02/27/14 1
CIII. LÝ THUYẾT LỰA CHỌN
CỦA NGƯỜI TIÊU DÙNG
A.Phân tích cân bằng tiêu dùng dựa vào
thuyết hữu dụng
B.Phân tích cân bằng tiêu dùng bằng
phương pháp hình học
02/27/14 2
A.Phân tích cân bằng tiêu dùng
dựa vào thuyết hữu dụng
I.Một số vấn đề cơ bản
II. Nguyên tắc tối đa hoá hữu dụng
III.Sự hình thành đường cầu thị trường
02/27/14 3
I.Một số vấn đề cơ bản
1.Các giả thiết cơ bản của thuyết hữu
dụng
2 Tổng hữu dụng và Hữu dụng biên
02/27/14 4
I.Một số vấn đề cơ bản
Hữu dụng là sự thỏa mãn
mà một người cảm nhận được
khi tiêu dùng một loại sản phẩm hay
dịch vụ nào đó.
Hữu dụng mang tính chủ quan.
02/27/14 5
I.Một số vấn đề cơ bản
1.Thuyết hữu dụng dựa trên một số giả
định:
Mức thỏa mãn khi tiêu dùng sản phẩm có thể
định lượng và đo lường được.
Các sản phẩm có thể chia nhỏ.
Người tiêu dùng luôn có sự lựa chọn hợp lý
02/27/14 6
I.Một số vấn đề cơ bản
2. Tổng hữu dụng và hữu dụng biên
a. Tổng số hữu dụng(TU)
Là tổng mức thỏa mãn đạt được
khi ta tiêu thụ những số lượng khác nhau của
một loại sản phẩm nhất định
trong mỗi đơn vị thời gian
TU phụ thuộc vào số lượng sản phẩm được
sử dụng.
02/27/14 7
I.Một số vấn đề cơ bản
TU có đặc điểm:
Ban đầu Q↑→TU↑
Sau đo ùQ↑→TUmax
Tiếp tục Q↑→TUkhông đổi hayTU↓
02/27/14 8
I.Một số vấn đề cơ bản
b. Hữu dụng biên (MU)
Là phần hữu dụng tăng thêm trong
tổng hữu dụng
khi sử dụng thêm 1 đơn vị sản phẩm
trong mỗi đơn vị thời gian
(với điều kiện các yếu tố khác không
đổi):
02/27/14 9
I.Một số vấn đề cơ bản
Là sự thay đổi trong tổng hữu dụng
khi thay đổi 1 đơn vị sản phẩm tiêu dùng
trong mỗi đơn vị thời gian
(với điều kiện các yếu tố khác không
đổi):
MU
X
= TU
X
- TU
X-1
02/27/14 10
I.Một số vấn đề cơ bản
Công thức tính:
X
MU
X
X
TU
∆
∆
=
02/27/14 11
I.Một số vấn đề cơ bản
Nếu hàm TU là liên tục, thì MU chính là
đạo hàm bậc nhất của TU:
Trên đồ thị, MU chính là độ dốc của đường
TU.
dX
MU
X
X
dTU
=
02/27/14 12
(*) Q
X
biểu thị số lượng băng hình được xem
4
3
2
1
0
-1
-2
4
7
9
10
10
9
7
1
2
3
4
5
6
7
MUx
(đvhd)
TUx
(đvhd)
X
(Lon)
I.Một số vấn đề cơ bản
02/27/14 13
5
X
TU
3
0
TUmax = 10
9
2
1
4
7
TU
A
B
E
6
F
∆Q
∆TU
1 2 5
0
4
3
B
E
MU
X
3
A
-1
F
02/27/14 14
I.Một số vấn đề cơ bản
Qui luật hữu dụng biên giảm dần
Khi sử dụng ngày càng nhiều sản phẩm X
trong khi số lượng các sản phẩm khác được giữ
nguyên
trong mỗi đơn vị thời gian
thì hữu dụng biên của sản phẩm X sẽ giảm
dần.
02/27/14 15
I.Một số vấn đề cơ bản
Khi MU > 0 → TU ↑
Khi MU < 0 → TU ↓
Khi MU = 0 → TUmax
02/27/14 16
II. NGUYÊN TẮC TỐI ĐA HÓA
HỮU DỤNG.
1. Mục đích và giới hạn của người tiêu
dùng
2. Nguyên tắc tối đa hóa hữu dụng
02/27/14 17
II. NGUYÊN TẮC TỐI ĐA HÓA
HỮU DỤNG.
1. Mục đích và giới hạn của người tiêu
dùng
Mục đích là tối đa hóa thỏa mãn.
Giới hạn ngân sách:
mức thu nhập nhất định
giá của các sản phẩm cần mua
Vấn đề đặt ra: Chọn phương án tiêu dùng tối ưu
để TUmax
02/27/14 18
II. Nguyên tắc tối đa hóa hữu
dụng
2. Nguyên tắc tối đa hóa hữu dụng
Ví dụ 1: Cá nhân A có I = 12 đồng dùng để
chi mua 2 sản phẩm X và Y. Vấn đề đặt ra :
A cần mua ? đồng X; ? đồng Y để TUmax
Sở thích của A đối với 2 sản phẩm được thể
hiện qua bảng hữu dụng biên như sau
02/27/14 19
II. Nguyên tắc tối đa hóa hữu
dụng
X (ñoàng) MUx(ñvhd) Y(ñoàng) MUy
1 40 1 30
2 36 2 29
3 32 3 28
4 28 4 27
5
6
7
24
20
12
5
6
7
26
25
24
02/27/14 20
II. Nguyên tắc tối đa hóa hữu dụng
Như vậy, PATD tối ưu để đạt TUmax
khi chi tiêu hết 12 đồng:
X = 5 đồng
Y = 7 đồng
MUx
5
= MUy
7
= 24 đvhd.
dvhd
j
yj
i
xiYXMAX
MUMUTUTUTU
349
7
1
5
1
75
=+=+=
∑∑
==
02/27/14 21
II.Nguyên tắc tối đa hóa hữu
dụng
Với thu nhập nhất định, người tiêu dùng sẽ
mua số lượng các SP sao cho hữu dụng biên
của đơn vị tiền tệ cuối cùng của các SP phải
bằng nhau:
MUx = MUy = (1)
X + Y + = I (2)
02/27/14 22
II. Nguyên tắc tối đa hóa hữu dụng
Ví dụ 2 :
Giả sử B có I = 15$, chi mua 2 sản phẩm X
và Y với Px = 2 $/kg và Py = 1 $/l.
Sở thích của B đối với 2 SP được thể hiện
qua bảng hữu dụng biên.
Vấn đề đặt ra: B nên mua bao nhiêu kg X,
bao nhiêu lít Y để đạt TUmax.
02/27/14 23
II. Nguyên tắc tối đa hóa hữu dụng
X(kg) MUx(ñvhd) Y(lit) MUy(ñvhd)
1 50 1 30
2 44 2 28
3 38 3 26
4 32 4 24
5 26 5 22
6 20 6 20
7
8
12
4
7
8
16
10
02/27/14 24
II. Nguyên tắc tối đa hóa hữu dụng
2 điều kiện để tối đa hoá hữu dụng:
)2(**
)1(
IYX
PP
P
MU
P
MU
YX
Y
Y
X
X
=+
=
02/27/14 25
II. Nguyên tắc tối đa hóa hữu dụng
MUx
Px
=
MUy
Py
MUx
MUy
=
Px
Py
2
1
= 2=
Từ ĐK(1):