Bài tập tác phẩm báo in

BÀI TẬP MƠN HỌC: TÁC PHẨM BÁO IN
NHĨM 3 – LỚP BÁO IN K41B
(VŨ VĂN KHU, ĐẶNG VĂN VIỆT, LÊ MINH CẢNH, ĐINH THUÝ HỒNG)

I. QUAN NIỆM VỀ TIN BÁO CHÍ
1. Quan niệm về tin báo chí ở nước ngồi
Trên thế giới chưa có quan niệm nào thống nhất về thể loại tin, mỗi quan
niệm nhìn nhận tin ở những khía cạnh khác nhau. Nhưng nhìn chung các quan
niệm đều bộc lộ rõ vai trò và tầm quan trọng to lớn của thể loại này.
“Tin tức là hình thức thơng tin cho công chúng những sự kiện quan
trọng trong đời sống xã hội trong nước hoặc quốc tế”, theo cuốn “Lý thuyết
và thực hành báo chí Xơ Viết”.
Has Benichke (người Đức) thì cho rằng: “tin là một thơng tin mới có ý
nghĩa hệ trọng hoặc lý thú với nhiều người, chúng động chạm đến đời sống
của họ hoặc đơn giản chỉ là cái lý thú, hấp dẫn, khơi gợi ở họ sự cảm thông”.
Trong cuốn “Dạy nghề báo” ở Mỹ có quan niệm như sau: “Khi con chó
ngoạm chiếc giầy thì đó chưa phải là tin, bởi vì đó là chuyện bình thường,
nhưng khi chiếc giầy ngoạm con chó thì đó là tin”.
Trong cuốn “Nhà báo bí quyết kỹ năng và nghề nghiệp” của Nhà xuất bản
Lao Động ấn hành Votcobon nhi cốp và Lyriep quan niệm rằng: “Tin tức của cuộc
sống ngày hôm nay là phụ lục cho không đối với tờ báo ngày hôm qua”.
2. Quan niệm về tin ở Việt Nam
Việt Nam là quốc gia có nền báo chí ra đời sớm và phát triển mạnh mẽ.
Nhưng nhìn chung quan niệm về tin vẫn chưa có sự thống nhất. Nhiều nhà
báo, nhà nghiên cứu báo chí và các cuốn sách về báo chí đã đưa ra những
quan niệm khác nhau về tin.
Tác giả Nguyễn Tiến Hài trong cuốn “Tác phẩm báo chí”, Nhà xuất bản
Giáo dục cho rằng: “Tin là một thể loại thông dụng nhất trong báo chí. Nó
phản ánh những sự kiện thời sự có ý nghĩa trong đời sống xã hội, với ngôn
ngữ cô đọng, ngắn gọn, trực tiếp và dễ hiểu”.
Trong cuốn “Giáo trình nghiệp vụ báo chí” tập II trường Tun huấn Trung

ương Hà Nội năm 1978 thì cho rằng: “Tin tức trên báo chí là một thể tài phản ánh
những sự kiện, sự việc tình hình có thật mới xảy ra, đang xảy ra, sẽ xảy ra có ý
nghĩa quan trọng liên quan đến xã hội, theo một đường lối hoặc cải tạo bằng thực


2

tiễn. Bằng hình thức ngắn gọn nhất, cơ đọng nhất, nhanh chóng nhất, kịp thời nhất
được ghi bằng chữ, bằng hình ảnh hoặc bằng âm thanh”.
Như vậy các quan niệm về tin sẽ còn được xây dựng, bổ xung để kịp với
thực tế phát triển của báo chí hiện nay.
II. KHÁI NIỆM VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA TIN BÁO CHÍ
1. Khái niệm về tin báo chí
Trên thế giới cũng như Việt Nam đều có nhiều quan niệm khác nhau về
khái niệm của tin. Ở nước ta, các nhà lý luận báo chí chưa thống nhất quan
điểm của mình về tin, nhưng họ đều thống nhất ở chỗ, tin là thể tài quan trọng
của báo chí và thuộc nhóm Thơng Tấn.
Nhà báo Đinh Văn Hường - giảng viên khoa Báo chí trường Đại học
Khoa học xã hội và Nhân Văn cho rằng: “Tin là một trong những thể loại
thuộc nhóm Thơng tấn báo chí, trong đó thơng báo, phản ánh, bình luận có
mức độ một cách ngắn gọn, chính xác nhanh chóng nhất về sự kiện con
người, vấn đề có ý nghĩa chính trị nhất định”.
2. Đặc điểm của tin báo chí
- Tin mang tính thực dụng
Để đảm bảo thơng tin đến với cơng chúng nhanh nhất, hiệu quả nhất thì
tin thể hiện phù hợp trên cả hai phương diện nội dung và hình thức.
Về mặt nội dung tin báo chí phản ánh sự kiện báo chí thời sự mới mẻ, sự
kiện mới xảy ra hay vừa kết thúc, có ý nghĩa chính trị - xã hội, được cơng
chúng quan tâm, thể hiện sự nhạy bén tính xác thực của báo chí trong việc
phản ánh hiện thực ln vận động.

Về mặt hình thức: tin phải ngắn gọn, làm giảm thời gian tiếp nhận thông
tin mà công chúng vẫn nắm bắt được thông tin, thông tin phải cụ thể, dễ hiểu,
bố cục chặt chẽ. Hình thức kết cấu của tác phẩm phải phù hợp yêu cầu mục
đích là cung cấp cho người đọc thông tin mới nhất, nhanh nhất về các sự kiện
thời sự. Quan hệ giữa các câu, các đoạn trong tin thường bị chi phối bởi mức
độ, tầm quan trọng của chi tiết.
- Ngôn ngữ của tin là ngôn ngữ sự kiện
Ngơn ngữ của tin có đặc trưng là ngơn ngữ sự kiện nghĩa là dịng sự kiện
để nói lên bản chất của vấn đề mà người viết không cần phải can thiệp vào.


3

Ngơn ngữ của tin báo chí là ngơn ngữ được thể hiện trực tiếp với tính
logic khách quan chứ khơng mang tính trừu tượng chủ quan, khơng nên dùng
những từ những câu, những mệnh lệnh nhiều nghĩa khó hiểu.
Nhìn chung ngôn ngữ của tin phải bám sát vào sự vận động, sự hiện hữu
của sự kiện phản ánh.
- Tin mang tính chính trị thời sự và khoa học
Tính chính trị thời sự: Đây là đặc điểm nổi bật nhất, bởi các báo chí ln
gắn liền với khuynh hướng và tính Đảng báo chí nằm trong một thể chế nhất
định nên thông tin đưa ra phải phục vụ cho một giai cấp lãnh đạo. Tính thời
sự tạo nên sự hấp dẫn, nóng hổi và được cơng chúng quan tâm.
Tin có tính khoa học: Tất cả sự kiện được đưa vào tin đều phải khách
quan, khoa học, nó cịn được thể hiện ở chỗ tìm ra phương pháp truyền tải
thơng tin nhanh nhất, ngắn gọn nhất, xúc tích nhất.
III. VỊ TRÍ, VAI TRỊ CỦA TIN
1. Vị trí của tin
Sự xuất hiện của tin báo chí đã đáp ứng nhu cầu thơng tin của con người
và tin đã trở thành một trong những thể loại cơ bản, thông dụng nhất. Từ khi

xuất hiện cho đến nay tin báo chí có vị trí đặc biệt quan trọng trong hoạt động
báo chí. Vì nó cung cấp thông tin đa diện về cuộc sống cho công chúng, như
các sự kiện chính trị - văn hóa - xã hội.
Trong khuôn khổ của một tờ báo, bản tin hay một chương trình thời sự
những tin tức nóng hổi bao giờ cũng được công chúng quan tâm và đưa lên
hàng đầu.
Hiện nay tin trở thành hạt nhân quan trọng của báo chí, được sử dụng
như cơng cụ mũi nhọn trong hoạt động thông tin luôn chiếm dung lượng từ
thông tin ln chiếm dung lượng từ 50-70% diện tích tờ báo, có khả năng
phản ánh nhanh, kịp thời các sự kiện diễn ra trong đời sống, góp phần nâng
cao nhận thức, mở rộng hiểu biết cho công chúng và định hướng dư luận.
2. Vai trị của tin
Tin báo chí là cơ sở, nền tảng để từ đó chúng ta có thể xây dựng nên các
chủ đề, đề tài để viết bài phù hợp với các thể loại báo chí khác.


4

Tin báo chí ln phản ánh những cái mới, gắn liền với nhu cầu nhận thức
mới của con người. Nó luôn bám sát vào sự kiện mới một cách nhạy bén và
năng động.
Đối với mỗi cơ quan báo chí, tin vừa là nguồn cung cấp thông tin, vừa là
phương thức phản ánh sự kiện. Thơng qua báo chí bản chất sự kiện thể hiện
theo đúng nguyên trạng của nó. Nhà báo khơng được dùng ý kiến chủ quan
của mình để chi phối bản chất sự kiện.
Đối với mỗi giai đoạn thời điểm lịch sử, tin báo chí cũng góp phần định
hướng, tuyên truyền, đáp ứng nhu cầu thông tin cho cơng chúng.
IV. CÁC DẠNG TIN BÁO CHÍ
Hiện nay, người ta thống nhất dựa vào ba tiêu chí: nội dung, mục đích và
cách thể hiện chúng, mà ta có các dạng tin cơ bản sau:

1. Tin vắn
Là một dạng tin cực ngắn, được cấu tạo bằng một vài câu đơn giản nhằm
truyền tải thông tin cô đọng nhất về sự kiện, hiện tượng mang tính chất bề nổi.
Tin vắn thơng thường khơng có tít, có vai trị tập hợp thành chùm tin. Tin
vắn thông báo vắn tắt về các sự kiện xảy ra trong đời sống xã hội.
Tin vắn dễ nhớ, dễ bố trí, sắp xếp. Do có thể dự báo nên tính chính xác
chỉ tương đối, mục đích chỉ thơng báo để cơng chúng theo dõi sự kiện.
Nói tóm lại tin vắn thường hết sức ngắn gọn và thường trả lời ba câu hỏi:
ai? Cái gì? ở đâu?
Ví dụ: đường link: />TT - Mỹ. Một vụ xả súng kinh hoàng xảy ra gần Trường đại học
California, khiến bảy người thiệt mạng, trong đó có nghi phạm gây ra vụ tấn
cơng và bảy người bị thương. Điều tra ban đầu cho thấy hung thủ đã lên kế
hoạch giết người hàng loạt từ trước.
* Nga. Bảy tay súng Hồi giáo thiệt mạng sau cuộc đọ súng kéo dài ba giờ
với lực lượng an ninh Nga ở làng Sogopshi của CH Ingushetia vào hôm qua.
* Trung Quốc. Cảnh sát cho biết đã bắt giữ một nghi can trong nhóm thực
hiện khủng bố tấn công vào khu chợ của thành phố Urumqi, Tân Cương làm 39
người thiệt mạng và 90 người bị thương. Cảnh sát cũng xác định bốn nghi can
khác đã thiệt mạng trong vụ tấn công hôm 22-5.
(CNN)


5

2. Tin bình
Là dạng tin ngồi chức năng thơng tin về sự kiện thời sự, tác giả có thể
đưa ra các ý kiến bình luận, đánh giá. Những tin này thường xuất hiện ở đầu
hoặc cuối bản tin. Những lời bình có thể là lời bình trực tiếp hoặc thể hiện
thơng cuối bản tin. Những lời bình có thể là lời bình trực tiếp hoặc thể hiện
thơng qua trung gian, sự kiện được trình bày một cách cụ thể khách quan để

tự nói lên ý nghĩa, kết quả, thuyết phục người nghe.
Ví dụ: Đường link: />An Giang: Mưa dơng làm sập gần 100 căn nhà ven biên giới
CHIẾN KHU - Chủ nhật, 27/03/2022 20:20 (GMT+7)
Chiều tối 27.3, hàng chục cán bộ, chiến sĩ thuộc Đồn Biên phòng Phú
Hữu, Bộ đội Biên phịng tỉnh An Giang đã có mặt kịp thời giúp dân khắc phục
hậu quả thiên tai, dọn dẹp, sửa chữa nhà sau trận mưa dông xảy ra tại xã Phú
Hữu, huyện An Phú.
Theo thống kê sơ bộ, cơn dông làm tốc mái và sập hoàn toàn 93 căn và
thiệt hại 35 ha hoa màu; rất may chưa có thiệt hại về người.
Ngay sau khi sự cố xảy ra, Đảng ủy, chỉ huy Đồn Biên phòng Phú
Hữu đã đến thăm, động viên các hộ dân bị thiên tai, đồng thời huy động cán
bộ, chiến sĩ phối hợp cùng chính quyền, các lực lượng và người dân tập
trung lực lượng xử lý hậu quả dông lốc.
Đảng ủy, chỉ huy Đồn Biên phòng Phú Hữu cũng hỗ trợ, giúp đỡ các hộ
dân dọn dẹp, sửa chữa nhà ở, đường xá, hoa màu. Đồng thời, đơn vị cử quân
y chăm sóc sức khỏe nhân dân, vệ sinh phòng dịch, giúp các hộ dân sớm ổn
định cuộc sống.
3. Tin ảnh
Là dạng tin có kèm theo ảnh với tư cách là yếu tố cấu thành tin để minh
họa tăng độ tin cậy, chân thực và thuyết phục cho tin. Với dạng tin này, tin giữ
vai trò chủ đạo còn ảnh giữ vai trò minh họa.
Về mặt tiêu chí: 5W (What – When – Where – Who – Why)


6

Ảnh tin: Là dạng ảnh được chú thích như một tin, trong đó ảnh giữ vai
trị chủ đạo, cịn tin giữ vai trị chú thích.
Chùm tin: Là dạng tin dùng để đưa sự kiện tiêu biểu có chung một chủ
đề thống nhất nhằm tập trung cao độ tuyên truyền, quảng bá sự kiện nổi bật

hơn trong thời gian và không gian nhất định.
Ví dụ: tin thể thao gồm: bóng đá, cầu lơng, chạy 100m, đặt tít chung là
“thể thao Việt Nam tuần qua”.
4. Tin tổng hợp
Là dạng tin phát triển theo chiều rộng vấn đề, nhiều sự kiện đồng cấp
được tập hợp lại làm nổi bật một thơng tin chính.
Tin tổng hợp là dạng tin tái hiện, hệ thống lại những sự kiện quan trọng,
tiêu biểu của các lĩnh vực trong đời sống xã hội và đang xảy ra trong thời gian
và không gian nhất định. Trong một số trường hợp được cấu trúc giống như
một bản tin bao gồm những tin vắn nối tiếp nhau.
Ví dụ: thơng tin vềhoạt động toàn ngành Thuế nhân một ngày lễ lớn,
nhân một dịp kỷ niệm trọng đại;thông tin về một đợt thi đua sôi nổi diễn ra
trên nhiều địa phương, nhiều vùng,miền khác nhau...
5. Tin dự báo
Là dạng tin dùng để dự báo, dự kiến, dự định đoán định những sự kiện sẽ
xảy ra trong tương lai.
Ví dụ: Đường link: />Dự báo thời tiết 17.5: Miền Bắc sáng sớm se lạnh, ngày trở nắng tăng
nhiệt
Thứ ba, 17/05/2022 08:43 (GMT+7)
Dự báo thời tiết hôm nay 17.5, miền Bắc sáng sớm se lạnh với nhiệt độ
khoảng 19 - 21 độ C. Ngày nắng với nhiệt độ cao nhất khoảng 24 - 28 độ
C. Sau đây là dự báo thời tiết cho các vùng.
6. Tin tường thuật
Là dạng tin thuật lại một sự kiện theo q trình diễn biến của nó. Đối
tượng phản ánh của tin tường thuật là những sự kiện mà nội dung bản chất, ý
nghĩa của nó chỉ có thể truyền đạt bằng cách theo mơ thức logic thời gian. Đó


7

thường là các cuộc họp trọng thể, các cuộc viếng thăm của các nguyên thủ
quốc gia, đó phải là các sự kiện được xã hội quan tâm.
Tin tường thuật thường tập trung phản ánh các vấn đề thời sự quan trọng
phương thức đi sâu vào logic vận động sự kiện. Giữa các chi tiết trong tin
tường thuật thường bị chi phối bởi trật tự của thời gian. Phương thức thể hiện
của tin này là kể, tả, theo mô thức kết cấu hình trụ.
Tường thuật có dung lượng lớn hơn tin vắn. Đặc trưng của tin tường
thuật là tái hiện sự thật như một bức tranh làm cho công chúng như được
chứng kiến tại nơi xảy ra sự kiện và được tham gia trực tiếp vào sự kiện đó.
Tin tường thuật bám sát công thức: 5W + 1 How (What – When – Where
– Who – How – Why).
Ví dụ: Đường link: />BĐBP An Giang, Đồng Tháp: Hiệp đồng bảo vệ khu vực biên giới
tiếp giáp giữa hai tỉnh
CHIẾN KHU

Thứ sáu, 21/01/2022 22:16 GMT+7

Biên phòng - Chiều 21-1, tại Đồn Biên phòng cửa khẩu Quốc tế Vĩnh
Xương (BĐBP An Giang), Bộ Chỉ huy BĐBP hai tỉnh An Giang và Đồng
Tháp tổ chức Hội nghị bổ sung hiệp đồng sử dụng lực lượng, phương tiện
tăng cường ngăn chặn xuất, nhập cảnh trái phép và phòng, chống dịch Covid19 khu vực biên giới tiếp giáp giữa hai tỉnh.
Thực hiện Kế hoạch hiệp đồng bảo vệ biên giới tiếp giáp năm 2021, Bộ
Chỉ huy BĐBP hai tỉnh An Giang và Đồng Tháp thường xuyên chỉ đạo, đơn
đốc các phịng nghiệp vụ, các đồn Biên phịng tiếp giáp tổ chức phối hợp chặt
chẽ trong cơng tác nắm, trao đổi thơng tin, tình hình hoạt động của các loại
đối tượng, hoạt động tội phạm ở địa bàn; phối hợp tuyên truyền vận động
nhân dân không tham gia buôn lậu hoặc tiếp tay cho buôn lậu, không đưa, đón
người xuất, nhập cảnh trái phép, thực hiện tốt các biện pháp phòng, chống
dịch Covid-19; chấp hành các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng,

8

pháp luật của Nhà nước, các Hiệp định, Hiệp nghị, Quy chế khu vực biên
giới, đảm bảo an ninh trật tự khu vực biên giới tiếp giáp.
Hai Đồn Biên phòng tiếp giáp cũng thường xuyên tổ chức giao ban, trao
đổi thông tin, nắm chắc âm mưu, phương thức thủ đoạn hoạt động của các
loại đối tượng; xử lý, ngăn chặn kịp thời các vụ việc xảy ra trên biên giới theo
đúng quy định. Phối hợp tuần tra, kiểm soát bảo vệ biên giới ở khu vực sông
Tiền, ổn định an ninh trật tự địa bàn tiếp giáp.
Tại hội nghị, hai đơn vị đã thống nhất bổ sung hiệp đồng sử dụng lực
lượng, phương tiện tăng cường ngăn chặn xuất, nhập cảnh trái phép và phòng,
chống dịch Covid-19 ở khu vực biên giới tiếp giáp hai tỉnh.
7. Tin công báo
Là dạng tin cung cấp những thông liên quan đến Đảng, Nhà Nước, quốc
hội, chính phủ, hoạt động xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật,
công bố các chỉ thị, chính sách mới.
Dạng tin này đắng với quy định nghiêm ngặt và mang tính chuẩn mực.
Có thể đăng tồn văn hoặc vắn tắt hoặc trích dẫn giới thiệu.
Tin cơng báo do các cơ quan nhà nước đã chuẩn bị sẵn được soạn thảo
hoàn chỉnh và gửi cho các cơ quan báo chí. Tùy vào từng cơ quan cụ thể mà
thơng báo cho phù hợp.
V. CÁC MƠ THỨC VIẾT TIN
1. Mơ thức hình tháp thường (xi)
Đây là mơ thức mà nội dung thông tin được thể hiện theo chiều tăng dần
tà quan trọng của các chi tiết.
Phần mở đầu của tin có thể bằng một chi tiết, một câu, một hình ảnh gây
ấn tượng, gợi sự tị mị, sau đó các chỉ tiết tiếp theo càng quan trọng, hấp dẫn
hơn. Và cuối cùng là thơng tin nịng cốt, quan trọng nhất.
Đây là cấu trúc đơn giản, truyền thống và tương đối dễ viết, dễ biên tập

và xử lý thông tin.
2. Mơ thức hình tháp ngược
Đây là mơ thức mà nội dung thông tin được thể hiện theo chiều giảm dần
tầm quan trọng của các chi tiết. Đây là mô thức có kết cấu cở điển nhất, phổ
biến trong báo chí.


9

Cấu trúc mơ thức hình thấp ngược có hai yếu tố cơ bản: phần mào đầu và
phần thân tin. Những điều quan trọng của tin được đề cập trong phần mở đầu,
những chi tiết kém quan trọng cùng tài liệu minh họa và các tài liệu khác tạo
thành thân tin. Trong thân tin những điều quan trọng hơn sẽ được nêu ra đầu
tiên. Mọi tin tức phải giải đáp được 6 câu hỏi cơ bản: ai, cái gì, khi nào, ở đầu,
như thế nào, tại sao?
Khi cập nhật mô thức này giúp công chúng cập nhật nhanh mà vẫn lôi
cuốn, hấp dẫn. Thuận tiện trong biên tập, lý bản thảo, trình bày ma két hoặc
sử dụng linh động khi có sự kiện xảy ra.
3. Mơ thức hình chữ nhật
Đây là cấu trúc mà các chi tiết của tin được xếp ngang hàng nhau. Mỗi chi
tiết có một nội dung thơng tin, khơng có chi tiết nào nổi trội hoặc khơng có giá trị.
Tức là các chi tiết của tin bình đẳng, độc lập và có giá trị ngang nhau.
Đây là cấu trúc để thể hiện bàn sâu, bàn kỹ về một vấn đề. Do vậy ngôn
ngữ thể hiện cấu trúc này là kể kết hợp với trần thuật.
4. Mô thức nhân quả
Đây là mô thức mà các chi tiết, sự kiện được trình bày trong mối quan hệ
tương hỗ chặt chẽ. Chi tiết này là tiền đề nảy sinh chi tiết kia và ngược lại.
Mô thức này được viết theo quan hệ nhân quả. Đây là mơ thức thích hợp để
viết về khoa học hay các sự kiện về khoa học có tính chất luận giải rõ ràng.
5. Mơ thức kể chuyện

Đây là mô thức viết tin mà trật tự các chi tiết trong tin được sắp xếp theo
logic, vận động của câu chuyện, sự kiện biến cố xảy ra trật tự có thể khơng hồn
tồn đúng với như trong thực tế, mà các nhà báo có thể thơng qua lăng kính chủ
quan để diễn tả sự thật khách quan tạo kịch tính và thu hút cơng chúng.
VI. PHƯƠNG PHÁP LÀM TIN
1. Kỹ năng làm tin
1. Nắm bắt tình hình
Nắm bắt tình hình kịp thời có ý nghĩa rất quan trọng. Cuộc sống phát
triển, nhu cầu thông tin con người cao hơn, do vậy báo chí phải thơng tin kịp
thời, nhanh chóng, chính xác. Nhiệm vụ đặt ra cho mỗi nhà báo là năng lực
làm việc. Nếu nhà báo không nắm bắt được sự thay đổi của sự kiện, không


10

nêu được thông tin của sự kiện sẽ dẫn tới cung cấp tin sai lệch. Nắm bắt đầy
đủ tình hình, tạo cho nhà báo viết tin giải quyết tốt mọi quan hệ sự kiện.
2. Lựa chọn chủ đề
Khi lựa chọn chủ đề, đề tài thì phải thật sự có ý nghĩa, phải hay, phải mới
và mang tính thời sự cao. Đề tài được chọn phải tiêu biểu, phản ánh đúng thời
điểm góp phần giải quyết vấn đề nóng hổi đang đặt ra với công tác thông tin
trong từng thời kỳ.
Chủ đề tin là tư tưởng, bản chất được coi là linh hồn của tác phẩm báo
chí mà người viết muốn thông qua đề tài để phát hiện công chúng, nhưng phải
phù hợp với đường lối lãnh đạo của Đảng và Nhà nước.
3. Cách khai thác tư liệu
Khi đã xác định được chủ đề, đề tài thì nhà báo cần phải khai thác tư liệu
mình định viết. Quá trình khai thác tư liệu hay cịn gọi là sắn tin.
Nói tới săn tin là nói tới tính chất hoạt động của phóng viên làm tin.
Phát hiện nguồn tin: có thể nói nguồn tin có ở khắp nơi, phát hiện nguồn

tin tùy thuộc vào năng lực của từng phóng viên, nguồn tin chính thống hay
khơng chính thống, tiếp cận và khai thác nhanh: đó cịn gọi là năng lực, phẩm
chất của mỗi nhà báo. Nhà báo có thể liên tục đưa tin quan trọng nhiều lần,
nhưng phải bổ sung nhiều thông tin mới, hấp dẫn.
Thẩm tra dữ liệu và xác định ý nghĩa xã hội: thẩm tra dữ liệu do cơ quan,
địa phương, người dân cung cấp. Ngồi ra phóng viên có thể quan sát để đảm
bảo quá trình đưa tin.
4. Thể hiện tin
Đây là khâu cuối cùng nhưng cũng là quan trọng nhất trong hoạt động
sáng tạo nhà báo. Phải chọn dạng mơ thức cho phù hợp, ngồi hình thức ngắn
gọn thì phải đảm bảo cái mới, cái lạ, gợi sự tò mị cho cơng chúng. Để đáp
ứng u cầu này địi hỏi phóng viên phải có kinh nghiệm nghề nghiệp, năng
lực làm việc.
5. Phương pháp làm tin
- Cách khai thác thông tin
Đây là thao tác vô cùng quan trọng. Tùy vào chất, và năng lực của phóng viên
có thể sử phương pháp khai thác tư liệu qua văn bản, quan sát, hay phỏng vấn.


11

Song nếu nhà báo không biết cách khai thác tư liệu sẽ gặp nhiều khó
khăn, nội dung thơng tin sẽ giảm sức thuyết phục. Để có thơng tin hay, nhà
báo cần phải khéo léo, nhanh nhạy, nắm bắt tâm lý đối tượng.
- Cần xác định nguyên tắc viết tin
Nguyên tắc viết tin là ngắn gọn, xúc tích, dễ hiểu. Thơng tin phải mang
tính thời sự, có ý nghĩa chính trị - xã hội. Khi viết tin phải căn cứ vào loại
hình báo chí. Đối với báo in phải đảm bảo tính xác thực, phụ thuộc vào tính
chất, quy mơ sự kiện. Với báo phát thanh đặc trưng là sử dụng âm thanh tổng
hợp (lời nói, tiếng động, âm nhạc). Bất kể một loại hình báo nào thì dù ngắn

hay dài đều có mục đích trả lời những câu hỏi có liên quan đến sự kiện.
- Lựa chọn dạng mô thức
Căn cứ vào tính chất, quy mơ của sự kiện và ý đồ phóng viên định viết cho
phù hợp. Tầm quan trọng của sự kiện quyết định hình thức thể hiện của tin.
Những sự kiện quan trọng viết dạng tin công báo, tường thuật ngắn gọn
sự kiện nhỏ và đa dạng viết tin vắn.
6. Cách đưa tin
Căn cứ vào tính chất mức độ, tầm quan trọng của sự kiện mà chúng ta triển
khai cách viết đảm bảo đúng nguyên tắc, xử lý các thành phần kết cấu câu cho
hợp lý. Đưa tin phải phù hợp với thời điểm, với các sự kiện và đường lối tuyên
truyền. Nên đưa tin một cách trực tiếp, cơ đọng, xúc tích, trách lối viết dài dịng,
khó hiểu. Khơng nên đưa nhiều con số, nên làm trịn con số để cơng chúng dễ
hình dung. Biết thay đổi câu, đoạn văn trong tin tạo nên sự hấp dẫn.
VII. ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP VIẾT TIN TRÊN BÁO CHÍ HIỆN NAY
Trong xu thế viết tin hiện nay thì việc đổi mới là việc làm tất yếu của
từng đài, từng tờ báo. Có đổi mới thì các báo, các đài mới phát triển cũng như
có chỗ đứng để tồn tại được. Bởi theo mãi một khuôn mẫu hay một lối mịn,
sẽ gây tâm lý nhàm chán cho cơng chúng.
Trong bất kỳ một tờ báo hay Đài nào mà không được cơng chúng ủng hộ
thì sẽ khơng tồn tại được lâu.
Vì vậy việc đổi mới phương pháp viết tin hiện nay được các tờ báo, các
Đài chú trọng hàng đầu. Sự thay đổi về nội dung cũng như hình thức trong
cách sắp xếp, biên tập sao cho mỗi tin tức được truyền tải và có sức hấp dẫn
ngày càng tốt hơn các tiêu chí nhanh, thời sự xác thực, ngắn gọn, dễ hiểu. Mỗi


12

loại hình báo chí chọn cho mình một phương pháp thay đổi khác nhau cũng là
cách tạo ra nét đặc trưng cho từng cơ quan báo chí.

Báo in: làm phong phú cho nội dung thông tin bằng cách mở rộng lĩnh
vực thông tin bằng cách mở rộng lĩnh vực phản ánh, đưa tin theo chiều sâu.
Trong xu thế đổi mới phương pháp viết tin hiện nay, báo in ngày càng sử
dụng nhiều dạng thức trong cùng một tờ báo nhằm làm phong phú, đa dạng
trong hình thức thể hiện tin, bài.
Báo phát thanh: xu thế của báo phát thanh hiện nay tiếp tục phát triển lên
một bước cao hơn nhằm đưa tin trực tiếp, vì phát thanh có thể cập nhật liên tục.
Trong phát thanh cấu trúc hình tháp ngược là cấu trúc được sử dụng phổ
biến nhất, vì nó giúp người nghe có thể lĩnh hội bản chất sự kiện ở ngay đầu
của ở tin.
Báo phát thanh ngày nay có xu hướng sử dụng tiếng động hiện trường là
những lời nói, tiếng động thật của cuộc sống nhằm mục đích làm cho chương
trình sống động hơn. Tăng cường đưa tin qua điện thoại của phóng viên từ nơi
tác nghiệp, trả lời phỏng vấn, tiếng phóng viên và cả tiếng động hiện trường
tự nhiên, tất cả khiến cho chương trình hấp dẫn có tính cập nhật thời sự cao
hơn, làm nền tảng cho xu thế phát thanh đổi mới, đó là những chương trình
phát thanh trực tiếp.
Việc thay đổi ấy đem đến cho công chúng những nguồn thông tin chân
thực và có sức thuyết phục nhất, tạo điều kiện cho báo đài nâng cao vị thế lên
một tầm cao mới.
Báo truyền hình: việc mở rộng nội dung sẽ đáp ứng được thông tin của
khán giả, việc cập nhật và phát 24/24h sẽ giúp báo hình vươn tới một loại
hình thơng tấn hiện đại.
Phương thức truyền tải tin trên báo hình hiện nay ngày càng ngắn gọn,
xúc tích có tính chọn lọc cao.
Báo mạng: vốn là tờ báo thông tin nhanh theo từng giây, từng phút nên
tin trên báo mạng thường ngắn gọn, hàm lượng thơng tin cơ đọng, tính cập
nhật cao nên thông tin quan trọng được đưa lên đầu, ít sử dụng tin sâu và
thường sử dụng mô thức tam giác ngược để đưa tin.