Tài liệu Báo cáo " Năng lực nội sinh - nhân tố thúc đẩy phát triển bền vững trong giai đoạn mới" pdf

D
D D D
NGHIEN euu
-
TRAO DO!
D D D n
NANG LL/C
NOI
SINH
-
NHAN
TO
THOC DAY PHAT TRIEN BEN VCfNG
TRONG GIAI DOAN
Mdi
Tran Kim Hao ''
Le Thanh Y **
Khung hoang tai chi'nh quo'c te da lam
boc lo nhijtng diem yeu cd ban cua nen kinh
te Viet Nam. D\J chan khiing hoang va tac
dong ciia nhiJng nhan to' ben ngoai khien
nhieu linh vvic san xuat kinh doanh sut
giam, anh hiiOng khong chi trong boat dgng
kinh te ma con gay he luy den nhieu van de
xa hoi. Doi mat vc'ii khiing hoang, gan day
mot so nhan to mdi xuat hien da tao niem
tin de co the di sau phan tich, him noi bat
nhiing ye'u to'cot loi ciia phat trien ben viing.
Qua do, nang liic noi sinh dUdc nhan manh.
la mot hudng dUdc dae biet quan tam do du'a
dat nitdc vifdt (jua nhung kho khan

thach thiic.
1.
Phat trien ben vvlng, nhufng nhan
to hop thanh ti^ nang hie noi sinh
Phat trien ben vufng la khai niem xuat
hien vao nhiing nam dSu thap nien 1970,
Nam 1980, ChitOng trinh Moi trifdng LHQ
(UNEP) dita ra quan diem phat trien vdi 5
noi dung nhan nicanh den giiip del ngiWi
ngheo: sii dung hdp ly tai nguyen thien
nhien, phat trien hieu qua vdi chi phi thap:
sii dung cong nghe thich hdp: quan tam den
site khoe, tu' bao dam KfOng thiic. nxidc sach
va nha d cho moi ngUdi. Trong Bao cao
"Titdng lai ciia ehung ta " cong bo'nam 1987,
Hoi dong Moi tritdng va Phat trie'n The gidi
(WCED) xac dinh "Phdt trien ben vdng Id sU
phdt trien dap dng di/dc nhdng yeu cdu cua
hien tgi, nhitng khong gay trd ngai cho vd}c
dap dng nhu cdu ciia the hi} mai sau"
(Chinh plui Viet Nam 2004).
De phat tnen ben viing thi moi tritdng
dia ly la ye'u to'ciic ky quan trong: kinh te vi
mo on dinh la dieu kien ciing la tien de cho
phat trien. Chi tren quan diem va nhiing
quye't dinh diing dan trong xay diing the
che.
hinh thanh ehuan mu'c cho hanh vi phat
tnen mdi han che du'dc khiing hoang va
nhiing anh hUdng tieu cue den tinh hinh

kinh te xa hoi. Ngoai ra, moi trifdng van hoa
xa hoi l)ao gom ca nhiing gia tri truyen
thong, tham my, loi song de khang dinh ban
sac van hoa c|uoc gia, dan toe eiing la doi hoi
can thiet evia phat trien ben viing.
Lii van de rong 16n, phat trien ben viing
lien (juan den nhiing dieu kien dam bao thiic
hien nhif kha nang tai chinh, trinh do
KH&CN, giao due dao tao eon ngiidi hudng
vao khai thae, sii dung hdp ly tai nguyen va
nhiing uguon liic hien co. Trong do, nang liic
noi sinh dUdc eoi la yeu to' then cho't. Gidi
phan tich eho rang, day la van de co y nghia
quyet dinh de thiie hien muc tieu phat trien
kinh te nhanh. hieu cjua va hen viing. Phat
trien nang liie noi sinh eo noi ham lien quan
mat thiet den sii ket hdp ciia von va cong
nghe: til nguon liic ben trong eiia dat nUde
ket hdp vdi nhiing ye'u to' ben ngoai de khai
thae va sit dung thich hdji nhiing ngudn liie
hien CO, iriidc het la tai nguyen thien nhien
Ti'iui Kmi Hao, Tien .sy kmh to, Vien Nghien riiu
Qiuin ly Kinh te Trung Udng.
Le Thanh Y, Tien .sy, chuyen gia kmh le.
So 28 19^10/20091
OUANtYKINHT^
NGHIEN ClAJ
-
TRAO DOI
NANG

Lire
NOI
SINH
-
NHAN
T6
THUC
DAY
PHAT TRIEN BEN VLTNG TRONG GIAI DOAN
MOI
va von con ngiidi (Nguyen Hiiu Thang 2008).
Tai nguyen thien nhien la nguon cua cai
vat chat do thien nhien tao ra, no bao gom:
dat dai, riing. bien, dong thiic vat. khoang
san, nang liidng tii nhien, khong khi, niidc
mat, niidc ngam: anh sang mat trdi, nang.
gio
ca trong khong gian. tren mat dat, diidi
day dai diidng va trong long dat. Tai nguyen
thien nhien co nhiing thii vo han va co
nhiing thii hiiu han. can diidc dieu tra khao
sat de sii dung hdp ly, tai sinh va khong
ngifng phat trien.
Nguon Iiic con ngifdi la nhan to' dau vao
cd ban cua san xuat. day la mot nguon von
quy nha't. Trong dieu kien phat trien cua
KH&CN hien dai, nhan liic va lao dong d cac
niidc dang phat trien co nhieu tiem nang de
trd thanh nguon liic sang tao to Idn. Von con
ngiidi diidc tang cifdng va phat huy tren cd

sd giao due dao tao se trd thanh liie lifdng
thiic day sii phat trien than ky giong nhii sii
khdi dau cua nhiing nen kinh te phat trien 0
chau Au.
Ngoai tai nguyen thien nhien va nguon
liic con ngiidi, qua trinh san xuat kinh
doanh chi co the phat trien tot khi dam bao
diidc cac nguon von bao ham ca til lieu vat
chat diiOc tich luy va nguon von diidc xac
dinh bang tien. Trong nguon von nay, tich
luy noi bo tii cac doanh nghiep va cac tang
Idp dan cii co vai tro rat quan trong. Ciing
vdi nhiing nguon liic tren day, nghien ciiu
sang tao cong nghe va chuyen giao dUdc
cong nghe vao thiic tien san xuat kinh
doanh ciing la mot liic liidng san xuat to Idn.
Liic liidng nay bao gom ca nhiing noi dung
nghien ciiu khoa hoc de tao cong nghe mdi
va to chiic chuyen giao mot each hieu qua
ket qua nghien ciiu vao san xuat va
ddi song.
Nhiing nhan to' dau vao ciia san xuat
kinh doanh neu ra tren day chi c6 the phat
trien hieu qua khi nang liic kmh doanh,
dieu hanh quan ly 6 cac cap trong he thong
kinh te xa hoi thiic sii phat trien, hoi du
nang liic can thie't. Nang liic kinh doanh la
mot loai hinh the hien kha nang noi sinh,
dong vai tro quyet dinh trong phat trien ben
viing. Nang liic noi sinh quan ly gin vdi

trinh do. nang liic, y chi va dao diic kmh
doanh ciia nha doanh nghiep, no c6 anh
hiidng rong Idn de'n phat trien san xuat.
tang triidng kinh te va tac dong manh me
de'n cac ye'u to' diu vao ve tai nguyen thien
nhien, nguon nhan liic. tii lieu san xuat,
nguon tai chinh va nhiing tien bo KH&CN.
Nang liic noi smh ciia mot quoc gia la
nhiing nguon liic noi tai co the huy dong vao
phat trien kinh te- xa hoi. O niidc ta, nguon
liic nay kha phong phii va da dang ca ve con
ngiidi. tai nguyen thien nhien, tiem liic khoa
hoc cong nghe, tri tue, kha nang tai chinh,
van hoa vat the va phi vat the. Phat huy noi
liic la mot chii triidng kien tri, tap trung cua
lanh dao Dang va Nha niidc trong sii nghiep
doi mdi, thiic hien CNH-HDH dat nxidc. Chii
triiOng nay ciing diiOc khang dinh trong cac
van kien ciia Dang va cu the hoa bang
nhiing van ban luat phap ma noi dung
xuyen suot la coi nguon liic trong niidc dong
vai tro quyet dinh (Nguyen Hiiu ThSng
2008:
CIEM 2009).
Dai hoi Dang Cong san Viet Nam Ian thii
VIII da xac dinh "Dita vdo nguon lUc trong
nitdc Id chinh di doi vdi tranh thu tdi da
nguon lite ben ngodi" (Dang CSVN 1996).
Van kien Dai hoi Dang Ian thii IX tie'p tue
khang dinh " Tap trung thao gd mgi vit&ng

mdc, xod bo mpi trd lite dekhdi day nguon lite
to Idn trong ddn, cd vu cdc nhd kinh doanh
vd mpi ngiidi ddn ra sdc lam gidu cho minh
vd cho ddt nUdc. Tiep tue cdi thien moi
trUdng ddu
tiC
de thu hut tdt hdn vd sd dung
CO
hieu qud cdc nguon lite ben ngodi. Not lite
Id quye't dinh, ngogi lite Id quan trgng, gdn
ket vdi nhau thdnh nguon lite tdng hdp de
phdt tried ddt nitdc " (Dang CSVN 2001).
Tai Dai hoi Dang Ian thii X, Bao cao chinh tri
ciia BCH Trung lidng chi ro " Phdt huy noi
lite, xem do Id nhdn td quyei dinh ddi vdi sit
phdt trien, dong thdi coi trpng huy dong cdc
nguon ngogi lite; thong qua hpi nhap vd hdp
tdc qudc te tranh thd cdc nguon lite ben ngodi
dephdt huy npi lite mgnh hdn, nhdm tao ra
sdc mgnh tong hdp de phdt tried ddt nitdc
nhanh vd ben vdng " (Dang CSVN 2006).
QUAN LY KINH
Tl
So
28
(9+10/2009)
NANG
Lire
NOI SINH
-

NHAN
TO
THUG
DAY
PHAT TRIEN B£N VUMG TRONG GIAI DOAN
MOI
NGHIEN ClAJ
-
TRAO DPI Q^ulit
Cu the hoa chii triidng cua Dang, cac to
chiic Nha niidc da ban hanh va thiie thi
nhieu van ban phap luat nham khdi day cac
nguon liic noi sinh, tap trung chii ye'u vao:
Tao moi triidng thuan Idi cho hoat dong dau
tit, to chiic san xuat kinh doanh va phat
trien cac loai hinh doanh nghiep thuoc moi
thanh phan kinh te: doi mdi va nang cao
hieu qua va siic eanh tranh cua doanh
nghiep nha niidc; phat trien dong bo, tao sii
van hanh thong suot cua cac loai hinh thi
triidng (hang hoa. dich vu tai ehinh, bat
dong san, lao dong, khoa hoc cong nghe); doi
mdi va hoan thien chinh sach thue' theo
nguyen tac cong bang, thong nha't, dong bg
dam bao moi triidng thuan Idi cho phat trien
san xuat kinh doanh: ke't hdp cac nguon liic
tai chinh va chinh sach tien te vdi chinh
sach tai khoa, thiic hien linh hoat chinh
sach tien te, tin dung; khuyen khich eae
thanh phan kinh te dau tii phat trien san

xuat kinh doanh.
Nham phat huy toi da Idi the so sanh va
nguon liic cl tiing vimg va moi dia phiidng,
viee trien khai quy hoaeh va ke hoaeh phat
trien kinh te - xa hoi da diidc doi mdi ea ve
noi dung, phiidng phap xay diing, xet duyet
va to ehiie thiie hien. De khai thae tot h(in
noi liic, viee thu hiit nguon liic ben ngoai
difde quan tam pho'i, ket hdp theo hiidng da
dang hoa ca ve hinh thiic va cd che dau tii de
thu hiit cac nha dSu tii niidc ngoai vao
nhiing nganh va linh viic quan trong, tao
thuan Idi va ho trd eho phat trien nang liie
noi sinh. Chinh saeh thu hiit dau tii niide
ngoai cung vdi chinh sach chii dong va tich
ciic hoi nhap da dang hoa, da phiidng hda
vao nen kinh te toan cau da gop phan ke't
hdp CO hieu qua nguon liic noi sinh va cua
ben ngoai phuc vu muc tieu phat trien
dat niidc.
2.
Vai net ve kinh te Viet Nam nam
2009 du'di tac dong cua khiing hoang
Trong khiing hoang tai ehinh va suy
thoai kinh te toan cau. lanh dao Dang va
Nha niidc da quan tam khai thae, phat huy
siic manh nguon liic trong niidc, dae biet la
ve thi triidng noi dia. Day la ed hoi de tai cau
triic,
md rong thi triidng trong niidc va giam

dan sii phu thuoc vao thi triidng ben ngeai.
Trdng thong diep dau nam 2009. Thii tiidng
Chinh phii Nguyen Tan Diing da nhan
manh "Md rpng thi tritdng noi dia, tdng
citdng npi tieu khong chi la yeu cdu cdp bach
trong bdi cdnh thi tritdng xuat khdu thu hep
md Id hudng phdt trien quan trgng trong
qud trinh xdy ditng nen kinh te doc lap, tit
chu trong dieu kien todn cdu hod vd hoi
nhap kinh te qudc te. Thi tritdng npi dia con
la die'm tUa de cdc doanh nghiep nitdc ta
viCdn len cgnh tranh, ndi cdc doanh nghiep
Viet Nam co Idi the hdn so vdi thi trUdng
nitdc ngodi ".
Nhan thiic ro tam quan trong ciia viee
khai thae nguon liic noi sinh, Chinh phii da
diia ra nhieu chiidng trinh kich cau nham ho
trd eho cac to chiic san xuat kinh doanh va
ngiidi tieu diing trong niidc. Nhiing bien
phap cu the tien hanh tii nhiing goi tai
chinh ho trd da the hien traeh nhiem ciia
Chinh phii trong khai thae, phat huy the
manh noi liie, eoi noi liic la yeu to quyet dinh
trong ket hdp nang liic noi sinh vdi nguon
liic tii ben ngoai tao thanh siie manh tong
hdp de diia dat niide di len.
Nhd nhiing no liic do. trong boi eanh kinh
te the gidi tiep tue tren da suy thoai thi nen
kinh te niidc ta da lay lai da tang triidng.
Trong 6 thang d^u nam 2009, GDP ca niidc

tang 3,9% trong do cong nghiep tang 3,48%,
nong nghiep 1,25% dich vu 5,5%) va kim
ngach xuat nhap khau dat tren 53,7 ty USD.
(NCEIF 2009). Nhieu san pham cong nghiep
phuc vu san xuat nhii dau tho, xi mang, sat
thep deu tang kha. Tinh ehung 6 thang dau
nam, san liidng dau tho dat khoang 8,67
trieu tan, tang 17.9%) so vdi eiing ky
nam triicie.
San xuat nong - lam - ngii nghiep van
diide duy tri va eo biide |)hat tnen. Viidt ([ua
nhiing yeu to bat Idi ve thdi tiet, khi haii,
miia vu va dich benh: gia tri san xuat toim
nganh 6 thang dau nam dat 96,8 nghin ly
dong tang 2,5%i so vdi ciing ky 2008. 0 giai
SA 28 (9+10/2009)
QUAN LY KINH
T^
vim
NGHIEN cut)
-
TRAO DOI
NANG
LLfC NOI SINH • NHAN TO THUC BAY PHAT TRlgN
BSN VUMG
TRONG GIAI DOAN MOI
doan nay, san pham nong -lam - thuy san la
nhiing mat hang co toe do tang triiOng xuat
khau 16n nha't.
Dich vu la nganh co miic tang triicing cao;

tong gia tri san xuat va doanh thu dich vi^
tieu dung 6 thang Mdc dat 547,5 nghin ty
dong, tang g^n 20% so vdi ciing ky nam
2008,
da gop phan dang ke vao tang triidng
ehung cua toan nen kinh te. Trong 6 thang
dau nam, viee phat trien thi triidng trong
niidc diidc coi la giai phap hiiu hieu de ngan
chan da suy giam kinh te.
Do tac dong cua suy thoai kinh te. vi$c
thu hiit von dau tii niidc ngoai 6 thang dau
nam 2009 da gram siit manh, von FDI dang
ky chi dat 8.9 ty USD bang 22,6% so vdi
Cling ky nam triidc. Dieu dang quan ngai la
vo'n FDI dau tii vao nong nghiep qua nho
(0,61%) va CO xu hiidng ngay cang giam,
chiia dong gop diidc nhieu cho phat tnen
nong thon.
Sii dung hieu qua vo'n dau tii la van de
thu hiit sii chii y Idn trong nghien ciiu phat
trien ben viing. Nhiing nam qua, cung vdi
gia tang von dau tii, he so ICOR trong nen
kmh te Viet Nam lien tue gia tang, nam
2005 d miie 4,85; nam 2007 la 5,38 va de'n
2008 da vot len 6,68. Dieu nay ehiing to hieu
qua dau tii trong nen kinh te ngay eang
giam Slit. Day la van de can diidc phan tich
lam ro de co nhiing giai phap khdc phuc tich
cite nham dat diide sii phat tnen ben viing
(NCEIF 2009).

Tinh hinh kmh te bien dong da lam cho
thi trUdng lao dong -viee lam trong 6 thang
dau nam co nhiing diln bien bat thiidng.
Trong quy
1/2009,
so lao dong tai cac khu
cong nghiep, khu che xuat va do thi cua 48
tinh/ thanh pho' bi mat viee va thie'u viee
lam len tdi gan 65.000; tren 30 nghin lao
dong d cac lang nghe thuoc vung nong thon
mat viee. Theo dii bao cua Bo Lao dong
Thifdng binh va Xa hoi, so' lao dong mat viee
lam 0 khu viic.thanh thi va cac khu cong
nghiep 6 thang cuo'i nam c6 the len de'n 100
nghin ngiiOi (NCEIF 2009).
3.
Thvfc trang nang liic noi sinh va
phat huy noi liic trong phat trien kinh
te xa hoi
3.1 Nguon life con ngUdi
Vdi nguon nhan liic doi dao, dai bo phan
d tuoi tre; Viet Nam diidc danh gia co cd cau
dan Sd' vang, day la Idi the quan trong de
phat tnen dat niidc. Tii nhiing chii tritdng va
chinh sach phat huy noi liic, liic liidng lao
dong diidc thu hiit vao hoat dong kinh te xa
hoi ngay mot gia tang; nang suat diidc cai
thien dang ke. Liic liidng lao dong tham gia
hoat dong kinh te va nang suat lao dong xa
hoi giai doan 2000 - 2008 diidc the hien

trong Bang 1.
Bdng 1. Lao dpng hoat dpng kinh te va nang suat lao dpng xa hpi
giai doan 2000 - 2008
Ddn vi tinh: 1.000 ngiidi, trieu dong/ ngitdi,%
^^^^ Nam
Danh muc ^^^^^
So lao dong
Ty le %/dan sd
Nang suai lao dong
% tang
2000
37.609,6
48,44
11,7
-
2005
42.526,9
51,17
19,7
-
2006
43.338,9
51,51
22,5
14.2
2007
44.173,8
51,86
25,9
15,1

2008
44.915,8
52,10
32,9
27,0
Ngudn: Tdng cue Thoiig ke 2009.
QUAN LY KINH T£
86 28(9+10/2009)
NANG
LUC NOI
SINH
-
NHAN TO THUC
DAY PHAT
TR|£N BSN VUMG
TRONG GIAI DOAN MOI
NGHIEN ClrtJ
-
TRAD 001
Q^'JI
Cling
vdi
nang suat
lao
dong lien
tue
gia tang,
ed
cau lao dong
da co sii

chuyen
dich theo hiidng giam
dan ty
trong trong
nong nghiep,
gia
tang trong cong nghiep
va dich
vu.
Tuy nhien, so' liidng
lad
dong
trong
san
suat nong nghiep giam diidc
khong nhieu, neu nam 2000 co 24,48 trieu
thi
de'n
2008
van con
tren 23.63 trieu
ngiidi. Cd cau lao dong theo nganh kinh
te
the hien
d
Bang
2.
Bdng 2. Co cau lao dpng theo nganh kinh te giai doan 2000
-
2008

Bdn
vi
tinh %
^"" ^^
Nam
Nganh
^^^^
Nong nghiep
Cong nghiep
Dich vu
2000
65,09
13,11
21,80
2005
57,10
18,20
24,70
2006
55,37
19,23
25.40
2007
53,90
19,97
26,13
2008
52,62
20,83
26,55

Ngudn:
Tdng cue Thong ke 2009.
Nguon vo'n quy trong liic liidng lad dong
ciia niidc
ta la doi
ngii
tri
thiic. Theo Lien
hiep
cac hoi
Khoa
hoe va Ky
thuat Viet
Nam, doi ngii
tri
thiie niidc
ta
hien
co
tren
2,4 trieu ngiidi, chiem 2,9%)
dan
so'. Trong
do,
65%) lam viee trong cac
to
chiic nghien
ciiu va giao due dao tao, 22% cong tac tai eae
cd quan hanh ehinh nha niidc, chi co chiing
13%) hoat dong trong cac

to
chiic
san
xuat
kinh doanh (Le Thanh Y 2008).
3.2.
Ddt dai vd tdi
nguyen thien nhien
Tai nguyen
dat
dai, riing, bien, khoang
san,
dau khi va khi hau vdi
nhiing nguon
nang liidng tai tao diidc
d
niidc
ta rat
phong
phii,
CO
trii liidng cao. Day
la
Idi the dae biet
ciia mot
dat
niidc
co vi tri
quan trong tren
nhiing true giao liiu hang hoa quo'c te. Viee

phat trien cac nganh cong nghiep trong niidc
va
hdp tac dau tii
niidc ngoai
da md ra
nhiing trien vong
tot dep
trong khai thae
dau
khi va
nhiing nguon khoang
san Idn.
Lien quan
den
phat
huy noi
liic
cua
tren
52%
lao dong xa hoi trong nganh nong
-
lam
- ngii nghiep thi tai nguyen dat, niidc, ning,
bien
la
nhiing dau vao quan trong
de
phat
trien ben viing quoc gia.

Trong tong dien tich
dat dai tii
nhien
33.115.000
ha
diidc xac dinh nam 2008,
dat
ncng nghiep chiem tren 9,42 trieu ha. Trong
do,
dat trong cay hang nam chiem 61%, cay
dai ngay
33%. Dat lam
nghiep hien
c6
14,817 trieu
ha, dai bo
phan
la
riing
tii
nhien; theo so' lieu thong ke nam
2003,
dien
tich riing
tii
nhien chiem khoang 82%o. Bien
dong
dat dai d
niidc
ta

trong giai doan
tii
1990 de'n 2008 diide the hien
d
Bang 3.
Bdng 3. Tinh hinh bien dpng dat dai giai doan 1990
-
2008
Ddn
vi.
tinh 1000 - ha; %
^^"^.^^
Nam
Loai dat ^"^^ ^.^^
T(ings6(1000ha)
1990
33.163,3
2000
32.294,1
2003
32.931,4
2008
33.115,0
SA'28 (9+10/2009)
QUAN LY KINH T^
NGHIEN ClilJ
-
TRAO DOI
NANG
LLTC

NOI
SINH
•
NHAN
TO
THUG
DAY PHAT
TRISN
BEN
Vl>JG TRONG GIAI DOAN MOI
I. Nong nghiep
Cay hang
nam
%
Cay
lau nam %
II.
Lam
nghiep
Rirng
tu
nhien
%
III.
Chuyen diing
Xay dung
%
Giao thong
%
Thuy

igi
%
IV.
Dai
d
V. Chua
.sir
dung
6.993,2
76,3
15
9.345,2
92,8
972,2
9,4
23,8
35,0
817,8
14.924,9
9.345,3
65,6
23,3
11.575,4
87,4
1.532,8
8,3
28,6
36,3
443,2
10.027,3

9.531,8
62,5
24,3
12.402,2
82,4
1.669,6
9,7
28,8
34,9
460,4
8.867,4
9.420,3
67
33
14.816,6
1.553.7
620,4
4.732,1
Ngudn:
Bo
Nong nghiep
va
Phat trien Nong thon
va
T6ng
cue
Thong
ke.
Bien dong
tai

nguyen
dat
trong nhiing
nam
qua the
hien
ro
viee khai hoang
md
rong them dien tich
dat
nong,
lam
nghiep
diing
vao san
xuat kinh doanh,
tao
viee
lam,
nang
cao
thu
nhap.
Tii
1990 de'n
2008
dat
san xuat nong nghiep
da

tang 34.7%; dang
quan
tam
la
dat
trong
cay lau nam
tang
gap
gan
3 Ian (tii
15%)
len
chiem
33%)
quy dat
ndng nghiep). Tiidng
tii,
dien tich
dat lam
nghiep ciing tang 57,7%; trong
do
dien tich
riing trong
mdi
da tii
7,2%
len
tren
17%

dien tich
dat
riing. Phan dang
ke dat dai
da
diidc chuyen dich sang thanh
dat
chuyen
diing; trong
do,
gan 2/3
diidc
sii
dung
vac
giao thong thuy
Idi.
B4ng nhiing giai phap
tich eiic khai khan, diia
dat
hoang
hoa vao
sii dung trong hoat dong kinh te'xa
hoi,
dien
tich
dat
chiia
sii
dung

da tii
14.924,9 nghin
ha
nam
2008 giam xuo'ng
con
4.732,
1
nghin
ha, dong nghia
vdi quy
dat
chUa khai thae
sii dung
d
niidc
ta
khong
eon
nhieu.
3.3. Nguon
liCc
Khoa
hgc vd
Cong nghe
Td nhiing chii triidng
dao tao, xay
diing
doi ngii
can

bp va xay
diing
ed sd vat
chat
khoa
hoe va
cong nghe ngay
khi ea
niidc
dang thiic hien nhiing cuoc khang chie'n ciiu
niidc;
thiie hien nhiing
ehu
triidng chinh
sach
doi mdi
lien quan
de'n
giao
due dao tao
va
xay
diing tiem liic khoa
hoc va
cong nghe.
Doi ngii
can bo lam
khoa
hoc va
cong nghe

d
niide
ta dii
phat trien nhanh
ca ve so
liidng
va trinh
do; dau
tii
cho
khoa
hoc
cong nghe
khong ngiing
gia
tang,
da
tao
diidc nhiing
cd
sd
vat
chat quan trcng
cho
nghien ciiu
va doi
mdi cong nghe
tai cac
triidng
dai

hoc,
cd
quan nghien ciiu
va
nhieu doanh nghiep.
Hoat dong khoa
hoc va
cong nghe
da co
nhiing dong
gop
thie't thiic
cho
phat trien
kinh
te xa
hoi.
Liie lu'dng khoa
hoc
xa
hoi
da
hinh thanh
doi
ngu
dong
gop
tich ciic
vao
phat trien

tii
duy
ly
luan; cung
cap
luan
cii cho
viee hoaeh
dinh diidng
Idi
chii triidng, chinh sach; tong
ket thiic tien
gop
phan quan trong trong
phat tnen
tii
duy
kinh
te thi
triidng triidc
nhiing bien dong
cua
tinh hinh kinh
te xa
hoi mang tinh toan
cau. Doi
ngii nhiing
nha
khoa
hoc

tii
nhien
va
cong nghe
da
ehuan
bi
dii siic
dl vao
nghien ciiu phat trien cong
nghe
va sii
dung
hdp ly tai
nguyen thien
nhien,
bao
ve
moi
truldng;
da c6
nhieu cong
trinh nghien ciiu phii
hpp vdi dae
thii
dat
nu'de dUdc
ap
dung rong
rai

trong
san
xuat
cong nghiep, nong nghiep.
Qua do,
nang liic
cong nghe quoc
gia
da
c6 kha
nang liia chpn
thich nghi
va lam
chii diidc nhieu cong nghe,
tiep
can
diidc trinh
dp khu
viic trong nhiing
linh viic quan trpng
ve
thong
tin
truyen
thong,
y
hpc,
cong nghe sinh
hpc,
cong nghe

thong
tm.
Cimg
vdi cO
sd vat
chat diidc
xay
diing,
tiem liic khoa
hpc
cong nghe
da
diidc nang
QUAN
LY
KINH T£
sa
28
(9+10/2009)
NANG
LUC NOI
SINH .
NHAN
TO
THUC
DAY
PHAT
TRIEN
BEN VUNG TRONG GIAI DOAN MOI
NGHIEN Cinj

-
TRAO DOI
nrji
cac tiing biidc thong qua dpi ngii nhan liie
diidc dao tao va viee tuyen truyen md rpng
kien thiic khoa hpc va cong nghe thong qua
eae phiidng tien de de'n tdi mpi tang Idp dan
cii.
Khoa hpe va cong nghe ciing vdi giao due
dao tao da gop phan quan trpng vao nang
cao trinh dp dan tri, du'a so' lao dpng dOdc
dao tao eo trinh dp tii eao dang trd len dat
2,8 trieu vao nam 2008.
3.4. Nguon lUc tdi chinh
Thiic hien chii triidng Doi mdi, ehinh saeh
khuyen khich dau tii. dae biet khi luat Dau
tii va Luat Doanh nghiep siia doi co hieu ldc,
nguon vo'n du'dc hu>' dpng che dau tii phat
trien kinh te - xa hpi da khong ngiing gia
tang, dat miic 41,3%) GDP vao nam 2008.
Dang lUu y la. nguon vo'n trong niidc tang
nhanh va chiem phan Idn trong tong von
dau tii. Tong von dau tii xa hpi va cd can von
dau tii eiia eae thanh phan kinh te diide the
hien d Bang 4.
Bdng 4. Tong dau tu xa hpi va co cau von cua cac thiinh phiin kinh te
giai doan 2000-2008
Ddn vi tinh: Nghin ty dong; %
^^^^ Nam
Thanh phan^^^^^

Tong so 109 D
%So vOi GDP
Nha nuoc %
Ngoai Nha niroc %
Nuoc ngoai %
2000
151,2
34,2
59,1
22.9
18,0
2005
343,1
40,9
47,1
38,0
14.9
2006
404,7
41,5
45.7
38,1
16,2
2007
532,1
46,5
37,2
38,5
24,3
2008

610,9
41,3
28,6
40,0
31,4
Ngudn:
Tong cue Thong kc 2009.
Phan tich tinh hinh von dau tii trong ea
giai doan eho thay, so vdi tong thu nhap
quoc dan (GDP), miic huy dpng von dau tii
vao phat trien kinh te xa hpi niidc ta lien tue
gia tang vdi nnie dat diide kha cao. tii 34,2%)
GDP nam 2000 len 40,9% GDP nam 2005;
nam 2007 co miic cao nha't tdi 46,5%) GDP.
Trong cd cau dau tii ciia cac thanh phan
kinh te, ty trpng vo'n dau tii ciia nha niide dii
lien tue giam; ngiidc lai. khu viic ngoai nha
niide da gia tang nhanh, de'n nam 2008 da
ehie'm tren 40";). viidt xa khu viic kinh te
nhii niii'ie.
Xu the bien dpng cd cau dau tii vdi sii gia
tang eiia nguon von huy dpng trong niide,
nliiil la d khu viic kinh te ngoai nha niide da
gop phan thiic day san xuat, nang eao hieu
qua kinh doanh; tao thuan Idi de tap trung
vao nhiing muc tieu phat trien nong nghiep
Vii kmh te nong thon, xay diing cd sd ha
tang, xoa doi giam ngheo va nang cao chat
liidng nguon nhan liie (CIEM 2009).
3.5. Thi tritdng noi dia

Vdi dan so'tren 86 trieu ngu'di,Viet Nam
diidc danh gia la thi triidng rpng Idn va giau
tiem nang. Trong giai doan tii 1999 de'n
2006.
miie thu nhap binh quan dSu ngiidi d
Viet Nam tang 2.16 Ian: tiidng iing miie ehi
tieu binh quan dau ngiidi ciing tang 2,08 Ian
(CIEM 2009). Cimg vdi phat tnen kinh te xa
hpi,
nhu cau tieu dung se den giai doan biiiig
no giiip thi triidng trong niide ed nhieu ed hpi
md mang. Phan tich boat dpng kinh doanh
hang hoa va dich vu tieu dimg ea niide trong
nhiing nam tii 2000 den 2008 eho thay, tong
miie ban le hang hoa va doanh thu dich vu
5628(9+10/2009)
QUAN LY KINH TE
NGHIEN ClAJ
-
TRAO DOI
NANG mC NOI SINH • NHAN TO THUC
DAY
PHAT
TRIEN BEN VliNG TRONG GIAI DOAN MOI
da tang len nhanh chong, nam 2005 cao gap
2,2 \kn nam 2000 va chi 3 nam sau, nam
2008 da gap tren 2 Ian nam 2005. Tong miic
ban it hang hoa va doanh thu dich vu tieu
dung difdc the hien trong Bang 5.
Bdng 5. Tdng mire

^^•~~^^^^ Nam
Co cau ^"~~^^,^^^
Tong mirc 109
Kinh te Nha nir6c%
Kinh te ngoai Nhii nir6c%
Dau tu nuoc ngoai%
ban le hang hoa va dich vu tieu diing giai doan 2000
Ddn vi tinh Ngh
2000
220,4
17,8
80,6
1,6
2005
480,3
12,9
83,3
3.8
2006
596,2
12,7
83.6
3.7
2007
745,7
10,7
85,6
3,7
-2008
in ty dong; %

2008
977,2
9,8
86,8
3,4
Nguon:
Tdng cue Thong ke 2009.
So'
lieu tai bang 5 cho thay sii thay doi
dang ke cua tdng miic ban le, doanh thu
dich vu va cd cau liiu chuyen hang hoa cua
cac thanh phan kinh te tham gia thi
triidng. Trong do, ty trpng tham gia cua
kinh te nha niidc giam dang ke: kinh te
ngoai nha nUde len tue gia tang, chiem
phan Idn tong miic liiu chuyen. Rieng
thanh phan kinh te eo vo'n dau tii niide
ngoai dang con d miic khiem ton, dao dpng
khoang tren 3,5%o. Gan day, do anh hiidng
ciia khiing hoang tai chinh va suy thoai
kinh te toan cau, thi triidng xuat khau siit
giam, khai thae thi triidng npi dia dUde
quan tam thiie day. Che dii eon nhiing kho
khan, song tong miic ban le hang hoa va
dich vu tieu dimg 6 thang d^u nam 2009
van gia tang tren 20% so vdi cimg ky nam
triidc (CIEiM2009).
4.
Mot so han che trong khai thae,
s\X

dung nguon liic noi sinh
Trong 1/4 the ky thiic hien cong cupc
doi mdi. nguon liie trong niidc diidc quan
tam khai thae, sii dung da gop phan quan
trpng vao tao nguon vo'n phat trien quo'c
gia. Tuy nhien da c6 khong it thie'u sot, bat
cap trong thiic hien chii triidng, chinh sach
va bien phap nham phat huy npi liic, the
hien d cac diem sau dav:
- Mot Id, viee khai thae sii dung ngucn
liic con ngiidi dang the hien nhieu bat
cap ea trong hien tai va ca trong viee
ehuan bi lau dai cho qua trinh hien dai
hoa dat niidc.
Tinh trang ehung d mpi viing, mien la
chiia sii dung tot liic liipng lao dpng; that
nghiep con nhieu tai khu viic thanh thi va
thieu viee lam van la hien tiidng pho bien d
nhieu viing nong thon. Chuyen dich cd cau
lac dpng theo hiidng cong nghiep va dich vu
la ctoi hdi cap bach de nang cao trinh dp ciia
nen kinh te; song do cd cau kinh te chifa
chuyen ddi to't theo hiidng thu hiit nhieu
lao dpng nong thon nen cong viec nay dang
diln ra cham chap. Cho den nay, khoang
70%
liic liidng lao dpng con 0 nong thon va
tren 52% lao dpng xa hpi lam viec trong
tinh trang thuan nong (CIEM 2009). Dieu
dang lo ngai la, trong qua trinh chuyen ddi,

viee khong quan ly va dieu chinh diidc
chuyen dich lao dpng, khien tinh trang mat
can ddi ve trinh dp cua liic liipng lao dpng
ngay cang tram trpng. Viet Nam dang dH
thiia lao dpng gian ddn, khong c6 tay nghe;
nhiing lai thieu rat nhieu lao dpng ky
thuat, dae biet la cong nhan lanh nghe.
Khiing hoang tai chinh toan cSu da anh
hiidng bat Ipi de'n nhieu hoat dpng kinh te ;
OUAN LY KINH
TE
So 28 (9+10/2009)
NANG LLTC
NOI
SINH
•
NHAN TO
THUC
DAY
PHAT TRISN BEN
VUMG TRONG GIAI DOAN
MOI
NGHIEN
euu
-
TRAO
001
^Jj^
trong do thi triidng lao dpng da phai ganh
chiu nhiing hau qua nang ne. Cuo'i quy

1/2009,
Bp Lao dpng Thudng binh va Xa hpi
dii bao khoang 1,2 de'n 1,5 trieu viee lam eo
the bi anh hiidng. Hau qua cat giam nhan
cong tai cac khu viic cong nghiep va dich vu
da day so' Idn lao dpng trd ve khu viic nong
thon, lam cham qua trinh chuyen dich lao
dpng, ddng thdi tao them siie ep nang ne
cho khu viic vo'n thie'u viee lam.
Tinh trang mat can doi ve ed cau lao
dpng hien nay con tram trpng hdn khi he
thong giao due dao tao dang nang tren nhe
dudi. Theo Trung tam Thong tin va Dii bao
Kinh te - xa hpi Quo'c gia (NCEIF), niidc ta
hien co 300 cd sd day nghe (moi nam dao
tao dupe tii 85 nghin den 90 nghin lao
dpng),
345 triidng dai hpc cac dang va 273
triidng trung hpc chuyen nghiep. He thong
dao tao hien dang cung cap cho dat nufdc
mot cd cau lao dpng vdi ty le 1 dai hpc tren
0,8 trung hpc. Neu tiep tue dao tao theo
hiidng nay, NCEIF eanh bao, den nam
2015,
ca niidc se thieu tii 3,8 den 5,12 trieu
cong nhan ky thuat, thieu tii 3,14 trieu den
3,4 trieu trung hpc chuyen nghiep va thiia
tii 3,6 den 3,68 trieu dai hpc, cao dang.
Thiic te tren day ddi hoi phai co each
nhin toan dien va giai quyet ddng bp, gan

giao due dao tao vdi nhu cau sii dung lao
dpng can thiet mdi co the khac phuc diipe
nhiing ban ehe ve ed cau de phat huy diidc
tiem liie eon ngiidi. Viec diide nhieu nha
phan tich nhan manh la xa hci hoa giao
due.
da dang hoti loai hinh dao tao cho phii
hdp vdi nhu cau thi triidng, khuyen khich
mpi hinh thiic hpp tac dao tao giiia nha
nUdc Vii tii nhan, nha't la hdp tac giiia eae cd
sd dao tao vdi doanh nghiep. De lam nang
dpng hdn thj triidng lao dpng, can tang vo'n
dau tii tao viec him, md rpng xuat khau lao
dpng va cd chinh sach hiiu hieu de thu hiit
lao dpng tri tue, lao dpng da qua dao tao
den lam viee d nhiing viing cham phat trien
- Hai Id, ngudn liie tai nguyen ehiia diidc
sa dung v;i kiiai thiie mot each hdp ly.
So vdi cac niidc tren the gidi va trdng
khu vpc. dat dai nude ta vao loai thap.
binh quan dau ngiidi chi eo khoang
3800m2 dat tii nhien va chiing 1000 m2
dat nong nghiep, trong khi dat chiia sii
dung chl eon khoang 14%), kho co dieu kien
de md mang khai thae them dat eanh tac.
Mac dii tai nguyen dat khcng nhieu
nhiing do viec van dung quy hoaeh sii dung
tren nhieu dia ban trong pham vi ea niidc
chiia phil hdp nen viec sii dung sai muc
dich va lang phi da dien ra nghiem trpng.

Viec thu hdi dat liia, dat nong nghiep phi
nhieu eo dieu kien eanh tac tot thanh dat
cong nghiep va do thi dien ra tran Ian vdi
miic binh quan hang nam tren 70 nghin
ha. ve lau dai se day san xuat nong nghiep
va xa hpi nong thon van tinh trang kho
khan. Dat nong nghiep nhin ehung du'dc
giae binh quan. phan tan, manh miin; kho
hinh thanh viing san xuat hang hoa Idn va
nang eao hieu qua sii dung. Mae du nhieu
tien bp khoa hpe da diide ap dung, song den
nay binh quan gui tri tiio ra eiia 1 ha dat
nong nghiep mdi dai tii 1.200 den 1.500
USD.
thap. thua liiing ehue Ian nhiing
niide phat trien trong khu vUe.
Cimg vdi tai nguyen dat, viee khai thae
va sii dung nhiing ngudn tai nguyen thien
nhien khac nhii riing. bien, khoang san,
vat lieu xay diing eiing dien ra kha Ion xpn
gay hing phi. that thoat. can kiet ngudn liic
da anh hiidng nghiem trong den moi
triidng thien nhien va xa hpi trong thiic
hien ehiidng trinli thien nien ky. phat trien
ben viing quoc gia.
Nham khic phue nhiing han ehe sii
dung tai nguyen thien nhien; can ddi mdi
cong tac tac quy hoaeh. dae biet trong sii
dung dat dai can chii y quy hoaeh eiing doi
v6i dat dimg vao xay diing ed sd ha tiing,

phcit trien ccng nghiep dich vu va cac cong
trinh van hoa, phiie Idi xa hpi d nong thon.
Doi vdi dat dai, mat niide sii dung lau dai
eho san xuat nong - lam - ngu' nghiep nen
van dung quy hoaeh mem, timg them thdi
ban giao sii dung ddng thdi vdi vice tliiic
SA
28
(9+10/2009)
OUAN
LY
KINH
TE
CEH
NGHIEN ClAJ
-
TRAO DOI
NANG
LL/C NOI
SINH - NHAN TO THUC
DAY
PHAT
TRISN
BEN VCfNG TRONG GIAI DOAN MOI
day chuyen ddi. chuyen nhUpng. Khong
nen han ehe viec tich tu dat dai, thiic hien
viec "ddn dien, ddi thiia" de khac phuc tinh
trang manh miin, tao thuan Ipi cho san
xuat nong san hang hoa 16n. De lam viec
nay. can phat trien thi triidng bat dpng

san. khi thi triidng nay hoat dpng lanh
manh se co nhieu kha nang bien dat dai
thanh tai san. thanh vo'n dau tii phat trien
(CIEM. 2009).
- Ba Id, con nhieu bat cap trong
quye't dinh dau tii va sii dung nguon
vo'n tai chinh.
Tinh trang ddu tii va sii dung vo'n trong
nen kinh te nhin ehung con kem hieu qua.
viee khai thae siic manh tai ehinh quoc gia
con nhieu bat hdp ly, mot liidng vo'n rat Idn
trdng dan con bi il dpng trong liiu thong.
Dae biet nguon vo'n dau tii phat trien tii
ngan saeh nha niidc con phan tan. dan
trai,
that thoat gay thiet hai kin eho nha
niide va xa hpi.
Phan tich quan he giiia vo'n ddu tii va
tich luy tai san trong giai doan tii 1995 den
2007,
CO
the thay miic chenh lech giiia von
bd ra va tich luy tai tiii san dia dien ra theo
chieu hiidng bat Idi, nam sau cao hdn nam
triidc (nam 1995 sii khac biet d miic 17,7%o,
nam 2000 len 27,5%), den nam 2005 la 33%
va nam 2007 da viidt qua 35%)). Xem xet
hieu qua tii tong sd tien dau tii bd ra trong
nam ciia giai doan 2000 - 2007, mot so'
nghien ciiu ehi ra rang, de tang 1 ddn vi

GDP,
nen kmh te niidc ta da phai mat 5,2
ddn vi dau tU, vdi hieu qua vao loai thap
nha't the gidi. Co mot nghich ly didn ra la.
trong khi kinh te ngoai nha niide chi mat
3,2 ddn vi thi kinh te nha niide dii phai bo
ra 7,8 ddn vi (Nguyen Quang A. 2009).
Tinh trang sii dung thieu hieu qua
ngudn liie vo'n tai ehinh eo nguyen nhan do
he thdng luat phap thieu tho'ng nha't, thie'u
dong bp, thu tue hanh chinh riidm ra song
quan trpng la hieu liic thiic thi phap luat
chiia cao nen ngudn vo'n Idn tii ngan saeh
va tin dung nha niide ehiia thu hiit diide
Cfic nguon vo'n khac de hinh thanh ed cau
dau tu hdp ly de thiic day chuyen dich cd
cau kmh te (CIEM, 2009).
De khac phuc nhiing han che trcng sii
dung nguon liic vo'n tai chinh. can lay hieu
qua sii dung vo'n dau tii lam tieu chi chii
yeu de liia chpn phiidng an va quyet dinh
dau tii: phai chpn Ipc chiidng trinh. dii an
de bo tri von dau tU tap trung. co trpng
diem. Can ddi mdi viec sii dung vo'n nha
niidc theo hiidng dung lam "von mdi" de
huy dpng diidc cac ngudn vo'n xa hpi ciing
dau tii. Dieu quan trpng la thiic hien hieu
qua ehinh sach tai chinh quo'c gia de tang
ngudn vo'n cua ca xa hpi va nha niidc eho
dau tii bao dam muc tieu tang triidng.

Theo do. can day manh phat trien thi
triidng vo'n. hiidng thi triidng chiing khoan
vao huy dpng von dau tii eho phat trien:
khuyen khich ap dung cac hinh thiic dau
tu BOT, BT. BTO vdi sU tham gia rpng
rai ciia mpi thanh phan kinh te.
- Boh la, ngudn liie khoa hpc va cong
nghe chiia dupe sii dung co hieu qua, chiia
thiie sii trd thanh dpng liie manh me de
thiic day kmh te phat trien.
Cho den nay. nhin ehung trinh dp khoa
hpe va cong nghe nUdc ta con thap, khoang
each so vdi cac niidc trong khu viic chUa
dupe nit ngan. Dpi ngii tri thUe trong linh
viic khoa hpc cong nghe eon han che ve
trinh dp va kha nang sang tao cong nghe;
thieu cac nha khoa hpe gidi va nhiing
chuyen gia ddu nganh. Hang nam, ty le
cong trinh dUde dang tren cac tap chi qudc
te ciia cac nha khoa hpc thap hdn 2 Ian
Indonexia, 5,5 Ian Thai Lan. 12,5 Ian
Smgapor va 38.5 lan Dai Loan. Nhin tdng
the.
tinh chuyen nghiep cua dpi ngii ky
thuat eon nhieu han ehe; hau het cac
chUdng trinh dad tao dai hpe deu dupe ihiet
ke theo hudng chuyen mon hep. Ngoai
nhung kie'n thiic chuyen mon dUde dao tao,
kien thiic bd sung ve quan ly. tai chinh ke
toan, phap luat it diide quan tam. Co le vi

ly do nay. sd dong ky sU mdi vao nghe gap
nhieu kho khan, lung tiing va mat nhieu
thdi gian de bd sung kien thiie mdi dap Ung
dupe nhu cau cong viec (Le Thanh Y, 2008).
J QUAN LY KINH
TE
56 28(9+10/2009)
NANG
LL/C NPI
SINH -
NHAN
TO
THUC
DAY
PHAT TRI^N B^N VLTNG TRONG GIAI DOAN MOI
NGHIEN Ciiu
-
TRAO DOI
Tii thiic tien dien ra nhieu nam. boat
dpng khoa hpc va cong nghe chUa thiic sii
gan ket hiiu cd vdi nhu eau va eae hoat
dpng kinh te - xa hpi; giiia khoa hpc tii
nhien, khoa hpc ky thuat va khoa hpe xa
hpi con thieu sii lien ket chat ehe; tiem liic
khoa hpc va cong nghe chUa dap Ung dUdc
nhu cau phat trien dat nUdc. Do anh hudng
cua ed che quan ly bao cap de lai, cong tac
quan ly ehUa phat buy tot kha nang sang
tao cua eae to chUe va dpi ngii can bp khoa
hpe va cong nghe. Dau tU cho khoa hpc

cong nghe con thap so vdi eae nUde trong
khu viic va tren the gidi. Do nguon dau tU
cho KH&CN chu yeu tU vo'n ngan saeh nha
nUde, vo'n doanh nghiep eon qua nhd be.
Vdi nhiing rao can eiia ed che quan ly tai
ehinh hien hanh, boat dpng nghien eUu eon
nang tinh binh quan theo ddu de tai, ehUa
that gan vdi nhu cau dich thiic va tinh chat
quan trpng, hiiu ich doi vdi phat trien kinh
te - xa hpi. Co the vi ly do nay, thi trUdng
khoa hpe va cong nghe cham phat trien,
san pham nghien eUu tao ra ehiia co thi
trUdng, ehUa diide eoi la hang hoa trao doi
theo quy kuit cung - eau (CIEM, 2009).
De khac phuc nhUng tdn tai trong hoat
dpng khoa hpe vii cong nghe, can phai tiep
tue ddi mdi cd che quan ly khca hpc va cong
nghe theo hiidng nang cao hdn nfla quyen
tu chii, tii chiu traeh nhiem eho eae to ehUe
va nhiing nha nghien cUu; gan nghien eUu
KH&CN vdi san xuat kinh doanh, vdi nhu
eau thiic tien ddi sd'ng kinh te - xa hpi. Nha
niidc can tang them ddu tii cho KHCN va
quan trpng la eo ehinh saeh da dang hoa
cac ngudn vo'n; khuyen khich doanh nghiep
thupc mpi thanh phan kinh te dau tU manh
!iie vao nghien cUu iing dung, doi mdi cong
nghe va phat trien thi trUdng KH&CN.
- Ndm Id, ehiia danh gia dung va khai
thae hdp ly thi triidng npi dia.

Dupe danh gia la nhieu tiem nang song
thi trUdng npi dja ehiia dupe khai thae
hoae khai thae chiia hpp ly. Nhieu san
pham hang boa cdn tdn tai nhieu cap trung
gian, the hien tinh thieu chuyen nghiep
cua nganh thiidng mai dich vu. ngUdi tieu
dung trong nUde phai mua hang hoa vdi
gia cao va chat lUdng khdng dam bao. Dieu
dang quan ngai la nhieu nam qua, khong it
doanh nghiep chay theo thj trUdng xuat
khdu da buong Idi thi trUdng trdng nUdc,
thi trUdng nhieu ndi nha't la d vung sau,
vung xa hi bd ngd. mac cho hang kem chat
lupng. hang nhap lau phat trien tran lan.
Viee thiie hien nhUng goi kich eau eua
Chinh phu thdi gian gdn day da lam thi
trUdng trong nUdc soi dpng hdn, song
ngudn vo'n kich cdu chUa thiie sU tac dpng
manh va lan toa rpng nen viee tieu thu
hang hoa vdn eon cham (NC EIF, 2009).
Vdi sUe hap dan cua thj trUdng npi dja Viet
Nam, nhieu doanh nghiep nUdc ngoai va
tap doan xuyen quo'c gia dang rat quan
tam khai thae, neu khong kjp thdi nang
cac nang lUe eanh tranh thi nhieu cac
doanh nghiep va nganh hang Viet Nam rat
de bj thua ngay tai san nha.
De md mang phat trien thj triidng npi
dja, cdn hiidng dan doanh nghiep md rpng
mang liidi buon ban, giao dich den mpi thj

trUdng nha't la thj trUdng d vung sau, viing
xa; ca trong ban buon va ban le, hinh
thanh nhUng trung tam thiidng mai - djch
vu, cac chd dau moi, tram trung chuyen
hang hoa tU thanh thj ve nong thon. Xiie
tien thiidng mai la boat dpng can dUdc
tang eUdng de thiic day phat trien thj
trUdng tieu dung trong nUdc; phat huy Idi
the cua eae doanh nghiep trong nUde qua
tUng mat hang, tao niem tm va nha't la
thoi quen dung hang npi dja eho ngUdi tieu
dung. Dieu quan trpng theo cac chuyen gia
la phai ra scat lai moi quan he giUa thj
trUdng npi dja va thi trUdng xuat khdu de
hiidng dan, dieu chinh viee tieu thu tiing
loai san pham; khuyen khich sii tham gia
eiia mpi thanh phan kinh te vao nhiing
hoat dpng thUdng mai trong niidc; lien ket,
hinh thanh eae hiep hpi de nang cao chat
lupng san pham va nang liic eanh tranh
nganh hang (CIEM, 2009).
$6 28(9+10/2009)
OUAN LY KINH Tl
NGHIEN
ClAJ
-
TRAO DOI
NANG
LLTC NOI SINH -
NHAN

TO
THUC
DAY
PHAT TR|6N
BEN VLTNG TRONG GIAI DOAN MOI
6. Thay cho lofi ket
Tii thiie trang va nhiing van de dat ra
trong khai thae nang liic npi smh, de phat
huy cao nhat npi liie, van de bao triim la
ddi mdi npi dung phUdng phap quy hoaeh.
ke hoaeh, hudng vao dam bao can doi giiia
muc tieu dat ra va dieu kien thiic hien, viia
giii viing dinh hiidng viia thich iing nharih
theo sii bien dpng cua cd che thi trUdng. On
dinh kinh te vi mo. tao moi trUdng kinh
doanh mmh bach, binh dang va thong
thoang la dieu kien can thiet de khdi day
tiem nang san xua't kinh doanh cua cac
loai hinh doanh nghiep thupc mpi thanh
phan kinh te. day eung la tien de quan
trpng de phat huy npi lUc.
De thue ddy doanh nghiep vUdn len lam
td't hoat dpng san xuat kinh doanh. viee
hoan thien phajj luat lien quan den thj
trUdng va the ehe khuyen khich eanh
tranh, doi hdi phai sdm hoan thien eae
chinh saeh lien quan den boat dpng kinh
doanh nham dam bao eho cac doanh
nghiep, khong phan biet loai hinh sd hUu,
deu dupe tiep can binh dang vdi cac ngudn

Iiic de phat trien.
Boi eanh mdi dang dat ra eho dat niidc
nhiing yeu cau mdi, dong thdi eung tad cd
hpi tai cau tnic toan dien nen kinh te de
phat huy cao nhat nhUng ngudn npi lUc,
ket hdp npi liic vdi ngoai liic mot each hpp
ly nham vao phat trien ben viing quo'c gia.
TAI LIEU THAM KHAO
• Chinh phu CHXHCN Viet Nam, Dinh
hudng chie'n lUpc phdt trien ben vUng
a Viet Nam, Ha Noi, thang 8 nam 2004.
• Dang Cong san Viet Nam ( DCSVN), Vdn
kien Dgi hdi dgi bieu todn qudc
VIII,
IX, X,
NXB Chinh tri Qudc gia, Ha Noi 1996,
2001,
2006.
• Le Thanh Y, Ndng cao ndng
liCc
dgi ngu ky
sU chuyen nghiep trong bdi cdnh hdi nhap,
Tap chi Thong tm&Du bao Kinh te - Xa hoi
so 9/2008.
• Nguyin Tan Diing. Phdt huy sdc mgnh tdng
hdp,
no lite phdn ddu ngan chgn
suy giam kinh te, duy tri tdng trUdng vd bdo
dam an sinh xd hdi. Vietnamnet.vn
02/01/2009.

• Nguyen Quang A, Dia vi vd vai tro ciia cdc
tap dodn kinh te nhd nUdc, Ha Noi, thang
6/2009.
• Nguyen Hutu Thang, Phdt huy ndng lite noi
sinh cho phdt trien ben vUng d Viet Nam,
Tap chl Cong san so'2 nam 2008.
• Trung tam Thong tin va Du bao KT-XH
Quo'c gia (NCEIF ), Tinh hinh kinh te xd hoi
6 thdng ddu ndm vd dit bdo 6 thdng audi
ndm 2009, Ha Noi 7/2009.
• Vien Nghien ciiu Quan ly Kinh te Trung
lidng (CIEM), Phdt huy ndi lUc, coi trgng thi
trUdng noi dia gdn vdi tranh thii hgp ly, sd
dung hieu qud ngogi lUc de phdt trien ddt
nUdc, Ha Noi, thang 8/2009.
OUAN
LY
KINH
^i
5(28(9+10/2009)