Báo cáo " Kinh tế thị trường và yêu cầu hoàn thiện pháp luật an sinh xã hội " potx

nghiên cứu - trao đổi
40 Tạp chí luật học số 4/2006





Ths. Nguyễn Hiền Phơng *
1. Nhng tỏc ng ca nn kinh t th
trng vi vn an sinh xó hi
Trờn phng din kinh t, Vit Nam ó
t c nhng thng li to ln, cht lng
cuc sng ca ngi dõn c nõng cao, h
c bo v tt hn trc nhng bin c ri
ro bt li ngoi ý mun. Nn kinh t Vit
Nam ó t c tc tng trng cao v
tng i n nh, bỡnh quõn trờn 8%/nm
(giai on 1990-2000). Ch tớnh riờng nm
2000, GDP tng gp 2 ln so vi nm 1990.
Trong 5 nm 2001-2005, nn kinh t nc ta
vn duy trỡ kh nng tng trng nhanh v
tng i bn vng. Tc GDP bỡnh quõn
5 nm c gn 7,5%/nm. Vic phỏt trin
kinh t ó to iu kin thun li Vit
Nam gii quyt tt hn nhng vn xó hi,
trong ú cú vn an sinh xó hi. V u t,
trong nhng nm gn õy t trng u t t
ngõn sỏch nh nc hng nm cho cỏc lnh
vc xó hi chim t 25,18% n 27,84%

tng chi tiờu ngõn sỏch nh nc. Ngoi ra,
vic huy ng cỏc ngun lc khỏc t cng
ng, cỏ nhõn t chc, s h tr v hp tỏc
quc t thng chim khong 30% mc chi
cho cỏc lnh vc ny.
(1)
to mt li an
ton xó hi cho ngi dõn, Nh nc ó ó
c bit u tiờn tp trung gii quyt cỏc vn
vic lm, xoỏ úi gim nghốo, bo him
xó hi cho ngi lao ng, cu tr xó hi
cho cỏc i tng yu th, u ói i vi
ngi cú cụng Nhng chi phớ u t trong
lnh vc ny lờn ti 14% tng chi ngõn sỏch
nh nc (gn bng chi cho ngnh giỏo
dc).
(2)
Con s ny va th hin s quan tõm
ca Nh nc va cho thy tm quan trng
ca an sinh xó hi i vi s nghip phỏt
trin chung ca ton xó hi.
Cựng vi nhng thnh tu v kinh t,
i sng vt cht ca ngi dõn c nõng
cao, trong iu kin nn kinh t th trng
mi ngi dõn cng phi i mt vi nhng
sc ộp, nhng nguy c ri ro, bin c nhiu
hn. iu ú dn n nhu cu bo v ngy
cng tng cao trong i sng ca ngi dõn
m phỏp lut an sinh xó hi gi vai trũ vụ
cựng quan trng.

Trong lnh vc lao ng, cựng vi nn
kinh t th trng, vic tha nhn th trng
lao ng vi s tỏc ng ca cỏc quy lut
kinh t ó lm thay i c ch iu chnh
quan h lao ng. T ú s m bo v v
th ca ngi lao ng cng khỏc i so vi
trc õy. Nu trc õy ngi lao ng
hon ton tin tng v thm chớ li vo s
bo m ca Nh nc i vi cuc sng
ca h thỡ gi õy h phi ng trc mt
thc t rng Nh nc khụng th bo m
cho cuc sng ca h, cuc sng ca h do
* Ging viờn Khoa phỏp lut kinh t
Trng i hc Lut H Ni

nghiên cứu - trao đổi

Tạp chí luật học số 4/2006



41

th trng iu tit. S ng sc lao
ng vi c ch th hng bỡnh quõn ó
phi nhng bc cho c ch phõn phi
theo lao ng m ú s tỏc ng ca cỏc
quy lut kinh t tr thnh sc ộp i vi
mi ngi dõn.
Th trng sc lao ng ca chỳng ta

hin nay th hin rừ nột s mt cõn i
nghiờm trng v cung - cu v c cu lao
ng. Theo kt qu iu tra lao ng vic
lm ngy 01/7/2000 tng lc lng lao ng
c nc cú 38.943.089 ngi trong ú s
ngi tht nghip l 885,7 nghỡn ngi
chim 2,26% tng lc lng lao ng. T l
tht nghip ca lc lng trong tui lao
ng khu vc thnh th nm 2001 l 6,28%,
nm 2002 l 6,01%, nm 2003 l 5,65%.
Nhng con s ny cú gim trong nhng nm
gn õy nhng vn cũn l cao v l mt sc
ộp ln vi lao ng tr, nhng ngi mi
bc vo tui lao ng. khu vc nụng
thụn, s lao ng d tha cũn l rt ln, t l
thi gian lao ng c s dng ca lao
ng trong tui cha t 75%. V c cu
lao ng cng th hin rừ s chờnh lch, ch
yu tp trung trong khu vc nụng nghip.
Nu khụng phỏt trin mnh vic lm phi
nụng nghip v chuyn dch mnh c cu
kinh t theo hng phỏt trin cụng nghip,
dch v gii quyt vn lao ng v
m bo yu t tng trng thỡ vn tht
nghip cú nguy c tr nờn trm trng hn,
c bit khu vc nụng thụn.
Mt khỏc, vn thiu vic lm, mt cõn
i trong c cu lao ng cng dn n mt
thc trng rt nhiu ngi lao ng nụng
thụn lờn thnh th tỡm vic lm vi quy mụ

v tc ngy mt gia tng. S ny vo
thnh ph ch yu tỡm vic lm cú thu nhp
cao hn nụng thụn (phn ln l lao ng
nng nhc) cng gõy nờn nhng phc tp rt
ln v qun lớ ụ th, quỏ ti cỏc dch v h
tng xó hi nh giao thụng, y t, trng
hc c bit cú mt b phn khụng nh ri
vo t nn xó hi nh trm cp, c bc, ma
tuý, mi dõm, tr em lang thang kim sng,
n xin õy l sc ộp cú tớnh thi s i
vi tỡnh hỡnh kinh t xó hi núi chung v
ngy cng vt ra ngoi kh nng bo v
hin ti ca h thng an sinh xó hi.
Nn kinh t th trng vi nhng nguyờn
tc tt yu ca cnh tranh v li ớch kinh t,
tớnh thc dng trong cỏc hot ng sn xut
kinh doanh bao gi cng dn ti s phỏt
trin khụng ng u cỏc b phn dõn c.
Nhng b phn dõn c cú kh nng v vn,
lao ng, k thut v kin thc kinh doanh s
phỏt trin vt lờn. Mt b phn khỏc, do
iu kin ch quan v khỏch quan s b ri
vo hon cnh tỳng thiu, phỏ sn. Núi cỏch
khỏc, tng trng kinh t cng cú nguy c
gõy ra tỡnh trng thiu s bỡnh ng. iu
ny li cng ỳng hn trong iu kin ca
nn kinh t th trng. Dự mun hay khụng
mun, nn kinh t th trng bao gi cng
gn vi hin tng phõn cc, trong ú s
giu cú bao gi cng tng lờn bờn cnh s

tng lờn ca hin tng nghốo úi nu khụng
c kim soỏt v iu tit. Theo kt qu
iu tra v mc sng Vit Nam, khong
cỏch gia giu v nghốo ngy cng tng, thu
nhp bỡnh quõn ca nhúm cao nht gp 10,5


nghiên cứu - trao đổi
42 Tạp chí luật học số 4/2006

ln nhúm thp nht. H s chờnh lch mc
sng gia thnh th v nụng thụn lờn ti 5
n 7 ln.
(3)
S phõn hoỏ giu nghốo, s bt
bỡnh ng gia cỏc b phn dõn chỳng l
khụng th trỏnh khi nhng khụng th
xy ra tỡnh trng k n khụng ht, ngi ln
khụng ra, ngi nghốo khụng phng k
sinh nhai m khụng c s tr giỳp no cú
hiu qu t cng ng
Mc dự c ỏnh giỏ l nc thnh
cụng ln trong chin lc xoỏ úi gim
nghốo
(4)
nhng hin nay úi nghốo vn l
mt thỏch thc ln trong s phỏt trin kinh
t xó hi. Nguy c mt s ln gia ỡnh quay
tr li vi mc thiu n vn cũn ú vỡ chỳng
ta cha lc vc dy cuc sng ca s

lng ln cỏc i tng ny. Trờn gúc
phõn phi, ngay c khi cú tng trng kinh
t thỡ cng khụng chia u cho mi ngi v
thụng thng nhng ngi nghốo nht ca
xó hi li ớt c hng th kt qu ca tng
trng. Thc t ú cng lm thỳc y yờu
cu hon thin h thng phỏp lut an sinh xó
hi nhm thu hp dn khong cỏch gia cỏc
b phn dõn chỳng, m bo s bỡnh ng
gia cỏc thnh viờn xó hi.
úi nghốo li thng l ngi bn ng
hnh ca bnh tt. Bnh tt vi nhng ngi
nghốo kh li cng y h ri vo tỡnh trng
tỳng qun, hn bao gi ht h li mong ch
vo s giỳp ca Nh nc, ca cng ng.
Khi mt thnh viờn trong gia ỡnh b m
au, tn tt thỡ mc ri ro nhng h gia
ỡnh nghốo nht gp 5 ln cỏc gia ỡnh khỏ
gi. Trong khong hn 10 triu ngi c
hng bo him y t cú khong 6 triu i
tng thuc din bo him y t bt buc bao
gm c i tng chớnh sỏch v i tng
cu tr xó hi, hn 4 triu thuc din bo
him t nguyn. Trờn phng din u t,
chi phớ y t chim 4,7 % ngõn sỏch nh nc
nm 1990 lờn n 5,6% nm 1998 (tc bng
1,22% thu nhp quc ni) l cha so vi
yờu cu ngun nhõn lc ca t nc. Bờn
cnh ú s gia tng nhu cu chm súc y t v
hn ch kinh phớ trong vic cung cp dch v

ny ang l vn núng bng hin nay. Gii
quyt ng thi vn m rng i tng
cung cp dch v vi kh nng ỏp ng ca
h thng bo him y t hin nay l vn
nan gii ũi hi phi cú s thay i, hon
thin phỏp lut bo him y t.
Mt trỏi ca nn kinh t th trng cũn
lm cho mt b phn dõn c cú nhng sai
lch v chun mc o c gõy nờn nhng
hin tng au lũng nh ngi gi khụng ai
nuụi dng, tr em lang thang, h hng v
nguy him hn l t tn xó hi, nht l ma
tuý, mi dõm, ti phm T nn xó hi gõy
ra hu qu vụ cựng nghiờm trng v kinh t,
vn hoỏ, xó hi, li di chng nh hng
sc kho, gim tui th, suy thoỏi nũi ging
c bit l thm ho i dch HIV/AIDS.
Nm 1999 c nc phỏt hin hn 14.034
ngi nhim HIV, trong s ú 70-75% l do
tiờm chớch ma tuý, 6- 8% lõy qua ng tỡnh
dc. n u nm 2004 ó phỏt hin hn
76.000 ngi nhim HIV, s bnh nhõn
AISD ó lờn n 12.000.
(5)
ng nhiờn con
s ny ch l thng kờ khụng y v cũn
thp so vi thc t xó hi. õy thc s l
gỏnh nng cho cụng tỏc cu tr xó hi vn

nghiªn cøu - trao ®æi

T¹p chÝ luËt häc sè 4/2006



43

đã quá vất vả trước những hậu quả của thiên
tai, bão lụt, di chứng chiến tranh…
2. Thực trạng pháp luật an sinh xã hội
và một số định hướng cơ bản hoàn thiện
pháp luật an sinh xã hội Việt Nam
Hệ thống “lưới an sinh xã hội” với các
chế độ theo pháp luật hiện hành chưa hoàn
chỉnh cả về phạm vi chế độ, đối tượng
hưởng và mức hưởng. Nhận xét này được
đưa ra sau khi nghiên cứu về hệ thống pháp
luật hiện hành và thực tiễn thực hiện ở các
nội dung an sinh xã hội.
Pháp luật an sinh xã hội Việt Nam thiếu
một hệ thống quy chuẩn thống nhất, đồng
bộ. Mặc dù số lượng các văn bản pháp luật
được ban hành rất lớn song các văn bản có
giá trị pháp lí cao còn thiếu dẫn đến một
thực trạng chồng chéo, chắp vá gây cản trở,
khó khăn cho việc thực hiện pháp luật. Có
những văn bản được ban hành mang tính giải
pháp tình thế nhưng trong quá trình thực
hiện lại trở thành chủ đạo, kéo dài hàng chục
năm. Nhiều quy định đã lỗi thời về mặt pháp

lí, không phù hợp với điều kiện kinh tế xã
hội vẫn tồn tại nên hiệu quả thực thi không
cao, gây mâu thuẫn và bất bình đẳng xã hội
(thể hiện rõ nhất trong các quy định về xác
định đối tượng người có công hưởng trợ cấp
ưu đãi xã hội).
Với vai trò là trụ cột của hệ thống an
sinh xã hội nhưng pháp luật về bảo hiểm xã
hội còn nhiều bất cập. Hình thức và phạm vi
đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội chưa
được mở rộng khiến một bộ phận lớn người
lao động chưa được tiếp cận hệ thống các
chế độ bảo vệ này. Cả nước có khoảng 39
triệu lao động, trong đó có khoảng 9 triệu lao
động có quan hệ lao động nhưng mới có
khoảng 6 triệu người thuộc diện tham gia
bảo hiểm xã hội bắt buộc, chiếm 14% lực
lượng lao động.
(6)
Con số này là quá nhỏ bé
so với nhu cầu của người lao động muốn tiếp
cận với hệ thống các chế độ bảo vệ này (đại
bộ phận người lao động trong nông thôn,
khu vực phi nông nghiệp ngoài quốc doanh,
lao động tự do… chưa được tham gia bảo
hiểm xã hội). Bảo hiểm thất nghiệp là chế độ
đặc biệt có ý nghĩa đối với người lao động
trong điều kiện nền kinh tế thị trường nhưng
cho đến nay vẫn chưa được tổ chức thực
hiện. Mạng lưới bảo hiểm y tế những năm

vừa qua đã có những bước phát triển vượt
bậc trong việc mở rộng loại hình và đối
tượng tham gia nhưng mới thực hiện được
với 13% dân số và đang đứng trước vấn đề
nóng bỏng về chất lượng dịch vụ và tài
chính. Hoạt động cứu trợ xã hội thường rơi
vào thế bị động và còn nhiều bất cập trong
tổ chức thực hiện. Cứu trợ xã hội thường
xuyên mới đáp ứng được 26,3% so với đối
tượng có nhu cầu
(7)
Về ưu đãi người có
công những năm gần đây đã có những tiến
bộ rõ rệt nhưng mới chỉ thực hiện được hơn
6 triệu người (kể cả đối tượng chết trước
01/01/1995 thân nhân được hưởng trợ cấp 1
lần theo Nghị định của Chính phủ số
59/2003/NĐ-CP ngày 4/6/2003) trong số
hơn 8 triệu đối tượng ưu đãi.
(8)

Mức trợ cấp trong các chế độ an sinh xã
hội của chúng ta hiện nay nhìn chung là thấp
và mang tính bình quân cao. Thực tế cho
thấy mức trợ cấp mới chỉ đảm bảo được


nghiên cứu - trao đổi
44 Tạp chí luật học số 4/2006

khong 70% nhu cu sng ti thiu ca i
tng cha tớnh n ý ngha suy tụn cụng
trng, nõng cao hn so vi mc sng bỡnh
thng. i sng ca ngi cú cụng, c
bit l thng bnh binh nng hin nay l rt
khú khn, rt nhiu i tng u ói li ri
vo din cu tr xó hi. V cu tr xó hi
thng xuyờn, theo Ngh nh ca Chớnh ph
s 07/2000/N-CP ngy 09/3/2000 v Ngh
nh ca Chớnh ph s 168/2004/N-CP
ngy 20/9/2004 mc tr cp cho i tng
sng ti cng ng ti thiu bng
65.000/ngi/thỏng, cho i tng sng ti
cỏc c s bo tr ti thiu bng
140.000/ngi/thỏng vn l quỏ thp v
lc hu so vi nhu cu sng ti thiu hin
nay. Mc dự hu ht cỏc a phng u
nõng mc tr cp cu tr cho i tng
nhng quy nh nh vy lm mt tớnh thc t
v khụng m bo c ý ngha ca cu tr.
Tớnh xó hi hoỏ trong phỏp lut an sinh
xó hi cha cao nờn cha huy ng c ht
kh nng ni lc cho s nghip phỏt trin an
sinh xó hi. V bn cht, an sinh xó hi
chớnh l cỏc hỡnh thc tng tr cng ng
do vy ũi hi tớnh xó hi hoỏ cao, iu ny
phi c th ch hoỏ thnh cỏc quy nh
phỏp lut. Trong cỏc quy nh ca phỏp lut
an sinh xó hi, c bit l cỏc quy nh v
cu tr v u ói xó hi cũn mang t tng

ca c ch tp trung bao cp, t tng ban
n m ú Nh nc úng vai trũ quan
trng. Hn ch ny ó dn n nhng bt cp
trong vic huy ng ti chớnh v t chc
thc hin an sinh xó hi.
Mc tiờu cao c ca Nh nc ta l xõy
dng t nc Vit Nam dõn giu, nc
mnh, xó hi cụng bng, dõn ch, vn minh.
Mi ngi trong xó hi phi c m bo
mi iu kin phỏt trin y cỏc kh
nng ca h, k c nhng ngi kộm may
mn, bt hnh, gp ri ro Khụng ch l
cụng c ca Nh nc iu chnh cụng bng
xó hi, nõng nhng ngi khú khn, bt
hnh bng vic to mt h thng li an
ton m an sinh xó hi cũn l thc o
vn minh, tin b ca mi quc gia. Mt
quc gia ch c coi l vn minh, tin b
khi ngi dõn c bo v nhiu hn trờn
mi phng din, gim khong cỏch giu
nghốo gia cỏc b phn dõn c, chi phớ cho
cỏc dch v cụng mc thp Nhn thc
c vai trũ v ý ngha to ln ca an sinh
xó hi trong thi kỡ cụng nghip hoỏ, hin
i hoỏ, i hi i biu ton quc ln th
IX ca ng ó nhn mnh: Khn trng
m rng h thng bo him xó hi v an
sinh xó hi; sm thc hin chớnh sỏch bo
him i vi ngi lao ng tht nghip
thc hin cỏc chớnh sỏch xó hi nhm m

bo an ton cuc sng cho mi thnh viờn
v cng ng. Trc yờu cu ú, vic xõy
dng v hon thin phỏp lut an sinh xó hi
phi da trờn mt s nh hng, quan im
c bn nh sau:
Th nht, xõy dng v hon thin phỏp
lut an sinh xó hi phi c thc hin nhm
mc ớch hn ch n mc ti a nhng bt
bỡnh ng xó hi, gúp phn m bo cuc
sng vt cht v tinh thn ca mi thnh
viờn, hng ti mc tiờu vỡ cuc sng ngy
mai tt p ca mi con ngi. ng thi

nghiên cứu - trao đổi

Tạp chí luật học số 4/2006



45

phi kớch thớch tớnh ch ng vn lờn ca
tt c cỏc thnh viờn trong cng ng. Vic
hon thin phỏp lut phi m bo tớnh chớnh
tr, kinh t v nhõn vn sõu sc.
Th hai, kt hp hi ho chớnh sỏch
kinh t vi chớnh sỏch xó hi trong qua trỡnh
xõy dng v hon thin phỏp lut. Phỏp lut
v bo m xó hi phi c hon thin da
trờn mi quan h bin chng vi iu kin

kinh t xó hi, cú s kt hp hi ho gia
tng trng kinh t vi tin b v cụng
bng xó hi.
Cho n nay ngi ta ó ý thc c
rng phỏt trin l mt quỏ trỡnh, trong ú cỏc
nhõn t kinh t v xó hi thng xuyờn tỏc
ng ln nhau. Khụng th cú s cụng bng,
vn minh, tin b trong mt nn kinh t kộm
phỏt trin, thu nhp bỡnh quõn theo u
ngi thp. Mt nc nghốo kh, t bn
thõn khụng th cú iu kin giỳp
nhng ngi nghốo kh, yu th. Mt
khỏc, gii quyt tt cỏc vn xó hi li to
ng lc thỳc y tng trng kinh t, m
bo cụng bng v phỏt trin bn vng. Gia
tng trng kinh t v gii quyt cỏc vn
xó hi cú mi quan h bin chng tỏc ng
qua li. Thc t cho thy cng khụng th
ngi ch kinh t phỏt trin gii quyt cỏc
vn xó hi, bo v thnh viờn ca cng
ng hay cng khụng th cú cỏc quy nh
bo m hn cho cỏc thnh viờn xó hi trong
khi iu kin kinh t cha ỏp ng. Vn
l chỳng ta phi phỏt trin ng b gia tng
trng kinh t v gii quyt cỏc vn xó
hi trờn c s h tr b sung cho nhau. Vic
xõy dng v hon thin phỏp lut v bo
m xó hi phi nm vng quy lut tỏc ng
ú phỏt huy hiu qu ca mỡnh trong s
nghip phn u xõy dng mt xó hi cụng

bng, vn minh v tin b.
Th ba, hon thin phỏp lut an sinh xó
hi trờn c s xó hi hoỏ v a dng hoỏ
theo phng chõm king ba chõn. Ngha l
Nh nc, cng ng v bn thõn i tng
cựng tp trung ngun lc vt cht, tinh thn,
trong ú Nh nc úng vai trũ ch o.
Vai trũ ca cng ng v s vn lờn ca
bn thõn i tng mang tớnh quyt nh,
mi s giỳp cng ch l trc mt nu
khụng cú ý thc t vn lờn ca i tng.
An sinh xó hi phi quỏn trit t tng hóy
giỳp cho h mt cỏi cn cõu hn l mt xõu
cỏ cú s linh hot trong cỏc hỡnh thc
tng tr v m bo s vn lờn n nh
i sng ca i tng.
Th t, hon thin phỏp lut an sinh xó
hi phi bo m tớnh ng b, trỏnh s
chng chộo, mõu thun gia cỏc quy nh.
S ng b ny khụng ch th hin trong
tng ni dung ca cỏc b phn trong h
thng phỏp lut an sinh xó hi m cũn c
t trong mt th thng nht gia cỏc b
phn nh phỏp lut bo him xó hi, phỏp
lut u ói xó hi, phỏp lut cu tr xó hi
v c bit l trong h thng cỏc chớnh sỏch
kinh t - xó hi khỏc ca t nc. Cỏc
chng trỡnh an sinh xó hi ch phỏt huy
hiu qu tt nht khi c tin hnh ng b
vi cỏc chng trỡnh khỏc nh giỏo dc o

to, vic lm, xoỏ úi gim nghốo, phũng
chng t nn xó hi Ngoi ra, trong giai
on hin nay ca t nc, s phỏt trin


nghiên cứu - trao đổi
46 Tạp chí luật học số 4/2006

mnh m ca i sng kinh t - xó hi theo
hng hi nhp, m ca nn kinh t v hp
tỏc ang din ra trờn mi lnh vc. Trong
iu kin y, khụng cú lớ do gỡ h thng
phỏp lut ca mt quc gia li th hin quan
im mõu thun, i lp vi cỏc quc gia
khỏc c bit l trong cựng khu vc. Nm
trong xu th hi nhp ú, hon thin phỏp
lut an sinh xó hi phi tớnh n s tng
ng vi cỏc nc khỏc, hn ch ti mc ti
thiu s khỏc bit. õy l nhng ũi hi tt
yu trong xu hng ton cu hoỏ cỏc vn
xó hi ca th gii.
Trờn c s nh hng ú, cú th a ra
mt s gii phỏp c bn nhm xõy dng v
hon thin phỏp lut an sinh xó hi:
- Hon thin phỏp lut an sinh xó hi vi
nhim v trc mt l cn sm phỏp in
hoỏ cỏc quy nh phỏp lut trong tng ni
dung. c bit, vi bo him xó hi cn phi
ban hnh mt o lut riờng - Lut bo him
xó hi. Vi vai trũ l xng sng ca h

thng an sinh xó hi, phm vi i tng rng
ln v a dng cỏc ch tr cp bo
him xó hi khụng cũn ch l i tng iu
chnh ca B lut lao ng. Do ú, vic ban
hnh Lut bo him xó hi l ht sc cn
thit trong vic t phỏp lut bo him xó
hi vo ỳng v th, qua ú hon thin cỏc
ni dung nh: m rng phm vi i tng
tham gia; ỏp dng loi hỡnh bo him t
nguyn i vi mi ngi lao ng, c bit
khu vc th trng lao ng cp 2 (quan h
lao ng khụng thuc din ỏp dng B lut
lao ng); trin khai thc hin ch bo
him tht nghip; gii quyt bi toỏn v huy
ng v m bo qu bo him xó hi; sa
i b sung cỏc quy nh bt hp lớ trong cỏc
ch tr cp m au, thai sn, tai nn lao
ng - bnh ngh nghip, hu trớ
- y mnh chin lc phỏt trin bo
him y t ton dõn vi vic m rng phm vi
i tng bo him, nõng cao cht lng
phc v, tin ti ban hnh Lut bo him y t.
- Hon thin phỏp lut cu tr xó hi i
nhúm i tng yu th, d b tn thng
bng cỏch m rng phm vi v nõng mc tr
cp cho i tng cu tr cú tớnh n kh
nng ỏp ng ca iu kin kinh t xó hi
nhng phi m bo mi i tng u c
tip cn vi li bo v c bn nht ny.
Mt gii phỏp c cho l hu hiu hin nay

l vic xó hi hoỏ cụng tỏc cu tr cú tớnh
n kh nng vn lờn ca bn thõn i
tng kt hp vi s h tr ca cỏc chớnh
sỏch khỏc nh vic lm, o to ngh, xúa
úi gim nghốo, y lựi t nn xó hi
nhm xoỏ tn gc r nguyờn nhõn khú khn,
úi nghốo ch khụng nờn nng tớnh cu t
nh hin nay. Ti chớnh thc hin cu tr
hin nay c phõn b theo hai ni dung l
cu tr thng xuyờn v cu tr t xut,
c bit cu tr t xut ph thuc nhiu
vo ngõn sỏch a phng gõy nhiu bt cp
trong t chc thc hin. Do vy, cn ban
hnh quy nh thnh lp qu cu tr xó hi
thng nht t trung ng n a phng
nhm ch ng trong thc hin cu tr v
tp trung c ngun lc ln, trỏnh nh l,
manh mỳn vi nhiu loi qu nh hin nay.
- Vi t cỏch l mt b phn c thự
trong h thng an sinh xó hi Vit Nam so

nghiên cứu - trao đổi

Tạp chí luật học số 4/2006



47

vi thụng l quc t, phỏp lut u ói xó hi

cú mt ý ngha vụ cựng quan trng trong i
sng kinh t, chớnh tr, xó hi Vit Nam. Chi
cho i tng u ói xó hi chim mt t
trng tng i ln trong chi ngõn sỏch nh
nc hng nm. õy l mt gỏnh nng ln
cn cú s chia s ti chớnh ca c cng ng.
Mt trong nhng gii phỏp tt nhm nng
cao i sng cho i tng ngi cú cụng,
m bo ý ngha nhõn vn, xó hi ca hot
ng u ói xó hi l ban hnh cỏc quy nh
nhm phỏt trin phong tro n n ỏp ngha
sõu rng trong c nc, phỏt huy sc mnh
ton dõn trong s nghip ny.
- Hon thin phỏp lut an sinh phi c
tin hnh ng b vi cỏc gii phỏp y
mnh tn cụng vo úi nghốo, gii quyt
vic lm, phũng chng t nn xó hi Do
vy, cn cú nhng quy nh m bo phi
kt hp gia cỏc c quan, t chc thc hin
nhm a n thnh cụng, m bo phỏt
trin bn vng.
- y mnh cụng tỏc qun lớ, kim tra,
thanh tra vic thc hin phỏp lut an sinh xó
hi. Hin nay, vic qun lớ v t chc thc
hin an sinh xó hi do nhiu c quan, ngnh,
cp thc hin nh B lao ng, thng binh
v xó hi, Bo him xó hi Vit Nam, B y
t, B ti chớnh, chớnh quyn cỏc cp vi
cỏc ni dung khỏc nhau. õy va l thun li
ng thi cng va l khú khn trong qun lớ

v thc hin. Vi phm phỏp lut an sinh xó
hi, c bit l trong cu tr xó hi v u ói
xó hi v ti chớnh, xỏc nhn i tng
khụng ch nh hng trc tip n i tng
m cũn nh hng n lũng tin ca nhõn
dõn. Cn cú nhng quy nh cht ch v
nghiờm khc hn trong lnh vc ny.
Cui cựng, xin nhn mnh, hon thin
phỏp lut an sinh xó hi khụng phi l vn
mt sm mt chiu mc dự c m thit lp
c h thng an sinh xó hi ngy cng bo
v c tt hn cho mi thnh viờn trong xó
hi khụng ch l ca riờng quc gia no. Do
vy, mi gii phỏp hon thin u phi t
trong iu kin kinh t, chớnh tr, xó hi v
truyn thng, phong tc ca ngi Vit
nhm m bo tớnh kh thi v c im ca
mt ngnh lut mang tớnh xó hi cao./.

(1). Theo Bỏo cỏo ỏnh giỏ kt qu thc hin k hoch
5 nm 2001-2005 theo cỏc ch tiờu, k hoch v gii
phỏp c th, B k hoch v u t, thỏng 6/2005.
(2).Xem: TS. Nguyn Hu Dng, Lao ng, vic
lm v ngun nhõn lc Vit Nam 15 nm i mi,
Nxb. Th gii, 2001, tr. 244.
(3). S liu thng kờ lao ng - thng binh v xó hi
Vit Nam 1996 - 2000, Nxb. Lao ng - xó hi.
(4). Theo Bỏo cỏo tng kt Hi ngh thng nh vỡ
s phỏt trin bn vng quc t ngy 15/9/2002, Vit
Nam c ỏnh cao trong cụng cuc xoỏ úi gim

nghốo, phũng chng bóo lt. Mi õy, theo chun
nghốo quc t, t l h nghốo gim khong 1/3 (t
33% nm 2000 xung 22% nm 2005) - Theo K
hoch phỏt trin kinh t xó hi 5 nm 2005 - 2010,
B k hoch v u t, thỏng 6/2005.
(5). Chng trỡnh phũng chng AISD - VTV1 Truyn
hỡnh Vit Nam ngy 7/7/2004.
(6). Bỏo cỏo tng kt cụng tỏc nm 2002 v chng
trỡnh cụng tỏc nm 2003 ca Bo him xó hi Vit Nam.
(7). Bỏo cỏo tng kt cụng tỏc cu tr xó hi, V bo
tr xó hi, B lao ng - thng binh v xó hi ngy
18/9/2002.
(8). Ti liu Hi ngh tng kt 8 nm thc hin Phỏp
lnh u ói ngi cú cụng, B lao ng, thng binh
v xó hi, thỏng 11/2003.