Tài liệu Triệu chứng tiêu hóa của cơ năng ppt

1
TRIỆU CHỨNG CƠ NĂNG
TIÊU HÓA
Võ Thị Mỹ Dung
2
MỤC TIÊU

Phân biệt đau bụng cấp – mạn

Trình bày 5 nhóm nguyên nhân buồn nôn, nôn

Trình bày 2 nhóm nguyên nhân nuốt khó

Phân biệt táo bón cấp – mạn
3
DÀN BÀI
 ĐAU BỤNG
 BUỒN NÔN, NÔN
 Ợ NÓNG
 NUỐT KHÓ
 XUẤT HUYẾT TIÊU HÓA
 THAY ĐỔI THÓI QUEN ĐI TIÊU
4
DÀN BÀI
 ĐAU BỤNG
 BUỒN NÔN, NÔN
 Ợ NÓNG
 NUỐT KHÓ
 XUẤT HUYẾT TIÊU HÓA
 THAY ĐỔI THÓI QUEN ĐI TIÊU
5

ðAU BỤNG
Cơ chế:
 Đau do tạng: mơ hồ, định vị không rõ
 Đau do thành: đau sâu,
kích thích hoặc
viêm phúc mạc thành hoặc mạc treo
 Đau do liên quan
vùng cùng thần kinh chi phối
vùng kề cận
6
ðAU BỤNG CẤP
NGUYÊN NHÂN
 Viêm dạ dày ruột cấp
 Viêm túi mật, túi thừa
 Viêm tụy
 Viêm vòi trứng
 Cơn đau quặn mật, thận
 Tắc ruột, thủng tạng rỗng
 Viêm ruột thừa
7
ðAU BỤNG CẤP
• Chỉ định phẫu thuật cấp cứu?
• Thuốc giảm đau?
8
ðAU BỤNG CẤP
BỆNH SỬ
 Đặc điểm
• vị trí
• kiểu đau
• cường độ

• hướng lan
• thời gian - tần suất
• hoàn cảnh khởi phát
• các yếu tố làm giảm/nặng thêm
9
ðAU BỤNG CẤP
BỆNH SỬ
 Triệu chứng đi kèm
 Đau do liên quan
Viêm phổi
Viêm màng ngoài tim
Nhồi máu cơ tim
 Tiền sử gia đình
Kinh nguyệt
Sử dụng thuốc kháng đông
Giang mai, lậu
10
ðAU BỤNG MẠN
 Bệnh dạ dày tá tràng: viêm, loét, ung thư
 Bệnh đường mật
 Bệnh tụy: viêm mạn, ung thư
 Bệnh ruột non
 Bệnh đại tràng: IBS, ung thư
 Nguyên nhân khác: lao, đái tháo đường,
bệnh mô liên kết, porphyria
11
DÀN BÀI
 ĐAU BỤNG
 BUỒN NÔN, NÔN
 Ợ NÓNG

 NUỐT KHÓ
 XUẤT HUYẾT TIÊU HÓA
 THAY ĐỔI THÓI QUEN ĐI TIÊU
12
BUỒN NÔN - NÔN
 Buồn nôn: triệu chứng báo trước nôn
 Nôn: tống xuất mạnh các chất từ dạ dày
 Ợ hơi: co thắt hô hấp, trước nôn
 Uạ: phun ngược lượng nhỏ thức ăn,
không có hoạt động của cơ bụng
13
BUỒN NÔN - NÔN
 Rối loạn chức năng
 Tổn thương thực thể
 Buồn nôn, không nôn
• Nghiện rượu • Bệnh gan
• HC ure huyết • Tia xạ
• ↑
↑↑
↑ Ca máu • Thai
• Thuốc: digital, phiện, ngừa thai
 Buồn nôn dai dẳng/khỏe: tâm thần
14
BUỒN NÔN - NÔN
ðẶC ðIỂM LÂM SÀNG

Migrain: nôn + nhức nửa đầu

↑
↑↑

↑ ALNS: nôn vọt + nhức đầu

Bệnh mũi hầu: nôn + chóng mặt

Nôn sáng sớm: thai, rượu, HC ure huyết

Nôn do tâm thần: kéo dài, lén lút

Nôn thức ăn sau ăn 1 giờ: ứ đọng

Nghẽn tắc thực quản: ụa > nôn

Nôn kéo dài: viêm phổi hít, XH, rối loạn e
_
15
NGUYÊN NHÂN NÔN
 Thần kinh
• Migrain
• Rối loạn mũi hầu
• Tổn thương ở não
 Tâm thần
• Chấn thương tâm lý
• Nôn lén lút
• Nôn chu kỳ
16
NGUYÊN NHÂN NÔN
 Chuyển hóa – nội tiết
• Suy thận • Toan chuyển hóa
• Suy gan • Suy thượng thận
• Nhược giáp • Đái tháo đường

• Thai • Thuốc, hóa chất
• Dị ứng thức ăn
• Rối loạn điện giải:
↓
↓↓
↓
Na,
↑
↑↑
↑
Ca,
↑
↑↑
↑
K
17
NGUYÊN NHÂN NÔN

Tiêu hóa
• Viêm loét DDTT • Mất trương lực
• Hẹp môn vị • Viêm ruột thừa
• Tắc ruột • Liệt ruột
• Viêm gan cấp
•
Xơ gan
• Viêm túi mật
•
Sỏi mật
• Viêm tụy • Ung thư tụy
• Viêm phúc mạc • K màng bụng

NGUYÊN NHÂN NÔN

Tiêu hóa
NGUYÊN NHÂN NÔN

Tiêu hóa
NGUYÊN NHÂN NÔN

Tiêu hóa
NGUYÊN NHÂN NÔN

Tiêu hóa
NGUYÊN NHÂN NÔN

Tiêu hóa
NGUYÊN NHÂN NÔN

Tiêu hóa
NGUYÊN NHÂN NÔN

Tiêu hóa
Balthazar E J Radiology 2002;223:603-613
©2002 by Radiological Society of North America