Hoàn thiện quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn huyện quế võ, tỉnh bắc ninh
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (329.4 KB, 19 trang )
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
ĐẶNG THỊ THÙY TRANG
HỒN THIỆN QUẢN LÝ THUẾ ĐỐI VỚI HỘ KINH
DOANH CÁ THỂ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN QUẾ VÕ,
TỈNH BẮC NINH
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH
Hà Nội Năm 2015
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
ĐẶNG THỊ THÙY TRANG
HỒN THIỆN QUẢN LÝ THUẾ ĐỐI VỚI HỘ KINH DOANH CÁ
THỂ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN QUẾ VÕ, TỈNH BẮC NINH
Chun ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 60 34 04 10
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. TRẦN VIỆT TIẾN
XÁC NHẬN CỦA
CÁN BỘ HƯỚNG DẪN
XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ
CHẤM LUẬN VĂN
PGS.TS. Trần Việt Tiến
PGS.TS. Lê Danh Tốn
Hà Nội Năm 2015
LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan luận văn với đề tài: “Hồn thiện quản lý thuế đối
với hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh” hồn
tồn là kết quả nghiên cứu của chính bản thân tơi và chưa được cơng bố trong
bất cứ một cơng trình nghiên cứu nào của người khác. Trong q trình thực
hiện luận văn, tơi đã thực hiện nghiêm túc các quy tắc đạo đức nghiên cứu;
các kết quả trình bày trong luận văn là sản phẩm nghiên cứu, khảo sát của
riêng cá nhân tơi; tất cả các tài liệu tham khảo sử dụng trong luận văn đều
được trích dẫn tường minh, theo đúng quy định.
Tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm về tính trung thực của số liệu và các
nội dung khác trong luận văn của mình.\.
Hà Nội, ngày 25 tháng 3 năm 2015
Tên tác giả
Đặng Thị Thùy Trang
LỜI CẢM ƠN
Luận văn là kết quả q trình học tập, nghiên cứu ở nhà trường, kết hợp
với kinh nghiệm trong q trình thực tiễn cơng tác, với sự nỗ lực của bản
thân.
Lời đầu tiên tơi xin bày tỏ lịng biết ơn chân thành, sâu sắc tới thầy giáo
PGS.TS Trần Việt Tiến là người trực tiếp hướng dẫn khoa học, đã tận tình
hướng dẫn cho tơi cả về chun mơn, phương pháp nghiên cứu và chỉ bảo tơi
nhiều kinh nghiệm trong thời gian thực hiện đề tài.
Tơi xin chân thành cảm ơn các cơ chú, anh chị cán bộ Chi cục Thuế
huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh đã giúp đỡ tơi trong q trình thu thập dữ liệu
và cung cấp thơng tin của luận văn.
Tơi xin chân thành cảm ơn các thầy, cơ giáo trong Trường Đại học kinh
tế Đại học Quốc gia Hà Nội và bạn bè đã giúp đỡ tơi trong q trình học tập
cũng như trong q trình hồn thiện luận văn này.
Sau cùng, tơi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến gia đình đã ln tạo điều
kiện tốt nhất cho tơi trong suốt q trình học cũng như thực hiện luận văn.
Mặc dù với sự nỗ lực cố gắng của bản thân, luận văn khơng tránh khỏi
những thiếu sót. Tơi mong nhận được sự góp ý chân thành của q Thầy, q
Cơ, đồng nghiệp và bạn bè để luận văn được hồn thiện hơn.
Hà Nội, ngày 25 tháng 03 năm 2015
Học viên
Đặng Thị Thùy Trang
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT ......................................................................................i
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU.......................................................................................................ii
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ ..................................................................................................................iii
MỞ
ĐẦU.......................................................................................................................................................
1
1.1.Tính cấp thiết của đề tài .............................................................................. 1
1.2. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu.................................................................. 2
1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .............................................................. 2
1.4. Những đóng góp của luận văn ................................................................... 3
1.5. Kết cấu của luận văn .................................................................................. 3
Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ
KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ THUẾ ĐỐI VỚI HỘ KINH
DOANH CÁ
THỂ.....................................................................................................................................4
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu................................................................. 4
1.2. Thuế và quản lý thuế .................................................................................. 6
1.2.1. Quan niệm và vai trị của thuế đối với phát triển kinh tế xã hội ........................... 6
1.2.2. Quan niệm và vai trị của quản lý thuế ....................................................................... 9
1.3. Một số vấn đề cơ bản về quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể ....... 11
1.3.1. Quan niệm và đặc điểm quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể ..................... 11
1.3.2. Đối tượng, mục tiêu quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể ............................ 14
1.3.3. Tổ chức thực hiện quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể................................ 16
1.3.4. Kiểm tra, giám sát thực hiện quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể ............. 21
1.4. Những nhân tố ảnh hưởng và sự cần thiết quản lý thuế đối với hộ kinh
doanh cá thể ..................................................................................................... 22
1.4.1. Những nhân tố ảnh hưởng đến quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá
thể .................................................................................................................... 22
1.4.2. Sự cần thiết quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể ........................ 26
1.5. Kinh nghiệm về quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể của một số địa
phương trong nước .......................................................................................... 28
1.5.1. Tổng quan kinh nghiệm về quản lý thuế của một số địa phương trong nước ..... 28
1.5.2. Những bài học kinh nghiệm về quản lý thuế đối với Chi cục Thuế huyện Quế Võ,
tỉnh Bắc Ninh........................................................................................................................... 33
Chƣơng 2: PHƢƠNG PHÁP VÀ THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU.......................................... 36
2.1. Cách tiếp cận ............................................................................................ 36
2.1.1. Các phương pháp luận................................................................................................ 36
2.1.2. Các phương pháp nghiên cứu cụ thuể ...................................................................... 37
2.2. Thiết kế nghiên cứu .................................................................................. 38
2.2.1. Câu hỏi nghiên cứu...................................................................................................... 38
2.2.2. Khung nghiên cứu........................................................................................................ 39
2.3. Phương pháp thu thập số liệu, thơng tin .................................................. 40
2.3.1. Thu thập thơng tin thứ cấp.......................................................................................... 40
2.3.2. Thu thập thơng tin sơ cấp............................................................................................ 41
2.4. Phương pháp xử lý số liệu........................................................................ 42
Chƣơng 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THUẾ ĐỐI VỚI HỘ KINH DOANH CÁ
THỂ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN QUẾ VÕ, TỈNH BẮC NINH.......................................... 43
3.1. Điều kiện kinh tế xã hội và khái qt hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn
huyện Quế Võ.................................................................................................. 43
3.1.1. Điều kiện kinh tế xã hội............................................................................................. 43
3.1.2. Khái qt hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn huyện Quế Võ ................................. 45
3.2. Hiện trạng quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn huyện
Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh .................................................................................... 47
3.2.1. Xác định mục tiêu, đối tượng quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể47
3.2.2. Tổ chức thực hiện quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể .............. 48
3.2.3. Kiểm tra, giám sát thực hiện quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể ............. 62
3.3. Đánh giá chung về quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn
huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh ......................................................................... 66
3.3.1. Những thành tựu .......................................................................................................... 66
3.3.2. Những hạn chế và ngun nhân của những hạn chế .............................................. 71
Chƣơng 4: PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HỒN THIỆN QUẢN LÝ THUẾ
ĐỐI VỚI HỘ KINH DOANH CÁ THỂ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN QUẾ VÕ, TỈNH
BẮC
NINH................................................................................................................................................ 77
4.1. Bối cảnh và xu hướng phát triển hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn huyện
Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh .................................................................................... 77
4.1.1. Bối cảnh trong nước và địa phương ảnh hưởng đến quản lý thuế đối với hộ kinh
doanh cá thể ............................................................................................................................ 77
4.1.2. Xu hướng phát triển của hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn huyện Quế Võ........ 80
4.2. Phương hướng hồn thiện quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể trên
địa bàn huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh ............................................................ 81
4.3. Giải pháp hồn thiện quản lý thuế đối hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn
huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh ......................................................................... 86
4.3.1. Xác định đúng mục tiêu, đối tượng quản lý thuế ..................................................... 86
4.3.2. Tổ chức tốt việc thực hiện quản lý thuế..................................................................... 87
4.3.3. Nâng cao hiệu lực bộ máy và trình độ đội ngũ cán bộ quản lý thuế..................... 93
4.3.4.Tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện quản lý thuế đối với hộ kinh doanh
cá thể......................................................................................................................................... 94
4.3.5. Thực hiện tốt việc áp dụng cơng nghệ hiện đại vào quản lý thuế đối với hộ kinh
doanh cá thể ............................................................................................................................ 96
4.3.6. Tăng cường cơng tác tun truyền, hỗ trợ về thuế đối với hộ kinh doanh cá thể97
4.4. Kiến nghị của tác giả .............................................................................. 100
KẾT
LUẬN ............................................................................................................................................101
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...............................................................................................................102
Tiếng Việt:..................................................................................................... 102
Website: ......................................................................................................... 104
PHỤ LỤC
1.............................................................................................................................................105
PHỤ LỤC
2.............................................................................................................................................108
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT
STT
Ký hiệu
Nguyên nghĩa
1
CNXH
Chủ nghĩa xã hội
2
CNTTCN
Công nghiệp Tiểu thủ công nghiệp
3
ĐKKD
Đăng ký kinh doanh
4
CQT
Cơ quan thuế
5
GTGT
Giá trị gia tăng
6
HKD
Hộ kinh doanh
7
KBNN
Kho bạc nhà nước
8
KKKTT
Kê khai – Kế tốn thuế
9
KVKTNQD
Khu vực kinh tế ngồi quốc doanh
10
LXP
Liên Xã Phương
11
MST
Mã số thuế
12
NNT
Người nộp thuế
13
NSNN
Ngân sách Nhà nước
14
NQD
Ngoài quốc doanh
15
QLT
Quản lý thuế
16
SXKD
Sản xuất kinh doanh
17
TNCN
Thu nhập cá nhân
18
TNDN
Thu nhập doanh nghiệp
19
TNHH
Trách nhiệm hữu hạn
20
THNVDT
Tổng hợp nghiệp vụ dự toán
21
TTĐB
Tiêu thụ đặc biệt
22
UBND
Ủy ban nhân dân
23
XHCN
Xã hội chủ nghĩa
i
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
STT
Bảng
Nội dung
Danh sách chọn hộ điều tra
Trang
1
Bảng 2.1
2
Bảng 3.1
3
Bảng 3.2
4
Bảng 3.3
5
Bảng 3.4
6
Bảng 3.5
7
Bảng 3.6
8
Bảng 3.7
Bậc thuế môn bài đối với hộ kinh doanh cá thể
60
9
Bảng 3.8
Tỷ lệ thu nhập chịu thuế TNCN ấn định
62
10
Bảng 3.9
Kết quả giải quyết đơn, thư khiếu nại
65
11
Bảng 3.10
Kết quả cơng tác ủy nhiệm thu
67
12
Bảng 3.11
Số tiền thuế thu được năm 2010 2014
69
13
Biểu đồ 3.1: Kết quả thực hiện dự tốn thu NSNN các năm
Số lượng hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn
huyện Quế Võ từ năm 2010 đến năm 2014
Thống kê tình hình cấp mã số thuế hộ kinh
doanh cá thể trên địa bàn huyện Quế Võ
Kết quả điều tra doanh thu 50 hộ khốn trên địa
bàn huyện Quế Võ
Kết quả điểu chỉnh thuế các năm 2012, 2013,
2014
Kết quả thu nộp thuế HKD cá thể năm
2013,2014
Báo cáo nợ đọng khu vực cá thể tính đến
31/12/2014
43
47
50
51
53
54
55
70
Tỷ trọng số thu từ hộ kinh doanh cá thể trên
14
Biểu đồ 3.2: tổng số thu ngồi quốc doanh trên địa bàn Quế
Võ năm 2014
ii
71
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
STT
1
2
3
Hình
Sơ đồ 1.1
Sơ đồ 2.1
Sơ đồ 3.1
Nội dung
Trang
Quy trình quản lý thuế đối với hộ kinh
18
doanh cá thể
Sơ đồ khung nghiên cứu
40
Bộ máy quản lý thuế đối với hộ kinh doanh
57
cá thể tại Chi cục Thuế huyện Quế Võ
iii
MỞ ĐẦU
1.1.Tính cấp thiết của đề tài
Thuế là nguồn thu chủ yếu của Ngân sách Nhà nước, thơng qua nguồn
thu này để Chính phủ chi tiêu cho các cơng trình cơng cộng, cải thiện hệ
thống an ninh xã hội. Vì vậy, vấn đề quản lý thuế sao cho thu đúng, thu đủ
ln được đặt ra để tạo nguồn thu cho ngân sách và đảm bảo sự cơng bằng
trong nghĩa vụ đóng góp của người dân.
Trong thời gian qua, cơng tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể
trên địa bàn huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh đã có nhiều chuyển biến tích cực,
góp phần hạn chế thất thu, tăng thu cho Ngân sách Nhà nước với tỷ lệ tăng
năm sau cao hơn năm trước. Tuy nhiên, ý thức tự giác chấp hành nghĩa vụ
nộp thuế của các hộ kinh doanh cá thể vẫn cịn thấp, tình trạng vi phạm pháp
luật thuế vẫn ln xảy ra ở nhiều hình thức, với mức độ khác nhau, nợ thuế
ngày càng tăng. Đối với nguồn thu này cịn nhiều tiềm năng khai thác bởi
thực trạng quản lý thuế cịn sót hộ, doanh thu tính thuế cịn chưa tương xứng
với doanh thu thực tế kinh doanh của hộ… Do đó, vấn đề cần thiết đặt ra là
phải hồn thiện chính sách và cơng cụ quản lý để nâng cao hiệu lực của cơng
tác quản lý thuế đối với các hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn huyện Quế Võ
nhằm hướng tới 2 mục tiêu cơ bản là:
Về phía cơ quan thuế: Thu đúng, thu đủ, thu kịp thời các khoản thuế
vào ngân sách Nhà nước, đảm bảo nguồn thu ổn định và tăng thu qua các
năm.
Về phía hộ kinh doanh cá thể: Nâng cao ý thức chấp hành nghĩa vụ
thuế của hộ kinh doanh đối với NSNN, tạo cơ sở pháp lý giải quyết đầy đủ
các quyền lợi của người nộp thuế.
Huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh là huyện thuộc địa bàn có điều kiện kinh
tế xã hội cịn tương đối khó khăn có số thu từ thuế khơng nhiều, chưa đủ đáp
1
ứng nhu cầu chi tiêu hằng năm của huyện, nhưng nguồn thu thuế chủ yếu từ
khu vực kinh tế ngồi quốc doanh, tỷ trọng số thuế từ khu vực này chiếm từ
50% đến 60%, trong đó từ hộ kinh doanh cá thể chiếm từ hơn 30% đến 40%
trong tổng thu từ khu vực kinh tế ngồi quốc doanh trên địa bàn huyện. Xuất
phát từ những ý nghĩa thực tiễn trên tác giả đã chọn đề tài: “Hồn thiện Quản
lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn huyện Quế Võ, tỉnh Bắc
Ninh” để thực hiện xây dựng luận văn thạc sỹ kinh tế.
1.2. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu
Nghiên cứu những vấn đề lý luận cơ bản về thuế và quản lý thuế; hộ
kinh doanh cá thể và quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể.
Đánh giá thực trạng cơng tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá
thể trên địa bàn huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh.
Đề xuất một số giải pháp nhằm hồn thiện quản lý thuế đối với hộ
kinh doanh cá thể trên địa bàn huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh trong thời gian
tới.
1.3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể trên
địa bàn huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh.
Phạm vi nghiên cứu:
+ Nội dung: Nghiên cứu tình hình thực hiện quản lý thuế đối với hộ
kinh doanh cá thể trên địa bàn huyện Quế Võ tỉnh Bắc Ninh, bao gồm: hộ
nộp thuế theo phương pháp khai thuế và hộ nộp thuế theo phương pháp ổn
định thuế (phương pháp khốn). Trong phạm vi luận văn này chỉ nghiên cứu
hộ nộp thuế theo phương pháp khốn.
+ Thời gian nghiên cứu từ năm 2010 đến nay
+ Khơng gian: Huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh.
2
1.4. Những đóng góp của luận văn
Luận văn góp phần làm rõ hơn cơ sở lý luận và thực tiễn về thuế, quản
lý thuế và vai trị của quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể, từ đó nhằm
xác định rõ cách thức quản lý thuế thích hợp đối với hộ kinh doanh cá thể.
Trên cơ sở đánh giá thực trạng quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá
thể trên địa bàn huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2010 – 2014, luận
văn đề xuất một số giải pháp nhằm hồn thiện quản lý thuế đối với hộ kinh
doanh cá thể.
Luận văn có thể sử dụng làm tài liệu nghiên cứu, phục vụ cho việc sơ
kết, đánh giá về cơng tác quản lý thuế nói chung và cơng tác quản lý thuế đối
với hộ kinh doanh cá thể nói riêng và làm cơ sở để xây dựng một số kế hoạch,
đề án… về cơng tác quản lý thuế, đào tạo, bồi dưỡng, ln chuyển, bổ nhiệm,
bố trí, sắp xếp và thực hiện chính sách đối với đội ngũ cán bộ quản lý hộ giai
đoạn từ nay đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030.
Luận văn cũng có thể sử dụng làm tư liệu tham khảo phục vụ cho việc
nghiên cứu, học tập và giảng dạy cho đội ngũ cán bộ, cơng chức thuế mới ở
Trường Nghiệp vụ Thuế, chủ yếu về chun đề thuế và quản lý thuế.
1.5. Kết cấu của luận văn
Ngồi phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục,
luận văn gồm 4 chương:
Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu, cơ sở lý luận và kinh
nghiệm thực tiễn về quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể.
Chương 2: Phương pháp và thiết kế nghiên cứu
Chương 3: Thực trạng quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể trên
địa bàn huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh
Chương 4: Phương hướng và giải pháp hồn thiện quản lý thuế đối với
hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh.
3
Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ
LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ THUẾ ĐỐI
VỚI HỘ KINH DOANH CÁ THỂ
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Qua nghiên cứu, tìm hiểu các cơng trình nghiên cứu khoa học đã được
cơng bố trong lĩnh vực thuế có thể nêu một số cơng trình điển hình sau:
“Giải pháp hồn thiện cơng tác quản lý thuế ở Việt Nam trong điều
kiện hiện nay” (2003) là một đề tài cấp Bộ có chất lượng của tập thể tác giả,
gồm PGS.TS Nguyễn Thị Bất là chủ nhiệm đề tài và các cộng sự. Đề tài đã hệ
thống hóa những lý thuyết cơ bản về quản lý thuế và phân tích thực trạng
quản lý thuế ở Việt Nam. Đồng thời, đề tài đưa ra các giải pháp mang tính đột
phá, phù hợp với tình thực tiễn của Việt Nam. Tuy nhiên, nghiên cứu của đề
tài mới chỉ dừng lại ở mốc thời gian 2003.
“Đổi mới và hồn thiện hệ thống quản lý thu thuế ở Việt Nam” của tác
giả Nguyễn Thị Mai Hương (2003) là một đề tài cấp Viện Khoa học Tài
chính. Đóng góp chủ yếu của đề tài là đã khai qt thực trạng cơng tác quản
lý thuế ở Việt Nam và đánh giá thực trạng cơng tác quản lý thu thuế trên 2
góc độ: thực trạng cơng tác tổ chức bộ máy quản lý thu thuế và thực trạng
cơng tác hành thu. Từ phân tích kinh nghiệm quản lý thu thuế của một số
nước trên thế giới và thực trạng của Việt Nam, đề tài rút ra một số bài học
kinh nghiệm và nêu ra các giải pháp khá phù hợp với Việt Nam. Tuy nhiên,
đề tài chưa đề cập đến được một số vấn đề lý thuyết cơ bản như khái niệm
quản lý thuế, nội dung và các phương thức quản lý thuế. Một số nhận xét về
cải cách quản lý hành chính thuế ở một số nước trên thế giới được tác giả nêu
ra là phong phú nhưng các bài học cho Việt Nam chưa rõ. Các giải pháp chưa
có tính đột phá để cải thiện về cơ bản cơng tác quản lý thuế ở Việt Nam hiện
nay.
4
“Đổi mới quản lý thuế trong điều kiện hội nhập kinh tế ở Việt Nam” là
luận án tiến sĩ của tác giả Lê Duy Thành, bảo vệ năm 2006. Bên cạnh nhiều
điểm thành cơng, luận án cịn có những hạn chế như: Chưa phân tích và làm
rõ được những tác động của gia nhập WTO và hội nhập kinh tế quốc đối với
quản lý thuế (vì luận án hồn thành trước thời điểm Việt Nam gia nhập
WTO); Các phân tích hồn tồn mang tính định tính, chưa có cơng cụ phân
tích định lượng hỗ trợ nên kết quả phân tích chưa mang tính khách quan; và
chưa đề cập được kinh nghiệm quản lý thuế hiện đại ở các nước tiên tiến trên
thế giới.
Ngồi ba cơng trình khoa học lớn trên cịn một số cơng trình khoa học
khác đề cập đến quản lý thu thuế nói chung có đề tài “Nâng cao hiệu quả
quản lý thu thuế ở Việt Nam trong q trình đổi mới”, Luận văn Thạc sỹ kinh
tế Hồng Đình Cơ.
Nhóm quản lý thu thuế đối với một hoặc một vài sắc thuế trên địa bàn
tỉnh, thành phố như: Đề tài “Những giải pháp nâng cáo hiệu quả quản lý thu
thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Thanh
Hóa”, Luận văn Thạc sỹ Kinh tế của Mai Đình Tú; đề tài “Cơng tác quản lý
thu thuế ngồi quốc doanh trên địa bàn Thành phố Hà Nội”, Luận văn Thạc
sỹ của Vũ Thị Toản; đề tài “Các giải pháp tăng cường quản lý thuế hàng hóa
xuất khẩu, nhập khẩu trong tiến trình gia nhập AFTA của Việt Nam”, Luận án
Tiến sĩ Kinh tế của Nguyễn Danh Hưng.
Nhóm chống thất thu thuế như: đề tài “Một số vấn đề sử dụng cơng cụ
thuế và chống thất thu thuế ở các địa bàn tỉnh biên giới phía Bắc”, Luận văn
Thạc sỹ của Đặng Hồng Trung; đề tài “Thất thu thuế và giải pháp chống thất
thu thuế trên địa bàn tỉnh Phú Thọ”, Luận văn Thạc sỹ kinh tế của Nguyễn
Duy Long; đề tài “Chống thất thu thuế trên địa bàn quận Đống Đa”, Luận
5
văn Thạc Sỹ của Nguyễn Viết Tuấn; đề tài “Chống gian lận thuế giá trị gia
tăng trên địa bàn thành phố Hà Nội”, Luận văn Thạc sỹ của Viên Viết Hùng.
Nhìn chung, các cơng trình nghiên cứu ở những mức độ khác nhau, trên
nhiều khía cạnh khác nhau đã đề cập đến quản lý thuế. Tuy nhiên, chưa có đề
tài nào nghiên cứu về Hồn thiện cơng tác Quản lý thuế đối với hộ kinh
doanh cá thể trên địa bàn huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh. Vì vậy, đền tài vẫn
mang tính cấp thiết và có ý nghĩa cả về lý luận lẫn thực tiễn.
1.2. Thuế và quản lý thuế
1.2.1. Quan niệm và vai trị của thuế đối với phát triển kinh tế xã hội
1.2.1.1. Quan niệm về thuế
Thuế là hình thức huy động tài chính cho Nhà nước. Khi Nhà nước ra
đời, thuế là cơng cụ để Nhà nước có nguồn thu nhằm trang trải các chi tiêu
của Nhà nước. Nhà nước dùng quyền lực của mình ban hành các luật thuế để
bắt buộc dân cư và các đối tượng khác trong nền kinh tế đóng góp cho Nhà
nước.
Thuế là khoản đóng góp theo luật định của người nộp thuế cho Nhà
nước nhằm đáp ứng nhu cầu chi tiêu của Nhà nước.
Thuế là hình thức động viên mang tính chất bắt buộc trên ngun tắc
luật định. Đặc điểm này được thể chế hóa trong hiến pháp của mỗi quốc gia.
Nhà nước dùng quyền lực và sức mạnh để ấn định các thứ thuế, bắt buộc các
tổ chức kinh tế và cơng dân thực hiện các nghĩa vụ thuế để nhà nước có
nguồn thu ổn định, thường xun đảm bảo trang trải các khoản chi trong hoạt
động thường xun của Nhà nước mà vẫn ổn định được Ngân sách Nhà nước.
Tổ chức hoặc cá nhân nào khơng thực hiện đúng nghĩa vụ nộp thuế của mình
tức là họ đã vi phạm pháp luật của quốc gia đó.
6
Đặc điểm này phân biệt sự khác nhau giữa các khoản thuế với các
khoản đóng góp mang tính tự nguyện cho Ngân sách Nhà nước và thuế đối
với các khoản vay mượn của Chính phủ.
Thuế là khoản đóng góp khơng mang tính hồn trả trực tiếp. Thuế vận
động một chiều, trên cơ sở các số thuế thu được Nhà nước sẽ sử dụng cho
những chi tiêu cơng cộng, phục vụ cho nhu cầu của Nhà nước và mọi cá nhân
trong xã hội. Số thuế mà các đối tượng phải nộp cho Nhà nước được tính tốn
khơng dựa trên khối lượng lợi ích cơng cộng họ nhận được mà dựa trên những
hoạt động cụ thể và thu nhập của họ. Đặc điểm này cũng phân biệt giữa thuế
với phí và lệ phí.
1.2.1.2. Vai trị của thuế đối với phát triển kinh tế xã hội
Thứ nhất, thuế là nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước
Nền tài chính quốc gia lành mạnh phải dựa vào chủ yếu nguồn thu nội
bộ từ nền kinh tế quốc dân. Một ngân sách lành mạnh trước hết phải dựa vào
nguồn thu trong nước, mà trong đó thuế là nguồn thu chủ yếu (từ 80 đến
90%). Nguồn thu của thuế lấy từ thu nhập quốc dân sản xuất, khả năng động
viên của thuế phụ thuộc cơ bản vào sự phát triển và hiệu quả sản xuất, trình
độ và ý thức tiết kiệm trong sản xuất và tiêu dùng của doanh nghiệp và người
dân. Vì vậy, chính sách động viên về thuế phải được đặt trong mối quan hệ
chung theo hướng xóa bỏ các khoản chi bao cấp, khơng tận thu để đảm bảo
chi, phải thu đúng thu đủ nhằm bồi dưỡng phát triển nguồn thu lâu dài trên
ngun tắc phân phối hợp lý thu nhập quốc dân giữa nhà nước và xã hội.
Muốn vậy hệ thống thuế và chính sách thuế mới phải được áp dụng
thống nhất giữa các thành phần kinh tế, phải bao qt được hết các hoạt động
sản xuất kinh doanh, các nguồn thu nhập của doanh nghiệp và xã hội để đảm
bảo u cầu vốn, thực hiện mục tiêu tăng trưởng cao hơn.
Thứ hai, thuế là cơng cụ quản lý và điều tiết vĩ mơ của nền kinh tế
7
Thuế khơng chỉ chiếm tỷ trọng lớn trong tổng thu Ngân sách Nhà nước
hàng năm mà cịn là cơng cụ của Nhà nước để quản lý vĩ mơ nền kinh tế quốc
dân. Thơng qua thuế, Nhà nước có thể chi phối đến việc lựa chọn và sản xuất
“cái gì”, sản xuất “như thế nào”, “sản xuất cho ai”… Hay dựa vào cơng cụ
thuế, Nhà nước có thể thúc đẩy hoặc hạn chế việc tích lũy, đầu tư và tiêu
dùng. Từ chính sách thuế phân biệt theo thuế suất cao, thấp khác nhau đối với
từng ngành nghề kinh doanh, đối với từng sản phẩm dịch vụ, tùy thuộc vào sự
cần thiết của sản xuất và đời sống xã hội, tự nó đã có tác dụng điều chỉnh việc
phân bổ nguồn vốn trong xã hội. Việc áp dụng các hình thức ưu đãi (thuế
suất, thời gian miễn giảm thuế…) đối với hàng hóa dịch vụ sẽ làm cho giá cả
hàng hóa đó giảm xuống. Khi giá cả hàng hóa, dịch vụ giảm thì lượng cầu sẽ
tăng lên. Để đáp ứng cho sự gia tăng về cầu hàng hóa các doanh nghiệp sẽ mở
rộng quy mơ sản xuất nhằm thu lợi nhuận nhiều hơn. Ngược lại, khi áp dụng
thuế suất cao, giá tăng sẽ có sự giảm sút về cầu, thu hẹp quy mơ sản xuất kinh
doanh thì doanh nghiệp sẽ tìm lĩnh vực đầu tư mới phù hợp để có thể tạo ra
nhiều lợi nhuận.
Thứ ba, thuế góp phần tạo mơi trường kinh doanh cơng bằng, bình
đẳng khuyến khích đầu tư phát triển kinh tế
Việc áp dụng chính sách thuế thống nhất đối với mọi thành phần kinh tế
trong phạm vi cả nước đã góp phần tạo nên sân chơi bình đẳng, thúc đẩy cạnh
tranh và khuyến khích phát triển mọi thành phần kinh tế trong phạm vi cả
nước. Trong q trình triển khai thực hiện, chính sách thuế ln được điều
chỉnh linh hoạt, kịp, phù hợp với u cầu thực tiễn và hội nhập kinh tế quốc
tế.
Thứ tư, thuế góp phần thúc đẩy q trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế
Ảnh hưởng của chính sách thuế thơng qua các mức thuế, các chế độ
miễn giảm, các chế độ quản lý thu thuế khác nhau có vai trị quan trọng đến
8
việc tạo nên tổng cầu theo hai hướng, khuyến khích phát triển hay hạn chế.
Thuế cũng có ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp tới cung của thị trường. Đó
là việc đánh thuế cao hay thấp và các yếu tố sản xuất, tiêu dùng, thu nhập.
Bên cạnh sự can thiệp của thuế vào cả hai lĩnh vực cung và cầu, chính sách
thuế cũng có tác động đến lạm phát trong nền kinh tế, cũng có nghĩa là can
thiệp vào mơi trường chuyển dịch cơ cấu kinh tế.
1.2.2. Quan niệm và vai trị của quản lý thuế
1.2.2.1. Quan niệm về quản lý thuế
Để đảm bảo mục tiêu thu đúng, đủ thuế nhằm phát huy đầy đủ vai trị
của thuế trong phát triển kinh tế xã hội, Nhà nước phải đề ra các quy định,
luật pháp nhằm tạo một hành lang thống nhất, buộc mọi tổ chức, cá nhân kinh
doanh phải thực hiện theo.
Để Luật pháp về thuế được đảm bảo thực hiện, Nhà nước phải tổ chức
ra bộ máy để quản lý thu thuế và giám sát thực hiện đối với bộ máy này. Do
bản chất của thuế khơng mang tính hồn trả trực tiếp nên việc u cầu người
nộp thuế tự giác khi khơng có hệ thống luật pháp để bắt buộc là điều khơng
thể thực hiện, thậm chí kể cả khi có hệ thống luật pháp về thuế, nhiều tổ chức
cá nhân nộp thuế vẫn cố tình khơng thực hiện hoặc lợi dụng kẽ hở của chính
sách để tư lợi. Vì vậy, vai trị quản lý thuế của Nhà nước mang tính áp đặt và
là một tất yếu khách quan trong q trình quản lý.
Từ những cơ sở lý luận trên ta có thể định nghĩa một cách khái qt về
quản lý thuế như sau:
Quản lý thuế là việc Nhà nước sử dụng các phương tiện, cách thức,
biện pháp nhằm thực hiện việc thu thuế sao cho đạt hiệu quả, đúng mục tiêu,
mục đích đề ra trong việc xây dựng và phát triển kinh tế xã hội của đất nước
trong từng thời kỳ. Được biểu hiện cụ thể thành một hệ thống: Từ việc Nhà
nước ban hành chính sách, tổ chức bộ máy, triển khai thực hiện, kiểm tra
9
Tài liệu liên quan
Các yếu tố của chất lượng dịch vụ tiền gửi tiết kiệm ảnh hưởng
đến sự hài lịng của khách hàng cá nhân trường hợp ngân
hàng thương mại cổ phần sài gịn cơng thương.pdf
Giải pháp phát triển dịch vụ bao thanh tốn nội địa tại một số
ngân hàng thương mại trên địa bàn thành phố hồ chí minh.pdf
Các yếu tố ảnh hưởng đến ý định mua sắm trực tuyến của
khách hàng tại việt nam.pdf
Các nhân tố ảnh hưởng đến dự phịng rủi ro tín dụng tại các
ngân hàng thương mại cổ phần việt nam.pdf
Luận văn thạc sĩ nâng cao chất lượng dịch vụ tín dụng tại ngân
hàng thương mại cổ phần phương nam
Các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng sinh lợi tại các ngân
hàng tmcp việt nam.pdf
Các yếu tố tác động đến sự cam kết gắn bó với tổ chức của
nhân viên ngân hàng thương mại cổ phần qn đội khu vực
tphcm.pdf
Các nhân tố ảnh hưởng đến sự tn thủ thuế của doanh
nghiệp (tình huống nghiên cứu tại chi cục thuế quận 1 tp.hồ chí
minh).pdf
Biển động giá dầu thế giới và thị trường chứng khốn việt
nam.pdf
Tác động của cấu trúc vốn lên hiệu quả hoạt động của cơng ty
bất động sản niêm yết trên sàn chứng khốn việt nam
Đo lường hiệu ứng truyền dẫn tỷ giá hối đối đến lạm phát ở
việt nam.pdf
Luận văn thạc sĩ hồn thiện hệ thống xếp hạng tín dụng doanh
nghiệp tại ngân hàng nơng nghiệp và phát triển nơng thơn việt
nam
Các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh cơng ty cổ phần
thép tấm lá thống nhất.pdf
Cơ chế truyền dẫn chính sách tiền tệ tại việt nam.pdf
Nghiên cứu hành vi bầy đàn (herding behavior) trên thị trường
chứng khốn việt nam
Đưọc cung cấp bởi Xemtailieu.com
