Thoát vị thành bụng PGS. TS. BS Vương Thừa Đức Sau đại học 2022

THÓAT VỊ THÀNH
BỤNG

VƯƠNG THỪA ĐỨC

1


I. ĐỊNH NGHĨA
• What is a hernia?
Definition Hernia:
„Protrusion of an organ or tissue out
of the body cavity in which it
normally lies”
(Oxford dictionary of nursing)

2


II. PHÂN LOẠI
TRƯƠ
ÙC

Trên rốn
(1%)

Vết mổ
(10%)
Rốn
(1%)

Bẹn đùi
(75%)
Spieghel
Bịt

DƯƠ
ÙI

SAU

TRÊ
N

Đáy
chậu
Tọa
Thắt lưng trên
(Grinfelt ,s)
Thắt lưng dưới
(Petit ,s)
Hòan
h

3


4


III. THÓAT VỊ THÀNH BỤNG

TRƯỚC
• Thóat vị đường trắng
• Thóat vị rốn
• Thóat vị Spieghel
• Thóat vị vết mổ
• Thóat vị bẹn - đùi

5


6


7


8


GIẢI
PHẪU
THÀNH
BỤNG
TRƯỚC

9


How does a hernia develop?
The wall weakens or tears

The intestine pushes into the sac
(reducible hernia)

The intestine may become trapped
(non-reducible hernia)

The intestine may become strangulated
10


IV. THỐT VỊ RỐN & TRÊN RỐN
• Klinge (1997): 2 loại này chiếm 10% T/Vị các loại
• Thốt vị rốn: 3 loại
Bẩm sinh (Omphalocele):
- fetal: 15%, tuần 8 túi ối khơng rút vào bụng
- embryonic: khơng đóng cân < tuần 8, + kèm tật khác (trisomies)

Trẻ em:
- khuyết cân thành bụng, thể hiện lúc sanh
- có thể tự đóng (95% nếu < 1cm)

Người lớn:
- bệnh mắc phải, gián tiếp qua kênh rốn,
- do suy yếu mơ sẹo đóng rốn (Tăng áp lực trong bụng)
- Gặp ở nữ > nam
- Yếu tố thuận lợi: béo phì, sanh nhiều, ascites….
- Nguy cơ nghẹt cao vì cổ túi nhỏ  có chỉ định mổ
11

•

Thoát vị trên rốn:

- Căn nguyên:
Trước kia: bẩm sinh.
Nay: mắc phải do căng ở đường giữa trên rốn
 còn gọi là Thoát vị đường trắng
- Xuất độ:
Klinge: 3-5% T/vị
Nam > nữ, 20-50 tuổi
- Vị trí: 20% ở nhiều vị trí, 80% ở cạnh đường giữa
- Kích thước: lỗ thốt vị từ vài mm – vài cm
nhỏ: mỡ tiền phúc mạc nghẹt
lớn: ruột, mạc nối
12


ĐIỀU TRỊ THỐT VỊ RỐN & TRÊN RỐN
• Nhỏ:
- Khâu trực tiếp cân – cân
- Nút chận: Muschaweck (2003)  tái phát 1/210 ca mổ TV rốn
- PHS (Prolene Hernia System) hoặc UHS (rốn)

• Lớn:
- KT Mayo:
khâu cân – cân xếp lớp (ngang hoặc dọc)
làm rộng lỗ TV, gây căng: tái phát 10 - 20%, ngày nay ít dùng
- Dùng Mảnh ghép:

Nút chận: Muschaweck (2003)  tái phát 0% (57 ca mổ)
MG phẳng: Dưới cân, trong cân, trong bụng
13


Thóat vị rốn,
trên rốn
Đơn giản
Phức tạp
Simple Closure
Mayo Technique
Mesh Repair

Recurrence
> 2 cm
BMI > 30

or
or
or

Mesh repair
Open

Endoscopic

Retromuscular
Preperitoneal

IPOM

PHS
Open IPOM

14


THÓAT VỊ
RỐN

15


THOÙAT VỊ RỐN: Preperitoneal

PDS 2/0

16


Thóat vị rốn:

UHS

double layers
Mesh

17

Thóat vị rốn: IntraPeritoneal Onlay
Mesh (IPOM)

18


V. THỐT VỊ SPIEGHEL
•
•
•
•
•

Lịch sử:
Adrian Van der Spieghel: mơ tả đường bán nguyệt (Spieghel)
Chause (1748): do chấn thương
Klinklosch (1764):  thoát vị tự nhiên: thoát vị Spieghel
Dịch tễ học:
- Tỷ lệ: 0,2 -2% T/vị các loại, ngày càng tăng nhờ tiến bộ chẩn
đoán
- Thường gặp 50-60 tuổi, nam = nữ
- Nguyên nhân: Mc Vay  tách rời cơ chéo trong & ngang bụng
do mỡ tiền phúc mạc làm yếu, thoát vị Spieghel xảy ra.
- Yếu tố thuận lợi: sẹo thành bụng, béo phì, tăng áp lực trong bụng

19


•

Giải phẫu học:

• - Cân Spieghel là mạc  bờ cân chéo trong và ngang bụng ở
bờ ngoài cơ thẳng bụng
Lân cận rốn: 2 bên các thớ liên kết chéo  Hàng rào chắc
Dưới rốn: các thớ song song  vùng yếu dễ bị mỡ xen
vào
 Vùng yếu hình tam giác (đường bán nguyệt, đường
cung, mạch thượng vị dưới)
• - Thoát vị Spieghel:
Xảy ra ở mọi điểm trên đường bán nguyệt, nơi cân
Spieghel yếu
Spieghel belt: trong mặt phẳng giữa rốn & đường liên gai
chậu
Đa số: thoát vị kẻ (giữa cơ chéo trong & chéo ngồi)
•
20


21


22


CHẨN ĐỐN & ĐIỀU TRỊ THỐT VỊ SPIEGHEL
• Chẩn đốn:
- Khó chẩn đốn được (50%) nếu khơng nghĩ tới
- Y văn: thể hiện khối đau trên S belt, thường không sờ được cổ túi
- Spangen (1976): SA  chẩn đoán được thoát vị Spieghel

- Ngày nay: dùng CT thấy rõ hơn các lớp cân, lỗ khuyết, giúp ∆ ≠
- Thường bị nghẹt hoặc kẹt (20-30%) do cổ túi nhỏ

• Điều trị:
- Khâu lỗ thoát vị: tái phát 40%
- Dùng mảnh ghép:
Nút chận: Montes  tái phát 0% (19 ca mổ)
MG phẳng
23


VI. THỐT VỊ VẾT MỔ
• Đại cương: Thường gặp
- Xuất độ 2-11% vết mổ bụng bị thoát vị ở Mỹ
- Mỹ: 100.000 ca mổ TV vết mổ/ năm

• Yếu tố nguy cơ:
- Tuổi già >65-70
- Suy dinh dưỡng, giảm Protein máu, thiếu máu
- Béo phì
- Nhiễm trùng vết mổ: Bucknell  23% nguy vơ thoát vị nếu NT
- Căng: liệt ruột, ho, ói, nhu cầu thơng tiểu nhiều lần
- Yếu tố kỹ thuật:
Đường dọc giữa (10,5%), ngang (7,5%), cạnh giữa (2,5%
Chỉ không tan  nhân gây NT, cứa rách cân. Sau 1990 chỉ tan chậm
Khâu mũi rời & vắt: không khác nhau
Khâu nguyên khối > khâu nhiều lớp: Weiland (1998)
24

•

•

•

Chẩn đốn:
- BN tự phát hiện Khối phồng khơng đau: trên & lân cận vết mổ,
hiện rõ khi thay đổi tư thế
- 50% phát hiện trong vòng 2 năm đầu
- Khối phồng lớn dần, gây đau & khó chịu.
- Ít khi gây nghẹt: đau, ói, bí trung tiện
- Lâu dài không mổ  mất khoảng trống trong bụng gây tàn phế.
Khám LS:
thường dễ ∆ (+): khối phồng, bờ lỗ thoát vị
Khó: BN béo phì, nhiều lần mổ bụng  SA, CT
Cần ∆ ≠:
nhão cơ thành bụng (sau tổn thương thần kinh)

25