Bài giảng Kế toán công 2 - Chương 3: Kế toán thu, chi ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước

CHƯƠNG 3
KẾ TOÁN THU CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI
KHO BẠC NHÀ NƯỚC

3.1. Kế toán thu ngân sách Nhà nước
3.2. Kế toán chi ngân sách Nhà nước
3.3. Kế toán ghi thu, ghi chi ngân sách Nhà nước
3.4. Kế toán cân đối thu chi ngân sách Nhà nước


3.1. Kế toán thu ngân sách Nhà nước

3.1.1. Kế toán
các khoản thu
NSNN

3.1.2. Kế tốn
hồn trả các
khoản thu
NSNN

3.1.3. Kế tốn
điều chỉnh các
khoản thu
NSNN


3.1.1. Kế toán các khoản thu ngân sách
Nhà nước
Thu ngân sách nhà nước bao gồm:
•

a) Tồn bộ các khoản thu từ thuế, lệ phí;

•

b) Các khoản phí thu từ hoạt động dịch vụ do cơ

Thu trực
tiếp tại kho
bạc

quan nhà nước thực hiện; do ĐVSN cơng lập và
DNNN nộp NSNN
•

c) Các khoản viện trợ khơng hồn lại của các

Thu qua
ngân hàng

Chính phủ, tổ chức, cá nhân ở ngồi nước cho
Chính phủ Việt Nam và chính quyền địa phương;
•

d) Các khoản thu khác theo quy định của pháp
luật.

Thu qua cơ
quan thu

Nguyên tắc kế toán
- Khoản thu NSNN được hạch toán vào năm phát sinh
- Khoản thu NSNN do cơ quan thu quản lý được hạch
toán chi tiết tại TCS-TT để giao diện sang phân hệ sổ cái; do
cơ quan khác quản lý được thực hiện tại phân hệ sổ cái;
- Kế toán thu NSNN hạch toán chi tiết theo mã cơ quan
thu và tính chất khoản thu
- Cuối ngày, các đơn vị KBNN truyền số liệu thu NSNN
theo từng mã số thuế, tên người nộp,…cho cơ quan thu


Phương pháp kế toán

Chứng từ kế toán:

Tài khoản sử dụng:

-

Lệnh thu NSNN

TK 7110 – Thu NSNN

-

Bảng kê giấy nộp tiền

Các TK khác có liên quan: TK

vào NSNN

1112, 1150, 1190,…

-

Ủy nhiệm thu

-

Ủy nhiệm chi

-

Giấy nộp tiền vào tài
khoản….

Sổ kế toán:
- Sổ tổng hợp: Sổ cái TK 7110,..
- Sổ chi tiết TK 7110


Tài khoản kế toán sử dụng

TK 7110
-Phản ánh các khoản hoàn trả các
khoản thu NSNN.
-Phản ánh các khoản điều chỉnh
giảm thu NSNN.

Phản ánh các khoản thu
NSNN.

Phản ánh số thu ngân sách tại thời
điểm hiện hành của từng kỳ kế toán.
Tài khoản này khơng có số dư đầu năm.
Tài khoản 7110 - Thu Ngân sách Nhà nước có 3 tài khoản cấp 2 như sau:
Tài khoản 7111 - Thu NSNN
Tài khoản 7112 - Tạm thu ngoài cân đối ngân sách
Tài khoản 7113 - Thu NSNN qua hình thức ghi thu, ghi chi


Trình tự kế tốn

Kế tốn thu NS bằng đồng
Việt Nam
1.Kế tốn thu thuế, thu tiền phạt,
phí và lệ phí
2. Kế toán một số khoản thu khác
3. Kế toán thu NSNN theo kiến nghị
của cơ quan có thẩm quyền
4. Kế tốn thu hồi các khoản chi
NSNN sau ngày 15/11 năm sau
5. Kế toán các khoản tạm thu chưa
đưa vào cân đối ngân sách

Kế toán thu NS bằng
ngoại tệ
1. Tại KBNN huyện
2. Tại KBNN tỉnh

3. Tại Sở giao dịch


3.1.2. Kế tốn hồn trả các khoản thu
Các trường hợp hồn trả các khoản thu:
- Thu khơng đúng chính sách, chế độ;
- Cơ chế, chính sách thu có thay đổi
- Người nộp thuế được miễn, giảm, hoàn thuế theo quyết định
của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;
- Các khoản hoàn trả theo quy định của pháp luật về thuế và
các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan;
- Người nộp thuế có số tiền thuế đã nộp lớn hơn số tiền thuế
phải nộp đối với từng loại thuế.


Nguyên tắc kế toán

- Trong năm ngân sách và trong thời gian chỉnh lý quyết
toán: KBNN hạch toán giảm thu theo từng cấp ngân sách và
mục lục NSNN của các khoản đã thu.
- Trường hợp hoàn trả thuế TNCN, nhưng số thu thuế
TNCN trên địa bàn tại thời điểm hoàn trả khơng đủ để ghi
giảm thu ngân sách: Kế tốn hạch toán chi ngân sách số tiền
chênh lệch thiếu


Phương pháp kế toán

Chứng từ kế toán:
-

-

Tài khoản sử dụng:

Lệnh hoàn trả khoản

TK 7110 – Thu NSNN

thu NSNN

Các TK khác có liên quan: TK

Lệnh hồn trả kiêm bù

1393, 3391, 1112, 1191,…

trừ thu NSNN
-

Ủy nhiệm chi

-

Lệnh chuyển Nợ….

Sổ kế toán:
- Sổ tổng hợp
- Sổ chi tiết

Trình tự kế tốn

Kế tốn hồn trả các khoản thu NSNN (trừ
thuế GTGT, thuế TNCN)
Kế tốn hồn trả thuế TNCN
Kế tốn hồn trả thuế GTGT
Kế tốn hồn trả kiêm bù trừ thu NSNN


3.1.3. Kế toán điều chỉnh các khoản thu NSNN
Các trường hợp điều chỉnh các khoản thu NSNN:
- Điều chỉnh các khoản thu giữa các niên độ ngân sách
- Điều chỉnh các khoản thu do ngân hàng chuyển thiếu,
chuyển thừa
- Điều chỉnh khoản hồn trả thu ngân sách có mã tỷ lệ
phân chia thay đổi


Phương pháp kế toán

Chứng từ kế toán:

Tài khoản sử dụng:

- Giấy đề nghị điều chỉnh

TK 7111 – Thu NSNN

thu NSNN

TK 1398 – Phải thu trung gian để điều

-

Giấy điều chỉnh số liệu

chỉnh số liệu

ngân sách

TK 3970 – Sai lầm trong thanh tốn khác

Giấy báo Có

+ TK 3972: Sai lầm Có trong thanh tốn khác

-

…………

Các TK khác có liên quan: TK 1190,…

Sổ kế toán:
- Sổ tổng hợp: Sổ cái các TK
- Sổ chi tiết:


TK 3970
- Các khoản sai lầm phải thu

trong thanh toán chờ xử lý.
- Xử lý các khoản sai lầm
phải trả trong thanh toán.

- Các khoản sai lầm phải trả
trong thanh toán chờ xử lý.
- Xử lý các khoản sai lầm phải
thu trong thanh toán.

Các khoản sai lầm phải thu

Các khoản sai lầm phải

chờ xử lý

trả chờ xử lý.


Trình tự kế tốn

Kế tốn điều
chỉnh các khoản
thu giữa các niên
độ ngân sách

Năm
nay

Năm
trước

Kế toán điều chỉnh
các khoản thu
NSNN do ngân
hang chuyển thiếu,
thừa

Chuyển
thiếu

Chuyển
thừa

Kế tốn điều
chỉnh khoản hồn
trả thu ngân sách
có mã tỷ lệ phân
chia thay đổi


3.2. Kế toán chi ngân sách Nhà nước

3.2.1. Kế toán
chi thường
xuyên

3.2.2. Kế
toán chi đầu
tư XDCB

Kế toán
Chi
NSNN

3.2.3. Kế
toán các
khoản chi
khác


3.2.1. Kế toán chi thường xuyên
Nguyên tắc kế toán
Nguyên tắc kết hợp
các đoạn mã

Nguyên tắc hạch toán
chi NSNN trên các
phân hệ của Tabmis
Phân hệ
quản lý chi
(AP)

Phân hệ sổ
cái (GL)


Nguyên tắc kế toán
- Khoản chi NSNN năm trước trong thời gian chỉnh lý
quyết toán NSNN được hạch toán trên kỳ 12 năm trước đối
với phân hệ AP, trên kỳ 13 năm trước đối với phân hệ GL.

- Khoản ứng trước NSNN được hạch toán vào ngày hiện
tại, hết ngày 31/01 hàng năm được chuyển sang năm sau
theo dõi và thu hồi.


Phương pháp kế toán

Chứng từ sử dụng

Tài khoản sử dụng

- Quyết đinh giao dự toán

-

TK 8110 – Chi thường xuyên

-

Lệnh chi tiền

+ TK 8111: Chi TX bằng kinh phí giao

-

Giấy rút dự toán ngân sách

tự chủ, giao khoán
+ TK 8121: Chi TX bằng kinh phí
khơng giao tự chủ, khơng giao khốn

-

TK khác có liên quan: TK
1112, TK 115*, 119*,…


TK 8110
- Các khoản thực chi TX
- Chuyển các khoản tạm ứng chi
TX sang thực chi

khi có khối

lượng, hồ sơ thực hiện

Phản ánh số giảm chi, thu hồi
các khoản thực chi ngân sách

- Chuyển các khoản ứng trước chi
TX đủ điều kiện thanh tốn sang
thực chi TX khi đã có dự tốn chính
thức

Số chi TX của năm ngân sách
tương ứng

Đầu mỗi năm ngân sách tài khoản này
khơng có số dư

Trình tự kế tốn

1. Cấp kinh phí bằng Lệnh chi tiền
Kế toán chi
2. Thu hồi các khoản chi bằng Lệnh chi tiền
thường
3. Nộp trả kinh phí cấp bằng Lệnh chị tiền
xuyên bằng
4. Xử lý các khoản chi NSNN chưa thu hồi được
Lệnh chi tiền
5. Điều chỉnh sai lầm
1.
Kế toán chi 2.
thường
3.
xuyên cấp 4.
bằng dự toán 5.
6.

Chi từ dự toán giao trong năm
Chi từ dự toán tạm cấp
Chi từ dự toán tạm ứng
Nộp trả kinh phí cấp bằng dự tốn
Xử lý các khoản chi NSNN chưa thu hồi được
Điều chỉnh sai lầm


3.2.2. Kế toán chi đầu tư xây dựng cơ bản
3.2.2.1. Nguyên tắc kế toán

- Chấp hành chế độ kiểm soát, cấp phát, thanh toán
các khoản chi NSNN và các quy định về quản lý cấp
phát, thanh toán vốn đầu tư XDCB;
- Chi đầu tư XDCB phát sinh trong thời gian chỉnh lý
quyết toán NSNN năm trước sẽ tiếp tục được hạch tốn
vào kỳ năm trước, sau đó tiếp tục chạy chương trình tính
tốn cân đối thu chi để chuyển chênh lệch thu chi sang
năm sau.


Phương pháp kế toán

Chứng từ kế toán:

Tài khoản sử dụng:

- Lệnh chi tiền

TK 8210 – Chi đầu tư XDCB

-

Giấy rút dự toán ngân

+ TK 8211: Chi ĐTXDCB bằng dự toán

sách

+ TK 8221: Chi ĐTXDCB bằng lệnh

……

chi tiền

-

Các TK khác có liên quan: TK 1112,
1191, 1192,…

Sổ kế toán:
- Sổ tổng hợp
- Sổ chi tiết:


Tài khoản kế toán sử dụng

TK 8210
-

Các khoản chi ngân sách về đầu tư
XDCB đã có đủ điều kiện thanh toán

-

Các khoản thực chi đầu tư XDCB phát

- sinh được chuyển từ tạm ứng (hoặc
ứng trước) sang khi đã có đủ điều
kiện chi (hoặc dự tốn chính thức)

Số chi đầu tư XDCB của năm ngân sách
tương ứng.

Số giảm chi NS do thu hồi vốn
đầu tư XDCB


Trình tự kế tốn
Kế tốn chi XDCB bằng
Lệnh chi tiền

1.
2.
3.
4.

Kế tốn cấp kinh phí bằng LCT
Thu hồi số tạm ứng, ứng trước LCT
Nộp trả kinh phí cấp bằng LCT
Xử lý các khoản chi chưa thu hồi
được
5. Điều chỉnh sai lầm

Kế toán chi XDCB bằng dự
toán

1. Chi từ dự toán giao trong năm
2. Chi từ dự toán ứng trước
3. Kế toán thu hồi các khoản chi theo
kiến nghị của cơ quan có thẩm

quyền
4. Điều chỉnh sai lầm

- Trường hợp khác:
1.Kế tốn chi đầu tư từ TK tiền gửi
2.Kế toán nghiệp vụ khác về thanh
toán vốn đầu tư XDCB