SKKN công tác chủ nhiệm lớp

A. PHẦN MỞ ĐẦU
I. BỐI CẢNH CỦA ĐỀ TÀI:
Trong hệ thống giáo dục phổ thông, Giáo dục tiểu học được coi là bậc học nền
tảng quan trọng đối với sự phát triển của trẻ em. Người giáo viên chủ nhiệm lớp 1 là
người đặt những viên gạch đầu tiên trong nền tảng quan trọng đó. Nếu như ở bậc
mầm non hoạt động chủ đạo của trẻ là vui chơi, thì đến tuổi tiểu học hoạt động chủ
đạo của trẻ đã có sự thay đổi về chất, chuyển từ hoạt động vui chơi sang hoạt động
học tập. Tuy nhiên, song song với hoạt động học tập ở các em còn diễn ra các hoạt
động khác như: Hoạt động vui chơi, hoạt động lao động, hoạt động xã hội... Đối với
trẻ lớp 1, bước vào một ngơi trường mới, mọi thứ cịn mới mẻ, bỡ ngỡ, người giáo
viên chủ nhiệm là người đầu tiên gặp gỡ các em trong một môi trường mới, tâm thế
hồn tồn mới, chính vì thế người giáo viên luôn tự nhủ: “Bạn là người rất gần gũi
với học trị, hãy cố gắng để chúng ln cởi mở. Hãy vừa là bạn vừa là thầy của
chúng”- (Trích điều 2 trong 20 điều giáo viên cần nhớ).
II. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Sáu tuổi vào lớp 1 là bước ngoặt lớn trong q trình phát triển của trẻ thơ. Mơi
trường thay đổi: đòi hỏi trẻ phải tập trung chú ý thời gian liên tục từ 30 – 35 phút.
Chuyển từ hiếu kỳ, tị mị sang tính ham hiểu biết, hứng thú khám phá. Từ hiếu động,
bột phát sang tính kỷ luật, nề nếp, chấp hành nội quy học tập. Phát triển độ tinh nhạy
và sức bền các thao tác tinh khéo của đôi bàn tay để tập viết, ... Tất cả đều là thử
thách khó khăn đối với trẻ, muốn trẻ vượt qua tốt những điều này thì cần có sự quan
tâm giúp đỡ của nhà trường, gia đình, xã hội dựa trên sự hiểu biết về tri thức khoa
học, nhất là người giáo viên chủ nhiệm của các em.
Giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học có một vai trị vơ cùng quan trọng trong
việc hình thành cho học sinh những cơ sở ban đầu, nền móng đầu tiên cho sự phát
triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng sống cơ
bản để học sinh tiếp tục học lên các lớp trên.
Ngoài việc tổ chức, hướng dẫn các hoạt động học tập của học sinh, giáo viên
chủ nhiệm lớp còn phải thường xuyên theo dõi các hoạt động trong giờ chơi, trong
các buổi sinh hoạt, giao lưu tập thể…và cả hoạt động tự học ở nhà của học sinh. Vì
vậy cơng việc của một giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học vô cùng quan trọng.

1


Ở đầu mỗi năm học, ở cùng một trường học, cùng một khối lớp, chất lượng học
tập của học sinh cũng tương đương nhau. Nhưng tại sao đến cuối năm, chất lượng
học tập và năng lực phẩm chất của học sinh lớp này lại vượt trội hẳn so với các lớp
khác. Tất cả những điểm khác biệt đó đều do giáo viên chủ nhiệm lớp tạo ra. Giáo
viên chủ nhiệm nào có tinh thần trách nhiệm cao, tận tâm, thấu hiểu với học sinh của
mình hơn thì chắc chắn sẽ tìm ra được các biện pháp để thu hút học sinh đến lớp, làm
cho học sinh trở nên chăm ngoan, thích đi học và ln cảm thấy “mỗi ngày đến
trường là một niềm vui”.
Giáo viên chủ nhiệm vừa là một người giáo viên vừa là một người mẹ thứ hai,
tạo cho các em niềm tin yêu, là cầu nối để các em chiếm lĩnh tri thức và các mối quan
hệ xã hội mới. Với những điều nêu trên, tôi khẳng định rằng công tác của giáo viên
chủ nhiệm lớp ở Tiểu học là cực kì quan trọng, là nhân tố số một quyết định chất
lượng giáo dục toàn diện cho học sinh, đặc biệt là giáo viên chủ nhiệm lớp 1, người
giáo viên đầu tiên đánh dấu bước ngoặt quan trọng của trẻ.
Đó cũng chính là lí do tơi chọn để viết sáng kiến kinh nghiệm năm học này:
“Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp 1”. Rất mong nhận được những
chia sẻ và đóng góp chân tình từ các thầy giáo, cô giáo.
III. PHẠM VI, ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
- Sáng kiến kinh nghiệm của tôi được áp dụng vào lớp 1C, năm học 2021 –
2022.
IV. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Tôi viết sáng kiến kinh nghiệm này với mong muốn:
- Ghi lại những biện pháp mình đã làm để suy ngẫm, để chọn lọc và đúc kết
thành kinh nghiệm của bản thân.
- Được chia sẻ với đồng nghiệp những việc đã làm và đã thành công trong công
tác chủ nhiệm ở lớp 1.

- Nhận được những lời góp ý, nhận xét từ cán bộ quản lí nhà trường, của Phịng
Giáo dục và từ các bạn đồng nghiệp để tơi phát huy những mặt mạnh, điều chỉnh,
khắc phục những thiếu sót cho hồn thiện hơn.
- Góp phần nâng cao chất lượng giáo dục về mọi mặt, không chỉ mang lại cho
các em học sinh tri thức mà hình thành nhân cách, rèn luyện đạo đức cho các em
ngay từ ban đầu.

2


V. ĐIỂM MỚI TRONG KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU:
Trước đây, ngay khi nhận lớp giáo viên thường điền thông tin theo giấy khai
sinh, ngay từ đầu các buổi học giáo viên tận dụng thời gian sinh hoạt đầu giờ để dạy
ngay, giáo viên vừa tổ chức dạy học, vừa làm nề nếp. Mọi hoạt động ở trường, học
sinh còn chờ đợi sự tổ chức, giám sát của giáo viên. Tổ chức lập nhóm phụ huynh lớp
thường chậm, phụ huynh tham gia không đầy đủ, sự trao đổi thông tin giữa giáo viên
và phụ huynh rất ít, phụ huynh cịn e ngại khi cần hỏi hay trao đổi, chia sẻ về cách
hướng dẫn con học tập... Thông tin trao đổi hai chiều giữa phụ huynh và giáo viên
còn theo thời điểm chứ chưa được cập nhật thường xuyên hàng ngày, hàng tuần...
Trước tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, hình thức dạy - học, nội dung
dạy học được thay đổi để thích ứng. Cơng nghệ thơng tin có nhiều chuyển biến tích
cực hỗ trợ cho học sinh, giáo viên, phụ huynh trong dạy-học. Việc nắm bắt thông tin
hai chiều từ phụ huynh học sinh, giáo viên chủ nhiệm cần nhiều thay đổi, việc kiểm
soát hoạt động học tập, hoạt động tự học, hoạt động trải nghiệm để đạt hiệu quả học
tập của học sinh cần sự hỗ trợ rất lớn từ gia đình.
Bên cạnh đó người giáo viên cần nghiêm túc thay đổi, tìm ra các giải pháp mới
đáp ứng tình hình dạy học trong tình hình hiện tại, đạt mục tiêu giáo dục đề ra đồng
thời đảm bảo an toàn cho sức khỏe, tâm lý của học sinh, phụ huynh. Chính vì thế
trong sáng kiến này tơi mạnh dạn trình bày những thay đổi của bản thân mình từ cách
tổ chức nề nếp lớp học, môi trường lớp học mà chính các em là người được tham gia

chủ động, tích cực trong mọi hoạt động. Phụ huynh được cập nhật thơng tin học tập
của con mình trong từng ngày học, giáo viên hướng dẫn phụ huynh cùng con ôn bài,
cùng con tham gia các hoạt động tự học, hoạt động trải nghiệm ở lớp, ở trường. Tạo
môi trường học tập an toàn, đầy yêu thương, giúp phụ huynh yên tâm, tin tưởng khi
con đến trường, cùng đồng hành với con trong việc học.
VI. GIỚI HẠN CỦA ĐỀ TÀI:
Đề tài sáng kiến kinh nghiệm của tôi chỉ hướng vào công tác chủ nhiệm lớp
với 4 nội dung cơ bản sau đây:
1. Xây dựng nề nếp lớp học.
2. Xây dựng nội quy lớp học, mơi trường học tập tích cực, thân thiện.
3. Xây dựng mối quan hệ thầy - trò và bạn bè trong lớp.
4. Xây dựng tốt mối quan hệ giữa nhà trường, gia đình và xã hội.
Đây là 4 cơng việc quan trọng mà tất cả các giáo viên chủ nhiệm lớp cần phải
làm.

3


B- NỘI DUNG
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
Giáo dục tiểu học đặt nền móng cho hệ thống giáo dục phổ thơng, tạo tiền đề để
thực hiện chiến lược “nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài”. Chính
ở bậc học này những đặc điểm tâm lí, đặc điểm sinh lý của trẻ em phát triển mạnh
mẽ,việc hình thành nề nếp, thói quen học tập, tác dụng và ảnh hưởng của giáo viên
đối với học sinh là rất lớn.
C. Mác đã từng nói: “Để cho tác động mang lại một kết quả nào đó thì cần phải
biết thứ vật liệu mà ta sẽ tác động vào đó”. Vì vậy, muốn giáo dục được học sinh thì
phải hiểu được học sinh. Thời đại ngày nay, giáo viên khơng chỉ có nhiệm vụ truyền
đạt tri thức cho học sinh mà còn có chức năng tác động tích cực đến sự hình thành và
phát triển nhân cách cho các em. Công tác chủ nhiệm lớp là một nội dung về chuyên

môn nghiệp vụ của giáo viên tiểu học. Công tác chủ nhiệm quyết định chất lượng dạy
và học của giáo viên và học sinh. Làm tốt công tác chủ nhiệm tức là người giáo viên
đã hoàn thành tốt việc giảng dạy các bộ môn và tổ chức giáo dục, rèn luyện đạo đức
cho học sinh. Đặc biệt trong nhà trường tiểu học, vai trò của người giáo viên chủ
nhiệm hết sức quan trọng. Giáo viên chủ nhiệm là người quản lý, điều hành lớp, trực
tiếp giáo dục tư tưởng đạo đức, hình thành nhân cách cho học sinh; là cầu nối giữa
ba mơi trường giáo dục gia đình, nhà trường và xã hội.
Mặt khác, nếu giáo viên chủ nhiệm lớp dưới làm tốt công tác chủ nhiệm, xây
dựng tốt nề nếp lớp học, rèn luyện cho học sinh phương pháp tự học và nhiều kĩ năng
sống cơ bản khác; Lên lớp trên, giáo viên chủ nhiệm lớp ln duy trì, phát huy thêm
nề nếp lớp học phù hợp độ tuổi và nhận thức thì tơi tin chất lượng học tập, năng lực,
phẩm chất, sự phát triển toàn diện của các em sẽ càng phát triển theo hướng tích cực.
Cơng tác chủ nhiệm lớp phải được thực hiện đồng bộ từ lớp Một đến lớp Năm. Nề
nếp lớp học, phương pháp học tập, giáo dục đạo đức, nhân cách và các kĩ năng sống
của học sinh phải được giáo viên chủ nhiệm chú ý xây dựng, rèn giũa ngay từ lớp 1
và phải được duy trì, phát huy xuyên suốt ở các lớp trên.
Một người giáo viên chủ nhiệm lớp ở tiểu học phải là người có trình độ, năng
lực phẩm chất đạo đức tốt, tâm huyết với nghề, yêu thương tận tụy với học sinh.
Ngoài việc cung cấp kiến thức cho học sinh, giáo viên chủ nhiệm còn dạy về nề nếp
lớp học, hướng dẫn học sinh cách ổn định trước mỗi giờ học, biết nói lời cảm ơn, xin
lỗi; cách trình bày khi viết vở, cách làm bài kiểm tra; cách diễn đạt mong muốn, đề
nghị hay chia sẻ với những người xung quanh; làm vệ sinh lớp, đề ra các nội quy của
lớp, hướng dẫn các em vệ sinh cá nhân, phòng chống bệnh tật, xâm hại…. Thường

4


xuyên nhắc nhở, uốn nắn những sai sót của học sinh, nắm bắt kịp thời hồn cảnh gia
đình học sinh trong từng thời điểm, tâm tư của học sinh.
Trong giai đoạn hiện nay, công tác chủ nhiệm lớp ngày càng địi hỏi sự dày cơng

của người giáo viên bởi u cầu ngày càng cao của xã hội đang phát triển, bởi tình
hình cuộc sống vẫn đang tồn tại những tác động xấu đến học sinh, bởi sự mưu sinh
của gia đình nên khơng ít phụ huynh đã giao phó việc giáo dục con cái cho nhà
trường. Chính vì vậy, người giáo viên phải có kiến thức sư phạm cao. Đặc biệt phải
có “ Một số kinh nghiệm trong cơng tác chủ nhiệm ở lớp 1” mới có thể nắm bắt hết
đặc điểm tâm lý trình độ từng học sinh để có hướng giảng dạy và giáo dục đạt kết
quả tốt nhất theo mục tiêu giáo dục mà Đảng và nhà nước đề ra.
II- THỰC TRẠNG BAN ĐẦU:
Đầu năm học 2021 – 2022 tôi được Ban Giám Hiệu phân công chủ nhiệm lớp
1C, tổng số 32 học sinh trong đó có 1 học sinh khuyết tật, 1 học sinh quá độ tuổi.
Trường nằm trong khu dân cư chủ yếu là lao động chân tay và làm nông nghiệp, một
số phụ huynh phải xa nhà, gửi con lại cho ông bà, anh em, ít có điều kiện để quan
tâm chăm sóc con cái, phần lớn phụ huynh gặp khó khăn trong việc hướng dẫn con tự
học ở nhà. Nhưng nhờ được sự quan tâm của Ban Giám Hiệu mà trường lớp khang
trang, cơ sở vật chất đầy đủ. Bên cạnh đó tơi nhận thấy có một số thuận lợi và khó
khăn như sau:
1. Thuận lợi:
- Hầu hết các con đi học đúng độ tuổi quy định.
- Trang thiết bị phục vụ giảng dạy đầy đủ: mỗi lớp được nhà trường trang bị 01
ti vi.
- Giáo viên nhiệt tình, quan tâm đến lớp, có tinh thần trách nhiệm cao.
- Được sự giúp đỡ của các cấp lãnh đạo, Ban giám Hiệu nhà trường, tổ cơng
đồn, tổ chun mơn nhiệt tình giúp đỡ, tạo mọi điều kiện thuận lợi để giáo viên an
tâm công tác.
- Được sự quan tâm của Hội cha mẹ học sinh lớp, trường rất nhiệt tình gắn bó
với các hoạt động của nhà trường về mọi mặt, góp phần động viên CB, GV, NV nhà
trường hoàn thành nhiệm vụ được giao.
- Mối quan hệ giữa nhà trường, giáo viên và gia đình học sinh rất chặt chẽ.
2. Khó khăn:

5


- Trường thuộc địa bàn của xã, người dân khu vực nằm trên địa bàn xã chủ yếu
sống bằng nghề làm nông, buôn bán nhỏ lẻ, hoặc xuất khẩu lao động. Một số em
thiếu sự quan tâm, nhắc nhở và sát sao của cha mẹ.
- Học sinh lớp 1 còn nhỏ, các em vừa chuyển từ mẫu giáo lên, chuyển đổi từ
hoạt động chơi chủ yếu sang hoạt động học chủ yếu nên ý thức tự giác và ý thức kỉ
luật của các em chưa cao.
- Do một số em cịn rụt rè, thiếu tự tin khi đến lớp.
- Khơng chuẩn bị đầy đủ đồ dùng học tập khi đến lớp.
- Một số học sinh sức khoẻ yếu, một vài học sinh có những biểu hiện tăng
động giảm chú ý, gây ảnh hưởng đến kết quả học tập và rèn luyện của chính bản thân
học sinh đó, đồng thời cũng tác động không nhỏ tới hoạt động chung của lớp.
III- BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
Người giáo viên chủ nhiệm vừa là nhà giáo dục, người quản lý, người tổ chức,
và cũng là người nuôi dưỡng những ước mơ, khát vọng của tập thể, của từng cá nhân
học sinh. Công tác chủ nhiệm lớp không đơn giản chỉ là giáo dục học sinh thực hiện
tốt các nề nếp của trường, lớp, không phải cứ làm thế nào để học sinh không mắc lỗi
đã là chủ nhiệm đã tốt. Mà cùng với nó người giáo viên còn phải hướng dẫn học sinh
học tập sao cho đạt hiệu quả cao, hướng dẫn các em tham gia vào các phong trào
khác trong nhà trường thực sự có chất lượng.
Sau đây là các biện pháp tơi đã tiến hành:
Biện pháp 1: Xây dựng nề nếp lớp học:
a) Nắm thông tin về học sinh
Nhà giáo dục K.Đ. Usinxki đã nói: "Muốn giáo dục cho con người về mọi mặt thì
phải hiểu con người về mọi mặt.” Mỗi giáo viên chủ nhiệm lớp, muốn hoàn thành tốt
nhiệm vụ của mình, muốn đề ra các biện pháp giáo dục học sinh phù hợp, đạt hiệu
quả thì trước hết giáo viên phải hiểu học sinh, phải nắm được đầy đủ các thông tin
cần thiết về từng học sinh. Do vậy, ngay từ ngày đầu nhận lớp, tôi thực hiện ngay

công tác điều tra thông qua phiếu sau đây. Tôi phát cho mỗi em một phiếu điều tra và
yêu cầu phụ huynh các em điền đầy đủ thông tin trong phiếu:
PHIẾU ĐIỀU TRA THÔNG TIN CÁ NHÂN HỌC SINH LỚP 1C
Giáo viên chủ nhiệm:……………………….
Số điện thoại:………………

6


1. Họ và tên học sinh:…………………………Nam ( Nữ)……..Dân tộc:…….
2. Sinh ngày…..tháng.….năm…….Nơi sinh…..………………………………
3. Chỗ ở hiện nay:...............................................................................................
4. Hộ khẩu thường trú:........................................................................................
5. Tình trạng sức khỏe:.......................................................................................
6. Có năng khiếu:................................................................................................
7. Họ tên cha:......................................................................................................
8. Nghề nghiệp:...................................................................................................
9. Họ và tên mẹ:..................................................................................................
10. Nghề nghiệp:..................................................................................................
10. Số điện thoại liên hệ của bố, mẹ:...................................................................
11. Gia đình có mấy con:.....................................................................................
Là con thứ mấy:.................................................................................................
12. Hiện nay đang ở cùng :..................................................................................
Số điện thoại liên hệ:....................................................................................
13. Gia đình có hồn cảnh đặc biệt:.....................................................................
Qua phiếu điều tra này, tôi nắm được đầy đủ các thông tin cần thiết về từng
học sinh để ghi vào sổ chủ nhiệm ,hồ sơ học sinh trên smas. Và quan trọng hơn cả là
tôi đã hiểu một phần về học sinh của mình, nhất là những học sinh có hồn cảnh đặc
biệt, điều đó rất có lợi cho tôi trong công tác giảng dạy và giáo dục học sinh.
b) Tổ chức bầu Ban Cán sự lớp:

Việc bầu chọn và xây dựng đội ngũ Ban Cán sự lớp là một công việc rất quan
trọng mà người giáo viên chủ nhiệm nào cũng cần phải làm ngay sau khi nhận lớp.
Theo truyền thống, Ban Cán sự lớp có thể là do giáo viên chọn lựa và chỉ định học
sinh làm hoặc giáo viên theo dõi các em trong quá trình học tập để đưa ra quyết định
chọn ban cán sự lớp. Nhưng với lớp tôi, ngay khi lên lớp 1, tôi muốn tạo dựng và rèn
luyện cho các em thể hiện tinh thần dân chủ và ý thức trách nhiệm đối với tập thể,
nên tôi tổ chức cho các em tự ứng cử mình. Tiến trình bầu chọn Ban Cán sự lớp được
diễn ra như sau:
- Trước hết, tôi phân tích để các em hiểu rõ về vai trị và trách nhiệm của người
lớp trưởng, lớp phó.
- Tơi khuyến khích các em xung phong ứng cử. Sau đó chọn 3 học sinh tiêu
biểu, nhanh nhẹn làm lớp trưởng, lớp phó học tập, và lớp phó lao động. Trong q
trình học tập, tơi thường xun theo dõi xem em nào có đủ tố chất, đủ yêu cầu có thể
làm ban cán sự lớp tơi sẽ lựa chọn em đó.
7


Các em có tinh thần xung phong ứng cử mình làm ban cán sự lớp sẽ có tinh
thần trách nhiệm hơn, ln cố gắng hồn thành nhiệm vụ mà cơ giao.
c) Phân công nhiệm vụ cụ thể cho Ban Cán sự lớp:
Sau khi đã bầu chọn được Ban Cán sự của lớp, tôi giao nhiệm vụ cụ thể cho từng
em như sau:
* Nhiệm vụ của lớp trưởng:
- Theo dõi, kiểm tra mọi hoạt động của lớp. Nhắc nhở các bạn sắp xếp sách vở
đồ dùng gọn gàng trên bàn và trong ngăn bàn đầu buổi học.
- Hướng dẫn nhắc nhở đôn đốc các bạn kiểm tra bài.
- Nhắc nhở các bạn giữ đúng khoảng cách quy định trong lớp học.
- Điều hành hoạt động chia sẻ trong mỗi giờ học.
- Giữ trật tự lớp khi giáo viên chấm bài, khi giáo viên có việc phải ra khỏi lớp.
- Nhắc nhở các bạn tổ trưởng kiểm tra tự học ở nhà, đồ dùng học tập, móng tay

của các bạn thành viên trong tổ hàng ngày.
* Nhiệm vụ của lớp phó học tập, lớp phó lao động:
- Cùng lớp trưởng tổ chức lớp kiểm tra bài 15 phút đầu giờ; giúp đỡ các bạn
học yếu học bài, làm bài.
- Làm mọi việc của lớp trưởng khi lớp trưởng vắng mặt hoặc nghỉ học.
- Phối hợp với lớp trưởng, lớp phó học tập giữ trật tự lớp.
- Nhắc nhở các bạn giữ gìn vệ sinh.
Mỗi em sẽ làm đúng các nhiệm vụ của mình. Ngồi ra, lớp trưởng và 2 lớp phó
phải đồn kết và hợp tác chặt chẽ với nhau trong công việc chung.
Cuối mỗi tuần, vào tiết sinh hoạt lớp ngày thứ sáu, lớp trưởng, lớp phó báo cáo
các mặt hoạt động của lớp. Căn cứ vào báo cáo của từng em, tôi nắm được khả năng
quản lý lớp của từng em. Thời gian nửa học kì đầu tiên giáo viên phải kiên trì sát
cánh, hướng dẫn tỉ mỉ và cùng đồng hành sát sao với học sinh, giúp học sinh quen
việc, tháo gỡ khó khăn gặp phải khi thực hiện.
Biện pháp 2: Xây dựng nội quy lớp học, môi trường học tập tích cực, thân
thiện.
Mỗi lớp học để đảm bảo nề nếp cần có nội quy riêng mà giáo viên chủ nhiệm
đề ra và yêu cầu học sinh thực hiện. Bên cạnh đưa ra nội quy lớp học riêng, tôi sẽ
khuyến khích, tạo mơi trường cho các con học tập tốt nhất, đặc biệt tôi không tạo
những áp lực cho các em. Thay vào đó tơi sẽ xây dựng phong trào “Xây dựng trường
học thân thiện, học sinh tích cực”. Qua nhiều năm thực hiện, phong trào đã có sức lan
tỏa mạnh mẽ cả chiều sâu lẫn chiều rộng, mang lại hiệu quả thiết thực cho ngành giáo

8


dục và cho xã hội. Muốn phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích
cực” ở mỗi trường đạt hiệu quả thì mỗi giáo viên chủ nhiệm phải tích cực “xây dựng
lớp học thân thiện, học sinh tích cực”. Có nhiều “lớp học thân thiện, học sinh tích
cực” thì mới có “trường học thân thiện, học sinh tích cực”.

“Xây dựng lớp học thân thiện” là tạo ra môi trường học tập thân thiện, an
toàn, gần gũi với học sinh, làm cho học sinh cảm thấy “mỗi ngày đến trường là một
niềm vui”, gieo niềm yêu thích đến lớp, thích học trong mỗi học sinh. Để xây dựng
được “lớp học thân thiện” thì sẽ có “học sinh tích cực”. Tôi tin tưởng rằng xây dựng
được nội quy lớp học thân thiện, thì học sinh tích cực, sẽ nâng cao được chất lượng
giáo dục tồn diện cho học sinh.
Cơng việc xây dựng nội quy lớp học được tôi tiến hành từng bước như sau:
a. Trang trí lớp học sạch- đẹp
Lớp học thân thiện phải luôn sạch sẽ, ngăn nắp và được trang trí đẹp, đảm bảo
tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao. Do vậy, tôi hướng dẫn và cùng với học sinh thực
hiện các cơng việc sau đây:
Trang trí lớp đẹp, hài hịa đảm bảo tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao. Phần
trang trí lớp, tơi giao trực tiếp cho học sinh, mỗi bạn sẽ vẽ bức tranh theo chủ đề tự
chọn. Bức tranh nào đẹp sẽ được tuyên dương và dán vào góc học tập cuối bảng lớp.
Ngay trước cửa lớp học tôi dán tranh tuyên truyền về việc thực hiện 5K của Bộ
Y tế. Có khu vực đựng chai sát khuẩn, khẩu trang mới cho các em khi cần thay thế.
b. Xây dựng nề nếp:
Đầu năm tôi đưa ra nội quy lớp học cho cả lớp cùng học và ghi nhớ:
NỘI QUY LỚP HỌC 1C
A. Kỉ luật, nề nếp:
1. Đi học đúng giờ. Nghỉ học phải xin phép GVCN.
2. Thực hiện đúng 5K của Bộ Y tế.
3. Duy trì nếp chào hỏi, lễ phép với CB, GV, NV nhà trường.
4. Không mang tiền, đồ chơi, quà vặt, trang sức đến trường.
5. Lớp học phải sạch sẽ trong suốt buổi học, bàn ghế phải ngay ngắn, khơng
có học sinh xả rác bừa bãi.
6. Không đùa nghịch, chạy nhảy trong lớp, trên hành lang và trên cầu thang.
7. Mặc đồng phục theo đúng quy định của nhà trường.
8. Không tự tiện sử dụng đồ của người khác.
9. Thường xuyên cắt móng tay, vệ sinh cá nhân.

B. Học tập:

9


1. Chuẩn bị đầy đủ đồ dùng, sách vở trước khi đến lớp, trước khi tham gia học
trực tuyến.
2. Có ý thức tự giác, trung thực trong học tập.
3. Giữ trật tự trong giờ học, sinh hoạt tập thể.
4. Làm bài, chuẩn bị bài đầy đủ theo đúng yêu cầu thầy cô giáo.
C. Lao động, vệ sinh:
1. Giữ vệ sinh chung, vứt rác đúng nơi quy định. Phong trào “5 phút vì mơi
trường quanh em”.
2. Rửa tay trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh.
3. Đi vệ sinh nhớ xả nước sạch sẽ.
4. Xếp gọn ngăn bàn, bàn ghế, nhặt rác trước khi ra về.
Hằng ngày, tôi nhắc nhở các em thực hiện đúng nội quy của lớp. Nhưng bên
cạnh đó tơi theo dõi q trình thực hiện nội quy của các em như thế nào. Nhờ vậy,
các em mới tự giác thực hiện, số lượng học sinh vi phạm nội quy của nhà trường, của
lớp ngày càng giảm dần.
Tôi chia thành 3 tổ, mỗi tổ có một tổ trưởng. Lớp phó lao động phân cơng theo
dõi các tổ trong lao động vệ sinh hàng ngày. Nhưng tháng đầu, tôi hướng dẫn các con
cách giặt khăn, gấp khăn gọn gàng, lau bảng đầu giờ.
Trong mỗi tiết học, học sinh phải thể hiện tinh thần “tự quản” - tự theo dõi lẫn
nhau, nhắc nhở nhau giữ sạch lớp trong suốt buổi học và khơng nói chuyện riêng
trong lớp. Cuối giờ tơi đi kiểm tra tổ nào sạch nhất sẽ được cộng điểm thi đua cho tổ
mình.
Vào giờ kiểm tra bài 15 phút, các bạn trong bàn tự kiểm tra nhau bài tập về
nhà, đi học đúng giờ, đồ dùng học tập, móng tay của các thành viên trong tổ, báo cáo
lên tổ trưởng của mình. Bên cạnh đó, giáo viên thường xuyên kiểm tra đột xuất nề

nếp của học sinh để có sự tuyên dương, khen thưởng kịp thời.
Giáo viên chủ nhiệm đưa ra phương hướng phấn đấu cho các em, tổ nào
ngoan, có ý thức, khơng vi phạm lỗi nào sẽ được cộng hoa thi đua cho tổ mình. Cuối
tuần giáo viên dựa vào kết quả thi đua đó để có sự khen thưởng, động viên, nhắc nhở
kịp thời.
* Làm quen với động hình, động lệnh của giáo viên:
Giai đoạn lớp 1, 2 ghi nhớ máy móc phát triển tương đối tốt và chiếm ưu thế
hơn so với ghi nhớ có ý nghĩa, khả năng tập trung, chú ý cịn hạn chế. Chính vì vậy,
ngay từ đầu năm học việc đưa ra các quy ước đơn giản, lặp đi lặp lại, dễ nhớ, dễ thực
hiện đối với các em rất cần thiết. Làm tốt động hình, động lệnh ngay từ tuần đầu tiên
của năm học sẽ giúp giáo viên kiểm soát được lớp học trong từng giờ học, giáo viên
10


khơng phải nói hoặc nhắc đi nhắc lại nhiều các yêu cầu học tập. Tăng sự chú ý, tập
trung của học sinh.
* Nề nếp xếp hàng ra vào lớp:
-Được tiến hành thường xuyên vào cuối buổi học hay các tiết Thể dục, Thư
viện....Điều này mang tính trật tự, kỉ luật cần được duy trì thường xuyên và liên tục
trong suốt năm học, vừa đảm bảo trật tự, vừa đảm bảo quy định khoảng cách cần
thiết trong thời gian dịch bệnh. Để làm tốt công tác này tôi đã tiến hành từng bước
như sau
- Các em đi theo một hàng, giữ khoảng cách tối thiểu (tôi hướng dẫn các em
ước lượng khoảng cách bằng độ dài của bàn học) bạn lớp trưởng đứng đầu, lớp phó
đứng giữa hàng và cuối hàng theo dõi thành viên trong lớp.
- Các em được xếp từ theo vị trí chỗ ngồi, lần lượt từ hai bạn đầu tiên của tổ 1tổ gần cửa ra vào lớp, thời gian đầu giáo viên chủ nhiệm và cán bộ lớp hướng dẫn,
nhắc nhở các con đúng vị trí. Sau một vài lần các con nhớ thứ tự để đi ra và sắp xếp
theo hàng.
- Mỗi khi xếp hàng và đi theo hàng các bạn cán bộ lớp theo dõi và nhắc nhở
các bạn đi trật tự, giữ đúng khoảng cách, không chen lấn, xô đẩy, đùa giỡn gây ảnh

hưởng thi đua của lớp.
* Xây dựng nề nếp trong các buổi học trực tuyến:
Bước chân vào lớp 1 là dấu mốc quan trọng của cuộc đời mỗi đứa trẻ. Tuy
nhiên, khi dịch bệnh Covid-19 còn nhiều diễn biến phức tạp, phương án học trực
tuyến vẫn là một lựa chọn. Nhưng làm thế nào để học trực tuyến chủ động bài bản
đang là vấn đề khiến thầy cô giáo, nhất là giáo viên giảng dạy lớp 1 không khỏi lo
lắng.
Học sinh lớp 1 không thể thực hiện nhiều thao tác cùng lúc (nghe, nhìn, thao
tác tay) vì vậy sẽ bỏ lỡ bài học ngay nếu bị phân tâm hoặc lúng túng bởi công nghệ.
Một yếu tố gây căng thẳng và giảm động cơ hứng thú học tập đó là khi học trực
tuyến, trẻ bị tách khỏi môi trường thầy cô, bạn học dẫn đến thiếu trải nghiệm giác
quan ở trường học. Điều này khiến trẻ khó có thể đặt mình vào tâm thế học tập.
Giáo viên chủ nhiệm cần thiết lập mối quan hệ, làm quen và các trò chơi để kết
nối với HS; xây dựng mối quan hệ với cha mẹ HS; thống nhất về nội quy lớp học,
hướng dẫn cha mẹ thực hiện các hoạt động chuẩn bị tại gia đình. Khoảng chú ý của
HS lớp 1 khơng dài quá 15 phút. Vì thế, cần chuẩn bị tốt và phối hợp với các giáo
viên bộ môn, để bài giảng không quá tải với HS, giáo viên nên giới hạn lại thời gian
cho mỗi phiên học kéo dài 15 phút làm việc với màn hình, nghỉ 5 phút và tiếp tục
một phiên học 15 phút khác. Sau 4 phiên học như vậy, giáo viên sẽ cho HS nghỉ.
11


“Chúng ta cần thay đổi quan điểm từ “nhiều giờ học” sang “giờ học chất lượng”. Vì
vậy, việc thiết kế thời khóa biểu và các phiên học phải được cân nhắc dựa trên các
đặc điểm tâm sinh lý của trẻ em”. Trong buổi học, giáo viên phải rất chú ý đến những
hoạt động thể chất xen giữa các tiết dạy, để tạo điều kiện cho HS được đứng lên khỏi
chỗ ngồi và làm một số động tác theo hướng dẫn, cho học sinh được phép đi ra ngoài
vệ sinh cá nhân vào giữa giờ nghỉ các phiên học. Việc học online khó khăn hơn so
với học trực tiếp nên giáo viên tránh việc vô ý tạo ra áp lực thời gian cho HS vì nó sẽ
làm triệt tiêu hứng thú học tập.

Giáo viên chủ nhiệm lập một kênh để cung cấp và lưu trữ các bài giảng đã
được ghi lại cho phụ huynh và HS tiếp cận... Trong trường hợp HS, phụ huynh vì lý
do nào đó có buổi khơng vào học. Đồng thời, chia sẻ với nhóm phụ huynh để hỗ trợ
tiếp cận với sách giáo khoa số, chia sẻ các gợi ý về vận động cho trẻ ở nhà và cung
cấp các hình ảnh, video, tài liệu cho phụ huynh xem để cho con thực hiện ở nhà. Giáo
viên cũng phải cập nhật vấn đề chăm sóc sức khỏe tinh thần cho học sinh trong mùa
dịch.
Biện pháp 3: Xây dựng mối quan hệ thầy - trò và bạn bè trong lớp
* Xây dựng mối quan hệ thầy- trò:
Hầu hết học sinh vừa bước vào môi trường học tập, các em đều ngại tiếp xúc
với bạn bè và thổ lộ tâm tình hay thắc mắc với thầy cơ. Đặc biệt là những em nhút
nhát, rụt rè. Vậy để các em mạnh dạn, gần gũi nhau hơn trong môi trường tập thể.
Ngay từ đầu năm học tôi tổ chức các hoạt động cho học sinh giao lưu, tìm hiểu về
nhau. Để giúp các em biết quan tâm, giúp đỡ nhau, ban đầu trong mỗi ngày học, tôi
dành ra một khoảng thời gian để trị chuyện cùng các em có những gì vui, buồn, điều
gì hay... cùng chia sẻ với cơ và các bạn. Sau đó tơi cho các em tự tìm hiểu, chia sẻ
cùng nhau. Qua những hoạt động đó đã gắn kết các em thành một tập thể đoàn kết,
q mến nhau. Ngồi ra, tơi cịn tạo cho các em biết đối xử hịa nhã, xưng hơ lịch sự,
biết dùng lời hay, ý đẹp để nói với nhau. Đối với giáo viên, tôi luôn sẵn sàng lắng
nghe, chia sẻ, “ Vui cùng những thành tích nhỏ bé của học trị và chia sẻ những thất
bại của chúng.” (trích điều 1 - 20 điều giáo viên cần nhớ). Từ đó các em có ấn tượng
tốt với trường lớp, thầy cơ, bạn bè mà thích đến trường, thích học.
Trước đây, quan hệ thầy, trò là quan hệ chịu ơn - ban ơn; bề trên - kẻ dưới;
giảng giải - ghi nhớ. Ngày nay, quan hệ này được thay bằng quan hệ phân cơng- hợp
tác. Thầy thiết kế - trị thi cơng. Thầy hướng dẫn, giao việc - trò khám phá thực hành.
Mỗi lời thầy nói ra phải là một “lệnh” (một lời giao việc). Do vậy, mọi yêu cầu tôi
đưa ra, học trò phải thi hành thật nghiêm. Ngay từ đầu, tơi u cầu học trị phải cố

12

gắng làm cho đúng. Nếu chưa đúng thì phải làm lại cho đúng mới thôi. Đúng là đúng
từ việc làm, nghiêm là nghiêm trong việc làm chứ không phải ở thái độ khắt khe, gay
gắt. Quan hệ cơ bản nhất của tơi và học trị là quan hệ hợp tác làm việc: GV giao
việc- học trò làm; GV hướng dẫn- học trị thực hiện.
Khi giao việc, GV chỉ nói một lần, nhưng chỉ nói khi lớp trật tự. Với cách làm
này, tự nhiên thầy sẽ trở nên nói ít, học trị sẽ làm nhiều. Làm việc như thế nào thì
đạo đức, ý thức sẽ kèm theo như thế ấy. Làm đến nơi đến chốn thì ý thức kỉ luật cũng
đến nơi đến chốn.
Hành vi của giáo viên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lí cũng như sự hình
thành tính cách của trẻ. Vì vậy, khi lên lớp, tơi ln chú ý đến cả cách đi đứng, nói
năng, cách ăn mặc, cách cầm sách, chữ viết, thái độ,...để học trò noi theo. Khơng vì
bất cứ lí do gì mà tơi cho phép mình cẩu thả hoặc xuề xịa, qua loa trước mặt học
sinh.
Khi học sinh nào làm bài chưa đúng, tơi u cầu học sinh đó phải đọc lại và
làm lại bài. Tôi giúp đỡ, hướng dẫn cụ thể học sinh làm lại ngay tại lớp. Do đặc điểm
tâm lí học sinh tiểu học thường thích khen nhiều hơn, phê bình ít hơn. Tơi khen ngợi
những học sinh làm tốt để động viên tinh thần các cháu. Đối với học sinh làm chưa
tốt, tôi thường xuyên gọi lên bảng kèm và hướng dẫn thêm. Nhờ thường xuyên lên
bảng, sự giúp đỡ kịp thời của giáo viên mà các em trở thành những con người tự tin
hơn, hăng hái phát biểu hơn, lớp học sôi nổi hơn. Đặc biệt các em sẽ trung thực,
khơng gian dối.
Khi có học sinh mắc sai lầm, thiếu sót, tơi ln cố gắng kiềm chế và tơn trọng
học sinh, tìm hiểu cặn kẽ thấu đáo ngun nhân để có biện pháp giúp đỡ các em sửa
chữa. Tơi phân tích chỉ ra cho các con thấy mặt nào đúng, mặt nào sai. Tuy nhiên các
con mới là học sinh lớp 1 nên nhận thức chưa nhiều vì vậy đối với việc làm chưa
đúng tôi sẽ không nêu tên nhưng phải nghiêm khắc nhắc nhở trước toàn lớp để những
bạn khác khơng mắc phải.
Tơi biết có những em học yếu hoặc có hơm khơng học bài, làm bài nhưng lỗi
khơng phải hồn tồn là do các em. Có em ham chơi nên quên học bài. Nhưng cũng

có em tiếp thu chậm chưa hiểu bài, hoặc không học bài làm bài là do những điều kiện
khách quan. Vì vậy, đứng trước một học sinh quậy phá, hay lơ đãng khơng học bài,
làm bài, tơi khơng phạt ngay mà bình tĩnh chờ đến hết buổi học gặp riêng các em để
hỏi cho rõ nguyên nhân. Tôi nhẹ nhàng nhắc nhở, kèm thêm cho các em vào giờ
Hướng dẫn học trên lớp, trao đổi hướng dẫn phụ huynh kèm cặp thêm ở nhà.
Hàng ngày, tơi ln khích lệ và biểu dương các em kịp thời, ca ngợi những ưu
điểm của các em nhiều hơn là phê bình khuyết điểm. Tơi cố tìm ra những ưu điểm
13


nhỏ nhất để khen ngợi động viên các em. Nhưng trong khi khen, tôi cũng không quên
chỉ ra những thiếu sót để các em khắc phục và ngày càng hồn thiện hơn.
Khi nói chuyện, khi giảng, cũng như khi nghiêm khắc phê bình lỗi lầm của học
sinh, tơi ln thể hiện cho các em thấy tình cảm yêu thương của một người thầy đối
với học trò. Theo qui luật phản hồi của tâm lí, tình cảm của thầy trước sau cũng sẽ
được đáp lại bằng tình cảm của học trị. Lòng nhân ái, bao dung, đức vị tha của người
thầy ln có sức mạnh to lớn để giáo dục và cảm hóa học sinh. Bên cạnh đó, giáo
viên phải ln vui vẻ, niềm nở, khi nhìn giáo viên vui vẻ, học sinh cũng sẽ vui hồn
nhiên. Người giáo viên phải dễ gần để học sinh có thể nói chuyện, để các em muốn
hỏi điều gì có thể hỏi giáo viên được ngay. Giáo viên biết yêu quý học sinh, ngay cả
với những học sinh không phải học tốt nhất lớp. “Lớp học thân thiện” chỉ có được
khi người thầy có tấm lịng nhân hậu, bao dung, hết lịng vì học sinh thân u của
mình. Có một người thầy như vậy thì chắc chắn học sinh sẽ chăm ngoan, tích cực và
ham học, thích đi học.
Tơi ln khuyến khích, động viên các em phải biết giúp đỡ bạn bè như khi bạn
ốm phải nghỉ học có thể giảng bài cho bạn, bạn quên bút sẵn sàng cho bạn
mượn....Tôi nhắc nhở các em biết nói lời cảm ơn khi ai đó giúp mình, phải biết nói
lời xin lỗi khi chúng ta gây ra lỗi với một người nào đó dù bất kể là ai. Nên dù nhỏ
tuổi, các con nhận thức rất tốt điều đó, lời “cảm ơn – xin lỗi” dường như là văn hóa
đẹp của lớp tơi.

Khi dạy học trực tuyến, học sinh lớp 1 sẽ cảm thấy bất an nếu giáo viên khơng
hiện diện trên màn hình. Vì thế, tơi cài đặt chế độ để hình ảnh của mình ln nổi trên
màn hình chính để hoc sinh lớp 1 cảm thấy yên tâm. Tôi thu sẵn các video với những
hoạt động khởi động vui nhộn, hoạt động thể dục giữa giờ với hình ảnh của cơ giáo
đang hướng dẫn học sinh, để chuyển từ hoạt động học tập này sang hoạt động học tập
khác mà vẫn giữ được sự kết nối với học sinh.
* Xây dựng mối quan hệ bạn bè:
Trong cuộc sống của mỗi con người, ngoài những người thân trong gia đình ra,
ai cũng cần có bạn bè để chia sẻ. Học sinh Tiểu học cũng vậy. Nếu các em có nhiều
bạn bè thân thiết trong lớp thì các em sẽ hợp tác vui vẻ với nhau và sẽ giúp đỡ nhau
cùng tiến bộ. Xây dựng được mối quan hệ bạn bè đồn kết, gắn bó thì tôi sẽ xây dựng
được nề nếp lớp học, tiến tới xây dựng môi trường học tập thân thiện. Từ môi trường
học tập thân thiện đó, chất lượng học tập của lớp chắc chắn sẽ được nâng cao.
Để xây dựng mối quan hệ bạn bè thân thiết, đồn kết, gắn bó, sẵn sàng giúp đỡ
nhau trong học tập, tôi luôn tạo ra các hoạt động, các vấn đề đòi hỏi sự hợp tác của
nhiều học sinh. Cách làm cụ thể như sau:
14


- Tơi thường xun đổi chỗ các em, chia nhóm thảo luận trong giờ học để các
em có tinh thần đồng đội cùng giúp đỡ nhau trong học tập, có thể ngồi một bạn giỏi
với một bạn kém hơn để các em trao đổi, giúp đỡ lẫn nhau theo phương hướng “đơi
bạn cùng tiến”.
- Khi có chuyện xích mích giữa em này với em kia, tôi kịp thời can thiệp. Tôi
gặp gỡ trao đổi riêng với từng học sinh hoặc nhóm học sinh để biết rõ đầu đi. Sau
đó phân tích rõ ai đúng, ai sai. Ai sai thì phải nhận lỗi và xin lỗi bạn. Sau đó giảng
hịa và bắt tay nhau vui vẻ trở lại.
* Tổ chức các hoạt động tập thể và các trò chơi vui tươi lành mạnh
Thích sinh hoạt tập thể và tham gia các trị chơi bổ ích là nhu cầu, là sở thích
của hầu hết các học sinh tiểu học. Vì vậy, khi tổ chức cho các em sinh hoạt tập thể và

tham gia các trò chơi là giáo viên đã giúp các em “học mà chơi, chơi mà học”, kiến
thức và kĩ năng ở mỗi em sẽ được hình thành và rèn luyện một cách nhẹ nhàng, tự
nhiên, không gây căng thẳng, gị bó đối với các em. Tổ chức sinh hoạt tập thể và vui
chơi còn giúp các em phát triển và hoàn thiện nhân cách, bồi dưỡng năng khiếu và tài
năng sáng tạo. Ngoài ra, việc tổ chức các hoạt động tập thể cịn là sợi dây gắn bó, kết
nối, đoàn kết các em lại với nhau.
Các hoạt động sinh hoạt tập thể và một số trò chơi đơn giản, gọn nhẹ, tơi có thể
tổ chức ngay trong mỗi buổi học chính khóa và cả các buổi sinh hoạt ngồi giờ lên
lớp. Nhưng nếu các hoạt động này chỉ diễn ra ở các tiết học chính khóa trên lớp thì sẽ
mất rất nhiều thời gian, nếu như giáo viên vận dụng và tổ chức khơng khéo léo thì sẽ
làm ảnh hưởng đến tiến trình giờ học. Do vậy, đối với những hoạt động chiếm nhiều
thời gian, cần nhiều sức lực, tôi tổ chức cho học sinh tham gia mỗi tuần 1 buổi vào
chiều thứ 6 hàng tuần.
Tổ chức cho học sinh ơn luyện kiến thức bằng các trị chơi như: Rung chng
vàng, Hái hoa dân chủ, Thi tìm hiểu về An tồn giao thơng,..Nội dung thi được tơi
soạn bằng chương trình PowerPoint nên gây được sự thích thú, hào hứng cho học
sinh mỗi lần tham gia.
Nhờ thường xuyên tổ chức các hoạt động sinh hoạt tập thể và các trò chơi cho
cả lớp nên các em trở nên rất tự tin, rất năng động sáng tạo. Và điều quan trọng là tôi
đã thực sự xây dựng được một môi trường học tập thân thiện, học sinh tích cực. Sĩ số
của lớp tôi luôn đảm bảo, chất lượng học tập của học sinh ngày càng nâng cao.
*Đầu tư các phong trào mũi nhọn nhà trường tổ chức:
Từ đầu năm học, GVCN dựa vào kế hoạch của nhà trường và các đoàn thể
trong trường phải đề ra chỉ tiêu cụ thể cho lớp cùng phấn đấu trong các phong trào

15


chung của nhà trường như: Phong trào văn hay chữ đẹp, Trạng nguyên Tiếng Việt,
Thi violympic toán học, văn nghệ....

Điều quan trọng là GVCN phải phát hiện những năng lực đặc biệt ở học sinh
về toán học, văn hoá văn nghệ, thể dục thể thao, hội họa...
Phối hợp với phụ huynh lập kế hoạch bồi dưỡng thường xuyên cho các học
sinh có năng khiếu nói trên vào các câu lạc bộ mà nhà trường thành lập, các hoạt
động nhà trường tổ chức.
Khuyến khích, khen thưởng những học sinh nào có tinh thần hăng hái tham gia
hoặc đạt những thành tích tốt vào thi đua của lớp.
*Nêu gương và khen thưởng
Nắm được tâm lý của học sinh tiểu học rất thích được khen,thích được động
viên nên tơi hướng dẫn Ban cán sự gồm có bạn lớp trưởng, 2 bạn lớp phó và 3 bạn tổ
trưởng lớp lập bảng theo dõi thi đua trong tuần. Cuối tuần, lớp bình chọn tổ đạt thành
tích cao, cá nhân xuất sắc và căn cứ đó để khen thưởng tuần, tháng, quý.
Trong cuộc họp phụ huynh đầu năm tôi đã đề xuất với Ban đại diện phụ huynh
về việc khen thưởng các học sinh trong lớp thực hiện tốt các phong trào học tập, tích
cực tham gia các phong trào khác như sau:
+ Xếp loại tổ: Tổ nào đạt nhiều bông hoa thi đua, xếp thứ nhất sẽ được món quà
chung cả tổ.
+ Xếp loại cá nhân: Mỗi tuần tặng 1 cục tẩy (hoặc thước kẻ, bút chì…) cho mỗi
học sinh đạt số điểm tốt cao nhất tổ.
+ Tặng một phần quà cho học sinh đạt phong trào nhà trường đề ra.
Sau mỗi tuần thi đua bầu chọn một học sinh tuyên dương trước lớp về mọi mặt và
nhận thưởng.
Để tránh trường hợp một em nhận liên tục nhiều lần, theo qui ước 3 tuần mới
được nhận thưởng lại (nếu em đó vẫn nhất tổ thì sẽ theo dõi thi đua để tặng vào cuối
tháng còn tuần đó thì chọn em điểm nhì tổ..)
Đặc biệt chú ý đến học sinh chậm trong học nhưng có tiến bộ vẫn được khen
thưởng.
*Phối hợp với gia đình:
Gia đình là trường học đầu tiên của trẻ. Học sinh lớp 1 phải chuyển giao từ hoạt
động chơi chủ yếu sang hoạt động học tập chủ yếu nên học sinh có thích đi học, thích

học hay khơng cũng phụ thuộc một phần từ phía gia đình. Gia đình cần khích lệ ở trẻ
niềm khao khát học tập. Chính vì thế, buổi họp phụ huynh đầu tiên, tôi tuyên truyền
hướng dẫn kĩ Thông tư 27 đến phụ huynh và giúp cho phụ huynh hiểu được mục
đích, yêu cầu giáo dục cần đạt của lớp là gì. Tơi thống nhất với phụ huynh những
16


hoạt động của học sinh khi ở nhà, mặc dù khơng có bài tập về nhà nhưng các em vẫn
phải ôn bài và chuẩn bị bài cho ngày mai; yêu cầu phụ huynh trò chuyện với học sinh
như: Đố bé hơm nay học bài gì ở trường? Hay đố bé tính nhẩm, đố bé viết được chữ
mẹ nói... giúp bé ôn lại kiến thức đã học.
Thường xuyên thông báo nội dung, tình hình học tập của các con với phụ huynh
qua điện thoại trao đổi, zalo cá nhân phụ huynh nhất là những vấn đề tế nhị, tránh sự
so sánh giữa các học sinh, làm tổn thương đến tinh thần học tập, sự phát triển tồn
diện của trẻ, zalo nhóm lớp, phối hợp với phụ huynh đơn đốc tình hình học tập cho
các con hoàn thành phiếu học tập vào cuối tuần.
Làm các video hướng dẫn hỗ trợ phụ huynh trong việc tiếp cận với công nghệ,
phần mềm, trang web học tập, thực hiện các thao tác cơ bản giúp con học trực tuyến
hiệu quả, đưa lên nhóm zalo phụ huynh để dễ dàng tiếp cận.
IV. HIỆU QUẢ MANG LẠI CỦA SÁNG KIẾN
Năm học 2020-2021, tôi chưa áp dụng các biện pháp trên, đầu năm học bản thân
rất vất vả để ổn định lớp đầu mỗi buổi học. Thời gian hai tháng đầu tiên của năm học,
hết giờ dạy là cơ khản tiếng, đau họng vì phải nói nhiều, giải thích liên tục cho học
sinh mà hiệu quả mang lại không cao. Điểm nề nếp đầu buổi của lớp luôn bị trừ vì ồn
ào, sinh hoạt sai chủ đề... Học sinh rụt rè, có nhiều học sinh quên đồ dùng. Tham gia
các phong trào do nhà trường phát động còn ít.
Song, sang năm học 2021 -2022, mặc dù thời gian đến trường của học sinh bị lùi
lại, chương trình học tập của học sinh thay đổi do tình hình dịch Covid. Nhưng tôi
vẫn mạnh dạn áp dụng và kết quả đạt được lại rất khả quan. Rõ ràng qua cách làm
này, tôi thấy kết quả học tập của học sinh ngày càng tiến bộ rõ rệt. Các em ngày càng

chăm ngoan. Điều đó làm tơi rất vui mừng và vơi đi những vất vả, mệt nhọc. Tình
cảm thầy- trị, bạn bè ngày càng gắn bó và thân thiện. Học sinh thích ứng được với
sự thay đổi của chương trình và hình thức dạy học.
Kết quả đạt được cuối Học kì I, như sau:
1. Học sinh: hứng thú học tập, các em có nhiều tiến bộ rõ rệt trong học tập
cũng như rèn luyện đạo đức: khơng có học sinh đi học muộn, kiểm tra nề nếp đột
xuất đều đạt điểm tuyệt đối. Các em thi đua nhau thực hiện tốt các hoạt động mà giáo
viên đưa ra. Các tiết hướng dẫn tự học, buổi học trực tuyến học sinh tham gia đầy đủ,
nhẹ nhàng và mang lại hiệu quả khả quan.
2. Lớp tơi cũng đã đạt được nhiều thành tích trong các mặt học tập, phong trào
nhà trường:
BẢNG THỐNG KÊ ĐỐI CHỨNG

17


Học kì I
Năm học 20202021
Tổng số 31 HS

Xếp loại

Hồn thành tốt
Hoàn thành
Về học tập
Chưa hoàn thành
Trạng
nguyên
toàn tài
nguyên

Về phong trào Trạng
Tiếng Việt
nhà trường
Violympic toán
Văn hay chữ đẹp
Heo tiết kiệm
Xếp thứ nề nếp trong trường

Học kì I
Năm học 2021-2022
Tổng số 32 HS
1 HS khuyết tật

17/31
10/31
4/31
0

55%
32%
13%
0

21/32
9/32
1/32
2

66%
28%

3%
6%

3

9,7%

12

38%

4
2
26
14/18 lớp

13%
7%
84%

14
4
32/32
4/19 lớp

44%
12%
100%

Phụ huynh: tin tưởng, yên tâm đối với việc dạy bảo của giáo viên. Bên cạnh

đó, phụ huynh cũng thường xuyên theo dõi và nắm được việc học hành, đạo đức của
con em và có nhiều sự hỗ trợ đối với giáo viên. Phụ huynh cũng cảm thấy phấn khởi
khi thấy con em mình được giáo viên quan tâm, các em có nhiều tiến bộ, các em ngày
càng hoàn thiện và thành những đứa trẻ ngoan, học tốt.
Bản thân giáo viên khi thấy lớp mình đạt được những mục tiêu mà mình đề ra
là một sự thành cơng lớn. Nhìn các em vui khi nhận phiếu thưởng, quà tặng; thấy các
em hăng hái thi đua học tốt, tích cực hoạt động phong trào tơi thực sự thấy hạnh
phúc, thấy vui cùng niềm vui của các em và sự phấn khởi của phụ huynh học sinh .
Đó chính là thành quả to lớn nhất mà người giáo viên nào cũng mong muốn đạt được.
V. KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG VÀ TRIỂN KHAI:
Nếu những kinh nghiệm, giải pháp của tôi được triển khai và áp dụng, nề nếp
của lớp học sẽ cải thiện, các phong trào thi đua học tập, tham gia các hoạt động ngoại
khóa giữa học sinh và học sinh, giữa phụ huynh và phụ huynh được nâng lên. Từ đó
chất lượng giáo dục thay đổi. Giáo viên sẽ đỡ vất vả khi quản lý, theo dõi học sinh.
Phù hợp, thích ứng với tình hình mới. Phối hợp, gắn kết mối quan hệ giữa gia
đình và nhà trường.
VI. Ý NGHĨA CỦA SÁNG KIẾN:
Đóng góp thêm vào nguồn tư liệu tham khảo cho các đồng nghiệp trong công
tác chủ nhiệm lớp.

18


C- PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
Theo tôi, muốn trở thành một nhà sư phạm, một giáo viên chủ nhiệm lớp giỏi,
khéo léo, tinh tế trong ứng xử và thành cơng trong việc giáo dục học sinh thì mỗi
người giáo viên chủ nhiệm cần phải:
- Tìm hiểu để biết được một cách toàn diện, sâu sắc về từng học sinh. Hiểu rõ
hồn cảnh gia đình, đặc điểm tâm lí, tính cách, sở thích, thói quen,...của từng học
sinh để có biện pháp giáo dục phù hợp.

- Chú trọng xây dựng và bồi dưỡng Ban Cán sự lớp, huấn luyện để các em trở
thành những “người lãnh đạo nhỏ” tài ba.
- Phát hiện, bồi dưỡng năng khiếu về nghệ thuật (vẽ, hát, múa, làm hoa…) sẽ
tăng thêm sự tự tin vào khả năng của chính bản thân mỗi học sinh.
- Ln giữ được sự bình tĩnh trước lỗi lầm của học sinh, tìm hiểu cặn kẽ thấu
đáo nguyên nhân của mỗi tình huống xảy ra để có cách xử lí đúng đắn, hợp tình, hợp
lí; tránh trách nhầm, trách oan học sinh làm các em hoang mang, thiếu niềm tin vào
người thầy.
- Ln biết khích lệ, biểu dương các em kịp thời. Hãy khen ngợi những ưu
điểm sở trường của các em để các em thấy giá trị của mình được nâng cao, có niềm
tin và hứng thú học tập hơn.
- Ln thể hiện cho học sinh thấy tình cảm yêu thương của một người thầy đối
với học sinh. Hãy nhớ rằng lòng nhân ái, bao dung, đức vị tha của người thầy ln có
một sức mạnh to lớn để giáo dục và cảm hóa học sinh.
- Sáng tạo và đổi mới trong các hình thức rèn luyện, thi đua, giáo dục tạo hứng
thú mới mẻ cho học sinh và làm sao để tất cả các em luôn cảm thấy “mỗi ngày đến
trường là một niểm vui.
- Phối hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh; kiên trì vận động phụ huynh tích
cực tham gia vào cơng tác giáo dục học sinh.
- Thực sự coi các em như con của mình để có thể giáo dục các em bằng chính
cả tấm lịng, tình yêu thương và tinh thần trách nhiệm.
Giáo dục Tiểu học là vấn đề chính trị - xã hội quan trọng, có giá trị cơ bản và
lâu dài, có tính quyết định đối với cuộc đời cá nhân mỗi người. Vì vậy, người giáo
viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học có một vị trí đặc biệt quan trọng. Lao động của một
giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học là lao động sáng tạo khơng ngừng, sự sáng tạo đó
địi hỏi phải toàn diện: sáng tạo trong soạn giảng, trong tổ chức các hoạt động học
tập, vui chơi, trong sinh hoạt tập thể và đặc biệt là trong các biện pháp giáo dục đạo
đức và rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh. Vì vậy chỉ có những giáo viên thực sự

19

tâm huyết với nghề, thực sự thương yêu học sinh của mình thì mới có thể hồn thành
tốt nhiệm vụ. Là một giáo viên trẻ, tôi luôn cố gắng phấn đấu với lòng nhiệt huyết
của tuổi trẻ, lòng yêu nghề, mến trẻ. Tơi nỗ lực tìm tịi và học hỏi kinh nghiệm của
thế hệ đi trước để ngày một hoàn thiện hơn góp phần nhỏ bé cơng sức vào sự nghiệp
giáo dục.
Để hồn thành đề tài này tơi xin chân thành cảm ơn BGH nhà trường cùng các
bạn đồng nghiệp đã tạo điều kiện giúp đỡ cho tôi trong quá trình nghiên cứu.
Xin chân thành cảm ơn các đồng chí!

20


MỤC LỤC
A. PHẦN MỞ ĐẦU.............................................................................................1
I. BỐI CẢNH CỦA ĐỀ TÀI:..............................................................................1
Trong hệ thống giáo dục phổ thông, Giáo dục tiểu học được coi là bậc học nền
tảng quan trọng đối với sự phát triển của trẻ em. Người giáo viên chủ nhiệm lớp
1 là người đặt những viên gạch đầu tiên trong nền tảng quan trọng đó. Nếu như
ở bậc mầm non hoạt động chủ đạo của trẻ là vui chơi, thì đến tuổi tiểu học hoạt
động chủ đạo của trẻ đã có sự thay đổi về chất, chuyển từ hoạt động vui chơi
sang hoạt động học tập. Tuy nhiên, song song với hoạt động học tập ở các em
còn diễn ra các hoạt động khác như: Hoạt động vui chơi, hoạt động lao động,
hoạt động xã hội... Đối với trẻ lớp 1, bước vào một ngôi trường mới, mọi thứ còn
mới mẻ, bỡ ngỡ, người giáo viên chủ nhiệm là người đầu tiên gặp gỡ các em
trong một môi trường mới, tâm thế hồn tồn mới, chính vì thế người giáo viên
luôn tự nhủ: “Bạn là người rất gần gũi với học trị, hãy cố gắng để chúng ln
cởi mở. Hãy vừa là bạn vừa là thầy của chúng”- (Trích điều 2 trong 20 điều giáo
viên cần nhớ)........................................................................................................1

II. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:..................................................................................1
Sáu tuổi vào lớp 1 là bước ngoặt lớn trong q trình phát triển của trẻ thơ. Mơi
trường thay đổi: đòi hỏi trẻ phải tập trung chú ý thời gian liên tục từ 30 – 35
phút. Chuyển từ hiếu kỳ, tị mị sang tính ham hiểu biết, hứng thú khám phá. Từ
hiếu động, bột phát sang tính kỷ luật, nề nếp, chấp hành nội quy học tập. Phát
triển độ tinh nhạy và sức bền các thao tác tinh khéo của đôi bàn tay để tập
viết, ... Tất cả đều là thử thách khó khăn đối với trẻ, muốn trẻ vượt qua tốt
những điều này thì cần có sự quan tâm giúp đỡ của nhà trường, gia đình, xã hội
dựa trên sự hiểu biết về tri thức khoa học, nhất là người giáo viên chủ nhiệm
của các em............................................................................................................1
Giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học có một vai trị vơ cùng quan trọng trong
việc hình thành cho học sinh những cơ sở ban đầu, nền móng đầu tiên cho sự
phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ
năng sống cơ bản để học sinh tiếp tục học lên các lớp trên.............................1
B- NỘI DUNG......................................................................................................4
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN............................................................................................4
2. Khó khăn:..........................................................................................................................................

III- BIỆN PHÁP THỰC HIỆN...........................................................................6
Người giáo viên chủ nhiệm vừa là nhà giáo dục, người quản lý, người tổ chức, và
cũng là người nuôi dưỡng những ước mơ, khát vọng của tập thể, của từng cá
nhân học sinh. Công tác chủ nhiệm lớp không đơn giản chỉ là giáo dục học sinh
thực hiện tốt các nề nếp của trường, lớp, không phải cứ làm thế nào để học sinh

21


không mắc lỗi đã là chủ nhiệm đã tốt. Mà cùng với nó người giáo viên cịn phải
hướng dẫn học sinh học tập sao cho đạt hiệu quả cao, hướng dẫn các em tham
gia vào các phong trào khác trong nhà trường thực sự có chất lượng...........6

Sau đây là các biện pháp tôi đã tiến hành:........................................................6
Biện pháp 1: Xây dựng nề nếp lớp học:................................................................................................
Biện pháp 2: Xây dựng nội quy lớp học, mơi trường học tập tích cực, thân thiện................................

Năm học 2020-2021, tôi chưa áp dụng các biện pháp trên, đầu năm học bản thân
rất vất vả để ổn định lớp đầu mỗi buổi học. Thời gian hai tháng đầu tiên của
năm học, hết giờ dạy là cô khản tiếng, đau họng vì phải nói nhiều, giải thích liên
tục cho học sinh mà hiệu quả mang lại không cao. Điểm nề nếp đầu buổi của lớp
ln bị trừ vì ồn ào, sinh hoạt sai chủ đề... Học sinh rụt rè, có nhiều học sinh
quên đồ dùng. Tham gia các phong trào do nhà trường phát động cịn ít...17
Song, sang năm học 2021 -2022, mặc dù thời gian đến trường của học sinh bị lùi
lại, chương trình học tập của học sinh thay đổi do tình hình dịch Covid. Nhưng
tơi vẫn mạnh dạn áp dụng và kết quả đạt được lại rất khả quan. Rõ ràng qua
cách làm này, tôi thấy kết quả học tập của học sinh ngày càng tiến bộ rõ rệt. Các
em ngày càng chăm ngoan. Điều đó làm tôi rất vui mừng và vơi đi những vất vả,
mệt nhọc. Tình cảm thầy- trị, bạn bè ngày càng gắn bó và thân thiện. Học sinh
thích ứng được với sự thay đổi của chương trình và hình thức dạy học......17
Kết quả đạt được cuối Học kì I, như sau:.......................................................17
Nếu những kinh nghiệm, giải pháp của tôi được triển khai và áp dụng, nề nếp
của lớp học sẽ cải thiện, các phong trào thi đua học tập, tham gia các hoạt động
ngoại khóa giữa học sinh và học sinh, giữa phụ huynh và phụ huynh được nâng
lên. Từ đó chất lượng giáo dục thay đổi. Giáo viên sẽ đỡ vất vả khi quản lý, theo
dõi học sinh.........................................................................................................18
Phù hợp, thích ứng với tình hình mới. Phối hợp, gắn kết mối quan hệ giữa gia
đình và nhà trường............................................................................................18
VI. Ý NGHĨA CỦA SÁNG KIẾN:...................................................................18
Đóng góp thêm vào nguồn tư liệu tham khảo cho các đồng nghiệp trong công tác
chủ nhiệm lớp.....................................................................................................18
C- PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.........................................................19

22


V. NHẬN X ÉT CỦA BGH NHÀ TRƯỜNG, KÝ VÀ ĐÓNG DẤU
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………

23