Nội dung của tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng và bài học cho bản thân từ quan điểm: phải tu dưỡng đạo đức suốt đời.

Đề tài: Nội dung của tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng và bài
học cho bản thân từ quan điểm: phải tu dưỡng đạo đức suốt đời.
MỞ ĐẦU
Trước lúc đi xa, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã để lại lời di huấn dặn dò
về Đảng, và vấn đề đạo đức cách mạng: "Đảng ta là một Đảng cầm quyền.
Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, phải
thật sự cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong
sạch, phải xứng đáng là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân". Cả
cuộc đời của mình, Người đã tự thực hiện một cách hoàn chỉnh, trọn vẹn
những tư tưởng và khát vọng đạo đức cách mạng; Người vừa là nhà lý luận
đạo đức cách mạng, vừa là một tấm gương đạo đức trong sáng gần gũi và
độc đáo nhất. Về đạo đức cách mạng, Hồ Chí Minh nói: "Đạo đức đó khơng
phải là đạo đức thủ cựu. Nó là đạo đức mới. Đạo đức vĩ đại, nó khơng vì
danh vọng của cá nhân, mà vì lợi ích chung của Đảng, của dân tộc, của loài
người". Và theo cách diễn đạt bình dị của Người: Đạo đức như gốc của cây,
ngọn nguồn của sông suối, sức mạnh của con người, sức có mạnh mới gánh
được nặng, và đi được xa. Ngay trong những năm kháng chiến chống Mỹ
cứu nước, Đảng ta tiến hành sự nghiệp vĩ đại giải phóng và thống nhất đất
nước, Người đã khái quát và cảnh báo: "Một dân tộc, một Đảng và mỗi con
người, ngày hơm qua là vĩ đại, có sức hấp dẫn lớn, không nhất định hôm nay
và ngày mai vẫn được mọi người yêu mến và ca ngợi, nếu lòng dạ khơng cịn
trong sáng nữa, nếu sa vào chủ nghĩa cá nhân". Người cũng thường xuyên
nhấn mạnh: "Đảng phải là đạo đức, là văn minh", cán bộ, đảng viên có đạo
đức cách mạng phải vừa hồng vừa chuyên, hội tụ đủ đức tài, đức là gốc; phải
có sự trung với nước, và hiếu với dân. Tư tưởng và tấm gương đạo đức cách
mạng trong sáng của Hồ Chí Minh là tài sản tinh thần vô giá của Đảng và
1


dân tộc ta. Nghiên cứu, học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh
là niềm vinh dự, tự hào của mỗi cán bộ, công chức, học sinh - sinh viên đối

với Bác kính yêu - một con người mà tư tưởng và tầm vóc vĩ đại đã vượt qua
mọi không gian và thời gian, trở thành một biểu tượng đẹp đẽ của văn minh
nhân loại: Anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hố thế giới. Vì vậy,
việc nghiên cứu nội dung “Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng và
bài học cho bản thân từ quan điểm: phải tu dưỡng đạo đức suốt đời” là vấn
đề có ý nghĩa lý luận và thực tiễn nóng hổi trong giai đoạn hiện nay và lâu
dài hơn nữa.

2


NỘI DUNG CHÍNH
I. Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng
Tư tưởng HCM là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc những
vấn đề cơ bản của CM VN, là kết quả của sự vận dụng và phát triển sáng tạo
CN Mác-Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta, kế thừa và và phát triển các
giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại.
Đó là tư tưởng về giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con
người; về độc lập dân tộc gắn liên với CNXH, ... Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc
biệt quan tâm đến vấn đề đạo đức cách mạng, xuyên suốt cuộc đời hoạt động
Cách mạng, Người luôn đặt vấn đề này lên hàng đầu, một cách nhất quán. Bắt
đầu sự nghiệp cách mạng là bắt đầu giáo dục lý tưởng cách mạng và đạo đức
cách mạng cho những người yêu nước, cho thanh niên, cho quần chúng nhân
dân. Hồ Chí Minh không chỉ là người giáo dục đạo đức cách mạng mà còn là
hiện thân của đạo đức cách mạng, nêu gương cho tồn Đảng, tồn dân ta.Theo
Hồ Chí Minh, đạo đức là cái gốc, nền tảng của người cách mạng: Cũng như
sơng thì có nguồn mới có nước, khơng có nguồn thì sơng cạn. Cây phải có
gốc, khơng có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, khơng có
đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng khơng lãnh đạo được nhân dân. Người coi
đạo đức như sức mạnh của con người, là động lực để người chiến sĩ cách

mạng khơng ngại khó khăn gian khổ sẵn sàng ra sức bảo vệ, xây dựng Tổ
quốc. Ngoài ra, Hồ Chí Minh cịn nhận định, đạo đức cách mạng được xem là
thước đo lòng cao thượng của mỗi con người; Là sức hấp dẫn của chế độ xã
hội xã hội chủ nghĩa.Hồ Chí Minh có nhiều bài viết trực tiếp hoặc gián tiếp
liên quan đến đạo đức cách mạng (Đường cách mệnh, Đạo đức cách mạng,
Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân, Di chúc,…),
người đã bàn nhiều về đạo đức của người đảng viên, cán bộ và đạo đức công
dân, đến đạo đức từng ngành, từng lực lượng, người già, người trẻ,…Khái
3


quát lại có bốn phẩm chất đạo đức cơ bản về đạo đức con người Việt Nam
trong thời đại mới.
Một là, trung với nước, hiếu với dân là phẩm chất bao trùm nhất, quan
trọng nhất. Trung – Hiếu là khái niệm đạo đức cũ, khái niệm đạo đức Nho
giáo, chứa đựng nội dung hạn hẹp “trung với vua, hiếu với cha mẹ”. Vận dụng
khái niệm đó, Hồ Chí Minh đã đưa vào nội dung hoàn toàn mới: “trung với
nước, hiếu với dân”: trung với nước là sự trung thành với sự nghiệp dựng
nước, giữ nước và xây dựng đất nước của nhân dân. Nước ở đây là nước của
dân, còn dân là người làm chủ, chủ nhân của đất nước, “bao nhiêu quyền hạn
đều của dân”, “bao nhiêu lợi ích đều vì dân”. Vì thế, theo Hồ Chí Minh, tư
tưởng mà Người đề xướng “hiếu với dân”, không phải chỉ dừng lại ở chỗ
thương dân, mà là gần dân, gắn bó với dân, kính trọng và học tập dân, dựa
hẳng vào dân, lấy dân làm gốc. Đối với cán bộ, đảng viên, Hồ Chí Minh cịn
u cầu cao hơn: đó là “tận trung, tận hiếu”, có như vậy mới xứng đáng là
Đảng của đạo đức và văn minh, cán bộ vừa là người lãnh đạo, vừa là người
đầy tớ thật trung thành của nhân dân.“Trung với nước, hiếu với dân, suốt đời
phấn đấu hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội...” là
chuẩn mực đạo đức bao trùm của con người Việt Nnam, là định hướng chính
trị - đạo đức lớn nhất cho mỗi người, là khát vọng vươn lên tự hồn thiện

mình của tất cả chúng ta theo ngọn cờ, tư tưởng đạo đức HCM.
Hai là, cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ tư là những phẩm chất được
Hồ Chí Minh đề cập nhiều nhất, thường xuyên nhất trong các bài viết, bài nói
về đạo đức cách mạng. Đây là phẩm chất đạo đức giải quyết mối quan hệ “với
tự mình”.Cần tức là lao động cần cù, siêng năng, tự lực cánh sinh, có kế
hoạch, sáng tạo và có năng suất cao. Kiệm là tiết kiệm sức lao động, thì giờ,
tiền của của nhân dân, của nước, của bản thân, tiết kiệm từ cái nhỏ đến cái to,
khơng phơ trương, hình thức, xa xỉ, hoang phí....Liêm là trong sạch, khơng
4


tham lam. “Luôn luôn tôn trọng của công, của dân”, liêm khiết trong mọi
hồn cảnh “khơng tham địa vị, khơng tham tiền tài. Không tham sung sướng.
Không ham người tâng bốc mình”.Chính nghĩa là khơng tà, thẳng thắn, đứng
đắn. Đối với mình đối với người và đối với việc. Việc thiện thì dù nhỏ mấy
cũg làm, việc ác thì dù nhỏ mấy cũng tránh.Hồ Chí Minh cho rằng cần, kiệm,
liêm chính là bốn đức tính cần có của con người, một lẽ tự nhiên. “Trời có
bốn mùa Xuân, Hạ, Thu, Đơng….”
Về chí cơng vơ tư, theo Hồ Chí Minh là “khi làm bất cứ việc gì cũng
đừng nghĩ đến mình trước, khi hưởng thụ thì mình nên đi sau”, “phải lo trước
thiên hạ, vui sau thiên hạ”.Hồ Chí Minh đã dành nhiều bài nói, bài viết để
phân tích, giải thích sinh động, cụ thể và sâu sắc về các phẩm chất trên, đồng
thời chỉ ra quan hệ mật thiết giữa chúng với nhau. Cần, kiệm, liêm, chính tốt
sẽ dẫn tới chí cơng vơ tư, và chí cơng vơ tư, một lịng vì vì dân, vì nước nhất
định sẽ thực hiện được cần, kiệm, liêm, chính. Người yêu cầu mọi người dân
Việt Nam đều phải rè luyện, tu dưỡng theo tác phẩm chất trên, trong đó đặc
biệt là cán bộ, đảng viên có chức, có quyền: “Trước nhất là cán bộ các cơ
quan, các đồn thể, cấp cao thì quyền to, cấp thấp thì quyền nhỏ. Dù to hay
nhỏ, có quyền mà thiếu lương tâm là có dịp đục khoét, có dịp ăn của đút, có
dịp “dĩ cơng vi tư”.

Ba là, yêu thương con người là một trong những phẩm chất đạo đức
đẹp đẽ và cao cả nhất mà Hồ Chí Minh yêu cầu và khẳng định đối với con
người Việt Nam và chính HCM đã chứng minh tuyệt vời phẩm chất đó bằng
tồn bộ cuộc đời mình. Hồ Chí Minh u thương đồng bào, đồng chí của
Người, khơng phân biệt miền xuôi hay miền ngược, già hay trẻ, trai hay gái...
hễ là người Việt Nam u nước thì đều có chỗ trong tấm lòng nhân ái của
Người, nhưng trước hết là dành cho những người cùng khổ, những người lao
động bị áp bức, bóc lột. Khơng có tình u thương đó, khơng có thể nói đến
5


cách mạng, càng khơng thể nói đến lý tưởng xã hội chủ nghĩa. Tình u
thương đó gắn liền với thái độ tôn trọng con người, biết cách ngăn đỡ con
người, rộng lượng và khoan dung với người, đồng thời nghiêm khắc với
mình.Vì u thương vơ hạn đối với con người, HCM coi đấu tranh giải phóng
dân tộc, giành độc lập tự do là con đường để giải phóng con người, coi con
người được giải phóng và được sống trong độc lập, tự do là nguyện vọng sâu
xa và hạnh phúc lớn lao của chính con người. Yêu thương con người gắn liền
với niềm tin tuyệt đối vào khả năng tự giải phóng của con người, vào năng lực
và khát vọng vươn lên tự hồn thiện mình theo lý tưởng chân, thiện, mỹ.Tình
yêu thương con người của HCM là một biểu hiện sáng ngời của việc thấm
nhuần chủ nghĩa M-L. Theo người chủ nghĩa M-L là phải sống với nhau có
tình có nghĩa. Đó là tình u thương khơng chỉ trong phạm vi dân tộc mà cả
phạm vi nhân loại.
Bốn là, tinh thần quốc tế trong sáng. Tinh thần quốc tế là một phẩm
chất đạo đức bắt nguồn từ bản chất của giai cấp công nhân và chế độ xã hội
chủ nghĩa. Chủ tịch HCM là nhà yêu nước nhiệt thành, một chiến sĩ quốc tế vĩ
đại. Người không chỉ giáo dục tinh thần quốc tế trong sáng, thủy chung mà
còn là hiện thân của tinh thần quốc tế, kết hợp chủ nghĩa yêu nước chân chính
và chủ nghĩa quốc tế vô sản.Hơn nữa thế kỷ hoạt động cách mạng, Hồ Chí

Minh ln tơn trọng, quan tâm đến các dân tộc. Người đặt sự nghiệp cách
mạng của dân tộc Việt Nam trong quỹ đạo cách mạng thế giới; coi thắng lợi
của nhân dân Việt Nam cũng là thắng lợi chung của nhân dân tiến bộ thế giới,
thắng lợi của bạn cũng là thắng lợi của mình. HCM lên án và đấu tranh chống
chia rẽ, hằn thù, bất bình đẳng, phân biệt chủng tộc; đoàn kết với các lực
lượng cách mạng và tiến bộ khắp thế giới. Người gắn mục tiêu đấu tranh của
nhân dân Việt Nam với mục tiêu chung của nhân loại là hịa bình, độc lập dân
tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội. Tinh thần quốc tế trong sáng, thủy chung, trước
6


sau như một của HCM là một tài sản vô giá của Đảng và dân tộc. Những
phẩm chất đạo đức cách mạng nói trên vì mục tiêu độc lập dân tộc và chủ
nghĩa xã hội. Vì vậy, cần có những phương pháp xây dựng mang tính nguyên
tắc, thể hiện nội dung khoa học và cách mạng.Tu dưỡng bền bỉ suốt đờiBác
từng nói: “đã là người thì ai cũng có chỗ hay, chỗ dở, chỗ xấu, chỗ tốt, ai cũng
có thiện, có ác ở trong mình. Nhưng tất cả những tốt, xấu, hiền, dữ, thiện, ác
đều lệ thuộc vào sự giáo dục và rèn luyện mà nên”.Rèn luyện và tu dưỡng đạo
đức là việc cần thực hiện bền bỉ, “như rửa mặt hằng ngày”. Và vấn đề quan
trọng là mỗi người phải biết tự nhận thức chính bản thân mình để từ đó khắc
phục điểm yếu, phát huy điểm mạnh. Đó chính là sự “tu thân”, việc đầu tiên
cần làm để trở thành người “quân tử”. Và điều đó cần thực hiện bền bỉ suốt
đời. Bác đã chỉ rõ: Đạo đức cách mạng khơng phải từ trên trời sa xuống. Nó
do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hằng ngày mà phát triển và củng cố. Cũng như
ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong.Những quan điểm của
Bác về việc rèn luyện, tu dưỡng đạo đức dành cho cán bộ, đảng viên vẫn còn
nguyên ý nghĩa, giá trị đối với đội ngũ công chức chúng ta ngày nay. Rèn
luyện bản thân theo bốn chữ Cần, Kiệm, Liêm, Chính, người cơng chức sẽ trở
thành người có tư cách đạo đức sáng trong, thực sự trở thành con người cách
mạng, thực tâm phụng sự Tổ quốc, phụng sự nhân dân và đồng thời, đem lại

hạnh phúc cho chính bản thân mình. Nói đi đôi với làm, phài nêu gương về
đạo đứcCông chức các cấp từ trung ương đến cơ sở đều phải nói đi đơi với
làm để làm mực thước cho nhân dân thực hiện theo, như vậy mới có sức
thuyết phục. Bản thân Chủ tịch HCM cũng chính là một tấm gương nói đi đơi
với làm. Do đó, từ Bác có một sức lan toả, lôi kéo mãnh liệt để mọi người
thực hiện theo lời kêu gọi của Người. Hồ Chí Minh cho rằng: các dân tộc
phương Đơng đều giàu tình cảm, và đối với họ một tấm gương sống còn có
giá trị hơn một tram bài diễn văn tuyên truyền,… Xây đi đôi với chống đồng
7


thời với rèn luyện đạo đức, cần phải đấu tranh chống những hành vi phi đạo
đức. Đó hồn tồn khơng phải là điều dễ dàng. Nó khơng chỉ là việc chống
những hành vi phi đạo đức của người khác, mà khó khăn hơn, nó là sự tự đấu
tranh trong bản thân mỗi một con người nhằm chống lại lòng tham, sự vị kỷ,
óc tư lợi, cái mà Bác gọi là “lịng tà”, là “kẻ thù trong mình”. Chống là để
xây dựng và hoàn thiện đạo đức của mỗi con người. Khơng chống thì khó có
thể xây được. Ý nghĩa của tư tưởng đó đối với việc tu dưỡng rèn luyện đạo
đức của cán bộ, đảng viên, học sinh – sinh viên hiện nay.
II. Bài học cho bản thân từ quan điểm: phải tu dưỡng đạo đức suốt
đời.
Đối với mỗi cá nhân khác nhau thì sẽ có sự nhìn nhận về đạo đức cách
mạng có thể khơng hồn tồn giống nhau. Dưới đây là thực trạng cũng như
định hướng bản thân về việc tu dưỡng đạo đức cách mạng cụ thể như sau:
– Thực trạng về đạo đức cách mạng:
Hiện nay, vấn đề đạo đức cách mạng được đề cao theo hướng đẩy mạnh
mạnh mẽ đối với cán bộ, công chức, viên chức, lãnh đạo,…
Nhìn chung, ta nhận thấy, đa phần các chủ thể đã đáp ứng được những
nhiệm vụ đặt ra, có ý thức kỷ luật, có tinh thần trách nhiệm trong công việc,
đặt ra lối sống lành mạnh để thực hiện góp phần vào sự phát triển của kinh tế

xã hội nhất là trong thời kỳ – hội nhập kinh tế quốc tế.
Bên cạnh mặt tích cực đó trong rèn luyện đạo đức cách mạng thì hiện
nay vẫn có những điểm tiêu cực xuất hiện trong cuộc sống hằng ngày. Trong
đó, cụ thể là một số cá nhân, tổ chức hay một bộ phận cán bộ, đảng viên bị
thoái hóa, biến chất, thiếu tu dưỡng và rèn luyện đạo đức cách mạng. Từ đó,
gây ra việc bản thân ích kỷ, bị sa đà vào những cám dỗ về lợi ích vật chất gây
8


ra những sự việc đáng buồn, rạn nứt niềm tin trong lòng nhân dân đối với
Đảng và Nhà nước.
– Định hướng của bản thân về việc nâng cao, tu dưỡng đạo đức cách
mạng:
Việc mỗi cá nhân, tổ chức cần có một kế hoạch, định hướng riêng trong
việc nâng cao, tu dưỡng đạo đức cách mạng đó chính là một việc làm cần thiết
ngay lúc này. Dưới đây là những định hướng của bản thân về việc nâng cao,
tu dưỡng đạo đức cách mạng:
+ Dù là bất cứ ai, công dân hay cán bộ, viên chức, công chức, học sinh
hay sinh viên ở bất kỳ đơn vị nào cũng cần nêu cao tinh thần ý thức về đạo
đức cách mạng, bên cạnh đó cần kịp thời chấn chỉnh những hành vi biểu hiện
không đúng đắn.
+ Mỗi chúng ta sẽ cần noi theo những tấm gương sáng, khơng sa đà đua
địi theo những bộ phận suy thoái đạo đức cách mạng, đồng thời tố cáo, phản
ánh tới cơ quan có thẩm quyền để kịp thời xử lý triệt để những hành vi tiêu
cực đó.
+ Kiến nghị với các cơ quan có thẩm quyền về việc thường xuyên tổ
chức giáo dục để nhằm mục đích có thể tun truyền về đạo đức cách mạng
Chủ tịch Hồ Chí Minh,..
+ Bên cạnh đó sẽ cần thường xuyên kiểm tra đồng thời nghiêm khắc xử
lý, không bao che những trường hợp sai phạm dù là công dân hay cán bộ để

nhằm từ đó có thể củng cố niềm tin của toàn dân với Nhà nước, pháp luật Việt
Nam
9


+ Ngồi ra, khơng chỉ nghiêm khắc xử lý những người có hành vi đạo
đức cách mạng cơng minh mà việc khen thưởng đối với những cá nhân, tổ
chức gương mẫu về đạo đức, lối sống cũng rất cần thiết. Từ đó, tạo ra động
lực để mà mỗi chúng ta cố gắng noi theo, phát huy những chuẩn mực đáng
học hỏi.
+Bồi dưỡng thế giới quan, phương pháp luận của chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; Nêu cao tinh thần yêu nước, yêu chủ nghĩa xã
hội, có ý chí vươn lên trong lao động, học tập, bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ
nghĩa; Biết giữ gìn đạo đức, nhân phẩm, lương tâm, danh dự. Bên cạnh đó,
trong bối cảnh cải cách mở cửa, hội nhập quốc tế sâu rộng, mỗi cán bộ, đảng
viên hằng ngày, hằng giờ phải đối mặt với những tác động tiêu cực từ đời
sống xã hội
Như vậy, ta nhận thấy, trong giai đoạn hiện nay, mỗi cá nhân chúng ta
cần có định hướng riêng của bản thân về việc nâng cao, tu dưỡng đạo đức
cách mạng, thơng qua đó mỗi người cũng sẽ góp một chút sức lực nhỏ bé tạo
nên một lối sống lành mạnh, đấu tranh đẩy lùi những biểu hiện, hành vi suy
thối về đạo đức cách mạng trên đất nước.
Chính vì vậy mà rèn luyện đạo đức cách mạng của đội sinh viên có ý
nghĩa cơ bản vừa cấp bách trong giai đoạn hiện nay. Từ thực tế đó, bản thân
đưa ra giải pháp sau:
Một là, đẩy mạnh giáo dục, nêu cao tính tiền phong gương mẫu, tự giác
trong các tổ chức đảng, từng sinh viên về thường xuyên tu dưỡng rèn luyện
học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Cụ thể trong mỗi tổ
chức đảng, nhất là thái độ tinh thần trách nhiệm cá nhân trong tự giáo dục, tự
đào tạo nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị của đơn vị. Thực hiện đúng
10

quan điểm học đi đôi với hành, học tập đạo đức của Người thì phải gắn chặt
với việc thực hành tu dưỡng rèn luyện thường xuyên và phấn đấu không
ngừng để làm theo tấm gương đạo đức ấy. Nếu học mà khơng hành, nếu nói
mà khơng làm thì coi như chưa học, khơng kiên trì và có ý chí quyết tâm
thường xuyên tu dưỡng trau dồi phẩm chất đạo đức, rèn luyện tác phong lối
sống hằng ngày.
Hai là, thường xuyên liên tục tự tu dưỡng, rèn luyện, học tập phấn đấu
theo tấm gương đạo đức Bác Hồ là phải có kế hoạch cụ thể, thiết thực, chú ý
đến chất lượng, hiệu quả. Tiếp tục học tập và làm theo là phải tranh thủ tác
động vào nhận thức, tâm tư tình cảm và ý chí quyết tâm hành động bền bỉ của
mỗi người. Thơng qua sự kiên trì tự giáo dục đào tạo mà lan tỏa đến với tất cả
mọi người trong cơ quan, đơn vị, gia đình, trong mơi trường giáo dục, công
tác ở đơn vị cơ sở. Thấu triệt việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ
Chí Minh trước hết là cho bản thân, gia đình, cơ quan, trường học mình.
Ba là, phải thực hành những chuẩn mực đạo đức ciw bản. trong xây
dựng đạo đức mới, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu lên những giá trị chuẩn
mực của đạo đức cách mạng chung, cơ bản của con người Việt Nam trong
thời đại mới. Đó là: Trung với nước, hiếu với dân. Theo Chủ tịch Hồ Chí
Minh, trung với nước phải gắn liền với dân, bởi nước là nước của dân, còn
dân lại là chủ nhân của đất nước. Trung với nước là tuyệt đối trung thành với sự
nghiệp dựng nước và giữ nước, trung thành với con đường đi lên CNXH của đất
nước, suốt đời phấn đấu cho Đảng, cho Cách mạng. Hiếu với dân thể hiện ở chỗ
thương dân, tin dân, phục vụ nhân dân hết lòng. Trung với nước, hiếu với dân
đối với thanh niên, sinh viên hiện nay là: Tự nguyện, tự giác suốt đời phấn đấu cho
cho độc lập của Tổ quốc, tự do cho nhân dân, xây dựng XHCN, biến lý tưởng xã
11

hội của Đảng, của dân tộc thành hiện thực, bất chấp mọi khó khăn thử thách,
kể cả hy sinh tính mạng của mình khi cần thiết; ln coi mình là cơng bộc của
dân, hết lịng, hết sức phục vụ nhân dân, để cho dân tin, dân phục, dân yêu.
Cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ tư. “Cần, kiệm, liêm, chính” là bốn chuẩn mực
đạo đức, cịn “chí cơng vơ tư” là hai nguyên tắc ứng xử gắn liền với hoạt động
hàng ngày của con người. Đối với sinh viên hiện nay, các chuẩn mực đạo đức và
nguyên tắc ứng xử này biểu hiện ở sự cần cù, siêng năng, học tập, lao động, biết
lập kế hoạch và sáng tạo trong hoạt động để thu được hiệu quả cao; biết tiết kiệm
thì giờ, tiền của, khơng xa hoa, lãng phí, khơng phơ trương, hình thức; ln
tơn trọng, giữ gìn của cơng, không ham địa vị, tiền tài…
Yêu thương con người. Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh ln xác
định, tình u thương con người là một trong những chuẩn mực đạo đức
cao đẹp của con cách mạng. Người là tấm gương thực hành đầy đủ các
chuẩn mực yêu thương con người sâu sắc. Tình u thương đó khơng
chỉ ở suy nghĩ mà phải hiện thực hóa bằng hành động như: Ln ln
biết làm điều có lợi, tránh điều hại cho dân, biết hy sinh bảo vệ dân, coi
trọng việc xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với bạn bè, đồng chí để giúp
nhau cùng tiến bộ.
Tinh thần quốc tế trong sáng. Tinh thần quốc tế trong sáng là tinh thần đoàn
kết quốc tế, tinh thần đoàn kết với các dân tộc bị áp bức, với nhân dân lao động
các nước, với những người tiến bộ trên thế giới. Mỗi sinh viên Việt Nam cần phải
nắm vững quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng và nhà nước về công tác
đối ngoại và hội nhập quốc tế; phấn đấu học tập, lao động tốt để góp phần trí lực
của mình nhằm phát triến tinh thần quốc tế trong sáng cho đất nước
Như vậy, chăm lo giáo dục đạo đức cho sinh viên Việt Nam hiện nay có ý
12


nghĩa rất quan trọng trong việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho sự
nghiệp Cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa. Cùng với giáo dục thể chất, văn hố,

giáo dục chuyên môn, nghiệp vụ

KẾT LUẬN
Đã đến lúc xã hội cần nhìn nhận vấn đề đạo đức học sinh, sinh
viên trong nhà trường hiện nay với một tinh thần trách nhiệm nghiêm
túc. Cần phải đổi mới hoàn toàn cách thức mà lâu nay chúng ta đã dùng
để giáo dục đạo đức học sinh, sinh viên. Bản thân giáo dục đã mang tính
xã hội hóa, nhà nước cần tạo điều kiện để tồn dân tham gia vào cơng tác
giáo dục học sinh, sinh viên. Điều quan trọng là cần có một môi trường xã
hội lành mạnh, mọi người sống tuân thủ pháp luật và tôn trọng những giá trị
đạo đức xã hội. Một môi trường xã hội tốt sẽ tác động vào nhận thức của
học sinh, sinh viên và học sinh – sinh viên phải là những người tuân thủ
những nguyên tắc ứng xử đã được học trong nhà trường mà cả xã hội đang
áp dụng.
Để cho tư tưởng cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ tư của Hồ Chí
Minh thấm sâu vào nhận thức của sinh viên, đòi hỏi cần phải tăng cường công tác
tuyên truyền, giáo dục đạo đức. Đặc biệt là các tổ chức đoàn thể như: nhà trường,
đồn thanh niên, hội sinh viên… phải có kế hoạch giới thiệu và tổ chức các cuộc
thi tìm hiểu về cuộc đời và sự nghiệp của Người. Bên cạnh đó tăng cường công tác
giáo dục ý thức, tuyên truyền phổ biến pháp luật cho sinh viên để giúp họ
điều chỉnh hành vi phù hợp với pháp luật, tránh vi phạm
13


pháp luật, làm việc theo hiến pháp và pháp luật.Đồng thời
mỗi người cha, người mẹ, người thầy, cô phải là một tấm
gương sáng để các bạn trẻ noi theo chứ khơng phải giáo dục bằng lời nói
sng, hơ to khẩu hiệu. Giúp họ điều chỉnh hành vi phù hớp với pháp luật, tránh
phạm pháp, làm việc theo hiến pháp và pháp luật. Đồng thời mỗi người cha, người
mẹ, người thầy cô phải là một tấm gương sáng để các bạn trẻ noi theo chứ khơng

phải giáo dục bằng lời nói sng, hơ to khẩu hiệu. Ngồi ra bản than sinh viên
cũng phải tự rèn luyện, chăm chỉ, chịu khó, có tinh thần học hỏi, tìm tịi, sáng tạo
trong học tập, thường xuyên nâng cao tri thức, làm chủ được bản than không bị lôi
kéo vào các tệ nạn xã hội, tự giác tu dưỡng và thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh
về đạo đức cách mạng. Dưới ánh sáng của người, chúng ta tin tưởng và tự hào,
không ngừng vươn tới những phẩm chất cao đẹp nhất của loài người trong xã hội
ngày mai.

14


Tài liệu tham khảo
1.Hồ Chí Minh, Tồn tập, tập 7, Nxb CTQG, Hà Nội.1996, tr.480, 64.
2. Hồ Chí Minh, Tồn tập, tập 5, Nxb CTQG, Hà Nội 1995, tr.252-253, 636.
3. Hồ Chí Minh, Tồn tập, tập 9, Nxb CTQG, Hà Nội,1996, tr.283, 285.
4. Hồ Chí Minh, Tồn tập, tập11, Nxb CTQG, Hà Nội,1996, tr.186.
5. Hồ Chí Minh, Tồn tập, tập 4, Nxb CTQG, Hà Nội, 1995, tr.158.
6. Nông Đức Mạnh, "Phát huy truyền thống vẻ vang của Đảng, không ngừng
học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ ChíMinh", Báo Nhân dân,
3/2/2007, tr.4. Đ.C.S.V.N. Văn kiện Đại hội đại biểu tồn quốc lần thứ X, Nxb
Chính trị quốc gia, H. 2006, 48.
8. Nông Đức Mạnh, "Phát huy truyền thống vẻ vang của Đảng, không ngừng
học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh", Báo Nhân dân,
9. Hồ Chí Minh tồn tập, Nxb Chính trị quốc gia – năm 2002.
10. Nghiên cứu Tư tưởng Hồ Chí Minh, Nxb Chính trị quốc gia – năm 1993.

15