Cách phòng và trị bệnh viêm Amiđan doc

Cách phòng và trị bệnh viêm Amiđan
BS Ngọc Đức













Cách phòng và trị bệnh viêm Amiđan
BS Ngọc Đức
TM mời quý vị cùng tìm hiểu về một chứng bệnh tai- mũi-họng rất thừơng
gặp và cũng gây khó chịu không kém so với bệnh viêm xoang mà chúng ta
đã có dịp bàn trước đây. Đó là căn bệnh viêm Amiđan.
Vì sao ta mắc bệnh viêm Amiđan? Cách phòng và trị căn bệnh này ra sao?
Bác sĩ Ngọc Đức từ Sài Gòn sẽ giúp giải đáp những thắc mắc của qúy vị :

Thưa Bác Sĩ, để giúp quý thính giả hiểu rõ hơn về căn bệnh amiđan, một
trong những căn bệnh phổ biến ở Việt Nam, thì trước tiên xin Bác Sĩ cho
một định nghĩa khái quát : Amiđan là gì? Chức năng của nó đối với cơ thể
con người ra sao, thưa Bác Sĩ?
Amiđan là hai khối lymphô nằm ở hai bên họng miệng, còn gọi là amiđan
khẩu cái. Amiđan có vai trò tạo ra kháng thể giúp đề kháng vi trùng vào cơ
thể qua vùng họng và vùng mũi.
Khi nào được gọi là bệnh viêm amiđan, thưa Bác Sĩ?
Bệnh viêm amiđan là tình trạng viêm, xung huyết và xuất huyết của
amiđan. Nguyên nhân là thưòng do vi khuẩn hoặc virus gây nên. Vi khuẩn
gây bệnh thường gặp là liên cầu, tụ cầu. Đặc biệt là liên cầu đa huyết beta
nhóm A rất nguy hiểm có thể gây ra nhiều biến chứng.
Thế còn nguyên nhân từ virus thì sao ạ?
Nguyên nhân từ virus thì một số virus như là virus gây bệnh cúm, bệnh sởi,
một số virus gây bệnh viêm mũi họng thông thường.
Thưa Bác Sĩ, những loại vi khuẩn và virus gây ra viêm amiđan thì từ ở môi
trường như thế nào mà mình có thể nhiễm các loại vi khuẩn, virus đó?
Vi khuẩn, virus thường là có sẵn trong đường mũi họng của cơ thể. Khi cơ
thể bị nhiễm lạnh hoặc suy yếu thì vi khuẳn đó có thể trở nên vi khuẩn gây
bệnh. Một số yếu tố thuận lợi dễ gây bệnh như là do lạnh, do thời tiết thay
đổi đột ngột hoặc do một số yếu tố kích thích như là khói thuốc lá, hoá chất
cũng gây bệnh.
Vâng. Và cũng xin được hỏi thăm Bác Sĩ về những dấu hiệu, những triệu
chứng giúp cho người bệnh nhận viết là mình bị viêm amiđan.
Một số triệu chứng để giúp mình nhận đoán được là viêm amiđan là triệu
chứng lâm sàng thì người bệnh có cảm giác mệt mỏi, chán ăn, có cảm giác
ớn lạnh. Về triệu chứng sốt thì ở trẻ em và một số thể bệnh nặng thì thường
là sốt cao 39 đến 40 độ C. Và triệu chứng đau họng, nuốt vướng, đầu tiên là
cảm giác khô, rát họng, sau đó đau sẽ đau nhói tại chỗ hoặc đau quanh tai,
hoặc đau răng khi nuốt. Bệnh nhân có thể có triệu chứng ho. Ho là do xuất

huyết nhầy ở vòm họng. Và bệnh nhân có triệu chứng hơi thở hôi. Và khi
khám thì ta sẽ thấy được là viêm mạc họng, viêm đỏ hay amiđan sưng to,
có những chấm mụn trắng , hoặc một lớp mụn trắng trên bề mặt amiđan.
Lớp mụn trắng này giống như dã mạc nhưng lấy ra dễ dàng, không chảy
máu, tan trong nước.
Thưa, nhiều người khi mà khi khàn giọng lâu ngày, kéo dài, thì họ cũng có
nghi ngờ là do bị viêm amiđan dẫn tới khàn giọng. Điều này có đúng
không, thưa Bác Sĩ?
Cái này thì một số người vẫn khàn giọng lâu ngày thì mình phải khám. Thứ
nhứt mình khám coi bệnh nhân là viêm thanh quản hay có có những u hạt
thanh quản, hoặc là có những triệu chứng như bị bệnh viêm amiđan mãn
tính, bệnh tái phát, tái đi tái lại nhiều lần thì có những lúc xuất huyết ở vòm
họng gây triệu chứng khàn tiếng.
Tức là đó cũng là một trong những dấu hiệu để nhận biết. Và xin Bác Sĩ
Triệu chứng khàn tiếng là một trong những dấu hiệu của bệnh viêm
amiđan, nhưng trỉệu chứng đó ít gặp hơn.
Dạ. Cũng xin được hỏi thăm là khi mà mắc bệnh viêm amiđan thì diễn tiến
phát triển của căn bệnh như thế nào, thưa Bác Sĩ?
Diễn tiến của bệnh viêm amiđan thì viêm amiđan cho dù không được điều
trị thì cũng có thể khỏi tự nhiên. Người ta thống kê được rằng khoảng 75%
bệnh nhân sẽ hết sốt sau khoảng 3 ngày và các triệu chứng cơ năng khác sẽ
giảm dần, nhưng bệnh sẽ hay tái phát và có thể gây ra một số biến chứng
nguy hiểm. Ta có viêm amiđan cấp tính và viêm amiđan mãn tính thì viêm
amiđan mãn tính có thể biểu hiện bằng dầu tiên là viên amiđan cấp tính tai
đi tái lại.
Hồi nãy Bác Sĩ có nói là nếu như bệnh này không chữa trị thì nó cũng sẽ
những biến chứng, xin được hỏi thăm cụ thể nhũng biến chứng của viêm
amiđan nếu như không được điều trị thì nó nguy hại như thế nào?
Về mặt biến chứng của bệnh viêm amiđan thì ta có 3 loại là biến chứng tại
chỗ, biến chứng kế cận và biến chứng xa. Về biến chứng tại chỗ thì có viêm

tấy amiđan, có áp-xe quanh amiđan. Về biến chứng kế cận thì có thể viêm
tai giữa, viêm mũi xoang, viêm thanh quản. Biến chứng xa thì có thể gây ra
như viêm cầu khẩn cấp, sốt thấp khớp cấp.
Về mặt điều trị viêm amiđan cấp thì người ta có thể nghỉ ngơi, giữ ấm, ăn
nhẹ, uống nhiều nước. Người ta có thể súc họng bằng nước muối. Và để
giảm triệu chứng người ta có thể dùng thuốc hạ sốt hoặc dùng kháng sinh.
Còn trong những thể bệnh viêm amiđan mãn tính thì người ta có thể điều trị
ngoại khoa. Người ta có thể cắt amiđan.
Chúng tôi được biết là nhiều trường hợp cắt amiđan rồi thì sau này cũng
nghi ngờ là có khả năng tái phát, không biết là quan niệm này có đúng
không?
Nếu mà mình có chỉ định đúng, cắt amiđan đúng thì không bao giờ tái phát
hết. Để biết được khi nào mình cắt amiđan thì ta dựa trên 4 tiêu chuẩn sau:
(1) Viêm amiđan cấp, tái đi tái lại nhiều đợt trong năm. Thưòng là trên 5
đợt trong một năm. Hoặc là mỗi năm có 3 đợt viêm cấp, nhưng đã xảy ra
liên tiếp trong 2 năm liền.
(2) Amiđan hoá cát có ảnh hưởng đến phát âm, ảnh hưởng đến khó nuốt,
khó thở.
(3) Viên amiđan có kèm theo một số biến chứng như áp-xe quanh amiđan,
hoặc là bị thấp khớp cấp.
(4) Nghi ngờ đó là khối u ác tính.
Như vậy là đối với bệnh viêm amiđan thì nếu điều trị bằng thuốc mà không
được thì phải dùng phẫu thuật cắt bỏ amiđan, nhưng mà thời gian điều trị
sau khi cắt bỏ amiđan thì kéo dài bao lâu và chi phí hiện nay tốn kém lắm
không ạ?
Nếu mà mình điều trị bằng thuốc trong khoảng thời gian 4 tuần mà không
khỏi thì người ta có chỉ định cắt amiđan và chi phí thì tuỳ thuọc vào loại, có
thể dao động từ khoảng 1,5 triệu tới 2 triệu. đồng.
Và thời gian điều trị sau khi cắt amiđan khoảng bao lâu ạ?
Thông thường thì sau khi bệnh nhân cắt amiđan sẽ được về liền trong ngày

và được hướng dẫn chế độ ăn uống. Ví dụ ngày đầu tiên người ta uống sữa
lạnh và những ngày kế thì người ta sẽ ăn những thức ăn lỏng như súp, cháo
để nguội. Và khi cắt amiđan về người ta vẫn nói chuyện bình thường. Và
thời gian lành bệnh trung bình là khoảng 1 tuần, còn để lành khỏi là khoảng
3 tuần.
Những điều cần lưu ý
Dạ. Có điều gì mà giới chuyên môn khuyên bệnh nhân cần lưu ý giúp cho
phòng ngừa bệnh viêm amiđan không?
Về phòng ngừa thì người ta có thể nâng cao thể trạng, tăng sức đề kháng
của cơ thể bằng rèn luyện thân thể, tập thể dục thể thao, cần giữ ấm để
tránh cơ thể không bị nhiễm lạnh, và để tránh cho những vi khuẩn, virus có
sẵn trong họng khi bình thường thì không gây bệnh, nhưng khi cơ thể bị
yếu thì nó trở thành vi khuẩn, virus gây bệnh. Ta có thể giữ vệ sinh răng
miệng, mũi, họng, súc họng bằng nước muối ấm. Và khi bị viêm amiđan thì
nên tái khám, xứ lý tức thời và khẩn cấp.
Dạ. Và xin có thêm một câu hỏi là nhiều người khi có triệu chứng đau cổ
họng, mà như Bác Sĩ vừa trình bày thì đó cũng là một triệu chứng của viêm
amiđan, thì cũng có thể là triệu chứng của bệnh khác nữa, nhưng mà hễ mỗi
khi đau cổ họng thì thói quen thường xuyên nhất của người Việt Nam là đi
mua những viên kẹo ngậm ho hay viên kẹo ngậm the trên thị trường để trị
triệu chứng đó trước, vậy thói quen này có ảnh hưởng gì không, thưa Bác
Sĩ?
Thường khi những bệnh nhân bị viêm họng thông thường, viêm họng có
thể do vi khuẩn hoặc do virus, nếu như mà viêm họng do virus thì mình có
thể mua kẹo ngậm hoặc là súc họng bằng nước muối thì những triệu chứng
này sẽ tự khỏi trong khoảng từ 3 tới 7 ngày. Còn nhưng viêm họng do vi
khuẩn thì bnắt buộc mình phái điều trị bằng kháng sinh.
Thưa, ý chính tôi muốn hỏi là thói quen là hễ đau cổ họng là đi tìm những
viên kẹo the để ngậm như vậy thì nó có gây ra tác hại nào không? Tức là có
phản ứng phụ nào không hay là nên hay không nên?

Những viên kẹo ngậm này thường trong đó có tinh dầu, tinh dầu bạc hà có
tác dụng làm giảm đau tại chỗ thì người bệnh có thể mua dùng trong một
hai ngày, sau đó nếu mà không giảm thì phải đi khám để xác định mình
viêm họn do nguyên nhân gì, do virus hay do vi khuẩn mà có hướng điều trị
thích hợp.
Và nếu như lạm dụng những viên kẹo ngậm này thì nó có gây tác hại gì
không?
Nếu lạm dụng những viên kẹo ngậm thì có thể bị nghiện nếu dùng kéo dài.
Thường trong thành phần viên kẹo ngậm người ta thường có đề chống chỉ
định là cẩn thận ở bệnh nhân có bệnh tiểu đường hoặc bệnh tăng đường
huyết. Đối với những người bệnh này người ta khuyên nên thận trọng khi
sử dụng vì tình trạng đang bị tăng đường huyết.
Dạ. Chúng tôi xin chân thành cảm ơn Bác Sĩ đã dành thời gian cũng như
thông tin rất bổ ích cho chương trình ngày hôm nay.