MỘT SỐ GIẢI PHÁP CƠ BẢN NHẰM GIÚP HỌC SINH TRƯỜNG THPT CỬA LÒ HỌC TẬP TỐT VÀ YÊU THÍCH MÔN HỌC GDQP – AN

1
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ĐỀ TÀI:

MỘT SỐ GIẢI PHÁP CƠ BẢN NHẰM GIÚP HỌC
SINH TRƯỜNG THPT CỬA LỊ HỌC TẬP TỐT VÀ
U THÍCH MƠN HỌC GDQP – AN
LĨNH VỰC: GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG – AN NINH

Năm học: 2021 – 2022


2

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT CỬA LÒ

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ĐỀ TÀI:

MỘT SỐ GIẢI PHÁP CƠ BẢN NHẰM GIÚP HỌC
SINH TRƯỜNG THPT CỬA LÒ HỌC TẬP TỐT VÀ
U THÍCH MƠN HỌC GDQP - AN
LĨNH VỰC: GIÁO DỤC QUỐC PHỊNG – AN NINH

Người thực hiện: Đậu Thị Bình
Lĩnh vực: Giáo dục Quốc phịng - An ninh

Tổ bộ mơn: Khoa học xã hội
Số điện thoại: 0344382650

Năm học: 2021 – 2022


3
MỤC LỤC

Trang

A. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lý do chọn đề tài.

1

II. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài.

2

III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.

2

IV. Phương pháp nghiên cứu.

3

V. Đóng góp của đề tài.

3
B. NỘI DUNG

I. Giải quyết vấn đề.

3

1 Cơ sở lý luận.

3

1.1. Những quy định cơ bản của luật GDQP – AN.

3

1.1.1. Bố cục của luật GDQP – AN.

3

1.1.2. Nội dung cơ bản của luật GDQP – AN.

3

2. Cơ sở thực tiễn.

6

II. Chương trình mơn học GDQP – AN trung học phổ thông.

6

1. Đặc điểm môn học.

6

2. Chương trình và đối tượng áp dụng cho mơn học.

7

2.1. Chương trình mơn học GDQP – AN.

7

2.1.1. Quan điểm xây dựng chương trình.

7

2.1.1.1. Tính kế thừa và hiện đại.

7

2.1.1.2. Phát triển phẩm chất, năng lực chung, năng lực đặc thù.7

7

2.1.1.3. Tính thực hành, thực tiễn.

8

2.1.1.4. Tính dân tộc và nhân văn.

8

2.1.1.5. Tính mở, liên thơng.

8

2.1.2. Mục tiêu chương trình.

8

2.1.3. u cầu cần đạt.

9

2.1.3.1. Yêu cầu cần đạt về các phẩm chất chủ yếu và năng lực chung.

9

2.1.3.2. Yêu cầu cần đạt về năng lực đặc thù.

9

2.1.4. Nội dung giáo dục.

11

2.1.4.1. Nội dung khái quát.

11

2.1.4.2. Nội dung cụ thể và yêu cầu cần đạt ở mỗi lớp.

13

2.2. Đối tượng áp dụng môn học GDQP – AN.


4
III. Thực trạng dạy và học môn GDQP – AN ở trường THPT Cửa Lò.

22

1. Thuận lợi.

22

1.1. Đối với giáo viên.

22

1.2. Đối với học sinh.

23

2. Khó khăn.

23

2.1. Đối với giáo viên.

24

2.2. Đối với học sinh.

24

3. Điều tra cụ thể tại trường THPT Cửa Lò.

24

IV. Một số giải pháp nhằm giúp học sinh trường THPT Cửa Lò học tập tốt và u
thích mơn học GDQP – AN.

25

1. Giải thích thuật ngữ.

25

1.1. Học tập tốt.

25

1.2. u thích mơn học.

26

2. Một số giải pháp nhằm giúp học sinh trường THPT Cửa Lò học tập tốt và u
thích mơn học GDQP – AN.

26

2.1. Tăng cường cơng tác lãnh đạo, quản lí đối với mơn học GDQP – AN.

26

2.2. Nâng cao nhận thức của cán bộ giáo viên và học sinh về tầm quan trọng của
môn học GDQP – AN.

26

2.2.1. Đối với giáo viên giảng dạy.

26

2.2.1. Đối với học sinh.

27

2.3. Đổi mới một số phương pháp giảng dạy tích cực, nghiên cứu của giáo viên
GDQP – AN.

27

2.3.1. Phương pháp giảng dạy nội dung lí thuyết.

27

2.3.1.1. Ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy.

27

2.3.1.2. Phương pháp thảo luận nhóm.

34

2.3.1.3. Phương pháp trị chơi.
2.3.1.4. Phương pháp trắc nghiệm khách quan.

38

2.3.1.5. Phương pháp thi hát ca khúc.

42

2.3.2. Phương pháp giảng dạy nội dung thực hành.
2.3.2.1. Phương pháp làm mẫu kết hợp với phương pháp thuyết trình.
2.3.2.2. Phương pháp trực quan
2.3.2.3. Phương pháp luyện tập
2.3.2.4. Phương pháp quan sát

45


5
2.4. Đổi mới phương pháp kiểm tra, đánh giá học sinh.
2.5. Thay đổi quan điểm và phương pháp học tập nghiên cứu của học sinh đối với
môn học GDQP – AN.

47

3. Kết quả cụ thể ( sau khi áp dụng các phương pháp trên).
C. KẾT LUẬN
1. Quá trình nghiên cứu.

49

2. Ý nghĩa của đề tài.

49

3. Phạm vi, đối tượng ứng dụng.

50

4. Kiến nghị.

50
D. TÀI LIỆU THAM KHẢO


6
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lí do chọn dề tài.
Giáo dục quốc phòng cho học sinh là một bộ phận quan trọng của cơng tác giáo
dục nằm trong chương trình giảng dạy ở các trường trung học phổ thông nhằm
rèn luyện và hình thành nhân cách góp phần nâng cao ý thức cơng tác quốc phịng
an ninh, củng cố nền quốc phịng tồn dân ngày càngvững mạnh hơn.
Để thực hiện tốt hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng Việt Nam là xây dựng

chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Đảng và nhà nước
ta rất coi trọng việc xây dựng nền quốc phòng tồn dân, an ninh nhân dân vững
mạnh trong thời kì mới. Trong đó học sinh Trung học phổ thơng (THPT), những
chủ nhân tương lai của đất nước có vai trị rất quan trọng. Tích cực học tập, tìm
hiểu nội dung cơ bản về xây dựng nền quốc phịng tồn dân, an ninh góp phần
cùng tồn Đảng, tồn dân, tồn qn xây dựng vững chắc nền quốc phịng tồn
dân, an ninh nhân dân của đất nước trong thời kì mới là một trong những nhiệm
vụ trọng tâm của học sinh trong giai đoạn hiện nay.

Nhận thấy rõ vị trí, vai trị của nhiệm vụ trên, những năm qua Ban Giám hiệu
và Nhóm Giáo dục Quốc Phịng – An Ninh trường THPT Cửa Lị ln quan tâm
chỉ đạo và tổ chức, triển khai thực hiện tốt cơng tác giáo dục quốc phịng cho học


7
sinh. Nhưng có một thực tế hết sức khó khăn địi hỏi chúng ta cần có những giải
pháp hiệu quả trong cơng tác giáo dục quốc phịng nói chung và bộ mơn GDQP AN ở các trường học nói riêng, đó là việc dạy và học cịn nhiều trì trệ, kém hiệu
quả; học sinh chưa ý thức được vai trò quan trọng và thiết thực của bộ môn nên
học tập qua loa, chưa đạt hiệu quả tích cực, thậm chí khơng có hứng thú u thích
đối với mơn học này. Song song đó việc trang bị cơ sở vật chất kỹ thuật cũng như
việc đào tạo cán bộ giảng dạy đúng chun mơn nghiệp vụ và thật sự có tâm huyết
với cơng tác GDQP - AN cịn chưa được đầu tư đúng mức. Mặc dù nhiều năm trở
lại đây các cấp chính quyền nhà nước cũng như Bộ GD & ĐT đã có nhiều cải cách
tiến bộ, sâu rộng hơn cho cơng tác GDQP - AN nhưng nhìn chung vẫn cịn nhiều
bất cập. Chính vì thế tơi ln cảm thấy trăn trở khi giảng dạy bộ môn này, với tâm
huyết của bản thân và những gì đã tích lũy được qua q trình học tập chun
mơn nghiệp vụ tơi đã quyết định lựa chọn một đề tài nghiên cứu mà theo tơi sẽ rất
có ý nghĩa cho việc dạy và học bộ mơn GDQP – AN đó là: "Một số giải pháp
nhằm giúp cho học sinh trường THPT Cửa Lò học tập tốt và u thích mơn học
GDQP -AN". Với mong muốn đóng góp một phần nào đó những kinh nghiệm của

mình cho sự phát triển chung của việc dạy và học QP - AN, đề tài hi vọng được
quý thầy, cơ đón nhận và đóng góp ý kiến để ngày một thêm hồn thiện, để bộ
mơn GDQP - AN thật sự trở thành nền tảng cho thế hệ trẻ trên con đường xây
dựng và bảo vệ Tổ Quốc.
II. Mục đích , nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài.
Việc nghiên cứu đề tài này nhằm mục đích là để tìm hiểu về thực trạng công
tác dạy và học bộ môn GDQP – AN tại trường THPT Cửa Lò, đánh giá những
nguyên nhân và kết quả đạt được và rút ra những nội dung trọng tâm, những nội
dung chính cần phải thực hiện để góp phần nâng cao chất lượng cơng tác dạy và
học bộ mơn tại trường THPT Cửa Lị. Thơng qua đó cũng đề xuất được một số
giải pháp cơ bản và thiết thực nhất giúp cho học sinh học tập tốt và ngày càng u
thích mơn học này nhiều hơn nữa, các em học sinh sẽ xây dựng cho mình một thái
độ học tập tích cực hơn góp phần vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt
Nam xã hội chũ nghĩa.


8

III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là: Quá trình thực hiện nhiệm vụ GDQP –
AN; công tác giảng dạy và học tập bộ mơn GDQP – AN tại trường THPT Cửa
Lị.
Phạm vi nghiên cứu của đề tài là tập trung nghiên cứu những những nội dung
liên quan đến công tác GDQP – AN như: Hoạt động giảng dạy, học tập bộ môn
GDQP – AN. Quá trình học tập, thái độ, tinh thần và kết quả đạt được của học
sinh trường THPT Cửa Lị.
IV. Phương pháp nghiên cứu.
Đề tài mang tính lí luận cũng như thực tiễn cao cho nên trong quá trình thực
hiện, nghiên cứu đề tài phải sử dụng kết hợp các phương pháp nghiên cứu khoa
học. Trước hết là các phương pháp lí thuyết như: Phân tích, tổng hợp, phân loại,

đánh giá, hệ thống. Bên cạnh đó là kết hợp với các phương pháp nghiên cứu thực
tiễn như: Quan sát, điều tra, khảo sát thực tế, tổng kết kinh nghiệm,thực
nghiệm…..
V. Đóng góp của đề tài.
Với việc hồn thành cơng trình nghiên cứu của đề tài sẽ góp một phần thiết
thực trong việc nâng cao chất lượng dạy học, sự yêu thích và hứng thú học tập đối
với bộ mơn GDQP – AN của học sinh THPT Cửa Lị nói riêng cũng như góp phần
tích cực trong việc nâng cao chất lượng dạy và học bộ môn GDQP - AN ở các cơ
sở giáo dục khác trong cả nước nói chung.
B. NỘI DUNG
I. Giải quyết vấn đề.
1. Cơ sở lí luận.
1.1. Những quy định cơ bản của luật GDQP- AN.
1.1.1. Bố cục của Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh.
Căn cứ vào Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992
được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Nghị quyết số 52/2001/QH10 và thơng
qua kì họp thứ 5 của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa


9
XIII ngày 19 tháng 6 năm 2013 đã ban hành Luật giáo dục Quốc phịng. Về bố
cục thì luật gồm 8 chương và 47 điều.
1.1.2. Nội dung cơ bản của Luật giáo dục quốc phòng an ninh.
Chương I. Những quy định chung ( Điều 01 đến điều 09).
Chương II. Giáo dục quốc phòng và an ninh trong Nhà trường ( Điều 10 đến
điều 13)
Chương III. Bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh ( Điều 14 đến điều
18)
Chương IV. Phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh cho toàn dân ( Điều
19 đến điều 22).

Chương V. Giáo viên, giảng viên, báo cáo viên, tuyên truyền viên giáo dục
quốc phòng và an ninh ( Điều 23 đến điều 28).
Chương VI. Kinh phí giáo dục quốc phịng và an ninh ( Điều 29 đến điều 31)
Chương VII. Nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức về giáo dục quốc
phòng và an ninh ( Điều 32 đến điều 45).
Chương VIII. Điều khoản thi hành ( Điều 46 đến điều 47).
2. Cơ sở thực tiễn.
Giáo dục quốc phòng và an ninh (GDQPAN) cho học sinh, sinh viên Việt
Nam mục tiêu là chuẩn bị cho học sinh, sinh viên hoàn thiện về tinh thần và thể
chất, tự giác tham gia và thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ vững chắc chủ quyền, toàn
vẹn lãnh thổ và an ninh, đất nước ổn định phát triển kinh tế, xã hội. Là quá trình
truyền thụ lịch sử đấu tranh chống ngoại xâm của dân tộc và lĩnh hội đường lối,
chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về quốc phòng và an ninh; những
hiểu biết, kiến thức, kỹ năng về quân sự, an ninh cho học sinh, sinh viên đáp ứng
yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình mới.
Mơn học GDQP- AN có lý luận cơ bản, nhưng địi hỏi có kỹ năng quân sự
an ninh cần thiết. Trong quá trình học tập, người học vừa được trang bị kiến thức
lý thuyết, vừa được rèn luyện kỹ năng thực hành. Phương pháp dạy học mơn
GDQP- AN sử dụng phương pháp tích hợp, kết hợp cả giảng dạy lý thuyết thực
hành có vũ khí trang bị, sơ đồ, bản đồ, mơ hình học cụ, la bàn…; trang bị cho
người học tiếp thu những kiến thức, kỹ năng và các sản phẩm cần thiết cho hoạt
động quân sự.


10
Giáo dục quốc phịng và an ninh là mơn học đặc thù bởi trong quá trình học,
đặc biệt trong nội dung thực hành mọi hành động của giáo viên và học sinh phải
tuyệt đối thực hiện quy tắc an toàn, nếu khơng nguy hiểm đến tính mạng của của
thầy và trị. Do đó phương pháp giảng dạy mơn học GDQPAN cũng đặc thù.
Ngoài phương pháp giảng giải, giảng thuật, giảng diễn, phương pháp đàm thoại,

phương pháp sử dụng sách và tài liệu cịn u cầu có thao trường, bài tập,có binh
khí kèm theo do Bộ Quốc phịng và Bộ Cơng an quản lý.
II. Chương trình mơn học GDQP – AN trung học phổ thông.
1. Đặc điểm môn học.
Môn học Giáo dục quốc phòng và an ninh giữ vai trò chủ chốt trong việc
giáo dục ý thức, trách nhiệm của công dân đối với việc thực hiện nhiệm vụ xây
dựng nền quốc phịng tồn dân, an ninh nhân dân, góp phần giáo dục cho học sinh
lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, bồi dưỡng niềm tự hào tự tôn dân tộc. Cùng
với các môn học và hoạt động giáo dục khác góp phần hình thành ở học sinh các
phẩm chất, năng lực chung được quy định trong chương trình tổng thể, thơng qua
nội dung mơn học hình thành năng lực nhận thức các vấn đề về quốc phòng, an
ninh và vận dụng các kiến thức đã học vào cuộc sống.
Ở cấp tiểu học, trung học cơ sở giáo dục quốc phịng và an ninh được thực
hiện lồng ghép thơng qua nội dung các mơn học trong chương trình, kết hợp với
hoạt động ngoại khóa phù hợp với lứa tuổi, bảo đảm cho học sinh hình thành
những hiểu biết ban đầu về truyền thống dựng nước và giữ nước của dân tộc về
lực lượng vũ trang nhân dân và ý thức kỷ luật, tinh thần đoàn kết, yêu Tổ quốc,
yêu đồng bào.
Ở cấp trung học phổ thơng là mơn học chính khóa, bảo đảm cho học sinh có
những hiểu biết ban đầu về nền quốc phịng tồn dân, an ninh nhân dân; về truyền
thống chống ngoại xâm của dân tộc, lực lượng vũ trang nhân dân và nghệ thuật
quân sự Việt Nam; có kiến thức cơ bản, cần thiết về phịng thủ dân sự và kĩ năng
quân sự; sẵn sàng thực hiện nghĩa vụ quân sự bảo vệ Tổ quốc
2. Chương trình và đối tượng áp dụng cho mơn học.
2.1 Chương trình mơn học giáo dục quốc phịng an ninh.
2.1.1. Quan điểm xây dựng chương trình.


11
Chương trình mơn Giáo dục quốc phịng và an ninh được xây dựng trên cơ

sở các quan điểm sau:
2.1.1.1. Tính kế thừa và hiện đại.
Chương trình mơn Giáo dục quốc phòng và an ninh được xây dựng trên cơ
sở các quan điểm, chủ trương đường lối của Đảng, pháp luật Nhà nước về Chiến
lược bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Được xây dựng dựa trên nền
tảng lí luận và thực tiễn truyền thống kinh nghiệm đánh giặc giữ nước của cha
ông, nghệ thuật quân sự Việt Nam và cập nhật thành tựu của khoa học quân sự,
sư phạm quân sự hiện đại.
2.1.1.2. Phát triển phẩm chất, năng lực chung, năng lực đặc thù.
Chương trình xác định rõ các phẩm chất, năng lực có thể hình thành và phát
triển ở học sinh thông qua môn học: một mặt chương trình căn cứ vào yêu cầu cần
đạt về phẩm chất, năng lực làm cơ sở và xuất phát điểm để lựa chọn nội dung giáo
dục; mặt khác chương trình hình thành và phát triển các phẩm chất chủ yếu, năng
lực cốt lõi cho học sinh thông qua việc hướng dẫn học sinh tiếp thu, vận dụng nội
dung môn học vào thực tiễn.
2.1.1.3. Tính thực hành, thực tiễn.
Chương trình xác định thực hành, luyện tập, vận dụng là nội dung quan trọng,
đồng thời là phương thức thiết thực, hiệu quả để phát triển phẩm chất, năng lực
của học sinh. Nội dung này chú trọng việc vận dụng kiến thức quốc phòng, an
ninh và kĩ năng vận dụng vào thực tiễn nhằm góp phần phát triển các năng lực
đặc thù mơn học Giáo dục quốc phịng và an ninh.
2.1.1.4. Tính dân tộc và nhân văn.
Giúp học sinh nhận thức đúng về chủ nghĩa yêu nước, tinh thần dân tộc, nhân
văn, sự đoàn kết toàn dân của dân tộc Việt Nam trong cơng cuộc dựng nước và
giữ nước; tinh thần đồn kết quốc tế; giúp học sinh phát triển các giá trị nhân văn,
tinh thần cộng đồng hướng tới các giá trị khoan dung, nhân ái, tơn trọng, hịa bình,
hịa hợp, hợp tác và vì sự tiến bộ và phát triển xã hội.
2.1.1.5. Tính mở, liên thơng.
Trên cơ sở đảm bảo nội dung theo các chủ đề thống nhất trong cả nước,
chương trình dành thời lượng nhất định để các nhà trường hướng dẫn học sinh tìm

hiểu các vấn đề về quốc phòng, an ninh, truyền thống và nghệ thuật đánh giặc giữ


12
nước của địa phương, xây dựng kế hoạch giáo dục phù hợp với điều kiện địa
phương.
Chương trình mơn học, bố trí bài giảng phù hợp có tính liên thơng bổ trợ
kiến thức từ lớp 10 đến lớp 12, đáp ứng u cầu về dạy học mơn Giáo dục quốc
phịng và an ninh trong trường trung học phổ thông, phù hợp với nhận thức, phát
triển thể lực và đặc thù môn học.
2.1.2.Mục tiêu chương trình.
Chương trình mơn Giáo dục quốc phịng và an ninh giúp học sinh phát triển
các phẩm chất: yêu nước, nhân ái, trung thực, trách nhiệm; giáo dục tình yêu quê
hương đất nước, tinh thần nhân ái, nhân văn, ý thức trách nhiệm của công dân
trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, bảo đảm an ninh, an toàn và trật tự
xã hội, sẵn sàng bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Góp phần phát triển ở học sinh các năng lực chung: năng lực tự chủ, tự học;
năng lực hợp tác; năng lực giải quyết vấn đề sáng tạo thông qua các năng lực
chuyên biệt như: năng lực nhận thức về các vấn đề quốc phòng, an ninh; năng lực
vận dụng các kiến thức, kĩ năng đã học vào cuộc sống.
2.1.3. Yêu cầu cần đạt.
2.1.3.1. Yêu cầu cần đạt về các phẩm chất chủ yếu và năng lực chung.
Mơn Giáo dục quốc phịng và an ninh góp phần hình thành, phát triển ở học
sinh các phẩm chất chủ yếu và năng lực chung theo các mức độ phù hợp với môn
học, cấp học đã được quy định trong Chương trình tổng thể ban hành kèm theo
Chương trình giáo dục phổ thơng do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành.
2.1.3.2. Yêu cầu cần đạt về năng lực đặc thù.
Môn Giáo dục quốc phịng và an ninh góp phần hình thành, phát triển ở học
sinh các năng lực chung được quy định trong Chương trình tổng thể thơng qua
các năng lực đặc thù của môn học là: năng lực nhận thức các vấn đề quốc phòng,

an ninh và năng lực vận dụng các kiến thức, kĩ năng quân sự đã học vào cuộc
sống. Yêu cầu cần đạt về các năng lực đặc thù như sau:
Năng lực

Yêu cầu cần đạt

Nhận thức các vấn đề về - Trình bày được vai trị, nhiệm vụ quốc phòng, an
quốc phòng, an ninh

ninh trong việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt
Nam xã hội chủ nghĩa; lịch sử, truyền thống của


13
lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam trong sự
nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước qua các thời
kì lịch sử;
- Nêu được quy định của pháp luật về các nhiệm
vụ quốc phịng tồn dân, an ninh nhân dân; trách
nhiệm của công dân trong việc thực hiện các quy
định của pháp luật;
- Phân tích và trình bày được những vấn đề cơ bản
về chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia; trách
nhiệm của công dân trong việc bảo vệ chủ quyền
lãnh thổ, biên giới quốc gia hiện nay;
- Nêu được nội dung cơ bản của Luật Giáo dục
quốc phòng và an ninh, Luật Sĩ quan quân đội nhân
dân Việt Nam, Luật Công an nhân dân, Luật Nghĩa
vụ quân sự, Luật Giao thông đường bộ, Luật Bảo
vệ môi trường, Luật An ninh mạng...; biết phòng

chống các loại tội phạm, các tệ nạn xã hội; quy
định của pháp luật về các tệ nạn xã hội và trách
nhiệm của công dân trong việc phòng chống tội
phạm và tệ nạn xã hội, trong và ngồi trường học;
- Trình bày được những kĩ năng cơ bản về điều
lệnh đội ngũ; kĩ thuật chiến đấu bộ binh, chiến
thuật bộ binh; cách sử dụng súng tiểu liên AK, lựu
đạn; các công cụ hỗ trợ và cách sử dụng, trường
hợp sử dụng công cụ hỗ trợ;
- Nêu được các nội dung phịng khơng nhân dân,
phịng chống bom, mìn, vũ khí hóa học, sinh học,
vũ khí cơng nghệ cao, thiên tai, dịch bệnh và cháy
nổ...; kĩ năng quan sát, nghe, phát hiện địch, chỉ
mục tiêu, truyền tin liên lạc, báo cáo; biết tìm và
giữ phương hướng, biết lợi dụng địa hình, địa vật


14
và vận dụng được kĩ thuật, chiến thuật cá nhân
trong thực hành các kĩ năng quân sự.
- Xác định được vai trị, vị trí, nhiệm vụ quốc
phịng, an ninh và trách nhiệm của công dân trong
việc thực hiện nhiệm vụ quốc phịng, an ninh;
- Thực hiện được trách nhiệm cơng dân trong việc
bảo vệ và xây dựng Tổ quốc phù hợp với lứa tuổi;
- Nhận diện được các âm mưu, thủ đoạn của các
thế lực thù địch, tội phạm và biện pháp phịng,
Vận dụng kiến thức, kĩ năng chống; tích cực, chủ động đấu tranh phòng, chống
quân sự đã học vào cuộctội phạm;
sống

- Biết phát huy khả năng bản thân, dụng cụ,
phương tiện, vật chất sẵn có để vượt qua những thử
thách trong cuộc sống, sẵn sàng ứng phó với tình
huống có bạo loạn, chiến tranh;
- Thực hiện được những kĩ năng cơ bản về điều
lệnh đội ngũ; kĩ thuật chiến đấu bộ binh, chiến
thuật bộ binh; biết sử dụng súng tiểu liên AK; biết
nhìn nghe
, phát hiện địch, chỉ mục tiêu, truyền tin liên lạc,
báo cáo; biết tìm và giữ phương hướng, biết lợi
dụng địa hình, địa vật và vận dụng được kĩ thuật,
chiến thuật cá nhân trong thực hành các kĩ năng
quân sự;
- Thực hiện được pháp luật về trật tự an tồn giao
thơng, bảo vệ mơi trường, phòng và chống ma túy,
an ninh mạng, an ninh phi truyền thống; có kĩ năng
phịng và chống thiên tai, dịch bệnh cho bản thân
và cộng đồng;
- Thực hiện được một số kĩ năng cơ bản về phịng
khơng nhân dân;


15
- Thực hiện được một số kĩ năng phòng chống
bom, mìn, vũ khí hóa học, sinh học, vũ khí cơng
nghệ cao, thiên tai, dịch bệnh và cháy nổ...;
- Biết vận dụng kiến thức về phòng thủ dân sự, kiến
thức phổ thơng về phịng khơng nhân dân trong
cuộc sống.

2.1.4. Nội dung giáo dục.
2.1.4.1. Nội dung khái quát.
Mạch nội dung môn học được cấu trúc theo 05 chủ đề đó là: một số hiểu biết
chung về quốc phòng và an ninh; điều lệnh đội ngũ; kĩ thuật chiến đấu bộ binh;
chiến thuật bộ binh; một số hiểu biết về phòng thủ dân sự; kiến thức phổ thơng về
phịng khơng nhân dân.
Nội dung khái quát chung:
Chủ đề

Nội dung

Lớp

Lớp

Lớp

10

11

12

1. Một số 1. Lịch sử, truyền thống của lực lượng vũ trang *
hiểu biết nhân dân Việt Nam
chung về 2. Nội dung cơ bản một số luật về quốc phòng
*
quốc và an ninh Việt Nam
*
phòng và 3. Ma túy, tác hại của ma túy

an ninh 4. Phòng, chống vi phạm pháp luật về trật tự an
*
tồn giao thơng
5. Bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự,
an toàn xã hội
6. Một số hiểu biết về an ninh mạng
7. Bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia
nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
8. Phòng chống tệ nạn xã hội ở Việt Nam trong
thời kỳ hội nhập quốc tế
9. Một số vấn đề về vi phạm pháp luật bảo vệ
môi trường

*
*
*
*
*


16
10. Pháp luật về quản lý vũ khí, vật liệu nổ, công

*

cụ hỗ trợ
11. Luật Nghĩa vụ quân sự và trách nhiệm của

*

học sinh
12. Bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa

*

sau năm 1975
13. Tổ chức Quân đội nhân dân Việt Nam và

*

Công an nhân dân Việt Nam
14. Công tác tuyển sinh, đào tạo trong các trường
Quân đội nhân dân Việt Nam và Công an nhân

*

dân Việt Nam
15. Một số hiểu biết về chiến lược "diễn biến hịa
bình", bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch

*

đối với cách mạng Việt Nam
16. Truyền thống và nghệ thuật danh giặc giữ

*

nước của địa phương
2. Điều
lệnh đội

ngũ

1. Một số nội dung Điều lệnh quản lý bộ đội và
Điều lệnh Cơng an nhân dân

*

2. Đội ngũ từng người khơng có súng

*

3. Đội ngũ tiểu đội

*

1. Giới thiệu một số loại súng bộ binh, thuốc nổ,

*

3. Kĩ thuật vật cản và vũ khí tự tạo
chiến đấu 2. Kĩ thuật sử dụng lựu đạn

*

bộ binh 3. Kĩ thuật bắn súng tiểu liên AK

*

4. Chạy vũ trang
1. Các tư thế, động tác cơ bản vận động trong

4. Chiến
thuật bộ
binh

chiến đấu
2. Lợi dụng địa hình, địa vật
3. Nhìn nghe, phát hiện địch, chỉ mục tiêu,
truyền tin liên lạc, báo cáo
4. Tìm và giữ phương hướng

*
*
*
*
*


17
5. Vận dụng các tư thế, động tác cơ bản khi vận

*

động trong chiến đấu
5. Một số 1. Thường thức phịng tránh một số loại bom,
hiểu biết mìn, đạn, vũ khí hóa học, vũ khí sinh học, vũ khí *
về phịng cơng nghệ cao, thiên tai, dịch bệnh và cháy nổ
thủ dân 2. Kĩ thuật cấp cứu và chuyển thương
sự, kiến

*

thức phổ
thơng về 3. Kiến thức phổ thơng về phịng khơng nhân
phịng dân

*

khơng
nhân dân
2.1.4.2. Nội dung cụ thể và u cầu cần đạt ở mỗi lớp.
Lớp 10:
Thời gian
Nội dung dạy Tổng
học

số
tiết

Lí

- Nêu được những nét chính về lịch sử, bản
chất, truyền thống anh hùng của Quân đội nhân

truyền thống
vũ trang

dân Việt Nam, Công an nhân dân Việt Nam và
2

2

lượng vũ trang rút ra được nét cơ bản của nghệ

Việt Nam

thuật quân sự Việt Nam qua mỗi giai đoạn.
- Phân tích và trình bày được những nội dung

Nội dung cơ

cơ bản của Luật Giáo dục quốc phòng và an

bản một số
phòng và an
ninh Việt
Nam

Dân quân tự vệ;
- Từ những truyền thống anh hùng của lực

nhân dân

luật về quốc

Yêu cầu cần đạt

thuyết hành

Lịch sử,
của lực lượng

Thực

ninh, Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam
2

2

và Luật Cơng an nhân dân;
- Tích cực, chủ động thực hiện được trách
nhiệm của công dân trong việc thực hiện quy
định của pháp luật về quốc phòng và an ninh.


18
- Qua nghiên cứu về nội dung luật, có định
hướng nghề nghiệp sau khi thực hiện nghĩa vụ
quân sự, nghĩa vụ công an phấn đấu được ở lại
phục vụ Quân đội, Công an lâu dài cũng như
đăng ký thi vào các học viện, nhà trường Quân
đội và Công an.
- Nêu được quy định của pháp luật về phòng,
chống ma túy;

Ma túy, tác
hại của ma

2

2

túy

- Phân tích được tác hại của ma túy và những
hình thức, con đường gây nghiện;
- Chủ động, tích cực vận động người thân, cộng
đồng trong việc đấu tranh phịng, chống ma túy.
- Trình bày được một số nội dung cơ bản pháp

Phòng, chống

luật về trật tự an tồn giao thơng;

vi phạm pháp

- Tự giác tn thủ quy định của pháp luật về an

luật về trật tự

2

2

toàn giao thơng và tham gia giao thơng an tồn,

an tồn giao

biết tuyên truyền vận động mọi người và chấp

thông

hành nghiêm pháp luật về trật tự an tồn giao
thơng.
- Nêu được tình hình bảo vệ an ninh quốc gia
và bảo đảm an tồn xã hội;
- Nêu được nhiệm vụ của cơng dân trong việc
đấu tranh bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật

Bảo vệ an

tự an toàn xã hội;

ninh quốc gia
và bảo đảm
trật tự, an
toàn xã hội

2

2

- Trách nhiệm của Đảng, Nhà nước và các lực
lượng vũ trang trong việc bảo vệ an ninh quốc
gia, bảo đảm trật tự an tồn xã hội;
- Tích cực chủ động thực hiện trách nhiệm của
cơng dân trong việc phịng, chống các hành vi
vi phạm pháp luật an ninh quốc gia và trật tự an
toàn xã hội.

19
- Nêu được một số khái niệm cơ bản về mạng,
an ninh mạng, bảo mật thông tin cá nhân trên
môi trường không gian mạng; nội dung cơ bản

Một số hiểu
biết về an

2

2

của Luật An ninh mạng;
- Bảo mật được thông tin cá nhân, cảnh giác

ninh mạng

trước những thủ đoạn xâm nhập, phát tán mã
độc, thông tin giả trên mạng...
Thường thức

- Phân tích được tác hại của bom, mìn, đạn, vũ

phịng tránh

khí hóa học, vũ khí sinh học, vũ khí cơng nghệ

một số loại

cao, thiên tai và cháy nổ;

bom, mìn,

- Nhận diện được một số loại bom, mìn, đạn, vũ

đạn, vũ khí
hóa học, vũ
khí sinh học,

khí hóa học, vũ khí sinh học, vũ khí cơng nghệ
3

2

1

cao, vật liệu nổ; nguy cơ xảy ra mất an toàn do
thiên tai, dịch bệnh và cháy nổ gây ra;

vũ khí cơng

- Biết cách phịng, tránh và hướng dẫn phịng,

nghệ cao,

tránh tác hại của bom, mìn, vũ khí hóa học, vũ

thiên tai, dịch

khí sinh học, vũ khí cơng nghệ cao, thiên tai,

bệnh và cháy

dịch bệnh và cháy nổ.

nổ
Một số nội
dung Điều

- Nêu được một số nội dung chính trong Điều

lệnh quản lý

lệnh quản lý bộ đội và Điều lệnh Công an nhân

bộ đội và

2

2

dân;

Điều lệnh

- Biết vận dụng những kiến thức được học vào

Công an nhân

cuộc sống.

dân
- Nêu được các động tác đội ngũ từng người
Đội ngũ từng
người khơng
có súng

khơng có súng;
4

4

- Thực hiện được một số động tác điều lệnh đội
ngũ cá nhân chính xác, nhanh, mạnh, đẹp, thống
nhất.


20
- Nêu được thứ tự động tác tập hợp đội hình cơ
Đội ngũ tiểu
đội

bản của tiểu đội để vận dụng trong các hoạt
3

3

động chung của nhà trường;
- Biết cách điều khiển, tập hợp đội hình cơ bản
của tiểu đội.

- Nêu được ý nghĩa, tác dụng các tư thế, động

Các tư thế,

tác kĩ thuật cơ bản vận động trong chiến đấu của

động tác cơ

cá nhân.

bản vận động

3

3

- Thực hành được các động tác kĩ thuật vận

trong chiến

động trong chiến đấu và bước đầu biết vận dụng

đấu

phù hợp với các loại địa hình, địa vật và trong
các tình huống cụ thể.
- Nắm được kiến thức cơ bản, ban đầu về các
tai nạn thông thường, về các kĩ thuật cầm máu
tạm thời, cố định xương gãy, sơ cứu bỏng, hô
hấp nhân tạo, kĩ thuật băng bó vết thương và

Kĩ thuật cấp
cứu và
chuyển

chuyển thương;
4

4

thương

- Biết cách sơ cứu ban đầu các tai nạn thông
thường;
- Làm được các động tác cầm máu tạm thời, cố
định xương gãy, hơ hấp nhân tạo; biết băng bó
vết thương bằng băng cuộn và ứng dụng các
phương tiện sẵn có tại chỗ, biết cách chuyển
thương.

Kiểm tra

4

2

2

Cộng

35

18

17

Lớp 11:
Thời gian
Nội dung Tổng
dạy học

số
tiết

Lí Thực
thuyết hành

Yêu cầu cần đạt


21
- Nêu được những nội dung cơ bản Chiến lược
bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong
tình hình mới;
Bảo vệ chủ

- Nêu và phân tích được những nội dung cơ bản

quyền lãnh

về chủ quyền lãnh thổ và biên giới quốc gia;

thổ, biên giới

những nội dung cơ bản của Công ước Liên hợp

quốc gia
nước Cộng

2

2

quốc về Luật biển 1982; Luật biển Việt Nam;
những khái niệm về biên giới và đường biên giới

hòa xã hội

đất liền, trên biển, thềm lục địa, trên khơng,

chủ nghĩa

trong lịng đất, đặc biệt là chủ quyền 02 quần đảo

Việt Nam

Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam;
- Xác định và thực hiện được ý thức trách nhiệm
của công dân trong quản lý, xây dựng và bảo vệ
biên giới quốc gia.

Luật Nghĩa

- Nêu được những nội dung chính của Luật

vụ quân sự
và trách

2

2

nhiệm của

Nghĩa vụ quân sự; Nghị định của Chính phủ về
thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân;
- Biết đăng ký và thực hiện nghĩa vụ quân sự.

học sinh

- Nêu được một số loại hình tội phạm và tệ nạn
xã hội; hình thức, cách thức hoạt động của các
loại tội phạm và tệ nạn xã hội, đặc biệt là tội
Phòng chống

phạm cơng nghệ cao ở Việt Nam trong thời kì

tệ nạn xã hội

hội nhập quốc tế;

ở Việt Nam
trong thời kỳ
hội nhập
quốc tế

2

2

- Nêu được quy định của pháp luật về phòng
chống tệ nạn xã hội, phịng chống tội phạm cơng
nghệ cao;
- Tích cực, chủ động thực hiện trách nhiệm của
cơng dân trong thực hiện quy định của pháp luật
về phòng chống tệ nạn xã hội, phịng chống tội
phạm cơng nghệ cao;


22
- Tun truyền các biện pháp phịng, chống
khơng để các đối tượng tội phạm móc nối, lơi
kéo bản thân và gia đình vi phạm pháp luật.
- Nêu được nội dung cơ bản, ý nghĩa của môi
Một số vấn

trường trong pháp luật bảo vệ môi trường; an

đề về vi

ninh môi trường (đất, nước, khơng khí..), vấn đề

phạm pháp

2

biến đổi khí hậu, an ninh lương thực, thiên tai,

2

luật bảo vệ

dịch bệnh, di cư tự do...;

môi trường

- Biết cách tuyên truyền, phối hợp ngăn chặn các
hành vi vi phạm pháp luật bảo vệ môi trường.
- Nêu được những kiến thức phổ thông về phịng

Kiến thức
phổ thơng về
phịng khơng

khơng nhân dân, phương thức tiến công, sự phá
3

hoại của kẻ thù bằng đường không;

3

- Biết cách phịng, tránh khi bị kẻ thù tiến cơng

nhân dân

bằng đường không.
- Nhận biết, phân loại được một số loại súng bộ

Giới thiệu

binh, một số loại thuốc nổ, vật cản, vũ khí tự tạo;

một số loại

- Nêu được tính năng, tác dụng của một số loại

súng bộ

thuốc nổ thường dùng; cấu tạo, tác dụng của các

binh, thuốc

7

3

4 loại đồ dùng gây nổ; tính năng, cấu tạo, tác dụng

nổ, vật cản

của một số loại vật cản và vũ khí tự tạo;

và vũ khí tự

- Nêu được tính năng, cấu tạo, nguyên lý hoạt

tạo

động và nguyên tắc tháo, lắp súng tiểu liên AK
và biết thực hành tháo, lắp súng tiểu liên AK.
- Nêu được những nội dung cơ bản pháp luật về

Pháp luật về
quản lí vũ
khí, vật liệu

quản lý vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ;
2

- Biết tuyên truyền, vận động người thân không

2

tàng trữ, buôn bán, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ,

nổ, cơng cụ
hỗ trợ
Lợi dụng địa
hình, địa vật

cơng cụ hỗ trợ trái pháp luật.
3

3

- Phân tích được khái niệm, ý nghĩa, yêu cầu của
các tư thế, động tác lợi dụng địa hình, địa vật;


23
- Thực hành được các động tác kĩ thuật phù hợp
với các loại địa hình, địa vật trong các tình
huống diễn ra.
- Nêu được ý nghĩa, yêu cầu, hành động nhìn,

Nhìn, nghe,

nghe, phát hiện địch chỉ mục tiêu, truyền tin liên

phát hiện

lạc, báo cáo làm cơ sở vận dụng trong chiến đấu

địch, chỉ
mục tiêu,

3

3

truyền tin

- Thực hành được hành động của chiến sĩ nhìn,
nghe, phát hiện địch chỉ mục tiêu, truyền tin liên

liên lạc, báo

lạc, báo cáo. Vận dụng được các nội dung đã học

cáo

vào luyện tập các tình huống cụ thể.
- Nêu được tính năng, cấu tạo và cách sử dụng

Kĩ thuật sử
dụng lựu

và học chiến thuật;

5

1

4

đạn

một số loại lựu đạn thường dùng;
- Thực hành được động tác đứng, quỳ, nằm ném
lựu đạn.

Kiểm tra

4

2

2

Cộng

35

19

16

Lớp 12:
Thời gian
Nội dung Tổng
dạy học

số
tiết

Lí

Thực

Yêu cầu cần đạt

thuyết hành
- Nêu được giá trị lịch sử và nghệ thuật quân sự
Việt Nam trong hai cuộc chiến tranh bảo vệ

Bảo vệ Tổ

biên giới Tây Nam, biên giới phía Bắc của Tổ

quốc Việt
Nam xã hội
chủ nghĩa
sau năm
1975

quốc và đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo
3

3

Việt Nam trong giai đoạn cách mạng mới;
- Tích cực, chủ động rèn luyện và thực hiện ý
thức trách nhiệm của công dân đối với sự
nghiệp củng cố quốc phòng, an ninh bảo vệ Tổ
quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.


24
Tổ chức

- Nêu được chức năng, nhiệm vụ của một số tổ

Quân đội

chức trong Quân đội và Công an nhân dân Việt

nhân dân

Nam;

Việt Nam và

3

3

- Nhận biết được cấp bậc quân hàm, quân hiệu,

Công an

phù hiệu, trang phục các quân, binh chủng của

nhân dân

Quân đội nhân dân Việt Nam và các lực lượng

Việt Nam

chuyên môn của Công an nhân dân Việt Nam.

Công tác
tuyển sinh,

- Nêu được hệ thống nhà trường trong Quân

đào tạo

đội, Công an và tuyển sinh vào các trường quân

trong các

đội, công an; định hướng được nghề nghiệp

trường
Quân đội

3

3

nhân dân

qn sự, cơng an;
- Tìm hiểu được các lĩnh vực nghề nghiệp theo
nhóm ngành; định hướng học tập, nghiên cứu

Việt Nam và

để theo học các ngành, nghề trong lĩnh vực

Cơng an

quốc phịng, an ninh.

nhân dân
Việt Nam
Một số hiểu
biết về chiến

- Nêu được một số nội dung cơ bản về âm mưu,

lược "diễn

thủ đoạn của các thế lực thù địch trong thực

biến hịa

hiện chiến lược "diễn biến hịa bình", bạo loạn
lật đổ đối với cách mạng Việt Nam;

bình", bạo
loạn lật đổ

2

2

- Biết cách phòng, chống âm mưu, thủ đoạn

của các thế

"diễn biến hịa bình", bạo loạn lật đổ của các

lực thù địch

thế lực thù địch tại địa phương, trên các phương

đối với cách

tiện thông tin đại chúng, đặc biệt là thông tin

mạng Việt

trên các trang mạng xã hội.

Nam
- Nêu được một số nét chính về truyền thống và

Truyền
thống và
nghệ thuật

4

4

nghệ thuật quân sự của lực lượng vũ trang địa
phương, phát huy truyền thống cha ông, tự giác

25
đánh giặc

tu dưỡng, rèn luyện xứng đáng với truyền thống

giữ nước của

quê hương;

địa phương

- Chủ động thực hiện được trách nhiệm của
cơng dân trong việc xây dựng, bảo vệ, gìn giữ
phát huy truyền thống quê hương.
- Nêu được một số nội dung cơ bản về lí thuyết

Kĩ thuật bắn
súng tiểu

bắn và động tác, kĩ thuật bắn mục tiêu cố định
7

1

6

ban ngày bằng súng tiểu liên AK;
- Biết thực hành bắn trúng mục tiêu cố định ban

liên AK

ngày bằng súng tiểu liên AK.
- Nêu được kĩ thuật, phương pháp tìm và giữ

Tìm và giữ
phương

2

2

hướng

- Nêu được ý nghĩa, yêu cầu, các nguyên tắc
vận động vào gần địch trên một số loại địa hình

các tư thế,
bản khi vận

- Biết tìm và giữ phương hướng của cá nhân
trong các điều kiện khác nhau.

Vận dụng
động tác cơ

phương hướng trong hoạt động cá nhân;

làm cơ sở học kĩ thuật, chiến thuật cá nhân và
3

3

vận dụng trong chiến đấu;
- Biết vận dụng được các nội dung đã học để

động trong

vận dụng trong các tình huống, địa hình khác

chiến đấu

nhau, nhằm tiêu diệt địch, hồn thành nhiệm vụ.
- Nêu được kĩ thuật mang, vác trang bị, kĩ thuật
thở, vận động trong quá trình chạy vũ trang;

Chạy vũ
trang

4

1

3

- Thực hiện được động tác chạy vũ trang và vận
dụng được kĩ thuật chạy vũ trang trong thực
hành kĩ, chiến thuật cá nhân và vận động trong
chiến đấu.

Kiểm tra

4

2

2

Cộng

35

19

16

2.2. Đối tượng áp dụng mơn học Giáo dục quốc phịng và an ninh.
- Ở cấp tiểu học, trung học cơ sở giáo dục quốc phòng và an ninh được thực
hiện lồng ghép thông qua nội dung các môn học trong chương trình, kết hợp với