Khóa luận tốt nghiệp: Nghiên cứu chiết rút tinh dầu và pectin từ vỏ bưởi để ứng dụng trong thực phẩm

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
BỘ MƠN CƠNG NGHỆ HĨA HỌC

KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP

NGHIÊN CỨU CHIẾT RÚT TINH DẦU VÀ PECTIN TỪ VỎ BƯỞI
ĐỂ ỨNG DỤNG TRONG THỰC PHẨM

GVHD: ThS. Nguyễn Anh Trinh
SVTH: Đặng Ngọc Lãnh

package buoi3;

Tp.HCM, tháng 8/2011

import java.awt.BorderLay out;
import java.awt.FlowLayout;
import javax.swing.JButton;
import javax.swing.JCheckBox;
import javax.swing.JFrame;
import javax.swing.JLabel;
import javax.swing.JPanel ;
import javax.swing.JRadi oButton;
import javax.swing.JToggleButton;
import javax.swing.border.Titled Bor der;
import javax.swing.pla f.basi c. BasicArrow Button;
public class De moTypeButton extends JFrame{
private BasicArrow Button
up = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.N ORTH ),
down = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton.SOUTH),

right = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.EAST),
left = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton. WEST);
private JPanel lb;
public D emoType Button() {
setLayout (new Flow Layout());
setTitle("De mo Type Button");
setSize(45 0, 350 );
setDefault Close Operation(E XIT_ON_CLOSE );
setLocationRelativeTo(null);
setResiza ble(true);
this.add(new
JButton("Jbutton"));
this.add(new
JToggleButton("JToggle Button"));
this.add(new
JCheckBox("JCheck Box"));
this.add(new
JRadioButton("JRa dioButton"));
lb = new JPanel();
lb.setBorder(new
TitledBorder("Drie ctions"));
lb.add(up);
lb.add(dow n);
lb.add(right);
lb.add(left );
this.add(lb);
}
public static void main(String [] args ) {
new
DemoTy peButton().s etVisible(true );

}
}


Chương 1
MỞ ĐẦU
1.1 Đặt vấn đề
Khi Việt Nam gia nhập WTO, nền kinh tế nước ta bước sang một giai đoạn mới.
Bên cạnh những thuận lợi thì vẫn cịn nhiều khó khăn, thách thức lớn nhất là các
doanh nghiệp Việt Nam phải cạnh tranh với các doanh nghiệp nước ngoài. Trong lĩnh
vực thực phẩm cũng thế, để sản phẩm của mình có thể cạnh tranh với sản phẩm nước
ngồi thì địi hỏi các doanh nghiệp trong nước phải ln cải tiến công nghệ để nâng
cao chất lượng cũng như mẫu mã của sản phẩm. Và một yêu cầu luôn đi đôi với cải
tiến công nghệ mà cũng không kém phần quan trọng đó là tìm kiếm nguồn ngun liệu
rẻ tiền, để giảm chi phí sản xuất, tăng lợi ích kinh tế nhưng vẫn đảm bảo được chất
lượng và an toàn vệ sinh thực phẩm.
Bưởi là một loại trái cây được trồng từ lâu đời ở nhiều nước châu Á, mỗi bộ phận
đều có nhiều cơng dụng như: nước bưởi có thành phần tựa như insulin, giúp hạ đường
huyết, có tác dụng hỗ trợ đối với bệnh nhân tiểu đường, cao huyết áp; vỏ chứa tinh dầu
giúp kháng viêm, làm giãn mạch; lá bưởi vị đắng, the ,mùi thơm ,tính ấm ,có tác dụng
tán hàn, tán khí, thơng kinh lạc, giải cảm, trừ đờm, tiêu thực, hoạt huyết, tiêu sưng, tiêu
viêm. Nhờ có ưu thế dễ trồng, sản lượng lớn, có nhiều công dụng, bưởi được trồng
nhiều ở Việt Nam và được nhân dân ta rất chuộng. Đặc biệt, ngoài tác dụng nói trên,
vỏ bưởi cịn được tận dụng để thu hồi các tinh chất và ứng dụng vào công nghệ chế
biến thực phẩm. Việc tận dụng được phế liệu từ quả bưởi, góp phần quan trọng giảm ơ
nhiễm mơi trường, đem lại giá trị kinh tế cao.
Do vậy được sự phân cơng của Bộ Mơn Cơng Nghệ Hóa Học, dưới sự hướng dẫn
của Th.S Nguyễn Anh Trinh - giảng viên trường ĐH Nông Lâm tôi thực hiện đề tài “
Nghiên cứu chiết rút tinh dầu và pectin từ vỏ bưởi để ứng dụng trong thực phẩm” .
package buoi3;

import java.awt.BorderLay out;
import java.awt.FlowLayout;
import javax.swing.JButton;
import javax.swing.JCheckBox;
import javax.swing.JFrame;
import javax.swing.JLabel;
import javax.swing.JPanel ;
import javax.swing.JRadi oButton;
import javax.swing.JToggleButton;
import javax.swing.border.Titled Bor der;
import javax.swing.pla f.basi c. BasicArrow Button;
public class De moTypeButton extends JFrame{
private BasicArrow Button
up = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.N ORTH ),
down = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton.SOUTH),
right = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.EAST),
left = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton. WEST);
private JPanel lb;

1

public D emoType Button() {
setLayout (new Flow Layout());
setTitle("De mo Type Button");
setSize(45 0, 350 );
setDefault Close Operation(E XIT_ON_CLOSE );
setLocationRelativeTo(null);
setResiza ble(true);
this.add(new
JButton("Jbutton"));

this.add(new
JToggleButton("JToggle Button"));
this.add(new
JCheckBox("JCheck Box"));
this.add(new
JRadioButton("JRa dioButton"));
lb = new JPanel();
lb.setBorder(new
TitledBorder("Drie ctions"));
lb.add(up);
lb.add(dow n);
lb.add(right);
lb.add(left );
this.add(lb);
}
public static void main(String [] args ) {
new
DemoTy peButton().s etVisible(true );
}
}


1.2 Mục đích đề tài
Nghiên cứu phương pháp chiết xuất tinh dầu trong vỏ bưởi.
Nghiên cứu phương pháp chiết tách pectin trong vỏ bưởi sau khi đã tách tinh dầu.
Ứng dụng sản phẩm thu được vào công nghệ chế biến thực phẩm.
1.3 Nội dung đề tài

D
ẠY

da K
y k ÈM
em Q
qu UY
yn N
ho H
nb ƠN
us O
in F
es F
s@ ICI
gm AL
ai ST
l.c &G
om T

Khảo sát quá trình chiết tinh dầu từ vỏ bưởi.
Khảo sát các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu suất tách hàm lượng pectin.
1.4 Yêu cầu

Tìm ra quy trình chiết tách tinh dầu phù hợp nhất.
Tìm ra quy trình chiết tách pectin phù hợp nhất.

package buoi3;
import java.awt.BorderLay out;
import java.awt.FlowLayout;
import javax.swing.JButton;
import javax.swing.JCheckBox;
import javax.swing.JFrame;
import javax.swing.JLabel;

import javax.swing.JPanel ;
import javax.swing.JRadi oButton;
import javax.swing.JToggleButton;
import javax.swing.border.Titled Bor der;
import javax.swing.pla f.basi c. BasicArrow Button;
public class De moTypeButton extends JFrame{
private BasicArrow Button
up = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.N ORTH ),
down = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton.SOUTH),
right = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.EAST),
left = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton. WEST);
private JPanel lb;

2

public D emoType Button() {
setLayout (new Flow Layout());
setTitle("De mo Type Button");
setSize(45 0, 350 );
setDefault Close Operation(E XIT_ON_CLOSE );
setLocationRelativeTo(null);
setResiza ble(true);
this.add(new
JButton("Jbutton"));
this.add(new
JToggleButton("JToggle Button"));
this.add(new
JCheckBox("JCheck Box"));
this.add(new
JRadioButton("JRa dioButton"));

lb = new JPanel();
lb.setBorder(new
TitledBorder("Drie ctions"));
lb.add(up);
lb.add(dow n);
lb.add(right);
lb.add(left );
this.add(lb);
}
public static void main(String [] args ) {
new
DemoTy peButton().s etVisible(true );
}
}


Chương 2
TỔNG QUAN TÀI LIỆU

D
ẠY
da K
y k ÈM
em Q
qu UY
yn N
ho H
nb ƠN
us O
in F

es F
s@ ICI
gm AL
ai ST
l.c &G
om T

2.1 Tổng quan về bưởi

Hình 2.1: cây bưởi

2.1.1 Tên gọi
Bưởi

Tên khoa học Citrus Maxima Burm.
Thuộc họ Cam - Rutaceae.
2.1.2 Đặc điểm thực vật
 Cây gỗ to, cao 10-13 m.
 Cành có gai nhỏ mọc đứng ở kẽ lá.
 Lá có hình trái xoan, ngun, cuống lá có cành dài.
package buoi3;
import java.awt.BorderLay out;
import java.awt.FlowLayout;
import javax.swing.JButton;
import javax.swing.JCheckBox;
import javax.swing.JFrame;
import javax.swing.JLabel;
import javax.swing.JPanel ;
import javax.swing.JRadi oButton;
import javax.swing.JToggleButton;

import javax.swing.border.Titled Bor der;
import javax.swing.pla f.basi c. BasicArrow Button;
public class De moTypeButton extends JFrame{
private BasicArrow Button
up = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.N ORTH ),
down = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton.SOUTH),
right = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.EAST),
left = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton. WEST);
private JPanel lb;

3

public D emoType Button() {
setLayout (new Flow Layout());
setTitle("De mo Type Button");
setSize(45 0, 350 );
setDefault Close Operation(E XIT_ON_CLOSE );
setLocationRelativeTo(null);
setResiza ble(true);
this.add(new
JButton("Jbutton"));
this.add(new
JToggleButton("JToggle Button"));
this.add(new
JCheckBox("JCheck Box"));
this.add(new
JRadioButton("JRa dioButton"));
lb = new JPanel();
lb.setBorder(new
TitledBorder("Drie ctions"));

lb.add(up);
lb.add(dow n);
lb.add(right);
lb.add(left );
this.add(lb);
}
public static void main(String [] args ) {
new
DemoTy peButton().s etVisible(true );
}
}


 Hoa đếu, trắng to, thơm mọc thành chùm 8 đến 10 hoa.
 Quả hình cầu, cùi dày, màu sắc tùy theo giống.
 Cây ra hoa, kết quả hầu như quanh năm, chủ yếu mùa hoa từ tháng 3 đến tháng

D
ẠY
da K
y k ÈM
em Q
qu UY
yn N
ho H
nb ƠN
us O
in F
es F
s@ ICI

gm AL
ai ST
l.c &G
om T

5 và mùa quả từ tháng 8 đến tháng 11.

Hình 2.2: Hoa bưởi

Hình 2.3: Quả bưởi.

2.1.3 Phân loại
Có nhiều giống trồng có quả chua, ngọt khác nhau.
 Bưởi Đoan Hùng (Vĩnh Phú) quả tròn, ngọt, nhiều nước.
 Bưởi Vinh, quả to có núm, ngọt, ít nước, trồng nhiều ở Hương Sơn (Hà Tĩnh).
 Bưởi Phúc Trạch quả to, ngọt, nhiều nước, trồng nhiều ở Hương Khê (Hà Tĩnh).
 Bưởi Thanh Trà (Huế) quả nhỏ nhiều nước, ngọt và thơm.
package buoi3;
import java.awt.BorderLay out;
import java.awt.FlowLayout;
import javax.swing.JButton;
import javax.swing.JCheckBox;
import javax.swing.JFrame;
import javax.swing.JLabel;
import javax.swing.JPanel ;
import javax.swing.JRadi oButton;
import javax.swing.JToggleButton;
import javax.swing.border.Titled Bor der;
import javax.swing.pla f.basi c. BasicArrow Button;
public class De moTypeButton extends JFrame{

private BasicArrow Button
up = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.N ORTH ),
down = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton.SOUTH),
right = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.EAST),
left = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton. WEST);
private JPanel lb;

4

public D emoType Button() {
setLayout (new Flow Layout());
setTitle("De mo Type Button");
setSize(45 0, 350 );
setDefault Close Operation(E XIT_ON_CLOSE );
setLocationRelativeTo(null);
setResiza ble(true);
this.add(new
JButton("Jbutton"));
this.add(new
JToggleButton("JToggle Button"));
this.add(new
JCheckBox("JCheck Box"));
this.add(new
JRadioButton("JRa dioButton"));
lb = new JPanel();
lb.setBorder(new
TitledBorder("Drie ctions"));
lb.add(up);
lb.add(dow n);
lb.add(right);

lb.add(left );
this.add(lb);
}
public static void main(String [] args ) {
new
DemoTy peButton().s etVisible(true );
}
}


 Bưởi Biên Hoà (Đồng Nai) quả to, ngọt; nhiều nước, trồng ven sông Đồng Nai.
 Bưởi đào, ruột và múi màu đỏ nhạt, thường rất chua.
 Bưởi gấc, quả đỏ, chua, trồng ở ngoại thành Nam Định (Nam Hà).
 Bưởi Năm Roi quả to, nhiều nước, trồng nhiều ở vùng tây Nam Bộ.

D
ẠY
da K
y k ÈM
em Q
qu UY
yn N
ho H
nb ƠN
us O
in F
es F
s@ ICI
gm AL
ai ST

l.c &G
om T

2.1.4 Thành phần hóa học

Hình 2.4: Mặt cắt ngang của quả bưởi

Quả chứa 0,5% tinh dầu; trong lá cũng có tinh dầu.

Dịch quả chín có nhiều chất bổ dưỡng: nước 89%; glucid 9%; protid 0,6%; lipid
0,1% và các khoáng Ca 20mg%; P 20mg%; K 190mg%; Mg 12mg%; S 7mg% và Na,
Cl, Fe, Cu, Mn... Có các vitamin (tính theo mg%) C 40; B 0,07; B2 0,05; P 0,3 và tiền
sinh tố A 0,1. 100 mg dịch quả cung cấp cho cơ thể 43 calo.
Vỏ quả ngoài rất giàu chất naringin, do đó có vị đắng, trong vỏ có tinh dầu, tỷ lệ
0,80-0,84%.
Tinh dầu vỏ bưởi chứa d-limonen, a- pinen, linalol, geraniol, citral; cịn có các
alcol, pectin, acid citric.
2.1.5 Thành phần hóa học trong vỏ bưởi
package buoi3;
import java.awt.BorderLay out;
import java.awt.FlowLayout;
import javax.swing.JButton;
import javax.swing.JCheckBox;
import javax.swing.JFrame;
import javax.swing.JLabel;
import javax.swing.JPanel ;
import javax.swing.JRadi oButton;
import javax.swing.JToggleButton;
import javax.swing.border.Titled Bor der;
import javax.swing.pla f.basi c. BasicArrow Button;

public class De moTypeButton extends JFrame{
private BasicArrow Button
up = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.N ORTH ),
down = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton.SOUTH),
right = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.EAST),
left = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton. WEST);
private JPanel lb;

5

public D emoType Button() {
setLayout (new Flow Layout());
setTitle("De mo Type Button");
setSize(45 0, 350 );
setDefault Close Operation(E XIT_ON_CLOSE );
setLocationRelativeTo(null);
setResiza ble(true);
this.add(new
JButton("Jbutton"));
this.add(new
JToggleButton("JToggle Button"));
this.add(new
JCheckBox("JCheck Box"));
this.add(new
JRadioButton("JRa dioButton"));
lb = new JPanel();
lb.setBorder(new
TitledBorder("Drie ctions"));
lb.add(up);
lb.add(dow n);

lb.add(right);
lb.add(left );
this.add(lb);
}
public static void main(String [] args ) {
new
DemoTy peButton().s etVisible(true );
}
}


Thành phần chính bao gồm: tinh dầu, pectin, naringin, các men peroxydaza,
amylaza, đường ramnoza, vitamin A và C, hesperidin.
Trong quả bưởi tươi, hàm lượng pectin trong cùi bưởi chiếm cao nhất 10 - 40%,
vỏ ngoài chiếm 10%. Chất pectin trong vỏ bưởi tồn tại dưới dạng protopectin, thường
ở dạng tập hợp với hemicellulose và cellulose. Hợp chất protopectin khơng hịa tan
trong nước nhưng dễ bị thủy phân bởi enzyme hay acid và bị chuyển thành pectin. Sự
chuyển hóa protopectin thành pectin cịn có thể thực hiện bằng cách đun nóng ở nhiệt

D
ẠY
da K
y k ÈM
em Q
qu UY
yn N
ho H
nb ƠN
us O
in F

es F
s@ ICI
gm AL
ai ST
l.c &G
om T

độ 80oC trong môi trường acid nhẹ.
2.1.6 Công dụng của bưởi
 Theo Đông y

Cơm bưởi vị ngọt, chua, tính mát, khơng độc, có tác dụng kiện tỳ, trị ho, giải
rượu.

Vỏ ngoài chứa tinh dầu (vỏ trong thường dùng làm mứt), vị cay, đắng, ngọt, tính
ấm, có tác dụng trị ho, giảm đau.

Hạt bưởi vị đắng, tính ấm, chứa chất béo, có tác dụng trị đau thốt vị bẹn, sa đì.
Lá bưởi vị đắng, the, mùi thơm, tính ấm, có tác dụng tán hàn, tán khí, thơng kinh
lạc, giải cảm, trừ đờm, tiêu thực, hoạt huyết, tiêu sưng, tiêu viêm.
 Theo y học hiện đại

Nước bưởi có thành phần tựa như insulin, giúp hạ đường huyết, có tác dụng hỗ
trợ đối với bệnh nhân tiểu đường, cao huyết áp.
Vỏ chứa tinh dầu giúp kháng viêm, làm giãn mạch. Kiểm chứng thực tế cho thấy
ăn bưởi đều đặn sẽ giúp giảm cân và phòng chống được tiểu đường.
Vỏ ngoài của bưởi chứa nhiều tinh dầu, có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa và trị cảm
cúm, thường được dùng trong liệu pháp nấu nồi xông giải cảm. Ngồi ra, vỏ bưởi cịn
chứa nhiều flavonoid như naringosid, hesperidin, diosmin, diosmetin, hesperitin... có
tác dụng bảo vệ thành mao mạch, giảm tính thấm, giúp cho mao mạch đàn hồi và bền

package buoi3;

import java.awt.BorderLay out;
import java.awt.FlowLayout;

import javax.swing.JButton;
import javax.swing.JCheckBox;
import javax.swing.JFrame;
import javax.swing.JLabel;
import javax.swing.JPanel ;
import javax.swing.JRadi oButton;
import javax.swing.JToggleButton;
import javax.swing.border.Titled Bor der;
import javax.swing.pla f.basi c. BasicArrow Button;
public class De moTypeButton extends JFrame{
private BasicArrow Button
up = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.N ORTH ),
down = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton.SOUTH),
right = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.EAST),
left = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton. WEST);
private JPanel lb;

6

public D emoType Button() {
setLayout (new Flow Layout());
setTitle("De mo Type Button");
setSize(45 0, 350 );
setDefault Close Operation(E XIT_ON_CLOSE );
setLocationRelativeTo(null);

setResiza ble(true);
this.add(new
JButton("Jbutton"));
this.add(new
JToggleButton("JToggle Button"));
this.add(new
JCheckBox("JCheck Box"));
this.add(new
JRadioButton("JRa dioButton"));
lb = new JPanel();
lb.setBorder(new
TitledBorder("Drie ctions"));
lb.add(up);
lb.add(dow n);
lb.add(right);
lb.add(left );
this.add(lb);
}
public static void main(String [] args ) {
new
DemoTy peButton().s etVisible(true );
}
}


vững hơn, từ đó ngăn ngừa tai biến do vỡ các mao mạch, gián tiếp giúp hạ huyết áp.
Một số người cịn dùng vỏ ngồi quả bưởi xoa trên da đầu để kích thích lỗ chân lơng
phịng trị bệnh hói hay rụng tóc.
2.2 Khái quát về tinh dầu
2.2.1 Khái niệm tinh dầu

Tinh dầu còn gọi là hợp chất thơm hay hỗn hợp chất bay hơi có mùi đặc biệt

D
ẠY
da K
y k ÈM
em Q
qu UY
yn N
ho H
nb ƠN
us O
in F
es F
s@ ICI
gm AL
ai ST
l.c &G
om T

(thơm hoặc khó chịu). Chúng có nguồn gốc chủ yếu từ thực vật, một ít ở động vật và
cả ở vi sinh vật. Có nhiều phương pháp chiết tách như chưng cất, trích ly, ép...
2.2.2 Phân loại

2.2.2.1 Phân loại theo nguyên liệu.

Nguyên liệu quả hạt (hồ tiêu, đại hồi), cỏ lá (sả, tràm), hoa (hồng, nhài), củ rễ
(gừng, nghệ), vỏ quả, vỏ cây (cam, chanh), nhựa (nhựa cánh kiến).
2.2.2.2 Phân loại theo thành phần tinh dầu.

Tinh dầu có chứa cacbur như pinen (thơng), limonen (chanh), chứa rượu,
geraniol, xitronellol (hoa hồng, sả...).

2.2.3 Tính chất lý – hóa của tinh dầu.

2.2.3.1 Tính chất vật lý của tinh dầu.

Trạng thái: nhiệt độ thường, đa số tinh dầu có dạng lỏng, trừ một số trường hợp
đặc biệt chúng ở thể rắn: menthol, borneol, camphor, vanilin. Tinh dầu bay hơi ở nhiệt
độ thường.
Màu sắc: không màu hoặc màu vàng nhạt. Một số tinh dầu có màu như tinh dầu
quế màu nâu sẫm...
Mùi: mỗi tinh dầu có một mùi đặc trưng. Thơng thường chúng có mùi thơm, dễ
chịu, một số có mùi hắc, khó chịu.
package buoi3;
import java.awt.BorderLay out;
import java.awt.FlowLayout;

Vị: cay, nhưng một số có vị ngọt như tinh dầu quế, hồi...

import javax.swing.JButton;
import javax.swing.JCheckBox;
import javax.swing.JFrame;
import javax.swing.JLabel;
import javax.swing.JPanel ;
import javax.swing.JRadi oButton;
import javax.swing.JToggleButton;
import javax.swing.border.Titled Bor der;
import javax.swing.pla f.basi c. BasicArrow Button;
public class De moTypeButton extends JFrame{

private BasicArrow Button
up = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.N ORTH ),
down = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton.SOUTH),
right = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.EAST),
left = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton. WEST);
private JPanel lb;

7

public D emoType Button() {
setLayout (new Flow Layout());
setTitle("De mo Type Button");
setSize(45 0, 350 );
setDefault Close Operation(E XIT_ON_CLOSE );
setLocationRelativeTo(null);
setResiza ble(true);
this.add(new
JButton("Jbutton"));
this.add(new
JToggleButton("JToggle Button"));
this.add(new
JCheckBox("JCheck Box"));
this.add(new
JRadioButton("JRa dioButton"));
lb = new JPanel();
lb.setBorder(new
TitledBorder("Drie ctions"));
lb.add(up);
lb.add(dow n);
lb.add(right);

lb.add(left );
this.add(lb);
}
public static void main(String [] args ) {
new
DemoTy peButton().s etVisible(true );
}
}


Tỷ trọng: thường nhỏ hơn 1. Tỷ lệ thành phần chính quyết định tỷ trọng tinh dầu.
Độ tan: khơng tan hoặc ít tan trong nước, tan trong alcol và các dung môi hưữ cơ.
Độ sôi: phụ thuộc vào thành phần cấu tạo.
Năng suất quay cực: cao.
Chỉ số khúc xạ: 1,45 - 1,56.

D
ẠY
da K
y k ÈM
em Q
qu UY
yn N
ho H
nb ƠN
us O
in F
es F
s@ ICI
gm AL

ai ST
l.c &G
om T

2.2.3.2 Tính chất hóa học tinh dầu
Rất dễ bị oxy hóa: dưới ảnh hưởng của nhiệt độ, ánh sáng, khơng khí, nước, tinh
dầu có thể bị oxy hóa và nhựa hóa một phần (sự trùng hợp chuyển tinh dầu thành chất
nhựa).

Một số thành phần chính trong tinh dầu cho các phản ứng đặc hiệu của nhóm
chức, tạo thành các sản phẩm kết tinh hay cho màu, người ta dựa vào đặc tính này để
định tính và định lượng thành phần chính trong tinh dầu.
Một số hợp chất chính thường gặp:

─ Hydrocacbon gồm cacbur terpen (chiếm nhiều nhất): limonen, pinen,
camphen; cacbur no: heptan, parafin.

─ Rượu: rượu methylic, etylic, xinamic...

─ Phenol và ester phenolic: anetol, eugenol, safrol..
─ Aldehyde: benzoic, xitral...
─ Xeton: mentol, camfo...
─ Acid (dưới dạng ester): axetic, butyric,...
2.2.4 Công dụng của tinh dầu.

Tinh dầu và ngun liệu chứa tinh dầu có vai trị rất quan trọng trong đời sống.
Chúng phục vụ rất nhiều trong ngành công nghệ thực phẩm như làm gia vị, tạo màu,
package buoi3;
import java.awt.BorderLay out;
import java.awt.FlowLayout;

import javax.swing.JButton;
import javax.swing.JCheckBox;
import javax.swing.JFrame;
import javax.swing.JLabel;
import javax.swing.JPanel ;
import javax.swing.JRadi oButton;
import javax.swing.JToggleButton;
import javax.swing.border.Titled Bor der;
import javax.swing.pla f.basi c. BasicArrow Button;
public class De moTypeButton extends JFrame{
private BasicArrow Button
up = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.N ORTH ),
down = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton.SOUTH),
right = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.EAST),
left = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton. WEST);
private JPanel lb;

8

public D emoType Button() {
setLayout (new Flow Layout());
setTitle("De mo Type Button");
setSize(45 0, 350 );
setDefault Close Operation(E XIT_ON_CLOSE );
setLocationRelativeTo(null);
setResiza ble(true);
this.add(new
JButton("Jbutton"));
this.add(new
JToggleButton("JToggle Button"));

this.add(new
JCheckBox("JCheck Box"));
this.add(new
JRadioButton("JRa dioButton"));
lb = new JPanel();
lb.setBorder(new
TitledBorder("Drie ctions"));
lb.add(up);
lb.add(dow n);
lb.add(right);
lb.add(left );
this.add(lb);
}
public static void main(String [] args ) {
new
DemoTy peButton().s etVisible(true );
}
}


tạo mùi. Chỉ cần một lượng nhỏ nhưng gia vị có thể kích thích sự tiêu hóa, làm tăng sự
ngon miệng.
Sau ngành thực phẩm, tinh dầu còn được sử dụng trong ngành mỹ phẩm và
hương liệu, công nghệ sơn.
Trong ngành dược, tinh dầu được dùng để sát trùng nhất là sát trùng đường hô
hấp (bạch đàn, khuynh diệp), giúp tiêu hóa, chống viêm khớp...

D
ẠY
da K

y k ÈM
em Q
qu UY
yn N
ho H
nb ƠN
us O
in F
es F
s@ ICI
gm AL
ai ST
l.c &G
om T

2.2.5 Bảo quản
Trong thời gian bảo quản và vận chuyển sản phẩm tinh dầu cần chú ý ba yếu tố
sau: không khí, ánh sáng, nhiệt độ.

Oxy trong khơng khí tạo phản ứng oxy hóa dầu. Vì vậy, chai lọ chứa tinh dầu cần
đậy kín hoặc hàn kín.

Ánh sáng thúc đẩy tác dụng tụ hợp tác hại đến màu sắc, mùi thơm tinh dầu. Cần
để trong chai sậm, tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng.

Nhiệt độ cao làm tăng tốc độ oxy hóa, làm hao hụt tinh dầu do bốc hơi. Vì vậy,
cần bảo quản ở nhiệt độ thấp.

2.3 Khái quát các quá trình chiết xuất tinh dầu

Việc lựa chọn phương pháp tách hợp chất thơm thiên nhiên phụ thuộc vào từng
loại tinh dầu, nhựa thơm, giá trị thương mại, khả năng tách, độ bền nhiệt và dạng
nguyên liệu ban đầu.
Các phương pháp được dùng để tách hợp chất thơm cần phải thỏa mãn những
yêu cầu cơ bản sau:
 Giữ cho hợp chất thơm (sản phẩm) mùi tự nhiên ban đầu.
 Đơn giản, thích hợp, thuận tiện và nhanh chóng.
 Tách tương đối triệt để, khai thác được hết tinh dầu có trong ngun liệu với
chi phí thấp.

package buoi3;
import java.awt.BorderLay out;
import java.awt.FlowLayout;
import javax.swing.JButton;
import javax.swing.JCheckBox;
import javax.swing.JFrame;
import javax.swing.JLabel;
import javax.swing.JPanel ;
import javax.swing.JRadi oButton;
import javax.swing.JToggleButton;
import javax.swing.border.Titled Bor der;
import javax.swing.pla f.basi c. BasicArrow Button;
public class De moTypeButton extends JFrame{
private BasicArrow Button
up = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.N ORTH ),
down = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton.SOUTH),
right = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.EAST),
left = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton. WEST);
private JPanel lb;

9

public D emoType Button() {
setLayout (new Flow Layout());
setTitle("De mo Type Button");
setSize(45 0, 350 );
setDefault Close Operation(E XIT_ON_CLOSE );
setLocationRelativeTo(null);
setResiza ble(true);
this.add(new
JButton("Jbutton"));
this.add(new
JToggleButton("JToggle Button"));
this.add(new
JCheckBox("JCheck Box"));
this.add(new
JRadioButton("JRa dioButton"));
lb = new JPanel();
lb.setBorder(new
TitledBorder("Drie ctions"));
lb.add(up);
lb.add(dow n);
lb.add(right);
lb.add(left );
this.add(lb);
}
public static void main(String [] args ) {
new
DemoTy peButton().s etVisible(true );
}

}


Do vậy, khi khai thác hợp chất thơm từ động vật, thực vật, người ta thường dùng
một trong các phương pháp sau:
 Phương pháp cơ học.
 Phương pháp chưng cất lơi cuốn hơi nước.
 Phương pháp trích ly.

D
ẠY
da K
y k ÈM
em Q
qu UY
yn N
ho H
nb ƠN
us O
in F
es F
s@ ICI
gm AL
ai ST
l.c &G
om T

 Phương pháp sinh học.
 Phương pháp vi sóng.

 Phương pháp trích ly bằng CO2.
2.3.1 Phương pháp cơ học.

Đây là phương pháp tương đối đơn giản dùng để tách tinh dầu ở dạng tự do bằng
cách tác dụng lực cơ học lên nguyên liệu (thường là ép). Phương pháp này dùng phổ
biến với các loại quả họ Citrus như cam, chanh, quýt, bưởi...vì những loại nguyên liệu
này tinh dầu thường phân bố chủ yếu ở lớp tế bào mỏng trong biểu bì. Khi có lực tác
dụng lên vỏ quả, các tế bào có chứa tinh dầu bị vỡ ra giải phóng tinh dầu. Sau khi ép,
trong phần bã bao giờ cũng cịn khoảng 30 ÷ 40% tinh dầu, người ta tiếp tục sử dụng
phương pháp chưng cất lơi cuốn hơi nước hoặc trích ly để tách hết phần tinh dầu cịn
lại.

Phương pháp này có nhiều ưu điểm như: tinh dầu giữ nguyên được mùi vị thiên
nhiên ban đầu, các thành phần trong tinh dầu ít bị biến đổi.
Nhược điểm của phương pháp này là sản phẩm bị lẫn nhiều tạp chất, chủ yếu là
các hợp chất hữu cơ hòa tan từ vật liệu đang ép.
2.3.2 Phương pháp chưng cất lôi cuốn hơi nước.
Tinh dầu là hỗn hợp gồm nhiều cấu tử tan lẫn vào nhau. Trong quá trình chưng
cất, cùng với sự thay đổi thành phần của hỗn hợp lỏng có thể kéo theo sự thay đổi
thành phần của hỗn hợp hơi. Trong điều kiện áp suất không đổi, dung dịch lỏng mà ta
package buoi3;

import java.awt.BorderLay out;
import java.awt.FlowLayout;

import javax.swing.JButton;
import javax.swing.JCheckBox;
import javax.swing.JFrame;
import javax.swing.JLabel;
import javax.swing.JPanel ;

import javax.swing.JRadi oButton;
import javax.swing.JToggleButton;
import javax.swing.border.Titled Bor der;
import javax.swing.pla f.basi c. BasicArrow Button;
public class De moTypeButton extends JFrame{
private BasicArrow Button
up = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.N ORTH ),
down = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton.SOUTH),
right = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.EAST),
left = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton. WEST);
private JPanel lb;

10

public D emoType Button() {
setLayout (new Flow Layout());
setTitle("De mo Type Button");
setSize(45 0, 350 );
setDefault Close Operation(E XIT_ON_CLOSE );
setLocationRelativeTo(null);
setResiza ble(true);
this.add(new
JButton("Jbutton"));
this.add(new
JToggleButton("JToggle Button"));
this.add(new
JCheckBox("JCheck Box"));
this.add(new
JRadioButton("JRa dioButton"));
lb = new JPanel();

lb.setBorder(new
TitledBorder("Drie ctions"));
lb.add(up);
lb.add(dow n);
lb.add(right);
lb.add(left );
this.add(lb);
}
public static void main(String [] args ) {
new
DemoTy peButton().s etVisible(true );
}
}


thu được bằng cách ngưng tụ hỗn hợp hơi bay ra sẽ có thành phần cấu tử dễ bay hơi
cao hơn so với chất lỏng ban đầu, nếu tiếp tục chưng cất thì càng ngày thành phần dễ
bay hơi trong chất lỏng ban đầu càng ít và trong chất lỏng ngưng tụ càng nhiều.
Các dạng chưng cất tinh dầu: có 3 dạng chưng cất tinh dầu.


Chưng cất với nước: nguyên liệu và nước cùng cho vào một thiết bị. Khi đun

sôi, hơi nước bay ra sẽ cuốn theo tinh dầu, ngưng tụ hơi bay ra sẽ thu được hỗn hợp
gồm nước và tinh dầu, hai thành phần này không tan vào nhau nên dễ dàng tách ra

D
ẠY
da K
y k ÈM

em Q
qu UY
yn N
ho H
nb ƠN
us O
in F
es F
s@ ICI
gm AL
ai ST
l.c &G
om T

khỏi nhau.

Phương pháp này đơn giản, thiết bị rẻ tiền và dễ chế tạo, phù hợp với cơ sở sản
xuất nhỏ. Tuy nhiên, phương pháp này có nhược điểm hiệu suất nhỏ, chất lượng tinh
dầu không cao do nguyên liệu tiếp xúc trực tiếp với thiết bị nên dễ bị cháy khét, khó
điều chỉnh các thơng số kỹ thuật.


Chưng cất bằng hơi nước khơng có nồi hơi riêng: nguyên liệu và nước cùng

cho vào một thiết bị nhưng cách nhau bởi một vỉ nồi. Khi đun sôi, hơi nước bốc lên
qua khối nguyên liệu kéo theo tinh dầu và đi ra thiết bị ngưng tụ. Để nguyên liệu khỏi
rơi vào phần nước ta có thể lót trên vỉ một hay nhiều bao tải tùy theo từng loại nguyên
liệu. Phương pháp này phù hợp với những cơ sở sản xuất có quy mơ trung bình.
So với phương pháp trên, phương pháp này có ưu điểm hơn, ngun liệu ít bị
cháy khét vì ngun liệu khơng tiếp xúc trực tiếp với đáy thiê ts bị, các nhược điểm

khác vẫn chưa khắc phục được. Phương pháp này chỉ thích hợp cho những nguyên liệu
không chịu nhiệt độ cao.


Chưng cất bằng hơi nước có nồi hơi riêng: phương pháp này phù hợp với

những cơ sở sản xuất lớn, hơi nước được tạo ra từ một nồi hơi riêng và được dẫn vào
các thiết bị chưng cất.
Phương pháp này cùng lúc có thể phục vụ được cho nhiều thiết bị chưng cất, dễ
cơ khí hóa và tự động hóa các cơng đoạn sản xuất, khống chế tốt các thông số kỹ thuật,
rút ngắn thời gian sản xuất. Ngoài ra, phương pháp này đã khắc phục được tình trạng
package buoi3;
import java.awt.BorderLay out;
import java.awt.FlowLayout;

nguyên liệu bị khê, khét và nếu theo yêu cầu công nghệ thì có thể dùng hơi q nhiệt,

import javax.swing.JButton;
import javax.swing.JCheckBox;
import javax.swing.JFrame;
import javax.swing.JLabel;
import javax.swing.JPanel ;
import javax.swing.JRadi oButton;
import javax.swing.JToggleButton;
import javax.swing.border.Titled Bor der;
import javax.swing.pla f.basi c. BasicArrow Button;
public class De moTypeButton extends JFrame{
private BasicArrow Button
up = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.N ORTH ),
down = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton.SOUTH),

right = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.EAST),
left = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton. WEST);
private JPanel lb;

11

public D emoType Button() {
setLayout (new Flow Layout());
setTitle("De mo Type Button");
setSize(45 0, 350 );
setDefault Close Operation(E XIT_ON_CLOSE );
setLocationRelativeTo(null);
setResiza ble(true);
this.add(new
JButton("Jbutton"));
this.add(new
JToggleButton("JToggle Button"));
this.add(new
JCheckBox("JCheck Box"));
this.add(new
JRadioButton("JRa dioButton"));
lb = new JPanel();
lb.setBorder(new
TitledBorder("Drie ctions"));
lb.add(up);
lb.add(dow n);
lb.add(right);
lb.add(left );
this.add(lb);
}

public static void main(String [] args ) {
new
DemoTy peButton().s etVisible(true );
}
}


hơi có áp suất cao để chưng cất. Tuy nhiên, đối với một số tinh dầu trong điều kiện
chưng cất ở nhiệt độ và áp suất cao sẽ bị phân hủy làm giảm chất lượng. Hơn nữa các
thiết bị dùng trong phương pháp này khá phức tạp và đắt tiền.
Những ưu, nhược điểm chung của phương pháp chưng cất:
 Ưu điểm:
─ Thiết bị khá gọn gàng, dễ chế tạo, quy trình sản xuất đơn giản.

D
ẠY
da K
y k ÈM
em Q
qu UY
yn N
ho H
nb ƠN
us O
in F
es F
s@ ICI
gm AL
ai ST
l.c &G

om T

─ Trong q trình chưng cất, có thể phân chia các cấu tử trong hỗn hợp bằng
cách ngưng tụ từng phần theo thời gian.

─ Thời gian chưng cất tương đối nhanh.

─ Có thể tiến hành chưng cất với các cấu tử tinh dầu chịu được nhiệt độ cao.
 Nhược điểm:

─ Không áp dụng phương pháp chưng cất vào những nguyên liệu có hàm lượng
tinh dầu thấp vì thời gian chưng cất sẽ kéo dài, tốn rất nhiều hơi và nước ngưng tụ.
─ Tinh dầu thu được có thể bị giảm chất lượng nếu có chứa các cấu tử dễ bị phân
hủy.

─ Khơng có khả năng tách các thành phần khó bay hơi hay không bay hơi trong
thành phần của nguyên liệu ban đầu mà những thành phần này rất cần thiết vì chúng có
tính chất định hương rất cao như sáp, nhựa thơm...
2.3.3 Phương pháp trích ly.
Trích ly là quá trình tách các cấu tử ra khỏi hỗn hợp bằng dung mơi mà dung mơi
này chỉ hịa tan chọn lọc một số chất trong hỗn hợp. Trích ly chất hịa tan trong chất
lỏng gọi là trích ly lỏng, trích ly chất hịa tan trong chất rắn gọi là trích ly rắn.
Cơ sở lý thuyết của q trình trích ly là dựa vào sự khác nhau về hằng số điện
môi của dung mơi và chất cần trích ly. Những chất có hằng số điện môi gần nhau sẽ dễ
package buoi3;
import java.awt.BorderLay out;
import java.awt.FlowLayout;
import javax.swing.JButton;
import javax.swing.JCheckBox;
import javax.swing.JFrame;

import javax.swing.JLabel;
import javax.swing.JPanel ;
import javax.swing.JRadi oButton;
import javax.swing.JToggleButton;
import javax.swing.border.Titled Bor der;
import javax.swing.pla f.basi c. BasicArrow Button;
public class De moTypeButton extends JFrame{
private BasicArrow Button
up = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.N ORTH ),
down = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton.SOUTH),
right = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.EAST),
left = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton. WEST);
private JPanel lb;

12

public D emoType Button() {
setLayout (new Flow Layout());
setTitle("De mo Type Button");
setSize(45 0, 350 );
setDefault Close Operation(E XIT_ON_CLOSE );
setLocationRelativeTo(null);
setResiza ble(true);
this.add(new
JButton("Jbutton"));
this.add(new
JToggleButton("JToggle Button"));
this.add(new
JCheckBox("JCheck Box"));
this.add(new

JRadioButton("JRa dioButton"));
lb = new JPanel();
lb.setBorder(new
TitledBorder("Drie ctions"));
lb.add(up);
lb.add(dow n);
lb.add(right);
lb.add(left );
this.add(lb);
}
public static void main(String [] args ) {
new
DemoTy peButton().s etVisible(true );
}
}


hịa tan vào nhau. Tinh dầu có hằng số điện môi dao động từ 2 - 5 và các dung mơi hữu
cơ có hằng số điện mơi dao động từ 1,5 - 2.
Trích ly là q trình khuếch tán. Chất tan chuyển dời về pha có nồng độ nhỏ hơn
(pha rắn sang pha lỏng hoặc pha lỏng này sang pha lỏng khác).
 Diễn biến của q trình trích ly có thể hệ thống hóa như sau:
 Nguyên liệu hấp thu dung mơi, dung mơi sẽ xâm nhập vào đó và tạo thành các

D
ẠY
da K
y k ÈM
em Q
qu UY

yn N
ho H
nb ƠN
us O
in F
es F
s@ ICI
gm AL
ai ST
l.c &G
om T

mixell. Sau khi đẩy các bọt khí ra khỏi tế bào, mixell hịa tan chất tan của bề mặt
ngun liệu. Sau đó dung môi xâm nhập sâu vào trong tế bào và tiếp tục hòa tan chất
tan ở sâu trong mao quản.

 Một tỷ lệ lớn các chất hòa tan chứa trong tế bào bị phá vỡ do quá trình cắt,
nghiền được trích ly trực tiếp bởi q trình rửa trơi.

 Khi hỗn hợp được lắc, chất tan rời khỏi bề mặt bên ngoài của tế bào bởi sự đối
lưu. Nguyên liệu được trích ly tới trạng thái cân bằng hay gần cân bằng giữa lượng
chất tan của nguyên liệu rắn và dung mơi.

 Sản phẩm của q trình trích ly là hỗn hợp các cấu tử đã tách rời cộng với dung
môi. Thường tách dung môi bằng phương pháp chưng cất.
 Các phương pháp trích ly.

Nhìn chung có hai phương pháp trích ly cơ bản là trích ly một bậc và trích ly
nhiều bậc.

Trích ly một bậc:
Dung mơi
Dung mơi  Ngun liệu  Hỗn hợp nguyên vật liệu  Tách pha
Sản phẩm

Hình 2.5: Sơ đồ trích ly một bậc
package buoi3;
import java.awt.BorderLay out;
import java.awt.FlowLayout;
import javax.swing.JButton;
import javax.swing.JCheckBox;
import javax.swing.JFrame;
import javax.swing.JLabel;
import javax.swing.JPanel ;
import javax.swing.JRadi oButton;
import javax.swing.JToggleButton;
import javax.swing.border.Titled Bor der;
import javax.swing.pla f.basi c. BasicArrow Button;
public class De moTypeButton extends JFrame{
private BasicArrow Button
up = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.N ORTH ),
down = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton.SOUTH),
right = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.EAST),
left = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton. WEST);
private JPanel lb;

13

public D emoType Button() {
setLayout (new Flow Layout());

setTitle("De mo Type Button");
setSize(45 0, 350 );
setDefault Close Operation(E XIT_ON_CLOSE );
setLocationRelativeTo(null);
setResiza ble(true);
this.add(new
JButton("Jbutton"));
this.add(new
JToggleButton("JToggle Button"));
this.add(new
JCheckBox("JCheck Box"));
this.add(new
JRadioButton("JRa dioButton"));
lb = new JPanel();
lb.setBorder(new
TitledBorder("Drie ctions"));
lb.add(up);
lb.add(dow n);
lb.add(right);
lb.add(left );
this.add(lb);
}
public static void main(String [] args ) {
new
DemoTy peButton().s etVisible(true );
}
}


Q trình này có thể thực hiện gián đoạn hay liên tục, nguyên liệu và lượng dung

môi vừa đủ được cho và thiết bị trích ly. Sau một thời gian do có sự tiếp xúc giữa dung
mơi và ngun liệu, chất tan sẽ hịa tan và dung mơi. Hỗn hợp được chuyển sang bộ
phận chưng cất để tách ra. Hơi dung môi bay qua bộ phận làm lạnh, được ngưng tụ lại
và thu hồi cho lần sử dụng sau.
Trích ly liên tục:
Ngưng tụ

Hơi dung môi

D
ẠY
da K
y k ÈM
em Q
qu UY
yn N
ho H
nb ƠN
us O
in F
es F
s@ ICI
gm AL
ai ST
l.c &G
om T

Dung môi

Nguyên liệu 1 Nguyên liệu 2 Nguyên liệu 3

Chưng cất

Dung mơi

Sản phẩm

Hình 2.6: Sơ đồ trích ly nhiều bậc

Ngun liệu cho vào đồng thời các thiết bị trích ly, cịn dung mơi cho vào một
trong số các thiết bị trích ly (thường là thiết bị đầu tiên). Sau đó, dung dịch (gồm chất
tan và dung môi) ở thiết bị đầu sẽ đi sang thiết bị thứ hai, cứ như thế đến khi qua thiết
bị cuối cùng và chảy sang thiết bị chưng tách dung môi. Dung môi thu được cho quay
trở lại thiết bị đầu để tiếp tục trích ly. Q trình trích ly cứ tiếp tục cho đến khi thiết bị
trích ly đầu tiên có mức độ trích ly đạt yêu cầu thì tháo ra và đem chưng cất thu hồi
dung môi và nguyên liệu mới được nạp vào. Lúc này, thiết bị đầu tiên trở thành thiết bị
cuối và thiết bị thứ hai trở thành thiết bị đầu.

Trích ly nhiều bậc liên tục có nhiều ưu điểm hơn so với trích ly gián đoạn như
như thiết bị cồng kềnh, năng suất thiết bị lớn, cần ít dung mơi hơn với cùng số bậc
trích ly.
 Các yếu tố ảnh hưởng tới q trình trích ly.
 Sự chênh lệch nồng độ giữa hai pha: khi chênh lệch nồng độ lớn lượng chất
trích ly sẽ tăng lên, thời gian trích ly giảm, thực hiện bằng cách tăng tỷ lệ dung môi so
với nguyên liệu.
package buoi3;
import java.awt.BorderLay out;
import java.awt.FlowLayout;
import javax.swing.JButton;
import javax.swing.JCheckBox;

import javax.swing.JFrame;
import javax.swing.JLabel;
import javax.swing.JPanel ;
import javax.swing.JRadi oButton;
import javax.swing.JToggleButton;
import javax.swing.border.Titled Bor der;
import javax.swing.pla f.basi c. BasicArrow Button;
public class De moTypeButton extends JFrame{
private BasicArrow Button
up = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.N ORTH ),
down = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton.SOUTH),
right = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.EAST),
left = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton. WEST);
private JPanel lb;

14

public D emoType Button() {
setLayout (new Flow Layout());
setTitle("De mo Type Button");
setSize(45 0, 350 );
setDefault Close Operation(E XIT_ON_CLOSE );
setLocationRelativeTo(null);
setResiza ble(true);
this.add(new
JButton("Jbutton"));
this.add(new
JToggleButton("JToggle Button"));
this.add(new
JCheckBox("JCheck Box"));

this.add(new
JRadioButton("JRa dioButton"));
lb = new JPanel();
lb.setBorder(new
TitledBorder("Drie ctions"));
lb.add(up);
lb.add(dow n);
lb.add(right);
lb.add(left );
this.add(lb);
}
public static void main(String [] args ) {
new
DemoTy peButton().s etVisible(true );
}
}


 Diện tích tiếp xúc: đối với q trình trích ly rắn lỏng, diện tích tiếp xúc càng
tăng q trình trích ly càng nhanh, do đó cần tăng diện tích tiếp xúc bằng cách thái,
nghiền , băm nhỏ vật liệu.
 Tính chất của vật liệu (độ ẩm) cũng ảnh hưởng đến q trình trích ly.
 Nhiệt độ: nhiệt độ tăng làm tăng quá trình khuếch tán, làm giảm độ nhớt, phần
tử chất hòa tan chuyển động dễ dàng giữa các phân tử và dung môi. Tuy nhiên, nhiệt
độ quá cao có thể xảy ra các q trình khơng mong muốn khác gây khó khăn cho quá

D
ẠY
da K
y k ÈM

em Q
qu UY
yn N
ho H
nb ƠN
us O
in F
es F
s@ ICI
gm AL
ai ST
l.c &G
om T

trình trích ly. Do đó, việc tìm ra nhiệt độ tối ưu thích hợp cho q trình trích ly là rất
quan trọng.

 Thời gian trích ly: thời gian dài lượng chất khuếch tán tăng, nhưng thời gian
phải có hạn, khi đạt độ trích ly cao nhất nếu tiếp tục kéo dài thời gian sẽ khơng có hiệu
quả kinh tế.

2.4 Khái quát về Pectin
2.4.1. Nguồn gốc

Pectin là polysaccarit có nhiều ở quả, củ hoặc thân cây. Trong thực vật, pectin
tồn tại dưới hai dạng: dạng protopectin không tan tồn tại chủ yếu ở thành tế bào có lẽ
dưới dạng kết hợp với polysaccarit araban, dạng hòa tan của pectin tồn tại chủ yếu ở
dịch tế bào. Dưới tác dụng của acid, của enzyme protopectinaza hoặc khi đun sôi
protopectin chuyển sang pectin hòa tan.

Pectin như một loại keo gắn chặt các tế bào thực vật với nhau, vì thế người ta gọi
chúng là chất ciment trong cấu trúc tế bào thực vật.
Khi quả còn xanh, ciment là protopectin chiếm tỷ lệ khá cao, protopectin khơng
hịa tan trong nước nên quả có độ cứng.
Khi quả chín dần , dưới tác dụng của enzyme protopectinase, protopectin sẽ
chuyển sang pectin hòa tan (pectin) và araban, làm giảm sự liên kết giữa các tế bào,
quả trở nên mềm hơn. Trong thực vật các pectin thường liên kết với cellulose ở vách tế
package buoi3;

bào dưới dạng phức hợp.

import java.awt.BorderLay out;
import java.awt.FlowLayout;
import javax.swing.JButton;
import javax.swing.JCheckBox;
import javax.swing.JFrame;
import javax.swing.JLabel;
import javax.swing.JPanel ;
import javax.swing.JRadi oButton;
import javax.swing.JToggleButton;
import javax.swing.border.Titled Bor der;
import javax.swing.pla f.basi c. BasicArrow Button;
public class De moTypeButton extends JFrame{
private BasicArrow Button
up = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.N ORTH ),
down = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton.SOUTH),
right = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.EAST),
left = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton. WEST);
private JPanel lb;

15

public D emoType Button() {
setLayout (new Flow Layout());
setTitle("De mo Type Button");
setSize(45 0, 350 );
setDefault Close Operation(E XIT_ON_CLOSE );
setLocationRelativeTo(null);
setResiza ble(true);
this.add(new
JButton("Jbutton"));
this.add(new
JToggleButton("JToggle Button"));
this.add(new
JCheckBox("JCheck Box"));
this.add(new
JRadioButton("JRa dioButton"));
lb = new JPanel();
lb.setBorder(new
TitledBorder("Drie ctions"));
lb.add(up);
lb.add(dow n);
lb.add(right);
lb.add(left );
this.add(lb);
}
public static void main(String [] args ) {
new
DemoTy peButton().s etVisible(true );
}

}


Pectin tồn tại với những hàm lượng khác nhau trong quả, củ hoặc thân của một số
loài thực vật: táo 10-15%, quả họ citrus 20-50%, củ cải đường 10-20%, đài hoa hướng
dương 15-25%. Trong cùng một loại quả nhưng ở các phần khác nhau thì hàm lượng
pectin cũng khác nhau.
Pectin lấy từ các nguồn khác nhau sẽ khác nhau về khả năng tạo gel và ít nhiều
về số nhóm thế CH3O- (methoxy) trong phân tử. Pectin hòa tan là polysaccarit cấu tạo
bởi các gốc acid galacturonic trong đó có chứa một số gốc acid có chứa các nhóm thế

D
ẠY
da K
y k ÈM
em Q
qu UY
yn N
ho H
nb ƠN
us O
in F
es F
s@ ICI
gm AL
ai ST
l.c &G
om T

metoxy.

2.4.2. Cấu tạo

Pectin là một polysaccharide có cấu trúc dị thể, mạch thẳng là dẫn xuất methyl
của acid pectic. Acid pectic là một polymer của acid D-galacturonic C6H10O7, liên kết
với nhau bằng liên kết 1,4-glucoside. Chiều dài của chuỗi acid polygalacturonic có thể
biến đổi từ vài trăm đến hàng ngàn đơn vị acid galacturonic. Pectin khác với
hydratcacbon thông thường là không phải được xây dựng từ các phân tử đường mà là
từ acid galacturonic, mạch thẳng vì thế có tên gọi là homogalacturonan.
Cấu tạo một đơn vị của chuỗi pectin:

Hình 2.7: Đơn phân acid D-galacturonic

package buoi3;
import java.awt.BorderLay out;
import java.awt.FlowLayout;
import javax.swing.JButton;
import javax.swing.JCheckBox;
import javax.swing.JFrame;
import javax.swing.JLabel;
import javax.swing.JPanel ;
import javax.swing.JRadi oButton;
import javax.swing.JToggleButton;
import javax.swing.border.Titled Bor der;
import javax.swing.pla f.basi c. BasicArrow Button;
public class De moTypeButton extends JFrame{
private BasicArrow Button
up = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.N ORTH ),
down = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton.SOUTH),
right = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.EAST),

left = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton. WEST);
private JPanel lb;

16

public D emoType Button() {
setLayout (new Flow Layout());
setTitle("De mo Type Button");
setSize(45 0, 350 );
setDefault Close Operation(E XIT_ON_CLOSE );
setLocationRelativeTo(null);
setResiza ble(true);
this.add(new
JButton("Jbutton"));
this.add(new
JToggleButton("JToggle Button"));
this.add(new
JCheckBox("JCheck Box"));
this.add(new
JRadioButton("JRa dioButton"));
lb = new JPanel();
lb.setBorder(new
TitledBorder("Drie ctions"));
lb.add(up);
lb.add(dow n);
lb.add(right);
lb.add(left );
this.add(lb);
}
public static void main(String [] args ) {

new
DemoTy peButton().s etVisible(true );
}
}


Hình 2.8: Cấu tạo phân tử pectin

D
ẠY
da K
y k ÈM
em Q
qu UY
yn N
ho H
nb ƠN
us O
in F
es F
s@ ICI
gm AL
ai ST
l.c &G
om T

Phân tử lượng của các loại pectin tách từ các nguồn quả khác nhau thay đổi trong
giới hạn rộng tùy theo số phân tử acid galacturonic và thường thay đổi trong phạm vi
từ 10.000 – 100.000. Ví dụ từ nguồn táo, mận đã thu được pectin có phân tử lượng từ
25000-35000, trong khi đó pectin lấy từ nguồn cam lại có phân tử lượng đạt đến

50000. Trong các hợp chất dạng glucid so về chiều dài phân tử thì pectin cao hơn tinh
bột nhưng thấp hơn cellulose.

Tên gọi pectin dùng để chỉ các chuỗi polygalacturonic methyl hóa 100%. Tên gọi
acid pectinic để chỉ chất được methyl hóa thấp hơn 100%. Còn tên gọi acid pectic để
chỉ acid polygalacturonic hồn tồn khơng chứa nhóm methoxyl.
Trong thực tế pectin dùng để chỉ cả acid pectinic và pectin.
2.4.3 Các chỉ số đặc trưng

Chỉ số methoxyl (MI): biểu hiện tỷ lệ methyl hóa, là phần trăm khối lượng

nhóm methoxyl (-OCH3) trên tổng khối lượng phân tử.
 MI max = 16,3%
 MI của pectin thực vật = 10 – 12%

Chỉ số ester hóa (DE): thể hiện mức độ hóa của pectin, là phần trăm về số lượng
của các gốc acid galacturonic được ester hóa trên tổng lượng gốc acid galacturonic có
trong phân tử.
2.4.4 Phân loại pectin
package buoi3;
import java.awt.BorderLay out;
import java.awt.FlowLayout;
import javax.swing.JButton;
import javax.swing.JCheckBox;
import javax.swing.JFrame;
import javax.swing.JLabel;
import javax.swing.JPanel ;
import javax.swing.JRadi oButton;
import javax.swing.JToggleButton;
import javax.swing.border.Titled Bor der;

import javax.swing.pla f.basi c. BasicArrow Button;
public class De moTypeButton extends JFrame{
private BasicArrow Button
up = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.N ORTH ),
down = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton.SOUTH),
right = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.EAST),
left = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton. WEST);
private JPanel lb;

17

public D emoType Button() {
setLayout (new Flow Layout());
setTitle("De mo Type Button");
setSize(45 0, 350 );
setDefault Close Operation(E XIT_ON_CLOSE );
setLocationRelativeTo(null);
setResiza ble(true);
this.add(new
JButton("Jbutton"));
this.add(new
JToggleButton("JToggle Button"));
this.add(new
JCheckBox("JCheck Box"));
this.add(new
JRadioButton("JRa dioButton"));
lb = new JPanel();
lb.setBorder(new
TitledBorder("Drie ctions"));
lb.add(up);

lb.add(dow n);
lb.add(right);
lb.add(left );
this.add(lb);
}
public static void main(String [] args ) {
new
DemoTy peButton().s etVisible(true );
}
}


 Theo % nhóm methoxyl có trong phân tử:
HMP ( High Methoxyl Pectin ): Nhóm có chỉ số methoxyl cao (HMP). MI lớn
hơn 7%, trong phân tử pectin có trên 50% các nhóm acid bị ester hóa (DE lớn hơn

D
ẠY
da K
y k ÈM
em Q
qu UY
yn N
ho H
nb ƠN
us O
in F
es F
s@ ICI
gm AL

ai ST
l.c &G
om T

50%).

Hình 2.9: Cơng thức HMP

LMP ( Low Methoxyl Pectin): Nhóm có chỉ số methoxyl thấp (LMP). MI nhỏ
hơn 7%, khoảng 3 – 5%, trong phân tử pectin có dưới 50% các nhóm acid bị ester hóa
(DE nhỏ hơn 50%).

Hình 2.10: Cơng thức LMP
 Theo khả năng hòa tan trong nước:
Pectin hòa tan (methoxyl polygalacturonic): Pectin hòa tan là polysaccharide cấu
tạo bởi các gốc acid galacturonic trong đó một số gốc acid có chứa nhóm thế
methoxyl.
Pectin khơng hịa tan (protopectin): là dạng kết hợp của pectin với araban
package buoi3;
import java.awt.BorderLay out;
import java.awt.FlowLayout;

(polysaccharide ở thành tế bào).

import javax.swing.JButton;
import javax.swing.JCheckBox;
import javax.swing.JFrame;
import javax.swing.JLabel;
import javax.swing.JPanel ;
import javax.swing.JRadi oButton;

import javax.swing.JToggleButton;
import javax.swing.border.Titled Bor der;
import javax.swing.pla f.basi c. BasicArrow Button;
public class De moTypeButton extends JFrame{
private BasicArrow Button
up = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.N ORTH ),
down = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton.SOUTH),
right = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.EAST),
left = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton. WEST);
private JPanel lb;

18

public D emoType Button() {
setLayout (new Flow Layout());
setTitle("De mo Type Button");
setSize(45 0, 350 );
setDefault Close Operation(E XIT_ON_CLOSE );
setLocationRelativeTo(null);
setResiza ble(true);
this.add(new
JButton("Jbutton"));
this.add(new
JToggleButton("JToggle Button"));
this.add(new
JCheckBox("JCheck Box"));
this.add(new
JRadioButton("JRa dioButton"));
lb = new JPanel();
lb.setBorder(new

TitledBorder("Drie ctions"));
lb.add(up);
lb.add(dow n);
lb.add(right);
lb.add(left );
this.add(lb);
}
public static void main(String [] args ) {
new
DemoTy peButton().s etVisible(true );
}
}


2.4.5. Cơ chế tạo gel
Tùy theo loại pectin có mức độ methoxyl hóa khác nhau mà có cơ chế tạo gel
khác nhau:
HMP: Tạo gel bằng liên kết hydro
Điều kiện tạo gel: Đường lớn hơn 50%; pH = 3-3,5; pectin = 0,5-1%.
Đường có khả năng hút ẩm, vì vậy nó làm giảm mức độ hydrat hóa của phân tử

D
ẠY
da K
y k ÈM
em Q
qu UY
yn N
ho H
nb ƠN

us O
in F
es F
s@ ICI
gm AL
ai ST
l.c &G
om T

pectin trong dung dịch.

Ion H+ được thêm vào hoặc đơi khi chính nhờ độ acid của quả chế biến trung hòa
bớt các gốc COO-, làm giảm độ điện tích của phân tử. Vì vậy, các phân tử có thể tiến
lại gần nhau để tạo thành liên kết nội phân tử và tạo gel.

Trong trường hợp này liên kết giữa các phân tử pectin với nhau chủ yếu nhờ các
cầu hydro giữa các nhóm hydroxyl. Liên kết hydro được hình thành giữa các phân tử
pectin có thể hydroxyl-hydroxyl, carboxyl-carboxxyl, hoặc hydroxyl-carboxxyl. Kiểu
liên kết này khơng bền do đó các gel tạo thành sẽ mềm dẻo do tính di động của các
phân tử trong khối gel, loại gel này khác biệt với gel thạch hoặc gelatin.
Cấu trúc của gel: phụ thuộc vào hàm lượng đường, hàm lượng acid, hàm lượng
pectin, loại pectin và nhiệt độ.

30 - 50% đường thêm vào pectin là saccharose. Do đó, cần duy trì pH acid để khi
đun nấu sẽ gây ra quá trình nghịch đảo đường saccharose, ngăn cản sự kết tinh của
đường saccharose. Tuy nhiên cũng khơng nên dùng q nhiều acid vì pH quá thấp sẽ
gây ra nghịch đảo một lượng lớn saccharose gây kết tinh glucose và hóa gel nhanh tạo
vón cục.
Khi dùng lượng pectin vượt quá lượng thích hợp sẽ gây ra gel quá cứng do đó
khi dùng một nguyên liệu có chứa nhiều pectin cần tiến hành phân giải bớt chúng bằng

cách đun lâu hơn.
Khi sử dụng một lượng cố định bất cứ một loại pectin nào, pH, nhiệt độ càng
package buoi3;

import java.awt.BorderLay out;
import java.awt.FlowLayout;

giảm và hàm lượng đường càng cao thì gel tạo thành càng nhanh.

import javax.swing.JButton;
import javax.swing.JCheckBox;
import javax.swing.JFrame;
import javax.swing.JLabel;
import javax.swing.JPanel ;
import javax.swing.JRadi oButton;
import javax.swing.JToggleButton;
import javax.swing.border.Titled Bor der;
import javax.swing.pla f.basi c. BasicArrow Button;
public class De moTypeButton extends JFrame{
private BasicArrow Button
up = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.N ORTH ),
down = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton.SOUTH),
right = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.EAST),
left = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton. WEST);
private JPanel lb;

19

public D emoType Button() {
setLayout (new Flow Layout());

setTitle("De mo Type Button");
setSize(45 0, 350 );
setDefault Close Operation(E XIT_ON_CLOSE );
setLocationRelativeTo(null);
setResiza ble(true);
this.add(new
JButton("Jbutton"));
this.add(new
JToggleButton("JToggle Button"));
this.add(new
JCheckBox("JCheck Box"));
this.add(new
JRadioButton("JRa dioButton"));
lb = new JPanel();
lb.setBorder(new
TitledBorder("Drie ctions"));
lb.add(up);
lb.add(dow n);
lb.add(right);
lb.add(left );
this.add(lb);
}
public static void main(String [] args ) {
new
DemoTy peButton().s etVisible(true );
}
}


Không thể tạo gel: nếu lượng đường nhỏ hơn 50%, pH lớn hơn 4,5-5.

LMP: Tạo gel bằng liên kết với ion Ca2+
Điều kiện tạo gel: khi có mặt Ca2+, ngay cả ở nồng độ thấp hơn 0,1% miễn là
chiều dài phân tử pectin phải đạt mức độ nhất định. Khi đó gel được tạo thành ngay cả
khi khơng thêm đường và acid.
Khi chỉ số methoxyl của pectin thấp, cũng có nghĩa là tỷ lệ các nhóm –COO- cao

D
ẠY
da K
y k ÈM
em Q
qu UY
yn N
ho H
nb ƠN
us O
in F
es F
s@ ICI
gm AL
ai ST
l.c &G
om T

thì các liên kết giữa các phân tử pectin sẽ là liên kết ion qua các ion hóa trị hai đặc biệt
là Ca2+.

Cấu trúc của gel: phụ thuộc nồng độ Ca2+ và chỉ số methoxyl. Gel pectin có chỉ
số methoxyl thấp thường có tính chất đàn hồi giống như gel agar-agar.
Đặc điểm của gel: đàn hồi.

Ý nghĩa thực tế của LMP: cho phép tạo gel mà không cần bổ sung đường và sử
dụng cho các sản phẩm thực phẩm thấp calo cũng như ăn kiêng.
2.4.6. Ứng dụng của pectin

Tạo gel trong sản phẩm mứt quả.

Tạo độ chắc cho bột trong sản xuất bánh, tạo bề mặt bống đẹp, tránh sự khơ bề
mặt.

Tạo vẻ ngồi hấp dẫn, cấu trúc đàn hồi tăng hương vị trái cây, làm cho kẹo trơn
mượt.
Tạo độ nhớt cho sữa trái cây, phân phối trái cây đều trong sản phẩm. Tạo ra sản
phẩm đồng nhất trong sản phẩm sữa lên men và tăng thời gian bảo quản.
Ổn định độ đục và độ nhớt của nước giải khát.
Sử dụng nhiều trong sản xuất thức ăn kiêng cho người bệnh tiểu đường.
Điều chế thuốc uống, thuốc tiêm, thuốc sát trùng, mỹ phẩm dạng bột, thuốc mỡ,
package buoi3;
import java.awt.BorderLay out;
import java.awt.FlowLayout;

dầu và cream,...

import javax.swing.JButton;
import javax.swing.JCheckBox;
import javax.swing.JFrame;
import javax.swing.JLabel;
import javax.swing.JPanel ;
import javax.swing.JRadi oButton;
import javax.swing.JToggleButton;

import javax.swing.border.Titled Bor der;
import javax.swing.pla f.basi c. BasicArrow Button;
public class De moTypeButton extends JFrame{
private BasicArrow Button
up = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.N ORTH ),
down = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton.SOUTH),
right = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.EAST),
left = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton. WEST);
private JPanel lb;

20

public D emoType Button() {
setLayout (new Flow Layout());
setTitle("De mo Type Button");
setSize(45 0, 350 );
setDefault Close Operation(E XIT_ON_CLOSE );
setLocationRelativeTo(null);
setResiza ble(true);
this.add(new
JButton("Jbutton"));
this.add(new
JToggleButton("JToggle Button"));
this.add(new
JCheckBox("JCheck Box"));
this.add(new
JRadioButton("JRa dioButton"));
lb = new JPanel();
lb.setBorder(new
TitledBorder("Drie ctions"));

lb.add(up);
lb.add(dow n);
lb.add(right);
lb.add(left );
this.add(lb);
}
public static void main(String [] args ) {
new
DemoTy peButton().s etVisible(true );
}
}


Chương 3
VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP
3.1 Thời gian và địa điểm thực hiện đề tài
Từ tháng 3/2011 đến tháng 8/2011 tại phịng thí nghiệm I4 Bộ Mơn Cơng Nghệ

D
ẠY
da K
y k ÈM
em Q
qu UY
yn N
ho H
nb ƠN
us O
in F
es F

s@ ICI
gm AL
ai ST
l.c &G
om T

Hóa Học, trường Đại Học Nơng Lâm Thành Phố Hồ Chí Minh, khu phố 6, phường
Linh Trung, quận Thủ Đức, Tp. Hồ Chí Minh.

3.2 Thí nghiệm chiết tách tinh dầu trong vỏ bưởi
3.2.1 Nguyên liệu

Nguyên liệu là vỏ bưởi được thu nhận là phế liệu tại nơi bán bưởi ở các chợ,
được tách riêng vỏ xanh và cùi trắng, phơi khô, xác định độ ẩm để bảo quản trong thời
gian dài.

Hình 3.1: Vỏ bưởi xanh khơ trước và sau khi xay nhuyễn.
Ẩm độ của vỏ bưởi xanh và cùi bưởi trắng được xác định bằng tủ sấy Memmert ở
nhiệt độ 105-110oC, sấy cho đến khi khối lượng vỏ không đổi. Mỗi lần thực hiện
khoảng 5 (g) vỏ khô.
package buoi3;
import java.awt.BorderLay out;
import java.awt.FlowLayout;
import javax.swing.JButton;
import javax.swing.JCheckBox;
import javax.swing.JFrame;
import javax.swing.JLabel;
import javax.swing.JPanel ;
import javax.swing.JRadi oButton;
import javax.swing.JToggleButton;

import javax.swing.border.Titled Bor der;
import javax.swing.pla f.basi c. BasicArrow Button;
public class De moTypeButton extends JFrame{
private BasicArrow Button
up = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.N ORTH ),
down = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton.SOUTH),
right = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.EAST),
left = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton. WEST);
private JPanel lb;

21

public D emoType Button() {
setLayout (new Flow Layout());
setTitle("De mo Type Button");
setSize(45 0, 350 );
setDefault Close Operation(E XIT_ON_CLOSE );
setLocationRelativeTo(null);
setResiza ble(true);
this.add(new
JButton("Jbutton"));
this.add(new
JToggleButton("JToggle Button"));
this.add(new
JCheckBox("JCheck Box"));
this.add(new
JRadioButton("JRa dioButton"));
lb = new JPanel();
lb.setBorder(new
TitledBorder("Drie ctions"));

lb.add(up);
lb.add(dow n);
lb.add(right);
lb.add(left );
this.add(lb);
}
public static void main(String [] args ) {
new
DemoTy peButton().s etVisible(true );
}
}


Độ ẩm được xác định theo công thức: %am 

m1  m2
* 100
m1

(3.1)

Trong đó: m1 : khối lượng vỏ trước khi sấy (g).
m 2 : khối lượng vỏ sau khi sấy (g).

3.2.2 Thiết bị và hóa chất

D
ẠY
da K
y k ÈM

em Q
qu UY
yn N
ho H
nb ƠN
us O
in F
es F
s@ ICI
gm AL
ai ST
l.c &G
om T

3.2.2.1 Thiết bị
 Cân điện tử Sartorius, độ chính xác 0,01g, khối lượng cân: 0-610g.

Hình 3.2: Cân điện tử Sartorius

 Tủ sấy Memmert, sản xuất tại Đức, nhiệt độ sấy từ 0-200oC.

Hình 3.3: Tủ sấy Memmert
package buoi3;
import java.awt.BorderLay out;
import java.awt.FlowLayout;
import javax.swing.JButton;
import javax.swing.JCheckBox;
import javax.swing.JFrame;
import javax.swing.JLabel;
import javax.swing.JPanel ;

import javax.swing.JRadi oButton;
import javax.swing.JToggleButton;
import javax.swing.border.Titled Bor der;
import javax.swing.pla f.basi c. BasicArrow Button;
public class De moTypeButton extends JFrame{
private BasicArrow Button
up = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.N ORTH ),
down = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton.SOUTH),
right = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.EAST),
left = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton. WEST);
private JPanel lb;

22

public D emoType Button() {
setLayout (new Flow Layout());
setTitle("De mo Type Button");
setSize(45 0, 350 );
setDefault Close Operation(E XIT_ON_CLOSE );
setLocationRelativeTo(null);
setResiza ble(true);
this.add(new
JButton("Jbutton"));
this.add(new
JToggleButton("JToggle Button"));
this.add(new
JCheckBox("JCheck Box"));
this.add(new
JRadioButton("JRa dioButton"));
lb = new JPanel();

lb.setBorder(new
TitledBorder("Drie ctions"));
lb.add(up);
lb.add(dow n);
lb.add(right);
lb.add(left );
this.add(lb);
}
public static void main(String [] args ) {
new
DemoTy peButton().s etVisible(true );
}
}


D
ẠY
da K
y k ÈM
em Q
qu UY
yn N
ho H
nb ƠN
us O
in F
es F
s@ ICI
gm AL
ai ST

l.c &G
om T

 Thiết bị chưng cất lơi cuốn hơi nước có nguồn cung cấp nhiệt là bếp

Hình 3.4: Thiết bị chưng cất lơi cuốn hơi nước có nguồn cung cấp nhiệt là bếp điện.
 Những thiết bị, dụng cụ thơng dụng trong phịng thí nghiệm.
3.2.2.2 Hóa chất
 Nước cất

 Natri sulfate mua tại cơng ty hóa chất Hóa Nam, Lý Thường Kiệt, quận 10, Tp.
Hồ Chí Minh.

3.2.3 Tiến trình thực hiện thí nghiệm

package buoi3;
import java.awt.BorderLay out;
import java.awt.FlowLayout;
import javax.swing.JButton;
import javax.swing.JCheckBox;
import javax.swing.JFrame;
import javax.swing.JLabel;
import javax.swing.JPanel ;
import javax.swing.JRadi oButton;
import javax.swing.JToggleButton;
import javax.swing.border.Titled Bor der;
import javax.swing.pla f.basi c. BasicArrow Button;
public class De moTypeButton extends JFrame{
private BasicArrow Button
up = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.N ORTH ),

down = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton.SOUTH),
right = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.EAST),
left = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton. WEST);
private JPanel lb;

23

public D emoType Button() {
setLayout (new Flow Layout());
setTitle("De mo Type Button");
setSize(45 0, 350 );
setDefault Close Operation(E XIT_ON_CLOSE );
setLocationRelativeTo(null);
setResiza ble(true);
this.add(new
JButton("Jbutton"));
this.add(new
JToggleButton("JToggle Button"));
this.add(new
JCheckBox("JCheck Box"));
this.add(new
JRadioButton("JRa dioButton"));
lb = new JPanel();
lb.setBorder(new
TitledBorder("Drie ctions"));
lb.add(up);
lb.add(dow n);
lb.add(right);
lb.add(left );
this.add(lb);

}
public static void main(String [] args ) {
new
DemoTy peButton().s etVisible(true );
}
}


Quy trình
nguyên liệu
vỏ xanh

xử lý sơ bộ

D
ẠY
da K
y k ÈM
em Q
qu UY
yn N
ho H
nb ƠN
us O
in F
es F
s@ ICI
gm AL
ai ST
l.c &G

om T

xay nhuyễn
dung môi

lắc khuấy

chưng cất lôi cuốn hơi nước
bằng nguồn nhiệt là bếp điện

ngưng tụ

phân ly

Bã

lắng

Na2SO4 khan

làm khan

lắng gạn

tinh dầu

_ Đánh giá cảm quan
_ Theo dõi thời gian
bảo quản
package buoi3;

import java.awt.BorderLay out;
import java.awt.FlowLayout;

Hình 3.5: Sơ đồ chiết rút tinh dầu từ vỏ bưởi

import javax.swing.JButton;
import javax.swing.JCheckBox;
import javax.swing.JFrame;
import javax.swing.JLabel;
import javax.swing.JPanel ;
import javax.swing.JRadi oButton;
import javax.swing.JToggleButton;
import javax.swing.border.Titled Bor der;
import javax.swing.pla f.basi c. BasicArrow Button;
public class De moTypeButton extends JFrame{
private BasicArrow Button
up = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.N ORTH ),
down = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton.SOUTH),
right = new BasicArrow Button(BasicArrow Button.EAST),
left = new Basi cArrowButton(Basi cArrowButton. WEST);
private JPanel lb;

24

public D emoType Button() {
setLayout (new Flow Layout());
setTitle("De mo Type Button");
setSize(45 0, 350 );
setDefault Close Operation(E XIT_ON_CLOSE );
setLocationRelativeTo(null);

setResiza ble(true);
this.add(new
JButton("Jbutton"));
this.add(new
JToggleButton("JToggle Button"));
this.add(new
JCheckBox("JCheck Box"));
this.add(new
JRadioButton("JRa dioButton"));
lb = new JPanel();
lb.setBorder(new
TitledBorder("Drie ctions"));
lb.add(up);
lb.add(dow n);
lb.add(right);
lb.add(left );
this.add(lb);
}
public static void main(String [] args ) {
new
DemoTy peButton().s etVisible(true );
}
}