BÀI GIẢNG KỸ THUẬT NUÔI TÔM SÚ - TÔM CHÂN TRẮNG - CUA XANH

Edited by Foxit Reader
Copyright(C) by Foxit Software Company,2005-2007
0
For Evaluation Only.

ÂAÛI HOĩC HU
TRặèNG AI HOĩC NNG LM HU
--------o0o---------

BAèI GIANG KYẻ THUT NI
TÄM SỤ - TÄM CHÁN TRÀÕNG - CUA XANH

Ngỉåìi biãn soaûn: Ths. Tän Tháút Cháút

Huãú - 2006


1

A. MÅ ÍÂÁƯ
U
Hiãûn nay nghãư ni täm âang phạt triãøn mảnh v mang lải hiãûu qu kinh tãú cao åí
nhiãưu âëa phỉång. Diãûn têch ni ngy cng måí räüng, nhiãưu hỗnh thổùc nuọi õổồỹc ổùng duỷng
(nuọi quaớng canh, quaớng canh ci tiãún, bạn thám canh, thám canh), âäúi tỉåüng ni ngy
cng âa dảng. Ngoi täm sụ l âäúi tỉåüng truưn thäúng, täm he chán tràõng, täm ro, täm ràịn,
cua, cạ dỗa, caù kỗnh, caù õọỳi, caù muù, caù họửng... laỡ nhỉỵng âäúi tỉåüng âang âỉåüc ngỉ dán quan
tám.
Tènh Thỉìa Thiãn - Hú våïi hãû thäúng âáưm phạ tam giang räüng låïn (22.000 ha) l âiãưu
kiãûn thûn låüi âãø nghãư ni täm ngy cng phạt triãøn v tråí thnh mäüt trong nhỉỵng ngnh
kinh tãú quan trng ca tènh nh.
Âãø giụp b con cọ thãm väún hiãøu biãút trong sn xút, nàõm õổồỹc caùc qui trỗnh kyợ thuỏỷt

trong nuọi tọm thổồng phỏứm, chụng täi xin giåïi thiãûu táûp bi ging vãư k thût ni mäüt säú
loi täm trong h täm he.
B. KTHÛ N I TÄ M SỤ
T
I. ÂÀÛC ÂIÃØM SINH HC CA TÄM SỤ
1. Phán bäú
Täm sụ phán bäú åí ÁÚn Âäü, Tỏy Thaùi Bỗnh Dổồng, ọng vaỡ ọng Nam Chỏu Phi, âàûc
biãût phán bäú táûp trung åí Âäng Nam Ạ nhỉ Indonexia, Malaxia, Thại Lan v Viãût Nam. ÅÍ
nỉåïc ta, täm phán bäú táûp trung åí dun hi miãưn Trung, miãưn Bàõc.
2. Mäüt säú u cáưu vãư mäi trỉåìng säúng
-

Täm sụ thüc loải räüng nhiãût, cọ thãø säúng åí khong nhiãût âäü tỉì 12 -370C, nhiãût âäü
thêch håüp nháút âãø täm sụ sinh trỉåíng phạt triãøn l 25 -30 0C.

-

Âäü màûn tỉì thêch håüp 15 - 38‰ åí giai âoản täm cn nh v 5 - 38‰ khi täm â
låïn. Trong thỉûc tãú nãúu âỉåüc thưn họa täút täm váùn cọ thãø thêch nghi v sinh
trỉåíng täút.

-

Hm lỉåüng äxy tỉì 3 -15 mg/l, täút nháút tỉì 5 - 10 mg/l

-

pH: 5 - 9, thêch håüp nháút tỉì 7,5 - 8,5

3. Tênh àn

Täm sụ l loải àn tảp, âàûc biãût ỉa àn giạp xạc, thỉûc váût dỉåïi nỉåïc, mnh vủn hỉỵu cå,
giun nhiãưu tå, loải hai mnh v, cän trng. Cỉåìng âäü bàõt mäưi ca täm sụ låïn.
Trong tỉû nhiãn täm sụ bàõt mäưi nhiãưu hån khi thy triãưu rụt, trong ao ni hoảt âäüng
bàõt mäưi diãùn ra nhiãưu vo lục sạng såïm hay chiãưu täúi.
4. Sinh sn
Ngoi tỉû nhiãn, khi täm sụ thnh thủc thỉåìng âi sinh sn åí vng xa båì nåi cọ âäü sáu tỉì 10 60 m, nỉåïc coï âäü trong cao.


2

Ngoi tỉû nhiãn täm sụ â quanh nàm nhỉng táûp trung vo hai thåìi k chênh tỉì thạng 3 - 4
vaỡ thaùng 7 - 10.

Hỗnh 1: Cỏỳu taỷo ngoaỡi cuớa täm sụ
II. CHN ÂËA ÂIÃØM, THIÃÚT KÃÚ V XÁY DỈÛNG AO NUÄI
1. Choün âëa âiãøm nuäi
Choün âëa âiãøm nuäi laì kháu âáưu tiãn, quan trng nh hỉåíng âãún hiãûu qu kinh tóỳ cuớa
quaù trỗnh nuọi. Ao nuôi thờng đ c xâ dựng ở vù ng trung triề vớ i biên ® thđy triỊ dao
−ỵ
y
u
é
u
®
éng tõ 1 - 3 m. Khi lựa chọn đ a đ m xâ dựng ao nuôi cầ chú ý đ n sự biế đ
ị iể
y
n
ế
n ộng của

nguồn nớ c theo mù a và theo nă m. Tuy nhiãn, cng ty theo âiãưu kiãûn khê háûu củ thãø ca
tỉìng vng v kh nàng âáưu tỉ cå såí hả táưng, trang thiãút bë mạy mọc âãø cọ thãø âo ao åí
nhỉỵng vng cao triãưu hay hả triãưu...
a. Cạc úu täú mäi trỉåìng thêch håüp:
-

pH: 7,5 - 8,5

-

Âäü màûn: 5 - 30 ‰

-

Nhiãût âäü 28 - 30 0C

-

Xa caïc ngưn nỉåïc âäüc hải bë ä nhiãùm

-

Biãn âäü thy triãưu tổỡ 1 -3 m

b. ởa hỗnh õởa chỏỳt:
-

ỏỳt thờch hồỹp l loải âáút bn cạt hay cạt bn, âáút khäng bở nhióựm pheỡn hay caùc
chỏỳt õọỹc khaùc. Đ ặ tí quan träng nhÊ cđa ® t ® ví i ao nuôi là tí giữ
c nh

t
ấ ối
nh
nớ c và không tạo phÌ n.

-

Âäü pH âáút täúi thiãøu l 5


3

c. Âiãưu kiãûn kinh tãú - x häüi:
-

Ao ni gáưn nåi cáúp giäúng âãø thåìi gian váûn chuyãøn ngàõn, êt nh hỉåíng âãún
sỉïc khe con giäúng

-

Giao thäng thûn tiãûn, gáưn nåi tiãu thủ sn pháøm

-

Gáưn nåi cung cáúp cạc dëch vủ cho nghãư ni täm (thỉïc àn, ngưn âiãûn, váût
tỉ...)

-

Ao nón phỏn bọỳ nồi coù tỗnh hỗnh an ninh trỏỷt tổỷ tọỳt.

Hỗnh 2: Choỹn õởa õióứm xỏy dổỷng ao nuọi täm
2. Xáy dỉûng ao
Ao cọ thãø lm bàịng phỉång phạp th cäng hồûc cå giåïi nhỉng phi bo âm båì, âạy
ao chàõc chàõn, nỉåïc khäng r rè. Ao täút nháút âỉåüc âo trong ma khä. Nãúu âo ao trong ma
mỉa s gàûp nhiãưu khọ khàn nhỉ kẹo di thåìi gian, täún kẹm váût liãûu m cháút lỉåüng khäng
cao.
Khi âo ao phi nàõm âỉåüc qui lût dao âäüng ca thy triãưu õóứ xaùc õởnh õổồỹc cao
trỗnh ao nuọi. Vióỷc xaùc õởnh õổồỹc cao trỗnh nuọi thờch hồỹp seợ giaớm õổồỹc chi phê nhiãn liãûu
båm cáúp thoạt nỉåïc.
a. Chøn bë màût bàịng:
- Phạt hãút cáy c, chàût cáy, âo hãút gäúc rãù âỉa ra khi khu vỉûc xáy dỉûng ao.
- Âàõp båì:


4

♦ Nãúu cọ âiãưu kiãûn dng mạy i âãø san bàịng âạy ao. Sỉí dủng khäúi lỉåüng âáút i âãø
âàõp bồỡ.
ọỳi vồùi nhổợng ao nhoớ, hoỷc õởa hỗnh phổùc tảp khäng thãø âỉa mạy i âãún cọ thãø
âàõp ao bàịng phỉång phạp th cäng.
♦ Khi âàõp båì nãn náng âäü cao âã lãn 30 - 50 % âäü cao u cáưu. Sau âọ, tiãún hnh
âáưm nẹn k v âãø cho båì âã lụn sủt tỉû nhiãn mäüt thåìi gian räưi tiãúp tủc náng âäü
cao âã dáưn dáưn lãn âảt mỉïc u cáưu.
♦ Båì phi â cao âãø chäúng sọng leo, màût trãn ca båì cao hån mỉïc nỉåïc cao nháút
bãn ngoi täúi thiãøu 0,5 m. Âãø chäúng xọi låỵ båì ao, nãn dng tre ngám hay lỉåïi rưi
âãø âàõp phêa trong båì.
♦ Nhỉỵng cảnh ao chëu trỉûc tiãúp ca sọng giọ thy triãưu cáưn phi gia cäú båíi k âạ âãø
tàng tøi th cho ao ni v bo vãû âỉåüc täm ni trong nhỉỵng ngy mỉa giọ bo
l. Âäúi våïi nhỉỵng ao ni khäng thãø âàõp âã vỉåüt l phi thiãút kãú thãm lỉåïi váy

chảy quanh âã âãø âãư phng nỉåïc dáng trn màût âã lm tháút thoạt täm ni.
- Kêch thỉåïc båì ao: Màût båì räüng 1,5 m, chỏn bồỡ 3,5 m vaỡ õọỹ cao bồỡ 1,7 m

Hỗnh 3: Lổồùi cng trón mỷt õó baớo vóỷ tọm
b. Hỗnh daỷng vaỡ dióỷn tờch ao:
Ao tọỳt nhỏỳt laỡ hỗnh chổợ nháût chiãưu di låïn gáúp 2 - 3 láưn chiãưu räüng. Diãûn têch ca ao
ni ty thüc vo âiãưu kiãûn cuớa tổỡng gia õỗnh. Dióỷn tờch ao nón õaỷt tổỡ vi ngn mẹt vng
âãún khang dỉåïi 1 ha. Khäng nãn âo ao quạ nh dãù bë nh hỉåíng xáúu ca thåìi tiãút. Nhỉng
cng khäng nãn âo ao qụa låïn khọ chàm sọc qun l.
Âäü sáu ca ao phủ thüc vo tênh cháút âáút, âäü chua phn ca táưng âáút, âäü sáu ca
mảch nỉåïc ngáưm v âäü chua phn ca ngưn nỉåïc cng nhỉ kh nàng cáúp nỉåïc cho ao


5

ni. Thäng thỉåìng âäü sáu ca ao tỉì 1 - 1,5 m. Khi âo ao nãn bäú trê cảnh chiãưu di ao nàịm
xi theo hỉåïng giọ chênh trong nàm.
c. Hãû thọỳng cọỳng:
óứ thuỏỷn tióỷn cho quaù trỗnh nuọi, tọỳt nhỏỳt nãn thiãút kãú 2 cäúng cáúp v thoạt nỉåïc riãng
biãût åí hai âáưu ao. Nãúu cọ âiãưu kiãûn kinh tãú nãn lm cäúng bàịng bã täng âãø dãù dng cho viãûc
âọng måí v tàng thåìi gian sỉí dủng. Cäúng cọ âäü räüng khäng quạ 0,5 - 1 m, cọ kh nàng cáúp
âáưy v thạo cản ao trong 4 -5 giåì.
Cáưn sỉí dủng mạy båm cäng sút â låïn âãø cọ thãø thạo cản hồûc cáúp â nỉåïc cho ao
ni khi cỏửn thióỳt.

Hỗnh 4: Hóỷ thọỳng ao ổồng nuọi tọm
III. KYẻ THÛT NI TÄM THËT
1. Ci tảo ao
Âáy l kháu quan troỹng trong quaù trỗnh nuọi tọm suù. Tuỡy theo tờnh cháút ca ao m
chụng ta tiãún hnh cạc biãûn phạp ci tảo khạc nhau

a. Ci tảo âáút v hãû thäúng cọng trỗnh ao nuọi:
q

ọỳi vồùi nhổợng ao mồùi õaỡo:

- Rổớa ao 2 -3 láưn bàịng cạch cho nỉåïc vo ao ngám 2 -3 ngy, qûy sục âạy ao, thạo
nỉåïc ra
- Thạo cản båm khä v phåi âạy ao âãø quạ trỗnh quang hoùa xaớy ra trióỷt õóứ, bióỳn caùc
chỏỳt hổợu cå làõng tủ thnh cạc cháút dinh dỉåỵng, lm thọat âi cạc khê âäüc v cỉïng họa nãưn
âạy.


6

Hỗnh 5. Caới taỷo ao
- Boùn vọi. Vọi õổồỹc raới khàõp âạy ao v båì ao. Väi vỉìa cọ tạc dủng l thúc diãût tảp
vỉìa cọ vai tr l phán bọn cho ao. Khi bọn väi nãn dng väi bäüt âỉïng âáưu giọ ri âãưu khàõp
diãûn têch ao v khàõp màût trong thán âã. Liãưu lỉåüng väi bọn ty thüc vaỡo tờnh chỏỳt õỏỳt:

Hỗnh 6. ỏỳt chua pheỡn cỏửn caới tảo trỉåïc khi ni täm
Âáút thỉåìng våïi pH: 6 - 7 dng 3 - 5 tả /ha
Âáút êt chua våïi pH: 4,5 - 6 dng 6 - 10 tả /ha


7

Âáút chua nhiãưu våïi pH: 3 - 4,5 dng 1 - 1,8 táún /ha
- Caìy láût vaì phåi ao 10 -15 ngy nàõng liãn tủc trỉåïc khi cáúp nỉåïc vo gáy mu
Lỉu : Âäúi våïi nhỉỵng ao måïi âo, phn nhiãưu, pH nỉåïc tỉì 3,0 - 3,5 ta khäng nãn bọn
väi ngay âãø khỉí phn m phi rỉía ao trỉåïc bàịng cạch cho nỉåïc vo ra tỉû do trong ao. Âãø

nhỉ váûy trong 1- 2 thạng âáưu âãún khi pH nỉåïc âảt 4, x hãút nỉåïc âng cäúng lải, khỉí phn
kãút håüp âảp råm xúng nãưn âạy âãø khỉí phn.
q

Âäúi våïi nhỉỵng ao c:
-

Nảo vẹt sảch låïp bn âen cn lải ca vủ trỉåïc âäúi våïi nhỉỵng ao cọ låïp bn
dy, kãút håüp våïi viãûc têch cỉûc rỉía âạy ao. Lỉu phi váûn chuøn bn nảo vẹt
ra xa khi ao ni

-

Ci tảo ỉåït âäúi våïi nhỉỵng ao khäng thạo cản hãút nỉåïc bàịng cạch båm nỉåïc
sủc âạy ao v båm x bn âạy, sau âọ bọn väi cho ao

-

Nhỉỵng ao âáút phn tiãưm tng, lục ci tảo trạnh phåi ao õóứ chọỳng xỗ pheỡn. Tờch
cổỷc rổớa õaùy ao õóứ loải thi cạc cháút âäüc hải, cháút báøn ca vủ trỉåïc, sau âọ bọn
väi

b. Diãût tảp: Cọ thãø sỉí dủng hảt mạt, rẻn hay tỉåi, lạ xoan tỉåi, hay thúc diãût tảp
Sapotech.
=> Âäúi våïi hảt mạt, rẻn hay, lạ xoan tỉåi chụng ta sỉí dủng nhỉ sau:
* Hm lỉåüng dng:
-

Hảt maït khä: 3 - 4 kg / 1000 m2 diãûn têch ao

-

Rẻn hay tỉåi 20 - 30 kg / 1000 m2 diãûn têch ao

-

Lạ xoan tỉåi 100 - 200 kg / 1000 m2 diãûn têch ao

* Cạch ri thúc:
-

Hảt mạt khä xay, hồûc âám thnh bäüt ha nỉåïc tẹ khàõp màût ao

-

Rẻn hay tỉåi âáûp cháûp ha nỉåïc tẹ khàõp màût ao xáúp nỉåïc

-

Lạ xoan ngám xúng ao thnh tỉìng củm nåi nỉåïc sáu nháút

=> Âäúi våïi thúc diãût tảp Sapotech chụng ta sỉí dủng nhỉ sau:
-

Cáúp nỉåïc vo qua lỉåïi chàõn ngáûp âạy ao

-

Ha Sapotech vo nỉåïc v tảt xúng ao våïi liãưu lỉåüng 4,5 - ppm (4,5 - 5 g/m3

-

Sau khi raới Sapotech 15 - 20 giồỡ thỗ cáúp nỉåïc vo ao åí mỉïc 0,6 m âãø gáy mu

c. Gáy mu nỉåïc:
Trỉåïc khi âỉa giäúng vãư th 3 - 7 ngy, cho nỉåïc vo ao 30 - 40 cm âãø gáy mu, tảo
cå såí thỉïc àn tỉû nhiãn. Âãø tảo mu nỉåïc håüp l, cọ thãø dng cạc phỉång phạp sau:
-

Bọn phán chưng â hoai våïi liãưu læåüng 300 kg /ha


8

-

N

-

- ;

-

-

-

” Xev”
a

gpx X‘ Ws ¢r Xe–`Yˆ vdbˆ e¢r Ww Ww v ¡r ¡rd  n Xev”
€
a

-

AP tỉì 5 - 10 kg /ha

Sau khi â lm âáút, bọn phán, tu sỉỵa náng cáúp âã cäúng xong chụng ta cho nỉåïc vo
ao åí mỉïc 15 cm/ngy cho âãún khi âảt mỉïc nỉåïc thêch håüp l 1,2 m
Khi âäü trong ca nỉåïc âảt 40 - 50 cm, mu nỉåïc âẻp, nỉåïc cọ mu xanh ca to, pH
âảt 7 - 8 chỉïng t nỉåïc ao â äøn âënh, cå såí thỉïc àn tỉû nhiãn õuớ, ao coù thóứ thaớ giọỳng vaỡo
nuọi.

Hỗnh 7. Boùn phỏn, väi cho ao nuäi täm
2. Con giäúng
a. Choün giäúng:
* Choün giọỳng Postlarvae (P15)
Có thểdựa vào những tiêu chuẩ vào ngoại hì đ đ nh giá chấ lợ ng giống tôm.
n
nh ể á
t
* Choỹn giọỳng õaợ qua ổồng
-

Kờch cồợ giọỳng õọửng õóửu

-

Maỡu sừc õen tổỷ nhión

-

Thỏn hỗnh cỏn õọỳi thởt õỏửy v

-

Khi båi âi xe räüng

-

Trãn thán khäng cọ cạc âäúm tràõng, cháúm âen, cå thãø sảch s.


$" ÔV ! u ĐÔ
Đu ă ÊÔ  $" ÔV ! u ĐÔ Đu Ô c ă ÊÔ $" ÔV # x u u ĐÔ
ƯÔ Ê ă ÊI q u Đu u V  Ê ăĐÔ ÊĐu Đ u  ƯÔ u ƯÔ u
q u Ô ăâ  y ƯÔ ƯÔ ĐÔ VĐ
Ô â  ăĐ Đu Ô Ô ƯÔ Đ V ĐÔ u u ă u â V  ƯÔ ăƯ u Đu Ô
qV V  ƯÔ ăƯ u
 ă Ê6 Đu ĐÔ Ô â c ă  ă â â ă â u Đ ! Ô ƯÔVu Ô y ă u
qă u ƯÔVu Ô ƯÔ â z" ƯÔ VĐ V  V Ô ă u ƯÔ ă   ă u
Ê6 u Đ ! V u Ô u ă Ô ƯÔ ăƯ u  Đ ƯÔ âăÔ ă u u ƯÔ Đu ƯÔ ĐD
i
  ƯÔ ăP
!
!
-

Nê

ả ô
ặ ữ

-

ộ
ở
Tố đ ă
ậđ ừ ộ
ố
à

ủ ô

ụ ộ
ề à
ô á
â

à ú ờ â
ê ụ

á

ạ

á

ậđ ả ô
ộ

ô

ê

ả

ô
ờ
đ ú
ể
ô
ứ ô
ố
ổ ê
ặ
ở ú à ì
ệ ú đ ớ
ể
à
ả
ợ
ớ
ú ê
ớ
ú ặđ ặ ạ à
ầ
ế
ô
ố
à

!! !u
!!z !u
!!x !!u

-

ô
à ô



đ
ó

ú

ả
â
ớ

đ
ó
ú Để
ớ đ


z !
z !
z !

-

c. Thả giống
ố

-

-

-

-

Mật ®é (con/lÝt)

NhiƯt ®é (oC)

-

Cì (ng y)

-

ƒ § §’ §u 6 u ÔyÊĐ Ô  u
VfĐu ă yĐu ƯÔ ¤ y£§’ ¤  u  §u ¤ y£§’ ¤  Ô ă Ê ă ă yĐu 6 ăĐ V
u  ƯÔ 6 â u Ô ƯÔ Đ ĐÔ Ô yÊĐ Ô  u qqqÔ yÊĐ Ô  Đu ĐÔ Đ Ô ău ƯÔ Đ
ÔăƯ ă Đu u u ăĐÔ ĐÔ u Ê y Ê ăĐÔ V  ÊĐu Đ Ô yÊĐ Ô  u
  Ê Đ â ĐÔ Đ ƯÔ Đ Ô yÊĐ Ô   u ăĐÔ  V Ô  u ăĐ
u Ê Đ â ĐÔ Đ ƯÔ Đ ƯÔ V Ô  Ô yÊĐ Ô  Ô  Ô

iÊ6 Ô 
ăĐ Ê â Ô ƯÔ ăƯ Ô yÊĐ Ô  ăĐ{ qyƠV c Ô  Ô yÊĐ Ô  Đ ƯÔ Đ ƯÔ 
Mậ 5 ộ ậ

ể

5

ộ
ể
ụ
ộ à
ề
Mậ đ ậ
ơ
ệ ì
ứ ậ
ể
ậđ ậ
ộ
đ
ó
ó ự
đ á đề ệ ậ
ổ
ể
-

Độ ặ ủ

ớ

-

ộ
N ệđ ủ

ớ

à

ậ

ệđ ủ
ộ

ú

í

ợ

ế ố
ệđ ở ô
ộ
ể ả
ở đ ỷ ệ ố
ế
ì ậđ ậ
ộ

ể ũ

ậ

ể à ớ

ể

ô

ê

ô

ơ

ê

ệ

á

ờ
ủ ô
đ
ổ

C

á

ệ

ấ đ
ề

ù

ơ

á

ậ

ể í

ó ơ

ậ

ể

ố

ầ ý

b. Vỏỷn chuyóứn giọỳng:

6 Ô ƯÔ Đ{
6 c ƯÔ Đ ƯÔ f Ơ Ô

Ê ƯÔ Đ{
u  ă  u ÔV Ê
Ôm
ƯÔVu Đ 6 ƯÔ m
Ô ƯÔ Đ VĐ u Ô
Ô Đu Ê ăĐÔ u Ê Ê ăĐÔ Ô
ĐÔĐÔ Ơ Ô Đ u c
Đ Đ@ ĐÔ Đu V  yu Ư Ô ĐÔ ĐÔĐ
ă Đ ƯÔ
Ơ Ê Ô Ê

ă Ê Ô Đ@
Đu Đ {
p
Ô
â đô

í

ò ộ

Câ

ớ

ô

Đề

ỏ

ịứ

à

ó

Ă

ô

â

ứ

ố

ề

ộ

ề

ứ ă

ẹ õ
ả ạ

Ă

à

í

à

ặ

ậ

â á

ă âă m
6Ê

Nâ

đ
ề

ô

-

ạ

Ă

N
ểô

ơ ộ

ắ

Mà

Tiêu chuẩn

ô

ă

ạ

ơ đ
ỏ

Hồ

Tôm khỏe

Tôm yếu hoặc bệnh

Tióu chê choün giäúng thuíy saín:
9


10

Hỗnh 8. Kyợ thuỏỷt õóỳm vaỡ thaớ giọỳng


80 y C R' 0) E 8 BQ ) ( ' &%C ) C %' 0) 1 tgf
U) %9 ‚ ( 1 58%C ) ) &5 0)&R' ( ' 0) 1 8 %3 0) ' ~†‚ sf 0) Q 7 0) 0)&R' )
C %' 0) 1 8 H 7 %' &%C ( 8%0) %)8„ FC ' ) 81 ) H ) ( %9 ' R ( ' 2) 8%) ' 0)&R
F7 ) ) H ( ' )5BA ' 8Q C ) C 5' 0) %C &4 28 B) &5 0) R'
8 ( ) Q ( 1 28 %' 0) 0) R' %) ' 7 0 4 ' R ( ' &%C 0) E ) C %' 0) 4 C 8™ F&5C 8 B)
BA B 8% ' 0) C ( ' 8 B) ' Bl ) E ) 7B%C ) 8H ) C %' 8 &1 0) 4 E 8 ) E '
Fsf U‡ U˜ 1 ) C %' E F R )5' Q B 1 E ) C %' C ) 0) Bl Q 8%3 ) ) 8H 0) ' %) %'
8 1 ( ) 2) R' ) C %' 8 &1 C C 8 H ) R' 2%) 4 ' 3 ' %C ( 1 0) 4 C 0)51 85&%3 ' Q 2) E
' • F)8(5'8H H 0) &%3 ' %C E ' ( ( %' C 2 0) ' Q 2& 0 ( C 8 H ) R' %) 75l 2( Q C
C &% 9 8' C R' ) &%CFFF8&( 2&50) 2C 2)B80 25B 29 ' C 8 &1 C C 0) 4 1 75) ) 8% ) 8Q %9
) C %T F0) %9 5
C ) E B 81 ) 7B0) C C ' ' Bl ) E ' ( ' 8 B) 8 0) &4 0) %' ( '
&%C ) C %' 275) ) 8“ F& ' ) %) ) C %' ) ( ' &%C B ' Q 25Q %' 8 B) 0) %'
F( ' ) 0)) 1 0) R' ~†f † ' ) &%C 8 R' ' %' ) B' 2( ' ) 0) 1 0) R' ~s †‚ 1
' 8 H ) &%C 5Q %' ) BT F( ' ) 0) 1 0) R' ~s‡ s† 1 ' 8 H ( B 8%) ) C %' ) ( '
&%C 85% %' ) BT F) 8%) ' ) C %' ) ( ' &%C ' %) %' 0) ) B' 0) %' 0) %T
( ' 5 C ) 0) ) %3 & H C ) C 9 %
%C %' %) %C B 8 C ) C 7 ) ) & 8580 ) C %' 0) F Q %)5BA 0)Bl ) 0) ' %) %'
8 Q %) ' C C H 8 ( ( ' 0) %C ( ' 7 ) C 1 2&5 %)5BA 0)B%C B %' ) &%C 8%„
F0) R' BA 0) Q ( ) 0) ' 8 1 ( ) %) 80 2) %C B ) C 7 ) B 81 ) 7B0 F8 ' ' BR 2 %0
25BC 29 ' C 8 &1 C C 1 B 7 %C 0) 4 E C ) C %' 2&S%' 9 8' 0) )580 8 %' 0)&R
F&5 9 %3 B ' H 'E&9 8 1 5BA %C )
&%C 8%3 27 %' %C C 0) %C 75% 2 %) 80 8 C & H &%C C &% ' %)8E 75l 7 ( & H 5 B ) R'
C B 81 ) 7B0) C ' F'E&9 ( ' ) H ‚ &%C 0) 4 E ) R' B 81 ) 7B0) C C 9 % )
03f2s r %) 8 %'h Q )50 75% &S% )5
03f2s ' %' ) %9 7 1 UB
03t2s ' %' ) %9 7 1 U8 ' C

03t2s B Q H C Q U' (
r 0) 1 7 1 %Ch BA f U 0 0) RT
U( 0 &5Q ) 8Q %C ) C %T
F9 8%0) 0) C ) C %' 9 % ' 3 ) 8Q %C ) C %'
5 80 9 % 8 %9 75% 9 8%0) 0) C ) C %' 2) 8Q %C ' ) C %' 0) 4 E %' C ) C %T
F 7 0) 0) ' &%C 1 9 % ) ) %9 B %3 5R 5
( ' S %3 C E H 0) R' 8 ( ' B 7 C C
5 C ) 8Q ) 84 0) %) 0) H ( ) 8 %9 8 B) 8 0G F0) E 1 ' ( 80 2) 1 ( %C 2C C 8 C ( ' &%C
( 1 B 8%' BA 0) %3 2 %9 0) 1 ( 8%) 7 0 5 %' 4 0) %3 20) 1 0) ) ( ' &%
ă

T

ô
ờ

-

ợ

ự ê ô
à ằ
-

ứ ă đ
ể

ô ă

ấ à ă àă ê

ổ
ố ợ
ô

Mộ ố ơ ử ụ
ạ ứ ă
ê
ệ ù
ứ ă ố
ô
ô
đ ú
ó
ầ đ
ặ ệ

ô ứ
ắđ
ầ
Từ á
ô
ờ
ờ ô ô ự ả
ổ ế ệ
à ù
á
ạ á
đ
ợ ă
ỏ ộ ớ á

ạ
ắ ộ
đ
ợ
ù
à
à ừ
ê đ
ế
ỏ ố
ớ
ô ă
ệ -

ê

ổ á

à

ớ

ờ

ụ

ệ

ê ả
ấđ ô ô

ể
ấ ễ â ì
ạ ơ
â ấ đ à
ề

ấ ớ
ầ
ũ
ố

ợ

đ
ạ
à

ệ
ẩ

ô ă
ứ ă
â ạ
ệ
ứ ă
ấ ừ á
ê ệ ẵ óởđ
ị ơ
ứ
ạ

ố
ă
ự ế
ộ
ô ó ê
ộ ố ấ
á
à
ấ ế í
ộ ớ á
ạ
ứ ă
ê
ắ
ứ ă ẽ â ị
ả Hệ ố ứ ă à

ô
ờ ở ầ ơ
ứ ấ
ô ă
ứ ă ự
ê
ầ ứ
ứ ă
ề đ
ạ
ớ ỷ ệ ọ ợ
đ ô
à

ầ ứ
ă ớ
ọ ợ đ ô
à
ầ ứ ởđ
ă ừ ọ ợ
đ ô
à

ứ

ả
ô

ă
ặ
ộ
ạ
ỷ

T
ờ
ơ
ế
ứ ă đ
ợ ử ụ
ủ ế à á
ạ á ạ
ẹ ố ơ N ê ệ à đ
ợ

ấ
í Ã
ỏ ắ ạ ừ
ắ ằ
ả ứ
ă
ảđ
ề
ú à ô đ ủđ
Ã
ộ
ì
ồ à óđ í ơ
ặ
à
ừ đ
à
ờ Lợ
ứ ă ở
đạ à ầ đ
ợ đề ỉ
í
ợ ă ứ à
ả ă ă ủ ô

Hỗ ợ á
ê ệ ê ử ụ
ộ đ đ à á
ề
ố ặ

ă
à
ớ
à éđ
ề ắ
ò

-

Tô đ
ấ

ó

-

Mự ơ

ấ

ầ

-

Hầ

ầ

-

G

á

à

ố

ạ

ô
ả ỏ

Tấ ả

á

ủ

ê

ệ đ
ợ

ỏ

ị

ấ

ứ

-

ứ ă

ứ ă

á

à

ị

ỏ ỏđ
ầ

ả

ế ế

ỉấ ò

đ
ỏ

ồ

ứ ă ó ểử ụ
ế ế ế ợ

ứ ă

ứ ă
ô

ệ

ự

ế ế

ứ ă

ô

ệ

ô ă đ
ú
ợ
ô
ù â ô
ễ Ã
í
ô ò ọ
ậ ớ
ả ỷ ệố
ờ ô ả ắ ữ
ế ố ô ờ
à ứ

ỏ ô đ đ
ể
ẩ
ầ ă ợ ý
C

ố

ô
ữ
ừ

ợ

ữ

á ế à
ễ ế ủ
à

a. Cho ăn:
3. Chăm sóc qu¶n lý
11


4. Thu ho¹ch:

…t  ŒŠ“ o w  ” o k }ˆ qo}‰t | o |  ‚q Š‹ qo hh œ’ |
| o ‹ˆwt wt | qo wt ‚  Š ‚‰t ‹ wt } • ˆ ‡ o o | o ‹ˆwt | ‚š …o w o € ” ‚ k | o
qo}‰t oˆ‚q ‚ wt  ‚wo ‚ k  qo  o Š‚ k wo‚” •  k • ˆ‰t  ‚ ‚ wŽ ‹ qo qo

…qo}‰t o € o w| ‚ k ‚ w ‹ q qo w o k | wt w|  | qo | t • | | •
o k | t • qo qo wo € ‚ }k wo w| qo | o w| ‹ˆw ‚ }qo ˆ wŽ o w| ™‰t qo qo ‡ ‹ˆw
}ˆ } • Ž t | Š ‡ | o qo qo}k‚o ‚ k qo ‡ | o ‹ˆwt ‚w› …ƒŠ“ jŠ“ ‹ˆwt o k ‚   ‚wt
‚ t Šwoˆ|  wt o €  t ‚ o }ˆ ‚ • ‚ | € t €  ‚ k o k  ‚wo | o ‹ˆwt | ‚š
…}ˆ qo}‰t
o ‚wo t o | wt o ‚‰t t wŽ tˆwŽt}wŽ™Ž” q “— • ™‰  q “— o € }ˆ ˆw ’ …ŒŠ“
˜—Š“ o k }ˆ qo}‰t | o |  qo o Š‚  | o  wt ‹ k ‚  ‹ qo —’ qo q wt w
ớ

ớ

ẽ ề

đ
ợ

-

à

ữ ứ

ơ

à

Hà

ệ
ể ỗ ầ

ù
đ
ă
à á ậ ứ

ả

ắ
ó í
ớ

Cứ

ớ

ể

à à

ệ

ớ

í
à
ớ ớ
ô

ề ầ à đề

ả ố
ó

à
đ
ạ

ớ

ô

ê

ự

ệ

â ơ
à

ủ

ớ

ế

é

ề

â

ỗ

á

ớ

ó

ề

ể

ớ

ờ

ộ đ ớ
ố
ô ô
á
â
ố
ớ
ù
ớ
đ ă á ữ á ạ à
ể
ắ ở ố

í đ ạ ỏ ữ đ
ể
ộ
ậ ỡ ớ
â ạ ớ
ắ ê
ắ

ấ
à

ê

ớ

ớ

â
ứ ớ
đ á
ể
ể

ứ ă

ê
ự

ê

b. Quản lý chăm sóc:
Hỗnh 9. Saỡn kiãøm tra thỉïc àn ca täm

… kŽ wo | 
wo w|  ‚ • t ‚wt o | o | wt qo k wo t }ˆ qo}‰t | o ‚w  t ” wo t | Š t ˆ | o k
| t  wo ˆ‰t  ‚ wo w o ‚t ‹ qo “’ „ ‘ …‚ wt Ž‚ wo w|  ‚ w| }w  |  wo  ‚wt
‹ˆw ˆ wt o | wt qo k ˆ‰t  ‚ ‡ ‹ˆw qo}‰t o }w| wt | Š}ˆ woˆ  o | wt €
o wŽ Š ‚q  ˆ wŽ o }w| o  …o k Œ h t o  t  ‹ qo t  qo wt qo wt Š ‚q t  ˆwo
w| | o k ‚  o k  ‚wo ˆ‰ ˆ‚w| | qo | ‚ € ‚  }w| wo ‡ o | wt qo k w|  w†
…‚ t ‚q „ ƒ t  ‚w| ‚ € o  t }w| o | wt qo k jih
ộ
ố ứ ă
ế ằ
ớ ủ ô
ứ ă ợ

ậ

í ợ
ứ ă à
ỗ
ổ ũ đ
ợ
ề ầ ỗ ầ á
ờ ô
ờ
ộ à đ ô ă ừ - ầ ê
ê
ă
íđ

ầ ó â
đ
ề
ó ể
ă
đ ễ ể
ể
ợ
ứ ă
ừ
ó ế ạ đề ỉ
ờ ứ à ế à
ể
đ
ị ỳ ố đ
ộ
ớ í ố ô
ệ ó
đ í ợ
ể
ứ ă ầ
ế à đề ỉ
ý
ợ

-

ứ ă

ô ¨

ỉ

Ị õ -

ê è

12


M t s b nh thư ng g p và phng phỏp phũng tr

ê Ă Đ Ê Ă Đ
Ư Đ â ơ ÔĐ ơ Ã Đ â Ư ă Ã Ưư ÔÊẵ đ Ã
êÊ Ư ă
à Ư â Ã Đ Ă Ư à Ư ă à Ưư Ăă ê Đ Ă
ă Ư ¨± ž Ÿ· ž ² ž ± Ÿž ± © Ă â Ê đâ Đ ơ Ư ă
êÔ Ư â ăĐ Đ
ƯĂ Â Ê ơ ÊĂ â êƯ ă Ã
Ê Ê Ưư Đ Ã ắ Đ Ăă â â Ă ê Ă â
Ư ơ Đ Â â Đ ă ơ â Ê Ư ê
ả ắ Ă Ôà Ư
â ƯĂ Ê Ă Đ Đ ă ơ Đ ăĐ ơ Đ Â Đ
đ Ưằ
êƯ Ê Ư Ã Đ ơ
Ư Ô Đ Â Ă Đ ă Ã Ã Ă Ã Ă Đ ă Ô â đâ Ê

êô

à

-

Ư ớ

ừ
ạ

-

à

ố

đ
á

â

ỡ T

â

ạ

ạ ô

đ
ợ ớ

Đ ô ừ ù
â ạ
ả ù

à â ô

đ à
á

à ạ
ớ đ
á

ể ề à á

đ ê à
ổ
ủ ê ô

ế ế

â ạ
ế à

â

ữ ạ
Đ ổđ
ầ ớ ạ
à

ớ đ à á
á
ù
ự ớ đ ả
ể
ệđ
ộ ố
ừ - C
đ ô

à ớ ạ
ô ẽ ế ì ệđ
ộ
â ô
ị ạ đ
ộ
ộ
â ô
ớ ạ
ú ớ
đ

â ạ
à ạ
à
ẽ ữđ
ợ
ô ơ â

Rử ô

ẫ ầ

Tô
ả ử ạ

ạ

ằ

ơ

á

á

ạ

ờ

ạ

ê

=> Việ bảo quản tôm thu hoạ ch rất quan trọng và gồm cá c khâ sau:
c
u

êĂ Đ Ê Đ Ư ÊĂ
Ư ÊÔẳ â Ô Đ Đ à à à Ư Ă Đ ă Đ ăÊ Ă
Ư ơ Ư êâ Â Ă Â Đ ă ÊÔư Ê ƯĂ Đ Đ ă Ô â Ư Ư á đ ă Ô

êà à ăĐ Ă Ă Đ Ă â ƯĂ ÔÊ ăÊ Ăă Ư Đ â ăĐ
Ă Ư â Đ ă ơ êĐ ă Ô Đ â Đ
Ê Ă Đ Đ ư Đ ăĐ Ă
Ư Đ â Đ Đ ư Đ Ư Đ Ă
ẵ êÔ Ă ư Ư à â â Ê ăÊ Đ Đ Ư ơ Ư Ă Ã Đ đÊ Ô
ữ
đ
ặ

-

à

T

ộ
ờ để
ó ể á ạ
ạ ử ố

ì ù

ạ

ú
ệ

ữ
á

ặ á
ớ đ
ể

ả ạ

ớ
ô

Đố

ớ
ớ

ỉ Cá
à á ụ đ ớ á
ố
đ
ì à ô
á
ể ô đ
ề ử
T
ụ
à ó í
ớ
ắ ớ đ đ ắ ữ
ủ ể
ó í õ ằ
ớ ơ ỡ ô ầ

ạ
Nê đ
á
ắ à ú á ờ á ả
ở
ô ò ạ
đ ả ợ
ó
ứ ă à
à
ù ợ

=> Có hai hì thức thu hoạ ch tôm:
nh

ê Ôẳ ơ Đ à Ă ư Ê ă ơ â
Đ à Ưư à © ² ©   ¡ž   ž ¦Ÿ Ÿž ´  Ôẳ Ư ă ơ â Ă Ă ư
â Ôẳ Ă ư â Ê Đ Đ Ă ăĐ ăÊ à ư Ăă Đ Đ â Ưằ
ê ơ Đ Ă ư Ư Ô
Ư Ă ư Ô â Ư à à Ă ư Ă Đ ¬ § ¡ž Ÿ      ¡ž ±   Ÿ§ Đ
â êÊ â Ưư Ô â â Ư Đ Ă ạ Đ ă Ô Ưư Đ á
ê Ư Đ â
ă ơ Ư ă Ã Đ â ÔĐ ơ â Ă Ư ă à ¯£ ´ ¡ž ´    ±
ž ± ž ² ¯© Ô âả Ơ Ư Ư â ÔĐ Ê Ă Đ Êà
Đ â Ă Ê Đ ă Ô ăĐ Đ Ă Ô

-

ữ ứ ớ
ê

ổ
ô đ ợ
ể
ô
à ú
á ớ
ô à ổ ự
ô
ê ú ợ

ớ
ó ấ ợ
đô
ô

ò
ớ
ả
á
ệ ợ
áđ
ầ

ê
ô

ầ

ậ

ô

ú

á

ạ

ạ
à ầ ế à
ắ ô đ ấ ẫ ể
ể
ố ờ
ó ỏ ứ
ô
â á ơ à
ô
ó ếđ ở â

ịđ đ ụ
ầ ủ
ỏ â ù
á đ ắ đ ử
á
ể
à á
ế ế

ụ
ự

â

C ẩ

ổ ự
ù
à
ể ô
ớ đ à á
đ
ể
ạ đ
ó
ô
à
ể ô đ
ợ

ô
â

ạ

Tô
ố

ớ đ
á
à ớ
ạ à

ạ

=> Thu hoạ ch tôm phải trải qua cá c khâ sau:
u

êÊ Ă
Đ ă ÔÊ ơ â Ê ă ơ Ô Ư Ô Ă Ă Đ â đĐ ăĐ ư Ư ÔĐ ă ơ Ư
Đ Đ ă Ô Đ Ưô êâ Đ Đ ă Ô Đ Ư Ô Ă Ơ ÔÊÂ Ă
ệ à
ằ

ờ
ố ỳ

ì

ớ

á

ô ó
ở ố
ù

ạ đ
ợ
đ
ó à

ớ

ể

đ
ê

ô

ệ
à

ạ
ê
đ á ạ
ó

ự
ắ
13


Í ÇÉ Ë Ü ÕÍ Ư È
Ê Ë Ë Ú Ê Ç Í ÇË Ë Õ ÐË ÕÍ ÕÍỢÍ ÇË éẩ ề
ềễẻ
éẫ ấ è ẩễầ
ấ ờ ẩầ ẫ ềệ ễì ẩễẩế ấ ẫ ế òẫ ề éầ è è ẩ ấ ẩầặ
ớ
đ ởđô
ó

ị ệ ấ
ạ đ
ỏ

ù

ô ở
đạ Z
ự đ ố
ỏ
â à

ấ ệ đ đ ở
ố
ỏ
à á đ đ đ ứ
ố
ỏ ố

ọ

ê

ắ
â ở

b. Bệnh đỏ dọc thân ở ấu trùng tôm sú.

ậ ẫ ẩị ể ế ỏ ếòẫ

ị ệ éậ ểễầẫ ẩế ờỗ ềễẻ Ê É ÕÍ Ì Û Ú Ï ÈÉ Ë ßÉ ềầẽ ậ ậ ềầẫ ẽ ầ
ấẽẽ ỏ ỗ ỗỗ ị ẫù ấẩòẫậễọ ìẩậểấòầẫểò
ấẽẽ ỗ ỏở ị ẫù ẩậẩấễ ẩủ ìẩậểấòầẫểò
ấẽẽ ỏ ỗ ỗỗ ị ẫù ấẩòẫậễọ ìẩịậểậễòẫìẫẩệ
ể ềễẻ ậ ềầẫ ẽ ầ ầ ẩ ị ợ ớ ỉậ ềầẫ ìềộ ẩầ ề ẩè ậ ầ è ẫ ầẽ ẩ ị ấ ẫ ẩế
ờ ềễẻ ầậ ế ÇÍ Ë ỊÇÉ ÕÍ Ì Ơ ÇË ÇÉ Ë ÐÕÍƠỊé ẫ ầẽ ầ è è ẩ ấ ấ ẫ ẩầặ ỉẫ ầẽ ờ ỗ ếòẫ
ấẽẽ ổở ổỏ ẩịậểậễòẫìẫẩệ ế è Þ Ư Ë ÕÍ Ë Í Ê É ÛÇË ÕÍ ĩ ỉẫ ầẽ ổỡ ổỏ ếòẫ
ấẽẽ ởờ ổờ ẩịễấò ÕÍ Ì Þ Ư Ë
Ê Ì Ê ØÊ É Ë Ë ƠÈÉ ÕÍ Ì Þ Ư Ú É Ë Ë Þ ÕÍ É
ƠỊé Ë Þ Ë Í Ë Ë ØÉ ầ ế òẫ ễềộ ị ấ ẫ ẫ ềệ ẻ ẩ òẫ ậ ậ ầ è ế ầẽ ậ Èã
ØÉ Ú Ë ÇÉ ÕÍ Ë Ư Ị ÈÇÍ Ë éễậ ậ ề ầ ẫ ầậ ế ị ấ ầ ậ ẩè ì ế ễò
ể ệ ế ầẫ ÐÕÍ ÈÕ Ê É Í Û ÈƠÈÕ Ú ÕÍ ßÉ Ị Í Û ÈƠÈÕ Í ÈÇ É ỊƯ ÕÍ ÇÉ ể ầ ọ
ỉốổổỗ ổồ ẫ ễậ ẫ ò ẫ ầậ
ị ỉể ế ẻ ấ ầẫ ẫ ấ ầ ÇÉ Û É Ú É ÛÞ ÕÍ Ç É ÇË Ú Ĩ ÕÍ ỊƯ Ê ÇË ÐÍ Ì Ê à ỉẫ ầ
ầễệ ề ấ ậ ẫ ẩị ế ẻ ầ ễò ẫ ầẽ ẻ ẩ ẫ ế è ếòẫ ầ è è ấ ẫ ế òẫ ề ẩầặ
à

ê

ụ

ợ

Hỗ

ố đ
ợ

-

O

-

E

+

-

E

ự

+

+

ế

à

ỷ ệ

f

ể ơ

ô

ờ

ớ

ử ý

-

ỷ ệ

-

ỷ ệ

-

ệ ò
ệ ở á ạ ả
ấ ô à
ọ
ấ Nớ ầ đ
ợ ọ
ầ ọ á à ử ý ằ
ự í Tô
ố ẹđ
ợ
ử ý ằ f
ú Tả ù
đ
ể

ô ă ũ đ
ợ ử ý ằ
ú
ô
ớ ị ệ
á
ó ể ữ ằ
ố

ỉ
ờ ô ạ
á ệ à ó ể ệ
ố
ó
ạ ỗ ợ
ố
đ
â
ở ù

ệ

ạ
ô
ế ấ

à

ờ
ể ó à

ấ ù
ô
ỏă
ì
ừ -

ấ ệ ở
đạ ấ
ợ
ấ ữ ơ

ị ệ ở
ố đ à
á

ó
ế à

ù
ó

à
đạ
ề á đ
ộ

ố ẽ
á
á

ạ à ạ
à

ộ

ả

á

ô
ự

ố
ậ

á

ê

ụ

ờ

à
ởđ
á

ả

ỷ ệ

a. Bệnh tôm phát quang (bệnh phát sáng)
2. Bệnh do vi khn

ØÕÍ ß Í ÈÜ Í ßÉ Ĩ Í ẫềòẩ ẩ ị ầậ ế ầẹ
ầẫ ậ ẫ ÇË Ơ Ç ĨƠÇ Ë ỊÇÉ È ÛÞ Ë ÕÍ ÇĐ ÐÇÍ ÇË Ê Þ ÕÍ ÇÏ Ĩ Þ ÇË Ĩ Í ÇÍ ä
É ÇÍ ÕÍ Ú Ị Ê Ë ÕÍƠÊ Ú Ĩ Õ ÐÉ ÇÍ
ÇÍ Ê ÐÕÍ É Ì Ê Í Ð Ì Û Ú Ë Í É Ê ị ẩ è é ấ ẩế è ẻ ầ è ấ ẩầ è ấ
ạ

ị
Tô
á à

ố

ệ
à
ế ạ

ỉấ
ò
à
à ê
ệ ộ

ễ ệ ẽ
ó à à

ă

ơ ê

í

ị ả
ạ

ô

ó

ạ

ố

ặ ớ

ờ

ằ

ấ đ
ộ

ó

à

ấ à

ó

ể

ì

b. Bệnh đầu v ng ở tôm sú (VHB)

ỉậ ầẹ ẻ ẩ ị Ë Ë Ú Ê Ú ÐÈ ỊÍ Ë È ÛÞ Ë Ë Ê ÇÉ Ï ÇÕ ÇË Ë ÕÍ Ì Ê
ÛƠ ÕÍÛßÉ È ỊÍ ÕÍ É È Ë Ë Ơ Ç ÕÍ Ü Ơ Í ØƠß Ë Í È ÇÉ ẩầẹ ậ òẫ ề ể ẫ ầẩẻ éầ è
è ấ ẫ ẫ ấì ẩ ò ấế ềầẫ ẩ ầẽ ãä ÇÍ Ì Ë Í ÈÇ É ÇÏ Ị ØÍ ậ ầẫ ếòẫ ẩìẫòẽ ế ẫ
éễ ể ậ É ÇË Í ÈÇÉ È Ë È ÇÏ Ðãä ÇÍ Ì Ê Ê Ê ÈÇÍ Ë ÕÍ ÈÕ Ê É ÕÍ Ü Ë ÕÍ ÇĐ
ÍỞ È Ơ Ë Ê ÈÇÕÍ ầẩẹ ìầ ỉầ ầậ ị ầ è ế ầẽ ẽ ÇÏ ÕÍ ÇÏ Ĩ Í ÇÍ Ì È ã
ØÈ ỊÍ ễ ếòẫ ẫ ầ ề ầ ẫ ầậ ẩ ò Ĩ ÕÍ â á ÕÍÛßÉ Ë ß È ß É ÇË ÐÉ Ê ÕÍ É Í ßÉ È Ì Ð Ì Û Ú
É Ü ÐÍ Ü Ị Ĩ Ê à ỉầễầ ẫ ò ẩ ầẫ éẫ ầ ế ề ấ éẩ ị ìẫ ể ẫ ễí ỉì ậ ầ ề ấ ậ ếễ
ỉì ếễẻ ề ề ấ ẫ Í ĨỊÇË ÐÍ Ü É Ë Ð É È ÛÇ ÕÍ É Í ÈÇ Ë ÍÈÉÈĐ Ú Ú ÇÏ Í ầ ỉ éì
ầễệ éẩ ẫ ầễệ éẩ ẫ ếễẻ ĨỊÇË Ị Ê ÐÍ Ê Đ ÐÏ ÇË Ê ÇË ẩ è ẻ ầ è ậ ấ ấ ẫ ẩầặ

ă
ệ
đ
ầ

ằ

á

ệ

ớ
đ
ợ

ô

ệ
ù

ơ
á
ò
ệ à í T
ệ ủ Đà L
ố
ó
ễ ầ ệ M
ả ả
ệ ấ ớ à đ
á
ứ ă Nế á ệ ó ệ M
ả
ồ đ đ ô
ố
ẩ ế ớ
ả ớ
Nê đ ạ
ó á đ ợ
ố
ô

é ê
á
à á ô ẹ à á
ạ ò á

ị

à
ô

ô
ắ ệ ẽ ơ ậ
ạ
é ă
à
ể
ố
á
đ đ
ỏ
ầ ụ à ỏ
ó ệ ợ
ạ ử ụ ầ
ể ừ à â
đ
M
ó à đ
ỏ ặđ
ụ
ạ

à à
ạ
ố ấ
ô ế ầ ạ
à ờ ơ ê ầ
ặ ế Ã á
à ồ ế ầ ế
ô
a. Bệnh MBV

1. Bệnh do virut:
14


Phòng bệ bằng cá ch cho tôm ăn đ y đ thức ăm đ t chấ lợ ng, hạn chếsử dụng
nh
ầ ủ
ạ
t
thuốc trừ sâ đ tẩ ao. Chọn những vù ng đ t màu mở hoặ cho cải tạo ao theo đ
u ể y
ấ
c
úng yêu
cầ
u.
ả
ô
ế ụ
ỡ

í ụ á
ấđ ủ
ộ
ố ừ â đ
ấ
à ớ
ô ô
è
ấ
ỡ
Hà ợ
ố á
ớ
ấ ớ
à ợ
ù
ả ữ ơ
đ
ấ ấ ớ
Ao í đ c thay nớ c thờng
t ợ
xuyên. Thức ă n í nuôi tôm vớ i mậ đ quá dày. Nớ c ao có d lợ ng thuốc trừ sâ nhóm
t,
t ộ
u
Aquatine hoặ Rotenone (10 ppm) và Saponin (100 ppm) sau 4 ngµy sÏ x hiƯ bƯ
c
t
n nh
mỊ vỏ.

m

ựe~t ý Ăd ừ ụũ ũ ứữuũ ỵ v ụ ư ÷ û ø÷ ˆ û ơ üeˆxøûr
ý ¡d õ ụũ ỵ ữ ứữuũ ũ ụừũ ụừ ứữ ỷ ựứữ Ă ụữýĂ ũ ụỵ ụứữ ỷ ũ ý vữ g ỵ ữ Ê
ũ ỹv uũ ỵ vụũ g ỵ ỵ ũ ụỵ ỵ ỵ ũ ụỵ ũ üø÷ ¡ ơ÷ý¡ ị ơ v ýơị û ị ýơó gu y  ụữ 6
ệ

a. Bệnh mềm vỏ
4. Bệnh do môi trờng, độc chất v dinh dỡng:

ựỷừừ uw ur ữýgỷu ỹỷừừ rỹW uWỹW fũýụỵggỷ ụữg ỹỷừừ tỹW uỹW
ứữ v ý ý Ê zÔ}v ụữ ý vữ g Ê ử ứữ v ữvụừ ũ ụỵ g ụ ũ ỷ ứữ Ă ụũ
ựừ ụũ
y ứữ ỷ ụ ỵ g þ ÷ £ õ ơị ÷ û
ýơó err td g û g û g ýø   £ ÷ ýơ ị v ứữ ụũ
ụữ ử ựựựứữgỷ ỹ ụừ ữ ụừ ỵ þ üû ị g þ ị û ư ư ÷  ị ÷ ơ÷ýÿ ó û ư ø÷ ơị y ữ ũ Ê
ụữý ỵ ựỵ u ý u ũ ụỵ ỹỵ  ũ ụú ỹữ ử ỹữ ụú ụú ø÷ ị  ơ üv y û ị û ˆ ø÷ ụ@
-

-

Có ể ù

ậ à
ờ
ấ

ộ ố ó

F

ấđ
ể

ố

-

ể à

ô

C

ớ

ề ợ

ú
à ô
ế
ạ đ
ộ
ó ă
ỏă
ó ộ á
ế ả á Cá
ờ
á
ý

ê
à ộ ề ặ ủ ô
á
ầ
ụ
ấ ệ à ữ ù

đ ặ ấ à ớ
ộ
ó à ợ

ệ

3. Bệnh do nấm:

ựụữg ứữ ỵ ỷ ũ v ữ û ơ÷ ư ơ÷
ơ÷ýÿ ø÷ ơó ÷ û ị  ơ ùơ÷ ư ư £ ư ý  ˆ ü £ ũ ỷ ũ ụỵ ụỵ ụũ ụỵ ú ữ ữ ụữ ử uũ
ựg y
ỷ ýụữ y ứ ữ ỵ ơị g ơị ¡ ø÷ ơó ü g £ ÷ þ ơị ø÷ ˆ üị ị ø÷ ˆ ị ơþ þ ÷ þ ơị ÷
û ị  ơþ üý ỡ g £ ị û ý £ ý v÷ üû ị £ ữ uũ ụỵ ũ ứữ ụũ y ứ ụữ uũ ụữ ử ứữ ụừ
ựỵ u ý u ũ ụỵ ygụ ũ ụũ ữ ỵ ụú ỷ ũ ử ụũ ỵ ỹứữ
ũ ụ ũ ỹv y y ứ ỹũ ữ ỵ  ơ ÷ ư ü÷ ơó ơó £ ị ˆ û ú ù÷ ˆ ø÷ ygơ ý ˆ  fị ơị þ y ị ÷gø
üþ û ø÷ £ ÷ ýơ ị v ứữ ử ỵ ứữ Ê ỹỷ ũ g ỵ ữ ử ỵ ứữ Ê ỵ ỵ Ê ũ vu y ũ ữgứ Ê ừ ụữ
ỷ  ụữgụữ ứữ ũ ứữ ỵ ụữ ử y ứ ữ vụú ýÊ ø÷ ˆ ÷ ¡ ø÷ ị ÷ýịýó £ ÷ ÷ û ÷ ơ÷ v
ù÷f ø÷gÿ v ÷ v ỷ ỵ ũ ỵ ữ ụừ ỹữ Ă ũ ỵ ữ ỷ ữ ử ụừ ữ ụừ ỵ ỵ Ê ứữgỷ ỹý v ỹy ụỵ ỹứữ ử
ữ ụừ ữf ứữg ữ yvụỵ v ữ v ỷ ỵ ữ ỷ ữ ỷ ữ ýụ ũ v ữýũýú Ê ụữ ử ử ỷ ũ ýụ{
Để ị ệ ê í
ịệ đ
ố â ở ô

ă
đ
á

í
à

ô

ộ ỏ

Để ò
ệ
á
â ơ í
ứ ă ó ấ ợ
ố ợ
ứ ă

đ
ộ

ụ
Q á
ậ

ạ

ỏ ỏ ịệ

ê ỏ ô
ừ đ
ủ
ô

ô ịệ ỏ
ấ ệ đ ă
ố
ò ó
ủ đô
à á
ầ
ụ ịă
ò ụ ầ
ì ă
ò ê ỏ
ă
ầ ợ
ẩ
à
ụ
ộ à á ù
ơ ả ủ ô ở ù
ụ ó ể
ạ
ơ ê
ô ộ ỏ ó ă
ó ể ịô
á ă
ị

ế ả á

ô ớ
đ
ể

C

ô ă

á

ậđ ừ
ộ
ừ ứ ă

ả
â ô

ô
ễ

â
ể
đ ở ầ
ầ ụ ó à â
đ
â ệ ũ
ă
â

ơ ụ
ấ ệ ù
ờđ
ụ
ỏă
ặă í ầ ế í ạ

à

c. Bệnh ăn mòn vỏ kitin:

ựỷ ũ g ỵ ụữ ử ứữ ụú ứữ ữ ụú ứữ ũ
ừ ụ ứữ ũ ữ ỵ ụũ ý £   ị õ ơ ị ó ÷ û ị ụỵ ỹý ữ ũ ũ ữ ỷ ũ ụỵ ữ ữ ứữ ụú v
ựứữ ử ỵ ử Â ý ụừ ýụú ỵ ỹgỵ ụú ụỵ ũ ữ Ă ũ ứữ ụữ
ụ ũ ụỵ y ứ ứữ ụú y ữ ụữ 6 ựũ ụỵ ụũ ỵ ũ ỷ ỷ ụỵ ý ử ỹữ ử ỷ ỳựứữ ử ừ ụú ũ
á

ê

ụ
ô
ỷ ệ ồ í

ô ă ả à ụ
ệ ủ ô

ỏă
á

ó

ơ

ậ

ô ă

ế ợ

ộ ố ó ể ế ệ
ả ả ỏ ả ểơ

à

ả

ớ

ô

ứ ă

ổ

ợ

ứữ

ớ

â

ế à

ạ

ũ

L ý ô
đ ă
ể
ả ă
đ
ố


15


Âãø hiãøu âæåüc nguyãn nhán xuáút hiãûn bãûnh trong ao nuọi


t
j
h
j
 ăl ƯerĐƠ Ơeâ ƯeYƠe âsĐƠâ ă ƯeĐ a b`Ơâ ă Y|

a

t
ehsƠâ es eg VƠ  V V gƠ bƠ brĐe Ơeâ Đ ârĐ ƯeV

a



-

C

-

C

-

C

-

T

j
t
t
âhsĐƠâ ă ƯeĐ ƯerbƯ Ơâ  ƯerbƯ eVƠ

a

t

ƯerbƯ Ơâ b` bƠ Yâ ăƯe

a
brĐe V Ưea`Yâ br `Y  V d V Vhâ b ĐsƠ Y ƯeĐ ƯeVâ ĐƠ





brĐe V V d db  ƯeĐ eVƠ
a †
„
–

6. Biãûn phạp phng trë bãûnh täøng håüp:

q’ © e b ƠeƠe b e ăƠâ b  Ưe e 321Đ Ơ  ƯeĐ ƯeVâ â â
Ơâ V  e ă ă  b ă Ưe !  V Ưe e b Ơ 0" Ưe Đl ƠeƠe V e V Ơâ "
Ưe Đl e
â Ưe â bƯ Ơe ăƯe  â  â Ơ Ơâ Ơ Ơ Ưe Ơ Ưe Ơe Ưe 
b e ăƠ b â e Ơâ e â VƠ Ưe Ưe â e ă e Ơ Ưe â Ưe ƠI
ụ
ữ
á ớ
ô
ộ đ

ê

ờ
ơ

ữ

ợ

à ầ ă
ờ
á
í
í ô ộ
ố
ơ
ị C
ồ đ
ộ

ỏ
ắ

ứ ă ơ
ớ
ớ á
ả đ
ộ
ộ đ ặ ố
ộ

à ồ ấ đ
ầ ớ
à
ả
ồ
ớ
ớ
ê ụ

ô

ă

q  e Ư V  b  b Ơ â
Ưe Ưe Ơ
e  â   â  bƠ Đ b 
 â  Ơâ Ưe Ơ  Đ  Đ Ưe Ơ  e 
â e    â e Ơâ VƠ e Ơ Ơe  Đ
â  Ơe  e Ưe Ơe  â 
Tô ộ ỏ
ò í ỏ ò đ
ầ í
â
ặ
ớ
é ô đ
ề ỏ ó à ẩ
ô
ểộ ỏđ
ợ

ịò
ề
ô
ứ đ
ợ ô
ả ơ à ầ ờ

â ô

ị á
ẩ
ộ ỏ ỏ ô

ô
ẫ

b. Các hiện tợng liên quan đến tôm lột vỏ:

ă Ưe !  ƯeVâ â Ơ  â Ưe Ơ Đ e Đ Ưe  e 
e   ă b Ơ ă e Ơ Ưe â q Đ Ơ ă Ơ e Ơ V )
Ưe  Ưe â eâ VƠ
ălV Ưe  bƯ  (Vv$' V e
&%$ $ V e 
â bƠe bƠ Ơ  b Đ V 
VƠ ă  e  Ưe ă  l Đ bƠe Ưe Ơe  ă l Ưe Ơâ ă e Ưe â e b7
ệ ợ
à
ờ
ả
à

ố ù
ô
ệđ ê
ộ
à
ă
ợ CO
â ủ
ẵ à
ấ ứ ế ô ô ẽ

ữ đ
ầ ó
ề á á â ụ
ù à
ặ
- C đ ặ
ộ
à
ả ợ
ữ ơ Gặ ờ
ợ à
ả ó á ơ à ớ
ế
à

ở

a. Hiện tợng tôm nổi đầu h ng loạt:
5. Ngo i ra trong quá trình nuôi thờng một số hiện tợng cần lu ý:

Ơâ e  e Ơâ Ư#Ư """!
ơ ả

qb Đe Ưe Ơâ Ơ V  V â Ơâ ƯeĐ  e ăĐl Ưe

ứ ă

ờ

ê

ả đ
ả

ổ

ả

ê

ả

à

b Ơ Ơ Ưe â e Ơâ Ưe  bƠ Ơe  Ưe Ơ
ệ

ù

ứ ă

ổ

ợ

ệ ố

ô

e Ơ V Ưe  ebâb V 

à

Để ò

C ó ợ

ơ

qe Ưe  e ĐƠ bƠe  Ơâ e  Ơ e  D qâ  bƯ b e
Ơ Ưe  e Ơ Ưe Đ e Ơ ebâb   b  e Ưe  e bƠ â Đ| qe Ưe
Đ e
â e ăĐƠ b  V â Ưe Ơe   â bƠ qV Đ b Đe V ƯeVâ b â e â  e Đ Ơ
s
s
Đ  e Đ  Ưe  ebâb Đ bƠâ â V  Ơe  ă Ư e Ơe e ăĐƯ
ố

ữ

N
ơ ặ
đ
ữ á

ê
à ồ
ấ
đ
ố

â â ệ à
ô
ế
C ợ
C C Z
ầ NH NO
ạ
ô á
ô ịệ
ạ
ể ừđ â
ỏ
ệ á ù
đ ở ớ ớ
ỏ
ầ đ
ầ
ự

ầ ụ
á
ớ
ô ỏă
ậ ớ ó ểị ễ
ẩ ở ù đ

b. Bệnh mang đen:

i â Ơâ Ơ  ble  â V  Ơâ Ưe 
qăƯe e ăƠâ b Ơ Đ  â ĐƠ â Ưe   â b
Ư eĐ
V ƯeVâ e b ăƠâ e ăĐl Ưe ƠD
ể
ợ

ả
ố

á

đ
ể
ớ

Ưe â  v â â  e
Đ qe bƠe â e Ơâ  ălV

ờ
ê

đ ớ
ổ
ó ợ
ố ừ â
ơ ểđ
ả ả ỷ ệ
à

ấ đ
ủ
Mứ ă

à ứ ă ự
ủ « õ -

ª

NÕ
ä

16


17

Hỗnh 10. Nguyón nhỏn xuỏỳt hióỷn bóỷnh trong ao nuọi
Trong âoï:

M

Gh TpH PQ„
C m

-

L

U
C
qHGp‚ 5UGp 8n‡ pE5f €XET98 pE5f
P
w
PQ‚ €™nE €EƒnTp‚ 5‡ €8T95‡ €pE5f TAp 48 TSRQ HGH Gh €pEURy QnX EnpE HG8 pEURy ™n
S
S
P C
P

-

M

qEmGf QTp8 8Un‡ XEx4c ERc Hpof Tnf XEmBAp
m
S
pEmG EG8 GCkp Qi4 XEBAh ™Gp €•” €x4c 8UR5pE FpE5f 4‡ 48 TRQ HGH CG FXECBA98 54
x
C
S
S

P

-

ÂVTS (âäüng váût thy sn): cạ, täm, cua...máùn cm hồûc âãư khạng

våïi bãûnh.

C. KTHÛ N I TÄ M CHÁN TRÀÕG
T
N
I. ÂÀÛC ÂIÃØM SINH HOÜC
1. Phán bäú
Täm chán tràõng coìn goüi laì tọm baỷc Thaùi Bỗnh Dổồng, tọm baỷc Tỏy Chỏu Myợ, l täm
nhiãût âåïi, phán bäú åí vng ven båì phêa ọng Thaùi Bỗnh Dổồng, tổỡ bióứn Póru õóỳn Nam Móhi- cä, vng biãøn Equado. Hiãûn täm chán tràõng â âỉåüc di nháûp åí nhiãưu nỉåïc Âäng Ạ,
Âäng Nam Ạ nhỉ Trung Qúc, Thại Lan, Indonexia, Malaixia, Viãût Nam.
ÅÍ vng biãøn tỉû nhiãn, täm chán tràõng thêch säúng nåi âạy bn, âäü sáu khong 72 m,
cọ thãø säúng åí âäü màûn 5 - 50‰, thêch håüp åí âäü màûn 28 - 34‰, pH 7,7 - 8,3, nhiãût âäü thêch
håüp 25 - 32 0C, tuy nhiãn chụng cọ thãø säúng âỉåüc åí 12 - 28 0C


Ê ặ Ă



ê
Ô Ô ÊÔ ẳơ ẳ đ Ă ẳ Ă Ô ẳ Đ ê ẳư Ă

ê

ê


ê ắ ẳư ẳơ


ơà ẳ Ã Đ –¦™›— Š‘Œ
£Š™›Š ˆŠ•”ˆ‹ ›À…–‹ ’¡ –³ †…‹ Š¡ˆ Š¡œ Š‘ˆ‡ Ă ê







T

-

C

-



T

Ê đ
Ư

Ư




Ã Ô Ă Ư Ư â Ơ ê
ÔĐ Ă ÊắĂ ằđ ạ Ă







Ă Ă Đ Ư ê Ô





-

T

Êắằẳ Ư ẵ ă ằẳư Đ



ằđà ƠĂ †˜”— Š¡ œ †•”ˆ ‘‡ Š ‡“ ˆ‹º £“–³ †…‹  ˆŠ ‘”‡ Ă

Đ Ô ÊĐ ê â âƠ âƠ ƯƠ Ư



Đ ă ÊƠ





ê


N

T

T

G

3. Dinh dổồợng vaỡ sinh trổồớng
Hỗnh 11. Hỗnh thaùi bón ngoaỡi cuớa täm chán tràõng

£‡ Š Š‰ˆ‡ ‹ª‰ˆŠ  ˆ‹ ‹…— ¡ †Š œ”›ˆ‡³› á Ê Â ê ƯƠ


ê
ạ

ê

ê

ư Ã Ă â ê Ă â ả ÊÂ Ơ Ă Ư










Ă â Ơ Đ Ê Ơ Đ Ê Đ


Ư



Ơă ê Ă ê Êà Ă Ă â ăĐ

ê



Ô Ă Ê Ơă Đ â Đ Ô Ă Ă

Ư








Đ •” ‹Ž† ”› ‘‡ Š…ˆ§ ž‘Œ ‹‰Œ –‰Œ ›” •” Ư

ê



-

G

R

C

G

Ê ê Ă Đ â ăĐ



Ê Ơ Ă đ Đ ư ơ Ô Ăô Ê Ă Ơ





ê
â ăĐ ƯƠ Ô Ê ŠŽŒ‹ –•”† “‘‡ •‘ Š‰ˆ‡ ž†”œ ˆŠ”¢ –•”†
“
•
“‘‡ Š•¡ ˆ‹ ˆŠŸ ž‡” †…‹ •”œ ›‘ Š™‹ “‘‡ Š™Š ‡˜–— ŠŒ‹ –•”†






-

-

N

C

T

2. Hỗnh thaùi cỏỳu taỷo
18


19

Hỗnh 12. Caùc giai õoỹan phaùt trióứn cuớa tọm he chán tràõng


a. Ao nuọi:
2. Xỏy dổỷng cọng trỗnh nuọi
Hỗnh 13. Ao ni täm chán tràõng cäng nghiãûp
Vãư kinh tãú x häüi nãn chn vng ni thûn låüi vãư giao thäng, gáưn ngưn âiãûn, gáưn
nåi cung cáúp cạc dëch vủ cho nghãư ni täm v an ninh tráût tỉû täút.
Ngưn cung cáúp nỉåïc ch âäüng, khäng bë ä nhiãùm cäng nghiãûp, näng nghiãûp hay
sinh hoảt, pH nỉåïc tỉì 8,0 - 8,3, âäü mỷn tổỡ 10 - 25
ởa hỗnh phuỡ hồỹp cho vióỷc xáy dỉûng ao ni cäng nghiãûp l vng cao triãưu, thûn låüi
cho viãûc cáúp nỉåïc, thoạt nỉåïc v phåi khä âạy ao khi ci tảo. Täm chán tràõng khäng thêch
säúng åí âạy ao cạt hay âạy bn nãn âáút xáy dỉûng ao phi l âáút thët, hay âáút pha cạt, êt mn
hỉỵu cå, cọ kãút cáúu chàût, giỉỵ âỉåüc nỉåïc, pH ca âáút phi låïn hån hay bàịng 5.
1. Chn vng ni
II. CHN ÂËA ÂIÃØM , THIÃÚT KÃÚ VNG NI

éÈÈ ỏ vvõ ẹèềấĩ ữềởẻềịệử ềễẫ ềừ ễổấ ộữềởẻềịệử
ố
ố ể

ủ
ế
ế
ế
ấèềấ èề ềẹ ỏ ềễù ệệỵ èề ềẹ ỏ ềễù ềữ èề ềẹ x ềễù ốềẻ ệễịỡễề
ể
ẹèểễẻ ễí ộệễịỡễề ẹèểễẻ ễậ ềẻ ìè ẹèòẻ ìẹ xứ óứ ữ ấĩ ễềũ ộở ầị èậị ẫ ợấ ẫễ èổị
í
ỉ ể
ế
ố
ố
ố
ủ ỉ
í
ể
ể
ốữ èậị ó ỏ ễềệ ẩầ ẹèìòấ ẹèầấ ộẩẽèồèậị õứ èổ íậấè ễủổấè ữ è ộỵềẹè ỏ ự ễềấè ấẫỉềẫ
ố
ủ
ủ
ý
ể
í
ỗ
ế
ỉ
ỉ
í
ốữ èậị ềấ ềòẹ èềẹ ìấ ộỡổ èổẻ ỉềấỡ ềị ẹèòẻ ẹèầễớ ẹèòẻ ổấ ốữ ẩậị ầẩ ễềũ

ủ
ủ
ủ
C

-

N

Z

M

-

-

N

C

T



T

ỉ

ỉ

í ố
ể
ể
í í ể
ể
ộễấỡ ự ứ ầ kấẫ ẹèỷ ữ ẫễị èổ ữ ễậ éẽớ èềẹ ìấ ộẹèỉềệ ìẹ ỏ èổ ầ ìẹ ểò èềẹ ìấ
ố
ủ
ềở ễổỵ ốễấẫ ẹèỉòẻ ốữ ỉềẫ ẩầ ộẩẩ ựựõ ẹèòẻ ấèụĩ ẹèểìò ẹèỉòẻ õõõộõọự õõõộõõứ ò ẹèòẻ
ể
í
ỉ
ể
ỉ
ẹèìòị ợấ ẹ õó õỏ ữẩ ẩầ ìẫ ễổ è ữẩ ẩầ ýìẫ ềở ẫầễấ ếễấỡ ốữ ễở ầẩ ềễẫ ẹèòẻ ẹèìò
ế
ý
í ế
ể

ế
ỹ
ỉ

ố
ế ố
ỉ
ể ỉ
ể
ỉ

ộấèềỷ ễậ ở ễểềẩ ỉẫ ốữ ấĩ ễềệ ẹèòẻ ộẹèủầấ ễềẩ ẫ ẫếễấ ấèềấ ỉềẫ ẩầ ẹèòẻ ẹèầễỳ
ủ
T

-

-

T

L

-

T

ỉ
ể
ể
é
ỉ
í
ộọ ó ẹèềấ ềở ầẻ ốữ ềễẩ ừềễù ẫẽớ ờ ộó ẹèềấ èổ ựứ ẹèỉềấ
ò ữ ẩầ ễẻổử ốì ễừ ụú ộễềấè ẫềấĩ òệ ẫ ềị èổớ ẹèểễở ì èềệ ấèệ ềểễẩ ẹèũ ộẹèéẽẻ èậấẫ
ể ố
ế
ỉ
ế ỉ
ế
ỗ

ố ố
ẩầ ẫìò ẽớ ễủổ ẩẽè ấèềễù ợấ ầớ èậấỡ ẹèéẽẻ èậấẫ ẩầ ẫ èổấè ò ẫòở ễấĩ ờ ộèềệ ấèệ ềẹ
é
í
ỉ
ế ế
ố
ẩềấ ỗổấ ẫ èẫồẹ ọó õỏ ò ẹèìòị ầấ ĩ ẫ ềẫ èẫ ẩìệ ẫễấ ấèểềấ ẹèéẽẻ èậấẫ ẩầ
ỉ
ể

í
ỉ
ỉ
ỉ
ế


E

-



T

-

4. ỷc õióứm sinh saớn
20

21

C

M

w
u—r vsf ’`Ye ’Y —g  r u—W aYu Vg  ’•u edb¡ q’`Ye yg u u•  e˜  r gˆ Vg’ usvf Xege V’ etdbc
„
h
h
„
a
t
„
†r ƒ  e˜  r qvf ru brve  e˜…u Xer’ Y  e Yu Xe`Yu vs’ utd‘ V’  ru brve  e˜…u Xer

h
t


. Ao thổồỡng coù daỷng hỗnh vuọng, hỗnh troỡn hay chỉỵ nháût, chiãưu di/chiãưu räüng ≤ 2, thûn
tëãn cho viãûc tảo dng chy trong ao khi âàût mạy quảt nỉåïc däưn cháút thi vo giỉỵa ao âãø thu
gom v táøy dn ao. Âạy ao bàịng phàóng, cọ âäü däúc 150 nghiãng vãư phêa cäúng thoạt.
b. Ao chỉïa, ao làõng:
Khu vỉûc ni phi cọ ao chỉïa, ao làõng âãø trỉỵ nỉåïc v xỉí l nỉåïc trỉåïc khi cáúp cho
cạc ao ni. Diãûn têch ao chỉïa - làõng thỉåìng bàịng 25 - 30% diãûn têch khu ni. Âạy ao
chỉïa làõng nãn cao bàịng màût nỉåïc cao nháút ca ao ni âãø cọ thóứ tổỷ cỏỳp nổồùc cho ao nuọi

bũng hỗnh thổùc thaùo cäúng m khäng cáưn phi båm.
c. Ao xỉí l nỉåïc thi:
Diãûn têch ao xỉí l nỉåïc thi bàịng 5 - 10% diãûn têch khu ni âãø xỉí l nỉåïc ao ni
sau khi thu hoảch thnh nỉåïc sảch khäng cọ máưm bãûnh måïi âỉåüc thi ra biãøn.
d. Mỉång cáúp v mỉång tiãu:
Mỉång cáúp cao bàịng màût nỉåïc cao ca ao ni v mỉång tiãu tháúp hån âạy ao 20 30 cm âãø thoạt hãút nỉåïc trong khi cáưn thạo cản. Hãû thäúng mỉång cáúp mỉång tiãu khong
10% diãûn têch khu vỉûc ni.
e. Hãû thäúng båì ao, âã bao:
Ao ni täm thỉåìng cọ âäü sáu ca nỉåïc 1,5 m v båì cao täúi thiãøu hån màût nỉåïc 0,5
m. Âäü däúc ca båì phủ thüc vo cháút âáút khu vỉûc xáy dỉûng ao ni. Âáút cạt dãù xọi låỵ hån,
âäü däúc ca båì ao cọ thãø l 1/1.
Âã bao quanh khu vỉûc ni thỉåìng l båì ca kãnh mỉång cáúp hay tiãu nỉåïc. Hãû säú
màût âã tỉång tỉû ao ni nhỉng bãư màût låïn hån v âäü cao ca âã phi cao hån lục thy triãưu
cao nháút hồûc nỉåïc l trong ma mỉa låïn nháút 0,5 - 1m.
f. Cäúng cáúp v thoạt nỉåïc:
Mäùi ao phi cọ mäüt cäúng cáúp v thạo nỉåïc riãng biãût. Kháøu âäü cäúng phủ thüc vo
kêch thỉåïc ao ni, thäng thỉåìng ao räüng 0,5 - 1 ha cäúng cọ kháøu âäü 0,5 - 1m, bo âm
trong vng 4 - 6 giåì cọ thãø cáúp â hồûc khi thạo cọ thãø thạo hãút nỉåïc trong ao. Cäúng thạo
âàût tháúp hån chäù tháúp nháút ca âạy ao 0,2 - 0,3 m âãø thoạt ton bäü nỉåïc trong khi bàõt täm.


22

Hỗnh 14. Cọỳng cỏỳp vaỡ thoaùt nổồùc ao nuọi tọm chán tràõng
III. K THÛT NI TÄM CHÁN TRÀÕNG
1. Chøn bë ao nuọi
a. ọỳi vồùi ao mồùi xỏy dổỷng xong:
-

C

T

$ăpx( 1114 113 Ê& 0 32z Ô" ) 2ăpx( 11z 11s Ê& t 0 Ô" ) i"
â
â
â
â
!
ă&Đ )  Âfp" â&"  ÊƠÔ $Âă ă ă Ơ' ăĐ ă&pĐ Ôp( # "'  Ê& Ư &ă% Ê s 

Ư â â
â
âÔ"  ÔpÊ ăÔ Âăp $ăÔ Âăp" # ĐƠÔÊ "! p ăl ă  âăÊ s  Ê Âă Âă ĐƠÔÊ Âp
Ư

Ư
Ư
â
Ư
-

H

-

R
G

-

H

-

L
-

-

H

-

$Ê ăp" ' Ê&pĐ # ĐƠÔÊ &ă  $6Đx
!
#
Ư
â
w
14 y ƠÔ "5 ÂĐ " pÊ% Đ ƠÔ ă& ĐƯƠÔÊ  2âăÊ 14 t Âă Ơp) 2ÊÂl  Đh5
Ư
h
Ư 
Ư
!
b. ọỳi vồùi ao cuợ:

N

$ĐƠÔÊ &âă  # Đ ƠÔ ă& Âă Ââă ĐƯƠÔÊ  2âăÊ 34
Ư
Ư
!
14 Âă p( Ơp) 2ăpx( 1114 113 ÊƠÔ &  2"'  Ơ Ê" Ê  Âă Ưă Ơl âăĐ  ÂăpÊ
j

Ư
Ư
Êâ&' )Ơ "! p "f ÂăÊ 7p" ĐƠÔ " ( Âăp" &!
Ư
Ư

Ư
$j&Đ Âă ĐƯƠÔÊ "! p ăl 2pĐăÂp &p" p( &ă}

-

-

ọỳi vồùi nhổợng ao khọng thaùo caỷn õổồỹc thỗ duỡng båm, båm sủc âạy ao âãø táøy rỉía cháút
thi sau dọ bọn väi diãût tảp. Väi thỉåìng dng l väi nung våïi liãưu lỉåüng 1200 - 1500 kg/ha
våïi mỉïc nỉåïc 10 cm. Âäúi våïi nhỉỵng ao cọ mỉïc nỉåïc sáu 0,5 - 1m lỉåüng väi bọn nhiãưu gáúp
âäi. Lỉåüng väi bọn nhiãưu hay êt ty thüc vo chè säú pH ca nỉåïc ao, khi pH âảt 8 - 8,3 måïi
âỉåüc th täm giäúng âãø ni.
Ł Nhỉỵng âáưm sau âáy khäng âỉåüc dng väi sạt trng:
-

Ao cọ âạy hay nỉåïc ao hm lỉåüng Ca++ quạ cao. Nãúu bọn väi Ca++ s kãút håüp
våïi PO43- làõng xuäúng gáy hiãûn tæåüng thiãúu lán trong ao, thỉûc váût ph du rong

to khäng phạt triãøn âỉåüc, khäng gáy mu nỉåïc cho ao.

-

Ao cọ hm lỉåüng cháút hỉỵu cå quạ tháúp, bọn väi lm tàng quạ trỗnh phỏn giaới
hổợu cồ, khọng coù lồỹi cho sinh vỏỷt säúng trong ao.


23

Q

‚F9 Hm ED98‰ ”~E ‡D9E I9I Qˆo qAˆ{ ‡D~€ S9Fo I9I qEIU AUE AUS† A…„m S9EQ F9 ~m 8A EDCBA 98 ‚F9
n
@
”
i
d
i
@
” ” i
R
ƒ
@
9€ pUSED ~ D8m AUE A@|{ qF9 EIi9e pn9o Dn8m I8e QHE AUT S9EQ P8I F9 IHGD F9EA EDCBA 98
@
n
”
i
d

” R
@
@
@
Q

c. Diãût taûp:

-

N

‚‡D”~S‡ R9EA SHp S~B IHGD 9EA SR9EQ ‡DF— Q9A AiUS†
@
Œ
@
i

|DSDFQ9Ž ‡D8– ‚•F9 IHGD
n
@
Œ
@
i
n
”p“‡‘Š ’ pQQ ‘Š  d~€ ‡D~D SH{ |DSDFQ9Ž ‡D„m AUS† ED9E
D”USA S~B AUE HD F9 F9{ ‡DGBA S9Fo I9I FEI 9‡D ‹ Š U€ IFo S@HGo 98‰ F9 F9{ ˆo IHG
Œ ” R
n
@

i
@
n
ƒ
d
n
”
@
-

N

C
N
Ao cọ mỉïc nỉåïc sáu 1m, mäùi ha dng 195 kg ha long våïi nỉåïc ao phun âãưu
khàõp ao. Phun trong nhỉỵng ngy tråìi mạt, tạc dủng diãût khøn cọ thãø kẹo di 4 -5 ngy.
Trỉåïc khi th täm giäúng phi måí mạy quảt nỉåïc cho bay hãút khê Clo cn lải trong nỉåïc.

‚A~A Dˆ8ET
”
ƒ
AiUS† ‡Di8† I9A FI pQQ Š ~€ ‡DŒ~ ‚|DSBFoE ‡D„m IHGD D~8 ‡D ‡D8BA RGET EDn9E D”USA DU
@ @
d
@
Œ
n
d. Bọn phán gáy mu nỉåïc:
Mu nỉåïc cọ yù nghộa lồùn vồùi ao nuọi tọm vỗ:
-

Laỡm tng lổồỹng oxy ha tan trong nỉåïc

-

ÄØn âënh cháút nỉåïc, gim cạc cháút âäüc trong nỉåïc

-

Lm thỉïc àn bäø sung

-

Gim âäü trong ca nỉåïc giụp täm trạnh âëch hải

-

Náng nhiãût v äøn âënh nhiãût trong ao

-

Hản chãú to såüi v to âạy phạt triãøn

-

Hản chãú cạc loải vi khøn gáy bãûnh phạt triãøn.

Lỉåüng to âån bo cọ trong nỉåïc nhiãưu hay êt, thaỡnh phỏửn giọỳng loaỡi gỗ phuỷ thuọỹc
vaỡo nọửng õọỹ vaỡ t lãû phán bọn.
Vê dủ N/P = 3/1 - 7/1 thỗ õa sọỳ laỡ taớo luỷc laỡm cho nổồùc coù mu xanh lủc, N/P = 10/1

âa säú cạc loải to l to kh, nỉåïc cọ mu lạ chúi non.
2. Con giäúng
a. Chn giäúng:
Chn giäúng phi chụ hng âáưu âãún cháút lỉåüng con giäúng. Täm giäúng cháút lỉåüng täút
cọ chiãưu di thán trãn 0,8 cm, båi läüi linh hoảt, biãøu hëãn bãn ngoi sảch s, khäng bë
thỉång, cạc âäút bủng hỗnh chổợ nhỏỷt, mỗnh tọm nồớ, chừc, tọm to õóửu, khäng di táût, kh nàng
båi ngỉåüc dng nỉåïc täút.
Täm giäúng täút nháút l täm â cng mäüt âåüt v th mäüt láưn â säú lỉåüng ni.
b. Máût âäü th giäúng:
Täm chán tràõng cọ t lãû säúng cao nãn máût âäü th phủ thüc vo âäü sáu ca nỉåïc ao
v thiãút bë ni. Ao sáu trãn 1m, máût âäü th thỉåìng 12 con/m2, ao sáu trãn 1,2 m máût âäü th
tỉì 12 - 18con/m2, ao cao sn khẹp kên máût âäü 50 - 60 con/m2. Nåi th giäúng l nåi sáu nháút
ca ao v âáưu ngn giọ.


24

c. Caùch thổùc thaớ giọỳng:
T

ạưá ưả ả êư Ô đÂư â ăư ê ư
á
Ã
à
Ă
ư đưư ưôư ăư ƯƠÔÊ đưâ ÔơôƯ ê âƠăĐ Đ ƯÔÊ ÂĂ

Ă
Ơ
Ơ

Ơ


T

ạÂ
Ê ăằ ư âư ôả Ôư ăâ àắ ăâ ẳằ Ư Â ƯƠă áả ưô Ôư Âư áả ưàô
á
à
Ã
Ơ
Ă
Ơ
ẵ
à
Ă
Ơ
Ãôả ăư ưáâ Â Ô ư Ê ƠÔư Ư ôêÔ Ãôả đÔ Â ôả ôêÔƯ â
Ă


Ã
à
3. Quaớn lyù chm soùc

a. Nhổợng yóu cỏửu vóử chỏỳt læåüng næåïc ao nuäi täm chán tràõng:
-

N

-

Âäü màûn 5 - 30‰, täút nháút laì 10 - 25‰,

-

pH 8,0 - 8,3, pH dæåïi 7 khäng thêch håüp våïi täm chán tràõng

-

Oxy ha tan ≥4mg/l, khäng dỉåïi 2 mg/lêt

-

BOD tỉì 5 - 30 mg/l

-

COD < 6 mg/l

-

Âäü trong 30 - 5 cm

-

Maìu nỉåïc: Xanh lủc, v âáûu, máûn chên

-

NH3 < 0,1 mg/l v H2S < 0,03 mg/l

-

Bo âm lỉåüng oxy ha tan trong nỉåïc bàịng cạch sỉí dủng quảt nỉåïc. Tỉì ngy
th giäúng âãún ngy thỉï 20 quảt nỉåïc vo ban âãm. Nhỉỵng ngy rám mạt v
khi bäø sung nỉåïc ngt phi quảt nỉåïc 2 - 4 giåì. Tỉì ngy thỉï 20 âãún ngy thỉï
40, mäùi âãm dng quảt nỉåïc tàng 4 - 6 giåì. Tỉì ngy thỉï 40 tråí âi chảy quảt c
ngy v âãm, thåìi gian mäùi láưn 4 - 6 giåì. Thäng thỉåìng ao cọ âäü sáu 1,5 m,
dëãn têch 5000 m2 dng 4 - 6 mạy, ao sáu trón 1,5 m, cỏửn 6 -8 maùy.

-

C

á
à
ƯƠă ả ưô

b. Thay nổồùc, bọứ sung nổồùc:
Nhổợng trổồỡng hồỹp sau phi chụ thay nỉåïc (täút nháút l nỉåïc ngt):
-

Mu nỉåïc âäüt nhiãn biãún thnh trong, âen, tràõng hay cạc mu khạc

-

pH dỉåïi 7,5 hay trãn 9, biãún âäüng ngy âãm trãn 0,5

-

Sau khi chảy mạy quảt nỉåïc, màût nỉåïc xút hiãûn nhiãưu bt khäng tan, váût lå
lỉỵng trong nỉåïc nhiãưu lãn

-

Âäü trong trãn 80 cm, hay quạ âủc dỉåïi 30 cm.

Lỉåüng nỉåïc thay mäùi ngy khäng quạ 30%. Trong mäüt giåì khäng quạ 10% lỉåüng
nỉåïc cáưn thay. Khi täm õaỷt cồợ 8 cm thỗ thóm nổồùc ngoỹt õóứ haỷ âäü màûn xuäúng 10‰
c. Cho àn:
Ł Âãø tênh toaïn håüp l lỉåüng thỉïc àn håüp l cho täm cáưn chụ yï 5 âiãøm sau:
-

Säú læåüng täm trong ao