(LUẬN văn THẠC sĩ) quyền về môi trường trong pháp luật quốc tế và pháp luật việt nam luận văn ths khoa luật 60 38 01 01

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT

NGUYỄN THỊ THU HẰNG

QUYỀN VỀ MÔI TRƢỜNG TRONG PHÁP LUẬT
QUỐC TẾ VÀ PHÁP LUẬT VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

Hà Nội – 2016

TIEU LUAN MOI download :


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT

NGUYỄN THỊ THU HẰNG

QUYỀN VỀ MÔI TRƢỜNG TRONG PHÁP LUẬT
QUỐC TẾ VÀ PHÁP LUẬT VIỆT NAM
Chuyên ngành: Lý luận và lịch sử nhà nước và pháp luật
Mã số:

60 38 01 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

Người hướng dẫn khoa học:PGS.TS TƢỜNG DUY KIÊN

Hà Nội – 2016

TIEU LUAN MOI download :


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn là công trình nghiên cứu của riêng tơi. Các luận
điểm, nội dung nêu trong Luận văn chƣa đƣợc công bố trong bất kỳ cơng trình
nghiên cứu nào khác. Các số liệu, ví dụ và trích dẫn trong Luận văn đảm bảo tính
chính xác, tin cậy và trung thực.
Tơi đã hồn thành tất cả các mơn học và đã thanh tốn tất cả các nghĩa vụ
tài chính theo quy định của Khoa Luật Đại học Quốc gia Hà Nội.
Vậy tôi viết Lời cam đoan này đề nghị Khoa Luật xem xét để tôi có thể bảo
vệ Luận văn.
Tơi xin chân thành cảm ơn!
NGƢỜI CAM ĐOAN

NGUYỄN THỊ THU HẰNG

TIEU LUAN MOI download :


MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
LỜI MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1
1.Tính cấp thiết của đề tài ...................................................................................... 1
2. Tình hình nghiên cứu ......................................................................................... 4
3. Mục tiêu nghiên cứu........................................................................................... 5

3.1. Mục tiêu tổng quát .......................................................................................... 5
3.2. Mục tiêu cụ thể ................................................................................................ 6
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu...................................................................... 6
5. Tính mới của đề tài............................................................................................. 6
6. Nội dung và phƣơng pháp nghiên cứu ............................................................... 7
6.1. Nội dung .......................................................................................................... 7
6.2. Phƣơng pháp nghiên cứu................................................................................. 7
7. Kết cấu của luận văn .......................................................................................... 8
CHƢƠNG 1............................................................................................................ 9
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN QUYỀN VỀ MÔI TRƢỜNG .............................. 9
1.1. Lịch sử hình thành và phát triển khái niệm Quyền con ngƣời về Môi trƣờng 9
1.1.1. Nhận thức của cộng đồng quốc tế về Quyền con ngƣời về Môi trƣờng ...... 9
1.1.2. Sự phát triển khái niệm Quyền về Môi trƣờng .......................................... 20
1.1.3. Mối quan hệ giữa Quyền con ngƣời với Môi trƣờng ................................. 25
1.2. Nội dung Quyền con ngƣời về Môi trƣờng................................................... 32
CHƢƠNG 2.......................................................................................................... 45

TIEU LUAN MOI download :


QUYỀN VỀ MÔI TRƢỜNG TRONG PHÁP LUẬT QUỐC TẾ....................... 45
2.1. Quyền con ngƣời về Môi trƣờng trong các văn kiện quốc tế ....................... 45
2.1.1. Quyền con ngƣời về Môi trƣờng trong Tuyên ngôn Thế giới về Quyền con
ngƣời năm 1948.................................................................................................... 45
2.1.2. Quyền con ngƣời về môi trƣờng trong Công ƣớc quốc tế về các quyền
kinh tế, xã hội, văn hóa năm 1966 ....................................................................... 47
2.1.3. Quyền con ngƣời về môi trƣờng trong Tuyên bố Stockholm năm 1972 ... 49
2.1.4. Quyền con ngƣời về môi trƣờng trong Tuyên bố Rio năm 1992............... 51
2.1.5. Quyền con ngƣời về mơi trƣờng trong Chƣơng trình Nghị sự 21 ............. 53
2.2. Quyền con ngƣời về Môi trƣờng trong pháp luật của một số nƣớc .............. 55

CHƢƠNG 3.......................................................................................................... 58
QUYỀN VỀ MÔI TRƢỜNG TRONG PHÁP LUẬT VIỆT NAM .................... 58
3.1. Quyền con ngƣời về môi trƣờng trong Hiếp pháp năm 2013 ....................... 58
3.2. Quyền con ngƣời về môi trƣờng trong Luật bảo vệ môi trƣờng năm 2014.. 63
3.3. Quyền con ngƣời về môi trƣờng trong Luật tài nguyên nƣớc năm 2012 ..... 66
3.4. Quyền con ngƣời trong Luật bảo vệ và phát triển rừng năm 2004 ............... 74
3.5. Quyền con ngƣời về môi trƣờng trong Luật sử dụng năng lƣợng tiết kiệm và
hiệu quả năm 2010. .............................................................................................. 77
3.6. Quyền con ngƣời về môi trƣờng trong Luật Đất đai năm 2013.................... 81
3.7. Quyền con ngƣời về môi trƣờng trong các văn bản dƣới luật ...................... 85
3.8. Nhận xét chung các quy định của pháp luật Việt Nam về quyền con ngƣời về
môi trƣờng ............................................................................................................ 90
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................. 99

TIEU LUAN MOI download :


LỜI MỞ ĐẦU

1.Tính cấp thiết của đề tài
Mơi trƣờng đã, đang và sẽ trở thành một trong những vấn đề nóng bỏng
nhất đối với các nƣớc phát triển cũng nhƣ đang phát triển. Vấn đề quyền con
ngƣời về môi trƣờng cũng vì thế mà dần trở thành mối quan tâm hàng đầu của
các quốc gia, vì chỉ khi mơi trƣờng trong lành, quyền con ngƣời về mơi trƣờng
nói riêng và quyền con ngƣời nói chung mới có thể đƣợc đảm bảo một cách hiệu
quả.
Thật vậy, mơi trƣờng có sự ảnh hƣởng rất lớn đến đời sống của mỗi con
ngƣời. Hiểu theo cách thuần túy nhất, mơi trƣờng ở đây chính là nguồn nƣớc, là
cây xanh hay chính là khơng khí mà chúng ta hít thở hàng ngày…Nó là các yếu
tố tác động và ảnh hƣởng trực tiếp đến cuộc sống của mỗi con ngƣời. Theo

nghiên cứu của các nhà khoa học thế giới, con số 3 là con số chuẩn để đo
ngƣỡng giới hạn cuối cùng của con ngƣời bình thƣờng trong hoạt động nhịn thở
và nhịn uống. Tức là nếu nhƣ khơng có nƣớc uống trong 3 ngày, khơng có oxi để
thở q 3 phút thì con ngƣời sẽ chết. Chỉ một ví dụ đơn giản đã có thể chứng
minh cho chúng ta thấy đƣợc, mơi trƣờng chính là yếu tố quyết định đến chất
lƣợng sống và quyền sống của con ngƣời.
Trái đất nóng lên, băng tan, hiệu ứng nhà kính, ơ nhiễm mơi trƣờng…đang
là những vấn đề vơ cùng nghiêm trọng ảnh hƣởng từng ngày đến toàn thế giới.
Đứng trƣớc thực trạng đáng báo động của môi trƣờng bu�ác vi phạm Luật Bảo vệ
môi trƣờng hay truy cứu trách nhiệm pháp lý ngƣời có thẩm quyền xử lý chƣa
tới, dung túng, bao che cho hành vi vi phạm…
Cũng cần bổ sung khái niệm pháp lý về tội phạm môi trƣờng, bổ sung
những hành vi bị nghiêm cấm trong Luật Bảo vệ môi trƣờng năm 2014 chƣa
đƣợc bổ sung vào Bộ luật Hình sự năm 2009 nhƣ hành vi gây tiếng ồn, độ rung
vƣợt tiêu chuẩn cho phép, hành vi cản trở hoạt động bảo vệ môi trƣờng…Và cân
tăng định khung và định hình của tất cả các tội phạm môi trƣờng để giáo dục và
răn đe…
Khi xây dựng và hoàn thiện cơ chế bảo đảm thực thi quyền nhƣ: các Chủ
trƣơng, Nghị quyết của Đảng, các Chiến lƣợc quốc gia, Kế hoạch phát triển và
pháp luật… cần phải quán triệt tinh thần nhằm bảo vệ quyền và lợi ích chính
đáng của ngƣời dân trên cơ sở đảm bảo quyền con ngƣời, quyền công dân đã
đƣợc hiến pháp ghi nhận và các công ƣớc quốc tế về quyền con ngƣời, bảo vệ
95

TIEU LUAN MOI download :


môi trƣờng mà Việt Nam đang là thành viên. Đồng thời thành lập cơ quan nhân
quyền quốc gia là nơi quy tụ các chuyên gia hàng đầu nhằm đƣa ra các tiêu chí
về quyền con ngƣời làm trụ cột trong việc xây dựng chính sách, bảo đảm quyền

con ngƣời nói chung và quyền con ngƣời về mơi trƣờng nói riêng đƣợc bảo đảm
trong các lĩnh vực của đời sống xã hội…

96

TIEU LUAN MOI download :


KẾT LUẬN
Bảo vệ môi trƣờng và đảm bảo quyền con ngƣời đƣợc sống trong môi
trƣờng trong lành đang là vấn đề lớn, đƣợc quan tâm hàng đầu không chỉ đối với
Việt Nam mà còn là vấn đề nhận đƣợc sự quan tâm của toàn thế giới. Hiện nay,
cùng với quá trình hội nhập và phát triển, tiến trình Cơng nghiệp hóa – Hiện đại
hóa đất nƣớc giúp cho nền kinh tế của chúng ta thu đƣợc những thành tựu mạnh
mẽ, tuy nhiên mặt trái của vấn đề đó chính là môi trƣờng dƣới sự khai thác quá
đà, trƣớc nguy cơ gây ô nhiễm của các chất thải công nghiệp… đang từng ngày
từng giờ bị xuống cấp nghiêm trọng.
Nhận thức đƣợc tầm quan trọng của vấn đề, trong những năm qua Đảng và
Nhà nƣớc đã có rất nhiều chủ trƣờng chính sách nhằm góp phần bảo vệ mơi
trƣờng, đảm bảo quyền con ngƣời và đặc biệt, Hiến pháp năm 2013 đã chính
thức ghi nhận quyền con ngƣời về mơi trƣờng, cho chúng ta thấy đƣợc tầm nhìn,
sự nhận thức đúng đắn của Đảng và Nhà nƣớc cùng với xu thế hội nhập quốc tế.
Vấn đề môi trƣờng đang từng ngày từng giờ ảnh hƣởng và tác động đến
đời sống của mỗi con ngƣời, chính vì vậy mà cần có những chính sách nhằm
đảm bảo một trong những quyền căn bản nhất của con ngƣời trong thời đại mới –
quyền con ngƣời đƣợc sống trong môi trƣờng trong lành.
Nếu nhƣ trƣớc đây, Đảng và Nhà nƣớc ta đã có sự quan tâm nhất định tới
vấn đề mơi trƣờng thì trong thời đại mới, góc nhìn quyền con ngƣời gắn với mơi
trƣờng trong lành sẽ là cái nhìn tổng quan, phù hợp với xu thế và sự quan tâm
của toàn thế giới cũng nhƣ đánh giá đúng tầm quan trọng của quyền con ngƣời

đƣợc sống trong môi trƣờng trong lành, đƣợc đáp ứng chất lƣợng tốt nhất từ môi
trƣờng sống.
97

TIEU LUAN MOI download :


Đểthực hiện đƣợc nguyên tắc hiến định này một cách hiệu quả và tồn
diện chúng ta cần có sự nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các cá nhân, tập
thể, của mọi công dân cho đến các nhà hoạch định chính sách, các nhà lập pháp
và thực thi pháp luật…Bên cạnh đó cần hồn thiện hệ thống pháp luật quyền con
ngƣời về môi trƣờng và các văn bản về bảo vệ môi trƣờng nhằm khắc phục
những lỗ hổng pháp lý còn tồn tại, để quyền con ngƣời đƣợc sống trong môi
trƣờng trong lành thƣc sự là một nguyên tắc hiến định đi vào thực tế một cách
hiệu quả nhất.

.

98

TIEU LUAN MOI download :


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
TIẾNG VIỆT
1.

Nguyễn Hồng Anh (2009), “Báo cáo phát triển con người” năm 2006 của
Liên hợp quốc đến nhận thức về “quyền có nước sạch”, Tạp chí Nghiên
cứu con ngƣời số 2 (41)

2.

Quỳnh Anh, Ơ nhiễm khơng khí tại các đơ thị vượt nhiều lần quy chuẩn cho
phép,

3.

Báo cáo nghiên cứu của nhóm Liên minh về Tiếp cận Môi trƣờng

4.

Bộ Tài nguyên và Môi trƣờng (2008), Thơng tư liên tích số 03/2008/TTLTBTNMT-BNV ngày 15 tháng 7 năm 2008 của Bộ tài nguyên và Môi trường
và Bộ Nội vụ hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức
của cơ quan chuyên môn về tài nguyên và môi trường thuộc Ủy ban nhân
dân các cấp, truy cập ngày 3/12/2015.

5.

Bộ Tài nguyên và Môi trƣờng (2009), Báo cáo môi trường quốc gia 2009 –
Môi trường khu công nghiệp Việt Nam, Hà Nội

6.

Bộ Tài nguyên và Môi trƣờng (2012), Báo cáo môi trường quốc gia 2012 –
Môi trường nước mặt lục địa, Hà Nội

7.

Bộ Tài nguyên và Môi trƣờng (2012), Báo cáo số 193/ BC-BTNMT ngày

06 tháng 9 năm 2012 Tổng kết tình hình thi hành Luật Đất đai 2003 và định
hướng sửa đổi Luật Đất đai, Hà Nội.

99

TIEU LUAN MOI download :


8.

Bộ Tài nguyên và Môi trƣờng (2013), Báo cáo số 138/BC-BTNMT ngày 23
tháng 8 năm 2013 Kiểm điểm tình hình cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất trong năm 2013,
Hà Nội

9.

Bộ Luật Hình sự năm 2009 của Quốc hội nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
Việt Nam

10. Bộ Luật Dân sự năm 2005 của Quốc hội nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
Việt Nam
11. Bộ Tài nguyên và Môi trƣờng (2012), Báo cáo Thông tin chuyên đề “ Giữ
gìn mơi trƣờng trong phát triển kinh tế - xã hội”. Số 4.
12. Công ƣớc Aarhus về quyền tiếp cận thông tin, quyền tham gia và tiếp cận tƣ
pháp trong các vấn đề về môi trƣờng (1998)
13. Chiến lƣợc Phát triển Kinh tế - xã hội 2011 – 2020 và tầm nhìn 2030
14. Chƣơng trình Phát triển Liên hợp Quốc (UNDP): Báo cáo Phát triển con
người 2007/2008
15. Chƣơng trình Phát triển Liên hợp quốc, Báo cáo Phát triển Con người năm

2000 – Quyền con người và Phát triển con người.
16. Chính phủ (2007), Nghị định số 127/2007/NĐ-CP ngày 01 tháng 8 năm
2007 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Tiêu
chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật,
/>emID=13732
17. Chính phủ (2013), Nghị định số 201/2013/NĐ-CP ngày 27/11/2013 quy
định chi tiết thi hành một số điều của Luật Tài nguyên nước,

100

TIEU LUAN MOI download :


/>18. Nguyễn Đăng Dung, Vũ Công Giao và Lã Khánh Tùng ( đồng chủ biên)
(2010), Giáo trình lý luận và Pháp luật về Quyền con người, NXB Đại học
Quốc Gia, Hà Nội.
19. Đại hội đồng Liên Hợp Quốc (1948), “ Tun ngơn tồn thế giới về quyền
con ngƣời”, Giới thiệu các văn kiện quốc tế về quyền con người, NXB Lao
động – Xã hội, tr.48-54.
20. Đại hội đồng Liên Hợp Quốc (1966), “ Công ƣớc quốc tế về các quyền kinh
tế, xã hội và văn hóa”, Giới thiệu các văn kiện quốc tế về quyền con người,
NXB lao động-xã hội, tr.55-66
21. Đại hội đồng Liên Hợp Quốc (1966), “ Công ƣớc quốc tế về các quyền dân
sự và chính trị”, Giới thiệu các văn kiện quốc tế về quyền con người, NXB
Lao động-Xã hội, tr.77-97
22. Đại hội đồng Liên Hợp Quốc (1979), “ Cơng ƣớc về xóa bỏ mọi hình thức
phân biệt đối xử chống lại phụ nữ”, Giới thiệu các văn kiện quốc tế về
quyền con người, NXB Lao động – Xã hội, tr.125-139
23. Đại hội đồng Liên Hợp Quốc (1989), “ Công ƣớc về quyền trẻ em”, Giới
thiệu các văn kiện quốc tế về quyền con người, NXB Lao động – Xã hội,

tr.162-185.
24. Nguyễn Đình Đáp, Bùi Phƣơng Thảo (2013), Tiếp cận quyền con người
trong bảo vệ môi trường. Tạp chí Tài ngun và Mơi trƣờng. Tháng 8.
25. Khắc Đoàn ( tổng hợp), Hội nghị thượng đỉnh RIO +20 lời giải cho các vấn
đề tồn cầu. Tạp chí Tài ngun và Mơi trƣờng, kì 1, tháng 7/2012

101

TIEU LUAN MOI download :


26. Linh Đức, Được tiếp cận nước sạch phải là một quyền của con người.
/>27. Tấn Đức, Thời báo kinh tế Sài Gịn: “ Khói lạ bủa vây Hà Nội là sương mù
axit”. Thao Dantri.com.vn
28.

Đào Thị Minh Hƣơng (2012), Một số vấn đề cơ bản về quyền con người
với môi trường và điều kiện đảm bảo thực thi ở Việt Nam giai đoạn 20112020 vì mục tiêu phát triển con người, Đề tài khoa học Cấp Bộ, Viện
Nghiên cứu con ngƣời, Viện khoa học xá hội Việt Nam, Hà Nội.

29. Lê Thị Thu Huyền, Hồng Văn Hùng, Phan Đình Hƣng (2012), Báo cáo
Tuyên bố thế giới về môi trường và phát triển.
30. Hội thảo Quốc tế về chính sách hiệu quả năng lƣợng (2008), Chính sách sử
dụng hiệu quả và tiết kiệm năng lượng ở Việt Nam,
/>CHE/Archives/Notes-et-documents/51-notes-documents-VV.pdf
31. Quốc hội nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2005), Luật bảo vệ
môi trường 2005, NXB Tƣ pháp, Hà Nội.
32. Quốc hội nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2012), Luật tài
nguyên nước 2012, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
33.

Quốc hội nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2013), Luật Đất đai
2013, NXB Tài nguyên môi trường và Bản đồ Việt Nam, Hà Nội

34.

Quốc hội nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2013), Hiến pháp
nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013, NXB Tƣ pháp, Hà
Nội

102

TIEU LUAN MOI download :


35. Quốc hội nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2014), Luật bảo vệ
môi trường năm 2014, NXB Tư pháp, Hà Nội
36. Quốc hội nƣớc cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2004), Luật bảo vệ và
phát triển rừng 2004,
/>spx?ItemID=18584
37. Quốc hội nƣớc cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2010), Luật sử dụng
năng lượng tiết kiệm và hiệu quả 2010,
/>emID=25824
38.

Tổ chức Lao động Quốc tế (1989), Công ƣớc về các dân tộc bản địa và bộ
tộc,
/>
39. Nguyễn Đức Thùy (2012), Tiếp cận Quyền trong Bảo vệ môi trường, tài
liệu tập huấn, Hà Nội

40. Trung tâm nghiên cứu Quyền con ngƣời thuộc Học viện chính trị Quốc gia
Hồ Chí Minh (2003), Quyền con người ở Trung Quốc và Việt Nam, NXB
Chính trị Quốc gia.
41. Tuyên bố Viên về Chƣơng trình Hành động, thơng qua tại Hội nghị thế giới
về Nhân quyền năm 1993. Điều I (10)
42. Tổ chức Thƣơng mại Thế giới (1989), Hiến chương Châu Âu về Môi trường
và sức khỏe, hội nghị thứ nhất các Bộ trưởng Môi trường và Sức khỏe các
Quốc gia thành viên Khu vực Châu Âu (thông qua 8/12/1989)
43. TS. Đào Trọng Tứ, Quản lý tài nguyên nước phục vụ phát triển bền vững ở
Việt Nam, Hội thảo phát triển bền vững lƣu vực sông- thách thức và giải
103

TIEU LUAN MOI download :


đáp,

/>
VU-PHAT-TRIEN-BEN-VUNG-O-VIET-NAM_5_33765.aspx
44.

Ủy ban về các quyền kinh tế, văn hóa và xã hội (2002), “ Bình luận chung
số 15: Quyền sử dụng nƣớc ( Điều 11 và 12 của Công ƣớc)”, Bình luận và
khuyến nghị chung của các ủy ban cơng ước thuộc Liên Hợp Quốc về quyền
con người, NXB Công an nhân dân, tr 171-196
TIẾNG ANH

45. Human Rights and the Environment (Rio +20 Joint Report OHCHR and
UNEP) – United Nations Conference on Sustainable Development Rio de
Janero, Brazil, 19.6.2012

46. Takacs David (2008), The public trust doctrine, environmental human rights,
and the future ò private property – 16 New York University Enviromental
Law Journal 711
47. UN (1994), Draft Principles On Human Rights And The Environment
/>
104

TIEU LUAN MOI download :