Ứng dụng công nghệ thông tin trong trưng bày, triển lãm tài liệu lưu trữ tại trung tâm lưu trữ quốc gia III
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.03 MB, 76 trang )
BỘ NỘI VỤ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NỘI VỤ HÀ NỘI
KHOA VĂN THƯ – LƯU TRỮ
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP
ỨNG DỤNG CƠNG NGHỆ THÔNG TIN
TRONG TRƯNG BÀY, TRIỂN LÃM TÀI
LIỆU LƯU TRỮ TẠI TRUNG TÂM LƯU
TRỮ QUỐC GIA III
Khóa luận tốt nghiệp ngành : LƯU TRỮ HỌC
Người hướng dẫn
: THS. NGUYỄN THỊ HỒNG
Sinh viên thực hiện
: ĐẶNG THỊ DINH
Mã số sinh viên
: 1805LTHA012
Khóa
: 2018-2022
Lớp
: 1805LTHA
HÀ NỘI - 2022
TIEU LUAN MOI download :
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đề tài: “Ứng dụng công nghệ thông tin trong trưng
bày, triển lãm tài liệu lưu trữ tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III” là cơng
trình nghiên cứu do chính tơi thực hiện cùng với sự hướng dẫn của Ths
Nguyễn Thị Hồng và sự giúp đỡ của các anh (chị), cán bộ ở Trung tâm Lưu
trữ quốc gia III.
Tơi xin đảm bảo bài khóa luận tốt nghiệp là thành quả của tôi. Nội dung
trong bài là hồn tồn trung thực lấy trong q trình khảo sát thực tế tại cơ
quan. Các số liệu sử dụng trong bài có nguồn gốc rõ ràng, chính xác, đã được
cơng bố theo quy định. Trong bài tơi có sử dụng các nguồn tài liệu phục vụ
cho quá trình nghiên cứu và đã trích dẫn rõ ràng.
Tơi xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày
tháng năm 2022
Sinh viên
Đặng Thị Dinh
TIEU LUAN MOI download :
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài : “Ứng dụng công nghệ
thông tin trong trưng bày, triển lãm tài liệu lưu trữ tại Trung tâm Lưu trữ
quốc gia III”, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Ths Nguyễn Thị Hồng-người
trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ tôi về kiến thức, tài liệu cũng như là phương
pháp để tơi hồn thành bài khóa luận một cách tốt nhất. Đồng thời, tôi xin gửi
lời cảm ơn đến các thầy, cô trong khoa Văn thư - Lưu trữ nói riêng và các
thầy, cơ trong Trường Đại học Nội vụ Hà Nội nói chung đã truyền đạt cho tôi
những kiến thức cũng như các kỹ năng để tôi có thể vận dụng vào thực tế
trong q trình thực tập và nghiên cứu bài khóa luận này.
Tơi cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành đến ban lãnh đạo tại Trung tâm
Lưu trữ quốc gia III cùng với các anh/chị, cán bộ, chuyên viên tại Trung tâm
đã tạo điều kiện cũng như giúp đỡ nhiệt tình trong quá trình khảo sát, thu thập
tài liệu phục vụ nghiên cứu bài khóa luận này.
Trong q trình thực hiện đề tài gặp nhiều khó khăn, do kiến thức và
khả năng lý luận cịn hạn chế nên khóa luận cịn nhiều thiếu sót, kính mong sự
chỉ dẫn và đóng góp của q thầy cơ để bài khóa luận của tơi được hồn thiện
hơn.
Cuối cùng, tôi xin chúc quý thầy cô cùng quý cơ quan dồi dào sức khỏe
và luôn thành công trong công việc cũng như cuộc sống.
Một lần nữa, tôi xin chân thành cảm ơn!
TIEU LUAN MOI download :
DANH MỤC TÀI LIỆU VIẾT TẮT
STT
1
2
3
TIEU LUAN MOI download :
DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ
STT
Tên bảng, sơ đồ
1
Sơ đồ 1.1 Trình tự tổ chức thực hiện trư
liệu lưu trữ
2
Sơ đồ 2.1 Cơ cấu tổ chức của Trung tâm
III
3
Bảng 2.1 Bảng thống kê nhân sự của Ph
tài liệu của TTLTQG III
4
Bảng 2.2 Tên các cuộc trưng bày, triển l
tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III từ nă
TIEU LUAN MOI download :
DANH MỤC HÌNH ẢNH
STT
Tên hình ảnh
1
Hình ảnh 1. Pano triển lãm “Bộ N
u nước” tại tầng 5 tồn nhà A2
2
Hình ảnh 2. Phần mềm tra cứu hồ
tâm Lưu trữ quốc gia III
3
Hình ảnh 3. Đề cương, kế hoạch
Quốc ca, Quốc huy – Biểu tượng
Nam” tại Trung tâm Lưu trữ quốc
4
Hình ảnh 4. Hệ thống quản lý văn
sử dụng tại TTLTQG III
5
Hình ảnh 5. Một số hình ảnh thiế
“Đại tướng Võ Nguyên Giáp – C
thoại”
6
Hình ảnh 6. Cục trưởng Cục Văn
nước Đặng Thanh Tùng, Chủ tịch
Bộ Nội vụ phát biểu tại Lễ khai m
7
Hình ảnh 7. Giới thiệu tài liệu triể
Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nướ
8
Hình ảnh 8. Giới thiệu tài liệu triể
quyết tử” trên fanpage Facebook
TIEU LUAN MOI download :
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC TÀI LIỆU VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ
DANH MỤC HÌNH ẢNH
MỞ ĐẦU..........................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài.................................................................................1
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề..................................................................2
3. Mục tiêu nghiên cứu........................................................................... 4
4. Nhiệm vụ nghiên cứu.......................................................................... 5
5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu......................................................5
6. Phương pháp nghiên cứu....................................................................5
7. Kết cấu đề tài.......................................................................................6
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ PHÁP LÝ CỦA VIỆC ỨNG
DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG TRƯNG BÀY, TRIỂN LÃM
TÀI LIỆU LƯU TRỮ TẠI TRUNG TÂM LƯU TRỮ QUỐC GIA III.....8
1.1 Cơ sở lý luận của việc ứng dụng CNTT trong trưng bày, triển
lãm tài liệu lưu trữ.................................................................................. 8
1.1.1 Một số khái niệm.............................................................................8
1.1.2 Yêu cầu của ứng dụng CNTT trưng bày, triển lãm tài liệu lưu trữ .. 12
1.1.3 Trình tự tổ chức thực hiện trưng bày, triển lãm TLLT...............12
1.1.4 Trách nhiệm của các đơn vị khi thực hiện trưng bày, triển lãm
TLLT.......................................................................................................17
1.1.5 Vai trị của ứng dụng cơng nghệ thơng tin trong trưng bày, triển
lãm tài liệu lưu trữ.................................................................................18
1.2 Cơ sở pháp lý của việc ứng dụng CNTT trong trưng bày, triển
lãm tài liệu lưu trữ................................................................................ 20
TIEU LUAN MOI download :
Tiểu kết : ................................................................................................
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
TRONG TRƯNG BÀY, TRIỂN LÃM TÀI LIỆU LƯU TRỮ TẠI
TRUNG TÂM LƯU TRỮ QUỐC GIA III .................................................
2.1 Khái quát về Trung tâm Lưu trữ quốc gia III .............................
2.1.1
Lịch sử h
2.1.2
Vị trí, ch
2.1.3
Cơ cấu tổ
2.2. Tổ chức quản lý ứng dụng CNTT vào công tác trưng bày, triển
lãm tài liệu lưu trữ tại Trung tâm Lưu trữ quốc Gia III ..................
2.2.1
Các văn
2.2.2
Tổ chức
2.2.3
Cơ sở vật
2.2.4
Các cuộc
2015-2021................................................................................................
2.3. Thực trạng ứng dụng CNTT trong trưng bày, triển lãm TLLT
tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III .....................................................
2.3.1. Xây dựng kế hoạch tổng thể và dự tốn kinh phí.......................
2.3.2. Khảo sát tài liệu, xây dựng đề cương và ban hành kế hoạch chi
tiết tổ chức triễn lãm ..............................................................................
2.3.3. Sưu tầm, lựa chọn và lập danh mục tài liệu dự kiến đưa ra triển
lãm ...........................................................................................................
2.3.4
2.3.5. Thiết kế, thi công triển lãm ..........................................................
2.3.6. Tổ chức Lễ Khai mạc ...................................................................
2.3.7. Tổng kết ........................................................................................
Tiểu kết: .................................................................................................
TIEU LUAN MOI download :
Thẩm địn
CHƯƠNG 3. NHẬN XÉT VÀ ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG
CAO HIỆU QUẢ ỨNG DỤNG CNTT TRONG TRƯNG BÀY, TRIỂN
LÃM TẠI TRUNG TÂM LƯU TRỮ QUỐC GIA III............................... 39
3.1 Nhận xét...........................................................................................39
3.1.1 Ưu điểm......................................................................................... 39
3.1.2. Hạn chế.........................................................................................40
3.2 Một số giải pháp nâng cao hiệu quả ứng dụng CNTT trong trưng
bày, triển lãm tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III.............................42
3.2.1 Giải pháp về công tác quản lý.......................................................42
3.2.2 Giải pháp về ứng dụng công nghệ thông tin............................... 44
Tiểu kết:................................................................................................. 46
KẾT LUẬN....................................................................................................47
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................48
PHỤ LỤC.......................................................................................................50
TIEU LUAN MOI download :
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Luật Lưu trữ số 01/2011/QH13 đã khẳng định rất rõ “Tài liệu lưu trữ là
tài liệu có giá trị phục vụ hoạt động thực tiễn, nghiên cứu khoa học, lịch sử
được lựa chọn để lưu trữ” cho nên tài liệu lưu trữ có ý nghĩa rất quan trọng,
nó chứa đựng những thơng tin q khứ, phản ánh hoạt động và thành tựu lao
động sáng tạo của con người qua các thời kì lịch sử khác nhau, ghi lại những
sự kiện, hiện tượng, biến cố lịch sử, những hoạt động của các cơ quan, tổ
chức, những cống hiến to lớn của các anh hùng dân tộc, các nhà khoa học nổi
tiếng... Tài liệu lưu trữ chỉ thực sự phát huy giá trị khi được khai thác sử dụng
để phục vụ các hoạt động khác nhau của đời sống xã hội. Phát huy giá trị tài
liệu lưu trữ là thơng qua các hình thức sử dụng tài liệu để đưa giá trị thông tin
từ tài liệu lưu trữ vào thực tiễn cuộc sống nhằm thúc đẩy sự phát triển của xã
hội, góp phần xây dựng và bảo vệ đất nước.
Trong bối cảnh hiện nay, khoa học công nghệ ngày càng phát triển, đặc
biệt là công nghệ thơng tin có tốc độ phát triển nhanh, mạnh tác động đến sự
phát triển của tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, trong đó có cả ngành
lưu trữ. Sự phát triển đó đã góp phần tạo nên một xã hội thơng tin đa dạng hóa
về cả nội dung lẫn hình thức, một hình thức tài liệu mới ra đời đó là tài liệu
điện tử. Nhờ có khối tài liệu điện tử này giúp cho việc khai thác sử dụng tài
liệu được thuận lợi, nhanh chóng và đạt hiệu quả.
Trung tâm Lưu trữ quốc gia III là một trong bốn trung tâm lưu trữ lịch
sử trực thuộc Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước. Trung tâm đang trực tiếp bảo
quản khối tài liệu của các cơ quan Trung ương từ năm 1945 đến nay và có trụ
sở từ Quảng Bình trở ra miền Bắc. Với khối tài liệu phong phú và đa dạng
như vậy nên hình thức khai thác, sử dụng tài liệu của Trung tâm đã triển khai
tốt và có hiệu quả, đáp ứng được nhu cầu của độc giả. Tuy nhiên, việc ứng
dụng công nghệ thông tin trong trưng bày, triển lãm tài liệu lưu trữ chưa được
1
TIEU LUAN MOI download :
khai thác mạnh, cần phát triển hơn nữa để phát huy tối đa giá trị tài liệu, thu
hút nhiều công chúng sử dụng tài liệu tại Trung tâm. Mặt khác, do dịch bệnh
Covid-19 ngày càng phức tạp nên ứng dụng công nghệ thông tin trong trưng
bày, triển lãm tài liệu lưu trữ càng đóng vai trị quan trọng nhằm giới thiệu
nhiều tài liệu cho mọi đối tượng, tiết kiệm thời gian, chi phí, cơng sức cho độc
giả.
Chính vì thế, tơi đã chọn đề tài “Ứng dụng công nghệ thông tin trong
trưng bày, triển lãm tài liệu lưu trữ tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III”
làm đề tài khóa luận của mình. Để thực hiện đề tài này, tơi thực hiện khảo sát
thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong trưng bày, triển lãm tài liệu lưu
trữ tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III và tìm ra những ưu điểm, hạn chế. Từ
đó, đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả ứng dụng công nghệ thông tin
trong trưng bày, triển lãm tài liệu lưu trữ tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III.
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Trong nhiều năm gần đây, trưng bày, triển lãm tài liệu lưu trữ ngày càng
được quan tâm nhằm phát huy giá trị tài liệu rộng rãi tới công chúng vì thế đã
có rất nhiều người nghiên cứu về vấn này. Các cơng trình dưới đây là tài liệu
tham khảo quan trọng có thể kế thừa và làm cơ sở để hồn thành bài nghiên
cứu của mình. Đề tài tìm hiểu về ứng dụng cơng nghệ thơng tin trong trưng
bày, triển lãm tài liệu lưu trữ tại các cơ quan, tổ chức đã được đề cập trong
một số giáo trình, tập bài giảng, luận văn thạc sĩ, khóa luận tốt nghiệp, tạp chí
chun ngành của các tác giả sau:
Nhóm giáo trình, tập bài giảng:
TS. Chu Thị Hậu (2016), Giáo trình “ Lý luận và phương pháp
cơng
tác lưu trữ”, Nxb Lao động, Hà Nội.
-
Trịnh Thị Kim Oanh (2016), Bài giảng “ Tổ chức khai thác, sử dụng
tài liệu lưu trữ”, Đại học Nội vụ Hà Nội.
2
TIEU LUAN MOI download :
Nhóm luận văn thạc sĩ, khóa luận tốt nghiệp:
-
Trần Việt Hà (2008), “ Nghiên cứu các giải pháp để nâng cao hiệu
quả trưng bày, triển lãm tài liệu lưu trữ ở Việt Nam”, luận văn Thạc sĩ Khoa
học, Trường Đại học Nhân văn và Xã hội. Trong đề tài này, tác giả đã hệ
thống, phân tích một số vấn đề lý luận về trưng bày, triển lãm TLLT; khảo sát,
đánh giá hoạt động trưng bày, triển lãm TLLT ở Việt Nam trong thời gian từ
năm 1986 trở lại đây và nghiên cứu; đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao
hiệu quả trưng bày, triển lãm TLLT tại Việt Nam;
- Trần Thị Hoàn ( 2019), “ Xây dựng triển lãm trực tuyến tại các Trung
tâm Lưu trữ quốc gia”, luận văn Thạc sĩ, Trường Đại học Nội vụ Hà Nội. Đề
tài này, tác giả đã tập trung nghiên cứu về xây dựng triển lãm tại các Trung
tâm Lưu trữ quốc gia, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả
triển lãm trực tuyến đưa giá trị TLLT đến gần với độc giả hơn nữa;
-
Nguyễn Thị Phương ( 2018), “ Nâng cao hiệu quả ứng dụng công
nghệ thông tin vào tổ chức khai thác, sử dụng tài liệu lưu trữ tại Chi cục Văn
thư – Lưu trữ thành phố Hải Phịng”, khóa luận tốt nghiệp, Trường Đại học
Nội vụ Hà Nội. Tại đề tài này, tác giả đã khái quát một số vấn đề lý luận về
tổ chức khai thác sử dụng TLLT, nghiên cứu thực trạng về ứng dụng CNTT
vào tổ chức khai thác, sử dụng TLLT tại Chi cục Văn thư – Lưu trữ thành phố
Hải Phòng và đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả ứng dụng CNTT
vào tổ chức khai thác, sử dụng TLLT tại Chi cục Văn thư – Lưu trữ thành phố
Hải Phịng;
- Phạm Thị Lan (2018), “Nghiên cứu các hình thức quảng bá tài liệu
lưu trữ tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III”, khóa luận tốt nghiệp, Trường Đại
học Nội vụ Hà Nội. Đề tài này tác giả đã nghiên cứu các hình thức quảng bá
TLLT tại TTLTQG III và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quảng
bá TLLT tại TTLTQG III góp phần thực hiện mục tiêu phát huy giá trị của
TLLT.
3
TIEU LUAN MOI download :
Nhóm tạp chí chun ngành:
-
Tạc Thị Minh Huyền ( 2017), “ Một số vấn đề về triển lãm tài
liệu lưu trữ trực tuyến”, Tạp chí Văn thư Lưu trữ.
Nhìn chung các đề tài nghiên cứu trước đó đều đưa ra được thực trạng,
ưu điểm hạn chế và một số giải pháp nâng cao ứng dụng công nghệ thông tin
trong triển lãm tài liệu lưu trữ. Tuy nhiên, chưa có tác giả nào nghiên cứu về
ứng dụng công nghệ thông tin trong trưng bày, triển lãm tài liệu lưu trữ tại
Trung tâm Lưu trữ quốc gia III. Vì thế, đề tài tơi chọn khơng trùng với đề tài
nào trước đó.
3. Mục tiêu nghiên cứu
- Tìm hiểu thực trạng về ứng dụng công nghệ thông tin trong trưng bày,
triển lãm TLLT tại TTLTQG III. Từ đó đưa ra những nhận xét về ưu điểm,
hạn chế trong q trình ứng dụng cơng nghệ thông tin vào trưng bày, triển lãm
TLLT tại TTLTQG III.
-
Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả ứng dụng công
nghệ thông tin trong trưng bày triển lãm TLLT tại TTLTQG III.
4
TIEU LUAN MOI download :
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục tiệu nghiên cứu, nhiệm vụ nghiên cứu tôi thực hiện
như sau:
Nghiên cứu cơ sở khoa học của việc ứng dụng CNTT trong
trưng
bày, triển lãm TLLT tại TTLTQG III;
vụ
Tìm hiểu quá trình hình thành, cơ cấu tổ chức, chức năng nhiệm
của TTLTQG III;
-
Tìm hiểu thực trạng quá trình ứng dụng CNTT trong trưng bày, triển
lãm TLLT tại TTLTQG III;
-
Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả ứng dụng công nghệ
thông tin trong trưng bày, triển lãm tài liệu lưu trữ tại TTLTQG III.
5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: ứng dụng công nghệ thông tin trong
trưng
bày, triển lãm TLLT.
- Phạm vi nghiên cứu:
+
Không gian nghiên cứu: tại phòng phát huy giá trị tài liệu thuộc
TTLTQG III
+
Thời gian nghiên cứu: từ năm 2015 đến năm 2021.
6.
Phương pháp nghiên cứu
Trong q trình thực hiện khóa luận, tơi sử dụng những phương pháp
nghiên cứu sau đây:
-
Phương pháp luận: đề tài thực hiện sử dụng phương pháp luận của
chủ nghĩa Mác Lê-Nin, tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ trương của Đảng, Nhà
nước về hoạt động thông tin, lưu trữ.
+
Phương pháp cụ thể:
Phương pháp khảo sát thực tế: khảo sát tình hình thực tế tại TTLTQG
III để thu thập những thơng tin cần thiết phục vụ bài khóa luận;
+
Phương pháp phân tích chức năng: vận dụng phương pháp này,
tơi đã
5
TIEU LUAN MOI download :
đi sâu vào tìm hiểu chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của TTLTQG III và chức
năng, nhiệm vụ của phòng phát huy giá trị tài liệu để xác định nguồn gốc hình
thành và nội dung tài liệu hiện đang bảo quản tại TTLTQG III.
+
Phương pháp phân tích tổng hợp: Dựa trên những số liệu và tình hình
thực tế đã được thu thập tại cơ quan để từ đó phân tích những ưu điểm và hạn
chế về ứng dụng công nghệ thông tin trong trưng bày, triển lãm TLLT và đề
xuất một số giải pháp nhằm khắc phục những hạn chế đó.
+
Phương pháp thu thập tài liệu: sử dụng những số liệu có sẵn trên
website, fanpage của TTLTQG III, thu thập trực tiếp qua khảo sát hay qua
sách, báo chí, các cơng trình khoa học.
7. Kết cấu đề tài
Ngồi lời cam đoan, lời cảm ơn, lời nói đầu, danh mục tài liệu tham
khảo, phụ lục, phần nội dung gồm ba chương:
Chương 1. Cơ sở khoa học của việc ứng dụng công nghệ thôg tin trong
trưng bày, triển lãm tài liệu lưu trữ tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III.
Trong chương này, tôi khái quát những vấn đề cơ bản về ứng dụng
CNTT trong trưng bày, triển lãm TLLT như khái niệm, u cầu, quy trình, vai
trị và trách nhiệm trong việc ứng dụng CNTT trong trưng bày, triển lãm
TLLT tại Trung tâm; khái quát những văn bản quy định về ứng dụng CNTT
trong trưng bày, triển lãm TLLT được áp dụng tại TTLTQG III.
Chương 2. Thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong trưng bày,
triển lãm TLLT tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III.
Tại chương này, tơi tìm hiểu về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ
cấu tổ chức TTLTQG III; thực trạng ứng dụng CNTT trong trưng bày, triển
lãm TLLT tại Trung tâm. Cùng với đó, tơi tìm hiểu thực trạng về cơ sở vật
chất và nhân sự thực hiện trưng bày, triển lãm TLLT, các bước trong quy trình
trưng bày, triển lãm TLLT có ứng dụng CNTT tại TTLTQG III.
6
TIEU LUAN MOI download :
Chương 3. Nhận xét và đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả ứng
dụng công nghệ thông tin trong trưng bày, triển lãm tại Trung tâm Lưu trữ
quốc gia III.
Căn cứ vào thực trạng các bước có ứng dụng cơng nghệ thơng tin trong
quy trình trưng bày, triển lãm TLLT tại TTLTQG III, tôi đưa ra những ưu
điểm và hạn chế về ứng dụng CNTT trong trưng bày, triển lãm TLLT; từ đó,
đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả ứng dụng CNTT trong trưng
bày, triển lãm TLLT tại TTLTQG III.
Một lần nữa, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới các thầy, cô trong
Khoa và Nhà trường đã giúp tơi có cơ hội hiểu rõ hơn về chuyên ngành mình
đang học và tầm quan trọng của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong
trưng bày, triển lãm tài liệu lưu trữ nói riêng và ứng dụng công nghệ thông tin
trong hoạt động lưu trữ nói chung.
7
TIEU LUAN MOI download :
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ PHÁP LÝ CỦA VIỆC ỨNG DỤNG
CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG TRƯNG BÀY, TRIỂN LÃM TÀI
LIỆU LƯU TRỮ TẠI TRUNG TÂM LƯU TRỮ QUỐC GIA III
1.1 Cơ sở lý luận của việc ứng dụng CNTT trong trưng bày, triển
lãm tài liệu lưu trữ
1.1.1 Một số khái niệm
1.1.1.1 Tài liệu lưu trữ
Đã từ lâu con người đã biết lưu trữ và khai thác sử dụng tài liệu lưu trữ
để phục vụ cho nhu cầu tồn tại và phát triển. Ngày nay cùng với sự phát triển
của xã hội, nhu cầu khai thác và sử dụng tài liệu ngày càng gia tăng, vì tài liệu
lưu trữ là nguồn thơng tin q khứ, có độ chính xác cao và có giá trị đặc biệt
góp phần vào việc xây dựng và bảo vệ toàn vẹn chủ quyền lãnh thổ của từng
địa phương và của Quốc gia. Dưới nhiều góc nhìn đa dạng, tài liệu lưu trữ
được hiểu theo nhiều khái niệm khác nhau như:
Theo định nghĩa Từ điển “Thuật ngữ lưu trữ” xuất bản năm 1988
bằng tiếng Anh và tiếng Pháp của Hội đồng Lưu trữ Quốc tế: “Tài liệu Lưu
trữ là những tài liệu hết giá trị hiện hành được bảo quản, có sự lựa chọn
hoặc khơng co sự lựa chọn, bởi ai có trách nhiệm về sự việc sản sinh ra nó
hoặc bởi những người thừa kế nhằm mục đích sử dụng của riêng họ, hoặc
của một cơ quan lưu trữ tương ứng vì giá trị lưu trữ của chúng”.
Theo từ điển thuật ngữ lưu trữ của tác giả Richard Pearce-Moses xuất bản
năm 2005 khẳng định “Tài liệu lưu trữ là những tài liệu đã tạo ra hoặc tiếp
nhận bởi một cá nhân, gia đình hoặc tổ chức, cơng hoặc tư nhân, trong q
trình thực hiện công việc, chúng được bảo quản bởi giá trị lâu dài được
chứa đựng trong các thông tin của tài liệu hoặc là bằng chứng về chức năng
và trách nhiệm của người tạo ra chúng”.
Theo khoản 3, Điều 2 – Luật Lưu trữ 2011 định nghĩa như sau: “Tài
8
TIEU LUAN MOI download :
liệu lưu trữ là tài liệu có giá trị phục vụ hoạt động thực tiễn, nghiên cứu khoa
học, lịch sử được lựa chọn để lưu trữ. Tài liệu lưu trữ bao gồm bản gốc, bản
chính; trong trường hợp khơng có bản gốc, bản chính thì được thay thế bằng
bản sao hợp pháp’’ [ 11,1].
1.1.1.2 Trưng bày, triển lãm tài liệu lưu trữ
Trưng bày, triển lãm – một trong những hình thức tổ chức khai thác sử
dụng tài liệu lưu trữ độc đáo và hiệu quả, có thể giới thiệu trực quan nhiều tài
liệu tới nhiều đối tượng có nhu cầu tài liệu khác nhau trong cùng thời điểm,
cùng không gian. Là một hoạt động mở, triển lãm tài liệu lưu trữ có sức lan
tỏa hơn những hình thức cơng bố khác.
Theo từ điển Thuật ngữ Lưu trữ quốc tế (bản tiếng Anh và bản tiếng
Pháp) thì: “Trưng bày tài liệu lưu trữ (Exhibition – Expositiond’ Archives) là
giới thiệu tài liệu lưu trữ hoặc bản sao của chúng tạm thời trong một thời
gian nhằm các mục đích văn hóa giáo dục”.
Theo Từ điển Lưu trữ Việt Nam do Cục Văn thư Lưu trữ nhà nước biên
soạn năm 1992: “Triển lãm tài liệu lưu trữ là trưng bày những tài liệu có ý
nghĩa để phục vụ việc sử dụng, tuyên truyền giáo dục cho quần chúng về một
chuyên đề nào đó”.
Theo cuốn Từ điển tra cứu nghiệp vụ Quản trị văn phòng - Văn thư Lưu trữ Việt Nam do PGS.TS. Dương Văn Khảm biên soạn, nhà xuất bản
Thông tin và Truyền thơng ấn hành năm 2015 thì: “ Triển lãm tài liệu lưu trữ
- Exhibition of archival documents là một trong các hình thức tổ chức, khai
thác, sử dụng TLLT thơng qua việc trưng bày hiện vật là TLLT và những tài
liệu, hiện vật khác có liên quan. Triển lãm TLLT... nhằm mục đích giới thiệu,
quảng bá đến mọi người trong xã hội, cộng đồng về nội dung giá trị của
TLTL để phát huy giá trị của tài liệu. Việc tổ chức trưng bày, triển lãm tài
liệu, hình ảnh lưu trữ thường theo một chủ đề, tập trung trong một thời gian
và tại một địa điểm nhất định” [7].
9
TIEU LUAN MOI download :
Ta cũng có thể hiểu như sau: Trưng bày tài liệu lưu trữ là bày tài liệu
lưu trữ ở nơi trang trọng để cơng chúng đến xem nhằm mục đích tuyên truyền,
giới thiệu tài liệu lưu trữ; triển lãm tài liệu lưu trữ là trưng bày tài liệu lưu trữ
theo một hoặc một số chủ đề nhất định trong một khoảng thời gian nhất định.
1.1.1.3 Công nghệ thông tin
Công nghệ thơng tin đã tạo nên một xã hội tồn cầu, nơi mà mọi người
có thể tương tác và liên lạc với nhau một cách nhanh chóng và hiệu quả. Nước
ta đang trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa vì thế cơng nghệ thơng
tin ngày càng được ứng dụng mạnh trong tất cả các lĩnh vực đời sống xã hội.
Thuật ngữ "Công nghệ thông tin" xuất hiện lần đầu vào năm 1958 trong
bài viết xuất bản tại tạp chí Harvard Business Review. Hai tác giả của bài viết,
Leavitt và Whisler đã bình luận: "Cơng nghệ mới chưa thiết lập một tên
riêng. Chúng ta sẽ gọi là công nghệ thông tin (Information Technology - IT)".
Công nghệ thông tin viết tắt CNTT (Information Technology hay là
IT) là một nhánh ngành kỹ thuật sử dụng máy tính và phần mềm máy tính để
chuyển đổi, lưu trữ, bảo vệ, xử lý, truyền tải và thu thập thông tin.
Ở Việt Nam, khái niệm Công nghệ Thông tin được hiểu và định nghĩa
trong Nghị quyết Chính phủ 49/CP ký ngày 04/08/1993: “Cơng nghệ thơng
tin là tập hợp các phương pháp khoa học, các phương tiện và công cụ kỹ
thuật hiện đại - chủ yếu là kỹ thuật máy tính và viễn thơng - nhằm tổ chức
khai thác và sử dụng có hiệu quả các nguồn tài nguyên thông tin rất phong
phú và tiềm năng trong mọi lĩnh vực hoạt động của con người và xã hội".
Các lĩnh vực chính của cơng nghệ thơng tin bao gồm quá trình tiếp thu,
xử lý, lưu trữ và phổ biến hóa âm thanh, phim ảnh, văn bản và thơng tin số
bởi các vi điện tử dựa trên sự kết hợp giữa máy tính và truyền thơng. Một vài
lĩnh vực hiện đại và nổi bật của công nghệ thông tin như: các tiêu chuẩn Web
10
TIEU LUAN MOI download :
thế hệ tiếp theo, sinh tin, điện toán đám mây, hệ thống thơng tin tồn cầu, tri
thức quy mơ lớn và nhiều lĩnh vực khác. Các nghiên cứu phát triển chủ yếu
trong ngành khoa học máy tính.
Khái niệm CNTT đã được đổi mới và quy định theo khoản 1, điều 4,
Luật CNTT năm 2017: “Công nghệ thông tin là tập hợp các phương pháp
khoa học, công nghệ và công cụ kỹ thuật hiện đại để sản xuất, truyền đưa, thu
thập, xử lý, lưu trữ và trao đổi thông tin số ” [12,1].
1.1.1.4 Ứng dụng CNTT trong trưng bày, triển lãm tài liệu lưu trữ
Ngày nay, Việt Nam vẫn đang không ngừng thực hiện cuộc Cách mạng
công nghiệp 4.0 - là con đường tất yếu cần phải đi nếu muốn tăng tốc phát
triển. Cuộc cách mạng công nghiệp này cho phép con người sử dụng các tiến
bộ của công nghệ; các loại máy móc, thiết bị thơng minh nhằm phục vụ cho
đời sống và sản xuất. Đặc biệt, trên một lĩnh vực nào đó, cuộc cách mạng
cơng nghiệp 4.0 cũng chính là cuộc cách mạng kỹ thuật số trong sản xuất
công nghiệp, trên một cấp độ hoàn toàn mới mà trong đó tất cả các lĩnh vực
sản xuất sẽ được tin học hóa. Để khơng bị tụt hậu và bắt kịp với cuộc cách
mạng trên toàn quốc, việc ứng dụng CNTT là vấn đề vô cùng cấp thiết.
Theo khoản 5, điều 4, Luật CNTT năm 2017:“Ứng dụng công nghệ
thông tin là việc sử dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động thuộc lĩnh
vực kinh tế - xã hội, đối ngoại, quốc phòng, an ninh và các hoạt động khác
nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả của các hoạt động
này’’[12,1].
Trưng bày, triển lãm là một trong những hình thức tổ chức khai thác tài liệu
lưu trữ được sử dụng phổ biến nhằm đưa giá trị tài liệu đến với người sử dụng một
cách gần nhất và hiệu quả nhất. Để phát huy giá trị tài liệu lưu trữ hơn nữa, được
công chúng biết đến hơn, tiết kiệm thời gian, chi phí thì việc ứng dụng cơng nghệ
thơng tin trong trưng bày, triển lãm TLLT là việc cần thiết cần chúng ta thực hiện.
Theo tôi hiểu, ứng dụng CNTT trong trưng bày, triển lãm tài liệu lưu
11
TIEU LUAN MOI download :
trữ là sử dụng phương pháp khoa học, công nghệ và công cụ kỹ thuật hiện đại
vào phục vụ quá trình tổ chức trưng bày, triển lãm tài liệu lưu trữ nhằm phát
huy giá trị tài liệu lưu trữ một cách tối đa, tiết kiệm thời gian, công sức và thu
hút được sự quan tâm của độc giả.
1.1.2 Yêu cầu của ứng dụng CNTT trưng bày, triển lãm tài liệu lưu
trữ
Việc ứng dụng CNTT trong trưng bày, triển lãm TLLT cần đảm bảo các
yêu cầu cơ bản sau:
Thứ nhất, việc ứng dụng CNTT trưng bày, triển lãm TLLT phải đảm
bảo thực hiện đúng các quy định của Nhà nước về bảo vệ bí mật quốc gia, bảo
vệ tài liệu lưu trữ.
Thứ hai, ứng dụng CNTT cần đảm bảo các yêu cầu trong tổ chức trung
bày, triển lãm TLLT.
Thứ ba, ứng dụng CNTT trong trưng bày, triển lãm TLLT phải đảm bảo
tính thiết thực. chính xác về mặt nội dung, nghệ thuật nhằm tạo sự hấp dẫn,
thu hút người xem.
Thứ tư, việc ứng dụng CNTT trong trưng bày, triển lãm TLLT cần thực
hiện cơng việc đúng trình tự, đúng phạm vi thẩm quyền và trách nhiệm được
giao.
1.1.3 Trình tự tổ chức thực hiện trưng bày, triển lãm TLLT
Trình tự tổ chức thực hiệ trưng bày, triển lãm được thể hiện qua sơ đồ sau:
12
TIEU LUAN MOI download :
Sơ đồ 1.1 Trình tự tổ chức thực hiện trưng bày, triển lãm tài liệu lưu trữ
Xây dựng kế hoạch tổng thể và dự tốn kinh phí
Khảo sát tài liệu, xây dựng đề cương và
ban hành kế hoạch chi tiết tổ chức triển lãm
Sưu tầm, lựa chọn và lập danh mục tài liệu
dự kiến đưa ra triển lãm
Thẩm định nội dung và tài liệu dự kiến
đưa ra triển lãm
Dịch nội dung tài liệu liên quan đến triển lãm
(nếu có)
Thiết kế, thi công triển lãm
Tổ chức Lễ khai mạc
Tổng kết
13
TIEU LUAN MOI download :
Bước 1: Xây dựng kế hoạch tổng thể và dự tốn kinh phí
Kế hoạch tổng thể bao gồm các thơng tin sau đây:
-
Dự kiến chủ đề triển lãm;
-
Mục đích, ý nghĩa;
-
Cơ quan chủ trì tổ chức/phối hợp tổ chức và cơ quan thực hiện;
-
Thời gian và địa điểm dự kiến tổ chức;
-
Nội dung tài liệu dự kiến đưa ra triển lãm;
-
Quy mơ, hình thức triển lãm;
-
Nguồn kinh phí
Đơn vị tổ chức thực hiện triển lãm có trách nhiệm trình Cục trưởng Cục
Văn thư và Lưu trữ Nhà nước phê duyệt Kế hoạch tổng thể và dự tốn kinh
phí các cuộc triển lãm trong tháng 12 của năm trước năm dự kiến tổ chức triển
lãm.
Bước 2: Khảo sát tài liệu, xây dựng đề cương và ban hành kế hoạch
chi tiết tổ chức triển lãm
Kế hoạch chi tiết tổ chức một cuộc triển lãm gồm có các nội dung sau:
-
Tên chính thức của triển lãm;
-
Cơ quan chủ trì, phối hợp và cơ quan tổ chức thực hiện;
-
Mục đích, ý nghĩa;
-
Thời gian, địa điểm;
-
Quy mơ, diện tích trưng bày, dự kiến số lượng, loại hình tài liệu
trưng bày;
-
-
Phân cơng thực hiện và dự kiến tiến độ cơng việc;
-
Nguồn kinh phí, dự tốn kinh phí;
-
Dự kiến thành phần khách mời tham dự;
Đề cương triển lãm: bố cục triển lãm, nội dung chi tiết của từng phần
và dự kiến số lượng tài liệu của từng phần.
Đơn vị tổ chức triển lãm có trách nhiệm trình Kế hoạch chi tiết để Cục
14
TIEU LUAN MOI download :
