Tài liệu Thị trường độc quyền hoàn toàn pptx

I. Mộtsốvấnđề cơ bảnvềthị trường độcquyền
hòantòan.
II. Phântíchtrongngắnhạn.
III. Phântíchtrongdàihạn
IV. ChiếnlượcphânbiệtgiácủacácDN độcquyền.
V. Sự can thiệpcủachínhphủ vàothị trường độc
quyền.
4/2/2009
1
NGUYỄN VĂN BÌNH
Trongthị trường độcquyềnhòantòan, DN làngười
quyết địnhgiáthôngqua việcthay đổimứcsảnlượng.
1. Đặc điểmcủathị trường độcquyềnhòantòan.
2. Đặc điểmcủaDN độcquyềnhòantòan
4/2/2009NGUYỄN VĂN BÌNH
2
- Ngườibán: “mộtmìnhmộtchợ”.
- Sảnphẩm: “Hàng độc”
- Phânlọai độcquyền:
Ò + Độcquyềnvềtàinguyênchiếnlược. (Điện, nước, )
Ò + Độcquyềnvềbằngphátminh, sángchế. (Microsoft)
Ò + Độcquyềndo luật định. (Quốcphòng, thuốclá)
Ò + Độcquyềntựnhiên. cónhữngngànhcàngmởrộng
qui môcàngcóhiệuquả, chi phítrungbìnhcànggiảmdo
đóchỉ còn1 DN họat độngcóhiệuquả tạora độcquyềntự
nhiên. (Giaothông, thủylợi, )
4/2/2009NGUYỄN VĂN BÌNH
3
Ò ĐườngcầuđứngtrướcDN độcquyền cũng
chínhlà đườngcầuthị trường(D).
Ò Đườngdoanhthutrungbình (AR)cũngchínhlà

đườngcầuđứngtrướcdoanhnghiệp
TR P.Q
Ò AR = = = P
Ò Q Q
Ò Doanhthutrungbìnhbằnggiábán ở cácmức
sảnlượng(AR = P).
4/2/2009NGUYỄN VĂN BÌNH
4
Q P TR AR MR
1 10 10 10 10
2 9 18 9 8
3 8 24 8 6
4 7 28 7 4
5 6 30 6 2
6 5 30 5 0
7 4 28 4 -2
4/2/2009NGUYỄN VĂN BÌNH
5
*Phân tích bằng số lịêu
4/2/2009NGUYỄN VĂN BÌNH
6
T
R
18
10
0 1 2 5
Q
TR
AR, (D)
Q

MR
P
9
8
0 1 2
Ò Đường doanh thu biên (MR):
Ò Nếu hàm cầu thị trường códạng tuyến tính
P = a.Q + b
(1)
Ò => TR = P.Q = (a.Q + b). Q = a.Q
2
+b.Q
Ò => MR = (TR)’= 2a.Q + b
(2)
vídụ: P = -1/5 Q + 2000 =>MR = -2/5 Q + 2000
4/2/2009NGUYỄN VĂN BÌNH
7
Ò Mội quan hệ giácảvàdoanh thu biên của DN độc quyền thể
hiện qua công thức:
Ò P
Ò MR = P
Ò │E
D
│
Ò Vì: MR =∆TR/∆Q = ∆(P.Q)/∆Q = Q.∆P/∆Q + P.∆Q/∆Q =
P/P.Q.∆P/∆Q + P
Ò = P/E
D
+ P = P( 1 + 1/ E
D

) = P(1-1/│E
D
│)
Ò Nếu + │E
D
│ = ∞ => MR = P
Ò + │E
D
│ > 1 => MR> 0 => TR tăng
Ò + │E
D
│ < 1 => MR< 0 => TR giảm
Ò + │E
D
│= 1 => MR = 0 => TR
Max
Ò Do đó DN độc quyền luôn họat động trong khỏang giácócầu
co dãn nhiều │E
D
│> 1.
4/2/2009NGUYỄN VĂN BÌNH
8
1. Mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận.
2. Mục tiêu mở rộng thị trường màkhông bị
lỗ.
3. Mục tiêu tối đa hóa doanh thu ( TR
Max
).
4. Mục tiêu đạt lợi nhuận định mức theo chi
phí.

4/2/2009NGUYỄN VĂN BÌNH
9
Ò Phân tích bằng đồ thị
Cách phân tích cũng tương tự như trong thị trường cạnh
tranh hòan tòan. Đường TR vàTC của DN độc quyền được
mô tả trên đồ thị. Để đạt được lợi nhuận tối đa, DN độc
quyền sẽ SX ở mức sản lượng Q
1
tại đóchênh lệch giữa
TR vàTC làlớn nhất.
4/2/2009NGUYỄN VĂN BÌNH
10
TR,TC
TFC
0
-TFC
Q
c
Q
1
Q
D
TR
TC
Q
AR, (D)
AC
MC
MR
P

P
1
C
1
0
Q
1
Q
A
B
E
A
B
=> DN đạt ∏
Max
khi vàchỉ khi: MR =MC
Hàm cầu thị trường của sản phẩm X: P = -1/4 Q +280 và
chỉ có công ty A độc quyền sản xuất sản phẩm này với
hàm tổng chi phí: TC = 1/6Q
2
+ 30Q + 15000. Đơn vị tính
của giálà; nghìn đồng/ sản phẩm, đơn vị tính của sản
lượng làsản phẩm.
Hãy xác định; Sản lượng, giábán, vàmức lợi nhuận tối
đa?
4/2/2009NGUYỄN VĂN BÌNH
11
Ò Giải: Để tối đa hóa lợi nhuận, công ty A sẽ sản xuất sản
lượng Q thỏa mãn điều kiện:
Ò MR = MC

Ò Mà MR = 2.aQ + b => MR = -1/2Q + 280.
Ò MC = (TC)’= 1/3Q + 30
Ò => -1/2Q + 280 = 1/3Q + 30 => Q = 250.6/5 = 300 (sp)
Ò => P = -1/4. 300 +280 = 205 (nghìn đồng/sp)
Ò => п
Max
= TR –TC = P.Q –TC
Ò = 300.205 –(1/6. 300
2
+ 30.300 + 15000)
Ò = 22.500 (nghìn đồng)
4/2/2009NGUYỄN VĂN BÌNH
12
Vấn đề đặt ra làDN sẽ phân phối sản lượng sản xuất cho
các cơ sở theo nguyên tắc nào để tối thiểu hóa chi phísản
xuất?
Ò Đường chi phíbiên chung (MC) làtổng cộng theo hòanh độ
của đường chi phí biên cơ sở.
Ta cóthể viết: MC
(q1+q2)
= MC
q1
+ MC
q2
Ò Để tối thiểu hóa chi phísản xuất, DN nên phân phối sản
lượng cho các cơ sở sản xuất sao cho chi phíbiên giữa các
cơ sở phải bằng nhau vàbằng chi phíbiên chung.
MC
1
= MC

2
= = MC
4/2/2009NGUYỄN VĂN BÌNH
13
Ò Sự hình thành đường chi phíbiên chung
4/2/2009NGUYỄN VĂN BÌNH
14
MC
MC=MR
MC
1
MC
2
MC
0
Q
1
Q
2
Q
1
+ Q
2
Q
Ò Nếu đường chi phí
trung bình (AC) ở tất
cả các mức sản lượng
đều nhỏ hơn hay bằng
doanh thu trung bình
(AR), hay giábán (P),

DN độc quyền sản
xuất ở bất kỳ mức sản
lượng nào cũng đều
không có lợi
nhuận.Trong trường
hợp AR = P < AFC
Ò => DN phải đóng
cửa.
4/2/2009NGUYỄN VĂN BÌNH
15
P
TFC
AC
1
AC
2
AR,(D)
0
Q
Ò Trong trường hợp này cần
phải thỏa mãn 2 điều kiên:
Q
max
(1)
Và P >= AC hay TR >=TC
(2)
Trên đồ thị mức sản lượng nằn
trong khỏang [Q
1
, Q

2
] thỏa
mãn điều kiện (2), trong đó
sản lượng Q
2
thỏa mãn điều
kiện (1)
4/2/2009NGUYỄN VĂN BÌNH
16
P
AC
AR,(D)
0
P
2
Q
1
Q
2
Q
Ò Với vídụở1.2 , nếu mục tiêu của DN làtối đa hóa sản
lượng màkhông bị lỗ, DN sẽ SX ở mức sản lượng thỏa 2
điều kiện:
Ò Q
Max
(1)
Ò Và TR = TC (2)
Ò => P.Q = TC
Ò ó (-1/4Q + 280).Q = 1/6Q
2

+30Q + 15000
Ò ó Giải phương trình (bậc 2) ta có2 nghiệm thỏa mãn ĐK
(2)
Ò => Q
1
= 67,68; vàQ
2
= 532,2 = 532 (làm tròn số)
Ò => Q
Max
= 532 ( Thỏa mãn điều kiện (1) ).
Ò Khi đó P = -1/4. 532 +280 = 136 (đ/sp).
4/2/2009NGUYỄN VĂN BÌNH
17
Ò Trong trường hợp DN độc
quyền cần thu hồi vốn càng
nhiều càng tốt, thìmục tiêu
của DN lúc này làtối đa hóa
doanh thu.
Ò Bằng phương pháp đại số,
để TR
Max
, tức làtìm giátrị
cực đại của hàm tổng
doanh thu TR, ta lấy đạo
hàm bậc nhất của TR và
cho nóbằng 0.
Ò TR
Max
ó ( TR )’= 0

Ò => MR = 0
4/2/2009NGUYỄN VĂN BÌNH
18
P
P
*
0
Q
*
MR
Q
AR,(D)
A
Như vậy để tối đa hóa doanh
thu DN sẽ SX ở mức sản
lượng thỏa ĐK MR = 0. Đồ thị
trên cho thấy; mức giásẽlàP,
vàdoanh thu tối đa làP.Q là
diện tích hình chữ nhật PAQ0.
Ò Nếu DN muốn đạt lợi
nhuận định mức =
m% so với chi phí, thì
DN sẽ SX và định giá
bán theo nguyên tắc:
Ò P = (1 + m). AC
Ò hay là
Ò TR = (1 + m ). TC
4/2/2009NGUYỄN VĂN BÌNH
19
P

P
m
C
(1+m)AC
AC
AR,(D)
Q
Q
1
Q
2
Q
1
vàQ
2
đều cho mức lợi nhuận làm% so với chi phí,
nhưng DN sẽ chọn Q
2
cósản lượng lớn hơn (vìsao?),
và ấn định giábàn bằng P
m
Vídụ: Cho m =10%, hãy xác định các chỉ tiêu còn
lại?
Ò Mục tiêu của DN trong dài hạn làtối đa hóa lợi nhuận. tùy
thuộc vào qui mô của thị trường và điều kiện sản xuất trong
dài hạn của DN, màcóthể thiết lập các lọai qui mô khác
nhau để tối đa hóa lợi nhuận:
Ò 1-Qui mô sản xuất nhỏ hơn qui mô tối ưu.
Ò 2-Qui mô sản xuất bằng qui mô tối ưu.
Ò 3-Qui mô sản xuất lớn hơn qui mô tối ưu.

Ò Ta lần lượt nghiên cứu từng trường hợp.
4/2/2009NGUYỄN VĂN BÌNH
20
Ò Khi qui mô tiêu thụ của thị trường quánhỏ, đường
doanh thu biên (MR) cắt đường chi phítrung bình dài
hạn (LAC) về bên trái( B) điểm cực tiểu (A). Để tối đa
hóa lợi nhuận, DN độc quyền phải thiết lập qui mô sản
xuất nhỏ hơn qui mô sản xuất tối ưu, vàsản xuất ở mức
sản lượng nhỏ hơn sản lượng tối ưu.
4/2/2009NGUYỄN VĂN BÌNH
21
P
P
S
C
SMC
SAC
LMC
LAC
AR,(D)
MR
Q
Q
*
Q
S
0
B
A
Ò Để tối đa hóa lợi nhuận, DN sẽ quyết định sản xuất ở sản

lượng Q (< Q
*
),
Ò tại đóLMC = MR, ấn định giábán làP, chi phítrung bình
dài hạn làC, vàlợi nhuận tối đa được xác định.
Ò Π
Max
= TR-TC = (P –C). Q
Ò Để tối thiểu hóa chi phí ở sản lượng Q, DN sẽ thiết lập qui
mô sản xuất (SAC) trong ngắn hạn tiếp xúc với đường LAC
tại mức sản lượng Q.
Ò Tại đó: SAC = LAC = C ; và
Ò SMC = LMC = MR
Ò Qui mô SAC nhỏ hơn qui mô tối ưu LAC
min
.
Ò Sản lương Q nhỏ hơn sản lương tối ưu Q
*
.
4/2/2009NGUYỄN VĂN BÌNH
22
Ò Khi qui mô tiêu thụ của thị trường tương đối lớn, đường
MR cắt đường LAC tại điểm cực tiểu (LAC
min
). Khi đó
DN cóthể thiết lập qui mô sản xuất tối ưu, sản xuất với
mức sản lượng tối ưu.
Ò Để tối đa hóa lợi nhuận, DN độc quyền sẽ sản xuất ở
mức sản lượng Q sao cho:
Ò LMC = MR = LAC

min
4/2/2009NGUYỄN VĂN BÌNH
23
DN sẽ thiết lập qui mô sản xuất
tối ưu SAC tiếp xúc với LAC tại
LAC
min
, ứng với mức sản lượng
Q
*
, ấn định mức giáP, và thu
được lợi nhuận tối đa làdiện tích
hình chữ nhật P*ABC
*
.
P
P
*
C
*
0 Q
*
MR
Q
AR,(D)
LAC
SAC
LMC
SMC
A

B
Ò Khi qui mô thị trường quá
lớn, đường MR cắt đường
LAC về phía bên phải điểm
cực tiểu. DN phải thiết lập
qui mô sản xuất lớn hơn
qui mô sản xuất tối ưu, Qui
mô sản xuất phùhợp là
đường SAC tiếp xúc với
đường LAC tại sản lượng
Q. Tại đó:
Ò SAC = LAC = C
Ò SMC = LMC = MR
Ò Vàsản xuất ở mức sản
lượng : Q
L
> Q*
4/2/2009NGUYỄN VĂN BÌNH
24
P
P
L
C
L
0
Q
L
MR
Q
LAC

SAC
LMC
SMC
A
B
AR,(D)
Để tối đa hóa lợi nhuận DN độc quyền
nên sản xuất ở mức sản lượng Q
L
, ấn
định giábán P
L
, vàthu lợi nhuận tối đa
làdiện tích hình chữ nhật P
L
ABC
L
.
Q*
Ò Trong ngắn hạn, Doanh nghiệp độc quyền cóthể bị lỗ (tuy
hiếm gặp). DN độc quyền luôn chủ động điều chỉnh sản
lượng, ấn định giábán để dạt được mục tiêu của DN.
Ò Trong dài hạn, DN độc quyền luôn thiết lập được qui mô
sản xuất tương thích với qui mô tiêu thụ của thị trường, giá
bán độc quyền luôn lớn hơn chi phítrung bình dài hạn, DN
luôn thu được lợi nhuận kinh tế trong dài hạn.
Ò “CÁC DOANH NGHIỆP
LUÔN MUỐN TRỞ THÀNH ĐỘC
QUYỀN”
4/2/2009NGUYỄN VĂN BÌNH

25
4/2/2009NGUYỄN VĂN BÌNH
26
4/2/2009NGUYỄN VĂN BÌNH
27