Bài giảng Quản trị thương mại điện tử 1 - Chương 1: Tổng quan về bán lẻ điện tử

Sinh viên: ......................

20/07/2020

Khoa HTTT Kinh tế và TMĐT

Bộ môn Thương mại điện tử

1

Bài giảng QT TMĐT chương 1

Tên chương

Số tiết học
(45)

Chương 1: Tổng quan về bán lẻ điện tử

3

Chương 2: Tổ chức bán lẻ điện tử

6

Chương 3: Website bán lẻ điện tử

9+3

Chương 4: Thực hiện đơn hàng trong bán lẻ điện tử

7+3

Chương 5: Bán lẻ trên mạng xã hội

6

Chương 6: Quản trị quan hệ khách hàng trong bán lẻ
điện tử

Bài giảng QT TMĐT chương 1

@Bộ môn Thương mại điện tử

5+3

2

1


Sinh viên: ......................

20/07/2020



[1] Nguyễn Văn Minh, Trần Hoài Nam, Chử Bá Quyết (2011), Giáo
trình Thương mại điện tử căn bản, NXB Thống kê, Hà Nội.



[2] Nguyễn Hoài Anh (2011), Thương mại điện tử, NXB Thông tin và
truyền thông.



[3] Marc J. Schniederjans, Qing Cao (2014), E-commerce
operations management, World Scientific, 2014.



[4] Rayport, Jeffrey F (2004), Introduction to e-commerce, Boston:
McGraw-Hill/Irwin.



[5] Jelassi, Tawfik (2008), Strategies for e-business, Prentice Hall.



[6] Gary P. Schneider (2006), Electronic commerce, Australia:
Thomson Learning.

Bài giảng QT TMĐT chương 1

3

Tổng quan về bán lẻ điện tử

Bài giảng QT TMĐT chương 1

@Bộ môn Thương mại điện tử

4

2


Sinh viên: ......................

20/07/2020

1.1. Chuỗi tiêu thụ và bán lẻ điện tử
1.1.1. Chuỗi tiêu thụ
1.1.2. Khái niệm, đặc điểm của bán lẻ điện tử
1.1.3. Các yếu tố cấu thành của bán lẻ điện tử

1.2. Các lợi ích và trở ngại của bán lẻ điện tử
1.2.1. Các lợi ích của bán lẻ điện tử
1.2.2. Các trở ngại của bán lẻ điện tử

1.3. Sự phát triển của bán lẻ điện tử
1.3.1 Lịch sử phát triển bán lẻ điện tử
1.3.2. Xu hướng phát triển bán lẻ điện tử

Bài giảng QT TMĐT chương 1

5

K/n: chuỗi tiêu thụ (Consumption Chain)



“Bước đầu tiên hướng tới khác biệt hóa chiến lược là lập bản
đồ tồn bộ trải nghiệm của khách hàng với sản phẩm hoặc
dịch vụ của bạn”
(MacMillan and McGrath (1997, pg. 144)



K/n: Chuỗi tiêu thụ là một tập hợp các hoạt động liên kết mô
tả cách thức một người tiêu dùng sử dụng sản phẩm như thế
nào.

Bài giảng QT TMĐT chương 1

@Bộ môn Thương mại điện tử

6

3


Sinh viên: ......................

20/07/2020

Bài giảng QT TMĐT chương 1



Làm thế nào để mọi người biết họ cần dịch vụ của bạn?



Làm thế nào để người tiêu dùng tìm thấy chào bán của bạn?



Làm thế nào để người tiêu dùng thực hiện lựa chọn cuối cùng

7

của họ?


Làm thế nào để khách hàng đặt hàng và mua dịch vụ của bạn?



Dịch vụ của bạn được giao như thế nào?

Bài giảng QT TMĐT chương 1

@Bộ môn Thương mại điện tử

8

4

Sinh viên: ......................

20/07/2020

Khái niệm BLĐT (e-tailing = electronic retailing):


là việc bán lẻ hàng hóa trên Internet (bán lẻ Internet –
Internet retailing).



Là hoạt động bán hàng hóa dịch vụ giữa doanh nghiệp với
người tiêu dùng (B2C) diễn ra trên Internet.



Là bán hàng hóa trực tuyến.



Là hoạt động bán lẻ tiến hành trực tuyến, qua Internet.

Bài giảng QT TMĐT chương 1













9

Tương tác trực tiếp với người tiêu dùng,
Cần không gian nhỏ với số lượng sản phẩm nhỏ
Giá cao/tổng chi phí của quá trình phân phối HH từ sx đến
tiêu dùng.
Ít có sự khác biệt giá cả giữ các người tiêu dùng
Các nhà bán lẻ thường xuyên bán số lượng nhỏ các mặt
hàng.
Dịch vụ khách hàng hiệu quả cho sự hài lòng tối đa NTD.
Kênh phân phối để nhận phản hồi từ người tiêu dùng.
Nhà bán lẻ là người kết nối người tiêu dùng với các chủ thể
khác trong chuỗi cung ứng.

Bài giảng QT TMĐT chương 1

@Bộ môn Thương mại điện tử

10

5


Sinh viên: ......................

20/07/2020

E-tailing vs Retailing

Tham khảo
Bài giảng QT TMĐT chương 1

11

Chủ thể của BLĐT: nhà bán lẻ điện tử và người tiêu dùng
Nhà bán lẻ điện tử (e-tailer)
 Là một người/doanh nghiệp bán hàng hóa thơng qua các
giao dịch điện tử trên Internet.
 Là một doanh nghiệp bán lẻ bán hàng hóa trực tuyến qua
Internet từ một trang web.
 Theo Efraim Turban et al. (2010), BLĐT là bán hàng hóa qua
Internet và các phương tiện điện tử khác
Người tiêu dùng (consumer)
 Cá nhân, người mua hàng hóa và dịch vụ cho mục đích cá
nhân.

Bài giảng QT TMĐT chương 1

@Bộ mơn Thương mại điện tử

12

6

Sinh viên: ......................

20/07/2020



Sản phẩm: là thứ/vật/cái được sản xuất và bán với số lượng
lớn, thường là kết quả của quá trình sản xuất.



Dịch vụ: là những thứ tương tự như hàng hóa nhưng là phi
vật chất



Hàng hóa: là sản phẩm của lao động, có thể thỏa mãn nhu
cầu nào đó của con người thông qua trao đổi hay buôn bán.



Dịch vụ điện tử (E-services): là dịch vụ sử dụng CNTT & TT.



Hàng hóa số (Digital product): hàng hóa có thể biến đổi dưới
hình thức số và được phân phối qua Internet.

Bài giảng QT TMĐT chương 1

13

Các lợi ích của BLĐT từ góc độ người bán
 Vị trí bán hàng và diện tích cửa hàng là ít quan trọng hơn so
với bán lẻ Tr/thống.
 Cấu trúc xã hội-dân số học của người mua là hấp dẫn bởi KH
thường là những người có hiểu biết, do vậy các nhà BLĐT có
thể tiếp cận KH dễ dàng hơn.
 Tiết kiệm chi phí bán hàng và chi phí duy trì các phương tiện
bán hàng.
 Thực hiện việc CRM dễ dàng và thuận tiện,
 Có nhiều thông tin, tăng cơ hội đối với bán hàng chéo (crossselling) và bán hàng bổ sung (selling-up).

Bài giảng QT TMĐT chương 1

@Bộ môn Thương mại điện tử

14

7


Sinh viên: ......................

20/07/2020

Các lợi ích của BLĐT từ góc độ người mua
 Chủ động thời gian mua sắm tại nhà hoặc công sở, hoặc các địa điểm
truy cập Internet công cộng.

 Giảm thời gian đi lại, tìm kiếm các cửa hàng vật lý, giúp tiết kiệm chi
phí mua sắm, giảm bớt ách tắc, ô nhiễm môi trường.
 Do các website bán hàng 24/24, người mua không phải chờ đợi xếp
hàng, tiết kiệm thời gian mua sắm.
 Việc đặt hàng được chủ động, có thể thực hiện bất kì lúc nào.
 Việc giao nhận hàng hóa có thể diễn ra nhanh chóng, đặc biệt những
hàng hóa là sản phẩm nội dung.
 Người mua có thể tìm kiếm và lựa chọn nhiều sp từ nhiều nhà cung
ứng dễ dàng hơn.
 Mua hàng giá cạnh tranh.

Bài giảng QT TMĐT chương 1

Đối với người bán












Cạnh tranh khốc liệt, không lành
mạnh.
Người bán thiếu kiến thức
BLĐT

Người mua chưa nhận thức lợi
ích của mua trực tuyến.
Tăng chi phí vận chuyển với
đơn hàng có giá trị nhỏ
Liên tục thay đổi.
Đầu tư mạo hiểm.
Gian lận, giả mạo từ người
mua.

Đối với người mua







Mua hàng hóa chất lượng
khơng như kì vọng.
Lừa đảo
Bảo vệ thơng tin cá nhân
Khó khăn trong thanh tốn,
bảo hành, bảo hiểm.
Phát sinh các chi phí mua
hàng.
Phải có thiết bị (PC, SmP) và
hiểu biết về mua trực tuyến.

Bài giảng QT TMĐT chương 1

@Bộ môn Thương mại điện tử

15

16

8


Sinh viên: ......................

20/07/2020

1.3.1 Lịch sử phát triển bán lẻ điện tử
1.3.2. Xu hướng phát triển bán lẻ điện tử

Bài giảng QT TMĐT chương 1









17

Hình thức BLĐT sớm nhất được thực hiện năm 1960 của IBM, nó
cho phép xử lý các giao dịch tài chính trong thời gian thực.

Hệ thống đặt vé được vi tính hóa phát triển cho American Airlines có
tên là Mơi trường nghiên cứu kinh doanh bán tự động (SABER). Tại
đây, các thiết bị đầu cuối máy tính được đặt trong các cơ quan du
lịch khác nhau được liên kết với một máy tính lớn của IBM, nơi xử
lý các giao dịch đồng thời và phối hợp chúng để tất cả các đại lý du
lịch có quyền truy cập vào cùng một thông tin cùng một lúc.
Tesco và Asda đã tìm hiểu các dịch vụ mua sắm tại nhà thơng qua
máy tính vào giữa những năm 1980.
Chỉ sau việc phát minh ra World Wide Web của Tim Berners-Lee
vào tháng 11/1989, việc sử dụng Internet rộng rãi của người tiêu
dùng mới có thể xảy ra.

Bài giảng QT TMĐT chương 1

@Bộ môn Thương mại điện tử

18

9


Sinh viên: ......................







20/07/2020

Ban đầu, Internet chỉ hoạt động như một công cụ QC cho các công
ty, cung cấp thông tin về các sp của nó. Nó nhanh chóng chuyển từ
tiện ích đơn giản này sang giao dịch mua sắm trực tuyến thực tế do
sự phát triển của các trang web tương tác và truyền an toàn.
Cụ thể, sự phát triển của internet như một kênh mua sắm an toàn
đã phát triển từ năm 1994, với doanh số đầu tiên của album Sting
'Ten Summoner's Tales'. Rượu vang, sôcôla, và hoa đã sớm theo
sau và là một trong những loại bán lẻ tiên phong thúc đẩy sự phát
triển của mua sắm trực tuyến. Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng
việc có các sản phẩm phù hợp với BLĐT là một chỉ số chính cho sự
thành cơng của Internet.
Trong thời gian đầu, có rất ít người mua sắm trực tuyến và họ đến
từ một phân khúc hẹp: giàu có, nam giới, 30+. Mua sắm trực tuyến
đã xuất hiện tại những quốc gia phát triển như Mỹ, Anh,..

Bài giảng QT TMĐT chương 1





19

Sau khi đọc một báo cáo dự báo về tương lai của Internet, Bezos
đã tạo ra một danh sách 20 sản phẩm có thể được bán qua
Internet. Sau đó, Bezos đã thu hẹp còn 5 sản phẩm cho là hứa hẹn
nhất, bao gồm: đĩa compact, phần cứng máy tính, phần mềm máy
tính, video và sách. Cuối cùng, Ông đã quyết định bán sách trực
tuyến (vì nhu cầu lớn về sách trên thế giới, đơn giá sách thấp, và số

lượng lớn các đầu sách).
Tháng 7 năm 1995, công ty bắt đầu dịch vụ như một hiệu sách trực
tuyến. Cuốn sách đầu tiên được bán trên Amazon.com là Douglas
Hofstadter's Fluid Concepts and Creative Analogies: Computer
Models of the Fundamental Mechanisms of Thought. Trong 2 tháng
đầu, Amazon đã bán tất cả 50 tiểu bang và hơn 45 quốc gia, doanh
số đã lên tới 20.000 USD / tuần.

Bài giảng QT TMĐT chương 1

@Bộ môn Thương mại điện tử

20

10


Sinh viên: ......................

20/07/2020



Vào tháng 10 năm 1995, công ty tự công bố với công chúng, và đã
phát hành đợt chào bán cổ phiếu lần đầu ra cơng chúng vào
15/5/1997.



Tìm hiểu thêm Ebay.

Bài giảng QT TMĐT chương 1





21

BLĐT đang tiếp tục phát triển trong những năm gần đây. Sự
phát triển của thiết bị di động, mạng xã hội, nền tảng thương
mại điện tử, ... mang lại cả lợi thế và thách thức cho các nhà
bán lẻ.
Xu hướng của BLĐT:
◦ Áp dụng cơng nghệ mới trong BLĐT.





AR, VR
Thương mại giọng nói
SaaS
Chuỗi khối

◦ Các mơ hình mới BLĐT
 D2C
 Hệ sinh thái BLĐT
Bài giảng QT TMĐT chương 1

@Bộ môn Thương mại điện tử

22

11


Sinh viên: ......................

20/07/2020



Ý nghĩa nghiên cứu chuỗi tiêu thụ đối với nhà bán lẻ điện tử.



Phân biệt BLĐT với BLTTh.



Phân tích các lợi ích của BLĐT đối với nhà bán lẻ điện tử và
người tiêu dùng?



Các hạn chế của BLĐT.



Liệt kê một số xu hướng của BLĐT. Liên hệ thực tiễn tại Việt
Nam.

@Bộ môn Thương mại điện tử

Bài giảng QT TMĐT chương 1

23

Bài giảng QT TMĐT chương 1

24

12