắc, thiết kế (cách sắp xếp, bố trí và cách làm từ những nguyên vật liệu sẵn có ở địa
phương, để cho sự sắp xếp góc phù hợp với từng góc từng chủ đề).
- Mở hội thảo chuyên đề cho cán bộ giáo viên cùng tham gia hưởng ứng
thảo luận về nội dung thực hiện.

- Xây dựng tổ chức các giờ dạy mẫu cũng như cách sắp xếp bố trí của các
lớp để toàn thể cán bộ giáo viên trong trường đều được tham gia thực hành.
- Tổ chức thực hành mẫu việc thay đổi đồ dùng, đồ chơi phù hợp với chủ đề,
giúp trẻ dễ lấy và hoạt động thoải mái, nhằm phát triển tư duy của trẻ.
- Tham mưu với hiệu trưởng để tổ chức hội thi “làm đồ dùng đồ chơi”, phát
động toàn thể giáo viên trong trường tham gia làm đồ dùng đồ từ những phế thải,
nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để xây dựng mơi trường hoạt động giáo dục
phục vụ cho việc dạy của giáo viên và học của trẻ và dạt hiệu quả cao.
Từ việc có kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ nhận thức của đội ngũ về xây dựng
môi trường được nâng lên. Giáo viên hiểu thêm về vai trò tác động của mơi trường
đối với chất lượng các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ. Từ đó đã có tư duy và
cách làm mới trong xây dựng mơi trường tại nhóm lớp để kích thích trẻ tích cực
tham gia hoạt động với môi trường.


11

Hình ảnh thi đồ dùng đồ chơi tự tạo từ nguyên vật liệu phế thải
Giải pháp 2: Triển khai cho cán bộ giáo viên học chuyên đề “xây dựng
trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” đạt hiệu quả.
Ngay từ đầu năm học tôi đã tổ chức cho cán bộ giáo viên học tập chuyên đề
“xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” và làm bài thu hoạch sau khi tập
huấn. Xây dựng tiêu chí đánh giá mơi trường trong lớp và ngoài lớp, tiến hành
đánh giá kết quả thực hiện tiêu chí và phần dạy thực hành điểm ở 1 nhóm lớp.
Muốn đạt dược kết quả của chuyên đề “xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm
trung tâm”, tôi đã cùng giáo viên làm rõ mục tiêu và nơi dung của chun đề đó là:
- Tạo nhiều cơ hội cho trẻ được học tập, vui chơi bằng nhiều cách khác nhau,
phù hợp với nhu cầu và hứng thú của trẻ. Nhằm kích thích sự tập trung, chú ý, tư
duy của trẻ, thu hút trẻ tham gia vào các hoạt động vui chơi trải nghiệm. Xây dựng
môi trường giáo dục phù hợp sẽ là phương tiện, là điều kiện để nhà trường nâng cao

chất lượng toàn diện ở cuối mỗi lứa tuổi. Một môi trường sạch sẽ, an tồn, có sự bố
trí khu vực chơi và học trong lớp và ngồi trời phù hợp, thuận tiện có ý nghĩa to lớn
không chỉ đối với sự phát triển thể chất của trẻ, mà còn thỏa mãn nhu cầu nhận thức,
mở rộng hiểu biết của trẻ, kích thích trẻ hoạt động tích cực, sáng tạo.
- Xây dựng kế hoạch thực hiện chuyên đề “xây dựng trường mầm non lấy trẻ
làm trung tâm” giai đoạn 2021-2025; tập huấn bồi dưỡng nâng cao kiến thức, kỹ
năng về xây dựng và sử dụng môi trường, xây dựng kế hoạch phù hợp và hướng
dẫn thực hiện phương pháp tổ chức các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ theo quan
điểm lấy trẻ làm trung tâm cho giáo viên, đầu tư xây dựng các nhóm lớp điểm thực
hiện tổ chức hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm để rút kinh nghiệm và nhân rộng toàn trường thực hiện.
- Khi truyền đạt những nội dung của chuyên đề, tơi ln dừng lại để phân tích
và có lấy ví dụ để giáo viên dễ hiểu hơn. Đồng thời cho giáo viên thảo luận các nội
dung của chuyên đề một cách rõ ràng, chi tiết để tiến hành cho việc thực hiện “xây
dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”.
- Sau mỗi đợt tập huấn thì tiến hành đánh giá kết quả đạt được rút ra được
những nội dung chưa đạt và có kế hoạch bồi dưỡng tháng tiếp theo.


12
Đổi mới hình thức tổ chức, phương pháp dạy học theo tinh thần đổi mới với
phương châm lấy trẻ làm trung tâm, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của
trẻ. Ban giám hiệu tổ chức thảo luận các vấn đề giáo viên đưa ra, chọn giáo viên
giỏi, có khả năng xây dựng kế hoạch trình bày cách làm của mình. Cụ thể:
- Đọc và nắm vững các yêu cầu về nội dung, chương trình của lứa tuổi mình
phụ trách. So sánh những yêu cầu của độ tuổi đó với độ tuổi thấp hơn và cao hơn
để đề ra yêu cầu cho phù hợp.
- Căn cứ vào từng chủ đề, chủ điểm, căn cứ vào sự phát triển của trẻ ở lớp
mình phụ trách mà giáo viên đặt ra yêu cầu phát triển cho phù hợp.
- Xác định được mục tiêu giáo viên xây dựng mạng hoạt động, kế hoạch tuần,

kế hoạch ngày phù hợp với nhận thức của trẻ. Thiết kế xây dựng môi trường mở
cho trẻ được tham gia phù hợp với chủ đề, phong phú về màu sắc.
- Sau mỗi ngày, mỗi tuần, mỗi chủ đề ghi lại những kết quả đánh giá kế
họach thực hiện những vấn đề thắc mắc khó khăn trao đổi với đồng nghiệp.
- Chọn nhóm lớp (lớp 5- 6 tuổi Khu chính) xây dựng điểm, chuẩn bị đầy đủ
các trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi, trang trí lớp, tơi ln trực tiếp sát xao cùng với
giáo viên làm và góp ý chỉnh sửa làm sao cho phù hợp với độ tuổi khoa học, sinh
động và hấp dẫn.
Một buổi quan sát trẻ học và hội thảo được diễn ra ở lớp 5-6 tuổi cô giáo Hà
Thị Nam chủ nhiệm. Sau khi dự hoạt động giáo dục và quan sát môi trường giáo
dục, tôi tiến hành tổ chức thảo luận để rút kinh nghiệm với một số nội dung như:
- Hình thức và nội dung trang trí theo chủ đề đúng chưa? các góc phù hợp với
vị trí và phù hợp với độ tuổi hay chưa? Trẻ tiếp thu được nghững gì?.
- Số đồ dùng, đồ chơi, học liệu đã đủ và bày biện khoa học chưa? Có sinh
động hấp hẫn khơng? Phối hợp với ai để có nhiều nguyên liệu làm đồ chơi. Cách
phối hợp như thế nào với cha mẹ trẻ và cộng đồng trong cơng tác chăm sóc giáo
dục trẻ để có hiệu quả cao.
- Có cần xây dựng nội dung tuyên truyền, phối hợp với cha mẹ trẻ và cộng
đồng trong việc thực hiện chuyên đề không? Trong giờ học vận dụng như thế nào?
trẻ có hứng thú vào hoạt động khơng? cơ giáo có phát huy được tính tích cực của
trẻ khơng? trong tiết học cơ đóng vai trị gì? trẻ đóng vai trị gì? cơ có ân cần, thân
thiện khơng? trẻ có được trải nghiệm thơng qua các hoạt động không?...
Với sự thảo luận sôi nổi của cán bộ, giáo viên, cuối buổi thảo luận cán bộ
giáo viên đã hiểu rõ cách “xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” và kết
quả mong đợi của trẻ ở từng độ tuổi, phù hợp với từng chủ đề, phù hợp với địa
phương. Môi trường này tôi đã tiến hành cho nhân rộng tất cả các lớp. Ngay từ đầu
năm học nhà trường đã tổ chức họp phụ huynh để tuyên truyền với các bậc phụ
huynh về nội dung chuyên đề để phối hợp giáo dục trẻ đạt kết quả.

13

Hình ảnh triển khai nội dung chuyên đề
Giải pháp 3: Chỉ đạo giáo viên phối kết hợp với cha mẹ thu gom
nguyên vật liệu, phế thải để làm đồ dùng đồ chơi tự tạo góp phần “xây dựng
trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”.
Để hưởng ứng phát động phong trào làm đồ dùng đồ chơi tự tạo tôi đã lên kế
hoạch phát động mỗi giáo viên tìm kiếm hay huy động phụ huynh ủng hộ tìm các
nguyên vật liệu cùng cơ: Mỗi nhóm lớp 12 cái lốp xe máy hỏng, 5 lốp ô tô cũ, giây
40 lon bia, 10 lọ rửa bát,10 lọ dầu ăn ….rất nhiều các nguyên vật liệu mà giáo viên
cần để làm đồ dùng đồ chơi.
Từ những nguồn phế thải đó giáo viên có ý tưởng sáng tạo làm đồ dùng đồ
chơi biến những nguyên vật liệu đó thành những con vật, đồ vật rất ngộ nghĩnh,
xinh xắn và đáng yêu. Hơn nữa tiết kiệm được rất nhiều tiền mua sắm vật liệu và
đồ chơi cho trẻ, mang tính sáng tạo, phong phú cho nhiều đồ chơi cho trường, cho
lớp học. Qua đó bồi dưỡng kỹ năng làm đồ dung đồ chơi tự tạo cho đội ngũ giáo
viên là rất thiết thực và có hiệu quả, đặc biệt là ý thức tuyên truyền với mọi người
xung quanh, từ giáo viên, trẻ và cha mẹ học sinh về bảo vệ mơi trường và góp phần
nâng cao chất lượng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.

Hình ảnh giáo viên tự tạo từ lốp xe cũ
Muốn có nguồn nguyên vật liệu dễ kiếm, rẻ tiền, tiết kiệm được kinh phí, đa
dạng và dồi dào để làm đồ dùng đồ chơi giáo viên đã kết hợp cùng với cha mẹ để
tích luỹ những đồ phế thải trong môi trường sống. Qua những buổi họp phụ huynh


14
hoặc hàng tháng, hàng tuần, hàng ngày giáo viên các nhóm lớp tuyên truyền trao
đổi với cha mẹ kế hoạch làm đồ dùng đồ chơi tự tạo góp phần xây dựng trường
mầm non lấy trẻ làm trung tâm. Cho các hoạt động học và hoạt động chơi cho cô

và trẻ; Cô cần làm những đồ dùng đồ chơi cho chủ đề, chủ điểm và cần phụ huynh
cung cấp những đồ dùng phế phẩm gì?. Cách làm này được cha mẹ học sinh ủng
hộ rất tích cực, vì hàng tuần, tháng được nhìn thấy sản phẩm của cơ giáo trưng bày
ở các góc lớp hay trang trí mơi trường ngồi nhóm lớp rất nhiều đồ dùng tự tay cô
làm thật ngộ nghĩnh và đẹp mắt, phụ huynh không ngừng tấm tắc khen ngợi các cô
giáo thật sự khéo tay, sáng tạo cao, từ đó ủng hộ tích cực hơn, nhất là ủng hộ ngày
công lao động đến để làm cùng cô giáo.
Từ việc phối kết hợp 100% cha mẹ và trẻ tham gia nhiệt tình thu gom
ngun vật liệu sẵn có của địa phương, giúp giáo viên có nguồn nguyên liệu phong
phú, đa dạng màu sắc, chủng loại, chất liệu…. Giúp nhà trường và cha mẹ học sinh
giảm chi phí trong việc mua sắm trang thiết bị, đồ dùng đồ chơi và bảo vệ mơi
trường.100% trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động của lớp và biết phân loại rác,
bỏ rác đúng nơi quy định.
Giải pháp 4: Chỉ đạo giáo viên mẫu giáo xây dựng môi trường giáo dục
trong lớp và tạo góc thiên nhiên ngồi lớp học.
* Chỉ đạo giáo viên xây dựng mơi trường ngồi lớp học.
Để thực hiện tốt nội dung xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm,
đảm bảo đầy đủ các loại đồ dùng đồ chơi, vật liệu chơi, các khu vực chơi phù hợp
với từng chủ đề, nhằm đáp ứng nhu cầu hứng thú chơi của trẻ.
Mơi trường ngồi lớp học được thiết kế phù hợp với khơng gian, diện tích
thực tế tại trường. Như khu vui chơi phát triển vận động cho trẻ tồn trường có:
cầu trượt, đu quay, bập bênh...: khu vườn thiên nhiên cho trẻ trồng rau, trồng cây
và chăm sóc cây cối, chợ quê phù hợp sạch sẽ tồn bộ cổng trường tường rào
tường bao trang trí hình ảnh ngộ nghĩnh từ các con vật cây hoa. Sân trường có cây
xanh bóng mát, có biểu bảng ngồi sân cho từng khu vực.
Việc xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non là thực sự cần
thiết và quan trọng. Nó được ví như người giáo viên thứ hai trong công tác tổ chức,
hướng dẫn cho trẻ nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động của trẻ. Mơi
trường sạch sẽ, an tồn, có sự bố trí khu vực chơi và học trong lớp và ngoài trời
phù hợp, thuận tiện có ý nghĩa to lớn khơng chỉ đối với sự phát triển thể chất của

trẻ mẫu giáo, mà còn thỏa mãn nhu cầu nhận thức, mở rộng hiểu biết của trẻ, kích
thích trẻ hoạt động tích cực, sáng tạo. Môi trường giao tiếp cởi mở, thân thiện giữa
cô với trẻ, giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với môi trường xung quanh sẽ tạo cơ hội cho
trẻ mẫu giáo được chia sẻ, giãi bày tâm sự, nguyện vọng, mong ước của trẻ với cô,
với bạn bè, nhờ vậy mà cô hiểu trẻ hơn, trẻ hiểu nhau hơn, hoạt động phối hợp


15
nhịp nhàng hơn nên hiệu quả hoạt động cũng cao hơn.

Hình ảnh khu vận động của bé
Đặc biệt ở mỗi góc chơi có gắn những nội quy nho nhỏ giúp trẻ có thể thực
hiện đúng theo nội quy của từng góc đó...Qua đó khơi dậy niềm ham mê nghề
nghiệp, tính sáng tạo cho giáo viên mẫu giáo, trau dồi tính kiên trì bền bỉ cho mỗi
cá nhân, bổ sung thêm kiến thức và sáng tạo nghề nghiệp cho giáo viên mẫu giáo.
Bên ngồi lớp học tơi cịn chỉ đạo giáo viên trang trí góc tun truyền với phụ
huynh gần cửa lớp để khi phụ huynh đến có thể quan sát thấy những nội dung
tuyên truyền trong tuần, trong tháng từ đó có kế hoạch phối kết hợp với phụ huynh
trong q trình chăm sóc ni dưỡng giáo dục trẻ một cách tốt hơn và xây dựng
thêm góc thư viện của nhà trường để trẻ hoạt động.
* Chỉ đạo giáo viên trang trí mơi trường bên trong lớp học
Để lớp học thêm lôi cuốn trẻ, các cô giáo tạo môi trường lớp học với những
màu sắc sặc sỡ, sinh động, những nhân vật ngộ nghĩnh. Những hình ảnh đẹp mang
tính thẩm mỹ cao. Vì vậy tơi đã tham mưu với hiệu trưởng lựa chọn một số đồng
chí có năng khiếu về trang trí lớp để hỗ trợ tham gia cùng giáo viên chủ nhiệm
từng lớp trang trí lớp trong thời gian hè để đầu năm học mới giáo viên không phải
trang trí lớp mà tập trung vào dạy trẻ và làm đồ dùng dạy học. Để việc tạo môi
trường trong lớp đạt được hiệu quả cao tôi đã trực tiếp làm cùng các cơ trong thời
gian hè và nghiên cứu tìm ra các ý tưởng để trang trí các góc cho trẻ hoạt động
mang tính mở tích hợp được nhiều lĩnh vực giáo dục, thu hút trẻ vào các hoạt động.

Để tạo cơ hội cho trẻ được chơi, được thử nghiệm bằng nhiều cách khác nhau và
sử dụng xuyên suốt cả năm học nhưng nó vẫn phù hợp, hấp dẫn, đa dạng không
làm cho trẻ nhàm chán, làm cho lớp học thơng thống, hài hịa, có khơng gian hợp
lý cho trẻ chơi và trang trí các góc chính cho mỗi lớp gồm: góc phân vai; góc nghệ
thuật; góc xây dựng; góc tuyên truyền với phụ huynh.…. Hình ảnh của các lớp
khác nhau, rất đa dạng phong phú và đẹp mắt.


16

Hình ảnh trang trí các góc mở
Sau khi trang trí xong các góc mở trong lớp cho tất cả các lớp, tôi tổ chức
họp chuyên môn và hướng dẫn cho giáo viên cách sử dụng các góc mở khi cho trẻ
hoạt động và cách làm đồ dùng đồ chơi phục vụ các góc, phù hợp với từng chủ đề
và cho giáo viên tham khảo những những hình ảnh đồ dùng đồ chơi tôi làm và sưu
tầm để giáo viên tham khảo, tự làm đưa vào các góc theo chủ đề cho trẻ hoạt động
phù hợp với đặc điểm tâm lý, khả năng của trẻ trong mỗi lớp như:
- Đối với trẻ mẫu giáo 4 – 5tuổi chủ đề: Tết và mùa xuân giáo viên chuẩn bị
các hình ảnh được làm từ giấy dạ có gắn giấy nhám ở phía sau có thể gắn lên khi
đến chủ đề và bóc ra khi hết chủ đề rất thuận tiện cho trẻ sử đụng và đáp ứng được
yêu cầu của quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
- Ở lớp mẫu giáo 5 – 6 tuổi yêu cầu hoạt động cao hơn trẻ đã học chữ và số
nên tôi chỉ đạo giáo viên phải trang trí góc học tập thật sự mở để trẻ được hoạt
động đa dạng hơn trên góc. Với chủ đề nào thì cơ giáo chuẩn bị đồ dùng theo yêu
cầu đề tài trong chủ đề đó trẻ sẽ lên chọn và gắn đồ dùng theo đúng theo số lượng
hoặc chữ cái đã học...
Với cách chỉ đạo như vậy giáo viên rất tích cực trong việc tạo mơi trường
học tập cho lớp mình. Kết quả các lớp đều tạo được các góc mở và có đầy đủ đồ
dùng đồ chơi cho trẻ hoạt động, màu sắc đẹp hấp dẫn, thu hút trẻ tham gia hoạt
động hàng ngày trong trường.

Giải pháp 5: Tổ chức thực hiện “xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm
trung tâm” cho cán bộ giáo viên mẫu giáo đạt hiệu quả.
Để thực hiện đạt chất lượng, hiệu quả nội dung này, tôi tham mưu với hiệu
trưởng để chỉ đạo cho tổ chuyên môn và giáo viên mẫu giáo các lớp tập trung triển
khai phù hợp điều kiện thực tế của trường, lớp và khả năng của trẻ trang trí mơi
trường lớp học phù hợp với tính chất của các hoạt động, phù hợp với từng lứa tuổi
trẻ mẫu giáo. Điều quan trọng tôi chỉ đạo giáo viên mẫu giáo phải nắm được nhu
cầu, hứng thú, khả năng của từng trẻ để có cách làm đồ dùng, đồ chơi trang trí lớp
và hoạt động giáo dục phù hợp. Vì vậy, nhà trường yêu cầu giáo viên phải tạo
nhiều cơ hội, môi trường thuận lợi cho trẻ. Môi trường ở đây không chỉ dừng lại ở


17
trong lớp học mà tận dụng tất cả không gian ngoài lớp nhằm tạo điều kiện cho trẻ
được học, chủ động tham gia các hoạt động vui chơi, khám phá mọi lúc, mọi nơi.
Đặc biệt, trẻ được trải nghiệm theo phương châm “học bằng chơi, chơi bằng học”
phù hợp từng độ tuổi, mức độ phát triển, hứng thú, khả năng của trẻ khác nhau.
Qua đó, trẻ hình thành nhân cách và phát triển tồn diện. Từ cách tạo mơi trường
trang trí góc mở giáo viên có thể nhân rộng hình thức và sáng tạo ra các góc cho trẻ
hoạt động phù hợp với từng độ tuổi.
Với trẻ 3- 4 tuổi đồ chơi có thể khơng cần q nhiều về chủng loại và chủ yếu
là đồ chơi có sẵn cho trẻ sử dụng để phát triển khả năng vận động và ngơn ngữ của
trẻ, bố trí lớp học thành những chỗ cao, thấp; Trang bị bóng lớn; Tranh vẽ to, đơn
giản; sách với những trang dày, cứng, chắc...Trẻ 4-5 tuổi, 5-6 tuổi tư duy trực quan
hình tượng phát triển mạnh, có nhu cầu vui chơi trong nhóm bạn bè và có khả năng
hợp tác làm việc trong nhóm, vì vậy cần tạo khơng gian để trẻ có thể chơi theo
nhóm. Ở lứa tuổi này, trẻ thích chơi trị chơi” đóng kịch” nên cũng cần góc cho trẻ
có thể “biểu diễn” rối tay. Đồ dùng đồ chơi, học liệu trong lớp chú ý đến sự phong
phú về chủng loại của các loại, đặc biệt là nhưng nguyên vật liệu mở và các phương
tiện để trẻ được sáng tạo, tự làm đồ chơi phục vụ cho chính ý tưởng chơi của mình.

Hình ảnh góc chơi mở cho trẻ hoạt động
Mơi trường học tập là môi trường dành cho trẻ nên giáo viên phải tơn trọng ý
tưởng của trẻ. Tuy nhiên, trong q trình xây dựng môi trường đôi khi gáo viên xây
dựng theo cách mà họ cho là thẩm mĩ, tiện lợi chứ khơng phải từ cách nhìn của trẻ bởi
cảm nhận gọn gàng, tiện lợi cũng như thẩm mĩ giữa trẻ và người lớn và người lớn có
lúc khơng giống nhau. Vì vậy bản thân chỉ đạo giáo viên khi xây dựng sẽ đặt đứa trẻ
vào vị thế chủ thể tích cực của q trình lĩnh hội kimh nghiệm xã hội, góp phần hình
thành ý kiến, chứng kiến riêng, tính tự lực, sáng tạo của trẻ, trong khi đó, mỗi đứa trẻ
là một con người riêng biệt. Trẻ có khả năng nhu cầu hứng thú, thế mạnh, thiên
hướng, tính cách, cách học, nhịp độ phát triển, vốn kinh nghiệm của trẻ khác nhau và
trẻ tìm hiểu thế giới xung quanh bằng những gì mình đã có. Vì vậy việc xây dựng mơi
trường phù hợp với đặc điểm của từng cá nhân trẻ có vai trị vơ cùng quan trọng đối


18
với sự phát triển của chúng. Ở đó trẻ có cơ hội thử thách với khả năng của mình và
nhận thức thế giới xunh quanh bằng con đường, cách thức riêng của mình.
Vì vậy, tơi chỉ đạo giáo viên trong lớp chỉ trang bị và sắp xếp những nguyên
vật liệu cần thiết cho các hoạt động của trẻ và cần đưa ra khỏi lớp những thứ trẻ
khơng cịn hứng thú hay không sử dụng đến. Giáo viên phải thường xuyên đánh
giá để biết giữ lại, cất bớt hay bổ sung thêm cái gì cho phù hợp. Mặt khác, chính
bản thân trẻ có thể tự thay đổi mơi trường theo nhu cầu và hứng thú của trẻ.
Ngoài nguyên vật liệu phù hợp với lứa tuổi của trẻ, cần trang bị cả những
nguyên liệu “ đi trước” sự phát triển. Cùng một độ tuổi nhưng mức độ phát triển
của trẻ khác nhau, có những trẻ vượt trội hơn bạn bè cùng tuổi. Để khơng kìm hãm
sự phát triển của chúng, lớp học cần trang bị những nguyên vật liệu “phức tạp” hơn
Trong khi xây dựng môi trường đồ dùng, đồ chơi, các nguyên vật liệu phải đa
dạng, kích thước, màu sắc, chất liệu... ngoài đồ chơi được sản xuất để phục vụ nhu
cầu chơi của trẻ, cần có cả nguyên vật liệu tự nhiên, nguyên vật liệu tận dụng và đồ

dùng sinh hoạt gia đình. Trong các trị chơi đóng vai, những đồ vật thật sẽ giúp trẻ
chơi xúc cảm hơn.
Đồ dùng đồ chơi đa dạng lôi cuốn, thu hút trẻ tham gia tích cực vào hoạt động.
Đó là điều kiện thuận lợi để phát triển ở trẻ khả năng nhận thức cảm tính, năng lực
cảm nhận sự vật, hiện tượng, sự đa dạng từ thế giới xung quanh. Là cơ sở quan trọng
để hình thành và phát triển năng lực trí tuệ của trẻ.
Mặt khác tôi chỉ đạo giáo viên sắp xếp, bố trí giống như ở nhà để khơng tạo
cảm giác gì bó, căng thẳng. Việc tạo dựng một mơi trường gần gũi, thân quen tạo
cho trẻ cả gác an tồn, tự tin. Mơi trường được xây dựng một cách tự nhiên, gọn
gàng, đẹp mắt góp phần hình thành và ni dưỡng cảm xúc tích cực ở trẻ. Đây
chính là yếu tố ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển trí tuệ và nhân cách của trẻ. Vì
vậy khi xây dựng môi trường tạo cảm giác thân thuộc, gần gũi với trẻ tôi chỉ đạo
giáo viên cần phải lựa chọn đồ đạc, bàn ghế; chia lớp ra từng khu vực hoạt động
học tập và các hoạt động khác. Đồ dùng đồ chơi trong lớp bày vừa tầm với trẻ, độ
cao của kệ, tủ phải phù hợp với trẻ, để trẻ có thể lấy được đồ dùng, đồ chơi ở chỗ
cao nhất. Bố trí lớp học sao cho trẻ di chuyển qua các khu vực trong lớp mà không
làm phiền hay ảnh hưởng đến bạn khác.
Tạo mơi trường trang trí góc mở trong lớp điểm mẫu giáo 5-6 tuổi. Cùng
những hoạt động trong ngày, tôi chỉ đạo tổ chuyên môn, giáo viên ln ln thay
đổi hình thức tổ chức, phương pháp truyền thụ giúp trẻ tích cực tham gia, từ đó trẻ
lĩnh hội kiến thức, kĩ năng mới, củng cố, rèn luyện các kiến thức kĩ năng đã có. Vì
vậy giáo viên cần phải nắm rõ các mục tiêu, kết quả mong đợi của từng hoạt động
giáo dục để xây dựng môi trường giáo dục phù hợp với từng hoạt động cụ thể.


19
Để có hoạt động có chủ định đạt kết quả tốt, tôi chỉ đạo cho tổ chuyên môn
xây dựng mỗi độ tuổi một tiết thực hành để cho cán bộ giáo viên dự. Song mỗi giờ
dạy tôi tổ chức cho giáo viên trao đổi rút kinh nghiệm.
Tôi luôn động viên giáo viên tạo mọi điều kiện để trẻ hoạt động và học tập,

giúp trẻ hứng thú tham gia trò chơi vận động, dân gian, hoạt động tham quan, quan
sát môi trường, thiên nhiên, chăm sóc cây xanh, vườn rau,... tạo cơ hội cho trẻ tự
do khám phá một cách tự nhiên, hứng thú và sáng tạo. Tôi hướng dẫn cho giáo
viên biết lắng nghe ý kiến của trẻ, trò chuyện, chỉ dẫn, đưa ra gợi ý, khuyến khích
trẻ, chơi cùng trẻ, củng cố kiến thức cho trẻ.
Ở hoạt động đón trẻ, tơi chỉ đạo cho giáo viên hình thành cho trẻ những kỹ
năng chào hỏi thân thiện, biết cất đồ dùng cá nhân vào đúng nơi qui định. Đảm bảo
môi trường giao tiếp thân thiện, hòa đồng, ấm cúng, cởi mở giữa cô và trẻ, giữa trẻ
với trẻ, giữa trẻ với môi trường xung quanh. Quan hệ giữa cô và trẻ, người lớn với
trẻ phải thể hiện tình cảm yêu thương, thái độ tôn trọng, tin tưởng trẻ, tạo cơ hội
cho trẻ bộc lộ những suy nghĩ, tâm tư nguyện vọng của mình. Tạo điều kiện cho trẻ
giao tiếp và thể hiện sự quan tâm của mình đối với mọi người, đối với sự vật hiện
tượng gần gũi xung quanh. Mọi cử chỉ, lời nói, việc làm của cơ giáo và người lớn
luôn mẫu mực để trẻ noi theo. Mối quan hệ giữa trẻ với trẻ là quan hệ bạn bè cùng
học cùng chơi, đoàn kết, hợp tác, chia sẻ, đồng cảm, học hỏi lẫn nhau. Giáo viên
phải luôn nhạy cảm để tận dụng các mối quan hệ giữa trẻ với trẻ để giáo dục trẻ và
có sự thống nhất giữa trường mầm non, gia đình và cộng đồng xã hội trong việc
chăm sóc, giáo dục trẻ.
Hay ở hoạt động ngồi trời của trẻ 3-4 tuổi, tơi để cho cơ và trò tự nhiên trong
hoạt động, khi hoạt động kết thúc tôi vỗ vai cô giáo nhắc nhở. Trong phần quan sát
có mục đích hoạt động ngồi trời của trẻ nên đặt nhiều câu hỏi mở giúp trẻ tư duy,
suy nghĩ, giải quyết vấn đề, để trẻ tự trả lời làm sao tất cả các trẻ đều đóng góp ý
kiến của nội dung đàm thoại, kết quả đạt được mang tính chất tập thể. Hay hoạt
động trồng và chăm sóc cây hoa của lớp 4-5 tuổi tôi thấy giáo viên trồng hộ trẻ, tôi
đi đến nhắc nhở giáo viên “đây là hoạt động trải nghiệm đồng chí cứ để trẻ tự làm
mà cô giáo hướng dẫn trẻ thôi” để phát triển tư duy và sáng tạo của trẻ.
Cứ như thế mỗi ngày một hoạt động tôi đã bồi dưỡng cho giáo viên được
nhiều phương pháp trong các hoạt động của trẻ. Vì đây là những cơ hội quý báu để
trẻ ứng dụng kiến thức và kỹ năng trẻ đã được học mà khơng bị gị bó.
2.4. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục với bản

thân, đồng nghiệp và nhà trường.
Qua hai năm thực hiện tìm ra các giải pháp như đã nêu ở trên, việc xây dựng
và chỉ đạo,“ Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” của đơn vị đã đạt
được kết quả như sau:


20
* Đối với nhà trường và Cán bộ quản lý
Cơ bản cán bộ quản lý đều nắm vững mục tiêu, nội dung và tiêu chí xây dựng
trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm thông qua các tài liệu, văn bản hướng dẫn.
Đối với mơi trường vật chất ngồi lớp học: Nhà trường đã thực hiện tốt việc
quy hoạch, tận dụng các không gian để tạo các khu vực vui chơi, vận động cho trẻ
hoạt động ngoài trời khá hợp lý, đảm bảo an toàn, thân thiện theo quan điểm giáo
dục lấy trẻ làm trung tâm.
Về môi trường vật chất trong lớp học, đa số các phòng học đủ ánh sáng, đảm
bảo vệ sinh, số lượng và vị trí các góc hoạt động phù hợp với diện tích lớp học,
thân thiện và đảm bảo tính thẩm mỹ; tranh ảnh trong lớp được treo vừa tầm mắt
trẻ, màu sắc khá hài hịa, có nội dung tương đối phù hợp; khơng vẽ tranh cố định
trên tường lớp học.
Về xây dựng môi trường xã hội: Đã thể hiện được khơng khí giao tiếp tích
cực, kích thích trẻ hứng thú hoạt động; giáo viên mẫu mực trong mọi hành vi, cử
chỉ, thái độ và lời nói đối với trẻ và những người khác. Giáo viên thể hiện sự tôn
trọng tất cả trẻ và khuyến khích hỗ trợ kịp thời giúp trẻ phát triển; khuyến khích trẻ
hợp tác trong việc chuẩn bị, làm đồ chơi, trang trí, sắp xếp và vệ sinh mơi trường
cùng cơ giáo.
* Đối với giáo viên
Giáo viên có đa dạng các hình thức giao tiếp và biểu hiện giao tiếp tốt với
cha mẹ trẻ, sử dụng đa dạng các nguyên vật liệu phế thải làm đồ dùng dạy học đồ
chơi, kết quả đã làm được 50 mươi loại đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho dạy và học.
Giáo viên tạo môi trường giáo dục mang tính “Mở”, tạo cơ hội nhiều hơn

cho trẻ học tập qua “học bằng chơi, chơi bằng học” với nhiều cách khác nhau, chú
trọng các hoạt động chủ đạo của từng lứa tuổi, tạo ra cơ hội cho trẻ hoạt động tích
cực, phù hợp với nhu cầu, hứng thú và khả năng của bản thân từng cá nhân trẻ,
kích thích sự tập trung chú ý, tư duy và cảm xúc tích cực của trẻ, thúc đẩy trẻ tham
gia hiệu quả vào các hoạt động chơi và trải nghiệm đa dạng.
Kết quả sau khi sử dụng các giải pháp:
Tổng
Tốt
Khá
TB
Số
Số
Số
TT
Nội dung đánh giá
số
%
%
%
gv
gv
GVMG gv
Số GV biết lập KH
Chuyên đề” Lấy trẻ làm
1
trung tâm” phù hơp với độ
12
5
42
6

50
1
8
tuổi,với tình hình của lớp
Số GV biết tạo môi trường
2 trong lớp “Lấy trẻ làm trung
12
7
59
4
33
1
8
tâm” cho trẻ hoạt động


21
Số GV biết tạo mơi trường
3 ngồi lớp học “Lấy trẻ làm
12
7
59
4
33
1
8
trung tâm”
Số GV biết tổ chức các họat
4
12

5
42
5
42
2
16
động “Lấy trẻ làm trung tâm”
* Đối với trẻ
Hình thành ở trẻ tính tự tin, biết tự mình tìm hiểu khám phá, liên kết cùng
bạn, khơng cịn ỉ lại vào người khác.
Hình thành kỹ năng nghe, nói để chuẩn bị cho trẻ đọc, viết, giúp trẻ tự tin,
độc lập khi giao tiếp giữa cô và trẻ, trẻ với trẻ. Chủ động trong câu trả lời, để trẻ
được thật sự thông qua “Học mà chơi, chơi mà học”. Qua đó phát triển tồn diện
cho trẻ về 5 mặt như: Nhận thức, ngôn ngữ, thể chất, thẩm mỹ, tình cảm xã hội.
Kết quả sau khi sử dụng các giải pháp:

TT

Tiêu chí khảo sát

Tổng số
trẻ MG
được
khảo sát

Mức độ đạt được
Đạt
Số
trẻ

%

Chưa đạt
Số
%
trẻ

Tích cực tham gia hoạt động
92
92
100
0
0
theo nhóm
Trẻ thơng qua chơi mà học học
2
92
92
100
0
0
mà chơi
Trẻ biết trải nghiệm khám phá,
3 mơi trường giáo dục trong và
92
92
100
0
0
ngồi lớp

Trẻ tự tin trong giao tiếp, thể
hiện mối quan hệ thân thiện với
100
4 cô giáo, với các bạn và môi
92
92
0
0
trường xung quanh. và trong
các hoạt động giáo dục
* Đối với cha mẹ và cộng đồng.
Phụ huynh đã chung tay cùng nhà trường đóng góp các nguyên vất liệu phế
thải để làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ, bên cạnh đó các bậc phụ huynh ủng hộ 67 cây
xanh, với tổng trị giá thành tiền trên 16 triệu đồng và 1 tivi 43 inh trị giá 6 triệu đồng.
Vận động, tài trợ tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng đồ
chơi, xây dựng môi trường bên ngồi lớp học 4 xích đu trị giá 14 triệu đồng nhằm
đáp ứng nhu cầu học tập, vui chơi, khám phá của trẻ. Cơ bản nhận thức về tầm
quan trọng trường mầm non đối với cộng đồng đã ngày một thay đổi, tỉ lệ trẻ ra lớp
ở tất cả các độ tuổi ngày càng cao, đặc biệt trẻ mẫu giáo 3-5 tuổi ra lớp đạt 100%.
1


22
3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận.
Từ những kết quả đã đạt được như trên, bản thân tôi rút ra một số kết luận
trong công tác “xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” như sau:
- Công tác “xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” là việc khó
khăn và phức tạp địi hỏi người quản lí phải có lịng kiên trì và nhẫn nại. Vì đây nội
dung là vừa xây dựng cơ sở vật chất trang thiết bị, vừa bồi dưỡng năng lực cho

giáo viên, vừa nâng cao chất lượng tồn diện cho trẻ.
- Tích cực nghiên cứu học tập, thâm nhập thực tế, tiếp thu cái mới đáp ứng
yêu cầu của bậc học.
- Làm tốt cơng tác tham mưu thì việc xây dựng mơi trường lấy trẻ làm trung
tâm mới đạt hiệu quả cao. Nắm được mục đích, u cầu, phương pháp xây dựng
mơi trường lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm non. Xây dựng kế hoạch giáo
dục theo chương trình GDMN phù hợp với trẻ, với điều kiện thực tế của nhà
trường và địa phương. Nâng cao nhận thức cho cán bộ giáo viên về vai trò xây
dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm đối với sự phát triển của trẻ mầm non.
- Nâng cao năng lực chuyên môn cho cán bộ giáo viên qua việc “xây dựng
trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” là một việc làm cần thiết để tăng cường
trang thiết bị, đồ dùng đồ chơi nâng cao chất lượng cho trẻ. Giúp cho giáo viên có
năng lực, vững vàng về chun mơn nghiệp vụ hơn, có tâm huyết, năng động sáng
tạo để truyền thụ kiến thức cho trẻ một cách tốt nhất.
- Cần phải phối hợp chặt chẽ giữa gia đình nhà trường và xã hội. Để đạt
được điều đó địi hỏi phải làm tốt cơng tác tun truyền vận động tới tồn thể các
bậc phụ huynh và cộng đồng đều chung tay vun đắp sự nghiệp trồng người. Khi
thực hiện chuyên đề ” Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” giúp cho
giáo viên sáng tạo hơn trong việc lập kế hoạch giáo dục, trong việc lựa chọn hình
thức tổ chức, phương pháp tổ chức thích hợp, phát huy khả năng của trẻ.
- Xây dựng nội dung, cách thức tuyên truyền với các bậc phụ huynh về triển
khai thực hiện chuyên đề phù hợp. Thu hút được sự quan tâm của phụ huynh đối
với nhà trường, hợp tác cùng với giáo viên trong việc xây dựng mơi trường cho
trẻ, đóng góp cơng sức, kinh phí đầu tư mua sắm thêm thiết bị, dụng cụ, đồ chơi
cho trẻ vui chơi.
- Xây dựng, sắp xếp mơi trường giáo dục trong và ngồi lớp phù hợp, kích
thích sự sáng tạo và ham hiểu biết cho trẻ, tạo điều kiện cho trẻ được tham gia
các hoạt động mọi lúc mọi nơi.
- Đổi mới về xây dựng kế hoạch giáo dục, về phương pháp giảng dạy, hình
thức tổ chức, sáng tạo trong việc tổ chức thực hiện chuyên đề. Tổ chức đánh giá

sự tiến bộ của từng trẻ dựa trên mức độ đạt so với mục tiêu, trên cơ sở đó sử dụng


23
kết quả đánh giá để xây dựng kế hoạch giáo dục, điều chỉnh kế hoạch giáo dục và
tổ chức các hoạt động giáo dục tiếp theo cho phù hợp với khả năng, nhu cầu, sở
thích, kinh nghiệm sống của trẻ và điều kiện thực tế của trường, lớp.
- Xây dựng sân chơi môi trường hoạt động giáo dục đáp ứng nhu cầu phát triển
và tạo điều kiện tối đa cho trẻ chủ động, tích cực tham gia vào các hoạt động.
3.2. Kiến nghị.
* Đối với giáo viên:
Tiếp tục thực hiện tốt các chuyên đề giáo dục, trong giảng dạy thường xuyên
đổi mới phương pháp dạy học, phát huy tính tích cực, sáng tạo cho trẻ.
Tăng cường làm đồ dùng, đồ chơi tự tạo. Tích cực tự học, tự bồi dưỡng
chuyên môn, nghiệp vụ cho bản thân.
* Đối với nhà trường:
Tiếp tục tăng cường trang bị bổ xung thêm đồ dùng, đồ chơi tối thiểu cho
các nhóm lớp. Tạo điều kiện cho giáo viên được tham gia các buổi tập huấn bồi
dưỡng về kỹ năng “xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”.
* Đối với phòng giáo dục:
Tiếp tục tập huấn, bồi dưỡng lý thuyết về việc “xây dựng trường mầm non
lấy trẻ làm trung tâm” để nâng cao nhận thức, tạo điều kiện cho giáo viên được
tham quan các trường đã thực hiện tốt về chuyên đề việc “xây dựng trường mầm
non lấy trẻ làm trung tâm” để giáo viên học hỏi và áp dụng vào đơn vị mình.
* Đối với Uỷ ban nhân dân xã, huyện.
Từng bước đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị cho các nhà trường
đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi trong việc “xây dựng trường mầm
non lấy trẻ làm trung tâm” ở trường mầm non Phú Thanh, đã áp dụng đạt kết quả
tốt trong năm học 2021-2022. Song tơi rất mong nhận được sự đóng góp giúp đỡ

của các đồng chí lãnh đạo phịng giáo dục và đào tạo huyện Quan Hoá và các bạn
bè đồng nghiệp để bản sáng kiến kinh nghiệm của tơi hồn thiện hơn và sẽ được
phát huy, áp dụng, thực hiện rộng rãi trong các trường mầm non đáp ứng được sự
nghiệp trồng người trong giai đoạn hiện nay.
Tôi xin chân thành cảm ơn!


24
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

HIỆU TRƯỞNG

Quan Hóa, ngày 16 tháng 05 năm 2022
Tôi xin cam đoan đây là SKKN mình viết,
khơng sao chép nội dung của người khác.
Người thực hiện

Phạm Thị Cúc
Phạm Thị Đương

TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Luật giáo dục số 43/2019/QH 14. Hà Nội ngày 14 tháng 6 năm 2019.
[2]. Phát triển giáo dục mầm non theo tinh thần Nghị quyết số 29-NQ/TW
ngày 04 tháng 11 năm 2013. Hội nghị Trung ương 8 về đổi mới căn bản toàn diện
Giáo dục và Đào tạo.
[3]. Tài liệu xây dựng môi trường mầm non theo định hướng lấy trẻ làm
trung tâm. NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.
[4]. Chương trình Giáo dục mầm non. Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
[5]. Dự án tăng cường khả năng sẵn sàng đi học cho trẻ mầm non số 69504/QĐXB/NXBDT ngày 27 tháng 04 năm 2015.
[6]. Kế hoạch số 23/KH-PGDĐT ngày 22/07/2021 kế hoạch Chuyên đề

“Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” giai đoạn 2021-2025.


25

DANH MỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH
NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH VÀ CÁC CẤP
CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Phạm Thị Đương
Chức vụ và đơn vị cơng tác: Phó hiệu trưởng. Trường mầm non Phú Thanh, huyện
Quan Hoá.
TT

1

2

3

Tên đề tài SKKN

Một số biện pháp quản lý chỉ đạo
nâng cao chất lượng giáo dục ở
trường mầm non.
Công tác chỉ đạo phát triển ngôn
ngữ cho trẻ 5 tuổi vùng dan tộc
thiểu số thông qua hoạt động dạy
trẻ làm quen với tiếng Việt.
Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao

chất lượng giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm ở trường mầm non.

Cấp đánh
giá xếp loại

Kết quả
đánh giá
xếp loại

Năm học
đánh giá xếp
loại

Cấp huyện

C

2011-2012

Cấp huyện

C

2014-2015

Cấp huyện

C

2015-2016