Giáo trình Hoàn thiện trang trí công trình (Nghề: Kỹ thuật xây dựng - Trình độ Trung cấp) - Trường Cao đẳng Nghề An Giang

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH AN GIANG
TRƢỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ AN GIANG

GIÁO TRÌNH

MƠ ĐUN : HỒN THIỆN TRANG TRÍ
CƠNG TRÌNH
NGHỀ KỸ THUẬT XÂY DỰNG
TRÌNH ĐỘ TRUNG CẤP
(Ban hành theo Quyết định số 630 /QĐ – CĐN ngày 05 tháng 4 năm 2022 của Hiệu trưởng
Trường Cao đẳng nghề An Giang)

An Giang, Năm ban hành 2022

1


TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thơng tin có thể được
phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh
thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
LỜI GIỚI THIỆU
Mơ đun Hồn thiện trang trí cơng trình là mođun thứ 08 trong 33 mođun, mơn
học đào tạo Trình độ Trung cập ( hệ B) nghề Kỹ thuật Xây dựng. Giáo trình này
được thực hiện với mục tiêu giúp giáo viên có tài liệu giảng dạy riêng, rõ ràng, cụ thể,
thơng qua đó có thể thống nhất nội dung giảng dạy trong quá trình lên lớp và đánh
giá, kiểm tra. Nội dung mơ đun nhằm cung cấp cho sinh viên những kiến thức, kỹ
năng rất cô đọng và thực tiễn nhất. Cấu trúc của mô đun được thiết kế như sau :
Bài 1: Đắp hoạ tiết phẳng trên nền phẳng.
Thời gian: 24 giờ

Bài 2: Đắp hoạ tiết lõm trên nền phẳng.
Thời gian: 14 giờ
Kiểm tra định kỳ lần I.
Thời gian: 02 giờ
Bài 3: Đắp chữ nổi trên nền phẳng.
Thời gian: 16 giờ
Bài 4: Đắp chữ lõm trên nền phẳng.
Thời gian: 14 giờ
Kiểm tra định kỳ lần II.
Thời gian: 02 giờ
Bài 5: Gắn hoạ tiết trang trí.
Thời gian: 08 giờ
Bài 6: Giấy dán tường trang trí.
Thời gian: 06giờ
Kiểm tra định kỳ lần III.
Thời gian: 02 giờ
Ơn tập.
Thời gian: 02 giờ
Trong q trình thực hiện, dù đã tham khảo nhiều ý kiến của các chuyên gia và
tài liệu liên quan, tuy nhiên vẫn sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy tác giả rất
mong nhận được nhiều sự đóng góp chân tình từ các đồng nghiệp và độc giả nhằm
giúp tơi hồn thiện hơn về nội dung cho giáo trình này.
An Giang, ngày 05 tháng 4 năm 2022
Chủ biên

Ths.Phan Phƣơng Quyên

2

MỤC LỤC
ĐỀ MỤC

TRANG

Lời giới thiệu

2

Mục lục

3

Giáo trình mơ đun

4

Bài 1 Đắp họa tiết phẳng trên nền
phẳng

7
16

Bài 2 Đắp họa tiết lõm trên nền phẳng
19
Kiểm tra định kỳ lần 1
28
Bài 3 Đắp chữ nổi trên nền phẳng
31
Bài 4: Đắp chữ lõm trên nền phẳng.

34
Kiểm tra định kỳ lần II.
43
Bài 5: Gắn hoạ tiết trang trí.
45
Bài 6: Giấy dán tƣờng trang trí.
48
Ơn tập-Kiểm tra định kỳ lần III.
57
Các thuật ngữ chuyên môn
58
Tài liệu tham khảo

3


GIÁO TRÌNH MƠ ĐUN
Tên mơ đun: HỒN THIỆN TRANG TRÍ CƠNG TRÌNH
Mã mơ đun: MĐ 08
Thời gian thực hiện mơ đun: 90 giờ (Lý thuyết: 11giờ; thực hành 73giờ;
kiểm tra: 6giờ)
I. V TR , T NH CHẤT, VAI TRÒ CỦA MƠ ĐUN:
- Vị trí: Mơ đun được bố trí học sau khi người học đã học xong các mô đun
MĐ10, MĐ21, MĐ22;
- Tính chất: Đây là mơ đun mang nhiều tính nghệ thuật trong trang trí, sản
phẩm của mơ đun là đem lại cái đẹp cho mọi cơng trình xây dựng. Vì vậy địi hỏi
người học phải có năng khiếu về mỹ thuật, có kiến thức về thẩm mỹ và lịng u
nghề.
- Ý nghĩa và vai trị của mơ đun: Mơ đun giúp người học rèn luyện tính tỉ
mỹ, kiên nhẫn, sáng tạo, giúp nâng tầm nghệ thuật cho công trình xây dựng.

II. MỤC TI U CỦA MƠ ĐUN:
* Về Kiến thức:
- Mơ tả được qui trình các bước đắp, gắn họa tiết trang trí và gia cơng họa tiết
trang trí bằng thạch cao;
- Trình bày được u cầu kỹ mỹ thuật và các phương pháp trang trí.
- Trình bày được phương pháp dán giấy dán tường trang trí.
* Về Kỹ năng:
- Thi công đắp tạo được một số hoạ tiết trang trí như: hoạ tiết phẳng hoạ tiết
lõm trên nền phẳng, chữ nổi chữ lõm trên nền phẳng bằng chất liệu vữa xi
măng;
- Gắn được các loại hoạ tiết trang trí đúc sẵn;
- Dán được Giấy dán tường trang trí.
* Về Năng lực và tự chủ trách nhiệm:
- Có ý thức giữ gìn bản sắc văn hố dân tộc;
- Rèn luyện tính cẩn thận, tỷ mỷ, chính xác;
- Tinh thần trách nhiệm cao trong q trình làm việc;
- Có ý thức tổ chức, kỷ luật, tác phong công nghiệp.
III. NỘI DUNG CỦA MÔ ĐUN:
1. Nội dung tổng quát và phân bổ thời gian:
Số
TT
1

Tên bài
Bài 1 Đắp hoạ tiết phẳng trên nền
phẳng
1. Cơng tác chuẩn bị
2. Xác định vị trí hình trang trí.
3. Trát vữa tạo bề dầy hình trang trí

Tổng
số
24

Thời gian
Lý
Thực
thuyết
hành
3
21

Kiểm
tra

4


Số
TT

2

3
4

5

6
7

Tên bài
4. Vẽ hoặc dán hình trang trí.
5. Cắt vữa tạo hình trang trí.
6. Lấy vữa thừa.
7. Hồn thiện.
8. Những sai phạm thường gặp.
Bài 2 Đắp hoạ tiết lõm trên nền
phẳng
1. Cơng tác chuẩn bị
2. Xác định vị trí hình trang trí.
3. Vẽ hoặc dán hình trang trí.
4. Gia cơng tạo hình trang trí
5. Những sai phạm thường gặp.
Kiểm tra định kỳ lần 1
Bài 3 Đắp chữ nổi trên nền phẳng
1. Cơng tác chuẩn bị
2. Xác định vị trí của chữ
3. Đắp vữa tạo bề dầy chữ
4. Dán chữ.
5. Cắt tạo chữ.
6. Lấy vữa xung quanh chữ
7. Chỉnh sửa.
8. Những sai phạm thường gặp.
Bài 4 Đắp chữ lõm trên nền phẳng
1. Công tác chuẩn bị
2. Tạo độ sâu của chữ
3. Trát vữa tạo bề sâu cho chữ (Tạo
phôi).
4. In, vạch mẫu chữ lên vị trí cần

đắp.
5. Cắt tạo chữ.
6. Lấy vữa tạo độ sâu của chữ.
7. Kiểm tra và chỉnh sửa.
8. Những sai phạm thường gặp.
Kiểm tra định kỳ lần 2
Bài 5 Gắn hoạ tiết trang trí
1. Nghiên cứu hồ sơ thiết kế.
2. Công việc chuẩn bị
3. Đo và lấy dấu
4. Khoan bắt vít nở.
5. Lắp đặt.

Tổng
số

14

Thời gian
Lý
Thực
thuyết
hành

1

13

2
16

2

14

14

1

13

2
8

Kiểm
tra

2

2
1

7

5


Số
TT

Tên bài

6. Kiểm tra chất lượng lắp ráp.
7. Hoàn thiện, chắp vá mối nối.
8. Những sai phạm thường gặp.
8 Bài 6 Giấy dán tƣờng trang trí
1. Vật liệu và dụng cụ
2. Yêu cầu kỹ thuật
3. Chuẩn bị bề mặt
4. Trình tự và phương pháp dán giấy
5. Những sai phạm thường gặp
6. An tồn lao động và vệ sinh cơng
nghiệp:
9 Kiểm tra định kỳ lần 3
10 Ơn tập hết mơn
Tổng cộng

Tổng
số

6

2
2
90

Thời gian
Lý
Thực
thuyết

hành

1

Kiểm
tra

5

2
2
11

73

6

6


BÀI 1
ĐẮP HỌA TIẾT PHẲNG TRÊN NỀN PHẲNG
Thời gian: 24 giờ
Giới thiệu:
Bài 1 Đắp họa tiết phẳng trên nền phẳng là bài đầu tiên của Mơ đun, nên địi
hỏi giáo viên phải thiết kế bài giảng thật đơn giản và gần gũi, các em học viên phải
thật chăm chú và chuẩn bị tâm thế để bước vào kiến thức và kỹ năng mới. Bài học
được ứng dụng nhiều trên công trình nhà ở, trụ sở, cơ quan trường học.
Mục tiêu:
- Về Kiến thức:

+ Mơ tả được hình dạng cần trang trí.
+ Nêu được cấu tạo của hình cần trang trí.
+ Nêu được vị trí của trang trí trong cơng trình kiến trúc.
- Về Kỹ năng:
+ Trát vữa bằng bay, bằng bàn xoa.
+ Cắt vữa tạo nét bằng bay và dao cắt .
+ Lấy vữa thừa tạo trang trí bằng bay và dao cắt.
- Về Thái độ:
+ Có tác phong cơng nghiệp.
+ Có ý thức gìn giữ bản sắc văn hố dân tộc.
+ Có ý thức tổ chức kỷ luật.
Nội dung chính:
I. KHÁI NIỆM VỀ TRANG TR
1. Nguồn gốc
Trang trí là một “Hình thái nghệ thuật đặc biệt” của con người,là một phạm
trù thẩm mỹ phục vụ cuộc sống con người,là nghệ thuật làm ra “Cái đẹp” để thỏa
mãn nhu cầu trước hết là thông tin,giao tiếp với những ký hiệu gắn liền với những
tiến bộ và sự phát triển tất yếu của đời sống vật chất và tinh thần của con người.
2. Khái niệm
Trang trí là nghệ thuật sắp xếp bố trí hình mảng,đường nét,màu sắc,khối
lượng…để tạo nên một vật phẩm đẹp và tiện nghi phục vụ cho nhu cầu đời sống
tinh thần,thuận tiện cho lao động sản xuất,vui chơi,giải trí của con người hàng
ngày.Trang trí là nhu cầu của trí tuệ,nó phản ánh sự phát triển về mặt văn hóa của
mỗi người,mỗi xã hội ,mỗi thời đại từ xưa đến nay.
3. Các loại hình trang trí :
- Trang trí mỹ nghệ : Vật phẩm gia đình, đồ chơi ,trang sức, vàng bạc, đá quý ,
thủy tinh sành sứ cao cấp phục vụ sinh hoạt, tiện nghi cao cấp .
7

Hình 1: Trang trí dụng cụ lao động thơ sơ của thời kỳ Đơng Sơn
- Trang trí sân khấu điện ảnh : kịch, tuồng, chèo, phơng màn quần áo hóa
trangánh sáng phục vụ biểu diễn , thiết kế quay cảnh quay phim , chế tạo đạo cụ.
- Trang trí cơng nghiệp : (desings ) : chế tạo mẫu dáng công nghiệp ( máy
móc + xe hơi . . . )
- Trang trí thời trang : mẫu vải , quần áo giầy dép . . .
- Trang trí đồ họa , ấn phẩm : Bìa sách , trình bày báo , minh họa tạp chí . . .
in hàng loạt
-Trang trí đồ họa độc lập , một số loại khác nhau : sáng tạo kiểu chữ tranh
các loại ( gỗ , kẽm ,đồng ,cắt dán giấy . . .) các loại trang trí .
-Trang trí nội ngoại thất: Nghiên cứu bày biện, bố trí các vật dụng, các tác
phẩm nghệ thuật trong nhà, trong câu lạc bộ, nhà văn hóa, ngồi cơng viên, quảng
trường, nơi cơng cộng, tạo nên khơng khí vui tươi, trang nhã, ấm cúng hoặc trang
nghiêm phù hợp với từng loại nội,ngoại thất như : Văn phòng , biệt thự, khách
sạn, siêu thị…

Hình 2: Trang trí nội thất
8


4 . Các hình thức trang trí : có ba loại
a . Trang trí mặt phẳng : ( hình vng, tròn, đường diềm, vải hoa )
- Mặt phẳng hai chiều ( vng , trịn , chữ nhật ) gồm trục ngang , dọc đến
tĩnh đến tạo chuyển động lên xuống .
- Mặt phẳng một chiều ( đường diềm ) : Trục ngang đến cần tạo chuyển
động lượn, lồi lõm liên tục .
- Mặt phẳng không giới hạn ( vải hoa ) : khơng có trục đến đa chiều đến
chuyển động đan xen nhau nhưng vẫn tạo ra sự cân bằng .
- Mục đích : đơn giản đến phức tạp đến rèn luyện thị giác cân bằng .
b . Trang trí hình khối khối.

c. Trang trí kiến trúc.

9


II. MỘT SỐ NGUY N TẮC CƠ BẢN VỀ BỐ CỤC TRANG TR .
1. Một số nguyên tắc cơ bản về bố cục trang trí:
- Dịng đối: Đối nhau phía trên và phía dưới ( theo trục ngang ); đối nhau
bên trái, bên phải ( theo trục dọc ); đối nằm khác nhau ( theo đường chéo )
- Nhắc lại: Đó là một họa tiết chính được nhắc lại nhiều lần và đặt bên cạnh
nhau có tác dụng làm cho bố cục vui mắt .
- Xen kẽ: Là trường hợp một họa tiết được nhắc lại nhưng không đặt liền
nhau mà được đặt xen kẻ bởi một họa tiết khác; trong một khoảng cách đều nhau
để làm phong phú cho họa tiết .
- Cân đối: Khi bốn góc của một hình vng đều nhắc lại một họa tiết giống
nhau theo hai đường trục bắt chéo ở giữa. Ngoài ra , có thể dùng nhiều họa tiết cân
đối trên hình sáu góc + tám góc + hình trịn + lấy một điểm tụ chính làm trục trung
tâm .

Trang trí trống đồng Đơng Sơn
2. Phƣơng pháp trang trí:
- Bước 1:Nghiên cứu chủ đề và chia khoảng bề mặt :
Bao gốm trang trí trên bề mặt hai chiều hay khối phải trang trí ( kể cả khơng
gian trong những khối được trình bày . TD : Bộ bàn ghế trong một căn phòng ) .

10


Biết chia khoảng trên một bề mặt bằng phẳng bằng cách tìm những khoảng
bề mặt to, nhỏ khác nhau cốt sau nổi được họa tiết của chủ đề chính .

Đặt họa tiết phải tránh xếp những mảnh đều nhau ; những khoảng cách chia
ngang nhau giữa họa tiết và nền đề trống .
Trong khi chia khoảng bề mặt, đặt họa tiết trên mảng nên phác những nét
đơn giản, những nét viền thẳng, chéo có tính chất sơ thảo .
- Bước 2: Vẽ hình và cách điệu
Là sự tái tạo lại hình dáng của một vật mẫu từ tự nhiên sanh hình vẽ trên
trang giấy theo sự lựa chọn, gạn lọc của tác giả khơng cịn như thực theo hình
dáng ngun thủy .
3. Một số phƣơng pháp chủ yếu trong cách điệu :
a . Đơn giản hóa :
Là sự lược giản phài có chọn lọc + bỏ bớt những yếu tố thừa + rườm rà +
không đẹp tù những chi tiết rối rắm + phức tạp của một mẫu vật trong tự nhiên
nhưng vẫn giữ lại ” những đặc điểm riêng biệt của nó” mà khơng thể mất đi được
vì mất những đặc điểm này , người xem khơng cịn phân biệt hình dáng của nó với
những cái khác .
b . Kiểu thức hóa :
Là sự sửa đổi mẫu vật từ tự nhiên sang một kiểu thức nào đó để phù hợp với
những tính chất trang trí . Có nhiều loại kiểu thức khácnhau :
- Lập các hình thể tự nhiên thành các hình kỷ hà .
- Nhấn mạnh một vài đặc điểm riêng biệt, cường điệu hóa một vài đặc điểm
nào đó mà các vật thể khác khơng có .
- Có khi phải chế tạo ra các kiểu trang trí không lấy ở tự nhiên mà do họa sĩ
sáng tạo ra như kiểu vẽ hình kỷ hà cho các mặt phẳng , kiểu lọ, ấm chén . . .
- Bước3: . Tìm đậm nhạc cho bố cục phác thảo
Trên một bảng vẽ cần đến ba sắc độ đậm nhạt là : sẫm, sáng và xám ( chất
trung gian ).
- Bước 4: Phác thảo màu và thể hiện
- Phương pháp tô màu phẳng, gọn nét, phải thể hiện cho nổi chủ đề định
trang trí phù hợp với hiện vật .
11

- Màu sắc phải hòa nhịp với họa tiết đã được cách điệu .
- Bố cục vững chãi, hình dáng vui mắt, đơn giản, trang nhã .
- Hình trang trí đóng vai trị quan trọng về nhận thức thẩm mỹ bản thân hình
đẹp khơng cứ ở họa tiết vẽ . Mà do chính bản thân hình đó được cấu tạo đẹp. Hình
và họa tiết trang trí phải liên quan chặt chẽ với nhau .
-Ngồi ra , cịn cần phải có phong cách dân tộc phù hợp với sở thích chung .
4. Vẽ trang trí từ trang trí mẫu:

Hình 1:

I

II

III

IV

12


.
5. Phóng to, thu nhỏ hình trang trí.
IV. NỘI DUNG CƠNG TÁC ĐẮP HOẠ TIẾT PHẲNG TR N NỀN
PHẲNG
1. Cơng tác chuẩn bị :
- Chuẩn bị dụng cụ, vật tư: vữa xi măng, dao, bay nhỏ,máng vữa, xô đựng nước.
- Chuẩn bị hình trang trí, cắt dán mẫu chữ hoặc hình họa theo kích thước

hoặc hình họa theo u cầu của chủ đầu tư hoặc đơn vị thiết kế.
2. Xác định vị trí hình trang trí.
Phương pháp này chỉ áp dụng đối với những họa tiết có mặt ngồi phẳng và
bề dày của hoa trang trí so với mặt nền nhỏ hơn 3 cm.
- Đánh dấu vị trí để trát làm họa tiết trang trí (với những lớp vữa nền cũ bị
khô phải đánh nhám và thấm nước lên bề mặt sau đó mới dùng bay, xi măng, bàn
xoa : trát lót và lớp vữa nền).
* Cần lƣu ý: vị trí trang trí, đắp hoạc tiết có nhiều vị trí như: kết cấu bên
trên, trên tường, trên các cấu kiện kiến trúc, nên tùy mỗi vị trí sẽ có độ khó nhất
định, học viên cần lưu ý về an tồn lao động vì làm việc trên cao.
13


3. Trát vữa tạo bề dầy hình trang trí.
- Dùng bay, vữa, bàn xoa lên hồ, hồ khô, nước để chỉnh sửa mặt trát.
- Xoa nhẵn từ trên xuống dưới, từ trong ra ngoài đều tay: sản phẩm nền
phẳng phải phẳng, láng mượt, đúng vị trí và kích thước theo u cầu.
4. Vẽ hoặc dán hình trang trí.
- Vẽ hoa trang trí lên bề mặt lớp vữa trát. Yêu cầu hình vẽ phải đúng vị trí,
đúng hình thiết kế tỉ lệ 1:1 ( Để công việc được tiến hành nhanh nên gia cơng trước
bằng giấy, nhựa hoặc bì cứng... Sau đó dán hoa trang trí này vào mặt lớp vữa trát.
5. Cắt vữa tạo hình trang trí.
- Dùng dao hoặc bay cắt dọc theo đường bao của hoa trang trí khi cắt chú ý
cầm dao ở vị trí dễ thao tác nhất ( không cầm quá chặt để lưỡi dao dễ xoay hướng
uốn lượn, không cầm sát mũi dao.
- Với những hoa trang trí có cánh sắt nhọ khi cắt phải chú ý đưa lưỡi dao từ
phía nhọn vào trong để không làm đứt cánh.

- Thường xuyên nhúng dao vào nước để khơng bị dính làm đứt nét.
- Khi cắt phải cát từ trên xuống và từ trái sang phải để vữa thừa rơi không

làm hỏng phần đã cắt
14


6. Lấy vữa thừa.
- Khi lấy cần chú ý không để lượng vữa thừa xô đẩy chèn ép làm đứt hoa
trang trí .
- Với phần thừa ở giữa ( bị cánh của hoa trang trí bao quanh ) cần phải cắt
tạo ra một khoảng hở trước.
- Dựa vào khoảng hở ta dễ dàng bóc tách phần thừa cịn lại.
7. Hồn thiện trang trí.
- Những nét chưa sắt hoặc bị sứt mẻ phải đắp vữa vào để cắt lại .
- Lớp vữa nền có thể bị hỏng do cắt và lấy vữa thừa được gia công lại bằng
bay nhỏ kết hợp với chổi lông nhúng nước quét nhẹ trên mặt nền, cho nền được
phẳng.
Cắt họa tiết trang trí trên nền trang trí chỉ thực hiện với những họa tiết trang
trí có diện tích nhỏ và bề dày của họa tiết so với nền trang trí ≤30. Những họa tiết
trang trí có diện tích lớn có bề dày phải chia ra thành nhiều diện tích nhỏ để thao
tác như trên.
8. Những sai phạm thƣờng gặp.
- Những nét chưa sắt hoặc bị sứt mẻ.
- Lớp vữa nền có thể bị hỏng.
- Đứt hoa trang trí .
Câu hỏi ơn tập:
1.Trình bày quy trình đắp họa tiết trang trí trên nền phẳng?
2. Nêu khái niệm về trang trí ?
3. Nêu một số nguyên tắc về bố cục trang trí ?

15

BÀI 2
ĐẮP HOẠ TIẾT LÕM TRÊN NỀN PHẲNG
Thời gian: 14 giờ
Giới thiệu:
Bài 2 Đắp họa tiết lõm trên nền phẳng là bài thứ hai của Mơ đun, có kế thừa
kiến thức và kỹ năng của bài 1, nên đòi hỏi giáo viên phải thiết kế bài giảng có tính
chất liên quan công tác Đắp họa tiết phẳng trên nền nền phẳng , các em học viên
phải thật chăm chú và chuẩn bị tâm thế để bước vào kiến thức và kỹ năng này. Bài
học được ứng dụng nhiều trên công trình nhà ở, trụ sở, cơ quan trường học.
Mục tiêu:
- Về Kiến thức:
+ Mơ tả được vị trí, hình dáng của hình trang trí.
+ Nêu được cấu tạo của hình trang trí.
+ Nêu được đặc trưng của hình trang trí lõm (Đường nét, kiểu dáng,...)
- Về Kỹ năng
- Trát vữa bằng bay, bằng bàn xoa.
- Cắt vữa tạo nét bằng bay và dao cắt .
- Lấy vữa tạo được hoạ tiết lõm trên nền trát phẳng.
- Về Năng lực và tự chủ trách nhiệm:
- Có ý thức tổ chức kỷ luật, tác phong cơng nghiệp.
- Có ý thức gìn giữ bản sắc văn hoá dân tộc.
- Tập trung nghe giảng, quan sát thao tác mẫu.
NỘI DUNG CÔNG TÁC ĐẮP HỌA TIẾT LÕM TR N NỀN PHẲNG
1. Công tác chuẩn bị :
- Chuẩn bị dụng cụ, vật tư: vữa xi măng, dao, bay nhỏ,máng vữa, xơ đựng nước.
- Chuẩn bị hình trang trí, cắt dán mẫu chữ hoặc hình họa theo kích thước
hoặc hình họa theo u cầu của chủ đầu tư hoặc đơn vị thiết kế.
2. Xác định vị trí hình trang trí.
Phương pháp này chỉ áp dụng đối với những họa tiết có mặt ngồi phẳng và

bề dày của hoa trang trí so với mặt nền nhỏ hơn 3 cm.
- Đánh dấu vị trí để trát làm họa tiết trang trí (với những lớp vữa nền cũ bị
khơ phải đánh nhám và thấm nước lên bề mặt sau đó mới dùng bay, xi măng, bàn
xoa : trát lót và lớp vữa nền).

16


* Cần lƣu ý: vị trí trang trí, đắp hoạc tiết có nhiều vị trí như: trên trần, trên
tường, trên các cấu kiện kiến trúc, nên tùy mỗi vị trí sẽ có độ khó nhất định, học
viên cần lưu ý về an tồn lao động vì làm việc trên cao.
3. Trát vữa tạo bề dầy hình trang trí.
- Dùng bay, vữa, bàn xoa lên hồ, hồ khô, nước để chỉnh sửa mặt trát.
- Xoa nhẵn từ trên xuống dưới, từ trong ra ngoài đều tay: sản phẩm nền
phẳng phải phẳng, láng mượt, đúng vị trí và kích thước theo yêu cầu.
4. Vẽ hoặc dán hình trang trí.
- Vẽ hoa trang trí lên bề mặt lớp vữa trát. u cầu hình vẽ phải đúng vị trí,
đúng hình thiết kế tỉ lệ 1:1 ( Để công việc được tiến hành nhanh nên gia cơng trước
bằng giấy, nhựa hoặc bì cứng... Sau đó dán hoa trang trí này vào mặt lớp vữa trát.
5. Cắt vữa tạo hình trang trí.
- Dùng dao hoặc bay cắt dọc theo đường bao của hoa trang trí khi cắt chú ý
cầm dao ở vị trí dễ thao tác nhất ( không cầm quá chặt để lưỡi dao dễ xoay hướng
uốn lượn, không cầm sát mũi dao.
- Với những hoa trang trí có cánh sắt nhọn khi cắt phải chú ý đưa lưỡi dao từ
phía nhọn vào trong để không làm đứt cánh.

17


- Thường xuyên nhúng dao vào nước để không bị dính làm đứt nét.

- Khi cắt phải cát từ trên xuống và từ trái sang phải để vữa thừa rơi không
làm hỏng phần đã cắt
6. Lấy vữa thừa.
- Khi lấy cần chú ý không để lượng vữa thừa xô đẩy chèn ép làm đứt hoa
trang trí .
- Với phần thừa ở giữa ( bị cánh của hoa trang trí bao quanh ) cần phải cắt
tạo ra một khoảng hở trước.
- Dựa vào khoảng hở ta dễ dàng bóc tách phần thừa cịn lại.
7. Hồn thiện trang trí.
- Những nét chưa sắt hoặc bị sứt mẻ phải đắp vữa vào để cắt lại .
- Lớp vữa nền có thể bị hỏng do cắt và lấy vữa thừa được gia công lại bằng
bay nhỏ kết hợp với chổi lông nhúng nước quét nhẹ trên mặt nền, cho nền được
phẳng.
Cắt họa tiết trang trí trên nền trang trí chỉ thực hiện với những họa tiết trang
trí có diện tích nhỏ và bề dày của họa tiết so với nền trang trí ≤30. Những họa tiết
trang trí có diện tích lớn có bề dày phải chia ra thành nhiều diện tích nhỏ để thao
tác như trên.
8. Những sai phạm thƣờng gặp.
- Những nét chưa sắt hoặc bị sứt mẻ.
- Lớp vữa nền có thể bị hỏng.
- Đứt hoa trang trí .
Câu hỏi ơn tập:
1.Trình bày quy trình đắp họa tiết trang trí lõm trên nền phẳng?

18


KIỂM TRA Đ NH KỲ LẦN 1
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

ĐỀ THI HẾT MÔN HỌC/MÔ ĐUN
NGHỀ: XÂY DỰNG
MÔ ĐUN THI: HỒN THIỆN TRANG TR CƠNG TRÌNH
Ngày thi: ………/………/................
Thời gian: 120 phút (Không kể thời gian chép/giao đề thi)
Mã đề thi: T-01.
ĐỀ BÀI
1. Yêu cầu công việc:
Đắp họa tiết trên nền phẳng đảm bảo đúng trình tự và các yêu cầu kỹ thuật.
(chiều dày lớp vữa trát 5mm)
MẶT ĐỨNG HỌA TIẾT

2. Yêu cầu kỹ thuật:
2.1.Yêu cầu về vật liệu:
Vữa trát đúng mác theo yêu cầu thiết kế.
2.2.Yêu cầu về chất lượng:

19


Đúng vị trí cao độ, bề mặt lớp vữa trát phẳng, nhẵn, chiều dày trát đúng quy
định, bám dính tốt.
3. Quy trình thực hiện bài thi:
Thí sinh phải tiến hành các công việc sau:
- Chuẩn bị dụng cụ, thiết bị;
- Trộn vữa đúng mác theo yêu cầu thiết kế.
- Xác định vị trí họa tiết trang trí ;
- Trát vữa tạo bề dày họa tiết trang trí;
- Đo, vẽ xác định hình dáng kích thước họa tiết trang trí;
- Cắt tạo họa tiết trang trí ;

- Lấy vữa thừa, hồn thiện họa tiết trang trí;
Kỹ năng nghề:
- Đúng vị trí cao độ, bề mặt lớp vữa trát phẳng, nhẵn, chiều dày trát đúng
quy định, bám dính tốt.
- Kiểm tra các tiêu chí đánh giá theo yêu cầu của đề thi;
- Vệ sinh công nghiệp.
HẾT.

DUYỆT

......., ngày .... tháng ..... năm 20.....
GIÁO RA ĐỀ THI

20


CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
ĐỀ THI HẾT MÔN HỌC/MÔ ĐUN
NGHỀ: XÂY DỰNG
MƠ ĐUN THI: HỒN THIỆN TRANG TRÍ CƠNG TRÌNH
Ngày thi: ………/………/................
Thời gian: 120 phút (Không kể thời gian chép/giao đề thi)
Mã đề thi: T-01.
HƢỚNG DẪN CHẤM
I. DANH MỤC THIẾT B , DỤNG CỤ, VẬT TƢ.
1. Dụng cụ, vật tƣ
Dụng cụ

TT

Đơn vị

Số lƣợng/
1HS

Đặc tính

2

Dao nhọn ( Dụng cụ cắt Cây
vữa)

1

VN

3

Thước Nivô

Cái

1

0,3 – 0,6m

4

Thước Tầm

Cây

1

VN

5

Máng đựng vữa

Cái

1

VN

6.

Bay trát

Cái

1

VN

7

Bàn xoa

Cái

1

VN

8

Cọ 6p

Cái

1

VN

9

Xô đựng nước

Cái

1

VN

Ghi
chú

2. Dụng cụ bảo hộ lao động
TT

Thiết bị

Đơn vị

Số lƣợng/ HS

Đặc tính

1

Quần áo bảo hộ

Bộ

1/1

TCVN

2

Nón bảo hộ

Cái

1/1

TCVN

3

Găng tay

Cặp

1/1

Vải

Ghi chú

3. Vật liệu:
TT

Vật liệu

Đơn vị

Số

Đặc tính

Ghi

21


lƣợng/

1HS
1

Ximăng

Kg

5

2

Cát

lít

20

3

Bột đá

Kg

1

II. TI
Tiêu
chí
1
2

3
4
5
6
7
8
9
10

U CH ĐÁNH GIÁ
Nội dung tiêu chí
Đúng kích thước ngang của Họa tiết
Lớp vữa trát đúng chiều dày
Cạnh họa tiết thẳng
Kích thước đứng của họa tiết
Độ bám dính tốt
Độ ngang bằng của họa tiết
Bề mặt họa tiết phẳng, nhẵn.
Thao tác
ATLĐ và vệ sinh công nghiệp
Năng suất
Tổng điểm
Quy ra điểm 10

chú
TCVN

Điểm quy
Ghi chú
định

10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
100
10
Tổng điểm đạt
được chia cho 10

22


Thước
mét

Đo tồn bộ
chiều dài của
họa tiết.

Lấy trị số
sai lệch lớn
nhất.

®iĨm

1. Hƣớng dẫn đánh giá tiêu chí : Kích thƣớc ngang của họa tiết
Dụng
Hướng dẫn
cụ đo
Vị trí đo
lấy kết quả
Biểu đồ thang điểm

10
9
8
7
6
5
4
3
2
1

0

1

2

3

4 5

6

7

8

9

10 11 12 13 14

sai lƯch khi ®o (mm)

2.H
ƣớn
g
dẫn
đán
h
giá
tiêu
chí
:
Chi
ều
dày
lớp
vữa

trát

Thước
mét

Vị trí đo

Hướng dẫn
lấy kết quả

Đo 3 vị trí bất
Lấy trị số
kỳ
sai lệch lớn
nhất.

Biểu đồ thang điểm
®iĨm

Dụng
cụ đo

10
9
8
7
6
5
4
3
2
1

0

1

2

3

4 5

6

7

8

9

10 11 12 13 14

sai lƯch khi ®o (mm)

23


Thước
mét,
thước
tầm,

nivơ,
quan sát
bằng
mắt.

Vị trí bất kỳ

Lấy trị số
sai lệch lớn
nhất.

®iĨm

3. Hƣớng dẫn đánh giá tiêu chí : Cạnh họa tiết thẳng
Dụng
Hƣớng dẫn
cụ đo
Vị trí đo
lấy kết quả
Biểu đồ thang điểm

10
9
8
7
6
5
4
3
2

1

0

1

2

3

4 5

6

7

8

9

10 11 12 13 14

sai lƯch khi ®o (mm)

®iĨm

4. Hƣớng dẫn đánh giá tiêu chí D: Kích thƣớc đứng của họa tiết
Dụng
Hƣớng dẫn
cụ đo

Vị trí quan lấy kết quả
Biểu đồ thang điểm
sát
Thước
Mặt trên và
Lấy trị số
mét,
mặt dưới của sai lệch lớn
thước
họa tiết (
nhất.
10
tầm,
khơng kể
9
nivơ
dấu)
8
7
6
5
4
3
2
1

0

1

2

3

4 5

6

7

8

9

10 11 12 13 14

sai lƯch khi ®o (mm)

24


Quan
sát
bằng
mắt

Tồn bộ họa
tiết.

Theo biểu

đồ bên

®iĨm

5. Hƣớng dẫn đánh giá tiêu chí : Độ bám dính của vữa
Dụng
Hƣớng dẫn
cụ đo
Vị trí quan ly kt qu
Biu thang im
sỏt

10
9
8
7
6
5
4
3
2
1

0

T

KH

TB

Y

QUAN SáT BằNG MắT TRONG KHI LàM BàI

điểm

6. Hng dn ỏnh giỏ tiờu chớ : Độ ngang bằng của họa tiết
Dụng cụ
Hƣớng dẫn
đo
Vị trí quan lấy kết quả
Biểu đồ thang điểm
sát
Thước mét, Mặt trên và
Lấy trị số
thước tầm, mặt dưới
sai lệch lớn
nivơ
của dịng
nhất.
họa tiết (
10
9
khơng kể
8
dấu)
7
6
5

4
3
2
1

0

1

2

3

4 5

6

7

8

9

10 11 12 13 14

sai lƯch khi ®o (mm)

25